Laur. Iouberti ... Medicinae practicae priores libri tres

241쪽

lib.Hipp. de victu

Lib.u Meth. cap. . Curatio ex GaI.

frequeter exhibeas, labascunt vires,tus que praesertim .ctim pituita subest notitantum cruda, sed etia praua & nulla ex parte nutries. Alioqui enim tales aegri s 2 cillime laiunium serunt, uti Gal. admonet, & facilius curantur: quia crudi h mores satis nutriunt, & nutriendo abs muntur,queagmogum in Parad. apertis. sine docuimus.Qualisvero subsit crudi Las,cutis color indicabit. Praua enim denotat plumbeus, croceus aut viridis color : duntaxat vero crudii esse humorem pallor ipse testatur. virique comunis est praecordioru instatio,vt & totius corporis tumor quasi λευκοφλεγματί labora- tiu.Pulsis minores sunt quam pro caloris ratione, obscuri & inaequales. Galenus curat eos qui sebricitare incipiunt cu syncope ex magna imbecillitate in ventriculo imbecillo, non φλεδετ aut purgatione, quod alioqui animo de ficientes talia ferre nequeant, ut ille a1 01inetsi vacuatione his magis conuenire quam adiectione sileatur) nec alia eua- .cuatione,praeterquam frietione statim abi iiiό morbi instituenda .Ea vero faciensedam suadet in domo lucida & aere tepe- fatissimo linteis asperis,& incipiendu a cruribus superne deorsum, mox similiterfricanda

242쪽

LIBER TERTIV s. ai' fricanda brachia: & cum artus iam satis incaluerint, ne lassitudo ulcerosa sequa tur, utendum oleo quopiam relaxante &discutiente: postremo spinam dorsi fricanda eodemque modo inungenda, at que id stequetius repetendu & totos tres dies continuandu exceptis horis quibus somno indulgendum est.Hunc vero breuem esse vult, ne materiae discussio & r solutio impediatur. Caeterum aegrotante triduu alit sola mulsa cui incoctus fuerit hyssopus.Si aluus non sponte deiicit, clysterem iniicit: quod si nimis fluat aluus, mulsam amplius decoquit: si laxior esse perseuerat,pro ea dat cremore piissanae,& cum fluere non desinit,halica. Quod si pulsus fiant languidiores,panem ex Vino diluto: non tamen quibus Ventriculus aut hepar phlegmone laborant, licet crudis humoribus resertum habeant corpus, quales desperatos esse pronunciat Gale- Ibidem. tius.Vinum autem esse iubet minime a sterum & crassum, quia non facile distribuatur, sed alioqui generosum: mauult- que hoc dilutum, quam suapte natura a- ' quosum vinum propinare. Potum hyeme calefacit, aestate frigidum concedit, 'imodo nullum viscus sit imbecillum.Eo- dem modo aerem hyeme calidum, a si

243쪽

ris MED. PRACTICAE te stigidiorem esse vult: nam plane stigi diis ab co improbatur, quia inyro magis compelles comprimόnsque humores obstructiones facit vel adauget. Nocent balnea, quippe venendum est ne Asi h mores ruat ad cor vel cerebru,quos satius est circa ventriculum & hepar concoqui. Antedictam curandi rationem ad septimum usque diem continuari posse docet

Gai. si aliud nihil siperueniat. Quod si

cruda sunt ita praua ut absolute coqui nequeant,desperata salus est,ut idem admonet: praesertim vero si pulsus deprehendatur paruus, imbecillimus & in equalis admodum.Neq; vel δ aliud quimquod praedictum est moliri patitur, pr*-

aer aceti & oxymolitis usum. Hactenus syncopalis humorose curationem ex Gal.tradidimus,quae nobis n5 ex omni parte probatur. Nam quod ad purgationem attinet , nihil obstat quominu ea fiat leuioribus medicamenuiora me- tis, quorum Vsus non fuit apud veteres vican ex Graecos tirhabarbarum dico & syru- tibu pum rosatum laxatiuum, siliquae ΑΕ- syngop u gyptiae florem , mannam, tamarindost hi i & similia . Illis duntaxat consueta fuere valentissima , quae . humores valde cxagitant acrior eisque reddunt, corpus

244쪽

risiuersum conturbant,tormina & vetris rosione excitant, unde etia frequelite λειποθυμίαν inuehut:atq; ideo quoque pru- Hipp.sex

deter cauerui, ut a purgatibus abstineret ' ζὼ: grauids mulieres a quarto meo usque ad i uiuii 1eptimu,&recte monueriit sub Cane disesiciles esse purgationes, neque in morbis acutioribus purgandum , hisi maxima i

necessitate, uti turgente materia. At no stra medicamenta vix ullam eius nodie ceptionem patiuntur : quin tuto ac sumi posse videntur , quotiescunque' corpus purgationem expostulat, ut in proposito nunc affectu, vel assentiente Gai. Neque vero icuius medicamentum respuendum est, qRod humores crassi sccopiosi ab eo fugari nequeant. Etenim licet prisis per unum aut alterum diem incidere , attenuare & abstergere frequenti

usu multa vel sympi acetosi simpl. qui Acacior & iucudior est. Bibetur vero is ix decoctione glycyrrhietae, hordei inte pri & anis. Tertio tandem die propinatum medicamentum abunde vacuabit. Quin ab initio quoque assumptu humOris crassi minus crassas portiones abiice re poterit , cum in viis communibus de amplis meatibus humor contineatur: vi de vel minimo vel nullo praecedente q-

245쪽

paratu deturbari propellique solet. Ad

hoc conueniet maximo stabarbarum in-

fusum: quod leuiuscule astringit, proi

deque ventriculo aliquantum roboris afferre potest,neque tamen Eumores ma- .gis impingit. Potio φη glycyrrh. recentis 3 iij. soliorum isti ' cicli. endiuiae & acetosae an M. j. capiti. bMi. Ven. M. i. 6. tamarind. electorum S. s. anisi S florum cord. & hordei imtegri an P. si. fiat decoct. Cape de col. iiij in qua infunde rhab. electi Sysi. Expressioni adde syr. ros. lax. ij. fiat spolio,quae detur mox ab initio. Deinceps vero cu satis praeparatus fuerit humor, similis potio exhisebitur, sed cum integro rhab. sive,ut vocant, in sab- stantia , ut ventriculum non leuiter constringendo insignius roboret. Imprimis vero competit vomitus,quo redundantes in ventriculo humores crudi citius tuti que si nihil aliud obsteo educuntur. Lib.ri. interum seictiones quas instituit Gal. couenire possunt, quando totius cor' ' potis habitus cruditate resertus est,no Ve' triculus tantum, aut unum aliud ex vinccribus: in quibus longe maximam crydi humoris portionem per huiusmodi aD ' sectum contineri supponimus. Hoc si

quidem

246쪽

LI AER TERTIV s. ut quidem casu a frictionibus non nisi frustra inaniuntur caeterae partes,aut in eas

perperam allicitur crudus humor, quem in visceribus coqui praestaret.Porrb cum somnus cruda maturet, hic sane vigiliis praestat, quae digerendo & spiritus absit mendo virium imbecillitatem manifeste adaugent: itaque somno & quieti plurimum est indulgendum. Domus etiam lucida nocet,lum quicquid aliud multam tenuioris substaptiae dissipationem molitur . Hanc ipsam ut praeoccupent vel sistant Praetici quidam, praecipiunt ut induat aeger subuculam madentem rosacea cum sentalis &camphora,eamque saepius in die permutet. Ego humente n5 approbo,sed resiccatam. Frictiones Vero extre morum tunc duntaxat conuenire iidem recte annotant, quando a syncope reuocandus est aeger. Frequentior clysterum Vsus apprime conuenit, ut semper aliquid a ventriculo reuellatur. Imperabu-tur vero quales ad quartanam vel quotidianam febrem continuam, si cotinua est syncopalis: aut si maior est cruditas, qualiscunque fuerit febris, quales ad inte mittentem quotidianam praescripsimus. Denique in assumendis ad nutritionem dicitam spirituum instaurationem ea fun

is P. iiij.

247쪽

Tib. . Meth.

Met MED. PRACTica, sussiciunt, quae a nobis insuperioribus proxime sunt recensita.

Eadem fere curatio praua cruditate saborantibus conuenit: siquidem statim purgare oportet & humorum corruptelae κακορομίαν Graeci vocat) mederi. Quod enim corruptum est, ait Gal. id alienum a natura est:quodque tale est,id sese aufe-

rendum remouendum ve dictat. Verum, , tamen si cum viribus imbecillis corru-- ptela incidit,affectus remedium cum vi se tutis custodia pugnat. Etenim affectusis Vacuandum esse praecipit, idque aut venais incisa aut purgatione: horum vero neu- trum serunt imbecillae vires. Quoniamsi igitur in omnibus eiusmodi repugnantiis incerta est succurrendi ratio, alias insanabilis omnino affectus relinquitur,alias

,, & longiore spatio & aegre sanari poterit, ,, si aeger magnum nactus sit Medicum. Oportet nanque ubi indicationes ita sibi iaduersantur & paulatim quod 'itiosum est vacuare, & paulatim quod salubre estis in illius vicem reponere. Haec Galenus: qui mox subiungit eiusmodi rationem

curandi κακοχρμΩν a Medicis vocari ἔπλ

ους. est tesse humorum contemperatio: quam instituere decet, quoties praui humores sunt

248쪽

LIBER TERTI VLsunt educendi: ne scilicet quas partes pe uadunt acrimonia & rosione sua insessent. Quinam vero cibi & potus sint: κερα κοι docuit Hipp. in torminibus. V:- ω Tales sunt oua sorbilia, chondrus siue PH. halica, ptisanae siue hordei excorticati

cremor,& triticea polenta,amylum, vinu 'dulce & similia: nec no ex syrupis nostris violaceus. Quoniam vero humores praui no solum inseaenandi &coercedi sunt, . . verumetiam per interualla quaeda & sen sim fugandi melioribus in eorum locum substitutis ἐυρομων ciborum usu , qui bus & κακορομία omnino corrigatur &temperatior euadat sanguinis massa: hinc factu videtur, ut uniuersa curatio ἔ- κρασις dicta fuerit. Porro maxime requiritur haec ἐπLρασις Febris

in altera specie febris syncopalis quae

minuta vocatur,quaeq ae a bile tenuissima taeeauλprouenit os vetriculi superius lacessente, ε1dque in corpore fere squalido succisque tenuibus &facillime exhalantib.praedito, maxime vero si pr terea fuerit vetriculus imbecillior atque sensu exquisitiore praeditus. In tali affectu cadauerosa illa facies principio statim app ret,nasus acutus,Ο-culi caui, collapsa tempora &c. Nam siue signa multum excernant, siue no dormiat, siue

249쪽

tristetur, siue no cito nutriantur,protinus

eiusmodi facie induunt. Siquide maxima sit in hisce dissolutio atq; dissipatio, exi nuatis supramodiim sanguino& spiritu:

quin clia expultrice vi per vitiuersam cor poris molem immoderotius concitata, id quod ex reuentricis imbecillit te ripi rimum accidere consaeuit.Non sanantur quibus praeterea iecur aut ventriculus phlegmone laborat viribus iam languentibus : quia nec assidue nec nisi in remissionibus hos nutrire fas cst, neque tamen eos seruare nisi nutriantur unquam possis. Est autem no parum diuersa synco palis huius curatio a superioris curatione: quippe in humorosa frequenter &paulatim vacuandum est, quia multam simul vacuationem non perserunt aegri,& cibus datur ad praeoccupandam sIm copen duntaxat, non ad sanandum. I'

minuta vero quae cu maiore virium exolutione est, cibus qui paulatim & subinde offertur, vel qui multus &assatim dili vires

adhuc valent, ut ab initio, spossunt enim tuc quod etia liberius semel datum est alimentum superare curationem ipsam perficit: neque opus videtur aliqua inanitione: quin potius eam quq assidue fit per insensilem transpiratum sistere oportet. densaxa

250쪽

ὲ LIBER TERTIV - . in

densata cute, uti monet Gai. Hic enim mini frigidum & astringentem aerem,nec non adstringentia ungueta commendat: cibos vero exhibet qui non prompte dissuant,ison ὐδρομέλι, non ptistanae cremorem,

sed panem, halicam & fiuctus austeros qui dissicillime corrumpantur Verum

men breui reficere oportet quae breui tepore extenuantur corpora .Illud vero austeris aut crassis alimentis, sed praetonuibus fit,qualia certe mox diffluunt. a id/ aph. eorum quae affatim & velociter nutriunt is 1 celeres quoque sunt excretiones. Itaque medium in his quendam modum tene dum suadeo , atque utendum praecipue

νω tκερα κοῖς antea recensitis Gal. etiam cerebrum suillum dare non veretur &post quartum diem,succis qui sebiem ex-

eitarant iam ad coctionern peruenientiis bus,carnea alimeta.Caput curationis es ,

ut confestim & consertim nutrias, sed iis quae humores paulo crassiores mitiores. que essiciant: & ut in densando nimiam exhalatione inhibeas. Hoc fiet unctione ex oleo rosaceo, myrtino, melino,id est, cydoniorum,mastichino, lentiscino &similibus. Tali affectu laborantis iuuenis historiam & curationem proponit cal. Ub.i

m Meui. medendi. Est vero in omnibus