장음표시 사용
311쪽
eres Z sts. y. 9αι -- μι, scillant ais a tamdis se re uia tineam mens iam Certe nemo id se cit. sed sine omni instrumento mensorio aut regula a me conis dita est. Num ergo tu simile quid praestare potes ut mihi. par sis sapientiae 6. Super gam iasis Um fixae junt, .int auis jecu vadarem ejus s Cei te nuc basin nec basium fund m,enta tabci, a nihilo tota suspenta est, vide Cap. -vi. T. Die ergo quomodo nihilominus sirma consistat λ Lapidem an sularem super quo requiescat nullum habui. Existimat ca
GCHEUCHTERUS ia hunc locum in sua Phym jobi, inuio
mn id velle, terram a nobis neque Posse neque debere melisu. eari, sed is & in tuo Decreto & in decreti exectitione jam ammensuras ei exhibuisse. Visus etiam sibi est lapidam anguis larem se deprehendisse in terrae centro; vel intelligi posse parutium omnium continuitatem. In Practatiohe laudat aliqvcm qui in Biblioth. Brem. Fast. I H. classi. I 1. illustriirit quodia Cap. xxv r. vs. 7. Sumat teream a nihilo, dilucidaritque hoc modor ita sane est, in professo enim est apud hiatem Philosophos. omne quod in terra cognoscitur suam habere gravitatem, omne autem quod gravitatem habet tendoe naturi sita ad terrae centrum, hoc Porro terrae centrum ab omni la- . tere ambiri globi terraquei partibus, Neque ulla excogitari potest ratio cur hic terrae globus, tantae gravitatis moles. in medio aere liquidiam firmiter compactus haeresit , nisi illa, quod eum omnia ad Ccntrum suum tendant, illud ab ongii Parte terrae particulis cingatur, atque ita teriam firmissi me ter se cohaerere oporteat. Centrum itaque terrae totam suis stinet, compingit, corium Itinae molem ὁ illud aurem centium, nihil aliud est . quam punctum, punerum sutem nullis . timet partes quod Muhematici norunt, thiare exemplum in rebus materialibus nullum datur st quod autem nullis partus . habet reapse est ens rationis, est nihil, terra itaque quae petadet a centro suo pendet a nihilo. Id quod hic Iobus testaturimis non heae adiniretur potentissimi cieatoris stupendam eum . sapientiam tum potentiam tantam ieris machinam suspem
. danis a rutilor at quia non pariter Iob pi mitatur de hac re
312쪽
dissωentem acsi subtilissimis nostrae aetatis Mathematicor Praeceptis institutisque fuisset itybutus se Hactenus ille. Sed haec prorsus abludunt a scopo divinae interrogationis, supponet illa Jobum ad interrogata respondere non posse. v s. 7. -m jubiis
Iarent una stellae matutinae, clangerera omnes silii Dei. Intelliguntur Cicaturae rationales quae opera Dei pro suo modulo agnoscunt.&' celeriant adeoque Angeli cum homo tunc nondum creatus
lit. Sunt interpretes qui equidem per filios Dei intelligunt Angelos, sed per stellas malitunas intelligunt ipsa sidera aliequarto creata Deum objective celebrantia cf. Ps. xl x. I. Sed repugnat contextus. quia Deus vf. 8. seqq. adhucdum est in operibus Diei tertiae; emblematico igitur sic dicuntur Angeli quia sunt excercitus coeli superioris, ut stellae inferioris, dc r diant luce cognitionis sandi itatis laetitiae dc omnimodae 'beatit tis. Si licet modeste inquirere in rationem cur Deus incipiat a fundatione terrae & non adscendat ad opera priora primae dc secundae Diei, existimarem propterea fieri, quia Iobus non tantum non fuit in initio dc sic ante omne initiam rerum creatarum quod de se affirmat summa sapientia iam filius Dei indeque 'K veram suam Deitatem probat Prov. VIII. 22. 23. I Joh. I. vs. I. sed ne tunc quidem fisit cum jam cssent Creaturae rationales. Tune eras, non dicam in initio cum filius meus erat sed vel - tunc cum jam erant Angeli 3 - . B. Maris terminatio us. 8 -Iy. vs. 8. Et elatis vel requum, vel repete ex us. s. quis 'fribus clausit mare, eo erumpente , exeunte ex utero ' Ne dessueret sed isti in circumferentia sua circa terram & centrum eius contineret, metaphora sumpta a valvis quibus tamquam obicibus Occluduntur & cohibentur aquae in moletrinis. Fiebat hoc cum mare erumperet int sitiis, ve capio ut Cap. XL. 23. Judic. XX. 3O. ec ex ulero exiret.. Discimus hinc Deum Abyssum illam magnam quam Terra teis - gebat fidisse & sic mare velut ex.usero exiisse. id est multas . aquas inde profluxisse dc Terram : omnem texisse. 'Idem dic
- tur Prov. III. 2o' per scientism ejus Abyssus illa viri suis , nempe in initio rerum uta conteXtus docet
313쪽
. Persistit Deus in metaphora , ut, quia Mare in prima for- . matione comparaverat infanti in Utero dc recens nato, nunc, . ex quo in lucem prodiit, ei tribuat quac solent 'recens natis infantibus adhiberi. Id vero intelli sunt de nchulis & nubibus ex mari maxime oriundis , eique ineum bentibus cum magna tenebrarum inductione. Per fascias hic intelligi debet quid quod mari praestat anologum quid quod fasciae infanti. vs. io. Ευνεξι
se per ipsum modum meum vel virgam me soriam, vel cum duid ram Decretum meum ; er ponerem Noctem oesoria: vs. II. ita dixit me zane venies.st non adris, hic motabitur, vel hic ponet tibi nempe Decretum meum terminum ac modum in elatisne fluct-m tuoram
Ue filum aut 'irga mensoria ad certum usque terminum existenditur, & tunc veluti frangitur& abrumpitur. Vel sicut adhue, hodie in peremptoriis judiciis Baculus frangi solet. Est enim Deia, cretum Mari factum maxime I eremptorium & immutabile. Tam egregie verbo meo terminum Maris munivi acsi valvas ic vectes ei addidisiem. Mctaphora ab urbibus desumta quae vectibus -& valvis elaudi. solent, ut nemo. egredi possit. - Pulchre Amis, brosi Hexaem. Lib. I. II. Cap. II. Mare Domini vocent 'Littollinis inscriptam . cum intuitum fuerit curvatis fluctibus terinini positorem dorat. C. Lucis malimnae fc aurorae productio per omnes, huius seculi dies us. Iz-Is. vs. 22. Num a diebus tuis praece-- isti diluculo ct ostendisti aurorae locum, suum Z intelliguntur dyes aeternitatis, quibus omnia creationis Decreta facta sunt, in temis 'pore exequenda, quos dies Jobo negat. Locus lucis est quem quovis anni die occupare debet, ad mundi usque finem quotidie - ejus loco mutato. ut sol adicendit aut descendit in signis Zo diaci. vs. 13. Ut reprehenderes rem Terrae impii excuteren ur ex victrix aeternitatis instruxisti diem dc auroram . de loco suo usque ad illud tempus, Mobseculum hoc, di cum illo diem & auroram consummans o terram quasi quibus- damalis suis adprehensurus sis, & impios inde in aeternas tenebras HeonL-4s. excussulus, sicut ego aliquando facturus sum pus. I . mutasur in argilla gni, ct siliant se tanquam in vestimento. . Ad hos us. I 3. Iq. ita commentatur Coccejus is versum Is . ita laeti R. talomoh, hi intelligatur luX oras.terrae tanqua R 3 Pau
314쪽
r Ilii apprehendere. Ec ita impios inde excutere. Uerbum
'ra viae Nehem. v. Lucis incctus in terra est . ut m retain tanquam ιπιμ- με illi. Nam ut terra sigillaris antea ruis dis & inhormis impresso sigillo characterem habet ; ita tem per tenchras informis trice orta Pulchcrrimam spectent accis pit. se omnes res ean araram Cum h. e. omatisi 4in.a oliunia lucis beneficio apparent; Ellipsis praeposivionis, ibi est aduerbium similitudinis. frequens esL Ut huai. xxv I a L. 2 t. in in i-nte, in in vine. Prov. VII. 2I. or - in compeia,r ubsis autem similis est Ierem. XLvx. vos caem gailror vel . adornate vos galeis, ut io,iacm v Ma . Chald. h t Meisgne; visis autem intelligitur omnis pulchritudo. quae omnibus rebus adest. Porm dicit prohibera abi rotis l-em se m h. e. gaudium iptorum eripi vel , intercipi. Gaudent enim sceleribus, quae sunt opera tenebrarum. I' nebris igitur sunt lux impiorum . ut noctuariam ec serarum. stiarum, quae noctu prodeunt, de die latent. Ps. CIv. 2 2I. 22. Confer Iob. XXIV. . . I Thess. V. 7. EPh. V. 2 2.13. Porro dicit brachinis e uiam confingi, hoc est , Minacius impudcntiusque --. quod dicitur, peccantes coes C
ri per magistratus &judicia. Mane primo judicia ob brata mur. Vide Ps. m. o. Ierem. Ha. 12. Ergo in his subintulis igitur n agnum aliquod opus divinae providcntiae, quod rumpatitur unquam discrimenrecti, honesti ec justi ac inicui ἐκ laedi CXolcscere penitus , sed conservat respublicas & politias di in eis legum-latores & ministros bonique & mali latentiam. ri Alli
sic vertunt VS. I 4. Quum mutinara m asiae guri s-Terra de quae in illa sunt mmmem hic emergit tenuis facilis: Indicantur porro ininus vel Opim tremi uita, . nimiri ua
Terrae conum . eleganti simili luti sigillacei proposita. Nun. piorum mutatio ilistar vestimenti. qia d. quam racile Lutum sipilli mutatur & impresia illi figura deletur ι nos . addimus quamvis invito Smidio & nova figura ipsi inducitur. vide quae: nos commentamur de Terra nova, tam facile etiam Terra tunc mutabitur atque ejus ficies cum alia lacie longe pulchrio commutabitur. vs. I s. Et proboει - - risu lux
315쪽
22. Portarum Mortis us. In An revelatae pum mst μα- mortis i s portas umbrae mortis viris i Quod ad horum vn. 26. II. explicationem, hela legantur quae fusius commentamur de inferorum locis Tractatu nostru Irimo μι- ct -- ν g. 1 7. se. ., Primum loca, quae miserae habitant det ismus . non ex gentilium Philosephorum. vel Poetarum inactionibus . sed ex ψῆ Dei Verbo. Adeamus Iobi librum4
quem Iobum non praeter rationem Mosis aetatem antevertula existimant, & discamus non protinus ex illius vel ex amicoinrum eius, sed ex ipsius Dei loquentis ore, quae sint vita in liciter iun rum Ioca. Interrogat Jcinum Deus cap. XXRV11 1416- 17. Nummia perve- - ubras marias in periti a MIss ambia i t an revela ar μι tibi portas morais i portas ambro σκω et i ιγ Prunum obisvo mine ec instum distincta esse lo--,- illud ex cap. Xxv reti. I sim aut uari es in me Au l- sapientia, Maes ais Asa est apud me. Deinde costem hea Mic indicari, ad quae neque oculus neque intellectu humanus pertingit. Si mare dc abyssus vera sunt loca,
et & --- α -- . um ais vera esse loca. Consis Cn. v 3 I. -- XXV . a. 6. Prov. xv. s. Raod ergo ad prisus illud se scatat a maria vel Bera maris videntur mihi idem locus, qui cacteroqvin vocatur: ita cap. XXV r. s. a. --ε- Asancti ginatis descitis aquis, habitatores eorum vel verte cum Lxx. & v- illorum ζ υ α' taut vertere inane abiudit ' quomodo gigantes naicentur desubter a quist Ied verte manes vel asi mi . quoi significatu saepiusve. nit. H. L xv I r. 23. ELintcnige per εα δε-bter mu mora q
316쪽
136 CAPUT TRIGESIMUM SEPTIMUM.
cus' est dammatorum Angelorum , quo ne se siccedere faciat Iesum orat daemonum legio Luc. VII i. . Vclut & Apoc. IX. I. 11. Aueius Abyssioccurrit , ab eo audit Apoliston. 2 ora dc umbra mortis, quidni pariter vera sint loca spirituum. hinc non in fide migrantium ' Quemadmodum vita in saccis non unum habet significatum . notans & statum bearum qui vita aeterna dicitur, & ctiam Christum vitae principem, qui ethvita aeterna, dc locum beatorum. veilut το intrare invitam; quidis . ni sic pariter mors notet & statum damnatorum, &Satanam, iqui potesatem mortis habet, qui propterea & mors forte dicitur Apoc. v I. 8. & locum vita functorum, velut hic Apoc. XX. I . z-ra mortis in sacris plerumque dicit statum locum.
que tristissimum, phrasi cirisi fallor) ab hoc loco, quem silen.
res habitant, repetita. vid. Jer. II. 8. Illud volo. Deum in .suo ad Jobum alloquio loca vera allegare. Retrogrediamur ad caput X. 2o. 2I. hujus libri: an ει am,
. ait Jobus. abeam non revertar', ad regionem tenebrarumbrae mortis, sine ordinibus, ct quaa. si lueeat cisgo est. Verba amis
equam abeam secundum scripturae phrasin sic accipe, ne abeam. Caeterum habes' hic descriptiόnem loci illius invisi, qui est absque ordinibus, non ac si re locus ille constituto a Deo ordia ni non subesset , etenim Dis noster in coelis est, & facit qui quid vult in coelis terraque non tantum , sed etiam in omni profundo Ps. cxv. 3. Sed est locus ille absque ordinibus, absque lucis 6c tenebrarum, absque Solis Lunaequae vicissitudinibus, adeo ut si quid Ec illic luceat. id ipsam ut caligo est. Propterea recte dicitur Regio tenebrarum atque umbrae mortis, & locus ille sic tristis atque horridus, quod ad litteram, pingit tristem statum atque operationes locum allum habitantium animarum. A Iobb veniamus ad Mosen , pensiculatius consideraturi historiam de Corach ι Datan dc Abiram Num. xvi. 33. qui versiculi inspici possunt. M recte hic reddi issemum, quod faciunt interpretes aliqui, oeule etiam . non vero sepulchrum, liquidum mihi videtur ex us. 29. Quae verba probe sunt perpendenda. An, quaeso, illud in litum atque inauditum adeo esset, per ingentem Concussionem patente ita
hiantemque tariam, homines aliquos absorberat Et si vel dedo.
317쪽
ro H, etiam se larum quibusdam in locis denotare ; illud teneo, Primum propriumque ejus significatum locum defun chorum nobis sistere. Neque in eo est dissicultas, hos homi nes cum supellinile sua dc impedimentis omnibus ad insernuini
descendisse. Q idni hoc fieri posset ' Quare si Enoch & Elias
suis cum corporibus in coelum rapti seiritibus justorum consummatorum pignori sunt, & illos in suis corporibus coelestia gaudia acturos; sic pariter hi impii cum corpore ad Tartara detriisi triste spectaculum sunt infernis animabus, quod una cum corporibus atque in illis inscinales cruciatus sint e
Insignis in hanc rem nostram locus est Iec to. ri. ra. qui inspiciatur. Liquet, eXhiberi heic nobis impium Ba belis Regem, ad inferos euntem, eXtra corpus soliumque su-- um eadem hora projectum. Non millime , phrases has atquci totum hoc repraesentamen id modo dicere, Babelicum νegem suo fato coficis se, corpusqua illius tumino ese. An Divinus vates, quod verbo dici poterat, tam pomposa oratione persequeretur Z Et quod ad cadaver ejus de eo signate dicitur us. II. Fqs ex hoc loco sequentes discimus veritates. Inselices animas Ioca sibi propria habere. Ubi ex hac vita ad infernam illam se Mem novi incolae migrant, illud iudiciumque Dei de illis umbris illis innotescere, quemadmodum manta hi norunt, Babe. licum Regem adventare cum corpore, sceptrum relinquentem Insernalem illam turbam sarcasmis vexationibus sibi mutuam crucem figere, quemadmodum hic hirci terrae, id est , magnates soliis sitis IιλMus veris potius, dum apud inferos regnan
tium olim thronos fruis quaeras exciti Babelicum Regem ludunt exsibilantque. '. inem de Pharaone AEgypti rege legas
Ezech. xxx xxx. 2I. In Noyo aestamento eadem propemo. dum loca occurrunt. Dicuntur carcer Matth. M.' Σ3'. 26. mP.,
xv III. 39. I Petr. III. I9. Issus Luc. v III. 3r: Apoc. IX. I. Mare , mors, ins nus. Apuc. . XX. ' I . In id inquiri-test. num omnes hae dietiones unum leundemque inserorum
locum, an loca distincta designent ; & ubi locorum sint illa Ioca' .madmodum statuo velut felicitatis gradussicia in domq : Patris mansiones plures a sic di velut in infelici post hanc vitam si
318쪽
tu sunt gradus, posset unus ille locus in varios dividi reei asiquanquam unus ambitus damnatas animas omnes complectitur; distinctionem autem illam omnino mihi inuere viduntur locacitata Iob. xxxv lii. & 'Apoc xX. Mare , Abystiis , mors , atque umbra mortis drstincte memorantur. Stus horum loco. rum ubi sit, determino nihil. Vetus dc pervagata sententia in taeditullio terrae collocat: . neque video a vetere forte derivanis
dae traditione opinioni perque tot populos pervagatae script ram inragari. Sed neque ausim quid fidentius determinare. Neque tamen heic fero inepte Philosophantes homincs, quando philosephiae heic nullae possunt esse partes: Itane t an magistella illa, quae haeret in his, quae fiunt in terrae ita perficie . pervenit ad scatebras maris, & in penitissimo abyssi am Dulavit Rn Philo phiae sunt revelatae portae mortis, dc Portas umbrae mortis videt Dicat illa prius , an consideraverit, quam late pateat terra, an cogi Dueri illam totam, dicat quae sit via. tam habitat lux di tenebrae; quis sit locus carum dic. vid.
Ob. X viri. vs. II. 18. dcc. Illud tantum moneo, Iom. Quae nunc habitant infelices animae corpore cassae. probe dias inguend/ esse a locis, quae corporibus rennuae habitaturvi sint post Iudicii diem. Illa, quod vidimus, vocantur mιινε, vel desub- ιον aquis , mors, umbra mortis , carcere haec autem di-- Ciantur locus lignis est sulphuris, ct mors secunda H. I . rein lociam sulphuris ignis, tunc projicientur loca statusque anteriora, . vide omnino cap XX. Apoc. 'conscr. Jes. XXX. 33. Ies. racvI. I . ' .
aa. Latitudinum ter ae vs. a S. Considerasti , Famia ὸ ρ riti terra r vel latitAE ist τμ ε isaea , se cogia notisti illam tot amy Cf. Jerem. XXXI. 37. i. m. Habitaculi Lucis ac tenebrarum us. 19-2 vs. I9. . uuae e' via, ubi habitat lux -te, rae vel quod ctar tenebra : quis est Mus earum ρ Habesne T. in potestate tua Lucem dc tenebras ut apud Te sint quasi in Domo & Loca suo unde cXeant & quo redeant pro ut volueris. quemadmodum ego eas in poteriale mea habeo. Siccine illas possides Vs. sto. has assumas ad terminum suum, est in naris semitas da alpiarumst Ut Liacem dc Te bras Per eas educere di reducem
319쪽
Posses. vs. 2I. Tu nosti , uou tune natur eras, σ quod ad ni merum dierum tuomum attinet, misi sunt. MHicet l. amn sane arx, - te Tenebras natus . nec aeternus es: quomodo ergo illa nosse quae nemo novit nec facere potest: nisi qui aeternus est. inta Thesaurorum nivis & grandinis. via 22. z3 vs. 22. Num adisti Thesuros niviis tir theseum grata dinis vides
Non quod alicubi sint horum verit Thesauri unde Dominus sumat, ubi vult quantum vult quod in Terras spargat, vel inde depromens. sicut ex Thesauro homo depromit in ulum suum quaevis, sed quod in Mente M providentia DeL positum sit ec reconditum, quo vult tempore haec velut e Thesauria, inouanta vult copia proserre, quasi parata haberet horum penuaria. Sic alii. coibus nostra adde: Tuqe tam claros distinctosque habes conceptus quomodo nix ti: grando producantur, Nmodo comparcantur, modo majori modo minori copia . pro ii, hertate mea emittantur λ Tune secundum leges aliquas mech
nicas ita intelligis acsi intelligeres quid quod in promptuario aliquo paratum inde velut lubitum est mnore vel minore copia desumitur , vel aliquamdiu illic repositum rellinguitur ' us,
23. comparsi reservavi in tempus arctam: Hem praelii ιιlli. Sic ad haec verba Cocceius o Quia nix non quovis anni tempore cadit, ut & grando, comparsisse dc recondisse videtur nivem ad tempus arcti, ut obsignentur omnium hominum mainus: grandinem ad diem praelii & belli, ut homines puniat, di houes suos debellet, Cons tus id notat, quando manus co seritur cum hoste. Beliam etiam geritur omni damno inferendo in rebus hosticis. Talium audiciorum exempla vide Exod. ira I 8. &c. Iosi x. I i. Judicia autem B lia Dei dicuntur Exod. XVII. 17. Esai. xxv II. fi Hactenus ille. Omnis haec inicis
n. Modi quo Lux venti distunduntur. Vs. 24. Quae via, qua pandit- ωx, spargit se E mr super terram Tune bossides illam omnipotentiam quae sola facit ut sic se ditandam ec eurus quali in omnes muΠ4i P rtes viam complan tam haberent. Sic Aliqui. Sed verba haec etiam clare do-Cent, modum quo prc'agetur, ις Luri qui heie est i nar omnium ventorum originem spirandiquo riuionem a nobis - S 1 --
320쪽
rari quidquid heic philosephemur. Obstura est non serum
origo specialis uniuscuiusque , venti cujus sonus auditur. Conis fer. Joh. I II. vs. 8. sed etiam generalis & prima , si a primo motore abeas, inexplicabilis hactenus manet. Alii a s la & stellis, alii a subterraneis vaporibus, igne &c. causam. repetunt. Poetae aeoli Q ura ΠnXerunt antra. Bodinus. eum nihil aliud suppeteret, ipsos daemones in censum vocavit. ogkri adluere hic juvabit holam de rebus naturalibus & MN dicis in scrip. pag, 3o. 3s. Quod ad locum ventorum pertunet, & quidem praeci te eum, eX quo venti oriuntur, δύ pro. deunt, utique generatim quidem loquendo non videtur ille pI ne non posse definiri. Videtur enim nunc ex aere ipso, nunc ex cavernis subterraneis, vel submarinis prodire. At pra cise hunc vel illum locum digito quasi commonstrare numquam licebiti nisi fortassis in terrae aliquo motu sicubi hiatus aliquis pateat. ' Ut ita naturaliter quoque haec servatoris assertio accepta sine ullo dubio simplicitor vera sit. Nec enim 'ostendere possumus, & digito quasi indicare hunc vel illum lacum, eX quo ventus primum oriatur de eo enim solum quaestio est sicut possumus fontis aliculus eruptionem aut sta mile quid digito intento commonstrare. Similis autem dein de ratio est y illvis quoque loci, ad quem ventus feratur.& in quo desinat. Hubent videlicet primo vel ti etiam hoc inia Ier alia admiratione dignum , quod plerumque sub initium mitiores ta leniores sub finem irerum magis magisque soleant
.sedari. donec tandem Plane consopiantur. 'Deinde multi ad eundem locum , e X quo fuerunt orti iterum redcunt, tertio
quidam alibi Incipiunt, alibi vero & in alia ni di plaga desi--.-Quaeque lant aliae hujus generis disserentiae pilares. Quae omnes quidem ita se habent, ut ventum actu ipso spiram te in audiamus & percipiamus: Quonam Vero ille feratur, taquibus praecise locis desiniit, nos. plane lateat. Merentur quo que in hanc rem conferri quae acutissimus Bem. Ni uis ni d . L. sed digno. qui in omnes linguas fundatur, de coimois theorias vero usu Contemptat. I9. Parasraph.- 27. notavit, Nos haec adiiciamus quod ad locum Joh. PII. VS. 8. Pentus quo viat υβι audis, sed norit unde viniat vadat