장음표시 사용
321쪽
MARTIANI CAPELLAE sitae lineae adiungi et adscribi possint. 4vtirpa poc dicitur quo docetur reliquum schema quod imperatum est. monstrat quibus argumentis dato circulo uerbi gratia imperatum trigonum uel quid aliud in
medio possimus conuenienter aScribere. ΠεpiΥstu poc btropus est qui docet quem ad modum datum circulum uerbi gratia quadrato concludamus Schemate. παpε apo-λixoc est qui docet quem ad modum uerbi gratia dato tetragono immittamus datum trigonum, ut trigoni spatia
qui docet quem ad modum uerbi gratia inter datas impares lineas inueniamus mediam, quae tantum cedat maiori lineae quantum praecedit minorem. hi sunt tropi gene- et16 rates ergasticorum schematum. apodictici autem tropi ideo transeuntur, cum mihi cum Dialectica, quam audistis, Dcommunes sint. Sed omnia Schemata quinque partibus communibus intexuntur, quae a Graecis sic appellantur: prima ΠpO0εcic, secunda bio picμOc, tertia καταcκευη, quarta oKObεiffic, quinta culaπεpucμα. Latine autem sic possumus interpretari: prima schematis propositum, Se - 20aar o cunila determinatio quaestionis, tertia dispositio argumentorum, quarta demonstratio comprobatioque sententiae, postrema confinis conclusio. hoc de generibus planorum dictum sit: ad theorematum membra redeamus. nam utique membra Sunt linea et angulus. MI 17 Angulorum natura triplex est. nam aut iustus est
2 aseribi R it 2 puo modo con ludendum est ante reli
322쪽
aut an- gustus aut latus. iustus est qui directus et sem-Per idem, angustus autem acutus est et semper mobilis.1atus uero obtusus mobilisque similiter. nam cum latior fuerit directo siue multum siue exiguum, obtusus tamens erit, et cum moueris in forma eadem permanebit, quae mobilitas in lineis constat, cum maiores minoreSque formantur. huius autem collationis quattuor sunt species:
prima dicitur icovic, secunda Oμ6λoToc, tertia ivtiλoΥoc, quarta 6λoroc. lco c est cum duae lineae pares unito mediae duplo pariliue conseruntur, ομολοΥOc cum collata consentiunt, lutiλoToc cum linea ab alia duplo uicta aliam tantundem superat. 6λOToc uero est quae neque aequalitate uel media tertiaue parte neque duplo triploue alteri ullaue parte consentit. omnis autem linea aut pη 718 15 dicitur aut 6λoioc. autem illa est quae prior proponitur aut quae propositae lineae communi mensura consertur. phrou autem dicitur quicquid conuenit. proposita autem linea, quamuis collata non sit, tamen quia
adhuc non est 6λoroc alii collata, et habet quiddam quod 20 e se sola persiciat rationabiliter, appellatur piarn. 6λorocautem iam collata linea efficitur, Si dissonare per omnia repperitur. lineas autem quae sibi consentiunt cυμμέ- 719τpouc dicimus, quae non consentiunt ocυμμεT9OUc. et non mensura sola sed et potentia cυμμετpouc facit et di-25 cuntur buv6μεi cυμμεT9Oi. in menSura autem pares cυμμετpOi appellantur. ergo cum tam mel Sura quam potentia conferantur, omnes quae uel potentia uel mensura 2 et om. D li 8 el 9 isotes BD isoteles b s lcoetnc est
cum collata consontiunt oli16λoΥoc omologos BD) cum duae lineae pares uni mediae duplo parilius conseruntur BD: verba duce Euclide transposuit Bottoerus it 8 et 11 analogos
324쪽
uires accipiunt, diuersis rationibus certos spatiorum modos, quos Graeci x pia appellant, demonstrant. Haec de planis dixisse sussiciat. nunc de solidis, quae 72Icτεpεti dicimus, uideamus. Gεpε6v schema, quod longis tudine latitudine altitudine constat, cuius extremum Superficies est, ut in planis linea. subsistit autem solidum schema planorum schematum supersicie. nam subiacenti trigono pyramis imponitur, circulo conus aut cylindros, quadro cubus, et cetera Similiter. sphaera sane intrinse- 72210 cus capax omnium circulis Subsistit, in quos resoluitur.
soliditas uero efficit schemata generalia, quae dicuntur a Graecis pyrames . item prisma, id est sectio, quae iustar schematis est. item cubus. item conus. item cylindrus. item sphaera. his adduntur nobilia schemata ex 15 his composita 6κτώεbpoc item buubεκὰεbpoc item εiκο-c6εbpoc. quae cuncta ut ordine suo monstremus in puluere, haec primitus concedenda fas sit. ab omni signo ad omne signum directam lineam ducere et terminatam dire-23 IGctam per continuum in directam emittere, et omni centro 20 et interstitio circulum scribere, et omnes directos angulos in uicem aequales sibi esse, et omnem directam lineam terminatam quantum uidetur producere, et si in duas directas lineas directa linea incidet intus et eadem parte duos angulos duohus rectis minores faciat, ex illa parte qua sunt minores duobus rectis directas lineas conuenire. communes animi conceptiones sunt tres: quae eidem ae- et 23 qualia sunt, et in uicem sibi aequalia sunt; et si aequalibus aequalia addas, tota aequalia esse; et si aequalibus aequalia adimas, aequalia sunt reliqua. haec cum permissa 721
n li 23 incidens B ad fuerit add. s. fuerit bin il ad eadem adu. s. in b li ad parto add. s. sua b li 25 ad conuenirea . s. fas sit b li 26 eommunis B R li
325쪽
MARTIANI CAPELLAE conspiceret, lineam in abaco rectam ducens sic ait 'quem ad modum potest super datam directam terminatam lineam trigonum aequilaterum 'constituit' quo dicto cum plures philosophi, qui undiquesecus constipato agmine consistebant, primum Euclidis theorema sormare eam uelle Scognoscerent, confestim adclamare Euclidi plaudereque coeperunt. cuius laudibus etiam ipsa Geometria plurimum gratulata, se per sectantis gloriam sublimari proue
hique cognoscens ab eodem, libros eius, quos casu apportari conspexerat, sestina corripuit, atque in ceterae astru- IOctionis doctrinaeque documentum Ioui ac senatui caelitum Offerens intiniauit. quo facto et doctissima cunctarum et benignissima comprobatur.
Postquam conticuit prudens permensio terrae, Innuba sollertes curam quae instigat in artes, Sic abacum perstare iubet, sic tegmine glauco pandere pulvereum formarum ductibus aequor. altera tunc etiam gerularum accire iubetur mgermanam doctae mundum quae admenSa Sororis. 2 supra it 6 eoelidis N R it 6 oelidi BR eo elidi b8 gloria b proueique ii s apportaro BR co m. p10 inter br asstructionis B ll 11 iovi b obi R iobi Raubseriptum MARTIANI MIΝΝΕΙ MINNEI B) FELICIS CA
326쪽
LIBER VII 255 nec mora digreditur. tunc rursus dia Voluptas ipsius aetheria Cylleni immurmurat aure cum doctas superis, admirandasque puellas adprobat Armipotens, tu optati lentus amoris 5 gaudia longa trahis captumque eludis honorem'
seria marcentem Stupidant commenta maritum.
talia conplacita spectat fastidia uirgo: 'nec te cura tori nec te puer ambit herilis nec mea mella rapis' quaenam haec hymeneia lex est 310 in Veneris agro Pallas sibi uindicat usum: quam melius thalamo dulcis petulantia seruet. casta maritalem reprimit Τritonia mentem, et nuptae non aequa uenit: poscenda Dione est conueniensque tibi potius celebrare Priapum. 15 bis Atlantiades auditis licet risum inhibere uix posset, ne 72sin facetus tamen et impar lepidulis haberetur, hilaro susurramine Sic respondit
thalamos inire suadens, 20 tamen exeret peritas
breuis ambitus puellas: demumque nec iugalis cessator intricatus 236stardabo sulcra lectique et siquid illa nostrae Veneris seret Voluptas nec uobis abnegabo: furtis modo adlubescat,
et clam rogeta paruae 5 eludis h laudis BR li 7 fastidia nescio quis post Vulcanium sed ante Grotium fastigia BR it 8 herilis o li s haec om. Bh NEC R it hymensia lex in rasura B HYMELEA R n imo
alantiades R adlantiades r il 16 infracetus r il lepedulis
327쪽
ne nunc sensu iugalis serat pudore morsum et uulsa sellis atro laceros trahat capillos. sI27 quo dicto crenidens et plus solito laetior Voluptas ad Venerem regreSSa cuncta eius auribus intimauit. quae deliciosa mollitie et interrumpente genas rubore paene prodidit susurrata tuncque marcidulis decenter paeta luminibus Maiugenam conspicata quodam aspectu promittentis io inlexit, quam Saturnia de propinquo uelut deprehendentis et28 castigabat obtutibus. quae dum geruntur Paedia, quae egressa dudum, cum alia semina miri decoris ingreditur, cui quaedam maiestas nobilissimae uetustatis et ipsius Tonantis natalibus ortuque praecelsior uultus ipsius lu- i5mine renidebat. quae etiam miraculis quibusdam capitis reuerenda uidebatur. nam primo a fronte uno sed uix intellegibili radio candicabat, ex quo item alter erumpens quadam ex primo linea defluebat. dehinc tertius et quar- ltus tumque etiam nonus decuriatusque primus honorum 20 reuerendumque uerticem duplis triplisque uarietatibus circulabant. sed innumerabili radios multitudine prorumpentes in unum denuo tenuatos miris quibusdam de-I29 sectibus contrahebat. huius autem multiplicem pluriformemque uestem quoddam uelamen, quo totius naturae 25 opera tegebantur, abdiderat. digiti uero uirginis recursantes et quadam incomprehensae mobilitatis scaturrigine uermiculati. quae mox ingressa septingentos decem et 227s septem numeros conplicatis in eos digitis Iouem salutabunda subrexit. tum Philosophia ut Tritonidem propter ad
2 NEC R ne B nunc add. br il sensu seripsi sensus BR3 ferat pudore morsum scripsi feralis cura morsum BR
328쪽
astabat, quid numero tali Arithmetica intulisset exquirit. cui Pallas proprio' inquit Iouem nomine salutauit . ac tunc illi radius, qui primus emerserat, conliniatae lucis nitore porrecto ipsius Iouis uerticem luminauit. quibus 5 miraculis radiorum innumera repente multitudine prorumpente non nulli tellustres silvicolaeque diui Herculem conspicati opinantes eam hydreo germine pullulare. ac
tunc oborto terrigenis mussantibus murmure puer ille piceus iussus admonere silentium. uerum seminam Pytha - 10 goras ut inter sapientes stabat Usque abacum conseeutu Aidemque iam artem promere cupienti quandam lactei luminis facem ossicioso consistens munere praeserebat. tum illa antequam iuberetur quid adportet expromere, sic
15 Non ignota caelo nec rebus mundanis ignorata quas Tri0 genui adueni, Superi, uestrum quidem nil dedignata concilium, quamuis singulos uos uniuersosque recenSeam ex meis ramalibus germinare. tuque potissimum, quem principalis ante cunctos procreauit emissio, tuae singularisas primigeniaeque naturae sontem Iuppiter recognosce. nec despicabilem uetrum omnium matrem Mercuriale quod habeo me saxit officium, cum prosapiam arcanae sortis Originisque primordialem uobis studeam comprobare. quae cum in terris exerceor, astrorum populus recogn025 scat honorandam suae multitudinis genetricem. Prae cunctis igitur adlata sacra MONAS esto, quam 73 Iante euncta ut hi antem sociali postmodum numeri principia docuerunt. quae Si species est accidens cuilibet extanlium primo, priusque est quod numerat quam illud nu-1 artim otio a BR il inquirit Hi li 2 inquid it 3 ille b li
329쪽
MARTIANI CAPELLAE merandum, rite eam ante ipsum, quem principem dixere;
ueneramur. nec dissimulabo ex eo quod monas retractantibus unum, solum ipsam esse ab eaque cetera procrearia omniumque numerorum solam seminarium esse solamque mensuram et incrementorum causam statumque detrimen- 5
torum . quae tamen ubique pars est ubique totum, dum per cuncta perpetua: neque enim quae est ante extantia et quae post absumpta non absconditur, potest non esse perpetua. hanc igitur patrem omnium Iouem rite esse nominatum, quod quidem ideatis illius intellectualisque 1o speciei uis causaliua testatur. ad cuius exemplum unum deum unum mundum unumque solem singularemque lunam, elementa etiam, IIII quae extant, singula memorari. licet Aristoteles, unus e sectatoribus meis, ex eo quod unum solum ipsa sit et se quaeri semper uelit, cupidinem io adserat nominatam quod se cupiat, si quidem ultra nihil habeat et expers totius elationis aut copulae in se proprios detorquet ardores. hanc quoque alii concordiam hanc pietatem amicitiamque dixere, quod ita nectatur ut non secetur in partes: tamen rectius Iuppiter nuncupatur 20
quod sit idem caput ac pater deorum. I32 Denique cum unum facta in quodcumque defluxerit, licet eius linea insecabilis ac sine latitudinis significatione sui datur, dyadem tamen facit. quae DYA8 quod sit prima
procreatio a non nullis genesis dicta. quod autem inter 2l, eam ac monadem prima coniunctio est consortiumque consimile, Iuno perhibetur uel coniunx uel germana praecedentis. est autem medietatis capax. nam bona malaque participat. eadem discordia ex qua aduersa oriantur,
utpote quae prima poterit ab adhaerente separari. in bonis D3 ab eaque D ab ea adquo oom. in atque) B II 8 abs-eonditur D absconditur B scinditur b li 10 supra illius ada. omnibus b li 13 IIII quae extant aeripsi in quo extant BRGlmemoraui h ll 14 aristotiles B R il 16 ad ultra add. so b l
ls ex qua Vulc. et quae BR li oriuntur b riantur B ll
330쪽
uero eadem iustitia, quod duobus aequis gaudeat pariter
ponderatis. eademque societas, quod uinculum quo media conectantur habeatur utrimque commune. ab hac numerus auspicatur et est opinabilis corporatio motusqueo primi probamentum. elementorum etiam mater : nam de dyade quartus elementorum fetiam materi numerus procreatur, primaque forma paritatiS eSt. rao TRIAS uero princeps inparium numerus perfectusque rascensendus. nam prior initium medium finemque sortiturio et centrum medietatis ad initium finemque interstitiorum aequalitate conponit. denique Fata Gratiarumque germanitas et quaedam uirgo, quam dicunt caeloque ereboque potentem' huic numero eolligatur. ex eo etiam persectus quod persectos gignit senarium novenariumque. 15 cuius auspicio preces tertio ac libamina repetuntur. tres symphonias continet harmonia id est diapason hemiolion diatessaron. in tria se spatia temporis cursus alternat ideoque tribus diuinatio memoratur. idem mundana persectio est. nam monadem fabricatori deo, dyadem malem riae procreanti, triadem ideatibus formis consequenter aptamus. animam uero rationis et iracundiae cupiditatis- que
distribuere trigario. Quid TETRADEM dicam ' in qua soliditatis certa per- 734 sectio. nam ex longitudine ac profunditate conponiturra decasque plena his quattuor numeris gradatim plicatis integratur, id est uno duobus tribus quattuor. item heca tonias a deca de quaternario cumulatur id est decem uiginti triginta quadraginta, qui sunt centum. et item a centum quattuor numeri reddunt mille id est centum du-30 centi trecenti quadringenti. sic decem milia ceteraque ex-
1 ante quod add. -- b li 2 modio B)R 5 alimoniorum aliorum supra add. b it 6 diado ri 2 otiam mater Om. p linam ante numerus add. Ni l l 12 Gry. Aen. VI 247 si 16 sin-