Joannis Grevii Orationes duae de ratione pronuntiandi, habitae Groningae tempore aestivo ...

41쪽

officiis. Hoc ut apte conti modeque fiat, quem ordinem in collocandis membris Mimanis conservavit natura, eundem dc nos tenebimus, sin gulisque a capite ad calcem sua assignabimus munera, quae illis hac in re sustinenda sunt. Caput itaque principem obtinebit locum. Hujus situs erit ad exemplum totius Corporis non rigidus aut immobilis , quippe quo immanis ac intoleranda quaedam mentis barbaria indicatur; sed rectus, d secundum naturam excelsus. Leviter autem inflectetur in latus utrumque, pro rerum tractandarum necessitate aut attolletur, aut demittetur. In latera si movebitur, eodem vertetur, quo brachiorum manuum gelius nisi quaedam damnare , improbare , a pernari aut detestari voluerimus; tu enim caput amanuum motu erit aversum Attollere licebit, si

de Deo rebusque superis sermo instituetur, aut si ob res laetas plenasque spei certiis mae gaudio

triumphabimus. me mittere concessum erit, si aut de terra dicemus, aut mari, aut inferis rebus aut si moerorem luctum, aut modestiam verecundiam ostendemus i indignum igitur erit Oratori , caput pronum deprimere in pectu So

42쪽

w JOANNIS REVI 1

ctus, quippe quod humilis animi, absecti

te in tergum reflectere supinum, quod insolen'tiae' arrogantiae s seu alterutrum in humerum inclinare, quod desiidiaeta languoris 4 Gicium est. Ut caput corporis, sic vultus capitis pars est praecipua, utpote quem Omnes contuentur

quique mentis quaedam est expres a masto cdeo ut saepe animus nequeat occultari, quam-Vs quis maxime cupiat, qui in ipso manifeste conspiciatur. minc vultus tot significationes

commutationesque conficere debet, quot sunt animi motus, Scite enim, belle compositus nairificam affert oratori cum dignitatem, tum

venustatem, in eo nania sunt. Itaque studiose curandum est, ne quid insulsi aut vultuo-

li compareat, sed ii verecunda ac naturalis ad

sit gravitas, utque tanquam mollissima cera ad arbitrium nostrum formetur ac finsatur aut hilaris si de rebus laetis, iucundis aut mos stus fide luctuosis&tristibus aut severus, si de seriis' gravibus; aut remisi is, si de suavibus Mamoenis; aut iratus, si de acerbis, stomachosis loquamur aut blandus, si in petamus' rogemus; auxi quo alio modo affectus vide-Π voluerit Orator. V l

43쪽

Vultus partes, quas nos contemplari ac considerare debemus, sunt frons, supercilia, oculi , nares , buccae , os, labrari reliquae, cum nec moveri possint, nec gestum agere, ad

nos non pertinent. Frons quoque animi ianua est, ex qua egrediuntur,is veluti in publicum prodeunt omnes commotiones. In hilaritate igitur benevolentia exporrigemus frontem, contra in pristitia de severitate corrugabimus. Si nulli in animo nostro fuerint motus, tranquillam aperiemus, humanitatisque de m-ctoritatis plenam. Non vero molli utemur aut esseminata neque dura aut ferrea neque rustica aut instar caprorum semper adducta. Supercilia . ut oculorum , custodes sunt sic eosdem de varia figurant forma, de fronti imperant illorumque beneficio vultus universus

vel contrahitur, vel extollitur, vel remittitur. Ea neque continuo erunt motu, neque omni

plane carebunt: nam si nimia fuerint mobilitate, levitatis, si nulla rustici ratis erit documentum. Disparilis autem motus, cum quis ape tum habet oculum alterum, alterum clausum, nullam non devincit impudentiam, nectae ver

bis ille ac praeceptis doctorum, sed fustibus ae

44쪽

verberibus est castigandus. Aequabili ita uemotu agitabuntur, at naultiplici commutabilique. Siquidem quae frequenter mutari, se accommodare debent ad motiones animorum quod ipsum tamen fieri oportet motu quodam naturali nam quicunque his Xiguis corporis partibus omnes commotiones, perturbationes voluerit, ac posse se putaverit exquisitissime imitari sessingere , non modo id , quod desiderabit, non sirequetur, sed ad meras delabe

tur nugas.

In primis vero inter omnes vultus partes e minent oculi, suntque animi indices verissimi. Hi enim testes sunt amoris, testes sunt odii Hi testes sunt irae, testes sunt clementiae. o rum vel intentione vel remissione, vel conje

ci u vel hilaritate omnis mentis commotio de

claratur. Quid multa' haud parva turpitudo

reliquis adspergetur gestibus, si haec membra, quae ceu duo lumina in corpore elucent de tantum in hac re habent efiicacitatis, munus suum non recte exequantur. Quare opera an, da, ut semper oculos retineamus in potestate nostra, eosque huc, illuc , uti lubebit, torquere possimus ac flecteres, utque illi quasi

que min

45쪽

quemadmodum animo affecti fuerim iis, loquantur sic qui Deum veneratur, tollet oculos coelum versus prae iracundia ardebunt ac micabunt oculici tanquam atra de opaca nube perti terrorem injicient: luce veluti

serena placidos se placatosque exhibebunt audacia, gaudium acres eos reddet vividosque , verecundia vero ac moestitia demissos i fiducia erectos habebit , majestas motu tardo atque cum gravitate quadam conjun- cito sublatos Quum autem cuncta vis ficultas oculo tum in ipso aspectu sit posita Oratoris est, Audientium coetum aspectare, perinde ac si quis privatim cum aliquo sermonem

conferat, eum, dum cum illo colloquitur, adspicere debet, ne de rustico ac plebejo pudore

arguatur. Neque vero in unum eundemque

hominem, aut paucos hiosdam oculos perpetuo conjiciet, ne cum illis solis videatur ageres, sed per totam concionem cum suo conspectu libere volitabitis vagabitur passim, ut ad omnesse verba facere pateat. Neque etiam in eundem semper locum defiget lumina, ne biporem praesederant, nisi forsan aut fictum hominem, aut mortuum, aut absentem quasi alloquatur. Sic a nec

46쪽

D JOANNI GREVII

nec vastius erunt oculi diducti, ne in fatuitatis, nec clausi angustius, ne in odii nec crebrius ni ctantes ne in pavoris suspicionem cadat Sed

de a ascivis, mollibus, obscoenis mot bu b. stinebit, atque finita similia declinabit vitia

etenim in oculis maxime convenit venustatem

conspicuam esse, nullam vero deformitatem

De reliquis vultus partibus, quae supersunt icum arten ac praecepta fere nulla requirant sussiciet, sin ea, quae in illis dedecent, vitaveramus , atque honestatem earum S decus servaverimus naturale Nares nec movebuntu frequentius nec dilatabuntur nec distitis attingentur purgabunturque , nec spiritum emittent clarum ac sonorum, nec mungere eas saepius re praeter necessitatem per-na1ttetur Buccae nec certiss)tae erunt nec fluentes , nec inflatae hos tam grandi rictu'ndere, ut dentes prorsus appareant , aut ita coangustare ut orbis refe at speciem non sino gravi causia reprehendetur. Labrorum motus liber erit, oderatus Ea autem seu porrigere, seu constringere, seu explicare prope ad aures, seu in alterutram con

47쪽

torqtiere partem, seu lingua lambere, seu preme e dentibus , vehementer indecorum erit. Screare, salivam ejicere, agere in ore spumas, ructare, sternuere, uti plus incommodi habet,

quam adiumenti, sic nisi natura urgeat, veta

tur , utpote quod a decoro dignitateque longe recedit. Collo caput sustinetur, elusque munere caput, quod per se OVeri nequit, regitur gubernaturque Diligentius itaque ei videndum erit, ne Committat, ut quid de capitis venustate detrahat, sed ab omni effeminata mollitie sit liberum , cunctosque ei tribuat ornatus qui ad illud condecorandum exi-Huineri officium debitum reddent, si suum de nativum retinuerint situm fuerint queo aequi

directi Deserent vero ossicium, ii vel allevaverint se , vel contraxerint, vel aequabilem habuerint motum . . Brachia autem, ut&manus, negotiis ampli

cata sunt molestioribus a magi Opς

cum insana fere rerum verborum abundantiam subsequi debeant, tot habeant motus necesse

est de ad dextram, iis laevam, .sursum, Fra

48쪽

deorsum, ut vix oratione possint comprehendi. Has duas parte quoniam natura ita coniunxit, ut separari, atque aliae sine aliis siestus facere nequeant, nec nos eas separabimus, verum de illis manuum appellatione agemus coniunctim

gratiam atque festivitatem, rebus clarissimam lucem atque ingentem ericacitatem adferunt. Siquidem reliqua membra opitulantur loquenti hae quin ipsae loquantur, parum abest Ouis signis' gestibus sic posse rem narrare, omnia-

gantur' Nonne peregrinosis advenas apud populum, usus linguae imperiti sunt atque unai, manibus videmus poscere, polliceri, inter

rogare, respondere , concedere, negare, sup

plicare, aut probares adeo ut manus penes cunctas gentes nationesque, quae variis & diversistinguis utuntur communis omnium sermo possit haberi. In Actione autem manu dextrae primas deserimus, volumusque, ut ea se plerumque sola moveat ac magnum conficia: opus, praesertum si aut lente , aut placide, aut cum gravitate aliquid sit dicendum . Dextra in com

49쪽

muni flexione Motum exordietur a latere sinistro eundem in dextro finiet aliquando tamen, si res flagitare videtur, a dextro progredietur in sinistrum, quinis ad illud latus primo redire debet, quae est ab eo rursus pro- se a Versus sinistrum si se feret dextra, raro mediam corporis partem praeteribit. Ut brachii sic de manus projectio erit in vehementissimis contentionibus, contractio vero in remis sis. Quod si multo labore dextra quasi defatigata requiem quaesierit ad amissas vires recupe

randas, eam tanquam peregrinantem errantem

que hospitem excipiet sinistra idque et absque

manuum percussione ac sonitu clariori quippe quod injucundum est, is pullatorum turba libentius auditur, quam a gravibus is apientibus viris. Sinistrae soli omni motu interdicitur, nisi forsan aut in sinistrae mentionem inciderimus, aut locum sinistrum demonstrare, aut in illum aliquid a nobis rejicere aspernari voluerimus Ambabus manibus aliquando, sed raro, simul utemur, veluti si supplices precamur Deum, Ejusque subsidium invocamus o si infinitam

rerum cum immensitatem, tum numerum aut

multitudinem describimus si quid admiramur:

50쪽

ii exclamamus : si ardentius cohortam tir , aut magnopere obsecramus Auditores si acervos

constructos coacervatos, eosque iterum novis cumulis adauctos commemoramus ' si contrari-

ima opponimus contrario si quid agimus, quod ad utrumque latus spectat. his & similibus ssibus locus erit manibus junctis , ita tamen , ut dextra semper principatum obtineat , sinistravero sese ad dextram accommodet, eique servi re tantum adiuvare videatur , Neque longe lateque se pandent manus, sed modicum intervallum inter eas erit interfectum, nisi ratio peculiaris aliud jusserit. Quod spatium, ne aut nimis magnum fuerit, aut nimis parvum, revocabitur fere ad corporis latitudinem. Si quidem utramque manum quam latissime extendere, easque instar alarum sic agitare perpetuo

ac si quis eliggestu, tanquam e vinculis, evolare vellet, oculis an inaisque hominum est absurdum. Manus humerorum altitudinem non exiscedent, nisi super denotemus atque coelestia ultra caput vero nunquam ascendent , neve descendent infra ventrem medium, di initio di-ndi manus conquiescent a Prooemium enim iit vestibulum quasi, aditus est ad orationem, ita