장음표시 사용
161쪽
mento circumprimantur ab extrinseco,in nitantur alterne respondere debet tam motibus necessariis, aevoluntariis, quam mixtionibus liquidorum, de solid rum nexibus, eorum reciprocationibus, utibus, muneribus, atque laboribus cujusvis partis. Si igitur in exercitationem veniant instrumenta sensuum, ac voluntatis, in eaque persistant, totum illud tempus erit vigilia, quae plurium testimonio, vocatur Animi deambulatio, corporisque labor, qui communiter dicitur usus musculorum; vel, si id mavis , contractio 3 distractio omnium villorum comtra stilium sive verius universalis ac particularisse suum , virium , atque resistentiarum exercitatio, quae
quidem viget in jugi fluxa, & refluxu aptae quantitatis idonei succi nervosi, vel inconcursu, motu intestino,& muta actione, ac reinione illorum liquidorum, quae conjunguntur ad opus excitandi vires, atquetulciendi, muniendique quiequid mobile, ae sens-bile est in determinatum finem , Nisum organo m. Pernotatu autem dignum est, vires in vigilia
etiam mouerat , ne in eodem gradu semper vigere, nec aeque exerceri ab uno ac ah alio homine, &mul
to minus a diversis corporis partibus ob ea discriminum genera, quae omni hus nota sunt, cum monti violentius modo remissius succus nervorum, sitque humores simul concurrentes diversis eateant ego diis, majori , nempe, ac minoris virtutiς, vel citius, ae tardius se derivent in hanc, aut illam partem, unius, aut alterius unianis, figurae, raritatis, aut densitatis,
162쪽
vel quatenus sunt in majori, vel in minori copia, aut qum nervi, ac alia vasa continentia materiam viribus aptam plus, vel minus obsidentur Iympha, aut sero, quo fit, ut sueci destinati contractionibus totius comporis magis, vel minus contundantur, ac idcirco ea, qua pollent activitate, plus, vel minus superent resistentiam lymphae modie alluentis, prementisque nervos, aut vim alterius causae insarcientis villog, vel praepedientis, aut inquinantis humores. Diu autem durat vigilia, interdum adaugetura sanguine nimis mobili, ut hic Animi pathemata mittam, aliasque innumeras causas &salsa serositate . abunde diluto, vel , vaseulis meninges cerebri contexentibus, ac parva refertis copia liquidorum, quae quidem nervorum surculos aut vellicant, aut illorum spiracula ita parum ambiunt, urgent, ac premunt, ut contentus liquot suapte natura aetivissimus libere Praeterfluat ad motus voluntatis, ac sensuum instrumenta irradianda, quo tempore spiritus valde ait
Tuntur, humores rarescunt, velocius moventur,ilympha pia justo absumitur; ideoque tam ex illima
lymphae vasa , qu m succi nervosi paulatim privantur fluido apis humectante, premente, atque inserviente activissimis particulis loco vehi coli, ac secent. Quare
tota substantia cerebri ,& nervorum fit pervia atque magis laxa, proindeque spiritu aliquantulum agitati,ae celeriori motu perciti adeo comminuuntur, ut moveantur ad instar spirituosi humoris, quem praeci lit instrumentum illud vulgari sermone Thermom, trum vocitatum, cujus tenuissima substantia ob levem quamlibet aeris mutationem nequit certo stare loco.
163쪽
Sic memorati nervorum succi effrenes hunt, libras in universam fmundant, & dumirnam vigiliam pariunt. Cum igitur naturali vigilia insistat in perenni unda liquidi nervos concinne fluentis, restuentis, perindeque lustrantis . ad universales vires spe et ant, perdurabit usquequo hiant illa nervorum paria, quae ad voluntatis musculos, ac sensuum instrumenta attinent, vel ad illud usque tempus, in quo parva lympha, eaque tenuissima nescit amplius made facere eo, quo decet ordine nervoram surculos, ac eorum premere lamenta , spiritusque devincite.
Demum persistet vigilia ad usque illust tempus in quo
spiritias, aliique succi sine iactara, ac nimia evapor tione Dunt, perlustrant, ac fulciunt quae vires vigi
In moderata autem vigilia moventur homines
mille inaequalibus motibus, sed proportione debita vicissim respondentibus alii enim multum,& validius, alii parum,in remissius, ut sunt graciles, Obesi vel qai m,oIIes, aut uti habitus, assueti, non assuefiitineribuς, artibus t indis, Meriusvis generis laboribus. Isti omnes assidue possident, suci modo conservant tantum illiu materiae, quae derivanda est per vigiliam intra musculos ad excitandas vires vigilis, hoc est contractiones superadditas, qua tum postulant ac exigunt illi, ac fibrae, quae varie debent contrahi. distrahi. Nam moliea vigilia supponit semper modicum somnum vigiliae respondentem in quo preparatur colligitur,& diffunditur per aniversum sanguinem, inde per cerebrum, ne
vos, aliasque partes illa quantitas vividae materi ei
164쪽
producentis contractiones superadditas , quae facile potest exerere vires, easque ne evidenti jactura
conservare . lta propter undae nervosi succi, comcursus aliorum liquidorum, eorumque mixtiones, atque vividissimarum partieularum explosones adeo integre moliuntur,in constant tanti momenti semianibus, ut citci, apte, ac naturaliter sulciant, inflent, valideque firment uniones machinularum astruentium singulas fibras, ac idcircb perdurent in eodem, quo prius, virium robore . Propterea tanta est disia patio. consumptio liquidorum vires facientium inmodica vigilia, quanta sui in somno praeterito,inerit in futuro re pro dueti liquidorum promovenistium vires , ne dissipatio sicuti relationem habuit ad
prima vires, ita respondebit novae regenerationi, vires nempe viribus, liquores partibus, i arte Ii quoribus, quae si diu perennent in hac alterna vicissitudine, perennent etiam oportet Omnium organorum
vires, temperies, atque uniones.
Caeterum qui rem accuratius perpendunt, st tim percipiunt modieam vigiliam placide vires exemeentem tandi esse proficuam, quamdiu moleculae villorum contractilium persistunt in ea irroratione, confricatione mutua, atque contractionis, & distractionis motu, qui neeessarius est ad ea inutilia pellem da, quae per vites detrita sunt: tunc plus justo non dissolvitur nexus molecularum solidarum, nec debit plus interturbantur mixtiones fiuidorum ram non
vitiantur mutuae eorum reciprocationes, nec partes fiunt nimis perviae, nec nimis gravantur , neque Uadunt nimis distractae, ac propterea fluida ultra consue-
165쪽
tudinem n me vaporant nee nimis solida perspirant; sed sim molesta aestura vigent ambo in sua destructione, quia perseverat materies, quae vires agit, jam col Lecta, atque disposita, simulque si ngulis villis, ac senia
suum organis accommodata in eo motus tenore, ine
impetu , in e liquidorum copia, ac illusitandi ratione, quae respondet fingulis partibus earum consuetis viribus usibus, acrementiis. Si igitur universales vires, facilitates modicae vigiliae hune in modum perseverent, fidense dicen dum est, humores, proportione debita fluere, res. Pergere, derivare in solida, mutuoque solida adinvicem, in fluidis agere. Quare etsi in hac motuum respondentia multum fluidi in aut apabeat dimille modis foras erumpat, multumque solidi deteratur, elimetur, foedus mixto tum aliquantulum di solvatur, nihilominus vires, quibus agitur sanguis in um naturalem cireuitum, viresque succi nervosi,
aliorumque humorem confricantium , irritantium, a foventium cuneolos moleculatum fidam adebconservantur intra illo ivirium ac resistentiarum gradus, qui constituunt sanitatem, ut ad ejus incorruis Ptam temperaturam non invalidam proportionemnabeant. Unde ex distis eonstat, vires superadditas omnium , singulorum villorum, tum inservientium cordi, arteriis, venis,in pulmonibus, cum famulam lium volantatis ac sensuum instrumentis illa ita exertacere, ut vicissim respondeant, ut scilicet partes necessariae non laedant voluntarias, Me converso se lambae aequb destruant ut suo modo in vigilia, acre elantur in somno .
166쪽
Existimaret soli1si aliquis, vires necessarias, tam flestrui in vigilia, quam in somno, quia perpetuo necessaria organa moventur. Constringitur enim semper cerebrum, alterae dilatantur arteriae per ejus substantiam protensa , indeque dilatatur cer brum, Quicissim constringuntur arteriae, simulque contrahuntur,in distrahuntur pulmones, Cor uni- Uersa arteriae, venae, glandulta, villi, atque musculi Thoracis,in Abdominis. At lentibus instrumentis voluntati, ac sensibus addictis, cessant contractiones superadditae cessant pressiones , circum pressiones, aliique innumeri motus, quibus non parum dissipan
tu vires memoratarum partium, elimantur, destruuntur illamenta ac eorum molem Iae, indeque Permutantur meatuum pororum, ac interstiti rumngurae, ac propterea instauratio praepeditur In somno autem congruente moventur aequabiliter duntaxat necessarii musculi, tune intermittunt vires universi Corporis, quo tempore, lieuti datur circuitus sanguinis absque vitibus externe ircumprimentibus, ita novus datu moloeularum situs, novus contactus, aliaque vis percussi oms, imo novus totius machinae tremor, rei inutilis naturalis transpiratio datur
denique ille impulsus particularum utilium, qui superat concinne resistentiam molecularum solidarum componentium fibras neeessario mobiles; ideoque datur illa figura, iIla parvitas ommensurabilium Particularum, quae respondere debet figuris oro. rum Sed, quod non leve est, datur talis consuetaeontractio superaddita in avulgatis musculis necessa
xiis, qualis requiritur ad hoc, ut villi, fibrae pori,
167쪽
i nimie suarum minimarum partium sint ita rarae, perviae, laxae, praesertim tempore distractionis, ut debite insinuari, amplectique possit, quod illis deficit, subindeque tempore contractionis illud ipsum intimius penetret, repetitis ictibus contractionum, distractionum, aliorumque motuum in substantiam solidam convertatur cum eodem contactu, Vt,in C haerentia, qua prius. Cum autem ex praehabitis omnis inarte peritus iam perceperit, nunquam dari in modica vigilia sngulorum motuum aequabilitatem, nec vim certam, ac determinatam, sed solummodo proportionalem qua sanguis in suum naturalem circuitum agitur; qua regeneratur , simulque reproducitur, ubique fluit,in commeat succus nervorum qua varie comfricantur, irritantur, foventur, irrorant , ac mu niuntur partes, qua humores eorumque particulae coeunt, disjungunturque aliae qua aliae attenuantur, incrassantur in mille incredibilibus modis,in locismaruo eunum intermiscentur, separantur, sece nuntur,in evaporant qua incidem destruuntur,in parum, vel nihil regenerantur totius opificii maehi nutae, quae tantum conservantur, in operibus sese exercent, quantum viget materies contractionibus
apta, haec quidem viget usquae ad illud tempus,
quod ad somnum naturalem respectum habet Quilergo erit arbitrandam de immodica vigilia, cujus d ratione gradatim cunctae depauperantur vires, languescunt fibrae, corporis tota harmonia depravatur ;tum quia sensim violatur omnis figura, imminuitat
liquidorum quantitas, eorumque impetus, Waliae
168쪽
conditiones permutantur, tum quia corporis partes eo, uti licet, humorum penu non obsecundantur,
nee aleb spirituosis liquoribus turgent, ut assidue fulcire valeant stingulas earum portiunculas exercentes vires contractionum,in distractionum, tam volunt a vias, quam necessarias Veram si tunc momentum contractionum, pressionum circum pressioniam aliorumque motuum evadat minus momento distractionum, villi, fibrae sese magis removeant portet a
contactu , nec in eundem, uti prius, recursum iaci stituant, quin potius inter earum terminos aliquidi
tercipitur distantiae & laxantur . Verumtamen si diu adhue in necessatiis, & voluntariis motibus jugiter versari cogantur universi musculi , utilia minima quamplurima ejiciunt, lymphas in loculis, inter tectis sextiolis cujusvis particulae solidae inclusas evo munt, perindeque paulatim seceseunt cuncta villorum, ac fibrarum filamenta, nec parum minimae.
Ieculae abraduntur,o extenuantur, quia nativa, qua prisis, serositatis affusione, aliorumque liquidorum non madescunt. Quae eum ita sint, infelix sat nee esse est reciprocatio, e mixtio liquidorum infelix separatio,in incommoda secretio, quod majoris est ponderis, maxime di luatur oportet cedus mixto rum, unaque dissipetur materies viribus apta, alia que, & alia idonea ad novas etiam vires eliciendas. Quare tanto minus saeeundantur fibrae, villique contractiles in univertiam, quanto magis perseverat vigilia, te exercentur vires; nam semper magis spiritus nervos aecolentes, aliaeque simul vividae particulae musculos perlustranaes in auras abeunt, amittunt
169쪽
per gradus in omni villo,in villi semine consuetiam
vim percussionis,in naturalem contactum. Si igitur per nimis longum temporis tractum solidum,in flui dum absumatur, eliquescat, vires continu Eminuan tur, pervenire debet machina hominis ad illum gradum, qui solus vera laesio virium dicitur, vel gritudo. Interdum autem nimia est vigilia, diuque perennant vises, ut in melancholicis, vel immoderatis vigi liis ipsae eonjunguntur vires omnem egredientes moiadum, emcenata scilicet, & violentie, ut in maniacis ,
aliisque diversi morborum labe affectis; sed de hae vigilia, deque hiijusmodi viribus nihil sum scilicitus,
cum redactae sint ambae ad illum gradum, qui morbosus appellatur, cuius causa tum vires, cum vigiliae persistunt supra ordinem totius proportionis, &materies excitans contractiones superadditas valdhaestuat, servet, ebullit, inordinate cuncta instruia menta pervadit, ac propemodum adinstar aquae stigue irritat,in contrahendo lacessit fibras, Muniversales villos usquequo eorum componentes parilaulae magis
violentur, ac prorius imaevertant quicquid mobiles,& sensibile est,ae idcirco tota valetudinis ratio peinat Assierat quis modo, rusticos, mente negotiosos, aliosque innumeros irrequietos homines diu vigilare, constare viribus, nihilominus vigere in statuini grae naturie, quamvis Animi, vel corporis exercit tio aliquam fluidis, solidis violentiam inserat: κallatis etenim sorsan hic intelliget, consuetudinem iatoleranda nimia vigilia, labore non parum resisteniatiae vim spiritibus, humoribus,in partibus tribuere: intelliget materiam eXcitantem contractiones super
170쪽
addita Lehtantae quantitatis, quantum decet, adeo que constare seminibus omni alacritate referti , ut hae suis explosionibus , diffusionibusque ita mu-nlant partes, ne facile evaporent,in naturali plus destruantur: imo observando intelliget, partes, quae absumi solent per operationes, in memoratis corporibus esse structurae adeli densae, ut in hac nimia vigi- Iia, & agendi violentia dissicultet laxentur, ac destruantur, quemadmodum contingit interdum, quando corpora in nimia vigilia gaudent quiete, ut satis percipitur ex Staticis Sanctorii.
mee sibi suadeat, qui de his cogitat, nimiam
vigiliam violento operi conjunctam omnibus aeq e corporibus illico inferre dirutionem vitium ac totius Compaginis, cum satis pateat, nonnulla praesertim Corpora primis aetatibus donata esse rarae, Iax retexturae ac idcirco vix nullius resistentiae, tametsi sca leant tenuissimis humoribus non pauco igne refertis, nam eorum effrenata consti eatione, agendi promptitudine, ac instillatione suffragante illorum motibus, ac nervorum tenuissimis protensionibus consertis in singulis fibris noen solum memorata corpora m mento fere citius rara, & pervia fiunt, sed laxantur, di omnino dissolvuntur adinstar cerae, quae manibuStractatur, vel levi tentatur igne, quod si occurrat,
utilis, Minutilis materie multum, sive solidae , sue
sui de absorbetur, in vaporem abit, uno verbo recedit, naturali mixtione,&unione . Meus autem den
si eorpora, diversae aetatis, habitudini constare videntur principiis inertibus, lentis, Merassis vicissimarcu implicatis , ac dissicile mobilibus, quorum Ope