장음표시 사용
21쪽
re puncta ab ipso aequidistantia , in quibus scilicet linea ad planum circuli perpendicularis per centrum ducta utrinque superficiei sphaericiu
Ad a. In soribus statim peceatum aderit, idest pie na peccati, quae quasi Canis, aut Cer rus cubans se res peccati obsidet, tamquam peccati vindex; hic mox ut male egeris tibi aderiv, tibi allatrabit , te motae' bit, & lancinρbit. Canis hie est vermis conscientiae, mentis turbatio, & indignatio, ira Dei capiti peccatoris imminens, tribulatio, angustia, omnesque aeria mnae praesentes, & selemae, quibus Deus peccata punit. 9i Ad Timebat Cain-Patrem, a quo didicerat Fratricidium commisisse, timebat Nepotes, vel etiam fra tres; timebat ipsum m et mortuum . . Nam, Deus, ait S. Ambrosius , audis suos iustos, etiam mortuos , quoniam Deo vivunt. Potuit Cain, subdit S. Doctor lib. a. de Cain
re Abel e. s. ex bestiarum incursus timere, qui legis dis nae jura violaruero ι nec δ' insumere de subjectis animalibus
caeteris , qui hominem occidi, docueras., Ad Signum, quod posuit Deus Caino, secundum
communem Patrum sententiam, suit tremor corporis, di mentis, ac vultus consternatio, ita uti Corpus αVultus peccatum Caini loquerentur. Hoe signum, Deo ita volente, defendebat Cainum, ne interriceretur a. Nepotibus, a fratribus, vel etiam a Patre.
Ad aedificavit Cain Civitatem non statim post eisionem fratris, & filii Henoe nativitatem, sed multis puta m. aut so post annis, inquit Iosephus
apud Cornelium a Lapide, cum Cain plures jam genuisset filios, & filias, nepotes, & neptes, qui Hen chiam replere possent . Neque putandum est Hen chiam a Caino aedificatam elefantibus Casis, &supe ho Palatiorum apparatu fuisse ornatam .imes C vitates nostrae: erat Henochia Civitas , at humilis , ocnecessitati, non luxui, familiae Cain, accomodata . . Omnia enim pariter crescunt, ct re sumunt. ι α S. August. lib. I. quaest. in Genes, eadem sibi proponit, quae nobis Petrerius. Quid vero Augustinus edium, quod nugacissimus iste commentus est . alios scilicet multos iam tum fuisse ante Adamum homines a . Mose
22쪽
De Mundo universo aspectabili. II occurrit. Puncta haec Poli nominantur . 8. Circuli , qui in sphaera concipiuntur, veIeam dividunt in duas partes aequales , vel inaequa
Mose praeteritos , qui Cain ad novam aedificandam Urbem sese praebuerint adjutores' ideo quaestio est, qui legunt, putant, solas tunc fuisse homines, quos divina Scriptura commemorat, nec advertunt, eos, qui prius sunt con diti, duos, vel eos etiam, quos genuerunt, tamdiu vixi se, ut multos gignerent ' Non enim Adam eos ipsos sotos genuit, quorum nomina leguntus, quum de eo Scriptura concludat, quod genuerit Alios , oesilas, proinde quum multo plures illi annos vixerint, quam Israelitae in AEgypto fuerint, quis non videat, quam multι homines nasci potuerunt, unde illa Ciυitas impleretur, si Hebraeι multo minori tempore ita multiplicarι poturrunt In quam ingentem vero hominum multitudinem quadringentorum , & triginta circiter annorum spatio excreverit sola Hebraea gens ab Abrahamo sata , Μoses idem Exod. I 2. tradit, in exita scilicet filistrum' Israel de AEgypto lex cent adcamplius pugnatorum millia suisse, praeter is minas , parvulos, atque Senes, quibus per aetatem arma tra stare non licebat , praeter Levitas quoque divinitus in tabernaculi ministerium segregatos: Ad lios si adjeceris, posteros Ismaelis, quem ex Agar ancilla, aliorum quoque filiorum, quos ex concubinis, idest secundi ordinis conjugibus idem Abraham sustulisse narratur , quot habebis decies millies centena millia ab uno Α-braham quatuor saeculorum intervallo progenita φitaque hominum multitudini ex Adarnq, ejusque filiis proseminatae Cain Civitatem Enoch filii sui nomine appellatam extruxit. Hoc autem tempore sorte locum habent ea, quae de Caino narrat Iosephus lib. I. Antiq. c. 3., nempe Cainum , Abele sublato, undique accitis latrociniorum di nequitiae sociis, magistrum illis ad facinorosam vi tam effectum esse. Aucta enim mirum in modum eo' temporis intervallo gente sua, impius Cain, ut com munis Patrum sententia sert, eorum, quos ScripturAE filios hominum vocat, seu malorum caput, α terrenae Civitatis Princeps, quidni potuit, masnam e familia
23쪽
quales : illi dicuntur maximi , hi minores . Unde autem consequeos fit quemlibet et rcummmaximum idem cum sphaera centrum habere,
sua scelestorum hornipum manum cogere , sibique adiungere, eosque ad praedas ct latrocinia excitare adversus nitos Seth, qui caput erat filiorum Dei, seu piorum, Deumque colentium hominum coelestis eivitatis moderator' Quid enim si hosteri Seth nootes Cain erant ρ Num propterea ineredibile, eos a Caino hostiliter lacessitos atque vexatos λ mi propter indolis morumque dissimilitudinem fratrem occiderat, an non
eadem de Cauo multo magis potuit posteros Seth bello appetere, ce ins ri, quibuscum vel remota nimis, vel nulla tum ei erat necessitudo atque cognatio 'Unam utique ex filiabus Adae, sororem iecirco suam, Cain uxorem habuit, quod id humani generis propagandi necessitas postularet, permitteretque Deus naturae auctor, & inuitutor, quod profecto, ait S. Augustinus lib. I s. de Civit. Dei e. 16. , quanto est antiquius compellente Aucessime. tanto psea factum est detestabilius, o damnabilius religione prohibente. 11. Ob. 4. Homines nigri coloris non videntur ab Adamo procreati. Pariter Americani videntur homines , qui ab alio Protoparente originem ducunt. 33. Resp. Quum color sit quid homini accidentale, homines nigri non differunt specie a nobis: igitur ab eodem Protoparente omnes homines sive albi, sive nigri possunt originem .ueere. Quorsum autem Africani aliqui sint coloris nigri , non una est Philosophorum Sententia. Putant aliqui, Nigritas esse filios Chanaam, qui erat coloris nigri. Alii putant, colorem nigrum Africanorum a nimio caloris aestu illarum regionum procedere, qui non solum habitatorum pelles; sed etiam terras adurit. Alii putant, a particulis quibusdam a metallorum sodinis erumpentibus Africanos illos eo spurcari, & nigro tingi colore. Aliqui putant ab utra que posteriori caussa, nempe a ealore nimio, dc aqua - .litate atmosphaerae, colorem nigrum Africanorem desumendum esse: constat enim N inas aliquos Europae urinorantes, temporis decursu proprium colorem nimgrum
24쪽
De Mundo universo uspectabili.
seu per centrum sphaerae transire , omneique adeo circulos maximos sese bifariam secare . Ex adverso quilibet circulus minor diversum a centro trum ami sisse, & albos evasisse in toto Corpore . De hac re legenda est Dissertatio de pellis humamnae color ' Domini Le Cat p. I . & seq., in qua plures metamorphoses hominum ex albis in nigros, & ex nigra in albos summa diligentia narrantur. Censet idem Medieus solertissimus , colorem nigrum Africanorum non ab alia caussa, quam a Μatris vivida , cc forti phantasia ortum duxisse primum 2 con-Itat enim, inquit laudatus Auctor pag. 2I., plures Fα- minas albas filios genuiste nigrantis coloris ex conspectu hominum nigrorum. Si itaque in Urbe populosa duo limultanee diversi sexus reperiantur nigri coloris. poterunt illi duo Nigratarum fundare. Nam nlii patrihus ac matribus similes sunt. Fit quoque , ut interdum similes exsistere avorum Pupini, re referant proavorum saepe figuras.
Maiorumove referant vultus, vocesque, comasque . Lucret. lib.
Idem Dominus Le Cat pag. 77. & seq. pluribus de-
monitrat, languinem, humores lymphaticos, bilem Μ-grrtarum colore a nobis non differre; & totum discrimen esse petendum ab humore per totam membranam reticularem saccato: in nobis ea im hic succus est albus; in Nigritis vero est niger. 14. Qua ratione non homines solum, sed omnia iere animalium genera maximo, & incredibili Oceanintervallo superato, ad americanas regiones appule int, direri' modo exponunt Auctores. Plurimi exi-imant id di Uinitus contigisse, abreptos nimirum hom
nes quosdam eκ Asia, vel Europa in Americam , ut 2iqnes illas incolerent. Suspicantur alii id sortuito ontigille, quod homines aliqui ei rea Europae; vel Asriae littora navigantes, ventorum impetu, ac tempe
Americae littaa abrepri suerint. Sed im illis de hominibus liberaliter concedatur, , Poterit, inquit P. Corsinus tom. niti t. pallosoph. pas. 432. ed. Venet. , quomodo L qui
25쪽
tro sphaerae centrum habebit, seu nullus eorum per centrum sphaerae: transibit . Circuli hi mino res spectari selent tanquam paralleli alicui circulo maximo , indeque suam denominationem sortiuntur. SCRqui, tigres, leones, aliaque ferarum genera, quae nu-nerrime in illis regionibus reperta sunt: hac eadem sartuita tempestate in Americam appulerint; neque en in effingi poterit illas natando immensum Oceani spatiam superasse. Verosimilior est itaque opinio, quod America, non solum veteribus cognita, sed etiam Europae nostrae olim finitima, proxima, ac sere conjun
cta suerit. Id invictissime probari posse videtur ex celeberrimae illius Atlantidis insulae historia, quae apud Platonem in Critia, sive Λtlantico, atque Timaeo, &a compluribus aliis nobilioris notae Scriptoribus me
Anno proxime elapso tr 6οὶ ego, inquit doctissimus
P. Iacquierus tomo 2. Phys. pag. edit. Venet. , ra risimam vidi tabulam geographycam Petropoli eleganter in- cssam, in qua delinealesur transitus a viatoribus Ruspis perexiguum fretum . in Americam his nuperrimis annis in- sitratuF. Sed & quocumque se vertant Praeadamitae, hoc idem solvendum illis est argumentum, quod nobis indesinenter objiciunt. Demus enim quod volunt, alios etiam, quam ex Adamo, procreatos homines Μundum istum incoluisse; illud saltem nobis concedere compelluntur, omnes homines quovis ex stipite natos, etiam Prae ad amitas, si sorte fuerint, una Noachi excepta sa- milia, Diluvio periisse; asserente videlicet Scriptura sacra, consumtam esse carnem omnem, quae movebatur super terram. Itaque necesse suit spost Diluvium saltem homines ex Noachi familia procreatos ad regiones illas Antipodas appulisse ex Armenia , supra cujus Montes requieverat Arca; cujus tamen tam audacis facinoris vestigium nullum seu sacris, seu prophanis in Littetris invenitur. Ex hoc patet in quo nam pretio observationes astronomicae Caldaeorum, & Egyptiorum; quemadmodum etiam Sinensium genealogiae habendae sint: sunt
26쪽
SCH. Inter circulos maximos, ut mox dicetur ,
e. g. vi AEquator ; hinc quotquot huic circulo maximo paralleli circuli minores concipiuntur , Paralleli , miratoris audiunt.
o. Circuli alii per respectum ad observatorem definiuntur, alii a motu originem ducunt: priores dicuntur immobiles, quod in iisdem coeli punctis infixi haereant; posteriores mobiles audiunt, quod una cum spectatore locum mutent . Dasingulis porro jam acturi sumus. Io. Quoniam sphaera mundana qualibet die semeΙ revolvi nobis videtur, linea recta concipienda est, circa quam revolvitur, e. g. P Fig. I. haec linea recta Axis Μundi audit . Puncta autem extrema lineae hujus utrinque insuperficie Poli mundi dicuntur. Speciatim Polus nobis conspicuus P armcus, seu borealis, oppositus ipsi dantur Leus seu australis nominatur. II. Si sidus quodcunque ab utroque Polo
enim illi omnes ex.Noachi familia procreati; ac proinde non tam antiqui, uti in eorum apocriphis historiis praedicatur. Contra Sacras Litteras nihil praescribere valent humana testimonia. Quum ab ipso primo θο-mine, inquit sapientissime Aquilinus Doctor lib. I 6. de Ciν. Dei cap. s. qui appellatus es Adam , nondum sex annorum millia compleantur, quomodo non isti ridendi portus, quam refellendi sunt, qui de spatio temporum ram diversa, σ.huta exploratae veritati tam contraria persuadere conantur st Cui enim melius narranti praeterita crevimus , qMam qui etiam futura praedixit , quae praesentra jam videmus y Veraciuimus itaque Μoles Historicus, quia dc Propheta , cujus praedictis eventus plane respondit . Contulatur Nota Theol. natur. pag. 44I. De hac.
quaestione legendi sunt Berti tomo p. pag. 3qo. de Theol. Discipl. , Serry tomo primo Praelem pag. I 38. , Natalis ab Alexandro tomo p. Hist. Eccles. Differt. 3. , Exercitatio ι. de primo homine Augustini Cliis noli.
27쪽
mundi aequidistiterit, sidus hoc instar puncti consideratum motu primi mobilis, sive motu raptus circulum Α D destribere videbitur ab utroque polo aequidistantem . Circulus hic ab utroque pinio aequidistans, seu cujus poli cum Polis mundi iidem sunt, AEquator Scitur. Exinde inserendum .
I. AEquator: est circulus maximus sphaerae. II. Est quoque eirculus mobilis. n. 9.IIL Ab utroque polo intervallo. quadrantis, seu oo distat. IV. Quodvis aliud sidus ab utroque polo non
aequidistans motu raptus circulum aequatori parallelum describere videtur, majorem, aut minorem, prout a polis remotiora, aut iis viciniora fuerint. I 2. Inter circulos mobiles praecipue notandus venit ille, quem Solis centrum motu proprio ab occasu versus ortum spectatori in tellure constituto describere videtur, atque Eeliptica vocatur . Circulus iste aequatorem duobus in punctis intersecat, quia nempe Sol ita moveri videtur, ut quotannis bis haerere in aequatore , reliquo a tem tempore vel ultra eum ascendere, vel infra eum descendere deprehendatur. Porro puncta haec intersectionis diametro sphaerae a se distant unde manifestum fit eclipticam circulum esse maximum , aequatoremque adeo bifariam secare;
atque sphaeram in duo hemisphaeria dividere, quorum illud, in quo polus borealis, boreale, in quo australis australe nominatur. Angulus sub quo intersectio fit, est 23', & . circiter, atque tanto intervallo Fisus Llipticae a Polo mundi distat . Uide Fig. eandem , ubi E L eclipticam
exhibet , D A aequatorem , angulus E Τ Λ
28쪽
De Mundo universo aspectabili. IIangu Ium, sub quo Ecliptica sequatorem intersecat, seu obliquitatem Eclipticae. F P α E A distantiam Poli Eclipticae a Polo mundi. a B SCH.
a i. Ex pluribus observationibus habitis constat
Eclipticae planum perpetua quadam oscillatione nutare , & inter nutandum ad aequatoris planum saltem aetate hac nostra sensim accedere. Ita ima ortalis Eustachius hiansredius de Gnomone bonon. cap. Iy. pag 6O. a. Ex alto silentio, quod habet Moses de ea tempestate , ad quam Μundi natale sit reserendum; ex longaeva Patriarcharum vita; ex eo quod frigus &aestus, aestas & hyems post diluvium dumtaκ at inducantur, aliisque momentis innixi Auctores aliqui, deducunt, ante Diluvium in Tellure nostra perpetuum fuisse Ver, terramque annuo cursu circulum circa Solem ita librato axe descripsisse, ut non plus in unam, quam in alteram orbitae suae partem axis inclinaretur, sed parallelus ubique maneret axi Husdem orbitae, ac proinde semper aequaliter offerret doli aequatorem. 3. Haec opinio mihi non placet: aquae enim Diluvii potuerunt quidem totam Telluris structuram internam , EX ternamque concutere, turbare, invertere; at
Si tum Telluris ad Ccelos Diluvium mutavisse, mihi non videtur verosimile . Nec argumenta allata oppositum persuadent. Ad I. ergo. Μoses Pentateuchum conscripsit multis annis post Diluvium, quando nempe, si istos audiamus Auctores, jam tempestatum varietas visebat: si perpetuum erat ver ante Diluvium, de tanto miraculo Posteros admonere potius debebat. Ceterum siluit Μoles natalis Mundi tempestatem, quia hoc ad ejus scopum nullo modo pertinebat. Ad a. Longaevam vitam anti diluvianorum Patriar charum non eae perpetua temperie aeris, sed peculiari Dei voluntate, ut nempe propagaretur genus humanum, derivasse, videtur apertum. Nam &Noe post Diluvium sexcentos vixit annos, quod absque miracu lo, post sententiam Dei contra primum hominem peccatorem prolatam , non videtur pol sibile: immediate enim post Diluvium aer circumpositus crassior, &c'sepusculis aqueis, stetidis, malignis fravidus esse debuit:
29쪽
SCH. Suomodo obliquitas Ecliptica determinetur , in Astronomia docetur. 13. Puncta , in quibus ecliptica aequatorem
terra pariter per multum tempus aqua immersa, lutu lenta, lurida, serruginea debuit permanere. Hinc a quae, fruges, alii hominum pastus, pecudumque cibatus erant res corruptae, & morti serae; & tamen Noe multo tempore hoc aere pestifero amictus, & cibis noxiis nutritus, Deo ita ordinante; annos sexcentos adhue vixit . Itaque longaeva vita antidiluvianorum Patrum non ex chimaerica aeris temperie perpetua, sed ex miraculosa Dei actione dependebat. Praeterea etsi concedamus, ante Di Iuvium perpetuum suisse Ver, non inde tamen sequitur, nunquam futuram aeris inaequalitatem. Nonne venti procellosi spirant, & nubibus clausi magno murmure indignantur tempore verno e nonne frigus & aestus tempore verno quandoque dominantur Praeterea si . . . . Novitas Mundi nec frigora dura eiebat, Nec nimios aestus, nec magnis viribus auras. uti putavit Lucretius lib. s. Patriarchae antidiluviani nedum annos centenos vivere non poterant, sed brevi tempore fame perire debebant. Communis enim sententia est Eruditorum, Patriarchas ante Diluvium solis herbis, & leguminibus, non carne, vesci consue visse. Iam vero, constat experientia, aliquas herbas, & quaedam legumina, nonnisi calore magno matur scere, contra alias herbas, & alia legumina. non nisi temperato calore vigere; alias vero herbas, & alia legumina frigoris, & caloris vicissitudinibus pabula laeta reddi. Omnia tempus habent. Ver dat habere Rosas. flamescit messibus instas, Sol dat in Autumno botros, fert omnia tempus. inquit Poeta Si ergo non erat in principio Mundi hyems, &aestas , sed perpetua temperies, & ver aequabile, Antidiluviani vitam mortuam vivi degebant.
Sorni sono, e solle di Romanai te deligie appor
30쪽
De Mundo universo aspectaba. I9
intersecat , puncta aequinoctialia appellantur ex
eo, quod, uti alibi docebitur , Sole in eo existente nox ubique aequalis diei sit. Speciatim B a . Ver
is tale dat Burnet. e da altri avanti it Diluvio, cioli , is che aliora vi sosse sempre un eguale benigna, edolis ce temperie d 'aria, .che la terra facile, e pingue sos sem pre la steta, e che anche da se . o conpochi is sima fatica, senaa stanearsi, nh di sudori basnar la,, fronte , pregiosissime fruita producesse, sono penseri a- D meni, piu desiderabili, che veri, presi in prestito da' ri Poeti, quando, per dar diletio allabris ata, serisseri ro, che una volta senaa salica con te mani in mano, o at piu alia ciniola beatissima mente si viveis Va... Baje tuite, baje sono, Illustrissimo Signore, ,, da narrare a sempliciotti lanci ulli, e ai dolei Ca- ,, landrini, non a chi sa Ia vera Istoria delia Natu- ,, ra, angi la giustigia retiissima di Domeneddio, cheis volt e. che Adamo, ed i suoi Posteri pagassero Ia p - na della di subbidiena a , d alia quale non potevano es is sere elanti gli Antediluviani glammai, peressere piuis di not at peccato commeta vicini, ed esual mente, is e generat mente foris piu di noi peeeatori. Sunt verba disissimi valliciteri Epist. a. pas. IoI. Edit. in
Ad Eκ attenta lectione eam 8. Geneseos non solum ante Diluvium fuisse ver aequabile non deduco, sed oppositum. Nam vers. 2I. dieitur Deum Noe promisisse, quod ultra non malediceret terrae propter homines; θ us enim, o cogitatio humani cordis tinquit Deus Noe in malum proma sunt ab Adolescentia sua ; nonisitur ultra percutiam omnem animam viventem sicut feci. Vers. 22. inquit Deus: cunctis diebus terrae , sementis, bmessiis . frigus , ct aestus, aestas ct Θems, nox, ct dies non requiescent. Igitur quemadmodum ante Diluvium tempus lementis, & messis, nox , & dies jam extabant; ita frigus, & aestus, aestas, & hyems.
Praeterea ex ver1. 2I. constat , Deum promisisse Noe, non amplius perturbaturum ordinem Μundi; sed omnia sutura, uti ab initio mandaverat. Nequaquam , in , quit Deus, maledicam terrae, non erunt tempora germ