장음표시 사용
42쪽
apte, nec graui adeostylo rem arduam prosequar ; soli ete
nim Patriae meae, suam utcunque descriptam historiam enixe efflagitanti placere, parere que statuo, nec laudem apud exteros qtlaero. Opus equide, in glori OSu, ita operosu aggredior , nullo huius argumenti alio praeeunte scriptore'. nam diu quaesitum Antonii Bon sini; de Patria historia volumen , quod a se editum, Matriciq; Hungariae Reginae inscriptum', dicatumque ipse asserit, nusquam adhuc inuentum &ir . Urbe hac nostra, incensa multoties, &euersa penitus, pauca vetera epigrammata integra ; exesae inscriptiones omnes, obliteratae icones, diruta Deoru te pia, atq; Omnia antiquitatis monum eta de uastata prostat. Desideramus insuper,nec sine stomacho,aut moerore Volca siti Elpiditi, siue L.Ortacilium Pilitum, qui de Cn. Pompei, Strabonis Magni Patris rebus aduersus nostrates gestis, in bello sociali, cumulatissime, disertissimeque scripserat. Desideramus eloquentissimi Viri ciuis nostri T. Betui ij Barri orationes, qaarum ex lectione fortasse non pauca scitu digna decerperemus. Desideramus T. Liui j Patauini, inter alia, etiam quae de bellis Picente,&Marsico scriptis iam mandauerat. Desideramus denique Armigna cam Ctuprensem, rhetorem, qui Firmanorum, no .strorumque factiones literis consignarat . Sed haec maxime deplorantur Patriae meae fata, quod proprium quemq, lcri plorem diutius superstitem non sinunt. Opus idcirco ope. rosum aggredior: nam Veluti corpus ex me bris,ex varior uim scriptorum minutulis fragmentis illud compagina ui Historiam ne ausim inscriberet ' quid ni ' Scrupulose minus, minusue superstitiose V turpato nomine Z Aggredior itaque, non una de causa; ac primum Patriae consulere, Civesque meos *cta maiorum docere proposui, Inde ad hi storiam contexenda me impulere te portam corrupti in Ores; satius namque eme duxi, modico, civiliq; cultu contentum vivere, quam bona animi, turpi quae ita, litibus iudicandis, pessimo exemplo foedare ; quis namque tam hebes ,
tamque iudicij expers , qui in iudici s pleraque ossici)s, ' dis prensationibus, & gratia transigi non videat 3 Relicto igitur soro, intermissisque causarum a ctionibus, animum ijs mitiois
43쪽
mitioribtis studi)s i libens appuli, atque utinam Magistratum nunquam gessissem; voluntati namque alienae dum sedulo placere semel studui, ut omni aeuo mihi ipsi displicea, necesse est. Ad haec denique pertractanda properanti mihi addit calcar nonnullorum arrogantia, atque inscitia, qui profecto publici ut Historiographi habeantur, innumeraSin sua volumina ineptias in trudunt. re meos ab iniurijs
vindicare, Patriae dignitatem restituere , 1cribentium temere , ac instilSe errores minime reticere , Veritatemque omnibus notam facere, non indignum bono cille ,
minus, bono historico existimaui ue illa tamen in omnibus moderatione adhibita, ut nihil, quod ab alijs probatum non sit, huic operi inseram . Hec describende hii loriae litiscepta
Prouilacia . Nunc vero non abs re fuerit, si quςdam de situ, soli ubertate, aquarum copia, aeris temperie, indeque incOlarum moribus praemittantur ; recte siquidem tum Veteres, tum Recentiores historici,locorum positionem, rebus quae in eis gestae fuerunt praemittere consueuerunt. Et quoniam vetustas, ipsa, rerumque remotissimarum ignorantia, ea rumque cognoscenda iti cupiditas id postulat, altius quaedarepetam,& quide perquisita, ac eruta longo sthidio , magnaque ant qui latum inuestigatione, de cura. Nec vitio mihi dari velitae , si, de Patris natali antequam verba faciam , quo praecipito scribentes illam vocent nomine, indicem. Vari Jnamque Varia nuncupari nomenclatura censuere. ASCVLVS mascii lini est generis Procopio , dc Vuat nefrido . ASCVLON legitur apud Parmensem Basini tam , . ASCLON apud Ptolomaeum, Strabonemque , GraecOS Auctores. ASCLVS, referente Cluuerio in antiqua Italia, apud Stephani Breuiatorem,in haec verba Asclus oppidum auctore Dionysio, Romanarum Antiquitatum Lib. I. dicitur etiam neutro genere unde gentilitium AS C LITES; at mendum apertum his verbis inest ; nam Dionysio Libro I. nulla omnino fuit causa nominandi urbem hanc. Cςterum itinera in tabula visuntur ista. ASCLO PICE VO
44쪽
Secundi belli Punici Lib. viii. his verbis . Et inclemens hirsutisignifer Ascli. Apud quem notatur etiam vocatum antiquitus ab ASI, P lasgo duce, ASILUM, in haec verba. Ante et fama docet, tellus possessa Pelasgis, meis ASIS regnator erat, fluuioque reliquit Nomen, Sc a sese populos tum dixit ASILOS. ARPINIUM, legit Vir simplex quide Franciscus Gon Zaga, at natali, fanctitateq;illustrissimus nullo probato auctore in Seraphica historia, AESULVM Sigonius habet,& Orte-lius. ESCVLVM,scriptita fiam rudi seculo, unde lapides go thicis characteribus insculpti,tum in pomerio Iulij Parisiani Uincentii f. tum in moenibus prope CAPSA RV Μ.
In Dei nomine amen. Anno D. MCCLXXXXII. Tempore Domini Vbaldi, de Lucca, Potestatis Esuli, Hoc opus factam fuit. Alter in hunc modum. Anno Domini MCCCXIIII. Arma nobilis, & Potentis Viri Iohannis Bon de Morontis, de Sancto Elpidio Potestatis, & Capitanei Inclitae Ciuitatis Esculi. Vnde ab Esculo, Esculani passim.Innumo etenim argenteo, penes me, sic legitur . Sanctus EmVgdius, & ex aduerso, de Esculo.Sic etiam in Toreumate aeneo, penes Petra Augustinum Petrellium. C. ESCVLANVS. Ciccus videlicet Esculanus.Sic itam ad Solestani Portam, in lapide.
Immo ab Esculo, etiam deductum Esculanum M. VaIerius Μartialis, ita Epigrammate lxxiiii Lib. .ad Esculanum
Mentitur Esculane r non bobet dentes.
EXCVLVM legit Bartholomaeus Spina , dum in Ciccum
45쪽
imiehitur imaledictis. ESCOLVM, uno tantum in Lapide inueni M dirutulo Sancti Spiritus Monasterium, in moenibus ita. Hoc'opus factum fuit sub Anno Domini MCCLXXXVIIII. Indictione secunda, tempore D. Nicolai P P. IIII & tempore Domini Boni Iohannis Episcopi Eseoli, cum reliquiS. Extat Asculum apud eandidos Auctores, unde oppidani antiquis inscriptionibus, latinisque scriptoribus, ASC UL ANI, siue ASCULANEI, ut capitolinis in tabulis & ASCULEI apud Lucanum ASCVLAΝENSES, apud Paterculu.
Casella vero ab AEsculis arboribus, in quibus plurima picus, in Urbis fundatione consedit, praemissa, AE, diphtongo, pro loci dignitate AF SC VLVΜ, autumat scribendum;quo nomine itidem ex nonullorum sententia appellari debere,contendit Leander Albertus, & qui illum sequuti sunt Recetiores nonnulli; caeterum id occasione diuersa , ne inquiunt cum Asculo , Apuliae Oppido conscindatur. Extat huius Urbis mentio apud Pilitarchum, in vita Pyrrhi,L Florum de bello Tarentino , Appianum,Bellorium Cluilium Lib. I.
Frontinum Lin Stratagematum 11. Cap. III. numero a I.& alios. Hinc Obiter censura dignus Ioannes Iuvenis Tarentinus,qui ibi uenili fortasse deceptus inscitia, Asculum, Apia .liae Oppidum, vel cum Asculo nostro confundit,uel pro nostro usurpat , dum Pelignorum Urbem hanc praedicat. Ita Iohannes Camers notis ad L, Florum, Asculum furatur Apuliae; licet ego , pro Asculo, Apuliae Oppido, reponam Ausculum. Sextus enim Iulius Frontinus, cum de Apuliae Coloniis agit, de huius Oppidi agro sic ad verbum. Ager Ausciamus ,
Lege Sempronia, Lulia est vignatus,vbi en Decimanus in Oriente, Rardo in meridiano, finitur per terminos, ct terrarum tumores ue ali quibus locis,arboribus ante vijs, sed ct collectione petraru,
in centuriys singulis iugera CC. haec illa; qi ii in aliis quoque terminis assignandistin prouincia Apuliae,lege, qua ager Ausculi
46쪽
nus, fuisse terminata , Ardonam, Aspanum, Conlatinum, s-ue Carmeranum , & Lucerinum , agros, amrmat. Plinius Gis vero, eiusdem oppidi incolas scribit, Aia seculanos: nunc fu 'o vulgo Asculum Satriantim, ad nostrae Urbis discrimen vocitatur; estque tum Episcopali, tum principatus titulo insignitum. Ab Aesculo, Aesculani ; inde in Apologetico, Aescu-
Tertia. lanorum Deam, Vocat Ancariam Tertullianus . Castrum
pG etiam, apud Cyrnos , appellatur Asculum , ab Asculano = strenuo milite constructum, quod rudiores nunc ASCO', decurtata syllaba pronunciant, ut in Chronicis. Est& Asculus, viri nomen , qui Thoris mundum Gothoriana Regem confodit; de quo Antonius BOnfinius, rerum Hungaricarum De cadi S I. Lib. 7. ita Thorismundus Tholosam victor . redi t, paulo post die=n objt;nam, cum tacta vena, morbigratia, sanguinem exhaarit, ab . culo cliente nimicos adesse nunciante, Iuba / his armis ipse confoditur. Et haec pauca de nomenclatione .
In diuisione ITALIAE,plerique in Piceno, unus Cato im, MARSIS, non pauci in Aprutio Asculum posuere. Vni adhaerebo Catoni i Marsit namque, ut non admodum latis, sic nec satis certis sinibus ab antiquis sunt circunscripti . Illud vero extra dubiu est, in agro Asculano, adhuc integra Ma forum superesse nomina . Vicus est, cum Sacerdotio Sancti Stephani, in Marsia, nomine. Est& Villa, Marsia dicta. Marsice igitur, non angustae Urbis, cum Ecclesia Sanctae Mariae in Marsia,prope aquam sanctam, apparent ruinae, di maceries; quo loco Vetera in die S reperta numismata, effossa fictilia, aliaque cernuntur antiquitatum vestigia;claiumque ni- est, primos ab Appiano, Bellorum Cluil. Lib. I. Aschalano-: rum finitim OS numerari Marsos ; docetque Carolus Sigo- Ερη Marsos, Vestinos, Marracenos, Pelignosque populos, . inter Picentes, Frentanos, Sabinos, Latinos , Samnitesques aio, medios consedisse; & Stephanu S, Graectrs auctor, vir grauis, Marsos finitimos es e Picentibus, & Samnitibus, asseuerat. Quocirca Cunius si sub Apruiij nomine supra iam memoratas rationes complectimur) in Martis Asculum extare non abnuendum: amnis enim, Castellanum quem viridem Sum- Boco, manti Si Dantcb, Boccaciub appellant, ad cuius ripam, sub
47쪽
dio conditum Manfredi Regis cadat terse ab Agro Precutino;
Truentum Vero, amnis alter, ab agro Piceno Urbem dister. minat; lego Truentum,neutrius generis, Plinium , aliosque sequutus; apud Munsterum namque,& Merulam,Truentus, est masculini generis. Blondus Troentum appellat. Est ScTruentinon apud Ptolomaeum - Truennus Mario Nigro . Druentum, apud Strabonem,& Melam, Droentum in scri Pto perantiquo codice Vaticanae Bibliothecae, cui est titulus Concordantia Canonum, ut notat, & ex pungit Baronius, Annalium Tom. 6. ad Christi annum CC CCXXXIII. Truen, legitur Asculi, in quodam peruetusti lapidis frag
TR. MI L. VEL. CEN A CASTRO. TRVEN..... FILEIS VIVA. FE. Triuntum legit Lipsius, Poliorceticon Lib. IV. una additalitera, & altera barbara enunciatione vitiata: vulgo enim Tronti, siue Trunti nomen habet, diuersum a Trion to,id est Stylia, Turriae regionis nullio; de quo Banius, Antiquitatum Calabriae Lib. V. & a foro Truentinorum, nunc vulgo Bertinoria,in Aemilia prouincia. Nium igitur errant, qui Asculum nouilissimam Piceni Coloniam, florentissimani in Picentibus urbem , qui in Picentibus, matrem Urbium , perpetuamque metropolim, quique Piceni caput vocitant in historijsZ Num lapsi sunt,qui ab Asculo Piceno, Picenum, Italiae regionem denominari existimant Z Num etiam decipiuntur, qui urbem hanc Aprutiorum antiquissimam,nobilissimamque esse putanti Non abnuam ; barbaris enim,apud Italos iam late omnia dominio, libidineque tenentibus,qui
prout Prouinciarum nomina immutantes, earundem etiamlii nites confuderunt, nullo veterum sinium ordine seruato, Asculum in Aprutio extare patet; Marsis vero penit lis de- Astula uastatis, Μarsorumque regione, nec in ipsis Marsis reperta, AE
Asculum in Piceno litii est. Hinc, ij lucida magis temporum distinctione in Marsis , ad Pici vique aetatem, & sic primo aevo inde, in Piceno, ad Romani usque imperij interitum, ac
50쪽
tande m recentiori seculo, in Aprutio recte a Scriptoribus poni dicamus . Verum hoc non inuoluam silentio, ante. qua in ulterius progrediar, Marsos videlicet, Picentes,Samnitesque ad arma procurrere , Vt inter suos Asculum recipiant populos, Marsos inquam , qui Cicerone teste, Plinio , Vegetio, Modesto, ac alios; pugnacissimi habiti, de quiabus profecto , imo de Asculanorum potius , post Bellum Marsicum, triumpho,ista,ex Petri Candidi versione,Appianus. Est M.)rsorum natio bellicosissima admodum , feruntque hac M Ub dremtaxat ipsorum cslpa triumpbum de illis habitum , cum prius , νu na- nequὰ cduersιιS Mamos , nequὰ sind Marsis triumphus vllus adiussit.
i kqt, Haec Appianus; quod& confirmatur apud Velleium his ver- Cum id mali in Pniuersa Italia ab Asculanis esset quindV.dei. Seruium Praetorem, Fronteiumque Legatum occiderano ac deindP, a Marses exceptum, in omnes penetrasset regiones , arma aduersus Romanos caepit ; quorum ut fortuna atrox, ita causa fuit iustissima a petebant enim eam riuitatem, cuius imperium amnis tuebantur, per Omnes annos, atque omnia bella, haec Paterculus. De quibus etia1., apud Leonem Ostiensem Lib. I. c. I 8. dum de Hungaroruni Osten. in Italiam irruptione atque Campanie vastatione agit, ista haben tur. Et indὰ Victoria elati Hungari scilice Onusipraeda,
Mamori fines ingressi sunt, P eadem facere caeperunt,incendentes, ct depopulautes omnia. 2 tutu igitur Dei, Mars, Peligni tu Pnum conuenientes an eos dispostis insed's irruunt , ct omnibus fery trucidatis, ingentem praedam retulerunt micunque autem ex eis,euas rant Marsorum gladios, fuga dilapsi , ad suos se receperunt . Hae Leo. Samnites etiam Alculum, suam metropolim agnoscunt, Samnites inquam, quibus, si fidem sederis, ut ait Liviirri, ' L. Florus , quam lilii Romani a subiectis volebant, ipsi subiecti seruamis iat; aut omnino non fuissent, aut Sam-nuum dominatui seriarissent, Ex quibus etiam solis hostibus praepollentibus , natalii pici tandem Vade affectis, ac debellati, proditur Romanos quatuor sil pra triginta egisse trium
do NO, ga,de Mundi Temporibus haec habentur.Siab Coss. P. cornelio, Milo Vio finitum es Samnitum bellum, qDod per quadraginta nouem axuc S dxrauiri cum multa clade Remanorum 3 nec ullus fuit hostis intra