Laur. Iouberti ... Medicinae practicae priores libri tres

221쪽

LIBER T ERTIV s. a snusque acris fuerit, siccitas sola induciatur. Nigritia vero & asperitas fiui, adaucta illius quantitate,dum linguae pertina cius adhaerescit. Fissurae eiusdem acrimo niam testantur & ariditatem maximam, ut quae possit mollioris secundu naturam partis continuitatem diss oluere. Itaque mirum non est, si delirium minetur, cum ab eiusmodi sumis lacessitum cerebrum tandem id pati soleat. Siccitas & asperitas iis minuuntur,quae Qita ope valde humectant & leniunt: sed deligeda est materia quae sapore & odore ingrata mala te non sit, cum ore diu contineri debeat. R --- Talis est strupus violatus, iuiubinus, de portulaca vel de cucurbita, cremor hordei, saccharum crystallinum, succus gly-cyrrhietae, vel decoctio hordei mundati, Lςlum radicis&seminis althaeae, lioru portui

cae & lactucae,carnis cucurbitae,prunoru

glossi recentium &c. Huius decoctionis secundum arte faetie &multum expres ,

quo viscidior euadat, sumantur 3 iiij. Adde sacch. crystal.8 j penid. J J sicci glycyrrh. S ij. misce,& inducetur ecleg

inatis sorma.

222쪽

LIBERE TERTIUS. N Itum Arabicum tum etiam tragacanthi

num, & ichthyocolla, si eorum mucus dissoluatur praescripta decoctione, vel aqua rosarum stillatilia , & ad largiorem humectatione adiiciatur syrupi viol. tan-

.ullum. Porro praecipiunt nonnulli,ut interea dum haec linguae & totius oris vitia emendare studemus, ab ore sumi re

pellantur , commanducatis vel ore con

tentis quibusdam insigniter refrigerantibus,aut paratis ex iis legargarismis:quod mihi valde suspectum est.Nam cum pro hibito fuliginum per os & nares egressu

leuia eiusmodi excrementa nec facile to ta nec aliqua etiam ex parte tuto ad cere brum diuertatur,in pulmones & cor maximo certe incommodo repulsa remeant.

Sic obstructo camini externo orificio vel alioqui fuliginem repellente vento, cubiaculum insevissimo fumo repletur. Equidem multo satius esse duco uniuersum os grauioribus etiamnum quam sint supra dicta vitiis laborare, ut a quibus nullum immineat vitae periculum, quam praecupua viscera illis suis excrementis obrui vel certe infestari plurimum.Neque vero negligenda sunt foris admouenda oleaves unguenta, quibus velut ustum guttur humectari possit.Nana ex hoc uno totius

223쪽

ms MED POCTICAE oris sccitas non minima ex parte dependet. Eiusmodi olea fuerint,violaceum,liallaceum & nenupharinum, de semine cucurbitat aut alterius ex refrigerantibus. Ad eadem valebit axungia gallinae reces, medulla ossium porci,vervecis aut vituli, butyrum, oesypus & similia: sed omnia non modo non rancida vel antiqua aut salsa, sed etiam recentissima lauari debet diuque macerari decocto hordei, vel liquore alio humectante atque refiigcrante. Linimentum sequenti modo par bitur: Moimem V axungiae galline,medullae suis &bu-

an q. fuat linimentum.

ne lentore dentium,singua alati. p. XV.

' Entor dentes, linguam & pal tum veluti pasta aut glutine obducit , nonnunquam fauces &gulam cibi viam coangustans& dc u- . eauia. tiendi difficultatem inuehens.Fit a crasso

Vapore aut pituita e ventriculo in os rodundanteiaut a cerebro decumbente, quando vi caloris crassescit magis ac velut induratur. Excrementum hoc a Crotantes

224쪽

LIBER TERTI Vs. ios grotantes maxima assicit molestia: nun quam tame deprehensum est, ut annotat Fornelius, hac ex causa fauces omnino febrib praecludi,quod nonnulli metuunt. μ*p- λHic aliud praestare nequimus praeter Dequentem abstersionem, quam cochleari vel alio instrumento conuenienti aut Lentoris asperiore panno molimur. Vt autem 4ς ςxh0- diluatur & dissoluatur quod pertinacius adhaerescit, os saepe madescat colluatu que vino bene diluto, vel pauco aceto &aqua hordei, moxque rursus abstergatur fitcando, uti praedictum est. Qui vero lentor fauces occupat quo indula dis rin

gens ve Organum peruenire nequit, detrahetur stequenti gargarismo in seque

tem modum parato:

que adianti an. M.j.salutae .hyssopi & maior. an. M. 6. caricarum pinguium pa-

ria 8. seminis anis1 S ij. fiat.decoct. In ib. I.col. dissolue syr. aceto si simpl. 3 iij.

pro gargarismate. Quod si oesophagum lentor obdux rit s comodissime potest deuoratis bolis crassioribus abradi . verum qui hoc patiuntur ex febre, vix queunt etiam ipsa liquida bene deglutire.Est tamen adhiben- . O. j.

225쪽

xio MED. PRACTI CAEdiis conatus, ut quatum fieri poterit assa tim & plena gula sequens potio abso statio. beatur: sic enim apprimens sese omnibus gulae lateribus & Θροωe descendens lentorem in ventriculum deturbabit.

granat.& acetosi simp. an.quar.si.misce. At si verearis ne ventriculus ab his niumium refrigeretur, ut quando febris est lenta , deuoret aegrotus si possit statim a potione vel paulo post tab.j.diarrhodon, quae viam magis ac magis patefaciet,lentoremque corradedo,non paru proderit. De rumι deprauato. Cap. XVI.iNtellectus saporum obtunditur,1 cum lingua vel palatum praediae cto lentore velut incrustata sus ruat tu c enim fit ut senstitorium ab obi ctis saporibus non satis afficiatur.Deprauatur etiam illud ipsum & perperam de saporibus iudicat bilis perfusione ama--rescens, vel salsi acidi insipidi,vel putris

humoris substantia aut vapore inquinatum. Sub his autem vitiis integra nonnunquam manet appetitio, stequetitis e dem aboletur, vel plurimum elanguescit. Porro si manente ciborum appetentia

sola est gustus offensa, solius etiam lin-

226쪽

' L 13ER TERTIUS. inguae & palati vitium est, quod frequenti

lotione & abstersione modo antedicto emendabitur. Si vero etiam est λορεξία, ventriculus & eo colenti humores accusari debent. nam qui ventriculum eiusque superius os potissimum imbuunt succi, per tunicae interioris continuitatem sis porem suum ori communicant palatumque exurdant. Prouidendum igitur est ventriculo , unde illius noxae origo pen det, quod mox in altero affectu huic sinitimo ac fere comite minuendo praest bimus.

Tu cibi fastidio. Cap. XVII.

Ibi fastidiu Graecis ἀποHνα. v cius quam ια ορεξίοι est, nempe -- luando aliquis non modo non appetit hvi secundum naturam cuiuis accidit saturo & bene pasto) sed etiam cubos auersatur,& ab iis vel visis vel ol- finis quandoque etiam audita tantummodo eorum mentione,horret ventriculus,haud aliter quam permultis a purgante medicamento fieri assislct. Neque vero est cuiusuis rei fastidium m em νια, scd ciuis melioris cibi: nam qui ea laborant plerunque insalubres quosvis maxime ap-

227쪽

Pellendi fastidii

ratio.

pterea quod insalubrium appetentia falsa fallaxque est appetentia, & non paucis inediae causa. Ergo simul tractari possunt

di iisdem remediis curari,vt. eadem Οcc sione pendent: scilicet ventriculi pe fusione a quouis humore, qui aut satiat aut aliena qualitate afficien* vim appem tendi consopit & obruit, vel similis qua

litatis cibum assumere suadet, acrem viis

delicet, salsum,acidum, austerum vel plane insipidum. Nam qui dulcia appetunt, ut friactus benς maturos ; ij sola pituitae

dulcis exupcrantia laborant. Appetentiam quoque vitiat intemperies calida, ut eandem auget frigida , quod praeter experimentum ratio docet: proinde quibus maxime aestuat ventriculus, nihil appetiatur & sitis est intentissima. Huiς causae multo facilius quam caeteris medemur, clim solis alterantibus egeat, frigidis inquam & potissimum acidis, a quib superius ventriculi orificium corrugetur: sic enim sensus inanitionis, quae est animalis appetentia, citari consueuit. Acidos vero tum syrupos tum cibos quaeque cibis condiendis apta sunt antehac non semct

228쪽

LIBER TERTIVS. M3 dictauimus: ad idem etiam facit aquae frigidissimae potio cum latillo aceti. Quod si bilis aut pituita in ventriculo redundates eiusmodi fastidium inducant, uti praecaeteris humoribus facere solent, ij pri

mum reiiciatur vomitu aut alui deiectione,quod etiam ad totius morbi curatio- - . . .

nem spectat: deinde astringens aliquid

concedatur ad ventriculi robur & commemoratam ante corrugationem,uti m tum cotoneum acidulum, vel eiusdem s 'poris granatum. Emendata utcunque ventriculi intem- Victus.

perie & laxitate, cibi offeratur quales no prorsus displiceant aegrotanti: atque inter eos nonihil concedatur aliorum quos maxime appetit. Nam, Ut prudens min . . .

nuit Hipp.paulo deterior, sed suavior ci- ciarbus & potus meliori quidem, sed minus suaui praeferendus est. Est etiam Latini

Hipp. usurpandum consiliuna: Vbi quis cels lib.3fastidio urgetur , neque satis vires susti- p-6ciut, apponedos esse varios cibos, ut paulum ex singulis degustando argcr funcm Vitet. Alimenta vero sint minime pin- gula vel oleosa aut praedulcia,ne mox satietatem inducant aut nauseam excitent:& acidis plurima ex parte condiantur, aceto rosaceo,omphacio, Oxalidis vel ν

229쪽

natorum succo , Hec non arantiorum lia monum citrij atque similium. Conced tur οξυπορον ex lactuca vel cichorio elibaeis, cum aceto & oleo parcisiimo i item

cappares & oliuae &, si lammissior febris est, salsamentorum quidpiam. Gelatina parari potest quae mulatum nutriat & appetentiam invitet, si accipias iuris decocti extremitatu capi vel duoru pedum vituli aut qua- vel plurium nefrendis, eique addas saccharum albissimum ad aegrot tis gustum; aceti vini albi quantum ape tὰ 1entiatur, sentali rubri ad inducenducolorem ceraseum q.s clarificetur ex a

te cum ouorum albuminibus. Reliquanos coquoru industriae permittimus, qui varia condimentorum genera ex supra dictis indicationibus conficiant absque aromatis calidioribus Zingib.caryophytilis,pipere,nuce moschata & croco. Cis namomi momentum, si placet usurpetur, quod in mouendis vrinis & ciedis sud ribus etiam iuuare possit. Appetentiam inoetat mundities in cibis, vasis & aliis Gmnibus quae aegrotanti offerunturinecnoratus odor & amicorum qui ad come-endum hortentur praesentia. Eadem retinetur, si per rariora interualla & semel

parcius

gallinae &tuor licedi

230쪽

LIBER TERTIvz ras parcius ut decet,cib 'offeratur: frequetior enim & copiosior fastidium vel sanis imducit, ut etia eiusde cibi longior usus.Noest abs re quod nostri praecipiunt,cbstcres ex urina pueri impubis ad mouedam appetentiam instituere, praesertim quado morbus iam inclinat, quo maxime tempore aiendus aeger est, uti resumat vires: prius enim. in frugalitate maxima aut etiam inedia tutius continetur. Prosunt vero ij clysteres, qua ratione intestina &consecutione quadam ventriculum apituitosis & dulcibus excrementis cas par res satiantibus expurgare possunt.

acrior enim minime requiritur) et iiii. appetetit mellis despumati s ij. misce. Inuciatur multo ante cibum. Absterget & punge-do vim expellentem solicitat,unde mucus ab aluo reficitur, qui hominem satia bat.Quidam oleum commune adiicitit, quod instituto plane repugnat: nam, Fipraedictu est,ab oleo sis abstinere oportet, quoniam implent laxioresque partes efficiunt.Praestantius multo fuerit agar. z j.vel aliud ex μφυγοις incoquere superioribus, ut pituita maiore efficacia excernatur: id enim appetentiam magis excitare abunde ratio docet, confirmat

O. iiij.