Laur. Iouberti ... Medicinae practicae priores libri tres

201쪽

LIBaR TERTIV s. at veris 'rin, ρουςDκοῖς. Adist ingentia enim cap tis cutem: alioqui satis densam dum compactiorem fi iunt, mos circa eam magis inpingulit ac detinent, unde mutito grauior fit cruciatus. Neque vero hu- 1 midorum & frigidorum usus eadem ra- tione suspectus esse debet, quod tu a sint indurantia authore Gal. Qtippe aestuati Lib. sim parti occurrentia mox tepescunt, & in ρεμ μ*φ' omnibus qualitatibus medi aquanda natura sortiuntur, itaque sunt vere οἰνοδυνα quorum naturam idem etiam explicuit. Ad hanc rem igitur, parabimus unctiones, irrigationes seu embrocbas,& Don-

tala vulgo dicta. Si vehementissimus est capitis dolor ex insigni ardore, ut iis qui

aiunt se velut flammam per oculos, nseres & os emittere,chnuenient quae adue sus capitis ardorem praescripsimus: om- nium vero maxime populeum unguentum fronti & temporibus illintndum. Quod si est mitior, sussiciet inungere se- ,

quentibus:

olei viol. & nenu . an δ ii. olei unguem de limine cucurbitae recentis 3 j. si .succi μφ' lamicae & solani an. j j. cerae albae M.

sussifiat unguentum.

Si placet irrigatio vel illitus ex liquidis,

202쪽

i8ς MED. PRACTI CAEhe &vtere.Dolore efficacius mitigabit,si alac mulieris quae puella pepererit recens

mulctuc steris adiugas ad 3 j.velij Addietia potest aceti paru, quo penetrabiliussit remediu:cius quippe adstrictio & si

citas aliorum humiditate satis retudetur, manente in composito partium tenuitate. Praedicto liquore,si velis, madeat pannusiineus,qui quadruplicatus sit,quatuor digitos transuersos latus & adeo longus, ut Dotem & tempora cingat: expressus a moueatur, & siccescens alteri similiter parato cedat. Fiunt etiam frontalia siccaminus certe conuenientia meo quidem iudicio) cum vehementis doloris causa est uti pleruque solet) acris sicciorque materia. Alias concedi possunt irrorata subinde conmenienti liquore , uti fieri

constipuit.

seminu acetosae,portulacae &lactucae an.

3 j. s. papaueris albi & psyllij an B ii.

schoenanth.& rosarum rubrarum an Isi. fiat puluis, qui includatur sacculo sericeo conuenientis magnitudinis: interpungatur simili filo, vi artis est. Conspersus autera ex parte qua applicari debet aquis

203쪽

LIBER TERTIUS.' iophaeae, solani aut alterius refrigerandi vi

praeditae admoueatur seonti ac temporibus , & multum comprimatur: nam vel sola compressio dolore minuit.

Quando minus calidus Delit vapor,sed . copiosus & crassus, ut in quotidianis &quartanis sebribus, yderit miscere digeretia repellentibus: tandem vero solis digeretibus res agetur, quando infixus se manet dolor, neque capiti materia identidem suppeditant aliae partes. Digerentia olea sunt calefacietia omnia, quae aduersus horrorem febris quartanae proposuimus. Vnguentum leuiter re luens &relaxans in officinis reperitur, quod resumptiuum appellant. Eo sortius discutiet de althaea , martiatum , aragon dc Agrippae, quatuor unguenta calida Chia taxurgis vocata : sed talia sordent & tetro odore displicet naribus adeo vicina.Pri

stat uti liquoribus, oleis inquam & aquis stillatitiis,vel decoctis in modu frontalistag oleoru chamaemelint,anethini des 'radibucini quod requietis oleum vulgus nostrum vocat) an. 3 h. aqv. betonicae, m lorans &faluigan.quart.6.Ves,quod prPstantius est, decoctionis earundem he

barum j iiij. misce: agitentur, & pannus eo liquore imbutus applicetur. Si m

204쪽

Frontale siccum

Cucurbitulae.

in MED. PRACTI CAEuis frontale siccum, describies sequenti . , modo: V soliorum maioranar,salutar,melissae υ&betonicae siccorum an.S ij.calgmiaromat. cyperi & galangae tenuioris an. 8 j. nucis moschatae & macis an . S si.schoe- nanthi & utriusque spicae, granorum timetorum & rosarum rubrarum ah.8 6.fiat puluis, de quo paxetur stontale, uti pra dictum est. Ex cade materia confici potest evapo ratio naribus excipienda, ut etiam ex superioribus, ad grauiorem capitis dolorem. Quando opu' fuerit repellentibus simul & digerentibus, priorum & posteriorum materia commisceatur, ut mediufiat medicamentum, cuius exemplar dare superuacaneum censeo. Cucurbitula: cu multa flamma oin

fatis aut ceruicis radici appositae non parum conferunt ad reuultionem, qualisi cunque iactit causa doloris: quod praeter experimentum ratio ipsa docet. Nam dum pars tumet & attollitur,quidpiam ex partibus vicinis cedat oportet. Eadem ratione prosunt extremaru partium seictiones, ligaturae dolorificae & lotiones: de

ae l

205쪽

R LIBER TERTIVS. De Vigiliis. Cap. X.

Igiliae plerisque febricitantibus

'unt moletae. Accidunt vero C uis.1b aestu immodico vel oppressione, vel dolore capitis, vel alia iactationis & inquietudinis causa. Easdem inu hit sitis,& quaecunque insesta sunt aegrotantibus.Nonnunquam sola cerebri irritatio aut siccitas, & calor immodicus spiritus supramodum attenuas & varie dis L pergens,vigiliarum causa est. Porro somnum conciliamus refrigera-Gelliantione attris quem inspirat aeger,tenebris, alta quicto, vel silentio, vel lectione i

i cunda aut sermone ad quem attentior a nimus conuertatur, cantu musico vela-

quae lene fluentis aut guttatim ab alto in subiectam pelvim illabentis murmure, aliisque id genus quibus interim solae me

te vel unico sensu occupato sensus communis facile consopitur. Idem praestant admota refrigerantia, cum spiritus e ce'rebro quasi repelluntur aut torpidiores fiunt: atque si extremc refrigerent, pro

somno veternu grauemque soporem inducere consueuerunt. Υ, νωτικὰ Vero inta. ilproprie sunt,authore Gal. quae duntaxat bri l. d.

humectant. Licet tamen in hoc' affectu

206쪽

-UO MED. PRACTI CAEvalde refrigeratia humectantibus permiscere, quacio ardetior est febris, i seruidus calor stilpcfaciendi vim retundat &' temperet. Syrupi conuenientes sunt,de papauere, de portulaca & de cucurbitat quorum duo posteriores parati non habentur in officinis. Est etiam compositio ad id efficacissima Diacodium, hoc est,de capitibus papaueris: & hac multo efficaciores illae Philonium Romanum& Athanasia, necnon Theriaca recenSante duos menses parata: quae verae sunt optatae, quia optum nobile narcoticum recipiunt.Verum iis non temere utendu,

ει admotis potius quam assumptis, qu do grauis dolor partem aliquam diuexat,& iuges vigiliae admodum displicent vi

resque enervant. Nam ventriculo maxime officiunt, quandiu vis opij vegetior manet. In clysteribus non adeo nocent,&somnum satis conciliant. Dosis ςsta B j ad 8 j. cum decoctione alicuius ex supradictis clysteribus, vel aliis quae ea dissoluuntur exceptis purgantibus. Diacodium vero & syrupum de papauere, si quis me consulat, suadeo ut ore duntaxat contineat, non deglutiat, praesertim q0 do imbecillior est ventricullis.Nam cum fit satia cerebrum refrigerare: id vero pro xime

207쪽

xime saciant ore detenta ,somnus eo modo nulla alicuius partis offensione conciliari potest omnium commodissime Singulis vicibus asstimatur cochlear unum

sympi, vel diacodij dimidium: & cum

amplius retineri nequit, expuatur & r icens substituatur, donec somnus obrepat: per quem si postremo loco assumptu deuoretur, non multiim intererit. Nam sequenti diluculo emendabitur ventriculi noxa exhibito electario aromatiei r sati, vel diarrhodon. Quibus aestuat ventriculus & sitis est inexhausta non vereor

potionem υ τι ν concedere, quae tribus illis incommodis egregie medeatur: as decoctionis lactucae& portulacae ve- potio hementer expressa: j iiij. 0r.de papauere nisex j ij. misce: detur quinque saltem horis accena circa decimam vel undecimam. Si vires sunt alioqui imbecillae, addito pul.

&aromatizata. Topica eadem hic coueniunt,quae ad- Topica. uersu. capitis ardorem & dolorem vehementissimum ex calidiore causa: imprimis vero irrigatio ex oleis, violaceo,nenupharino, cucurbitae & papaueris recentibus um succis lactucae, inlybi, solani, umbilici Veneris aut aletoi, addito lacte

208쪽

dumque

totus

si MED. PRACTICAE muliebri sine accio, aut eo certe parcissi mo ad penetratione : alioqui enim vi sua exiccandi vi ilias inducit. Nonnulli iubent inungi manuum volas di pedu platas unguento populneo. Mili aut in s tius videtur qua parte in ligniora vasa magis patent , utputa in emiisariis partium princi um emunctoria vocant) eiusmodi unctiones fieri. Sic enim praeci: ua viscera de quibus est cerebrum) utilissimes mul & commodissime refrigerantur. Non tamcn improbarim manuum & pedum lotionem ex sequenti decocto: vel pannorum eodem madentium applicationem, remedium sane facilius,quoque nihil aut parum commoueatur aeger. liorum lactucae,portulacae, lani, lenticulae aquar,umbilici Veneris & airoi maioris vel minoris an . M.ij. solioruΩ-licis & vitis an .M.j. carnis cucurbitae in

teriori 4 cum seminibus in si. soliorum

nymphaes & violarum an.Ρ.ij.fiat decoctio in aqua pluuia aut fontana. Cape decol .multum expressa 1 b.iij. aceti vini albi sextam partem. Hac tepida madentibus pannis & leuiter expressis inuolua iurmanus & pedes. Iisdem refrigerare pudenda iuuat, ut ex iis quae in causo docuimus patet.

209쪽

LIBER TERTIV s. a=3Non est negligenda spongia qua Pructici frigidam parare docent ad somnum

conciliandum: nos vero ita conficiendam suademus.

Decoquendis modo propositis adde soliorum hyoscyami,mandragorae & p paueris albi an.M. j.Cape de col.mj.sue

sce: hoc decocto macerata bis terve spo-giam in umbra siccato. Cum uti voles, rursum madefacito ac tepidam admou to naribus. Si hac arte cociliatus diuturnior somnus displicet,naribus prstedat spongia altera macerata decoctione se

pylli, maioranae,aph & seminis foenic

li cum aceto.

paraphrenitide. Cap. XI.

bribus αυφρενίτιν accelerat,

quam Vera quoque phrenitis non raro cosequitur. Ac de hac quidem, quod peculiaris sit morbus non sympi ma,licet a symptomate sortiatur appellationem,in tumoribus pr ter naturam tra etabimus. Παραφροσ-η vero generis no

men obtines in suis speciebus ubi occu

210쪽

a' . MED. PRACTICAE γrete,xplicabitur. Paraphrenitis omnis ex consensu est , cerebro supramodum calefacto & exiccato ab acriore halitu que subiectae partes emittunt in totius morbi & accessionu vigore,ac tum potissimum cum sunt omnia pessima. Delirium fere praecedui urinae solito puriores & aquo-Pr' siores: praesentitur vero immines vel importuna loquacitate, vel immodestiore. gestu,vel quavis effraenata laboratis impudentia.Maioris terroris est quam Periculi: cum saepissime nullo vitae discrimine accidat, & praeterito morbi aut accessionis vigore conquiescat. Iisde remediis anteuertitur, quibus vi

gilis sedantur & cephalalgia, nimirum a capite repellentibus, qualia vel mox ab

initio usurpare non alienum fuerit. Pro-yaraphre- cedente vero affectu debent admoueri

sistenda la recens mactata,quae suo calore tepido λςdii - cerebri aestum contemperent, & Vapo

res distatuendo absumant: de quibus nos satis in febris ardentis curatione dixi mus. Ex eodem capite repetendum est quod paraphrenitidem anteuertere posse diximus odoramentum. Ad idem prosunt frictioncs manuum & pedu, quὁia capite vapores auertant: multόque ma