장음표시 사용
321쪽
ri si aenisus x Misu. - Manifestum est ex comparatio . ne, quam Jesus instituit, το πνευμ priore loco designare verse tum, posteriore spiritum quem signincatum habet apud script
res profanos, LXX Interpretes &ad Hcb: I. 27. Spirassis uram το velle inproprie dicitur, sicut το auscultare Christo Mait. Cap. VI II. 27. vento tribuitur. Sensus est quod nullis Legibus humanis adltringatur , nunc lentius, nunc vehementius spirat, interdum continuo , interdum , interrupto flatu , modo diutius alias brevi tempore dc ita porro, in nutilius potestate est, ventum suscitare , dirigere , suspendo ire. Venti sonum audimus, sed terminum unde veniat determinum ad quem vadat mortalium nemo novit. Audicant hoc utinam Philosophi, qui vix in indagandis rerum
naturalium causis haerere se credunt, aliter philosophatur Jesus, ortum dc viam venti nemo novit, viae consona tem Scripturam Iob. xxxv IlI. 2 . Philosophorum Sapientissimus Salomon Eccl. xl. 1. Pronunciat pariter in osa imnuro materno , Iis ignorati viam τε ti , & sane quicquid se to
quent Physici, frustra sudant; de quo nos alibi pluribus. Uenti orium demum scient illi Physici qui inspexerint rasam os exqvibus Deus ventum d romit Ps. Cxxxv. 7. Cum vento venti spiratione ignoratoquo spirationis modo viaque comparatur Spiritus Sanctus. regenerans ejus opus, Mnerataque agendi via modusque, ita est, qui quis est genitus ex Spirisu. Uentus embleina est
spiritus sancti, deprompti ex thetauris divinis, qui principium 'elh in electis motus vitalis, omnis purificationis, onmis foeceundationis spiritualis ; sat ilia quo vulι Cor. XII. o. Nulialum humanum velle vel curi ere hunc ventum elieir, sod illo pro liberrima sua voluntate modo huc modo illic spirat, nulla. voluntate humana crite ationes ejus impediri possunt. Vide in commentario suo fusius ad , haec dissertantem doctiss. Lamia pium ' Attenderent utinam ad hoc Pelagianirantest quam im hoc Symbolo agnoscerent praevenientem , nulla humana vo Iuntate suscitatain atque viαricem gratiam spiritus sancti, nisfrunt hypotheses nostrae , nullum tabent Christi verba sensum - sed neque novimus unde ventus iIle symbolicus veniat, quo,
adad, sciunt equidem. electi ec qui spiralitem hunc vcntum jami
322쪽
senserunt, illum venire coelitus dc tendere ad illum terminum nempe plenam instaurandi peccatoris beatitatem dc glorificatio. nem, sed abyssos illas divini consilii aeterni unde haec spiritus operatio promanat nemo inspexit. Que vadu Spiritus i a. quae
ulteriores cum electis erunt viae, quae tentationes 4 quae cerrainminet decreta sint ignorant, vide iterum ad l et fusius Empium,& haec adde : ubi primum in animum operari incipit Spiritus, hactenus talium operationum ignarus atque insucsus bomo. . haeret, unde haec sibi adveniant. insolita haec ipsi sunt. ex mero mentis suae principio haec non provenire intelligit . adeoque quia ortus talis operationis in se a suo non pendet arbitrio,, nescit etiam quo usque duratura sit, inde quo eu sura ; audit equidem sonum , sentit essectum illius operatio. nis, sed qua via Spiritus sic in animum veniat dc aliquamdiu pergat lc quomodo operationem suam sistat Pariter ignorat aeviam venti, idque non tantum obtinci in prima regeneratio sed quoties de novo in animum spirat spiritus derepente , qua veniat via illa spiratio, dc quo tendar, quousque duratura sir. -ouantos & quales effectus habitura, quis terminu , ignoratur, dur' saepius sicut derepente adest ille flatus. etiam non expecta. tus, sic dc derepente non minus cessat. Haec Christi compa.
ratio assirmat ignorari viam venti E. D. . . .
Π. Exundationis Aquarum Pluvialium' s. et s. Quis aevisit exundationi raualem , viam fui uri tonuruum. Ita inundatio per imbrem coelitus descendit . quasi Deus magnum aliquem Canalem atque aquae ductum aperuisset per quem ingonii copia aqua erumperet: ses. 26. Ad pluendum super terra nullius hominis , deserio, in qua neu es homo et Fulgur autem re Tonitrua bene cum vehementi PluVia conjunguntur q praecedere solent, tum enim maXime fulgurat lc tonat, quan
' do nubes in pluvias resolgi debent. ses. At sari--ώm M. italem ct desisum, ad germinare faciendum Acum fretiam rami nisi Quis tantum aperit inundationi Canalem ut Wr ingentetuaquarum suarum Copiam etiam sussiciat ad irruandum defert siticulosa dc plurimum aquarino indigentia. Haec etiam Per pende quod ad hos versus: an dc sic acciperidi sint e suntna
Canales, simile quid canalibus per quos pluvii deice ait non sune
323쪽
- ' CAPUT TRIGESIMUM OCTAVUM ug
. sint & tamen tam copro sc & aequaliter descendunt. hn totam distinctos habes conceptus quomodo imber descendat, quam quomodo aqua per canales vel aquaeductus suos p Estne via aliqua aperta per quam descendat, an ipsa sibi aperit λ An tutam elate intelligis qui veniat Hlgur quam concipis adventum alicujus qstod venit per viam apertam λ nn. Productionis pluviae ec roris ps. 28. E Mmer pluviae 3 quis genuis guttas roris ' Melitu alii vertunt ii
stulas sive fluidarum molecularum convolvulos. interrogatio sic posset accipi habet ne pluvia patrem, ut Vf. seq. ex cujus utero exiit ccc. habetne patrem, Causa' producentem ipsi similem homo genitus homini gignenti similis cst , nonne meae providentiae operatio est quae producit: an tu tam Claros habes conceditus quae sit causa it cunda pluviae fcc. sicut quamvis foetus humani coneeptio & in utero formatio est inter naturae rhisto ria claros habes conceptus causam secundam hominis geniti esse hominem generantem, & utero materno prodire infamem pa Eu Glaciei & pruinae cum mirabili effectu sts. αλ 3o. m. M. Ex utero cujus exivit glacirs , pruinam caeli quis reperti' 'VS. 3 . Tanquam lapide aquae occuliantur , est facies abusico
priuit . Nullus est venter ex quo prodeant gelu & pruina. Glaciei inquit ei. SCHEUCHTERUS i. e. aquae in lapidem mutatae causas investigarunt multi sed cerebrum hactenus ad duram glaciem offenderunt vel lubrico admodum pede super glacie
Sed altius ascendit divina interrogatio ad ipsa sydera & Coe larum statuta, si nihil vel parum admodum sapimus in his imferioribus, quid sapiemus in superioribus illisqCollis tionis di ortus syderum. 3 .. 32.
.is l. si ' Deliciae Timah quibusdam sunt hexus stellarum illius ad delectationem usque adspicientium pulchre coniunctarum. Num tu ita potes constringerE Pleiadas ut in unum velut cum uia Ium coeant. Ρltiades enim sunt quasi congeries quaedam L eidorum 1yderum. Tune etiam γ d orionem solves vel diruspare poteris, ut i m suum mutent aut prorsus dispareane
sivit Anxel in his quid sipis' sts. 32. Numquid producis
324쪽
sidera maraaroth in tempore suo, est vel sidus ursee m ajoris S. feretrum ter puna cum siliis suis, ducisene eos ' Erar, in- , quit Mercerus, eo tempore notum sidus, ut alia quae hic ic, alibi nominantur. Hodie tantum quibusdam ducimur cori .cturis. Bochartius dicitet y arabibus fereti um quo funus deferis tur significare, deinde siclus ursae majoris & mino μ. Nempe quatuor stellae, in quadrum digestae sive utriusque ursae quadrangulum, Arabibus pro feretro seu Sarcophago habentur; tres autem reliquae nobis caudae ursae illius sunt filii veI filiae qui funus comitantur. Obscuriora nobis si vel plero. aque horum syderum nomina sint Scopum interrogantis colligimus ex-versu seqq. I. Coeli Statutorum ps. 3. NUDε.salutali' an ponis Dominium ellus in serra I Quae statuta ego Coelo dclideribus constitui, tum in situ, tum in motu, tum in opera tione eorum. Pulchra in hanc rem sunt verba Neistiani Phil. Nat. Princ. Math. p. 82. ubi Doctrinam Vorticum Cari sanorum explodit: perleverabunt quidem corpora coeIestia in orbibus suis per .leges gravitatis, regularem orbium situm primitus acquirere per Leges hasce minime potuerunt. Planetae Sex, Principales revolvuntur circum solem in circiuis Q. Ii concentricis eadem motus directione, in eodem . plano quam
proxime. Lunae decem revolvuntur Circum terram, Iovem G saturnum in circulis concentricis, eadem motus dirinione in planis olbium Planctarum quampioxime. Et hi omnes motus regulareS Originem non habcnt ex Causis Mechanicis,squciem comctae in Orbibus valde excentricis N in omnes Coelorum partes libere seruntur. Quo motus genere come, tae per orbes Planctarum celerrime ta facillime transeunt, ecla apheliis tas ubi tardiores sunt Zc duitius morantur qua langissime a litant ab invicem, & se mutuo quam minime hunt, . Elegantissima haecce selis & Planetarum & cometariim compages non nisi consilio R. Dominio Emis intelligenritis dc potentis oriri potuit. Et, si stellae fixae sint centrat simitum systematum haec omnia simili consilio constructa siti, erunt unius Dominio; Praesertim mm lux fixarum sit clusadem naturac ac Lux solis di systeriata omnia lucem in o
325쪽
in invicem immittan ' Hic omnia regit non u anima mundi sed ut universorum Uominus . d propter Dominium sutrin Dominus Deus παντο utτωρ dici sos t. I l .icti nus ille. Nun itaque Tu, Jobe, constituis Coeli Dominium ut tantum agat in terram quantum tu vis, Sc variet uti tibi lubet 8 i
vs. 3 . Numquid elevares ad nubem Vocem tuam, ut acies aquarum
eircumvallet tot Num tu alta & majestatia voce Nubi imperare potes ut de Terra ascondat & te operiat ἰ vs. 3s. Numquid initus fulgaera , ut abeant-dicant. tibi, Ecce nos ' s. Concessa hominibus Ratio & Sapientia. vs. 36. Quis possit in renibus sapientiam , aut quis dedis. rarism prudentiam ls. Constitutio Coeli & Nubium. vs. 37. Ouis ni
meralo d sionis aeiberem in sapientia, est utres caesorum quis colloca et Alii quis numerabit nubes insapientia edi lagenas quis effundet. Ego potius quis edissero, commemorabit aetherem. Per intel
ligunt facultates coeli quibus aqua tamquam utribus & lagenis sub coelo continetur.' Deus interrogat: Quis tantac cst sipi tiae ut possit excogitare & explicare quomodo Coelum in substantiam adeo tenuem deduci possit, ita ut simul istiid efficiat A. Condensatio Terrae us. 38. Quum perfundot puia
viarem ad sodum, ut glebae conglutinentur ' Opus praecedenti us. 7. contrarium est hoc versu 38. quis coelos ndco tenues facit& nihilominus aquas eo continere poteth. cum contra pulverem sive terram conuenset dc cohaerere faciat glebas condensaras. Haei eo si contextum Vs. 36. cum anteced. & seqq. attendo qui verba us. 36. sint accipienda. Per se si spectes sic liceret intelligere .r quis creaturam rationalem produxit, illuque facultates rationales dedit, praeter me , qui etiam solus intelligo qui produxerim cum i cultatibus illis & quom do illae te explicent, quis hoc Opus meum iccundum alia quas mechanismi leges explicet 8 Sed contextum si observo visentur & lic posse accipi: quis homini dedit tam sapientiam
ut ficu am meorum o rum. 3. rationem modumque
explicet Certe ego noni dedi, ergo non habed. neque magis
haec intelligit quam ipse nubi & fulguri imperare & ipsas coeli lagenas inan ac potest. som sti-sος 9trumque
326쪽
446 CAPUT I LIGESIMUM OCTAUUM.
modo: Qtiis homini dedit rationem sapientiam praeter me citi etiam soli hujus operis mei ratio constat; sed si vel illi rati nates facultates dederim, an tantas dedi quibus haec omnia ex. plicet ρ Tantum abest ut explicare possit ea quae us. 3I. 9 32. dicuntur statuta illa Coeli eiusque in terram dominium, ut ne quidem explicare possit haec quae in inferiore expansi regione ol
Transit divina Interrogatio, Iobum& in Jobo hominem omisnem ignorantiae arguens in operibus mi in Regno Naturae.
ad iustin tus Naturales Brutorum tuos nemo secundum ullas m
eahnismi Leges vel motus regulas eXplicet, quare in Onanibuse hisce quaesitis iterum alternant o scire haec, atque oposse haecia fecisse haec, quae semel nionuisse satis est non itendidem re . Perenda ; aeque v. c. verum est quod rationem instinctus naturalis venandi in Leone ignoret quam verum est quod instinctum talem ipsi non dederit, sicque non ipse Leoni praedam venetur. . Indita Leonibus solertia. vS. 39. O. Vs. g9.
Numquid venaris Le-i annoso praedam , Er animam juvenis Leonis
impless Tu tantam Leonibus indidisti venandi industriain & m. bur ut de te dici possit quod Leoni praedam veneris p Neque
hoc neque illud potes. vs. O. Ouando se demittunt in eluncis, sedent iu θeeu ad insidias λ Ad huno v s. ita Cocceius i. si verum, quod Alestianus narrat histor. animal. lib. I. vetustos Leones ad venandam esse inertes atque in antris :ur dumis insidiari: at a juvenibus venationem institui , atque eos praeda potitos claro ac sonoro rugitu conser hic . si placci Amos. xii. -ὶ vetulum ad ejus partici Pationem invitare: id huic tex. . . qui aptissimum esset. Certe EZech XIX. vs. non abluditi, Sed simplicius existimo haec verba sic tantum interpret ri : Animalia quando ad insidias se componunt ita se incurvant. deprimunt & sedent, ut ad salium habitus eorum sit accomm
itat 3e Ps. seqvr I. vs. 9. Audbores sunt quidjna'. eos veri. sinis ex ipsorum stercore vesci. Noster cus, qui coris
327쪽
vum a pullis distinguit, eosque proponit errantes inopia cibi.
hanc explicationem videtur exigere. Quis corvo aliti. carni voro, sed ad praedandum imbelli. dc oblivioso pullorum suo. rum, praebet Venatum suum ex Genes. xxv. 28. vel com meatum suum ex Ios. IX. tanquam patrifamilias, unde dc se . pullos suos possit alere, quum ii implorant, dic, ut vita periclitante , quiritantur ; quum illi implorant, ut parentum vi nido cxpulsi oberrant λ Nullus iis commetatus. nullum penu, & rara cadavera. quibus lagmentur: adolcscunt tamen magna in copia dc senescunt. dc famem acerrimam laclia sine ullo vitae' detrimento sustinenta, Hoc exemplo ducimur in omne avium genus: in quo si miram deremus, neutiquam satis possumus divinam providentiam admirari. ,, Hactenus Ille: luo plautissima Textus s.icri vcrba. quae velim relegas, ubi conlidero, non video heic dici aliquid de pullis corvi nido a parentibus expulsis atque neglectis: sed contra dicitur mirabilcm quandam in eo ludere divinam Providentiam squam certe nemo secundum regulas mechanicessxplicet quia praecise illo tempore quo corvus pullis suis me fatiscentibus, deficientibus squi & του nyn significatus eula potest vel si velis circa nidum, quia nihiι in eo quod e minueniunt, ob inediam oberrantibus cia cumvolitanitibus ad De. um crocitantibus, escam quaerit. tunc parante Deo ipsi venatus . currat quo se pullosque suos pascat. Non dicitur helcmis escam paras pullis corvi dce. sed quis corvo dcc. Hinc verba. PLCXLvri. s. sic accipi videntur. quod Deus pullis cin vorum escam det mediante corvo parente Cui venatum apparat, vel
verba Psalmi erunt intelligenda de alia esurientium corvi putalorum circumst: Mia. M illud attentionem nostram exera' erit quid sibi se sine corvi clan-- Dra os . Interpretes hos ilios si attendis , ubi bestiae agri dicuntu lamam ad Deum apud Am sum Sc alibi, dc quod dicitur de Monibus P L Civ. sts. 21. Ps. CXLv. Vs. I S. 16. de omni Vivente, re specialius de pullis,
Corvi Ps CXLv II. 9. Cf. L . RI . , s. H. non nisi clas--ψrem duet. voces ad Deum erunt modo dietio figurata , sisenificabunt nihil. Quod nunquam admiserim verba scripturae
aliquando dicere nihil. Fateor. quit hoc sid in titutis. Diuo
328쪽
sertim in corvorum pullis nemo explicet, & hoc intelligi noli posse satis innuit divina interrogatio, est tamen aliquid quamvis Ignoratum nobis, de quo generalius tantum dicimus, sicut in Brutis est rationis quoddam simulachrum, sic ic in illis esse aIiquid aequivocum quiritationi nostrae ubi in summo pereundi poriculo dc anxictate Constituti suspiramus ad Deum, homines, vel siquid in natura sit quod laborantibus succurrat.' Hoc emphatice vult phrasis, singulariter clamorem ipsorum proprie sic dictum
ad Deum tendere omnium etiam animalium altorem. Pulchra est dictio το κομττειν crocitare quia voX Corvorum velut amitatur vocem mendici ec Hesichio est idem quod αγαν προιλυβανησα admodum supplicare.
NN. Ibicum & Cervarum. Cap. XXXIX. s. r.4.2s. I. Numquid nosti tempus partus rupicaprarum p emyum cervarum observas i ps. 2. Aumeras menses , quos explem , nolit rempus partus earum p 'S. 3. nituntur , pullas suos excludunt, a vires seuos aemuiunt. ps. 4. Crcsunt filii eorum Irumento. Alii seris extra spelaea in quibus matcr eos pepererat, egrediuntur O non revertuntur ad eas. Ad hos pS. M. ita Coccejus de Rupicapris viae Ii Saul. XXI P. 3. Pl. CIv. 3. Plin. L. v I . Cervas, AElianus Histor. anim. lib. 6. II. auctor est, parero apud vias ferarum timore, hoininum, quos cstugere posse confidant, contemtu. Opimitate tardiorem in convallibus saDtibusque. De earum partu Plinius libr. 8. 32. In parien semum minus eavem ha-- vs άγη ιritas , quum quae Iecretae feris opportunae.' Geminae Mnte partum purgantur herba quadam, quae segesis incitur , 1aciliori ita utentes ure o. Pariter Plinius decervis l. c. . e partu dura habent herbar, qucle ares er seselis appetis iantur r pastae redeunt ad fetum. Dis imbui Ioms primos via t..succos, quacunque de caMO. Eduos partu exercent cursu er fugam meditari ducem, ad praerupta dinum fastνmque demonsDiant. In hocssim plo paene omnia contraria lunt atque in supcrim t. Non
im Post putum Oautium laeῆus, Rut pcllunt, ut Corvi, sed
329쪽
diligenter enutriunr. Quare & sterilitatis incommodum est, cervam sectus dulinquere, defectu pastus. Jer. XIV. o hactenus ille. Pulchre Chrysost homus: recte autem dixit custodisti Cum enim hoc animai semper sit in fuga& mctu dc formidine, semper saltat ec subsultet quomodo non patitur abortum sed mainturus foetus edituri Plinus dc Alii etiam observarunt Cervasi leunte autumno concipere & octonis mensibus partus ferre. Relinqunt Marem naturae aliquo instinctu quam primum ejus opera se carere posse sentiunt. Ego sic concipio: non an saltem sciat tempus quo pariant dc quamdiu partum serant, quod scivit Plinius potuit ta Jobus scire, sed an rationem sciat, secundum ullas mechanismi leges explicare possit cur eo praecisae tempore pariant, tam diu partum ferant, quod supponit cur eo praecise tempore venere ardeant, Coeant, Concipiant:
Et poterit heic rupicapra esse instar animalium omnium quae distineta anni tempcitate ardore coeundi flagrant ec tempore anaturae Auctore definito partum ferunt dc enituntur. An Tu Iobe haec miranda naturae intelligis Z certe non magis quam tu ipso tempus linc desini veris dc Serves, vel observes hoc est:
observari facias. Caeterum quod subito dolores eiiciunt, statim ante partum se purgent jam dictum est, uti re de instinctu hi nulorum Matrem justo tempore deserentium. Qui
. vertunt eX Chald. syr. dc arabica versione id faciunt
quia hinnuli frumento vat tritico non aluntur, scd in desertis fere degunr; dc in arabia cujus incola Jobus erat. 1egetes mcnte martio dc Aprili metuntur quibus hinnuli nondum nati
μ um civitatis. c smara magistri, Rionis qui ad operas cogit risinosi cicuro, n--ps. Expuratis montium pastus uis est , ct cinnis viridae vcstlin. Mavult Onager omnes montes re vivare dc pascuum tuum quaerere, quam libertatem pro pabulo ab hominibus accipiendo amittere.' iis Monocerotis vel i inocerotis. i s. 9-22. Ys,
330쪽
tuum 3 Alii super ar/a tua Uerba triclicatu impatientiana laboris dc intraistabilitarem animantis quod licet validilriinum sit, i
bores tamen nullos pati velit. pS. IO. vincies monocer
tem ad sulcum I is sisi' naran oecabit eam os ρψ et Non docent verba ab hominum jugo prosus eximi a it domari non posscsed tantum eximi ab aranui ne libatu Cili armcnta obnoxia sulat. r. s. I I. An causide si, quia multa est vis eis3, commitin
tes ei Laborem tuum t Elt oratio comparativa. est ille quidem animal robustissimum dc aliis domesticis vallanis, ut spem tibi facere possis quod plus tur illum quam aliniosa aut bovem per ingere possis juxta poportio in roboris. Sed quum natura ejus libi nota sit, num potes tibi, plus de eo imo vel minimum
promittere 3 9s. Ιχ. Aa eredes es , quod rrvehet Iemen tuum orhorreum tuum eolliget 3 Ad hos versus ita commentatur Coccdus 'quod ad onagrum & Monocerotem. & 'my tantuin dialecto disterunt. Juvenes sorte possunt cicurari; aliueti deserinto vix. Uid. Jerem. tr. Ideo libertatis hieroglyphi in Gen. X v I. I 2. & Indocilitatis, Iob. X t. ra. seli vagus dicitur Hoc vii I. sts. 9. Mus illa mυρκεια est. vi mali bin desertia dc sallaginosis. h. e. sterilibus locis raram bc malam herbam quaerere, quam in urbe servire pro victu copioso. Gerit igitur& paupertatis imaginem Iob. xxiv. Quod ad Monocer
tem : vel rhinoceros ilit an monoceros, ambigitur. Vide ic.iligerum exercit. 2os. ex vastomanno idescribentem. A li Plinium re alios. Scriptura tum alias vim eius evitae rate tum imprimis celsam, durum ac firmum cornu. efian. XCO. it. Cornuum sit mentio c& dicunt rhinocerotem. ha here minus sub majori Devia XXX D. sts. . IV. PI. XXII. ys. 222 ubi, ves plura cornua, vel Plurium comparantur cum
unico monocerotis , non numero , sed qualitat . . v cc ..h Deus hominem quasi cum monocerote agenLem, .ut pro . victi ipsi serviat in aratione ic vecturae r quemadmodum iidem veluti pacisciantur cum bubus, equis, asinis: quae .animalia, im operiluo assuefaciunt, ut id ipsis paene committant; negat enim mi αnocerotem assensurum. h. e. incicurabilem esse. j., Hiec adde unde instinctus ine, Animalium vel tracta tuas vel intactabis litas. an ratrauem intelligis e . .