장음표시 사용
111쪽
AD QUARTUM ECCLESIAE PRAECEPTUM.
ordi G in sequentem modum breviter agam .
Peccata in cibo, & potu per desectum.
Nquires primo ge eo qui sorte nolit permultos dies. se cibo reficere. a Respondeo. hune peccare iuxta gravatatem damni, quod sibi contra e haritatem propriam infert, non esse dubitandum, quia homo non est dominus tuae vitae , suorumque membrorum, sed Deus, qui illam eoncessit . At quaestio est de aliquo, graviter infirmo , cui tanta non raroti cibi inappetentia . seu nausea , ut cibum illum lumere constanter respuat. Nam de hoc quaeritur , an peccet . nihil
Colliso ei DD. mox citandis, me non obligari cibum lumere, quando valde laborem in eo assumendo, quia eum tanto labore charitas hominem non obstringit mee enim vita i ait Iis: Ia-ι. a D
Bum ; os ain .em est moria pΛίtiadas I hae , inquam, vita non est digna, ut tanto dolore a me e servetur. 4 Confirmatur,quia infirmus non obligatur sumere extraordinaria de nugis impenus conquisis medicamenta , cum satis sit, medi cinis uti eo umbus nee Aligatur pati scissionem alicuius partis corporisκxhibendam eum magno dolore,quia cum tanta dissicultate non me urge t propria charitas. nec cum tantis tormentis sui dium est j viis mihi a Deo datur eoaservanda . ergo pari modo nee
me urgebit in illa gravi sui supponi debet nausea, ct morali quadam e ibi sumendi impotentia.
Respondeo s animi dejectio tanta est δε appetitivae virtutis latae hernatio ut nonnis per suminum laborem , di quas crueiatum quendam possis sumere cibum, aut potum, iam reputaturq a damim possibilitas;&ideo eleusatur saltem a mortali exigua spes vitae, aut nulla. immo & teneri suum votum servare is tamen votum est, ut docet Lellius M a eap. 3 isti a nam esse solum reeulam, atque adeo ad ab iam non teneri in illo perieulo, docet Sane h. ca I. ι .a. avst. 1. teneri, inquam, di posse non e servare vitam ad conservandam religiosam dis ei plinam, publieumque bonum, ac fervorem tuae Residionis: id quod non est se occidere, Munt, dume, sed inlla recte, ut ipsi latilis explieant . Comaistra, uia Asero os si toluptatem.
Io T Nquires tertio, s quis medat vel bibat non ex intentione se I alendi, ad quem finem dati nobis sunt a natura cibi, sed solum ad eapiendam voluptatem, peccabitne saltem venialiter, priscindendo semper a nocumento corporali, de quo dicetur ι Respondeo ecluso dicto nocumento licere etiam sne veniali
edere,vel bibere ob voluptatem docet Bas arus, .GaIan χα &Ior
3 I. Ratio est, inquiunt quia non est co tra rationem,quod quis velit appetitum naturalem suis actibus deletiari,qui actus non sunt con tra rationem rectam,qualis est actus eden/i vel bibendi. NI secus, Ollacere res odoriseras audire sua id melodiam, respiretessoribus, herbisque ornata prata solum ob delectationem, esset peccatum veniale, quod dicere nimis est et durum; unde adgunt, sosim esse peccatum, quaerere illam delectatiotem in cibis, quando est eum me mento pruriae salutis.12 Verum, ne erremus, distinguendum est. Vel enim loquimur de eo,qui edit .bibi tque ob delectationem quidem,non tamen s stet do in ipsa .sed tan um comitanter, simul eam delectatione ordinando ad sustentatione corporis, et restauratione salutit. Talis est ille nauseabundus in nrmus qui,ut possit suae sanitati consulere,quaerit, desaderat, petit ea quae cum delectatione sumat,quia ut comuniter fertur, sed μι,αώtrii; ut se sciliret eibum sibi utilem, & nec a-rium sumat. Si de hoc, inquam. vel smili loquimur, licito quis in Gmnium Doctorum seu tentia delectationem in edendoquςrit,quia ad suum snem ordinat tus modi delectationem. uel loquimur de eo qui soluin desectatione ita eligit,ut nullo modo neque explici teaieque impliciti ordinat ad fine d quem na
tura destinavit eomess)one,putationemque, hoe essinos ora inat ad
maximὲ ubi est finis siletidi Ar s. .el ios ranse mutis, via illius conservandae.
ma est.quia Δegari non m tess,aliquam deordinationem esse, quid fiam arere non intedendo fNem institutum a natura:nam certe ra hi Mi homini indignum eis relinquere finem principalem, S tam. TNquires secundo,an ,siquis voveret perpetud abstinete a G-- rein med iniit Luxu M olcm finem. Finis autem eomestionis est 1stione carnium, etiamsi vere essent necessariae ad vitam ser- ωrporis i iEp: νι repercelectationem illam,tamu mper m
7 Rel pondeo, s intelligas pro quaeumque circumstatia, ut se Desses in loco,ubi aliud tibi non suppeteret nis carnes,illasque ni co
meder same perires vel ita infirmitate periculosa labora res, ut nil illis te reficeres,mortem subires, votum hujusmodi nee vati dum esset, nec licitum; quia esset de te mala, ct contra psa optum naturale e servandi vitam. si .eth intelligas his, Velii milibus periculis seelusis esset inlidum, &licitum,quia tunc C ex de re bona nempe de moderatae orporis maceratione . Dices: at Carthusiani etiam in periculo inortis laudabiliatum; et o M. Ita S Τhom. 2 a. qua'. iuea. tia et)am S. August. qui o num ι- a sc habet ine bimationem praediciorum; Non solum cibo, 1ed etiam e bi sapore eget infirmitas corporis no uti, non proptes eraturandam libidinem , sed propter tuea-dam salutem. a 4 Ad rationem Io: Sancti xllatam κυm r a Misit disparitatem Pa ita ligus, ιοι. c. s. quia, inquit, delectatio in etho. &pota est medium ad sustentationem corporis; at olfacere res odoriferas, audire suavem cantum. aspicere prata viridia.& similia immedia
te sunt instituta ad recreandum animum in ad illum delectandum. sive ex voto, sue ex pia eonsuetud; hoabitinent semper a caro bus, Qua rei qui hine iacit ob solam delectationem, fini prinei ii iat de his pari modo assimo eum FarundeΣ - - ιι .is o tento a tiatura inseruit, quod non faeit i qui comedit ob solam de
aQ.Ο .m Atinio. ariis , ipso, debere in perieulo mortis Minnino carnes Comedere .s aliis, aptu, eibu, abest ut s essent an deserto, ubi nonnis carnes habere ek venatione possent ἔ vel si opprimerentur aliqua mortali in semitate. earnes extreme requirente . Verum, qui3 regulariter alii asit cibi .vel ex oitellis ovorum recentiu .vel ex delicatis piscibus,vel et smilibui terrae fructibus coniecti,qui oris Mibus aequi polleant, ideo tegulariter eum laude, tum in vita, cum in mortis periculo Gitie, ob mortificationis amorem 1 mensa
Scio , Quosdam eum Io: sanct o. . nam. . probabiliter sentire, uitelia desat in praedicta necessi reAtiam extrema,posse, tisationem. 3 3 Ego aliam disparitatem affero cum Pontio M. .ἀ-Πaar. 6 ἡuciam a doctrina quam cum omnibus Theologis tradit is δο- semet Io: Sanch. quod nimi tu omni exeessus in re quomodocum concessa in semper culpa .s alte venialis Affero.itiquam hanc disp. ritatem . Qui respicit spatiosa prata,vel audit suavem symphoni mdce. sol sim ob delectationem , in nullo pediculo est admittendi ex
ossum regulariter; at comedendo de bibendo ob solam deleta υτ nem proli quantum periculum proxime subit admittendi eam sumi quare a peccato veniali te liherare non potest . Io Contra illudRuod Io:Sine addit peccata gulae
112쪽
De Quarto Ecclesiae Raecepto. roci
ri in sumptione ethi et potus eum noeumento corporis axime si ci unt duae rationes. Primae'quia se non esset gula vitium Oppos tum temperantiae, sed justi tiae, vel charitati propriae . id quod est
citra omnes Theolosos. Secunda quia ex &Thoma communiter recepto Le.a ι.ε. quinque modis committitur peccatum gulae, hoc est. Praepropere, laute . nimis, ardenter, studiose. Sed potest pecori his modis sine nocumeu to corporis, ereo potest esse gulae vitium sine corporis nocumento , quod negati deberet a Jo: Sanc E.
Quae hactenus dicta sunt de preeato veniali ejus, qui ob solam d
letiationem comeditaolam ex probabilitate dicta sun imam ceterii contrariam sententiam se firmat Honoratus Faber, ιa Nico e. 3 7.Graves salt) Theologi doeent,delectationem ex gustu qua stamaeque culpa carere ac illam quae vitisauditu Moratu precipitur: Acmulti doceri hujusmodi deleuationes ex se no bonas nec malas sed indifferentes esse. Ita sentiunt Bonavent. Scotus, Ccham, Λlmam, Maior, Gabriel, Io: Saneius, Caret anus, eurus verba hie apponenda mihi videntur s mP,m aut, μιι ι- as in Meis,3a isti, λώN INI /d NabiID. omasti. n. .ati H δὲ iaspi m. ωιι ιιι M tosint a. i. in vim f. - - ομιι ιtimo Hare Ca et anus. Precata autem est veniale.s delectatio illa si tantisper inordinata, e g qua do tomedis ante tempus, vel nimis exquisita, vel plus iusto, dic. De hoe argumento lege Thom. Hur lad. - con teluar.
a TNquires quartis. Quid sentiendia de reclui sumit quidem alix quem cibum sed non stisti eientem ad sui corporis salutem ρHuie inquistioni sequentibus dictis res p. Dico primo neminε teneri uti cibis delieatioribus in hune finem.
ut vitam longiorem conservet I posset enim cotitentus esse cibis communabus, ec suo statui congruentibus . Ratio est, quia nemo oblitatur vitamsbi prolongare extraordinariis mediis. sed huma. I, c ordinariis, dummodo ea sumat, quae satis sint ad se sustentanis dum i secus, nimis onerosa esset haec vita, si obligaremur quaerere delicatiora. Ita sanch 5s s.cono. r. s. 3. aliique. 3 3 Dieo secundo aevmnui abstinent is, de ieiuniis se macerat. dfinem,ut cito moriatur,peceare mortaliter. Patet quia se est veluti sui interiectot quod ut vidimus supra,licitum non est Quare neque hoe licitaetiamsi inten/as,& hoe faetas pietatis causa,quia non sunt acienda mala, ut eveniant bona saneh. Mi no aliique. Is Dico tertio idem peceatum committi si quamvis non habeas dictsi finem tamen advertis,te tuis abstinentiis notabiliter minuere tuam vitam . Ratio est eadem, quia ex se malum est diminuere sibi vitam,cuius nemo est Dominus nisi Deus; unde tunc illae abstinentiae non sunt allus virtutis, squidem virtusest illa, uuae fit seiun. dum mensuram rationis quales non sunt praedictae abstinentiae.1o Una exceptio hie adhibetur Doctoribus,nimirum n6 peccati, quando finis est huiusmodi, ut congruum si pro ipso tali fine ubi a mnuere; ut s filius indigens pio 1 tia sustentatione uno quotidiano pane, ouem l olum habet, illum dividat eum Patre omnino indi gentedane tunc tanta pietas licitam reddit diminutiones vitae filii. Ex hoe tertio dicto 1equitur tibi non licere, etiam intuitu Religionis,e g.ut subiicias spiritui earnem vel ut magis merearis,uitam inditeretis abstinentiis notabiliter diminuere. Patet ex dictis. ar Di eo quarto quando corpori dxtur id,quod morali judicio suiscere putatur ad illud susentandum, salutemque conservandam , omnino licere Jejunia, de abstineotias asumere ob snem boni spiritualis animae lὰέt praevideatur diminutio vitae. Hoe dictum,est diligenter notandum,& MM intelligendum; conciliat enim m. quae hactenus diximusaeum praxi Sanctorum ultas,dc graves abstinenis assumentium. Nam squis dat corpori, ut dicimus in hoe quarto dicto id quod latis est ad illud eonservandum, iam non Aiminuit viatam suam,quia vitae dat quoA illi debetur,& susticu . Esto. quod ii tam indirecth aliquando non prolonget, ut prolontaret, si dictis ab stinentiis non vacaret . Aliud enim est sustentare vitam, aliud pro
teneri ViVere in loco tituberrimo, sed posse habitate in retione nouxia, ratione frigoris,calorisin humiditatis. Et Myruv. Ciari sis;
M. .e s. v. a. dieit, non teneri quem iam ad locum etiam proxima mitrare ob salubriorem aerem nec bibere vinum, quamvis medios dicat, eius potu vitam ad decennium prolongatum iri. s Exeipe tamen .n isi ob bonum publicu sua sort8 uita necessaria esset. )Et tine. M. 3 eonfr. I. n.4 P s sic loquitur. Non tenetur quis uti medieinis ad prolongandam vitam, etiam ubi eset periculum probabile moratis, ut quotannis lumere pharmacum ad vitandas febres, quam vit
meatu r quis, dum morbo laborat, consulere medicos. & ut i cibisialutaribus Intellige,provit euidue secundum stias saeuitates datur copia . quae omnia dicta eum sale discreti otiis sunt intellirenti H Hine collige primis, sanctos patres se multam maeerantes ,
semper dedisse corpori quod ips suiseeret,si secus seeissent mecas seni ; nisi bona fides, vel ignorantia illos ere usasset, vel peculiatis Spiritus sancti instinctus, nobis ignotus , non inspirasset. as Collige ieeundo,abstinentias.&Ieiunia, immo & flagellatio nes . aliasque smiles macerationes in Religionibus approbatis licitas esse quia in earum approbatione semper imponitur,ut Reliticie sumant, euod necessarium ad sustentati em est . quod u deinde aliquis indiscretus Religiosus in hoc erre ipsi error imputatur,non autem Religionis instituto. a 4 Collige contra tertio neluctatores. Lectores Magistrassi
lesque s se abstinentiis ita macerent, ut ad sua munia exercenda in habiles eradant. seu evadere, prudentis arbitrio, timeatur, peccare utique non solum eontra seipsos, verum etiam eontra eos , quibus
obligantur siVe ex charitate sive ei jussilia,sive ex suo Religioso statu, ea osseia exhibere; mortat iter, vel venialiter, ju xta damnum, quod inserunt. as dites: quandonam eiusnodi abst inentiae, & poenitentiae improbandae sunt, tanquam indiseretae δRespondeo .cum Cranado apud Dian. p. s. rν- νεί. 3 I. id arbitrio prudentis, desniri debere . spectata valetudine, viri as, aetate dic. Addit tamen idem Granado ram ιν ι non ossi usa Myarii μα-
Ha e Graniaci, sed eius venia delendum est illud c I 9 ne demus anum indiseretis abstinentiis.
CAPUT ILPeccata in cibo, & potu per excessum.
An buridnae eamn Briιὸ om/ιηι ν λ T Nquires prim 3. Cum ipsum ὁictamen naturale, quo animus I horret,iritne' humanas manducare ostenda ,earum us- effamagnum intem uerant lar exeessum , ex peccatum mortale, ut lato probat Gesu.ὰ os/ιera,eas.an. 7 inquires, inquam, an saltem an aliqua gravi neeessitate, in qua omnes alii cibi desint, lictat e medere t ra d ietas earnes hominis. jam alias oecim Die o uti nam certum ci .non lirer tibi ,hominem Meidere, ut tu etiam in necesi itate carnibus illius vescaris. a Respondeo,eiusmodi gravi necessitate existenterat s quis moriatem ellet oppeti tu ru ob inestaminis eas eomederetaeas comedere. non esse poec tum . Ita S. Thomas, Sanchra, Lessus, aliique cum Dianas 3 νν.6 ν0 4 Ratio est 'uia in tanta necessitate i plum Idem
dictamen natura, id tibi concedit, ut scilicet te vita omnibus vii non prohibitis teruetur. Quod autem id prohibitum tune non si, ut item quod inde nullum damnum sat tertiδ,patet ex eo ubd nee prohibitio. nee tertii, damnum .ne prinabiliter quidem, erri potest . Quod si mi qualitus vi Ioitinio Me. Ir.ec Aror Fagunder liique ab eode citati, sicant,esse mortale etiam in lac cessitat uia id pro hibitum est iste nature, squidem est laiunt contra rectam rati
nem, non sunt audiendi, quia nimis gratis id dicunt hortor enim naturalis comedendi s ne necessitate humana carnes, quem modi,
n. I .supposuimus, valde minuitur .
Coninrmatur,quia praedicti Doctores ultrδ concedunt . posse in medieamentis, quempiam uti humanis carnibus, ut est eommuni, pratis; ergo etiam in casu nostro eum tune eae earnes sne vi tae medicamentum . Mio, eos conari afferte disparitatem, sed eerte soludam nequaquam possint.
3 quaeres primo: s in ea necessitate posset quis illis velit, obli
gaturne Respondeo, putonon oblitari, ex ea univeriali ratione, quam pra cap. I. utim. Ο innuimus , quia nemo Obligatur cum editra ord inariis medicamentis , di consequenter eum tam ei traordinario cibo, di valde insolito, qualis in humana caro. vitam sibi pio ducere extra casum boni publici. Legite sanch.M. .ia mea ea .ν.
aeres seeundδ, quid de illis senibus , qui bibunt sanauinemri .enciem adolescentis detractum,ut eorum vigor conestietur, Ac senectus prorogetur λRespondeo. san/ Mideli. Host. 19. num. 19. testis es, Marsilo Fieinio. Br pluribus aliis Medieis, hunc potum laudari, tamquam sineti lare pharmatum afl conciliandum visorem corpori senilis.&ad lenectatem prorogandam. At id negant alii cum Lemoaddente sicinium, de adhu mesicos, eius sequaces, sorte in ratione medica
verit m supposta veritate talis medicamenti, aio eum Baldello, de Lesso, ad traedictum finem posse licitEsenem hoe uti remediori eo licimediet praesertim si soret princeps necessatius bono pu blieo. Ratio est quia hec dicta utilitas excusat a petrato assumptio nem talis remedii ex se, dc in t rinsece non mali.
113쪽
s T Nquites eundb: an e medere carnes animalium crudas, sit A peceatum λ erudas, inquam . nam de carnibus sole . vel fumo assatas, vel maceratis , quaerendum nos est quia has non esse et das , sed coctas nullus ignorat.
Eamnum sibi quis, ea se comedendo, sorte infert, non esse gubium. R t ditarie indendo ab hoc detrimento salutis dico primo nullum es.se meeatum, quando ex rationabili causa se erudae eomeduntur is non habeatur com mogitas coquendi, vel se crussae essent necessariς ad sanitatem,&e. Dico secundo, pr ciso omni damno, praecisaque rationabili eausa, esse duas sententias. Fagund. pra σι. min. . . in a. ait, non esse peccatum mortale, Pasqualigus. EMMI 3 ait. moris tale esse ; quia est bellu inumquid, & barbarum, nabetque dissonan- etiam eum tecta ratione , undeἀum sequatur inde gravis iactura humanae d igni tatis, eas sic comedens, ait, non excusatur a mortali. Mi iahi certe, qui libens sequor sententiam Fagundea, videtur quidem iussonum, atque ab humanis . recteque sentientium moribus ali, num, eas comedere, unde sor e aliqua si venialis deordinatio , sed quM st deordinatio gravis,atque adeo peccatum mortalecteristaque Inserna poena mulctandum, assirmare nec valeo, nec audeo
i minum alimentum, e .g. Cretam, terram, ferrum, paleas, caris
hones, ec similia , praescindendo damno, quod sanitati inserunt thoe en im gravi, vel levi interveniente, graviter, vel leviter pecca-xi nimia saepe in smili dictum est; id enim est contra propriam cha. xitatem ', nam propterea quantitatem modicam ea illis ede re, raro ex hoc op excedit venialem eulpam in sed, ut dies, an iis vetet, prae
scindendo damno, lierat λ8 Respondet Pasi lig. Ge. 4. dc hie distinguit. Si qu4s ob itis mitatem , vel quid smile ea concupiscat , quia tune ob delectabilitatem, quam habet, induunt ratio em tibi, non est, at i, peccatum mortale, sed veniale dumtaxat, quia tunc est inordinatus qui/am appetitus, sed certe non gravis, scuti non gravis deordinatio reputatur nimius aliorum ciborum appetitus. At si cesset harum rerum concupiscentia. iis vesci, peccatum mortale est, quia fit gravis in uria propriae personae contra ordinem praescriptum a natura, ouae alios cibos lassicientes, non autem illa pro hominibus instituit. s Sed profecto donec ostendas gravem deordinationem,uel grave aliquod praee et tum, hanc peccati gravitatem cognoscere non possum, memor illius doctrinae toties a me repetitae s. Thom. ἐκ ρὐώ
m .imus . νἱtas MLaιών. Quare puto in utraque parte distincti nis Pasqualiti, praeciso damno, solam inordinationem venialem a que adch solum veniale peccatum inveniri. unde puellas comedentes sepe terram, cretamque reprehendendo quidem de mortali ex vericulo gravis damni, non autem ex dicta deordinatione. Re de his quidem se habet Quinta duenas , 3. a finguiaratim re n.7. Meminerint C sellarii , dc adolescentulas moneant, culpam gravem eommittere quando edunt calcem, ear nem, figula vasa, seu testea, seu fragmenta , salem, triticum ct smilia, uuae non levem s alutis nIuram in serre eommuniter solent, etiamsi paulatim deglutiantur, aut ipsae dieant, sbi minime nocere : N in has severissimos se ostendant, absolutionem nonnumquam disserendo . Haec Quint ad . satis rigide ; nam s parum ut rato illarum rerum edant, non videntur admodum suae saluti nocere.
a. INquires quartδ, an, squἱse p. bri laborat,stimque gravem L patiatur, possit licite bibero . - .ra Respondeo, verbis Caram. .. TLOI qu.ν m. t. n. s. qui sc na
vet. Petrus laborat sebri. ult aquam in ,eeessu bibere; petas a pec ecti Volo doceti quid ei isto quae haustu sequetur ρ Sa solum sequetur, quAd febris si molestior. Et laboriosor, non peccat venialiter , quia ipse est dominus sit ea modi lat i ,δε ut potest, discapi na, oc Jennio, se commoditato privare propter Deum, etiam mi et naultu alio anus,s ex hausu illo nihil praeier ineommoditatem triueretur Posset ex illo haustu sequi, quM febris duret per plures horas, de tunc item peto, an ista lebri, euidenter futura sit causa directa. ut ipse omittat aliquam obligationem . cui aliis teneretur satisfaceres puta, s ille aegrotu, h,beret medioerem salutem nempe sussieien-Mm, ut post discentum febris tenereturia ut te re suas horas, ut iniecto audire laetum .di propter ictum haustum ex identer sciret, se reddi in pacem, ut illi oblisationi res pondeat;) tune obligatio. is omissio illa voluntaria eensenda est &Juxta iurus omissionis, aut levitatem, aut gia..tatem ea ipsa intemperantia judicanda. Potes tandem ex illo haussu sequi idens mortis periculum ,&tune ille pectit mortaliter. Hati iis Caramuel.
t a Sed dubitabis adhuc, an, si liuousmodi aeger gravissimam, into.
Ierabilemque stim pateretur, posset sae pereato bibere, tametsi cum evidenti periculo mortis Ratio dubitandi oritur ex illa do
ctrina, quam lupra asterebamus in s milie r. n. 4. ct s. ubi concessi mus,non obligari infirmum molestissimam medicinam sumere quia cum tanto labore nequaquam propria eri ratas obfringit, nec vita nostra est cum tanto excessivo dolore conservanda.
I; Respondeo. Prima facie paritas videtur esse eadem ἔ sed ego inuolpic io illam disparitatem; nam nolens assumere illa dimilli ma remedia, se habet lotum negative,& iam .eluti permissi .e dat suae morti meas em, at in casu praesenti se habet postive. 8c per aquam, quam voluntarie hibit, eu causa postive concurrens ad suam mortem. Sic mihi videtur sed tamen artis, me samentioriabus, id decidendum relinquo.
i Asus posset esse huiusmodi Adestu stimulis turpibus a N
ceris, ut videas, cum esu earnium, vinique potu vel duplici plena reieci ione , eos vinci a te non posse, dc inquari an teneam
ab illis abstinere, dc Je unare λ1 1 Respondet Fernander apud Dianam ι' es Io non solum te . tuique smiles teneri ad praedictam abstinentiam, quando id ne. cessarium est ad tuam spiritualem salutem, ut quando urget gravis tentatio, di aliud remedium non suppetit; verum etiam praemanistes teneri, ouamvis adsit periculum abortus; siquidem latus Ir pria spiritualis praelerenda est saluti corporali aliorum. Hom ob nus autem apud eundem, dc idem Diana loe. eis. hanc sententiam non admittunt in praegnant lim ea possit contra st inulos inhonestos sibi consulere aliis remediis, nempe oratione, sacramentorum frequentia, piis consiliis aliisque spiritualibus armis: ouare vid bet tanto detrimento suum laetum exponere. His illi. Quoniam ergo regulariter qui labet suas travibus tentationibus p et aliis viisse reponere; & ex alia parte non potest esse certus, qu/d etiam se
easdem non patiatur, non erit quis obligandus ad deserendum odidi natium , temperatumque usum vini, carniumque moderatam resecti Mem. s. cuis inruulsare.
t 6 A N si peccatum mortale se cibis ingurgitare usque ad ummitum, semper praescindendo e detrimento silutis λ 7 Responderis id fiat er praescripto medicorum, nullum es.
Peccatum, quia tunc est medicina utilis saluti, ut cum f. Thom.1.2 q. 33.a ι.ε omnes ἡocent. At siduis id faciet absque dicta utilitate , Sylvester. Hr.Gtilis, de Angelus, νιν. Immunditia, assimant , esse peccatum mortale. Naetar.vero, C eranus,& Dian. 34o. dic unt, solum esse veniale,quia peccatum gulae extra ebrietatem regulari ter est veniale. Hac sententia est probabilior, ad quam via detur etiam inclinare sm l .... ad se bis verbis: Li ιι Milo fia
riam .isi, de portis. Itas Them. Ecce quomodo id appellat dumtaxat vitiosum, nee aliam majorem censuram addit.
CAPUT II Lm peccato G superfluo vini Potu.
NI n est nobis hie sermo de illo superfluo vini potu, quo quis
1 i eo modo satiatur, quo identidem in sacris litteris accipitur nomen ebrietatis, veluti est illud Isaiae ι.13. se a rioso TDos ias terram, hoe est, farier: sed de eo, qui ita hominem satiat , ut eius mentem e turbet, impotemque rationis pro aliquo tempore reddat.
cans de futura ebrietate, ex eo quia numquam expertus suerit, se tanto, vel tanto vini potu usum rationis amittere; si quis, inquam, bona, quoad hoc, sde, bibat, hune non peccare peccato ebrietatis sscimus omnes, quia tunc ebrietas eveniret contra, vel pruter suam voluntatem. De eo igitur est loeutio, qui vel hibit, ut te inebriet a quod est expresse, de directe velle ebrietatem; vel cum advertat, se inebriandum, attamen a tanto vini potu non se cohibet, quod
est velle ebrietatem indirecte. Hee autem ebrietas se desniri lin
privation m. Est Addit Lestius, Ag e p. I. Etis. idque oui luptatis. )η Respondeo. Communiter Doctores vel doeent. vel suppor ebrietatem esse peccatum mor tale:& quidem merito ; nam,
114쪽
De Quarto Ecclesiae Praecepto.
niter cum S.I h 2.1 qca 3 . r. i. hic affertur Musa re contra dictamerectet rationis, quhd homostiens, de volens se ipsum privet usu rationis; siquidem ratio, ecpotestas utendi ratione, elidata homini tanquam Iraecipuum. Et proprium ejus bonum, quo te velle privare non potest, non este graviter contra rectam rationem. s Prae terea ebrietat impedit, ne quis satis faetat praereptis divinis, di Ecclesiastiei ergo est culpa mortalis propter periculum, cui se saepissime, ebrietatem volens, exponit.
6 Tertio,ebrietas ficit hominem bestiis smilem ut iis deteri
7 quartoicausat multos morbos corporales; unde Baldellus, M. cis. . T.'uia aliquis s ait) per inordinatam vini compotationem mejusmodi morbos. aut pericula sponte, aut sciente se coaliciat, certum est quod nou vacat culpa mortali. 3 qui nGabrietis eoipus inrendit,di potenter allicit ad turpia; quare ex hoe ipso est mortale. Unfle recies Paulus ad .
s Ex dictis tolligo. non esse ponendum in definitione ebrie talia illud Lessiit idque eaula voluptatis nam etiamsi non voluptatis ea
si sede noti complacentiam amietae vini alias noti amat ena,sine voluptate,vino repleasabrius eris cum peccato mortali, quaa praedictae rationes contra te militabunt.
IO Quaeres. Haec quae dicta sunt dicent ut deinceps antelligariarne etiam de ebrietate primo inducta 1 potatione eetvisc. vel smilis Secund6,de inducta a iussi tu tabachi, a lupulo, a eubatione in loco, ubi ejusdem lupuli ess eopia, ab odore vim habito in loco, ubi multa sunt dolia vino generoso plena λ Tertio, quid de inducta i ei- his aliquibus, vel fructibus; nam etiam panis ex urina, in qua sunt immixta mul ea grana milii .vel smilium, inebriat, ut elim unedo, qui est fructus arboris, se dictus, quia unum , hoc est, Pauc oportet ex his eomedere: multi siquidem inebriant. ra Respondeo. Proiecio de omnibus supradictis, et smilibus t si vera sunt, quae narrantur: idem intelligendum, quod dieitur de ebrietate ex vino; quia jam se inducitur ebrietas rationis ulum tollens. Ita Dicastulustis. I. in IV. MAI. . . ix quoniam vero sufflus seu sumus tabaelii dieitur tollere usa rationis non immediate ed inducendo lomnum; ideo Lellius, . is excusata mortali illum,qui hujusmodi suis tum hauriat,
etiam causi voluptatis sed Cobat is os t. t. e.23.n. . censet,sive in solo somno, sue in vigilia amittatur per sumtum labae hi proxima potentia ad usum rationi hilque per i empus non brevissimum, nisset,inquam,esse mortale. D sumatur voluptatis causa; vacare tamen omni culpa ait.qui tonsito medicorum hauriunt praedictum tumulabae hi ad ceretrum consortandum caput exonerandum .patuitam expellendam,ta meis sat,ut per brave tempus, quas vertigine acta, non letant, ubi stent.13 Contra praedictam doctrinam,quMebrietat si per se culpa mortalis, sunt duae obiectiones.
berunt,ti inebriati sunt eum eo is ebrietas esset peccata loleph vir justus nec in se illam admisisset , nee permisisset in fratribus et-to Ace. Respondeo. Deil ex dictis modo n. t. sensus enim est, qu/d fuit sitiati,di exhilarati auxia communem saerat Serapturae locutioneri. 3 s . Diariosantur iss uberia o mus ιDAE,θι. dc alibi passim.14 secunda est hujusmodi. Licitum est, se privare usu rationis per somnum, ergo eti1m per potum. Respondeo, adesse disparitatem quadruplicem nam primis, in somno usus rationis naturaliter cessat; idque, ut vires corporis, vel amissae reparentur, vel debilitate refocillentur: at per ebrietatem usus rationis violenter tollitur, idque per caulam illieitam, nempe per potum immoderatum. Secundo, privatio usus rationis in somno indueitur , mediante quiete sensuum per ebrietatem vero rationis usus tollitur sensibus vigilantibus unde ratio,quae deberet sensus vigilantes gubernate,
contra naturalem ordinem dormit .
Tertio in somno tollitur usus rati is sed non potestas propInnua utendi ratione quare si dormiens excitetur,potest statim ratio ne uti,di sua negotia peragere. Praeterea dormiturus disponere: est sua negotia, dc committere, ut tali hora excitetur. & statimili, est ad functiones sua ,quae omnia nimis absunt ab ebrio . Quarto in somno non adsunt illi pravi effectus, quos modo a s.f. diximus esse in ebrio .s ,1M f. . msstia a. 33 TNquires seeundδ an aliquorum antiqua opinio, qui assere-I hant,ebrietatem si non si assidua, ct frequens non inducere peccatum mortale. sed dumtaxat veniale. st admittenda λr6 Respondeos and id merito, ut mox videbimus, admiserunt aliqui ea ea ratione, quia lolom, quando ea eli assidua , impedit
notabiliter usum rationis, atque inseri homini ea notabilia nocuis menta, quae nuper attulimus; verem, quando est rara, semel ex. gr. vel iterum, non ita.
17 Consima n t primo alii auctoritate s. Aug.ρas M'. . is sanis, aliquot peccat mortalia enumeransse ait Er e vita re assidua sita
9 Verum certa senteat ia apud Theologos prpter Caietati si moxn.aicitas dum)est, etiam semel te volsitarie inebriari e mortale. Prob. I .rataone quia ebrietis tollit ut supra diximus. violeter bona rationis qaud di naturaliter, c moraliter est praecipuum bons h minis rationalis at hoc bonum violenter tollereat ii ieme notabile damnum inseri homini, ergo non potest non ese notabile Hamnum atque adeo peccatum mortale comissiim contra seipsum . M. ne .siquis a te uer die violeter usum rationi et tolleret nonne notabiliter tu offendereris,dc certe acerbius qua s a te tolleret semel hi chium e.g.quam vis supponeretur mox posse ex intervallo illud tibi deinde re fit uete: quare pari modo s illum ulum rationis tu per ebrietatem 1 te soluntarie tollas ,.tibi notabiliter noeehis in reα jus tu Domin us non es,sicuti non es Dominus tu e vitς. tuo ramque membrorum Quorum grave nocumentum, sne gravi eulpa, sponte Uigere non ales. in prob r. auctoritate sacrarum litterarum, qQ attulimus cap. μ e. o. r. Nam ibi dicitur non possidendum Celi Regnum ah ebriis. atque ab homicidis di fornicantibus atqui hi etiam si semel sint l, micidae vel fornicantes non possidebunt Regnum Dei, ergo die. Σ prct a. ex comuni lens v 5ς Patrum s Basl som. ae . . tare,ubi hestiis comparat ebrios S Chrysest Mnet. 18.an Mara uesari
2a Ad probationem antiquorum ,respondeo salsum esse. non inserti notabile damnum per infrequentim ebrietate n/'s pro intum est. a 3 Ad dictam e firmationρ dico, s. Ausustinum sortε eum M.tiquioribus sensile olim dis deinde,re melius expetiariter omnino voluisse,ut constat ex eo,quod tu Epist 64 ebrietatem dieit, esse feeis ditatem fluitioiam.ει Ser. sint '. eam adnumerat hia preeatiq.que homini intercludunt Regnum Dei. Et som.23 a se disertὸ pro
a Ad secundam eonfirmationem pari modo assero: s. omam aliquando tensille ebrietatem per se dc ex genere suo esse aliquando peccatum venuleiuste autem mortaleser accideris,s si cauta lux xit,vel alicusus peccati gravis Cujus sententis suit etia Caietanus,
ctum, aliter ditiise in hoe codem loco, in quo se aperte coaeludit
Uri fas impe fcta. xs Ut sae desectu rationis multo se vino replet sed sine perse tia ebrietateatque adehtae plena privatione rationis; ut aliquando e tingit, propter bibendi consuetudinem, vel proptet capitis robur, peceatne λ16 Respondeo tune peccare talem venialiter te si dubium ratpeccabit etiam mortaliter, quando per ejusmodi potationem nota. hi litet lςdit sul naturam vi onerant immoderato potu vel quia ad snt illa perieula δε mali estectus plens ebrietatis , quae capite praece dente ἁ n. s. asterebamus, secus, erit regulariter peccatum venia te, quia ite reducitur res ad parvitatem materiae
1ν Quid, s quis lolum fiat ex liberali vini potu paulo hilarior δ
115쪽
hilarior solito tamen ipse dissentit ab his; eδ quod ad nullam .it.
eutem possit pertinere lasa potus: non dicit autem, quodnam Me peccatum sit. ag Gobat autem de ebrietate e. rg. . . contentu cum prediciis avibus in eo easu quo illa provocatio, & potatio, utilis atque
admitti posse ad gravem infirmitatε expellensam quo non posset si esset sicuti iam ratio,vel blasphemia,vel odium Dei,qus nunqu: e malitiam queunt. Dixi s per se) nam in praelei adimes alio nisio essectu qui ex malitia se inebriantis consequi posset.
tia sit ad exhilarandum animum provocantis, vel provocati,
e uere malitiam queunt. Dixi per se ) nam hie praelei adimis, omi alio nisio essectu,qui ex malitia se inebriantis e sequi posset.
Id quod semper est ad ertendum,quoties concedimus ebrietatem. ' Hoc positoico, sententi1 magis probabilem esse quod,seus ad vitandam, quam times ex gravi innrmitate mortem, potum ineis hilantem assumere tibi licet, ita ad eandem vitandam, quando eam
se iis non judicari, nisi veniale quando ut mod4 dixi , non laeditur xtaviter natura, nee aliud grave malum consequiturti indit brachium ine totus homo pereat n5 lolum ne pereat ex malo corporis intrinleco, verum etiam ne pereat ex jussu Tyranni, qui prudenter a Tyranno times. Sicuti ut habe Lessius) licite quis a
mihi ὀieat: vel abscinde brachium ea cautela, ut non moriaris, vel te Me idam; ita in casu nostro: tac enim est quasi dieat mihi ora nus t vel per ebrietatem amove i te pro aliquo tempore potentiam utendi ratione,vel te interficiam; hic enim maxime valet a me eli gendum esse minus malum quam majus amissionis vitae. Quae sane elisio non posset fieri, si privare se ratione per ebrietatem esset ira malum intrinsec/, ut nunquam liberari a malitia posset. i obiicies ausoritatem LAugust=.a3t.qui loquens de ebrie
as TNquires tertihan quis ex praeseripto periti mediet possit sine
peceato se inebriare eam, quod aliud remedium non appa-T eat, quo gravem infirmitatem a se ex tiat λ Rei pondeo Prima sententia is negat cujus ratio est,quia etiI tu ne privaretur homo usu rationis, ac Iotentia proxima,utendi illa, qued est maximum malum, ut dictum est hominis rationalia. Hane sententiam 1 uuntur S. Antonin a t/.6.e. 3.s. I. Angelu T
hiena, Rosella v. ebrietas. 33 secunda sententia concediti aitque in aliquo rarissimo casu, quo petitus medicus id neeessarium judicaret vel ad infirmitatem Iaethalem evitandam,vel etiam ad gravem morbum expellendum, posse lieith quempiam inebriari. Ratio est, quia de duobus malis minus eligi licitὰ potes iqui minus malum est usu rationis ad tempus privari, quam gravi morbo vexari,vel vitam,& cum ipsa usum rationis, amittere ergo dcc. Sicuti ergo potest quis velle manum tibi abse indire totum hiae hium mareeleat,vel ne ejus vita deperdatur dc seut medie ua potest lietiti propinare taminae gravidae aegrotanti pharmacum ex probabili sententia, quod directe tendat ad expellendos pravosa aetnalesque h umores seminae si aliud vitae remedium non adest, quam .is indi. recte sequuturus sit abortus scelus animatidia in casu nostro, &e. H ane sententiam probabiliorem judio, quam sustioret Misester, Caiet. Tolet.VaIε Lessius aliique apud Gobata. . . Marae. 8aa a. 3 a Duo autem hic sunt notanda Prim Ma hune fortasse nun- qum Meldere in praxi posse,quia nunquam non aderit aliud reste.
voe dum requiritur qubd homo sit totus inebrians, quia etiam potus aquae tepidae vomitum causatin ideo propter hanc eausiun non excusaretur aliquis ab ctrietate. Vides quomodo S Doctor recurrat ad aliud remeesumpsed nos Theologi relinquamus medie is discu. tiendum, an tanta Meessitas unquam contingere possit λM Secunddinotandum est,in nrmum non debere, se inebriare ex directa intentio se privanda ratione nec medica ex eadem inten tione id eo sulare; hoe enim per se malum est, sed ἡirecte per vini haustum debere intendere sanitatem: esto prς videat e secutura
indirecte rationis collutationem Quod idem advertunt Doctores--- - --. - . in medico propinate pharmacum nrotant imam nec ipse medicus, ais RH.I.Non ι ηιρ ριι mao ad arsis et, mrtia cen aDuuVaelonis nee semina intendere potest directe elisi situsinimati; sie enim tuti,, Ἀκιώ-ι -νι. . Si solum fiat paulo hilarior, colligi pote uessent hom iei/e,sed directe pravorum humorum rapinione esto, ea supra dictis n. II. . . e Diffcultas et to solum hie est an alinuando ad vitandum grande aliquod malum,quod nequeata verti, nisi alium inebri adci Exempla
Proserunt Doctores nulla. Primum Si magnam malum impendat REp.quod averti nori posse, nisi inebriando auciorem tali mali ἱ ut
s quis meditet ut proditionem Patris,condicta aliqua hora aego amism raesentes evnellere . tem illum ad convixium invitem, eumque inebriem, di interim et . ouane in lubito pestis timore, aliis remediis aeque commodis transeat proditionis hora. Secundum Esto comprehensus a grassa
s Autustinum dixisse e melliti,idestae luitius,non veth esse prς- reptum.& per mortem animae intellexisse ipsam rationis jacturam. Equidem hane posteriorem magis approbo, qu m explicationem priorem, quae nimis exto suet Ausustini verba. Et confirmo nam si quis diceret: melilis suit, s. Camitum noluisse per matrim nium virginitatem amittere, quam illa amissa, vitam set Vare, rem diceretinec indicaret praeceptum, sed persectionis studium eommendaret.
I Qv res. Ad suum honorem servandum , possetne licite quis invitatus ad conviviae. g ad multos uini haustu .respondere Gili bus haustibus aeque inebriare Sane in aliquibus regionibus magnum dedecus est, non respondere . . Respondeo non posse licit/,ut expresse tenet eum Conancn, Covit,ae p.8 .a. o D ata n g loquens de periculo irrisonis. Rat ictest, quia honor Mul pendet a prava aestimatione stultorum, quales sunt, qui eiusmodi vini potationibus gloriantur, honor .non eri, atque adeo non est tantum bonum, ut praeponi possit amissioni rationis, quae est lolidum, verumque bonum.
3 TNquires quinth an Leeat alium provocare ad vini haustus eae A quibus advertatur,s redit is inebrietur λ . Res deo,certum esse id peccatum fore mortale,quia ' teipsum inebriari est mortalis eulpa erit etiam si alium, tu ta illud S. Pauli
Iesiae praeter intentionem lesu a - .
34 At licebitne etiam se inebriate , s agatur de morbo imum.
denti Uaecaveia on autem de morbo curando seu expellendo Respongeo licere puto eum Ges at M. m. aε. nam rem ratio, anquit.permittit, ut tanto studio coner impendentes morbos ex
qua s. isis amo ol mortim mariti as eam. Da anastim.
Ymuties quarthan saeuii quis Belle se inebriat in eo casu quo I alio mota nequit se a gravi insmitate liberare, ita in alio
Gla,quo Tyrannus e g. te emat sub metu mortis ad ebrietatem λ
consuluit, ita lentire Nequaquam in hoc eam lire rea et Caiet. A ror Bonae. quos ei stat in sequitur Loth. re. tr. - εινι/taso e. . Ego puto,ut id determinetur, recolendam me prius illam quaestionem an ebrieta per quam privatur quis usu rationis, si ita Intrinsαε malarat nunquam liteat illam ponere: seut1 1Omieatio,
quae quia mala est intrinsect deo ponere illam, nunquam licet;) an militi lierat in aliqua circumstantiis,in qua exuat omnem militia Sicuti homicidium.quod licet si absolute malum , tamen illud in aliqua circumstantia licet e qualis est . ut se duis eum moderamine inculpatae tutelae defendat, etet ut Prineeps legitimus malefacto
rem morte condemnet . - - . . -
Et aia mihi videtur, ebrietas per se esse huiusmodi secundi generisAuod patet,quia ext5munissima opinione diximus modo eatoribus dedueor ad cauponam hi spes mina magna aΠulset evaciendi, seos inebriavero. Tertium. Titius hac nocte dispotiit, suum inimieum e villa redeuntem intersceremo autem imum Titium pridie vespere inebriandum euro,quo pacto Calus securus evadat. ε Dico esse probabile, licith sibi quando aliter imoeditialis mala nequeunt. Dico item, esse probabile. 1ieito non posse. Quod licite possit, docet Lessius. . .isjo e. unum et Baldes. LI LAO.3o. ηώ 26. aliique. Ratio est, inquiunt, quia nihil malitiae continet ad minus malum incitare illum,qui paratus est,saeere maius malum, si per inductionem ad minus impediatur malum maius,quM alio modo impediri non possit,ut ese supponendum ni
Quia licite non possit, doeet Dieastillus, diapina. . tis at .
quiunt,quia ad impediendum majus peccatum, non licet si e remeeatum minus, nis hoc minus si pars formaliter, vel virtualiter inelusa in majore, Ae quo patrando cogitabatur. sed de haedoctrina nos late disputavimus alibi, nunc satis sit dicere, utramque sententiam ese probabilem.
48 TNquires sexi quid dicendum de ii, qui modico haustu vini I statim inebriantur; sunt enim non pauciRui ex morbo, vel vulnere.vel complexione ira eaput habent debile, ut evadant plane ebrii, s vel duo poeula vini bibant. 4s Respondeo, posito quod hi suam hane nosse debilitatem sup
116쪽
De quarto Ecclesiae Praecepto. III
poexntur, mortaliter sine dubio pectabunt si illa modio poculabia quando omia caret usu rationis , ergo non sunt necta id e fiabant. Ratio in manifesta,quia adhuc se usum ratiociis , proximam, tenda. que rationis potentiam via tarie amittunt. 39 Et paulh post. Quare, inquit, qui homicidium eommistin Excipe tamen nisi gravis aliqua causa eos exeuset; nam tune liciis plena ebrietate. s usticu, per te loquendo , si dicat. - mari/tum es his vinum bibere ea medicorum eo silio, quando tamen alio ine lavi , missis p.rie ais bomisia tim com uanis i nee opus potu non inebriante earent. Deitum etiam erit . si in eademe, eonfiteri, quia inflixerit vulnus laethala, ut ostendit allata ratio .rentia alterius potus vexentur vehementi sti , vel si ab alio potu Haee Gobat. aquae e .admodum graviter laedantur , ut gocet Exeobarin TMOL ω Recte autem dixit 's -υνη- nam prudenter eum
mor. ν.2 ex. E. - . . loquens de tuclui in nuri navigant aqua, Vatqueet advertit Delum oe. eis. retulariter expedire , ut egea
alioque potu carent. Et ratio est, quia potus vim ess a Deo, & a n, ctus ebrietatem consequuti exprimantur : tum quia hoe modo tura institutus ad stim pellendam ita ut hic si primatius ejus finis. explicitur melias militia actus praecedentis ἰ tum quia melias Cum ergo actiones morales Meipiant speciem secundum id , quod intelligitur status poenitentis ἰ tum quia debet eo noseere Conis intenditur, non autem ab eo, quod est praeter intentionem,ut in s- fessarius , an debeat iniungere obligationem aliauid restituendi ἔmili habet S. Thom. xa. ρ.64. an. r. ideirco stati in pluribus aliis tum quia debet .ideri denique, an illud homicidium e. g. in ebrie nrateriis dicunt iidem Theologi, noti apparet, cur non etiam usus late completum si rasus reservatus, vel exeommunicationi an vini si per se licitus in ptcdictis easbus, ubi periculum gravis mali xium , dce. impendet, ut supponi defet, esto, per accidens,&pra ter intentam εr maeres. si quis, se Inebriando, solum venialiter peccavit obnem sequatur rationis turbatio. imperfectam dis deliberationem ex oblivione vel iniavertentia oristo obiicies: non sunt facienda mala, ut eveniant bona ergo non tam I malum ex ebrietate sequutum ,e. g. homicidium, imputabi- est bibendum cum periculo ebrietatis, quod est malum , ut eveniat turne isti ad eulpam mortalem, an ad venialem dumtaxat sedatio sitis, quae est bona. ε a Respondeo ad venialem. Ita Lessiua, As. .c. 3 4. 16. Ratio est. Respondeo, qus, dum fiunt dunt mala, non litere suere, ut eum quia illud malum non est in seipso voluntarium . ut modo dictumniant bona, quale et e.g.periurium ad vitam proximi servandam; est,sed solum uoluntarium in causa,hoe est, ebrietat ergo nequitat in circumstantia stis uehementis talis ebrietas non est mala, ut majorem eulpam eo trahere, quam ipsa sua causa, seu quam ebrie patet ex dictis, semper abstrahendo ab aliquo alio inconvenienti. tas hie,dc nunc eontinet, continet autem venialem.
si TNquires septimh, erata. quae quis e mittit.dum est ebrius, R imputanturne ei in illo instanti, quo causam dedit , se lae-hrlando Homicidium e. g. quod ebrius, dum est in ebrietate, sorte committit, imputatu me ipsi quando heri vesperee. g. vinole in lar cinavit, an sequenti nocte, quando hominem occidit λ Idem quaeri.
tur de omissione precaminoia; quandonam peccat ebrius omittendo auditionem saeri die Domit o ne tempore quo se inebriavit dae,e g. sabbati, quando illini re ipsa omittit,nempe die Dominiaco λ mee quaestio est universalis pro aliis ea si s . ut de veneno pro-pῶnato de sagitta, seu selopo inimieum vulnerante,&e quando sci Ii cet est peccatum ; propinango venenum , & sclopim emittendo, am quando post dies perimitur inimi asa Respondeo, tres esse sententia . Prima affirmat,tune imput vi ad eulpam,quando apponitur causa, nempe quando in casu nostro e quis voluntarie inoriavit,praevidens, ut semper supponi debet, vel eerte dubitans, se oceisurum hominem , seu se omissurum s crumicum tamen non abstinuerit a vino nec ullam dilisentiam adhibuerit, ne sequeretur intersectio: nam, s antequam se in riavit, timens se patraturum homicidium, secit se e. g. bene claudi in cu hic u lo, ne posset exire ad occidendum, vacabit eulpa homiei dii. 33 Hanc primam sententiam tenet V 4.pa. q. Tr. ara I. Legius
34 Secunda asseritu utari ad eulpam, quando actu interficit, vel saerum omittit. Ita Marsitus, Ee Altidolensis apud eitatos. 3s Tertia asserit, imputari ad eulpam utroque tempore, tum scio licet quando apponitur eausa, nemp8 ebrietas. tum quando actu committitur homicidium , vel omittitur sacrum. Ita Sylvesset M'.
ε Εκ his lententi is prima est probabilior. Ratio est,quia culpa n6 est, ni si quando libere, & voluntari/ actus peccaminosus admittis ur. Cum ergo dum quis est ebrius,libertate eareat,sicuti in quando Uormit, non potest actus eo tempore commissus . vel omissus dici liberin voluntarius: unde nec sor maliter peceaminosus. Dic t f manti.)nam eς teram ille actus homieidii vel omissio saeri denomiis buntur quidem peccaminosa extrinsece, ex eo se ilicet 'ubddi- eunt ordinem ad causam libere postam, atque adeo recte diei possunt,seu denominari peccata in causa, at non formaliter id se ipsis., et Illud hie quoad praxim resolvendum an in consessone obligetur pernitens tum causam, idest, ebrietatem, tum auum lubsequutum .e.g homicidium,explicate Id quod solet quaeri in aliis etiam
materiis, ut s quis propinet venenum Petro . qui post aliquos dies morituron satis sit id icere ae sateri, se dedisse venenum, ut oeciderit, an flebeat item addere, & de facto se oecidisse λ18 Citea hoc placet mihi doctrina,quam affert Gobat,aes es nis D e. s. a ..1 . Mala inquit, inebrietate commissa non oportet eonfiteri, com n urint peccata , neque imputentur ad culpam , etsi ebrietas fuerit voluntaria, illaque mala eommissa in ebrietate sum xiat antea praevisauram quamvis Castropalaus, ro l.ιν. - mari. g.a semet e confitenda, tamen rectius negat Delugo omae o. x s. n. - . cum multis aliis. Ratio est, quia tenemur eonfiteri sola peccata proprie dictarat patet ex Trigentino, Mea'. s. tibi ex instituto declarat,qumnam sit materia neeessaria consessi
diis, nec aliud ibi dieitur , quam quod peccata , di illa, per quae nos Deum mortaliter offendisse meminerim tant confitenda tqui it Ia malaβe quibus loquimur,non sunt peccata, quia non sunt lilina, nee perea Deum offendimus: nam plan8 absurdum es dicere,qubdebrius tune mortaliter offendat Deum, eum hominem interscit,
εI TNquires octavd in hune modum . Titius caupo ,eiam sciat, I aliquos inebriati saepὰ in sua eauporea ἔ nihilominus vinum quoties , di quantum volunt, vendit, di propinat, licitene id faciet λ
di illicite mortaliter id facere resolWit eum D. Thom. Ratio prin
cipalior est,quia,ut nos etiam modo a x.-s .. q. non solum peerat.
qui aliquia peccatum committit, verum etiam illi omnes, qui etiadem culpae consentiunt ei adjuvando,vel non impediendo,quando
hoc posterius, saltem laede, c sine notabili damno pollunt; sed Matius vendendo vinum illis , quos nouit in tanta quantitate se ine briare, consentit, Juvatque, Ac non impedit eorum peccatum, eum iacile possit rergo peccatis
ε 3 Nee excusatur Titius ex eo, quM, s ille non vendidisset talibus vinum, emerent alibi, ubi inebriarentur; non excusatur , in. quam, nam neque excusaris tu,qui commodas gladium e. tr homiῶ volenti eum illo occidere suum inimicum, quamvis is, te negante , peteret ab alto,qui commodaret. Et ratio est i quia ad hue eoopera
heris peccato illius homnis, squidem quod ab alio ipse habitu tuast gladium , non tollit, quin tu defacto eommodaveris, eum facile negare potuisses. 66 Nec valet, si quis ita obiiciat. Opifices, qui ealceos, vel saniadalia vel veses, vel f icos vendunt impudicis mulieribus, non pe cantriumvis sciant eum illis rebus eas esse pereaturas , ergo nec caupo vinum vendens ei, quem scit, se inebriandum. Non valet, inquam quia opifices illi non inducunt. Me iuvant per dictas vestes illas mulieres ad impudieitiam; di ex alia parte excusantur a neces.state exercendi suas artes,ut habet Sanehe In Decatas. . e .7. At
Titius Tabernarius iplo vino, quod vendit, proxiis juvat potato res illos ad ebrietatem ;& ex asia parte non ex satura necessitate suae artis, seu eaercitii , eum ex suo exercitio solum habeat jus ue
gendi vinum modo ordinario ementibus . no veia volentibus se in briare lege Castropalaum om. 3 ιν ε D so. ui ad vendendum vinum seienter se inebrianti, causam majorem aliquam praeter i sum vini merum pretium expostulat, nempe vel timorem, ne multum diminuantur se emptore inultum. lnquam . quia ebrietas est
maius malum, quam solutio Ieiunii Eccletiastici equare maior ea si requiritur in vendente vinum se inebriaturo quam requiratur in vendente cibos quadrages ales soluturis Ecclesiallieum Jejunium, ut suo loeo nuper est dictum.
63 Quaeres . Quomodo istitur se geret Consessarius,si uuando ad eius pedes are at musmodi Tabernarius, quando iam publies stitur eius peccatum
68 Respondeo . eum eodem Urea L e . Vel loeutis est,inquit, de absolutione, uel de Messione lacrae communionis. si deprima, docet, quando vere proponat eaupo, se abstinere ad icta eo peratione, diries doleat ὀe suo peccato, posse absolvi , ni s Deum dum ei reum si intias personae per prudentiam Confessarius velit differre aliquantulum absolutionem, donec experiatur an se cauispo emendaverit. Id quod commune est documentum in omni eo fessione advertenAum. G Si de seeunda docet ad sacram Communionem hune admitti non debere . donec publieε poenitentiam agat , aut Consessarius
f sas,sbi saeuitate ab ipso Menitente ) publicε denune iet, non
modo praeteritorum peccatorum,datique e civibus scindali eum penitere,ec eonsessum esse ed etiam omnem de suturo Oeeason messe subla tam ut scilicet,qui pravo Titii cauponis exemplo suerunt H inens,
117쪽
ogens eiu sdem emendatione sdificentur,ne Consessarius particeps sit peccati scandali, dce.
7o TNquires ultimhan si gra e peccatum, vel edere, vel bibere, I vel se inebriare in templo e
I Respondeo,aliud taedicendum de potatione, & eomestione, modo eonsueto exhibiti aliud seeundo de inebriatione, aliud te otio de publico eoavivio . ouoad primum,si potus in eomessio fiat ex Meeditate in Ecclesia,nullam est peccatum s absque necessitat sti per se loquendo veniale dum tarat, quia id videtur parva irreve
a quoad secundum bibere in Melesa use ad ebrietatem,quando id oeculte a te fiat, non videtur esse novum peccatum mortale, Wςter ipsam ebrietatem. Ratio est, quia actus se inebriandi & p tus auferens usum rationis, non videtur tam repugnans cultui sacro , ut per illum in Ecclesa satium occulte a te aestimetur gravis irreverentia Ecclesiae. Dixi a te occulte factum nam instituere eo potationem, tin deae si esses in caupon ultro, citiaque vinum liaberaliter propinare usque ad ebrietatem, imis etiam sine ebrieta te . aliquid majus irreverentiae sine dabio sapit: quare eonsulto , aeserib his propinationes in Eceles a sicere, erit mortale, quia serticum tali publieitate in omnium existimatione Melesiae irreverea tia graVis insertur. Ita Dicastillus, ἀνp M. MA9.a n. ε 34. ν3 Quoid tertium dico ortale siarii tum es instituere in Eoelesia abs te necessitate prophanum convivium,licet in eo n5 pote. tur usq ad temulentiam. Ita Dicavit Ratio est quia sa. ne id nimia travem Meltas, atq; ades Divino eultui irreveremtiam ostendit sane S Anselmus ιη M. sentit; Melas1 Dei eon temnia um in ea carnales cibi irreverenter sumantur. Et recte quidem addit ii moxinonim)nam aliquandoc6sueto modo ex necessitate in replo edere vel potare,cum non fiat nisi necessitate concedente,1 S. Anselmo non reprehenditur, scuti nee nos reprehendimus a. ra. ν Notandum denique velim, aliouanto benignius esse sentie dum, si uini potatio fiat In ehoro musico elevato a solo I tum qui tune semper,ut suppono .esset sine publieitate; tum quia luet is locus etiam appellatione Ecclesiae veniat.ut habet Saneh. M.f. ἀ- - 1νim. O Iε. n. 33. tamen in communi hominum existimatione ibi manducare, vel bibere nora existimatur gravis irreverentia,veleer. te non existimatur mortalis,
DE QUINTO ECCLESIAE PRAECEPTO,
tem decimam fructuum, quae debetur Ministris EGclesiae sciendum enim est, minum Deum tempore legis seriptae voluisse, ut Levitis, cui erant Miniis stri in ipsius Dei Templo, ad eorum sustentationem darent omnes ali sui non eram de Levitica tribu decimam partem fructuum quos colligebant ex suis prediis.& animalibus,quibus ea rebat Tribus Levitica. Ecclesia ergo ad imitationem illius temporis voluit,ut Ecclesiasteis,qui rebus spiritualibus inserviunt,& Ω- eramenta populis Fidelibus ministrant, dentur etiam decimae omnium similium fructuum , quos colligunt dicti Fideles ex suis prae dii . S animal ibus,ut se habeant,unde eommode sustententur Melesastici. a An autem voluerit id Meleta ea solo suo iure Melesiast leo a an id praeceperit Deus . ita ut decimae dieantur debitae ex jure di vino , nec solo Mesesiastico , quaestio est inter Doctores a quam videre poteris apud eitatos a Castropalao , a M. a. d. . um inci ιρ. i. qui tandem docet , illud , quod datur Ecclesasti eis eorum meram sustentationem , debere distingui ab eo , quod datur Ecelesisteis ob rationem integrae decimae, quae eerte solet manr , quam si illud , quod datur a sustentata onemadditisque , integras decimas deberi Ecclesasticis ex solo suae EecIesi stico: id vere , quod est necessarium ob dictam sustentationem, de
heri etiam de jure divino, & naturali, juxta allud : D
tur ex fructibus agrorumarborum piscinarum, molendinorum .i Cationum, domorum, flce. personalis est, quae pronciscitur ex imiactibus di proventibus ab industria personae; ut ex lucro negotiationis , ex mercatura, ex ludo, ex bello, venatione, αe. Mixta, quae Dartim provenit ex industria personae, partim ex praediis; husuim di est . quae provenit e 2 fructibus animalium , lacte, oleo, butyro,
te ad bos enim fructus eoneurrit industria hominis,α pascua prsin
capite , jam non esse usum solvendi decimas perionales , ut nais hent Doctores plures, quos ei tat, dc sequitur Cassiopalaus , o or.
s Notandum item , decimas mixtas , qua parte sunt decimae personales , esse pari modo usu abrogatas ἱ sunt enim omnes pet-1onales abrogatae . Quare non erit necesse , ut in hac disputati ne de mixtis agamus : squidem qua parte proficiscuntur a pridi rumpaleuis , praediales luat, de quibus certa deinceps agendam nobis erit.
ε Regula igitur si uniuersalis, decimas de iure debeti riclesiae
ex omnibus fructibus, ct proventibus, qui habentur ea bonis mobulibus, qualia sunt animalia in ex bonis immobilibusnuales sunt d mus, praeda piscinae,&c.Ita clare habetur ι .msia c. Noa .s, ct pasis
ν Dices:hine sequitur, quod non solum ex frumento dig.eollectora astis deberetur deeima, verum etiam ex palea, & ea herbis, uuae venduntur in foro ad animalia pascendaocmnibus fructibus ari, rem,ex oleribus minuti x leguminibus; hare enim omnia, ct smilia fluctus sunt praedaales. lam deberetur etiam ea melle, di cera.
quae sunt fructus apum . . 8 Respondeo,concedendo sequeram ex va rigore auras: tres t amen limitationea sunt adhibende. Pruris est, excipienda esse olera
minuta, quae ex hortis colliguntur, non ad lucrum, sed ad quam dam eommoditatem, di voluptatem propriae familiae , ut notat s. Thomas, 3 M.1.ο 3.id enim exigere,nimis esset Fideli
s seeunda limitatio est, ex examinibus, & alvearibus apum, uuae denub prodeunter praecedentibus apibusinon deberi decima Lee enim vel habentur quas animalia syl estria, ct industriae personae ea colligentis tribuuntur, vel ipsa eonsuetudine leti timε introdu
cta non debeatur, ut notat Araritas. 7 Iom. .ea M. Mes.s. o
ro Tertia limitatio,hse esse dicta de rigore iuris; nam eaeterum in multis ex his per eonsuetudinem legitime praescriptam deroga
tum est: propterea enim omnes Doctores, de noe argumento decimarum tractantes notam ciebere in una quaque Ecclesia consideruri, & servari illud, quod ibi consuetum est .
A νωιstis sis adis os distria I TNaui res tertio quinam debent solvere, decimas L Respondeo , omnes haptizati , cuicumque ii snt , ut habetur e p. ax tνansmissis Aeae. μιι. Id quod e firmat ipsa ratio, quia decima datur in sustentationem Ministrorum Ecelesae , qui conserunt Sacramenta , aliaque spiritualia Fidelibus i at hi inserviunt quibuscumque baptizatis in eiusmodi ministerus ergo
118쪽
x Dites,ertone etiam pauperes I parvulum agellum habentes , debent λRespondeo, elim praeceptum de decimis, ut decimae sunt,s t M.
clesiasticum, ut Alrimus e. pν - . a. a. non obligare cum tanto rigmis: quare tum pauper, qui si in extrema necessitate, tum qui sit in gravi,ut s solvat decimam Meheat pro is familiaeque viuu mendi care,excusatus erit ab earum solutione: nec audieandum est, Ministros Ecelesiae velle ita arctare pauperes, ut eum tanto ipsorum imcommodo velint decimas ab illis eximere e multo magis , quia in tanta necessitate omnia sunt communia. Quare illas decimas sure suo potest tantus pauper tal eon tumere. Lege Marium, tom. I. M
3 Diem fecundo r errone non solum Laiei omnes sustumque status, ct cociditionis, verum etiam omnes Clerici δpiuntur a solvend is deeimis: quamvis enim parochi Episeopo tanquam tuo Pallori; dc Episcopi Summo Pontifici subdantur ., pari ter ips indigeant, ut shi spiritualia ministrentur, unde deberent
decimas sol vere ea suis saltem redditibus temporalibu , tamen eis hane obligationem noluit imponere Melesia, ut notavit suarer . aliique apud Castropalaum I r eir u ερ. II. Exeipe nisi torte praedia
snt in alienis Eeclesii quibus solitum erat decimas solvi. Id quod eiplicatius vide apud eundem Castrop. v. s.
γ YNquires ouarib quibusnam personis debent solvi de ei mae λI Respondeo .ut id radieitus intelligatur; sciendum est: olim
tempore nascentis Ecelesae extui Clericorum debitas fuisse destia
Respondeo, ita prosecto ; quia etiam ips Meramenta aliaque spi- mas quas Episeopus pro mensura , dc qualitate laboris secundilmxitualia ministeria recipiunt a Paroe ho. Ipse autem Paroelius ideo eorum necessitates ipsis partiebatur, iuxta illud Creg.XVI. q. u.I. non solvit deciniasdiuiarim ipse eas omnes recipiat ab aliis,sbi r tinet etiam illam decimam, quam deberet, si Parochus non estet . Adde hie illud, quod dicam n. ε. 4 Dices tertior eteone etiam Religios λRespondeo/tiam dc illi propter eandem rationem deberent t men ex privilegiis multis quae ipsi obtinuerunt a Pontifice jam extirnuntur sere omnes, ut expresse habetur e ex . r. ἀ ae c. a.
ς quidem privilegia praeter Castropalaum, Le.A. t . suarium a
que,sie breviter habet Pasqualitus in Lauretum de Franchis , p. a. q. II. De jure communi ait,Religios omnes sunt exempti a lolutione decimarum de novalibus, ae de horti . quos ipsi eos uni, ec animalibus, quae ips nutriunt e. ex Ra.d. δι-is, o a Mi. At vero ex privilegiis summorum P tificum sere omnes ordiis mes religiosorum absolute eximuntur a solutione omnium decima-xum, etiam praedulium, evieumque soluenda snt. Ex his autem
privilesiis elura ab aliis recensentur 1 sed insgne est privilegium conressum a Gregorio XIll. Me tati Jesu, dc omnibus Religiosis,
qui communicant cum eius priuilegiis. Hoe autem se habet.
H aee Gregorius. Hactenus P qualitus. Legi te item eundem uiae . 3 ubi eximit etiam colonos, qui diraedia Religiosorum eonducunt, ut ea colant , parte una fructuum sibi retenta , Et attera i s Religiosis soluta , Quo modicuntur Partitarii: ut Item eo , qui eadem praedia comdueunt eo pacto,ut quotannis talem censum Religios s1ol vant, quomodo dicuntur eo Auctores emi uales. Et ratio est, quia illa praeis dia semper sunt ex bonis Religiosorum I dc ex alia parte supponi mus, ejusmodi Religiosos participare pri silegium praedictum tum personale, tum reale nou solvendi decimas. - Lege denione eundem inde I 1 qui eximit quidem eosdem Re Iigiolos , qui habent saecularium praedia in Emphyleusim , sed non eximit eos Religiosos, qui ejusmodi praedia faec utarium habent peras annos conducta. Ratio diverstatis est, inquit , quia is, quit praedium sicularium in Emphyleusim, lichi non habeat pro taeos annos conducta. Ratio diverstatis est, inquit, quia is, qui et praedium secularium in Emphyleusim, lichi non habeat pro Prietatem, habet tamen ejus uti se dominium in se potest dici illud esse bonum Religiosorum .hoe est, num utile ipsorum. Atqui ha het ex locatione, non habet illud in ullo dominio,& se quamvis illud per breve loeationis tempus retineatur a Religiosis .non potest dici, esse honum Religiosorum. Ita dictus Pas qua ligus, eum Aror. rana. Porino. Umism sua rem . S Castrop. ab ipso citati docent, eiusmodi bona istularia, sive ad lompum tempus, quae dicitur Emisphyleus, sue ad brere,quae dieitur conductio,vel locatio, accepta, de eulta a Religiose docent innuamasse lubjecta decimationi, quia phyleussa unt aron differt a e ducto,nis seeundum majus,vel minus tempus . Quare ea bona utroque modo considerata non diaguntur absolute hena Religiosorum,qus sola eximuntur ab obliga tione decimam m. Utraque starentia videtur prolabilis.. Illud pro Cleriei, seiendum omnino est, Clericorum bona duplicis teneris esse se. Alia enim ipsi habent titulo temporali ,hoe est titulo haereditario. vel patrimonii, vel legati, donationis, vel sis mili. Alia habent titulo spirituali, alia sunt,quς habent ex heneis se iis Melesas teis . Ex his ergo bonis posterioribus non debentur
de mae, saltem se eoncedente, seu interpretante consuetudine: ει de his bonis riplicant Doctoreseum Suario, M. cit. . a 3. dictum
Clericis decimas ex illis rebus, quae titulo Clericali habent. Additialis. Suar. Clericos nee etiam teneri solvere decimas ex aequistis
titulo spirituali . 6 At Veto ex honis prioris generis decime debentur omninδἰ quia
etiam ipsi, ut d ictum est, debent recipere aliqua Sacramenta, passoremque debent suum reeognoscere . Hie autem est illa exceptio , quam innuimus se. t Par hi enim et multo magis Episcopiarci-
8 At vero processu temporis facta fuit diviso Parochiarum .deis stratioue sint Clerici,qui in Paroe hils ministrarent;& tune Epis copo, ec Clero simul decimae debebantur. s Postea veth facta est alia maior 3iviso; crescente enim provenis tu decimarum, plures decimae fuerunt applicatae illi; quibus bene. ficu Meseristio fuerunt concessa r aliae vero suerunt applicatae aliquibus ex gratia,vel privilegio ratione meri torum quae ii haberent de Ecclesa: aliae denique applicito luerunt pro ii ipendio se vitii seu obsequii quae aliqui Ecclesae pr.ellarent & se in praesenti servatur. Quare hi omnes quamvis aliqui ex hit nee Par hi sint ,
nec beneficiarii, decimas reeipiunt titulo spirituali quia omnes inis serviunt Ecclesae. Nam decimae licet praecipuo dentur parochis, eo quod ministrent populis Meramenta ; dantur tamen etiam iis , qui sunt ex ossicio de pii tati ad divinum tultum, eique inser iunt . Ita late suar. ιs. I c. 28 e 19 His cognitis.
x o Respondeo ad qua sit um. Decimas iam hodie deberi,sve Par his sive beneficiariis.sve illis Cleriei3, quibus iam applicate illς sunt. Ratio eli iam toties dicta, quia ii Ecclesallieis minisseriis ne
ii H me vides primhcletieis aliis non inser. lent itar nullas deis beri hodie decimas, quia non sunt ab taclesa designati ut eius Mi mitti a Vides seeundo,nee ex iurecommuni Acteri deeimae Religi ss,quia hi pari modo non sunt ab Ecclesa deputati ad ministeriariclesae,sed id faciunt ex de*otione, vel ex voto, vel ea professione propria suae Religionis. 3 Draisex iure eommunit nam sive ex privilegio pontifiei sv ex eo quδd ips Religios Parochiam aliquam legitime administrant. reeipiunt aliquando decimas , quia tunc ab Ecclesa deputantur ad ejusdem seruitia prastanda . An deeimae debeantur paroe his divitibus, lege apud Exeobar, δε
De Ioco, tempore, aliisque circumram tiis solutionis Decimae. .
I T Nquires primδ,ubinam decim e soluendae sunt pI Respondeoaee imam praedialem proprie, hoe est, illa, quς ex fructibus terrae colligitur.omnes Doctores docent esse ex jure communi soluendam in Melesa par hiati,in cujusjurisditi ione sitim est praedium aetiams Parochiarius, hoe est sominus praedii alibi in habitet, atque alibi sacramenta percipiat. Ita expresse definitur cvio. - ω IIviris υνδε ιμωm i. 6 o alui e cuius destiitionis ratiosuit, ut iura Ecelesae, de decimae firmae essent, nee mutatione per.
1 meima verbi quae ex animalibus debetur quamque nos supra
large reduximus ad praediatem,sed alii mixtam appellant .pari mi, do debetur in tetro illi Melctae. in cujus situ animalia pascunt, vel
accubant seu dormiunt, quamvis dominus alibi commo1 etur.
Unde, si in hyeme in una, in aestate in alia accubant, de pastunt, dividenda sunt decimae .s Ouid . s toto anno alibi pascunt, alibi accubant λRespondeo duas esse sententias. Altera probabilis,quam sequitur
maluntegras decimas deberi Ecclesiae, in cujus situ paseunt. Altera
probabilioriquam sequitur suarer cum Cassrop.- ea, in e 8 ι M. g.
ait, esse inter illas duas Ecclesias diuidendas, sed majorem partem essedandam Ecclesae,ubi pastunt. Rati Thoma est quia scitius animalium proueniunt ex fructibus praediorum, hoe est. ex herbis. quas animalia depascunt . Ratio Suarii est, ouia non potest nerari aliquid conserte ad dictos fetus ipsum accubitum, quo animalia r a quiescunt, dc somno resecti, vel uterum gerunt, vel conet piun t.
119쪽
Illud adverte . dee Imm proptIε prae dialem totam deberi di elesia an qua sta sunt praedia ut dictum est, quia ita definitur in M. e tis Canonibus, ut vidimus l o. at vero decimam hane ea stetibus animalium , quia de ea nihil expresse definitum invenitur , aliqui Doctores volunt, de his dandam esse aliquam partem ei Ecclesiae . ubi dominus habitat, recipitque Sacramenta. Ira Navarrus, quem iurat Castropalaus,n 6. assit mans id esse probabile. Semper autem recole, haec dici ea vi iuris, nam citerum semper erit legitima Ecclesiarum consuetudo servanda. 1 Ad locum pertinet illa quaestio, an stilicet deeima deserendast ad Eeelesam, seu ad horreum Clerici eui illa solui tur, an satis. sit debito, si illam des in agro, in vinea, in tua domo λ. Responde nullibi in sure communi definitur, debere deserti ad domum Cleti eorum. Quare lassiciet,si in agro, vel vineades . Ita
Suar n.6 allidue spectanda tamen semper est consuetudo quae eonis su et udo erit legitima, si decem annis viguerit ; ad firmandum enim consuetudinem de re, quae non est contra ius, seu quae non est in iure prohibita, sussieiunt anni deeem , ut notat etiam h la eum aliis Castrop. De. r. n. 3 nam ouando est contra jus aliqui requirunt amnos o sed vide Castropalaum, Ac.cu pia M. et At vero addo,non sumere, si des in tua domo, seu horreo tuo, nisi quando ipse, eui decima debetur, si in causa. Elplico. Fructus indeci maloe, hoe est ,1 quibus non est extracta decima,non potes ad tuum horreum deferre nisi prius admoneas ipsum cui decimam deis hes suta secus injuria fieret Ecclesae. Quod ti, monitus sibi sumere, negligat itu ne sane poteris illos in tuum horreum reeondere, vel in area relinquere, nec teneris expectare; tune enim deeime ereditor sibi imputet damnum, s quod patitur. Ita cum aliis Bonae .dio..is.
a TNquites eund hquandonam sunt deeimae solvendae I Respondeo deeimam proprie praedialem dieitur a Ponti tace, e evim Moiara δε incinxiι, deberi statim fructibus eoilebit. Quare vindemiata e. s. uva, antequam ex rimatur, separanda est decima,
Ita tune iam fructus vineae es collectus. Idem dic in reliquis stu-luum generibus.
d amese.quando scelus sine matre vivere potest: secus, nullius sere utilitatis essent. Lae veto caseus,&butyrum uia successu tem mistis ea colliguntur, solve a sunt in fine collectionis.Lana item , quando oves tondentur . Atque hςe ex iure. Caeterum servetur te. sitima consuetudo. si illa alicubi extat, ut toties dictam est.
non exigat, obligorne illam solvere .
Pontifek )ti statim ae seu ius eoilecti sunt, quod debitum solo d
cursu temporis non extinguitur. Ita Suarer, Aror. Castrop.ώe.cit.
lnq, communiter. M s aliqui Doctores requirunt debere peti ii sunt explicandi, debere peti ad efiiciendum, ut debitor decimae
possit excommunicari non vero ut a culpa excusetur . Hinc notanter modo n. I. vixi, non debere debito rem fructua indecimatos in domum, et horreum suum deferre, ni si eonsentiente eo, cui deci ma debetur,vel eo negligente,modo ibi. dicto,quia statim ae eolis cti sunt, etiam nullo petente, Melesae omni iure debentur, & M-Hesa habet jus in re, nec solam ad rem iri illis fructibui tot lecti, , quamvis in eumulo adhue sint,nee dum sint sepa rati ut sese Castro
a TNquites terti , an debitor decimae post ex fructibus dedu- cere expensas, Ec decimam solvere ex eo, quod iis deductis
superes. Titius e. r.eolligit ex suo agro viginti mensuras frumenti, pro quo frumento expendit arando,metendo frumentum serendo, di pro eaeteris necessari i s. exv d i t, inquam, decem au reos , quanti valeat decem mensurs e .gr. frumenti,debetne Titius duas mensu vas, an unam δ13 Respondeoomninbdebere duas; sie enim definit Ponti sex crari non ι δεδιι ι . Ne igitur dieas . per Ierem ei vilem, S per aliquos eontractus illos diei fructui,qui luperlunt. ablatis expens ne id .inquam dicam uia per leges ei viles, di per eon t ractus respiciturauerum euod Grid illud est,quod remanet, deductis expensis i at in materia /ecimarum per sacros Canones non respicitur I uerum, sed expresse respiciuntur ii ii uctus. oui e terra nascuntur ; sve autem mul tas expensas effectris,s .e modicas, semper id, quod col ligitur .es fructus nascens a terra. Deo scilicet concurrente, in cujus recomitionem debetur decima. 4 Dices ergo,se. E. ego seminavi decem mensuras tritici, & in aliquo sterili anno eollegi non nisi decem adhue debeo unam mensu ram de omittere expensas pro illis factas . Melius se suisset, s nia hil seminassem, nam nihil deberem λrs Respondeo, concedendam esse omnino consequentiam.Nam elim ille modicus fructus ea ter Meeuretente Deo,pros luxest. Quod si nihil seminasses,jam eum nihil hiluisses a terra otia est mi
tum ouia tune debuisses nihilina Pagundez,Suare B acu Les.sus, Castropalausi laeui .
6 Duo adde. Primum , sire colas agrum per te ipsum, s se per Colonum, sue per Partitarium, semper de tur integra decima, qua tamen integra soluta,nihil amplius dehet Colonus, vel Partim rius, quia secus his eadem decima solveretur.
7 Secundum graviter te precare , si ex fructibus eligia deteri res di illos des pro decimis,quia cum aeque boni, ae deteriores pr creentur ex terr aeque de illis decimas loluere tenetis. Ne igitur pro te eligas meliores, et pro Meleta deteriores , sed ex eollecio. sine fraudeatumulo .da bona fide,quod debes. Ita Doctores citati. posse separare meliores prioribus, ct decimam dare de melioriabus, sane aer us estet Religionis uald e laudabilis.
Item potiria iacurrit, qui decimam non
Respondeo, praeter peccatum mortale , quoad habet duplieem malitiam,nempe uerilegii, dc iniustitiae, quia tollitur a Dei Mini. stris id, quod ipsa debetur in recolnitionem Dei Creatoris Om. nium, praeter id peceatum, inquam. incurrit excommunicationem non quidem latae sententiae . sed ferendae, id est, poli quam monitus quis reddere, non reddit. Quod haee sit ere ommunieatio ferenda, non vero laraaperte collisitur ea Tridentino Is .1 a.d reformini decimas, inquit ut subtrahunt, aut impediunt, excommuni centur, nec ab hoc erimine, nis plena testitutione sequuta, ab l-
a Nota autem singula Tridentini Vecta primδ,illud Ius --,aυι ιυνδώare non solum enim et vi non reddit decimas, sed etiam qui impedimentum affert, ne reddantur. in easdem poenas incidit. 3 Nota secundo illud .aι-mtia ιι. κιών:)eum enim si modus in perativus , denotat excommunicationem serendam, ut dieitur in trinatu de excommunieatione . Atque hic corrige, quod mendose
Typographus1cripsi in Casircosa distini p. I 4 n. i. ubi sc imis pressi, qui non solvunt integras decimas aereommunicationi sistiaciuntur: eorrige; inquam, i subilatantur.)4 Nota tertio suis pono rasii Non. nam non excusatur ab e communicat ione .s partem quis reddide tit,totI enim,& integram solvere debet. Lege Leandrum. a. d. imis PO a ε 3s. Excipio, nisi forte pars non redaita sit tam modici, ut propter generalem ratio nem uarvitatis materiae. rum quod deest pro nihilo reputetur . .s Nora quarthii ... Antias. νi in id enim intelligitur si est in triamine. Posset enim evenire,ut quis fuerit potens reddere decimas. Inde excommunicationem eontraxerit. sed nune sit impotens, dc absolutionem petat. Diuoluitur eum Leandro ινι .e.σ g. ct sane tunc posse absolvi.quia noti est inerimineci nunc impotens est. Acidit Castris is . u. ut is,priusquam absolvatur, de heat iurare, se soluturum, eum possit. 6 Poena secunda est privatio Melasiasticae sepulturae , ut notat eum aliis Leander, I .cit . o.
7 Pςna tertia est excommutilaatio lata. non tamen Pape reserva ta, Contra Religiosos peribadentes populo, ne decimas soluant,vel illas ipsos usurpantes in taetera smilia tentantes e rea solutionem decimarum,ut clar/pronunciatur an C - ώιna . d. aeoci sis Cnm Curant/s. 'ni . Lege Toletum, M. c. 2o.u. s.1 Prena quarta est excommunicatio in Bulla Cinae , di quidem lata, di Pontifici reservata contra exigentes, usurpantes, occupa te equestrantes deci mas de ad id auxilium praestantes, ut suia habet suarra Toletus, aliique in explicatio e Bullae Coenae .s His de poenis. Ubi insurgit illa quaestio, quae non rarδ eum rere solet. Magistratus siculatis, quando ed sterilitas in civitate. cogunt Ecclesiastico ut vendant frumentum quod ex decimis mulegerunt, vel etiam ex suis agris, immo aliquando vi , quamvis iunci pretio dato, vel promissio b illis auferunt,uel sequestrant peccan nriti in Bulla Coenae excommunieationem incurrunt io Respondeo verbis Castropalai, M.ti φ I . I De .m est ,
120쪽
De quinto Eccletiae Praecepto.
tius patet . quam illae ; eum offerri ex omnibus bonis, nee solum ex terrae fructibus, aliquid possit. 7 Si ergo quaeramus quid iuris de illis, dico nullum extare prae
eeptum in iure de his .ut notant Doctores eum Suario, ε . .is. p. 2.5s. . . L a. Quare, si tu obligeris e. g. aliquid Ecclesiae ostertea e Ceasone decimarum loquimur breviter de primitiis. Inqui- quia id vovilli vel quia ad aliquid offerendum tuus Pater testamen- res ergo primΛ quid sint/Secund6δ usus iuris sint primitiae' to te obligavit .hoe debitum non est ea vi praecepti obligationis,sed a Rei pondeo ad primum olim in veteri lege. ε .r ah. .pro ex vi voti, vel testamenti. ceptum erat,ut universa frugum initia, sus gignit humus, Domino ου Hie autem duae quaestiones sunt dissolvendae. Prima est .an salia reportarentur. Distinguuntur autem primitis a delimis in duobus. tem in aliquo casu fit obligatio apud Fideles aliquid offerendi , seu Nam decima est para decima fructuum primitiae vero sunt ipsi pri- donandi minimis Ecclesiae.si forte hi indigeant, vel debeat repara. mi fructus. Praeterea decima solvitur in sustentationem Miniit - ri Ecclesae fabrica re habeatur unde. Ad quam se recte respondetrum Dei Sin recognitionem supremi dominii in nos esus subditos. Castrop ω .eιιρων. II. si Fideles Paroe hiani primitias, vel decimas Primitiae autem osteruntur Deo , eiusque ministris in gratiarum solvunt sussicientes ad Parochi proprii Episcopi sadgo de Mini- actionem pro beneficiis receptis, re in recognitionem Dei, quo au- sitorum Ecclesiae: iustentationem ἰ non tenentur oblationes alias Oore provenit nobis quidquid a terrae fructibus accipimus. facete; quia ipso aure non tenentur ampliores donationes facere . 1 Respondeo ad lecundum . quamvis in lege nova ι.εus I quam eas, quae suffieientes judicantur ad debitam ministrorum suae rimo, I assi adsit praeeeptum Ecclesiallieum snon enim ap- stentationem Quod si decimae in benefieta simplicia divis. sunt ut paret tile divinum, nec naturale: nam recognitioni Dei, gratiarum Hiis usibus applicatae, cuius caula descit congrua sustentatio Epita acti otii A sustentationi Ministrorum Ecclesiae satisauperque fit per e o. victrioaut beneficiario, nora tenentur ita Fideles supplere, ipsis deelmas, vel per alias vias; quamvis, inquam, adsit Me prse . sed aliunde provideri debet. Haec Castropalaus. tum tamen recte norantiassius D. xx. 39. .6.n. 3 l. & Agor. o. I. s Quaeres. Quid ii parochiani sint adeti pauperes,ut non valeant Ita. 7.e 38 ε 3. in omni serε regione illo sesse legitima consuetudine deeimas, aut oblationes facere suffcientes ad parochi sustentati abrogatum, nam , eam si merum Ecclesiasticum, potuit contraria nem ρconsuetudine aboleri. Responde eum eodem Castropalao: tunc Miseopum debere uti. Diri tament .) Nam audio in aliqua regione adhue durare. remediis traditis a Tridentinoi 3 a. 7. P g de re em. Iuga A. Advertit autem -.οι. ΑEor quod ubi lex hςe extat Mon solvuntur bis eadis, id est , trans serendo Ecclesiasti eos alios redditus ad nasprimitii nis 1 Clelieis petantur adderem ego,si talis est consuetu. necessitates, atque his applicando, di miliat quae remedia .si adhue do petendi. AdVerti item potest cum Cisropalaci. A vicimis p. 6 . suffetentia non sint, reeurrendum erit ad Summi Pontificis provis eam quantitatem, vel qualitatem, Ac eo in loeo, vel eo in tempore dentiam. primitias donari, quae ipsameteonsuetudo in ea regione solet usuris Io Secunda disseulta .est an ex aliqua eonsuetudine, saltem impare Λduertit denique vega, in reis. oniatis caώωm Bomnio um, memorabili. possit seri ut has oblationes,de quibus loquimur, obli- alicubi primitias solvi loco deeimarum e quare tune oblitatio erit gentur sub mortali Fideles exhibete λillas solvendi , quae est solvendi decimas.
Ad quam respondet sotus a.deIubri'. 7.ara. 2 a1 posse: quia eonis 3 Quaeres, ubi primitiae solvi consueverunt, in qua quantitate suetudo hec aliquid offerrendi in ipso prinei pio fuit . α debuiti debeant λ - . . suisse spontauea ,α libera ergo absque ulla obligatione, ergo neque
ε πNqui seeundd de oblationibus. I Res video. latio, ut de illa hie sermonem tabe uis
ιωὰ nos Mac/μmvis ob ν νῶ. si igituKdieunt hi Doctores pia eo suetudines lunt observandae,errois obseruanda illa consuetudo de oblatione, quae saltem per immemorabile tempus est eontinuata. at Sed certe non video, sicuti nee videt Castrop. I .ril. .a . c vincentem esse hune textum; nam pontifex explicit observandas
. . - eiis quidem consuetudines Nas; sed eo modo, quo sunt introductae,A Respondeo. Oblatio, ut de illa naetermonem habemusaest ita ut non immutentur, nee varientur. Quare si sunt introducta donatio alicuius rei sis ex mobilibus, suem immobilibus iacta Ec- eum libertate, eum libertate erunt observandae. Erit erro:inquievisae ad eius Meessariis ea pensas, sue ym fabrica , sive pro ornain Casmp laus, sententia obligans solam prepter auctoritatem tot
mentis, sire pio similibus. Disserta decimis, vel primitii uia is Doctorum Notabilior iudicanda. ἔ