Laur. Iouberti ... Medicinae practicae priores libri tres

181쪽

LIBER SECUNDUS. conflagrat, alios quoque accendit humores. Neque nos simplicem & exquisitam febrem definimus, ex unius simplicisque humoris ustione natam: sed quae ex unius aut alterius humoris dominio& excellentia in quadam ad alios proportione suscitatur: quod ex supradictis in febre quotidiana licet colligere. N que fateri possita tot sebres adesse, quot humores uruntur. M oqui dum sanguinis massa accenditur svi in synocho, de omnium consensu) quatuor simul fibris species nascerentur, sanguinea stilicet

synochos minime putris vocata, necnon quotidiana, tertiana & quartana, Vt singulis humoribus singulae respondeant. Ast unica & simplex febris est, quae a praedominante post bilem humore 6 nico hac vel illam speciem induit. Compositam vero eandemque confusam esse e fantea recepi, quae ex duplici saltem occasione oriretur, ut ex inflammatione diuersas partes occupante, dum ex sing lis continua febris suscitatur: atque ea ex

simplicibus vel iisdem vel dissimilibus constat: ut si hepar exquisita phlegmone laboret,& pulmo crysipelate, ab hoc buliosa magis,ab illo vero sanguinea sebris L. iii.

182쪽

Με MED. PRACTICAE simul eodemque tempore si eodem stiam tempore tumores hi fiant) prou nient. Sin utrunque viscus patiatur erysipelas, ab unoquoque eorum sebris a dens excitabitur, &, duabus eiusdem n turae simul concurrentibus , vehemen mentissima fiet liprria. Sed ista ad curandi rationem minime faciunt, cum si non dignolcantur nihII indicent, &quanuis leorsum internosci possent ac

elucelcere quae eiusmoJ1 confusionem pariunt, tamen curatio eadem remaneret. Ne Implicitis vocatis minus libere

audeo iudicare, num curandi artem huc--usque traditam immutare queant, ut sit earum contemplatio hic necessaria, ubi

nihil otiosum & inutile proponi d

Implieitae Implicitae dicuntur, quae diuersis ii rebx incipiunt & desinunt, unaquaque s orsim consistente pruriamque esse tiam habente, tametsi accessionum partes quaedam in tempus idem concurrere

possint. Atque id intermittentibus peculiare esse videtur, ut duae vel plures eiusdem aut diuersae speciei complicet tur. Huiusmodi est duplex quotidiana, cum duae accessiones uno die fiurbeti

183쪽

LIBER sECvNDVS. is' definitar, quod in tertiana vere duplici potius.accidere prius annotaui. Aliis duplex tertiana: dicitur, cuius accessiones quotidie fiunt, sed nec pares nec iisdem horis: fere enim quae diebus i paribus fiunt accessiones similes inter

se sint, atque iis dissimiles quae in dies

pares incidunt. Nempe qua tertiatiar exquisitae formam retinet , altera spuriae vel eius quae quotidiana dici solet,ut non iam ex similium specierum implexu fieri videatur quam duplicem tertianam vocitant. Idem censeo assirmandulii de quartana duplici ac triplici , quarum accessiones raro pares obstruantur.Si enim typum similem non habent,eiusdem species no sunt, cum singulas species distinguat accessionum sorina pro subiecti h moris conditione.Ergo diuersaruspeci

rum intermittetes sent,quae omnium ste- .

quentissime , non ut scribit Fernelius perquam raro implicantur. Idque facillita Pe seb.

me etiam primis diebus animaduerti potest. Qui enim probe exercitatus fuerit in notis seperius traditis, quibus mox ab initio & ex prima accessione discernimus fore tertianam quartanam vel quotidi nam legitimas aut spurias, quamlibet

L. iiij.

184쪽

xo MED. PRACTICAE plures saepius contingant paroxys ,singulorum species rite distinguere poterit. Dissicilius est quod postremo loco proponitur de hemitritaeo, hoc est, semiter semiterc tiana febre. Eam vero esse dicunt, ubi

liana. . . . . .

quotidianae continuae tertiana intermi

tens coniungitur, Vel contra quotidiana intermittens tertianae continuae: ita ut die uno accessiones duas habeat, altero unicam. Atque si pares ambo fuerint humores, bilis & pituita scilicet, exquisitam esse utranque se tertianam praedicant: differre autem a tertiana &- quotidiana continuis, quod harum exacerbationes sine horrore praehendant,& nullo sudore inclinent: non tamen ut in intermittentibus sudorem sequitur integritas, sed alterius continuatio. Ego illorum sententiae subscribo potius, qui, Lib. α- de ut refert Gal. impossibilem esse putant

miltione coimul Iebris cum l ntermitete.

Simul enim & febrem intermittere,& n5 sine febre hominem deprehendi, est de iis quae fieri non posse videntur. Simile est quod idem resere nihilominus admi-

- . . A

Φοςm randum, ex intermittentium duntaxat mistione nonnunquam accidere,ut nulla quiea aegrotanti adueniat,& continua fe

bris

185쪽

LIBER SECUNDVS. robris esse putetur. Cum enim plures intem mittentes inuicem complicantur,inquit, siue eiusdem generis siue diuersi, secun- da riplurimum anticipat aduenire, an-tequam prior ad insubricitationem per- uenerit: hoc vero potissimum accidit in Vlongioribus paroxysmis, &c. An verius dicas semitertianam & quaiacunque alia

continuo amigentem duntaxat continua esse: has vero & illas exacerbationes, cuiusmodi intermittentes habent,continuis accidere posse sui certe accidunt) ea ratione quam non multo ante reddidi,cum de intermittentibus febribus agere coepimusλ Sit enim nateria multa quae in cor

de & proximis illi vasis febrilem calorem multos dies seuere possit: ea continuam excitabit. Quod si praeterea nouus humor quotidie vel alternis diebus ad incendij locum perueniens accendatur, febris tunc excandescet: atque si maiore impetu secum subeat,quia flammam alia

quanto tempore obruit tepiditas, vel tiam meus & horror externas extremas.

que partes facile occupat. Neque difficilius est assequi, unde manet sidor,post quem febris continua esse non desinit. Qualis enim modus inuasionis & termia nationis febrium intermittentium est, i

186쪽

, 37M MED. PRACTI CAElis febribus continuis per eiusmodi exaccerbationes adest. Eam ob rem intermi tens continuae mixta dicitur: quod es s brem assiduam irritationes habere, quales omnino sunt intermittetium febrium accessiones. Neque id aliud demonstrat, quam diuersi generis materiam subesse, nimirum cranam & viscidam quae assiduam comittit febrem , & aliam tenuiorem simulque paucam, unde fiunt exacerbationes. Pauciorem vero & tenui

rem esse facilis discussio vel absumptio

manifeste docet: nempe solit intra pau- cos dies consumi portio quae irritationes faciebat,reliquo humore portinaciter febrem cotinente. Ergo febres non sunt . alterius generis,quam Lactenus propositae. Hoc tantum ab aliis continuis di ferunt, quod tenuiorem nactae materiam exacerbationes propter horrorem manufestiores patiantur & sedo m. Quae v ro incertis horis paroxysmos habent, vel eosdem anticipantes vel subintrantes, merito errabundas tametsi sgre concesserit Gal. appellauerim, non secus ac

intermittentium nonnullas, quae nec ty- cuinto pum nec ordinem ullum seruant. Hinc composi' non sine ratione concludam methodum

brium. curandi has febres cum superiore plane

187쪽

LIBER TERTI VLconuenire. . Id modo est obseruandum, ut quae materia frequentes accessiones facit primo loco pellatur. Nam assidua febre vae eundem fere tenorem habet longe molestior est quaevis exacerbatio,& tenuior materia facile vel absque una praeparatione fugari potest.Est vero semper tum a facilioribus,tum ab iis quae magis infestant aggredienda omnis curatio. Quibus aute remediis haec omnia tent fi debeat ex stiperioribus repetedum est. Sequitur ut tande quod non semel f

mus polliciti) symptomatis prospiciamus,doceamusque eorum mitigationem: quippe vera curatio his non debetur, aliudque ipsa nihil expostulant praeter ipsius morbi quae symptomatum omnium causa est 3 sublationem. Attamen int

rim dum morbus plane curatur, eorum nisi frangendus,at certe reprimedus bla-ditaque curatione molliendus est impetus,quo Acilius patientiusque praecipua affectum aeger perferat.Primum vero accurate discernendum, si quid praeter febrem aegrotum distorqueat, idne ex se-bre ut proprium eius symptoma nascatur, an ex alio morbo qui febri sit impliis citus: quippe huic peculiaris & seorsum tradeda curatio praescribi debet. Praeter

188쪽

Febrium sympto

m ΜΕ D. PRACTICAE ea cum febrium symptomata quaedam leuia snt,qusdam adeo saeua ut laborantem plusquam febris exerceant, & vires

nimium fatigent dissoluanimi illis prodisus neglectis horum lsedationem aggrediamur.

DE COERCENDIS

reprimendisque febrium Symplomatis. Lib.iij. EBRI VΜ Symplomataquae plerunq; aegrotantes grauissime aflicere atq; diuexaret solent,haec fere sunt: aestus, immodicus,lassitudo,& v- niuersi corporis velut contusiit cum maxima imbecillitate, eiusde que iactatio, oppressio , dyspnoea, tussis ,lumborum di capitis dolor, vigiliae aut sopor, delirium, sitis: linguae ariditas,nigredo,scabrities & scissurae,ientor circa dentes linguam palatum & in superiore gula molestissimus deglutiendi difficultatem indocens , gustus hebes vel deprauatus, cibi fastidium, nonnullis fames penu insatiabilis, nausea, vomitus, alui astrictio, &quandoque profluuium, singultus, lipo- thymia

189쪽

LIBER TER Tvs. ε73thvmia, syncope & icterus: praeter quae febres intermittentes plerunque molesium habent frigus, horrorcm vel rigorem,&sudorem nonnunquam immod ratum: quorum tamen nonnulla quibus . dam etiam continuis, ut hemitritaeo, ex

simili occasibiae accidere pauid ante mo

nuimus.

De Cap. I. Estus febrium Symploma est, quod proxime feruorem & incendium comitatur aut prosequitur. Eius remissio fit non modo ex

purgata bile quae vera curatio est) sed etiam frigidorum usu, & maxime assumptorum,quae aduersus calidam intempe riem nudam &simplicem didis uimus:inprimis vero frigidi aeris inspiratione. we lasitudine ct comusiond. Cap. II. Assitudo & contusionis, senses 'est a pictbora vel cacochymia: cauor, quarum illa quidem grauat premitque, haec vero lacessit, mordicat &aegre ferri potest. Hac utraque ex causa, sed modo hac modo illa membra & defatigata & ad intima usque ossa velut conm

190쪽

lausa.

γ' MED. PRACTICAE stacta videntur.Horum vero symptoma' tum nulla esse potest remisi O,priusquam deonerent .vasa,quod etiam morbi t eius ratione statim ab initio faciendum praecepimus, Sic enim aliqua ex parte lovata natura reliquum facilius euincet atque seperabit. imbecillitate. Cap. III. Aximae imbecillitatis quam vel a primo insultu percipit aeger . eadem quae superiorum symptomatum ratio reddi potest:tunc enim grauatae sint nondum tamen dissolutar res. Ast imbecillitatis huius potissima

causa est calor immodicus, ut qui vires plurimum enervare soleat. Etenim qui modo alacer & robustus erat , mox seipsum aegre sustinet dum febrem patitur, humorum sarcina tam breui temporis spatio non multum adaucta. Recre ni bEdi, Vires extati occasi5e deiectae,iis quq ina- istarem niunt & aestum mitigant, non ut impe- V i illum vulgus aestim t) alimentis, a qui bus suscitatur maior febris, & corporis grauitas augetur. Omnium vero maxime competit frigidior aer. Nam calidus &conclusus intemperiem quae imbecillitatem facit promouet, & cordis necessitati