장음표시 사용
151쪽
LIB.M: CAP. II. nes musti reperiatur ibidem: Econ-
uerso, si facies hominussi deformes appareant; debilia corpora; exinanita .membra, vel morbida : si pauci, & morbidi pueri; & adhuc pauciores senes, dubitari non pot
Qualiter necesse est talem ciuitattem construendam a Rege habere costinguir duplicem modum istius coaptae primum tamen magis com
tatores conseruet , sed ubertate ad
victum sussciat: Non enim est possibile multitudinem hominum habitare , ubi victualium non suppexit
152쪽
copia: Vnde,ut vult Philosophus,
cum Xenocrates architectus periatissimus Alexandro Macedoni d monstraret in quodam monte ciuitatem egregiae sermae construi posse, interrogasse fertur Alexander,si essent agri, qui ciuitati possent fit mentorum copiam ministraxe ; qFcum deficere inueniret, respondit vituperandum esse, si quis in tali loco ciuitatem construeret: Sicut.n.
natus infans non potest ali sine rem tricis lacte, nec ad incrementum perduci ; sic ciuitas sine ciborum abundantia frequentiam populi habere non potest. Duo tamen sunt
modi , quibus alicui ciuitati potest
inuentia rerum suppetere: Unus, qui dictus est, propter regionis se tilitatem abunde omnia producen-
tis quae humanae vitae requirit necessitas: Alius autem per mercati nis usum.Ex quo ibidem necessaria vitae ex diuertis partibus adduca tur . Primus autem modus conu
153쪽
nientior esse, manifeste conuincitur: Τanto enim aliquid dignius est, quanto per se sussicientius inusnitur ; quia quod alio indiget, deficiens eue monstratur. Sufficietiam autem plenius possidet ciuitas , cui circumiacens Regio sufficiens est ad necessaria vitae, quam illa, quae indiget ab alijs per mercationem accipere: Dignior enim est ciuitas,si 3bundantiam rerum habeat exterritorio proprio,quam si per merCatores abundet. Hoc etiam' via detur esse securius ; quia propte bellorum euentus, & diuersa viarudiscrimina de facili potest impediri victualium deportatio : & sic ciui eas per desectum victualium opprimetur. Est etiam hoc utilius ad coniuersationem ciuilem: Nam ciuitas, . quae ad sui sustentationem mercationum multitudine indiget , n cesse est, Vt continuum extraneoruconuictum patiatur. Extraneorum. . autem conuersatio corrumpit plu-r rimum
154쪽
rimum ciuium mores, secundum Aristotelis doctrinam in sua Politica; quia necesse est euenire, v t homines extranei aliis legibus, & eo- suetudinibus enutriti in multis alia ter agant, quam sint ciuium mores. Et sic , dum ciues eorum exemplo ad agenda similia prouocantur , ciuilis conuersatio perturbatur. Ru ' , siis: si ciues ipsi mercationibus su
rint dediti , padetur pluribus vjijs, aditus: Nam cum negociatorum stridium maxime ad lucrum tedat , per negotiationis usum cupiditasi in cordibus ciuium traducitur: Ex quo conuenit , Ut in ciuitate omnia
fiant venaliau & fide subtracta lo aeus fraudibus aperitur; publicoquσhono contempto, Proprio commGr do quisque deseruiet; deficietquel virtutis studium, dum honor virtutis praemium omnibus deferetur :Vnae necesse erit in tali ciuitate cuuilem conuersationem corrumpi.' Est etiam negociationis usus con
155쪽
. Vtrius. quamplurimum exercitio militari: Negociatores enim, duInumbram colunt, a laboribus vacat; & dum fruuntur deliths, mollesciit animo; & corpora reddunturi debilia, & ad labores militares inepta: de secundum iura ciuilia nego civio est militibus interdicta. D niq;: ciuitas illa solet esso magis palcifica, cuius populuS rarius Congre gaturo minusq; intra urbis moenia: 'sidet ς, Ex frequenti enim homi nuΠxsoncursu datur occasio litiabus; & seditionibus materia minu tui . Vnde secundum Arist doctrinam utilius est quidem, quod populus extra ciuitates exerceatur,s .m quod idtra ostitatis moenia vgiter commoretur: Si autem ciui
nec φ estot intra vinem ciues rendeant, i biq ue mercationes ex en
Melius igitur est quod Hiutati victgalium copia suppetat ex n*ροθλUriS , quam quod ciuitas a' ut sit
156쪽
' DE RE G. PRIN. st totaliter negociationi exposita. Nec tamen negociatores omnino a ciuitate oportet excludi;quia non de facili potest inueniri locus, qui sic omnibus vitae necessarijs abundet, quod non indigeat aliquibus aliunde allatis ; eorumque, quae in eodem loco superabundat , eodem modo redderetur multis damnosa copia, si per mercatorum officium ad alia loca transferri non po ssent: de oportet, quod perfecta civitas moderate mercatoribuS Vtatur.
Qualiter regio, quam Rex eligit ad ciuitates,& castra instituenda, cie-bet habere amoenitates ; a quibus ciuues sunt arcedi ut moderate eis viatitur,quia cepius su fit cause dissolutionis: Vfide regimen; quodcunq; do minium dissipatur,&ati nihilatur. i
ST etia constituendis vrbibus eligedri locus, qui amoenitate habitatores delectet: Non enim si
157쪽
cisse deseritur locus amoenus; neC . de facili ad locum illum conmuthabitantium multitudo, cui deest amoenitas; eo quod absque amo, nitat e vita hominis diu durare non possit. Ad hanc autem amoenit rem pertinet, quod sit locus camporum planicie distentus; arborum ferax; montium propinquitate conspicuus; nemoribus gratus;& aquis irriguus i. Verum quia nimia am
nitas superflue ad delicias homines allicit: quo d ciuitati plurimum nOcet; ideo oportet ea moderare Vii. Primo nanque homines vacantes
delicii s sensu ebetantur: Immergit enim earum suauitas' sensibus an
mam ita in rebus delectantibus liberum iudicium habere non possunt: Vnde secundum Arist.sententiam; Prudentia iudicis per delectationem corrumpitur. Deinde des etationes superfluae ab honestate virtutis deficere faciunt'. Nihil.n. magis perducit ad immoderatum
158쪽
DE REaAaugumentum, per quod medium i virtutis corrumpitur, quam des ectatio : tum quia natura delectationis est auida; & sic modica delectati ne sumpta prςcipitatur in turpium delectationum illecebras ; sicut lugna sicca ex modico igne accedun-'. tur: tum etiam quia delectatio appetitum non satiat ; sed gustata si tim sui magis inducit: Unde ad vir-itutis officium pertinet, ut homines 'a delectationibus superfluis aiati neant, Sic enim stiperfluitate vitata facilius ad medium virtutis perue- nietur. Consequenter etiam delia ins seperflue dediti mollescutit an mo ; &ad ardua qusq; attentandas nec non1ad tolerandos labores, &νericula abhorrenda pusillanimes fiuiti Unde &ad bellicum usum de licis plurimum nocent. Quia, ut Vegetius dicit in libro de re milita
rit Minus timet mortem, qui minus
deficiarum se nouit habuisse m vi- ta. Demum delicijs resoluti plerim
159쪽
LIB. LI. 1 CAP. IIII. soque pigrescunt: & intermissis necessarijs studus,& negocijs debitis Q lis delicijs adhibent cura; in quas,qus prius ab aliis fuerant congregata, profusi dispergunt: Vnde ad paupertatem deducti, dum consumtis delichs carere non possunt, se furtis, & rapinis exponunt; ut habeant, unde possint suas voluptates explere . Est igitur noxium ciuitati, vel ex loci dispositione, vel ex quia buscunque alus rebus, delicus si pastuis abundare. Opportunum est igitur in conuersatione humana modicum delectationis quasi pro
condimento habere,ut animus hominum recreetur; quia,Vt Seneca
dicit de tranquillitate animi ad SN renum; Danda est animis remissio. Melthres enim aptiorosque requie in resurgui, quasi prosit animo temperate delicus uti,ut sal in ciboruui coctura pro ipsoru suauitate: quod superflue immissum illos corrumΘPit. Ampliu autem: si id,quod est
160쪽
ad finem, ut finis quaeritur; tollitur, α destruitur ordor nature: sicut si faber quaerit martellum propter si ipsum aut carpentarius serram; Gue medicus medicinam, quε ordinantur ad suos debitos fines. Finis
autem,quem Rex in ciuitate sui regiminis debet intendere, est vivere
secundum virtutem.Ceteris autem
quilibet uti debet,sicut his,quq siit ad sua ern ; &' quantum est necessarium in prosequendo finem. Hoc autem non contingit in his,qui si perflue delectationibus 'innitur tur; qui a tales delectationes non ordinantur ad fine iam letum: immo qum Videtur,ut sinis. Quo quidem modo videbantur velle uti tu
se impij , qui in libro sapientis dia
Cunt non recte cogitantes, ut dicta scriptura testatur: Venite, fruamur
bonis,qui sunt; quod ad finem per
tinet; & utamur creatura tanquam
in iuuetute celeriter: & cstera,quq ibidem sequuntur. In quibus ii