장음표시 사용
61쪽
monstrata jam videbatur via, qua in novo de pecuniis publicis consilio omnia complectente iniri debebat. Sed in hoc alia ration E iis, quae
cupiebantur, ' impetrandis operam datam esse patebit; nam ita tantum, ut opum fontes Oadsm cuncti libertate. Cuique concessa instructi, eodem praesidio septi eodem etiam modo augerentur, consilio illi viam muniri possct, intellectum fuisse non putamus. Ahrogatum viris, deIectis , ut da re rustica cognoscerent, Landimen- mmmission munus et constitutio die Io. Augusti
1775. edita, qua opera serva, quam angariorum praestationem appelIant, neque tempore nequa
modo accurata desinito, denuo instituta Est, hoc quaestuum genus, quod, antequam firmum de pecuniis consilium capi in Dania quinat, emorescere debebat, in melius redigere non videbantur. Per totum hoc tomporis spatium, ad Promulgationem constitutionis die a5. Aprilis 178 I. factam, in qua de agrorum communione tollenda praecipiebatur, nihil in Dania paratum est, quo agricolarum conditio emendaretur; plane cessalum in rei rusticae cura, ab hoc rege per Primos regni sui annos tanta cum sapientia tantoque studio gesta; quo factum est, ut duobus lustris, quam poterat, serius justitia et humanitas per Daniam feliciter emergeret, a qua insupox terrae opulentiae damna infligurentur. Porro piscatus non ea gnavitate Egebatur, neque tantis ah adesinistrationa subsidiis gaudebat, ut ad subditorum opulentiam .vim aliquam hahere posset;
62쪽
imo etiam ilis, qui, in Danimo Iittoribus tactu olim tam gravis momenti erat, ob studium, quo alia opificia Borebant, jacuit et paene in oblivionem abiit; magnus igitur victus quaerendi fons, qui urbium mercaturam efflorescentem adia modum juvare potuisset 603, civitati exaruiti Cur, qua administratio moliebatur, ut piseatus, quem in littoribus borealibus, in Ιslandia et Gioenalandia exerCebant, eveheretur, successu non gauderent, causa in monopoliorum rationibus potissimum quaerenda est, secundum quas, velut regu- Iam et normam, ut infra demonstrabimus, univer
sum de pecuniis consilium dirigebatur. Tum otiam sahricae m/gno colebantur studio, 1n senis lentiis de mercatura conceptis, quae monopoli rum rationibus pro tandam Pnto erant, nitento hinc et veteres, quas servandas erant, ei novae, quas condebamur, ut ante, B las impensas postulabant, undo vera utilitas civitati non redihat, et sortis ad opis cla fructuosiora necessariast comparatio, no dicam tollebatur, magnis tam sn dimiseultatibus impediebatur. Ita porcellanicorum va- sortim officina a. I 79. instructa, licet monopolio sibi eoncesso set interdictis gust niar tur, nunquam tamen annuos sumtus quaestu aequaro poterat ε3 ; set multas fabricae , subsidiis a reglidatis his temporibus conditas, quantumvis oppor- ωὶ Baden Udkate la en Hirio se tis Danmaphs ost
63쪽
unitatibus adjutae, Brevi omittendae erant. Sed si interea, quamquam conatus isti frustranei erant, Dania industriam in opificiis et fabricis positam
magnopere pToveXit, Enimorum cultus augescens et temporis progressus effecerunt, quae, ut manifesto Patet, ipsa cursu suo Da ad persectionem perducunt, quibus maturandis civitas magnos,
plerumque quidem inutiles, impensas profuderit. Tamen negari nequit, has impensas atque irrita administrationis conamina alia ratione atque via, quam qua tendebatur, industriam in opificiis tractandis veris adjuvare posse. Quidni fabrica male procedens privati hominis animum ad res, quas antE tu terra fabricatae non erant, vertat atque ita illi et patriae multa emolume cita asse xat 3 Sed haec utilitas, quam administrationis cura de opificiorum agitatione quasi aliud agendo prashet, damnis ex ista plerumque orientibus par haberi non potest; et in oeconomia publica nec non in arte poIitica hoc semper et ubique anilendum est, ut minimis opibus plurima se
Cetsrum nulla labricarum et mercaturae historia melius, quam Danica, probars poterit, ad eorum florem nihil requiri, nisi quod liberas, quasi secuxae, intactae ab omni aliorum arbitrio, Oolis impedimentis, quae vel natura vel rerum publicarum implicationes objiciunt, ab administration oregni remoti sibi ipsis relictae suo modo procedant; et id actionis genus, quod Ex ipso Populo nascitur, firmissimum Naa atque
64쪽
fruetuosissimum. Sic pauca tantum tam felicibus auspiciis instituta sunt, quam Iudi, a privatis hominibus ad nandi artem addiscendam in Solandia exornati, quorum utilitas in illius insula o tindustriam redundans clare apparet. Similiter fabricas insignes, ab hominibus privatis sine m nopoliis et subsidiis ab administratione supped talis in ducatibus instructas βη eodem tempoeo florobant, quo haec ipsa frustraneo nisu industriam in his sive illis positam popula movere et sustinere studebat. Verum haec, quantumvis multa inde eognosei possent, uberius per singulas partes hic exponi nequeunt; principia tantum, a quibus populo opulentiam efficiendi et pecunias publicas augendi ratio administrationi profluxit, ex rebus per hoc tempus gestis deducenturi aD ' que inde tandem patebit, eam commerciorum
cum peregrinis amplificatione hoc optime Pe
sectum iri opinatam esse. Mensa instituta erat, ut mercatura adjuvaretur et fabricae gustiuerentur; sed postea gensim
etiam hoc additum, ut administrationi in angustiis pecuniarum adessat. Sed quod Et in primario sino persequendo nimii orant, et alterius modum justo magis porrigebant, tantus scheduIaruma mensa editarum numerus progenitus est, ut
mutatio rationis, quae a principio in signis nummos simulantibus obtinere debet, et protii, si ad argentum putes, imminutio inde oriretur. Non
65쪽
opus est demonstrari, quomodo ruans schedula-xum ratio Cours) ea, quae pro victu solvenda erant, et hinc operarum et laborum mercedes tetigerit, neque probari, quomodo Earum Pr tium incertum commercia omnia dubia et inii ma reddere et, quotiescunque cum peregrinis Pedi mutatio fieret, verum Patriae damnum inferri deberet. Nam incerta monetae ratio id semperessicit, ut exteri ita venditionibus, ubi pecunias εaccipiunt, de ejus deminutione forsan imminente, in emtionibus vero, ubi ipsis solvendum est, do vj up emendatione usqua cogitent; hinc vili Iicistatione et aucto pretio jam ante a damnis, quae e mutationibus nasci sibi possint, tuto. se praestare student; sed haec tutela terrae semper gravissima exit -Interea administratio, quas pro summis a mensa mutuo acceptis usuras pependerat, et Pex gnοε, cum Pecuni*s apud peregris
nos mutuo sumenda. Cuzasset, ut mala ex monetae ratione ruente orientia inhiberentur, jacturas facere Coacta fuerat, eos, qui ad mensam argentum foenori dederant, Bankinteressent en dum et ipsa et regnum detrimentis Iaborarent, quaestum annuum non Forum obtinuisse, sed auxissa adeo animadverterat; tum experta etiam erat, e Pecuniarum yngustiis, quae aes alienum sibi apud mensam paraverant, factRN e se, ut lucra eorum,
qui syngraphq et de pecuniis illi creditis habebant hodie: actionairs usque pηaggerentur. Itaque,
si solas mercatorias rationes spectas, ut mensa in administrationis potestate esset, vebementissime
66쪽
optari debebat; nam ita haec ipsa in rebus dubiis repente ingruentibus subsidia sine usuris sibi
paratura et auctis subditorum Commerciis ac negotiis, quae excitanda tantum esse putabantur, ut sua terrae emolumenta ferrent), ipsa utilitate nulla re interpositae, captura erat. Ut utrumque assequeTetur, Schim melmannus a. 1768. mensam regni administrationi vindicare in animum induxerat; hinc pecuniis in Batavia mutuo sum lis, quarum jam supra mentionem injecimus, et nominum apud mensam contractorum Parte ita sublata, ut quaternae syngraphae o quinis cum Pu
.PeTmutarentur, mensam cum civitatis administratione arctius coniungere studuit. Sed a. demum 1775. hoc perficere ei contigit. Inde Cum mensa jam pro regio institulo esset, cuncta ab ea Cyedita et debita Active und Passise , Postquam syngraphae de pecuniis mensa datis publicis
syngraphis redemtae erant, in administrationem trans erebantur. Verum lucrum, quod ad ipsam, hoc facto, redibat, hoc ferre fuisse vide ur: Quae administratio mensa E tum debebat, ad IZooooo impP. adscenderunt; hinc pro usuris solvendi erant 72ouo impp. Prima mensae sors mutuo data, 6ooOOO imperialium, usurarum 2 oOO imperiales; et 5,oooooo impp. apud hominea privatos occupati 12OOOo impE. pariebant: et post
cambiarum quod dicimus Discontirung δ ooo imp p. inventi. Quae omnia ducenta et viginti sex millia imperialium conficiunt. Sed eidem
67쪽
sumtus in mensa administrationem et in perpetuam pecuniae Praesentis comparationem 6oOoolinpp. impendendi erant; in syngrapharum de pecuniis mensaa creditis redemtionem publicaBΩ, IOOoOO imperialium Edita , de quibus singulis in annum quincunx, de unIversis Iossono impP. Pendebantur. Haec in summam centum et quadraginta quinque millium imperialium colliguntur. Ex his omnibus octaginta millia Et unum imPP. annuum lucrum fuisse intelligitur 63 . Sed quum, summis, quae ante Per syngrapha-Tum Possessores divisa erant, nunc in aeTarium consuentibus, si rem recto aestimamus ipsi terra o novi reditus conditi non essent, multo majoris momenti ea vis existimari debet, quam continuo quidem in fidem terrae, unde dein in omnes pecuniarum rationes illa mensae publicatio
Anno 1756. Tex 'Concessione, quam mensactindulsit, nos: Octroi eam ut privatorum hominum institutum eadem forma iisdemque, quibus ah initio, legibus et iisdem privilegiis instructam Per quadraginta annos in civitate mansituram esso munitumque iri pollicitus erat. Sed quomodo jam
ante a conccssionis istiust promissionibus et obligationibus discessum et ita mensae eoque etiam terras fistes labefactata fuerit, supra ostendimus; neque quisquam, qui vel mediocriter teneritatem,
si ita appetari licet, et fragilitatem fidei publicae
68쪽
ot eorum, quae ad eam pertinent, perspectam habet, de eo dubitabit. At quae inde sequi dicas, quod, licet rex promissione sua, omnium, quae in civitato uni parente exstant, sanctissimo, fidem interposuarit, dissolutum erat privatorum hominum institutum in ista sulcitum ac nitens pNe vero quis contra moueat, emendationem rationis monetae, quae post mensam Tagni administrationi vindicatam facta sit, contrarium Probare. Nam haec causis, quae o rehus publicis manant, nec quicquam fidem civitatis attingunt, cito emendarΙ potest; sicubi enim jam supra dictum, fidem esses fiduciam in homini ohtigati viribus et voluntate pactura praestandi postiam sicubi virag manifesto increscunt, nonnunquam sit, ut ad voluntatem per aliquod temporis sp tium non respiciatur: sejusmod1 causa erat Damae conditio, cum hellum in America septemtrionali erumperet, ex qua vulneri fidei publicas inflicto in tempus aliquost mederi licebat. Praeterea pecuniis in Balavia mutuo sumtis grana dea praesentis argenti summao in regnum illatae
et, quamquam ob nummos male Excusos, ut supra expositum, maximam partem in EXteras terras effluebant, tamen praeter hucrum ex aucta per hellum exportationei natum pro sortου erant,
quae per Partes singulis creditoribus exteris assidinari strassiri roerden) poterat: ita primum sch dulae veros eorum, quae perpetuo in usu esse ombebant, fines transito non cogebantur, neque statim, ut fides aliarum teriarum qua oratur, opus
69쪽
'rat. Deinde administratio magnum numerumachedularum, quae tuno ei Parvo constabant, in
praesens auxilium Palliatis adhibuerat; quotiescunqua enim tabellae Danicae Hamburgii venales oblatae erant, eas majore pretio, ut mone- hae ratio consisteret, suo gumlu redimi curabat.
omnia vero, quae simili modo ad fidem in futurum tuendam fiunt, per breve tantum tempus commoda sua speciosa asserunt, et, postquamdiu multumque facta sunt, Primum terrae Opu-1entiae, dehinc etiam fidei malo consulunt; quin hoc quoque incommodi saepius accedit, ut iis, in quorum animis fidem suam Creare et firmare volant, ab initio machinae suboleant; et tum quidem, civitatis studio irrito, alienigonae lucra φx iis capere probe callent. Sed felix Daniae ponditio, quae prudentiae in administratione xExum pxternarum debebatur, diutius permanens, fidem plane restituisset et incommoda, quao dissoluto privatorum instituto necessario oriebantur, maximam partem sanasset: nisi regni administratio
istud praeceptum, quod ipsa in constitutione dio 15. Martii 1777. edita protulerat, postea neglexisset. Nimirum mensa pro insὶituto habebatur, quo soli universae civitatis saluti prospiceretur; sed cum in ydminis rationis potestate, ut ita dicam, privatis tantum aerarii consiliis inserviret, et proclivitas quasi pjus, privatis hominibus pecunias mutuas dandi, eorumque quaestus prudenti circumspicientia carptites, ut commoda ex iis adipisceretur, magis etiam excitandi, veram rationem, ex qua ad ad-
70쪽
ministrationem translata erat, usquE inculcaret: ea, quae in ipsa ejus publicatione animos mo verunt, plane exstingui ac deleri non poterant. Nam non est, ut opinantur, id ingenium infiniti imperii unius, ut mensa gub eo tuto consistere nequeat, vel fides non admodum firmo tundamento nitatur; neque magis rerumpublicarum, ut illa in iis certa et inconcussa floreat. Coninicarium historia evincit. Danica Enim mensa ad a. 1756. tanta firmitate tantaque fide gaudebat, quanta vix ulla dct se Praedicare potexat; Mam-hurgii vero ei.Sueciae, quibus forma reipublica erat, mensa Perturbationibus, quas negotiorum nimia' studia et abusus gignebant, magnopere
Iahorahanti At majore Cum cautione, Cura et
circumspEctions fidem in regnis imperio unius infinito subjectis, quam alibi, tractari debEra,
non opus est demonstrari. LoCum quoquct illum, in quo cuivis mensae administrationi majora nEgotia audenti, ni commoda sua ipsa perdere vult, subsistendum est, civitatis administratio, quasilo inceptis suis ab aliis in judicium non vocatur, ignorat. Mensa enim lucra de syngraphis pecuniarum sibi creditarum inter singulos earum possessores dividenda suis schedulis facit; quarum vero numero nimis adaucto ita Iucra quidem ista perpetuo amplificantur si pretium tali modo decrescit , ut majora haec IuCra non idem, si ad argentum putas, Valent, atque illa minora tumicum schedularum Pretium majus esset: tempus arevenit, quo mensae, ut instituto Privato, ah ampli-