장음표시 사용
661쪽
compungi ad lacrymas queo, nec solitas meditationes inuenio. In tantis miserijs constitutus, quid faciam miser, ubi fugiam , nisi ad te Deus meus p Miserere mei, & resuscita me :ne derelinquas me sicut montem Gelboe maledictum, inaquem nec ros , nec pluuia descendunt. Da mihi irriguunia superius,& irriguum inserius, ut sint mihi Iacrymae mea Pa nes die, ac noctu . Da mihi sontem perspicuum , in quo la- uentur iniquitates meae,& super nivem dealbetur anima mea. Loquere ad petram cordis mei,& percute virga virtutis tuae, di Bucnt aquae compunctionis , & inebriabor ab ubertatC domus tuae . Huius aquae salutaris recreatus aspergine, dilatato corde viam mandatorum tuorum currere incipiam, frequentius orabo , meditabor attentius, donec ad montes excelsos perueniam , in quibus aquae sunt salubriores,aquae nimirum Diuinitatis, in cuius contemplatione requiescam In secul
AP ι vulgus: eoelicos nunc me derat
Pangere versiculos Amore perculsum graui. Amore nempe, pura qui sempεν nou. Vulnere corda secat Mucrone diro utens . Nam eor potentem armatus ille dexteram
Haretque telum vulneri .s ouans inrandium ,δ feruens rogus sSDeine eorda cremas ,
Nις ulla spe attiγ DIus i, Viso nix tabescit, ut cerasolet Sotaeres amma globum: Sie mens calore absumitur. Vivensque morte Oeetimbo, ct exper snsuum Vitio in amore miser, Dum pectus ustum Iiquitur. Ab l nulla amoris asperiam volatii potis Docta foture manus Sautim dolorim leniem.
662쪽
Tanti . Li amoris ignis , ut eius faces Νυ maris unda qtieat , Nee υna vis extingue e. Vissi amo : iam qua racrafrociterit . . Igη ea rati, pati I .sa. Cor peri mortulam nequit. Sed vulnera me amans Amor , mihi in tuo
Vulnere vata manet, Si amore me nas mori.
sat dictum de psallendi disciplina. Poteram quide multa
adiicere, quae praxi in attetionis, ac deuotionis,& usum e Orsi, quae hactenus dicta suot clarius explicarent. Sed haec satius existimaui in alium librum reiicere, quo doceo , qua ratione Omnes humanae actiones sint obeundae. Interim quod hic
praetermissum est , inueniet pius levior in Roseto exercit o. rum spiritualium Ioannis Maubumi, in Psalterio decachordo is annis Michaelis Constantiensis, in Ioannis Gersonis libro de Canticis , & super Maonisseat, & in Alphabeto Diuinidam Oris, quod tamen non est Gersonis, sed Ioannis Nyder; itemque epistola 37. Ioannis Lanspergij, atque in alijs spiritualibus opusculis scriptorum recentiorum, quae Omnium manibus teruntur. Omitto Chiropsalteria, Cantichorda ,&alia huiusmodi exercitia, quae vix possunt ab infirmioribus exerceri sine capitis offensione ob continuam, & nunquam interruptam attentionem ad signorum di itinctiones , quam requirunt. Ioannes Cassia inussormalem attentionem C C. cos. a prae caeteris commendat his verbis. Monachus psallens omnes Palmorum affectus in se recipiens, ita incipiet decantare , ut eos non tanquam a Propheta compositos, sed veluta se editos, quasi orationem propriam profunda cordis co- , Punctione depromat; vel certi ad suam personam ae stimet eos fuisse directos, eorumque sententias, non tunc tantummodo per Prophetam , aut in Propheta suisse completas , sed in se quotidie geri, implerique coanoscat. Eumdem naque re- - icipientes cordis affectum, quo quisque decantatus, vel conis
scriptus est Psalmus, velut auctores eius ficti, praeςζdemus magis intellectu ipsius, quam sequemur. Ad eamdo hortatur: August. dicens. Si orat Psalmus,orate; si gemit, gemite; dc si Aiit. lapsis. 3ο. gratulatur, gaudete; & si sperat, sperate ; & si timet, timete et c. c. s. Omnia enim, quae hic conicripta iant, speculu nostrum sunt. CAP.
663쪽
. Diodori Sieulus lib. a. cap. a Dionys.Haliearn. luitio lib. 1. pubia in Senten i iis a
De varsis sanctorum exemplis ad Diuinum Officium pertinentibus:
ginem , causas , partes , &disciplinanta rudi penicillo malus pictor delinea uir Et quod operis initio non ausus suissem me praestaturum polliceri , Deo vires subministrante , ipsaque materia uberius quotidie crescente, ipse quoque liber in hane magnitudinem sensi uia excreuit . At supersiliatrie alia' p Imo vero, nec finis erit, si quaecunque curiosae indaginis perscrutatione ad hanc rem spectantia adinveni , studios E libeat amplectio Sed caeteris omissis sola nobis restant Sanctorum exempla ad diuinum officium pertinentia , quibus extremum hoc caput dicatum sit. Nam quo pleniori obsequio eccleIiasticos homines denae rear , quaedam quasi per saturam sine' ordine rerum,aut temporis e probatis bcriptoribus excerpete non grauabor teritque hocin perpondium non inutile nec iniucundu in ; quia ut celeberrimus historicus scribit: Aliorum erratis ad rectam vitae institutionem pro exemplis uti, &quod recte factnm est imitari scitum 'atque pulelirum est. Et sacillimὸ, attalter,quid prosit, aut obsit homines animaduertunt, cum multa multoru exemplorum excpla intuentur.
Ex vitio alterius, m qiuit Publius , sapiens emedat situm: estq; compendiosum se si citatis genus , ut docet Sanctus Zeno, al. terius periculo discere, quid debeas deuitare. Sic vulnus aliorum nostra cautio fit,& veterum egregia facta in utilitatem posteromini derivantur. Sententia Platonis est; Nihil
664쪽
recte doceri, nihil recte disci sine exempIor & ut magnus Gregorius scribit, Non est in sermone laudabilis, qui hoc
quod loquitur, opere non ostendit. Praeclare de hac re illustris rei rusticae Scriptor : Vsus, & experientia dominantur in artibus, neque est ulla disciplina, in qua non peccando discatur: & ubi quid perperam administratum cesserit impro-lpere vitatur quod fefellerat, illuminatque rectam vitam docentis magilterium . Exempla denique, teste Isidoro Pelusiota, dormientes animas ad virtutem capessendam exsuscitant, & ignauas , ac socordes excitatiores cssiciunt, & vitiis indulgentes erubestere docent, atque ad poenitentiam agendam inducunt. Caeterum a domesticis euentibus , a Casario scilicet nostro Heisterbach censi scribendorum exeis plorum initium sumo, eius enim hist Iriae memorabiles datae sit ni mihi in manus, dum haec scriberem. Stylam autem ma-tδul, quod de in caeteris obseruatum est.
Exemplorum Decades quatuor. r Λ I Onacham quendam ordinis nostri ita Princeps te-
1 1 nebrarum decipiebat, ut quoties ad nocturnas vigilias surgendum esset, magno statim sudore persanderetur. Ille putans infirmitatem esse, quod erat diabolica fraus, iacere, vestibus se operire solebat, de sicut ostium vertitur in cardine suo , ita piger ille vertebat se in Iectulo suo. Nocte quadam cum dato signo, caeteri surgerent, & ad diuinum officium sestinarent, delicatulus no ne r tentare quidem , & alia quantulum moueri, ut surgeret; sed larga sudoris prosu-sione praepeditus, iterum sopore languestere,iterum torpori succumbere . Et ecce incognita vox aures eius implacide seriens, Noli surgere, inquit, noli interrumpere sudorem tuli, quia non expedit tibi. Sensit tunc demum Manachus se suil- se deceptum ,&phantastico sudore neglecto, vigil prosiliense lecto aduersus acediae spiritum Qrtius deinceps dimicauit. Sic illis illudit daemon , qui corporis infirmitatem magis quam morbos animi timentes, hostium stratagemata celeri vigilantia an te uertere nota studen t. E Alius
Columella lib. ade re rustica c. Isia. Pe vclib. eluti. 71. Cantius lib. cap. g.
665쪽
2 Λlius quidam Sacerdos caeteris post vigilias priuati,
'Dith. .e. ν, orationibus,& meditationi iuxta regulam nostram incumbetibus in sede aliqua oratorij se collocans inter verba oratio- . nis dormitare solebat. Cumque frequentius ab ingruent , - somno vinceretur, apparuit ei quadam vice Dominus in cruce verso ad illum dorso, di facie auersa, hac corporali visione patenter infirmans tepidos, & pigros Monachos a facie Domini proijciendos sore t sicut ipse per Prophetam Ierelare . iv. miam testatur, dicens, Luia sititus is mei populus meus, fru- Ira libantes, er impingenres in vijs suis; dorium, ex non faciem osendam eis in die perditionis eorum . 3 Et ne putet aliquis se excusatum iri , quod non omnis ' i'' somnolentia a proprio vitio, vel ab hostili tentatione, sed a corporali quandoque infirmitate naturaliter oriatur: narrat Caesarius Beatum Christianum ordinis nostri Monachum,cuob aduersam vastetudinem poli nocturnam synaxim inciperet debile caput in ipsa Ecelesia sopore reficere, a sanctissima Dei Genitrice Maria hac voce excitatum fuisse: Surge Christiane, non est hic locus dormiendi, sed orandi. Quoniam vero huius sancti viri semel mentio iniecta est, aliud eiusdem
exemplum narrabo, quo ad frequentiam chori, & reuerentiam in eo habendam excitemur. Infirmus erat, ut dixi, B. Christianus, ac propterea E- centiam habuerat ab Abbate, ne surgeret ad vigilias. Ille ta ' ' men non nisi grauissima necessitate compulsus, hac facultate utebatur. Interrogatus autem a quodam, cur indulta tibi gratia perstui nollet: Non possum inquit, memor enim consolationum, quibus interplallendum laetificat Deus animam meam, valde crucior, si a publica recitatione me contingat abesse : nam & beatos Angelos chorum circuire, ipsumque regem Angelorum multoties vidi, ipsum, inquam Christum Iesum , qui dixit, D Iitia meae esse eum Miks hominum: & tibi fuerint duo, veὶ tres congregati 1n nomine meo, ibisum in mι-
s Sed redeo ad somnolentiain, quam dς monis astu oran- , , 'i 'tibiis immitti manifestum est. Nam B. Conradus conuersus noster in dorso cuiusdam fratris dormitantis, dum laudes recitarentur, diabolum vidit in forma serpentis retortis gyris complicari. Vidit alius in alietius capite eundem sedere domesticae fetis assumpta figura. Circa alium somnolentum
666쪽
saepὸ porci sunt visi, de porcorum grunnitus auditi, quia verba Psalmorum semiplenὰ, ac sine attentione prolata, quasi siliquas porcis insernalibus diripienda proiiciebat. ' Tis Dormiens nocte quadam Monachus senior nomine Fredericus, Vir alioquin bonus, & iustus, hominem vidit procera magnitudine, turpique aspectu dem em, nodum stramineum luto, ac fimo perlitum habentem in manu, qui eum somno sepultum terribilibus oculis respexisset, quid hic dormitas, ait magna .fili mulieris p Magnam stilicet mulierem B. Virginem appellauit, cui Ordo noster specialiter adis dictus est . Tum stramen illud immundum magno impetu faciei eius intentauit, qui cum vellet serientis ictum decIinare , caput parieti allidens non fine proprio dolore , aliorum que ludibrio euigilauit. t oi, 7 Horribilius est quod sequitur. Quidam enim in saetis mi ι 'vigiliis dormiens, tantam Deo nauseam prouocauit., vi ve niens de ait ri Crucifixus, maxillam eius validissimo pugno percusserit, qui & post triduum mortuus est. . IVI It i ua8 Illustris,& facetus miles lapidem oratorii ab Abbate Ibice.in Hemmerodensi emere voluit, quod talis eum naturae dice rei, ut somnum consestim conciliaret. Nam quoties oratu rus se super eundem lapidem reclinabat, mox ei Qmnustea tante Sathan obreperς consueuerat λ ut vet inde cognostas plures indecto gigilassem choro somnolentos fieri, omamn pristinam vigilantiam humani gooeris hoste destruentα Dictum est supra sanctos Angelos , ipsumque Dominu Cis Ib exovisos fuisse psallencium c tibias interesse, Addo nunc, quoti relatu iucundissimum est, Beatam quoque Dei Genitrieem saepe oratorium perambuusse, de Rote cantantibus benedia xisse, a tepidis, & dormientibus cum indignatione recessiste, quα omnia B. Henricus cmuersus: Claustrensis, &S God uidus Vitariun sis Monachus,& abi nop semel videre merue runt. Sed in his memorabile est, quod cuidam carnati Moa
nacho euenit . , Hic, cum maiorem corporis curam ,. nam .
spiritus haberet, in λlemni festo B. Virginis psallens noctaesum csteris eandem maniseste intuitus est, qiue mira ciari. te mrsuci, pyxidem habebat in manu suauissimo electua rio plenam, atque indς integrum co lear hauriens , in os singulorum infundebat. Ad ipsum vero perueniens indignaribuata recessit d. ens: Tu de mςo electuario sume non in-
667쪽
diges, quia medicus es & plures tibi impendis eonsol
tiones. Hac acerbissima animaduersione perstrictus ille minres emendauit, di in proxima Domina nostrae Iemnitate eandem visionem videre,& electuarium de manu VirginiSaccipere dignus fuit, quo gustato tanta duIcedine , re dcuotione repletus est,ut omnem terrenam coniblationem pro sus tespueret. Electuarium istud , inqui Caesarius, gratia deuotionis intella gitur, cuius virtuti piallentes consoria tur , cuius dulcedine labor vigiliarum vertitiit in delitias et huius species aromaticae sunt memoria compunctiva Dominicae conccptioni s, natiuitatis , & reliquorum sacrament Ium christi quae omnia melIinua spe futurae retribui onis c diuntur , di meritis Beatae Virginis psallentibus infindunturi. 1. Ad cantum pertinent quae sequuntur. Et quidem ex cauora voce manis gloriae occasone arripere quanti diseri-mmis sit,doluit periculo suo quidam Monachus Casinenss, qui cum ceremn in vigilia Paschatis voce dulcissima bened ceret, essetque visa eius tanquam Musica in coliniuio, perae benedictione subito in veste leuitica de medio raptu RDuiquam comparuit, nec vilita, inuentus est causam, huiusmodi raptus elationis vitium fuisse' qui eius vitam nou
OMI/am vociferationis,cantabo Ualmiam duam Domino Si tamen exaltatio vocis non ex seruore,& abundantia cordis, sed exinani iactantia procedat, iam Deo placere non pote'. qui luperbis resistit, hum ilibus autem dat grati mu In E clesia quadam seculari cantantibos clericis, dc tumultuosanu ex in sublime tollentibus, vir religiosus, ae timens Deum qui Hrad tunci adfuit vidi P in loco eminentiori damonem.
sinistia manu saccum tenere, deriera vero cantantium ces colligere, ac, in eundem iactum, immittere . Post vitacium vero. cum illi vi optinio cantandi genere glariare tur, dixit, qui visionem viderat. Bene quidem cantastis, stasaccum implestis . . -
. IL Inc obst quodam ordinis nostri tum antiphona Inuitatori j is ad qui in spcctabat, psalmumque sequenten, voce mediocri inchoasseti R seniores eodem tenore' certam melodram prosequerentum quidam ineptus iuuenis indigne serens, depressiori voce psalmum ineceptu fuisti , eum qui
668쪽
sque sere voeum interuallis exaltavit. Cumque seniores a togantiae eius resisterent, pertinax Monachus cedere coni psit sed&alij ex opposito choro eum adiuuantes vocem in exaltatione obstinarunt. Cessere pervicacibus eqreri propter scandalum, & cacophoniam. At B. Hermannus aicti loci tune Prior monem vidie cum laetitia, & impetu prosilientem, dc circa eos, qui cantum superbe exaltauerant, tri
a 3 Idem Hermannus detmones saepe vidit discurrentes Ibissi in choro, ut sciamus locum certaminis esk oratorium ,& noesse nobis colluctationem aduersus carnem, di sanguinem , sed aduersus Principes, & Potestates, aduersus mundi rectores tenebrarii harum,c6tra spiritualia nequitiae in caelestibus. Cu aliquando luitio vigilia in chorus Abbatis inciperet Pal. Domina quid multiplieati adeo multiplicari det mones vidi rivi ex illoru concursu,& discursu turbati fratres nescire ne prorsus, quid dicerent. Tandem breuissimo it Io, di usitatic simo Psalmo non sine labore, dce Onfusione utcumque expleto, discessit diabolus totius confusionis caput, de psallentibus Monachis pax, & serenitas restituta est. I Alia vice cum Prior Monasteris secularia quaedam ne- I e. gotia ante ingressam chori immediatd tractasset, vidit Her mannusdsmonem,tanquam viae ducem ante illu ingredientem. Tanti detrimenti est ad opus diuinum, sine praescriptis Praeparationibus accedere. Is Idem cum errantes in aliqua ossicii parte , iuxta prae- Ibid. scriptum regulae nostrae, vel terram tangendo, siue deostu. Iando, vel petendo veniam satisfacerent, dς mones aspexit ab illis, tanquam turbine impulsos, velocissime discedentes, Non enim potest superbiae spiritus humilitatis signu tolerare. 16 Vt discamus quanto sertiore hymnus o Deum lauda- idem si . . mur, cantari debeat, rem narro mirabilem, quam in Monasterio quodam Sanctimonialium accidisse scribit Caesarius. Puella quaedam cum dictus hymnus incoeptus esset, vidit c los apertos, Sc chorum cum psallentibus in ipsos supernὰ eleuari, & introduci; Cumque versiculus ilIe Tibi omnes Anmeli psalleretur, uniuersos ordines Angelorum, ge singulos singulorum ordinum spiritus demissis capitibus, flexisque geniabus, &expansis manibus Deum adorare. Quod& Apostoli, di Prophetae, Momuis caelicus ordo similiter iaciebant, cum Cccc 2 eorum
669쪽
eorum nomina in consequentibus versiculis recitate hin. Cum autem extremus velis si decantaretur , rursum chorus in terram descendit, Se ceti, clausi sunt. Liquet hinc terre strem hyninodiam cςlestis filiam esse .iStamus enim hic in atriis supernae Hierusalem , cuius participatio eius in idipsu. Huic exemplo aliud subdo de cantico Domini Alutara . II Solet haec vox supernis ciuibus familiaris, magna vo.
. . . .. eum eIaltatione,&longo notarum decursu cantari. Into-
ς' δ' letabilis autem euidam Nouitio ordinis nostri haec cantandi ratio videbatur, adeo ut vel hac de causa iam a sancto proposito discedere cogitaret. Nocte quadam,cum tentatio eum acrius in se staret, vidit se insomnis a militibus, quos olim hostes habuerat, omni ex parte circumdatum, & oppressum, nec effugij vlla spes erat: iam hostes eum capere, iam manus in eum violentas inij cere. Sic periclitanti adfuit candidatorum exercitus,quorum signifer cum AIistata ingeti vociferatione clamasset, eamdemque vocem crebro re Petiis set, territi hostes in sugam dispersi sunt. At Nouitius expergefactus. omnique tentatione solutus tanto seruentius i posterum Alleluia cantauit, quanto maiorem eius vim ad. effugandas contrarias potestates expertus fuerat.18 Haec e Caesarij flosculis delibasse lassiciat. Sed ne st tim ab Ordine meo discedam,quod de dulcissimo Patre Beta
Lib.4 viris ira- nardo memini me legisse, hic in primis enarrabo. Intererat' in ' LMς 'isi indo nocturnis vigilijs Pater sanctus,cumque solito se uentius diuinas psallere laudes conaretur, singulis Monachis, singulos Angelos astare conspexit, qui psallentium verba, neminima quidem syllaba praetermissa schedulis excipientes velocissime conscribebant. Porro quidam auro, alij argen to , quidam communi atramento, nonnulli aqua, quod quil-ι que psalleret, exarabant. Erant etiam, qui nihil scriberent. Intellexit protinus vir Dei, eodem qtii reuelauerat spititae docente , quid scripturae diuersitas indicaret. Aurum enim feruentissimum in Dei seruitio amorem, S alacritatem et a gentum minorem quidem seruorem, purissimam tamen in tentionem significabati. Atramentum honam voluntatem denotabat . quas is deuotionis, di vigilantiae studium esse uua ex parte deesset. Per aquam vero eos Scriba: cslestes exprimebant, qui somnolentia pressi, vanisque cogitationibus a se abducti voce,non corde Psallebant . At qui nihil scri bebant
670쪽
bebant, illos indieaba fit, qui inter iustos scelerata viventes,
noXιlique cogitationibus voluntarid dstracti eontra Ie is Praescriptum vacui apparebant in conspectu Domini: quora Peruersat operationes indignat, quae Angelicis codicibus ex aperentur, a daemonibus quibus seruiebant tenebrosis v Iuminibus consignabantur. Utinam hoc exemplo edocti siccium is assistere laudibus studeamus, ut omnis psalmodia nostra auro, vel argento conscripta honorem Deo , gaudiuringelis, nobis iam tem operetur. 9 Cum quaedam cantantur, quae maiorem exigunt a tentionem , valdὰ Iiciti sunt Angeli sancti, ut maiorem
quoque in psallentium cordibus excitent deuotionem. vidit 2 2 ''
eo luemb. Bernardus, qui eum hymnus o Deum Laudamus cecantaretur, utrumque chorum percurrentes nunc hos, nuccantandum alacriter modis omnibus excitabant. Sed i se'anctus Abbas, cum dictum hymnum inciperet, visus est a quodam miro splendore circumfusus: Tum nitidissimati amma ab ore cantantis erumpere visa est, &in celum con scendere, quo eius intentio ferebatur. O Beatus V uulfridus Monachus ordinis nostri in An-g ia cum canticum trium puerorum decantaretur, vidit An- Chrysostom Ummium Uominicum magnς claritatis fultore in medium cho iqv Μ xl f ςndere , & thuribulo es leni thymiamate referto spiriri cem a Feb. rualium aromatum uiuificum vaporem psallentibus offerre. um Item ad illum versum psallentes peruenissent, quo anaissima Trinitas collaudatur, idem Angelus carbonem agnitum de thuribulo tollens in os V uulfridi proiecit, quaeantum ardorem ferre non valens, exanguis corruit, &del us in infirmitorium, tribus diebus quasi mortuus permansit. e regredior ad cantum, quem humilem, & deuotum esse Gedere, hoc item domestico exemplo edocemur.
. in Abbatia quadam Monachus erat, qui peritia cantanor, di dono suauissimae vocis instructus non ad Dei lauciem, sed ad inanem sui gloriam tanto munere utebatur. In communa psalmodia prorsus elinguis, in ijs quae solus conci- Dat, ultra modum vocalis reperiebatur. In die autem so- omni cum versum cuiusdam responserit pro singulari vocis prim legio sibi assignatum non in grauibus, sed in acutis, deu peracutis vocibus , tinnulis modulis , flexi lique lasciuia .Pς sonasset: eo finito daemunculus teter cunctis videntibusve a