R.P. Thomæ Tamburini ... Tractatus quinque in quinque ecclesiæ præcepta. Opus posthumum. Cum indices rerum notabilium

발행: 1702년

분량: 131페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

Τractatus in artuS.

tum Misisseit enim timor rationabilis de damno per Iejunium inse--do, timor, inquam, vim levis , sed mali notabilis. as Et quidem communi ter eonscientia ipsus Jesurantis sussietet, qua bona fide dive ex experientia praeterita s ve ex probabili ratione putet, sibi graviter noeiturum ieiunium, vel damnum sibi event rum . Magis autem in partieulari habe hanc expedati stimam res

illa infirmitoseu illud damnum salutis notabile est Muod operaistiones ordinarias cuiuslibet personae impedit; ita ut, qui covi ueto suo modo operandi eas continuare eommode cum Jejunio nequeat, ita. iter ab illo offendi, censendus si .is Hinc si Seholastieus ex Jejunio , capite dolere soleat, vel quo. modocumque cum dissicultate studeat; si mulier ex debilitate Iejunii servitia domus incommode operetur ἔ s vir quilibet suum om-cium artemque Iejunando dissieulter exerreat, ec similes,ex hoe ea. pite damni a seiunando legitime excusabuntur.

27 Nutrientes praegnantes huc rediicuntur propter salute enim, sive infantis sive suam Mejunio eommuniter excusantur Nec ex issantur modis a Jejunio sed etiam tenentur eo muniter ait Leander, A sia r/ anao φ. 76 . non Ieiunare quia pro nutrimento foetusac suo non sustitit una comestici: carnes autem tunc lolum comedere iis nutrientibus di prae nantibus conceditur,quando se eomplexio, de necessitas earum vel infantium ex seit; sed de hoe dicemus infra, tibi a uti.24. Quint advenas ex placato cujusdam mediet iliquanto benignius loquitur. Quod de his dictum est, puto etiam de lamina, antequam eone iis piat at a medicis iudicentur sejunia matris nocitura proli suscipiendae, quia multum grave est, 1 aeminam eonfusatam, prolem probabuliter mutero concipiendam,ibuere non polle dc scuti alia remedia se etiam convenientia alimenta , debebit ponere, ne fretus sorte concipiendus elanguescat.

3 quaeres primo. si ego maximam dissicultatem sentiam in I, Junando,possumne mihi posvadere, hanc cile infirmitatem, meque a Jejunio de ligare λ Dico ο---- nam leto,molestiam aliquam

In Ieiunio resdere, nec propter hane posse, me ereulari. Ago igitur statim de dissicultate magna, ec extraordinaria . a. Resp dems dissicultas oritur ea malo habitu tuo, tuaque gu-Iositate etiamsi ut magna bligarisaeam vincere,& ieiunare ex Fil

habitus, quamvis inveterat aer tirpare . At si dissicultas oritur ex prava eorporis dispostione, quia e. g. stomaehi notabilem, atque exintraorἡinariam debilitatem lentias vel insolitam lassitudinem.& s. milia .exetis aberis a ieiunio,eti 1 si ejusmodi debilitas orta fuerit ea malo ha bitu nimis olim eomedendi Ruia, tune ejusmodi incommo. da redueunt urad corporis infirmitatem.

Io Quaeres seeundo an in die Iemnii licit/ quis sumat aliquid

electuarii, vel saccaro conditum, vel quid simile, ut sanitatem, vel recuperet, vel conservet λRespondeo. ut recuperes notabilem salutem amissim . ne si dubium, quod possis tantum sumere, quantum proportionaliter ad salutem recuperandam iudicatur necessiriu: uuia Melesia ut dictum est non praeeipit Iriunium eum tanto tu statutis detrimento.At ut

se servet, vel conservet, distinguendum est: si enim de propinquo prudenter timetur qgritudoviotest: quia id etiam praesumitur e Odi i benignitate Ecclesiae. Versim s aegritudo non timeatur deiquo, lichteoncedatris quali gus , ine. i 33. tamen merither eum aliis negat c. cit. q. ra. quia se non sumeωur id me

modum medicinae, quae supponit vel malum actuale, vel saltem de Iropinquo. Adde , noe modo nimiam dari sere omnibus licentiam eiunia negligendi; omnes enim de remoto timent aegritudinem.

ns imitas concedit usu m earnium Respondeo, certum esse ei, cui ex periti judicio noeent graviter tibi letales, licitum este adhibere carnes. Animadvertit autem QuintanadHE O.a ut .. t.' .cum IML C Martitioncs. Joan. Sane,. illum, qui expertus sbi nocivum iam esse in Quadrages ma, vel diebus prohibitis, carnes non comedere, non teneri futuris quadrages mis a earnibus abstinere, nis maximhd ubi tetur causam noe umentieessisse. Addit ibidem se idem Quintanadvenas: Illis et iam, de quibus prudenter timetur, aut probabialiter dubitatur. an carnibus non utendo, grave, aut e siderabile

damnum perpessuri sint us carnium concedi potest, quia in dubio a me benignior pars ut interpretatio est tenenda; dc quia in dubio melior est cond itio possidentis .cum in homine eertior, dc antiquior si possessio, & ius non l. lam ad conservandam vitam, sed etiam ad eam non exponcndam perieulo amittendi , quamvis ad se possessio praeeepti abstinendi a carnibus,melior est illius, quam istius eondi lio; praeser tim quia com idem jus habeatur ad vitandum damnum

a i Nquites tertih qu nam i I in diebus prohibitis λsalu t ia quam ad illud .itandum, de quo probabiliter dubitatur, e go si ad illud conreditur esus carnium, etiam ad istud , Hactenus Quintania veg. afferens pro hae sententia utrumque sancher, Sylveur. Trullench, Entiqueet .aa Singulos autem mothos in particulari recensere,quibus eo eis di potest carnium usus ad medicos potius pertinet, quis ad me, logos . Nihilominus proferam hic nonnulla ex iis, quae praedictis Quintanad enas assert g. J .ex insigni medico, ut ipse ait Petro

cam R. a s.

His reod addit Leander, .s MIbonis . 37. praegnantibus de here dari carnes,s eas vehemen ter appetant, quia alia 3 esset pericu

a s Pergit deinde se Quin ranag Venas, limitando metith dictum

Peramoti . in quibus non placet, sexagenariis esum carnium concedere, cum ratione aetatis non eximantur a negativo praee pio raris

nes, im mi ec linteinia non edendi in diebus prohibitis, sed solum IJejunio. Conceditur autem seragenam is esus earnium,aliquam causam habentibus, licet esset levior,quam illa,ctquam concederetur aliis ante hane aetatem.

26 Et paulo post. At verh, ait, omnibus praesitis maiore ausa debet adesse , ut per annum diebus prohibitis earnes edant, quam in Quadrages , cum in hac per quia raginta dies eontinuos piseibus

vesci .ma3us nocumentum haberi ut timeri possit quam haberetur. aut timeretur in horum ciborum eomestione per usum , aut duos

dies in qualibet hebdomada. Haee ille.

αγ T Nquires quarth suid de infirmi quoad linteinia

I Resp. erbis Musdem Quinta ductas. 1e n. . Omnibus, ait.qui aliquod damnum medioere actuale, vel habituale patiuntur, vel pati,sunt experti vel pati timent in .aletudinea ceat possunt lacticiniain ova etiam sne dispensatione, licet hoc damnum et tismor, aut dubium illius si gratius aliquantulu inferioris illo, Quem neces3arium este diximus pro comedendis carnibus . quae dotarina praeeipue loeum tenet in Hispania tum ob consuetudinem, tum privilegia Bulis,quod ,ubi viget laeultatem hane saei liorem reddit. Addit primo, paulo post satis esse quemcunq; capitis dolorem, licet

levem quamcunque inflammationem gutturum, aut oeuloru ad e medenda lacticinia diebus uetitis: Addit a Fris. . Omnibus etiam sere qui sua ostieia,fle occupationes tuas non aeque bene piscium eluerercere, aut his attendere valent; unde omnibus Concionatoribus frequenter bis e g.in hebdomada Quadragesime predi eantibus omnibus Maristris Philosophie.&Grammatieu,qui saatem diras lecti

nes unius hore habent quotidie mane, vespere, ae similibus. Addit tertio . omnibuε item.qui sedulo ad studia, s vescholastiea,sve m

ol ia, sue politi ea ineumbuat . ut sunt Magistri plures, praeter timneligiona. Seorum Religios scholastiei de his expresse docti Iuniore δε inter eos doeli stimus Pater Idelphonias Rodetieus in m teria de Jejunio. Addit quarth Illis item ea concedere qui frequeri ter eonfestionibus adsunt, dc Choro nimis prolixo, ut sunt Chartus ni dc s Hieronymi Religios . Idem Advocatis, Et iurisperitis, de studio ineumbentibus idem sentit Diana de procuratoribus videlicetia lites. De his omnibus ratio est quia piscium esus presertim

continuus e5muniter ledit e Rui ad exercitia mentia incumbunt

Dixi tamen οὐ omnisvis quia aliqui ea numeratis ita robuste naturae, stomachi, ct capitis elle poterunt, ut salubriter se jam diu habeant frequenti piscium elu, α iis ova, dc lacticinia sunt den ganda, si non adsit Bullae Cruciatae Privilegium .Hactenus ex Quinis Memineris autem, comedentes lacticinia . 8c ova debere servare Iejunium; quia, ut in superioribus dictum est, stat essentia Ieiunii cum lacticiniis, quae non stat cum carnibus.

29 π Nquites quinia, an qui ermeent artes, vel incla laboriosa , I elimantur 1 Iejunio

Respondeo sane eximi,quando ea eiusmodi sunt, ut eum illis smte Ieiunium val/ὰ dissicile sit; quia exercitium, quod fit cum nota bila labore, e sumit spiritus, affligit notahiliter corpus, illudque debile reddit;id quod piam Ecclesiam velle,non est praesumendum.

Et ita explicuit Eugenius IV. relatus in eo .n lapilla Itomm F - νώm --tim. Uri. Iebaniam num a. de tenent omnes Du apud

102쪽

De quarto Ecclesiae Praecepto . 99

go At qua ratione sciam artem, et offetum tanto labore fieri,ut pertimat ad me liberandum a Jejunio

Respondeo .ese illud orietum, ec artem, quae efferrentur eum magna agitationeseu motu manuum, ec braehiorum, vel etiam pedum, ita ut motus fiat cum impetu .

3x Hine oro fit,ut Agricolae, Ferrarii, Fabrilignarii, Caementa. rii, uores, Fullones, Lapidicine,Baiuli .Pistores Textores, Molit res per seipsos,Coriarii, Remigantes, Merematii portantes 1 rummercium capsas per urbem, Argentarii,Aurificesve malle uel sim, ii traxi instrumento per laborem utentes. 3 a Verum hie nota, laborem deberetile notabilem, nee perpa eas horas, se/ per notabile tempus. sirreus non militabit ratio cons umendi spiritus , Ne. Nam s quis Molitore. g. parvo labore aquae vi frumentum molat, vel Textrix leves victas texat, vel fullo duo, vel tria induta lavet, non dicetu e laboriose aδere. 3I Seriptores vero,Notarii, si tes, illum ex lino, vel lana nentes , sartores, Lectores eri eum uestientiae, Consessarii, Mediet, Chirursi, Barba tonsores, quia non exereent ossicia, vel artes,per se laboriosas. non excusantur ex hoe capite a Ieiunio. Dieci .x ιει eam. nam s quis haee, . et similia ex ossicio suo exedieres,ita st debilis ut suum ossicium aliis leve ips si notibiliter laboriosum, Ieiunio per Meldens, hoc est, ratione suae complexionis excusabitur. Hine Seriptor e. t obligatur ad Iemnandumvivia seriis

hendi omelum leui hest laboris , dc fortas e modice edens facili iIsseribet, quam ei bo relevius; tamen s cui Notario ita laboriosa sucis cedat seriptio . ut sine duplici resectione suum munus obire ne Queat, excusabitur certe per accidens ratione suae complexionis .

Idem die de es telis similibus. 4 Haee sunt certa, sed adhue dubitabis primδr an Atti sex robustus .eg. Arator qui eum labore potest optime lubitinere lea unium,

an, inquam, a Jeiunio eximatur

3 Respondeost ximi. ita Fagunderis Hom. LeeI4 . c.8--.x 3 Ratio est quia ex se omnes Artifices laboriose artis excusantur: quare excusabitur & hie. Λtque huius rationis ulterior ratio est, cuia laboriosis artibus vacantes frenuenta indigent refectione ne indebilitatem incidant, quando minus putant. Et quidem idem F

gunder illud addit Amn. i 6. Artifices, vel smiles Iaborantes,s s citia 11uis laboritas exercitiis vacent uno, vel altero die, non obligari r gulariter ad seiunia; quia , ne deficiant illis vires. legitime possunt

vel eas ser*are ad sequentia opera, vel easdem rescere pro operibus antecedentibus At si multis vacent diebus, obligantur Jejunio quia exculatio neque a praecedenti neque a prς lenti,neque 1 e sequenti labore peti non potes λ 6 Dubitabis seeundis quid ,s eiusmodi Artifex Ferrarius e g.st dives, neque illo labore indigeat , potestne nihilominus laborare, &non jejunare λ γ Respondeo posse ex probabili sententia,quam sequuntur sane.

Bonac Trulleres allimae cum Leandro a pνac. Ε et εν. p.8.6 2. Ratio est, quia es declaratione Eugenii IV. modo relata expresse eximuntur exercentes artes laboriosas, nulla facta exceptione prodivitibus tum quia sicuti csters leges respiciunt quod mi frequen--; ita lex de obligatione seiunii respieit Artifices laboriosos, qui

communiter er arte victum quaerunt, de se comprehendit omnes,

etiam illos,qui per Meldens divites sunt. Et seu ti eadem lex de Impanio liberat omnes infirmosa predi lo se unio, esto quia infirmus

aliquis ibrtas e eum Iritinio melius se habeat, ita in casu nostro. Δ Dubitabis tertio. s quis artem, seu vivendi modia laboriosum non est ex sua reditione sortitus, potestne ea sua voluntate labori tum opus aliquo die assumere dc consequenter eo die non ieiunareλ ρ Res p. s id faciat ex aliqua rationabili causa, ut quis e gae ren homine,qui templ5 ad festum celebrandu ornaret, sine pone. Idemeritini pietatis gratia iter pedestre arripiat ad sacram Imaonε invisendam,si satellis utq;ad sanguinem se notabiliter ex amore Christi DomiΑi Passi is se notabiliter datui ad serviendum infirmis totudiem, etia cum proprio luero notabi liter laborando ex motivo misericordiς,vel charitati sat sumat pia enim pietas satis rationabi lam causim dat in prNictis. Ide judicos quando aliquod grave ea

modum laborando acquiram , vel incommodum a me grave repetis Iam tantae enim gravitati indulgere putatur Ecclesia. Ita Lessu.

At si sne causa,ut si quis pedester ad venandu E. g. iola ob voluptatem se e serat, vel pila ludat mult/ iris s eum pecea et ut si ad adulterandum, vel ad iurandum dictu pedestre iter arripiat aedm id si ponere irratio hiliter di rectum impedimentsi eae

quutioni prςcepti dum praeceptum urget,ill ici te contra praeceptulam nandi set.Quare non esse excusandum censeo hominem nobilε,

di divi tem,qui vellet laborareaec sic non Ieiunare in illo die ieiunii, etiams laboraret n5 ob fine non Ieiuna i , sed propter suadeles

rionem censeo, inquam, non ese excusanda, quia hune non excusat ars,seu offcium proprium,quo privare neminem intendit Meleta nes, necessitas neq; pietatis virtus. Unde ergo excusatione exposcetὸ o At Trullane M. in me .a.iso. 3.n. roaum Medina Ledes maac vertieelli si o4.3 e'. citantom nian m. dieit: praeaceptum Ieiunii non obligare ab absti nendo ab honesis actionibus , nam propter hane eandem rationem idem Trullene hexcusat eum, qui semel aut iterum pilae ludum assumitaleet praevideat,non posissa deinde, propter laborem ludendi, Ieiunare.

Respondeo nefando,preeeptum non obligare ab abstinendo ab

hones is a liuitibus sine cauis assumptis liquide, dum urget pNeeditum, vel est in proximo, obligor non apponere impedimentum ad p eepti illius exequutionem quia secus milem die Dominico do mire quae eerte eli actio honesta, dc se excusari ab auditione iacti. Quare nefandum omnino est , quM tunc licet pila ludere, nec 1 mel, nec saepe quia semper est par ratio: dc sie non te nare. Unde etiam infero, te non piale licite sumere medicamentum, cum quo Ieiunare non potes in die jejunii , vel cum quo audire sacrum notivales in die festivo si nulla eausa urget .v lacile potes in sequentem

diem illud assumere . vel ante praedicium diem ieiunii tibi de illo

41 Admitto nihilominus tanquam emisis quamvis cum mee to)te ira defatigasti,ut non valeas jejunium pati; mecasse te quidem dum impedimentum ieiunio apposuisti, at poteris deinde sine nouo peccato comedere, quia tune vere incapax es macerationis jejunii.

43 Hue ineidit illa quaestio.an,& quo peccato quis peccat, si noxios e ibos comedat, unde sequatur, eum ineidere in infirmitatem, qua impediatur postea ab obtervatione ieiunii λ Respondeo tres hic casus distinguendos esse. Primus: Elaeibas

. e Dico, te tune peccare quidem contra temperantiam, Ac eontra propriam eliaritatem,graviter,uel leviter iuxta damnum quod tibi infers; non ver4 contra praeeeptum 1e1unii, quia in hoc casu nulla ratione advertis ad praeceptum ieiunii. 3 secundus casu, est. Si praedictos eibos eomedas cum praevis ne tum suturae infirmitat is tum future impotentie,qua non jejun his . Ad hune dico, tunc peccari quidem modo ditio in casu preeedente, sed regulariter non peccari contra pr Yceptum ieiunii , quia pisceptum seiunandi et , ut in die Pra cepto ieiunem,non verbut in diebus ante praeeeptum me aptum reddam ad illud; hoc enim essee

nimis onerolum Fidelibus. Quod si illi noxiaec aestioni eonjungi tur impotentia rejunandi, id per accidens est , tibi illam impotentiam noo intendenti . neque enim ad comestionem sequitur tania

quam ex causa negatio jejunii nam haec ieiunii negatio sequitur ad ipsam impotentiam ortam ex comestione. Quare negatio jejunii est quid remotum res pestia comestionis , ad quae remota removenda

non obligat praeceptum.

Di, i tamen trutilaνito quia ita solet esse, ut infirmitas ex cibis noxiis non timeatur futura eodem die ἱ senim in aliouo raro eas ulraevideretur infirmitas sutura in eodem die iennii .vel tempore ili diei proximo, peccaretur lane contra praeceptum jejunii ex illo principio paulo antea me allato, quia nimirum quod eunque prae Optum de aliqua re obligatine quando praeceptum urget, vel est in proxim ponatur impedimentum observationis illius: setiti .ut ibi dem dixi, praeceptum de audiendo sacro die Domin leo obligat ad non ponend um eodem die, vel proxime ad illum, somnum e g. quo

posto, ego illud audire non pollum . . 6 Tertius easus est. Si praevideas infirmitatem,prsvideasque, te reaea contracta, impotentem ad ses unandum, de insuper in te ase fulto noxia eomedere, ut se satius jam impoten non obligeris jejunare. Et ad hune casum dico, te illa comedendo peccare contra preceptum ieiunii, ultra peccatum contra temperantiam, vel proia priam charitatem, etiam si id laeta multis diebus antea, intenda Rimultis item ante diebus Auim veniat dies ieiunii. Ratio renui, se haberes actum voluntatis. te subtrahendi a praecepto Ecelesae dum

praeceptum urgehit . Non sc ille, qui exit de Territorio, ubi adest praeceptum jejunii, dc transi eodem, vel praecedentibus dictu ad loeum, ubi non adest tret ille . qui tentat obtinere legitimam dis pensationem a naechpto nam ct ille se transferens ad eum loeum , dc hie dispensatus, sane poli transtum , vel post dispensationem nullo praeeepto urgetur illud enim , se vel uti exeussit leti time. At

in hoe .de quo lori ut muratiam e tracta Iam infirmitate, remanet.

ut in caeteris Fides ibus .praeceptum. Id quod etiam dico de ludentepila,vel eunte ad venanssum eque smilibus assumentibus eiusmodi voluntarias actiones sne eausa; unde intendat fieri impotent pro ilialo .vel sequentibus diebus M iejunium. Is enim,quia per infirmit tem , vel debilitatem non ereulit a se praeceptum; sed solism eaeti. satur ab illius observantia i valdὰ enim diversa sunt , non habere prseeptum, dc ereusari a praecepto, cui quis vere sublieitur , ut

communitet docetur ιη tra I. is irrisas, de nos diximus Wa eis a. n a. quia,inquam a se praeceptum non excutit, sequitur eum gelii uere; quia facit illum actum , illamque operationem exequitur , um est sub prireepto de dum facit hune acium: volo noxia mand care vel pila ludere,ut se exeus er ejunio, ponit voluntarium im pedimentum ut illud praeeeptum eui subditurinon observet. Et li cet , quando est infirmus, non peccet non , unando, quia ab imp tentia excusatur,peccavit tamen,quando ad dictum finem non te uian Hi impedimentum voluntarid admisit . Lege Thom. Sane h. in OV M. . a Aus. .lossianch. i. IA ua .di Leandrum ιν. - Iomnia is p. 3 e Mis r aes.s quae'. l.Sed materiae necessitas diutidanos coestit in hoc casu immorari.Redeamus jam ad dubitatione de

ei is laborioss. γ Dubitabis ergo quartδ de Satoribus . Concionatoribus, de G a iter

103쪽

liet facientibus, an scilicet hi excusentur propter suum laborem a

Jciuniorum obaervantia λ s Respondeo quoad primum Sutores, qui ii sunt qui ealceos eo suunt ego nequaquam excuso scuti IMI n. 3 j. non exculavi Sattores, quia non videtur ars lutoria Icuia nec sartoria admodum laboriosa. At Lelsus M. . . 1. 3 6. η 43. cum aliis excusat sutores non vera sartores, quia traciare corium cum manibus4brachiis, pedibus ut ii

faciunt luperati ait Lestus 3 laborem satioris. Ego ad eorum con- se lentiis, qui suum laborem recte callent, remitto. 7 moad secundum de Concionatoribus distinguendum puto. Si per totam quadragesimam quotidie, vel etiam ter . vel quater in

hebdomada confitetam concionem unius horae plus, manus habeant ad populum, assimative; hoc est,excusari a se umo ea responden .dum,tametsi voluntati ,Λ eum lpe lucri,seu eleemosynae est enim opus per se intum concionentur. la glis Dianam a. 'Mi. 9. ν/gio. Si se me aut bis in hebdomada, negatave est respondendum. Ratio utriusque est, quia frequens illa dicendi exercitatio juncta cum n cellatio inenti, labore , labor videtur non contemnendus . qualis certe in raris contionibus non apparet . quod si quos adeo sit, vel hat debili; ob unam, vel alteram concionem, tunc puterit a Jejunioeticulari. Verum ad non est petieaed per accidens ratione tali per sonae id quod extendit Sanchea 5s. Deo .c. Δs. I .num. ιε etiam ad diem praecedentem concioni s debilitas sudicio prudentis idem

requirere videatur.

4i quoad tertium , de iter sacientibus est distingitendum. Nam iter iac ens pedester per totum diem, vel majorem diei partem; ut

faciunt Curiotes . seu Tabellarii, litteras ex una Civitate ad aliam portante exculandi sunt quia vere hoc laboriosum est offetum uri patiens Jesu nium; at iter agens equesitis. xci lectica, vel navi,pet lenon excutitur,quia contra i , labor compatitur cuin Jesunto. Dicos se in senim ratione complexi m instinae, vel ob gravem nau-Dam in navigio . vel quid simile aliquid illi accedat, quod notabile damnum patiatur ob sejunium nemo negabit, e tune illum excusandum qui autem navigans gravem naui eam patitur, re tortas se cibos etiam evomit videtur indigere carnibus ut i omaclio vel ementer laboranti lucc ii trat . in quo tamen casu dc similibu certare*ula data non potest . sed periti. vel cons lium, vel cotis cientia ipsi imet nauseantis adhibenda pro testula est . 9 Nota denique .nonnulla ex pradictis confirmari,im πῶ ac pro. bara ex decr. 55 Alex. vli cujus supra meminimus, qui in hac male ria 1eiunii . t. iter proposit ione, quas attuli ι n. s. θ c. o. r. has

Hae propositione sunt damnata . saltem tanquam scandalosae dc sub pecc ato mortali prohibita'. ne quis illa, in pratim deducat. sa Dubitabis quinto de musicis, seu cantoribus. Respondeo ad

dem probabiliter propter eandem rationem 1 nobis dictam quia rei l icet Ecclesia non intendit obligare ad seiunia eum tanto dispen dio, quo quis sua ossicia . suasque professiones ratione Iejunii c equi non valeat, scuti de hoc pritiei pia cantore supponimus. Nam cpte rum si supponas id seri propter solam voluntariam dei ationem a1ane non esset apta edicusatio. liquidem recurreret doctrina , qu MI,--3 .c j o. attulimus. ls 3 Dices ergo veraeisset consentientia, quam inducit Caram uel .no'. - - misi. ea 6 i5 allatus a Diana, i verbis . - est, a Iotimo . . an/- ὰι - . M ς 1 .

Respundeo eo modo,quo recte respondet idem sera , . in gando colcq & asserendo disphritatem; nam musici exculantur propter salarium , quod amitterent . di ne diminute exerceant munus tuum ad quod tenentur de ne reddantur in MMU Uisu cum Periculo damni notabili propter v is amissione Iied Religioli lata iaciunt muneri suo eatiendri in Choro sive cum voce sonora, sive Cum rauca rec timent ut timeat musici eue dimittendosa servi tio Ecclesiarum vel Prineipum eum suo notabili damno sed semper securi sunt sue bonam i .e stat,m vocem habeant , qudd invenient mensam paratam eum soliti eibis Adde, mus cos. qui eanunt s. Lurat ei no solum laborare coistore sed etiam mente, i7quidem etenta x ma at tentione ad nota, musicale di ad mensura temporis quadat Cappellς Magister , eam eontra Religiosi abis; labore canant inmoto, canat enim eode semper modo iueto,dc sono vocis facili.

Tractatus Quartus.14 Si qui ras. Religiosus ex dillis oro, seum Ieiunio valdὰ

notabiliter elanguesceret in canendo, dicto consueto modos id ita supponatu quid potius eligere oblitaretur, choro satisfacere, non jeiunando; an Chotum relinquere , dc sejunare λRel pondeo,hoe posterius etiarae omnino debere. Ratio manifesti est,quia obligatio satisfacimidi Choro est communitatas,quς semper suo, Chori i fas habet pro latisfactione Chori; at obligatao Jeiunandi est personalis pro unoquoque Religioso qui,s non potest cantare in Choto inniunus, satisfacere obligabitur Jejunus horarum Canoniis catum obligationi privatim. 3 3 Dubitatur sexto an opinio illa si probabilis, que docet rannes artifices, sive artem laboriosam exerceant, sive non laboriosam, sed solum ex eo, quod snt artifices , eximi a praecepto Jejunii λRespondeo.non esse probabilem . Quare non est audiendus Leam

det ae . 3 Istin os . ε o. putans , omnes eximi, ec serens pro ratione quia Eumlius IV. exemit omnes artifices, i tu opifices, 1 sartes exercentes: non est,inquam .audiendus quia Eugenius Gomianes artifices,sed artifices laboriosas artes exercentes a praecepto k-jutiandi liberat. Et sane miror ut etiam miratur Palu ligus ais. 7. quod Leander utre icta qua Τ.69.non apposuerit illud verbum laboriosa o cum ipsemet paulό ante, nempe ριικα εt, attulerit de clarationem Eugenii illud verbum apponentis. Haec sunt Eugenii verba . ut Leander ipse rescribit ex compendio privilegiorum Fi

Haec Eugenius cum quo DD.omnes,& M. Alex.Vll. modo n. si. relatus: ubi tamen nota , quod, edita dieit se sici intelligit, ut colligitur ex contextu de rusticis qui laboribus vacant, secus nunt absonum esset, dicere, omnes rusticos etiam per annum otiantes ita in notabili praecepto Ecclesae liberati. Consi matur omni h nostra responso , quia s eset probabilis sen- at a predicta Leandri omnes artificesaetiam cujuscumqoexistimeartis. etiam quando per longum tempus nihil laboris assumunt , aprucepto ieiunatidi essent immunes; quia iam sunt ut isees : quod inconveniens manifeste ostendit, non fuisse mentem Matiscis tam irrat tonabilem, dualem Leander affirmat. Confirmitur lecundo quia idem Leander uiae 3 . volens excusare barbitonsores a Jejunio non recurrit ad dictam declarationem Eugenii; tortasse enim vidit, inde excusationem hane deduci non poste sed recurrit ad laborem tali artis sie dicens rini albi tonsores ad praeceptum Ecclesasti cum Jejunii teneantur λ respondeo assi mant teneri omne, Doctores pro prima sententia nuper altati, sed probabiliter dico, non teneri, dummodo per totum integrum diem 1 uam exerceant attem; lecus i per aliquam tantum partem diei.

36 T Nquites sexto tan pauperes excusentura Ieiunio λI Res p quod .qui adeo pauper est ut non habeat ande plenam reseci i mn iaciat, non obligatur ad Jeiunium, certum esse, cuia tantam inediam Ecclesa non iubet. Quaeri i itur solam hie debet primo . an obligetur ad Ieiunium , qui solum panem habet S

cundo . an qui panem . . c vinum nabet dumtaxat ρ tertio an qui panem, vinumque habet, de simul aliquod ob ismum eae levibu . vel olivas e g. vel nuees. vel parvuliam liccatum pileiculum λ Quit

th. annui haere habet simul, hoc est, cum pane, di xino habet olivas,

nuces, legumina, dec.

Dieo iam primum, secundum hoc est, eum. qui solum panem ;vel sol dira panem. dc vinum habet a me non obstringi ad Jejunium . quia se nimis illud onerosum esset de laboriosum ad quod benignita, Ecclesae non pra sumitur suos fideles obligate. . De tertio, hoc est de conui panem, vinum, dc leve unicum obsonium habet ego diis inguerem, i enim is habet panem,uinum unumque obsonium ex levibus dictis, ipsum obl igarem,s cito id contingat, g semel, aut iterum non veros a M. Ratio est, quia sit e,nimis maceratur,atque e tra modum corpus, quae certe nimia mac

ratio non habet locum, si id raro contingat, praelertim in homineruilico firmaeque sanitatis.

De quarto hoc est de eo, qui habet panem, vinum, di multa lex Iacti Oma. dico . me non audere illi dare facultatem non Ieiunandi quidquid non nemo in contrarium lentiat, se autem sentit verria elli de Musonis ιν Os . 13. b. I t. citans Palqualigum etiamssolitus sit eomedete I quia sumetens haberi alimentum a multis ebbis vilioribus potest, quod ab uno . vel altero meliore potuisset. Et sane . s etiam in civitate magna Ieiuniae munium personarum perscruteris, invenies solis hisce levibus obsoniis suas esse mensas

instructa .

3r qua res primΛ. Quid, si qui haberet solam panem,&smul

carnes nee aliud illi suppeteret obsonium ut sectet rure civitate distante,haberet tamen carne ex eratu, poteritne carnes cum μ' ne comedere, di se ieiunium non observare λ33 Respondeo Huic dubi ai .M. ite respondet Pasqualigus

104쪽

De Quarto Ecclesiae Praecepto. Io I

Eidem Aubitationi Sancher a conge. AGRIs n. 7. sic respondet.

Denique eidem dubitationi Leander,n . s.de Iriianis δἰ p.r. σου. Is cum premisset sententiam Pas qualigi , ut est ab iplo absollite prolataise nimis laxam. Respondet se. 'lari nis ιιι P. I ι ι Οι

Si quis non haberet, nis panem, de aliduld lactie inii. smili modo

discurrendum est de hoc,ae de eoinui solum habet earnes eum panei sed adhibenda illa monitio toties uicta, ut se ilicet etiam servet Ieiunium, quod stit cum lactieiniis ron veris eum earnibus.ss Quaeres seeundo an hie teneatur dicta lactieinia assumere, ut se ieiunet, an potius, licith posset esse eontentus suo solo pane, de multoties illum in die comedete , dc Ieiunium non observare λ

Ot Lieθt probabile sit non teneri; at probabilius est teneri. Ratio est, quia hoc praeceptum seiunii est principale. dc ita, s non potest aliter ser vari nisi eomedendo oua,tenetur,ut possit illud seivare si-e ut ille, qui non potest ieiunare. nis anti ei pando tempus, de horam prandii eonsuetam tenetur ieiunare, illam anticipando , ut supra dixi. sie docti Iuniores. Hactenus sane h.

- , qui die Cinerum assumunt reliquias earnium donatas a ditioribus , rati inemque reddunt, quia in tanta eopia egetiorum non est mens iactesae, ut eae earnes proiiciantur eanibus.

εr Respondeo. Si egenus aliud non habeat. nisi solam panem tolerari potest haec sententia. sed juxta explieationes modo allatas :at secus, pace tantorum virorum , non est probabilis, nee tuta ejus modi sententia. siquidem deperditio illarum reliquiarum, quantacumque sat,non potest praevalere, ita ut negligantur duo prieceptatam gravia, id est. 1ejunandi, dc abstinendi . earnibus. 6 i Hue pertinet illa opinio Leandri, Entiquer,sanch aliorumq; sud Pasqualitum, inc a a. qui die unt, posse pauperes mendicos coismedere in Qii ad ratesma lacticinia r quamvis Bulla Cruciataec reant. quando in locis, ubi est usus Bul G, divites, qui comedunt lactieinia dant lacticiniorum reliquias praedictis ostiatim mendicam ibus. Et praedicti quidem DD. redueunt id ad privilegium paupe

totis vel ad parvitatem materiae. Ipse autem Pa squaligus redueit ad necessitatem, quia non habent aliud, quo sustententur. ε Sed profecio tanta licentia non est eoncedenda; quia uhinam Ietitur hoc paupertatis privilegium 3 Si autem id reclueas ad patvitatem materiae, nihil novi dieis, quia haee, s vere si materiae parvitas,conceditur sine mortali omnitius Fidelibu . si denique constitis ad necessitatem redit eommunis doctrinam ballata de eo , quieon habet his sollini panem .

unde alit propriam familiam, potestne primis is, qui arte, vel offeto Iaborioso caret voluntari8 tamen laborare. ecconsequent et non ieis junate ut pretio ex opere laborioso coquisito solvat quod debet, vel quo familiam sustentet/Potestne secundo, de victu sibi detrahere,&eonsequenter propter parvitatem sui victus dio eiunare ut nimiruse Meuniam accumulans, suis eregitoribus, ae familiae sitissaeiat

εε Respondeo utrumque lieitὰ posse; quia restitutio est obligatio iustitiae, ec sustentatio similiae est i iure naturalii obligatio charita tis; quae duae obligationes praevalent praecepto Eceleste Ieiunii , quhd certe non est impostum ab Metellaeum tanto rigore.έγ Instis: s potest oblisiturnes Respondeoad finem restituendi, nito, non obligari i poterit enim debitor sibi persuadere, eredit

rem nolle esse tam severum,ut obstringat debitorem ad eonquirendam pecuniam megio tam et traordinario , quale est contra suam inofessionem serviliter laborate: ut etiam iuniversaliter loquendo. non obligaretur quis laborare propter dictum finem die festivo, in quo omnibus conceditur quies ad vaeandum Deo At .eto ad finem lubstentandi familiam sane obligari ranseo quando tanta necessitas premit,u t sine illo labore, etiam festivo, notabit e/amnum riua familia patiatur; tune enim necessitas illam alendi urget patremi a miliaι, maximὸ propter masnam obligationem charitatis, quam erim illam habet; quae obligatu citra st de jure naturae praevalet aliaeationi ex praecepto sejunii, quae est de jure Eeesesameo.

a propter solam rationem ipsam conjugis λε9 Respondeo sane aliquando eximi;&primo quidem in eoeasu, quo non posset alteri coniug i reddere debitum, si seiunaret. Ratio eiusmodi exemptionis ea, quia jus jussitiae , quod hahet coniux iti

spus alterius conrugis praevalet praecepto Mel ae, nolentis eum tanto rigore Jejunium,immo precaret tune conrux ieiunando,qui1 faceret contra dictum jus . Liberatur secundo , s eadem uxor tiarohibeatura viro Jesunare .uts Jejunet, rixae exoriantur ¬a-iles discordiae ; quamuis enim peccet tune viris id sine suffcientieaula saeta uxor tamen, s obediat, non delinquet, propter rationem numero precedenti dictam. Aliqua minutiora de hae excusatione, ducta ex ratione coniugii , hie apud Saneh. As y rimas' '. g. . t .rci Eximitur tertib uxor Catholicas prohibeatur a viro hqret leo Ieiunare,idque no in eontemptum Ecclesae, vel precepti rejunandi, sed ob alias eausas,puta, ob incommodum parandi cibo Quadragesimales ob dispendium eosdem emendi, vel quid simile. Ira Aror. αρ fis. r.e. 8.ρ . . aliique. Ratio est seia eadem, e modo dicta.

dit UX hae ultima doctrina resolvitur illa dubitatio 1ue insu Lia gere solet de stem ira latina, quς si uxor mariti Graei ,

suo titu Craeeo viventis; an scilicet illa polsit ex hac ratione coni xii cum Graeo Ieiunia indicta a latino ritu negligere ut etiam earinnes comedere die labbati, eum Graeci eas tune comedant, licti ab et isdem abstaneant die mercurii τε Ad hanc dubitationem se respondet Ue relli d. - . - sis. I. ρ. 4 3 . Quando, inquit, sine gravi incommodo potes uxor latina suum ritum servare, tune ne potest sequi ratum sui viri;ut patet eae cons itu tione Clem. VII l. de paulo post. Quando autem absque travissimis molestiis ac jurgiis nequit uxor latinum suum ritum serja re, tune poterit servare ritum G Neum. Debet autem esse molestia multilm gravis arbitrio prudentis . ita responsumessa Theolori, deputatis in Congregatione habita Romς eoram Eminent i s Card. de Cremona die 7.Julii iε is Probatu r primo.quia lex Melestissi non obligat eum gravi damno juxta eommunem Doctorum sententiam, nam ter humana debet vile moraliter possibilis, ct humandis taxilitati accomodata. Ira Maior, Nauar. suar. Lay trian, Felii ut . Probatur eundo , nam diversitas ritus praesertim veriatur in ob servatione Jejunii, atque sessorum , sed ab his praeceptis exeusa tueti rorgon tradicente viro e praviter indignante i semper intelliae remoto eontemptu vel gravi standalo.)lta Abbas,Navar. Lessus,sa, Suaree, tunder de quoad auditionem Missae docent Tolet. ΑΕM. Fagunder Hactenus Verticelli.

TI Uandoquidem autem facta hie est mentio de Creeorum i

juniis, o erit inutile inquirere, an Graecus, Graeeo ritu vivens, possit licite servare ieiunia latinorum, ec negligere sua. Antequam respondeam , iunt recolendae aliquot dispositione

super aliquibus ritibus Graeorum pro Episcopis latinis, in quorum di cesbus Graeei vel Albanenses. Graeco ritu viventes, degunt; Is, inquam postquam dixisset de totali ritu Graecorum ia/inis viae . n. βρυ ιυν νῶ vim maris. G-ei ) sc habet circa finem de peculiari ritu Jejuniorum.

Ε, euius ultimis verbis habetur iam responsum M propos tam

numero praecedente quaestionem.

s uitur enim ex his primo,Graeum Greco ritu viventem,posse Ile ite sui ritu Ieiunia negligere, et servare Ieiunia Melcte Roma ne;non enim Pontifex aliquid rationabile ex ceret, s vellet/jus inodi Graeeos utriusque Ecclesiae Ieiunia servare. sed uitur secundo , loquutionem esse de omnibus Ieiuniis , um L omadariis quibuscumque , tum de annuis, quia Pon tifex optat , ut Graeci , quoad Ierama , sint omn1nb eonfor

mes cum Latinis.

105쪽

Ioa Trachatus

sequitur terith, id Graecum sacere posse sine mutatione ritus quoad alias suas obser ationes. Patet sequela, qui a s ita non esset , Ponti lex nihil eo ederet Graeco, ut Graeco, ted solam inisset, ut

Graecus mutaret suum ritum S amplecteretur ritum latinorum .

Et iterum confirmat ut dilia sequela, nam in praedictis verbis Pon. tificis apparet , i plum Ionui dumtaxat de obtervatione Jesuuiorum, non vera de ritu quoad alia. Confirmatur item, quia Ponti sex vult , ut ipsi Graeci sua vitet in. ducant ut ad jeiunia latinorum observanda. Ips Graeci, inquit Huae locutio arctat ter inopem elle de ipss Cratiis dum sunt in ritu Cre-cαConfirmatur denique,quia illud'on cogantώomanifeste ostendit locutionem elude Graeco per silente in proprio ritu nam si locutio esset de Graeco transeunte ad ritum latinum, sane cogi tune deberet aes latina ieiunia, non hortati dumtaxat. 73 Quaeres. Ea hane voluntate Pontificis possumusne tu tb colligere,aliquem Graecum polle primo, toto suae vitae tempore. latin

tum jejunia licito amplecti, ct Graecorum omnino negligere λSecundb:possetne ejusmodi Graecus, ita te gerere, ut per aliquod tempus . seu per aliquot annos se unia latina servet, sed postea ad Graeca cum libertate redeat & rursus ad latina, vel vicissim Graeca pro sua commoditate, & voluntate reverti λRespondeo primum omnino licite posse, id enim Summus Ponti- sex exoptati c enim ipse vellet, ut omnes Christiani eundem ritum obser varent quoad ieiunia, dc utinam etiam quoad alias observati nes, amplectentibus let licet omnibus latinos ritus. Quoad secundum, quamvis animo propendeam ad assirmandum. etiam licite polle quia ex una parte id significare videtur Pontifer,

dum ipsusmet GLeei voluntati se remittit; di ea alia parte se su

vius adducerentur alii omnes ad situm latinum amplectendum , quod maxime Pontifex optare videtur quam xis, isquam, ad id pro- vendeam. me tamen juvat tantisper expectare , donec doctiorum contentus ad idem accedat.

valde favet huie meae pro stioni , immo illam sequitur tim. quoad Graecos accedentes , vel habitantes inter latinos ex ea ratio

ne, quod possint se conformare ritibus, dc Indus loci, sed praeter eonsectationem in sermentato, nam hanc illius plus v. de Conei l. Florentinum praecipit.

Dumniam notastis.

Nquites octa, b : si ex jejunio aliquod extrinsecum damnum

L mihi sequuturum sit .ereus abortie, illud non obtervando λDe extrinseco damno hie loquor, nam de damno intrinseco, quod jejunanti forte continseret in sita 1alute,diri supra eodem hoc e. io numIo os . Respondeo sane quoties damnum aliquod rationabilitet times obretiturum, jejunii causa, ad illud non obligari, quia, ut toties dictum est,tecum tanto dispendio obligare non intendit Ecclesia, nec praecepta humana oblisant cum tanto damno . 77 Hine primo remiges in triremibus infidelium non obligantur ad ieiunium , non solum quando laborant per notabilem parte diei, vel quando non habent unde plenam resectionem faciant, quae sunt exeutationes universales ductae ex discio laborioso , dc ex carentia victus modo lupra dicto, vetam etiam, quando a matur is triremiutiment grave damnum, exeepto semper Religionis contemptu.

Hine secundo serui, dc operarii conducti ad laborandum, possunt Iaboribus insilere, unde lavinium non serve et, quia ipsis laborandi negligentia pareret notabile damnum: sed de hi Ec eorum dominis

, hospitii non dat tibi

um aetate nos ra tam culta faci.

Hinc e tra tertio sola ratio l. olpitii non dat tibi veniam ira

Rendlaesunium quia in hae potissimum aetate nos ra tam culta facile hospes vis si inhumamus di halbarus potet it sibi persuadere, i junium a te non ex alio capite hospiti ovensviata solum ea ob M tione tibi imposta servati neque enim ea sola tua abstinentia osten di solet hospes, si humaniter caetera hospitis jura custodias. 3-Lriimus, aliquos M. Patres, ut hospites ea itinere γ' destri defatigatos ad cibum allicerenide unium,etiam isan a

Respondeo primo illos n5 senisse ieiunium obligans ex

dictinis Cisseiciens bui, uim alii Religios conlulano bit rigoremd secundo, si tamen tu intra , eos in illa occisione

violas di 1ejunium Ecclesia; timc dico, illos alia ratioω excusari non posse, nisi 1 bona dide, qua ex isno alia inculpabilim. bant, id lieite fieri posse. 29 Oeci sane ος fidei nota vitiato non raris excusari. quia sim

Quartus.

de ite putat, certum si . . . - . .

ro Hinc quarto. Si quis existen vel transmu per lora in Melium

c de his multa habet Verilaeui H Ni M.fol. 73. 3 ratiotiabiliter timeat periculum vitae, vel mussonis libertatis, , et alicujus graetis mali,ti ibi fervet ieiunium potest illue negligere.immo dc earnibus

vesci . Adverte tamen . tunc non debere tae Relixionas contem

p tum, ut in similibus castas semper iupponendum m. De lamulis, di ancillia Catholi eis inservientibus haeretieis videmulti late discussa a Gobat,ia ιMiuaιν cI3 an si & terte tandem concludes, ob notabile damnum excusari , modo quo hactenus dbctum est, citra Religionis e temptum.

3i Dubitabis hic an praescindendo a dictis pericesis atholici habitantes in terris haereticorum teneantur Ierunare in diebus , quibus plateipitur ab Ecclesia jeiunium; & cerae eadem dubitatio procedere potest de aliis Messis prsceptis, e g. de audiendo sacro, dcc. 81 Hanc dubitandi rationem sic proponit Caramuel o T,ut δε--δ. . t quando de satio maior populi pars legem non servat, poterunt alii sine serupulo, se ma ora parti consormare; & sic racus huntur ab observatione talis legis, quia tunc supponitur huiusmodi lex noti esse utilis Reip. ut habet Diana ,p. r. ι cit. νὴ II α passim DD euo Catholici clui inter haereticos agunt. non tenebunt ut adjejunia praecepta ab Ecclesa, im mo nec dies sestixos servare; siquidem has leges in illis haeretico tum ei vitatibus major populi pars non observat. Sic Catam uel: dicit tamen, se hac in re dubitite . Ad hare dubitationem Diana volens suam docti inam datam dictares. 1 3 ab hoc inconvenienti liberat se respondet p.I i.ινail. . FUMia. e. Astero, inquit, doctrinam, quam doeta, esse veram : sed non leue ex illa Casamuel suam illationem infert nam lex pontificia non pendet ab acceptatione populi, persen absolute loquendo, ut alibi . nobis luse probatum en ec licet, hoe non obstante, prae .sumantur principes laici , vel Melesassici leges condere , & pt multa te sub tacita condi tione, si a populo acceptentur , quia hoe videtur pertinere ad suavem regimen populorum, dc magis consor- me benignitati Legislatorum juxta illud Gratiani I. Lενι ι. 3. d. .

est Intelligenda de letibus, qus in dies emanant a potitifieibus ; at

non de pr a eeptis Ecc lesiae olim ab ipsa promulgatis , dc toto p pulo Christiano usu receptis. Haec Diana. g. Qui prςsettim in hae posteriore doctrina non videtur Men satisfacite iam hanc distinctionem negabit Catam uel hoc enim ipsum debet probari, quod nimirum ea doctrina intellitenda sit de trigibus. quae in dies emanant, dc non de olim promulgatis toti populo Christiano; cum enim e em sit ratio de utriusque intellite a est illa ekeeptio de aeceptatione maloris partis populi.

83 Alio igitur modo respondet Gym. I I tria ea 3. . 8. Non vide

tur esse it mens Ecelese aliquem Gligare ad ieiunandum in loco, ubi Fideles alii non ieiunant iam valde m pedit Ecclest, ejus mores uniformiter a Fidelibus obseriari. quot autem solam de Ecclassis, dioecesbus Catholicorum,nam alia ratio Hia peregrinus Catho licus in terras heretinorum veniat; huic enim arbitror dejunia, defessa servantu ese juxta Ecclesae eonsuetudinem. 6 commod e

vare ita uossit. Ratio es. quod in contemptum lesar Catholicae radete . deatur.atque Godali O asociem praebeat, s peregrinua Citholleus, mahahato Ecclauae legitimo more,et observatronibus Gelasiasticis se e formet cum consuetudine ab haereticis petii nisi ter retenta. Haec Dyman, qui tamen videbit ut alicui, noti Ne

he etiam satisfacem; quid enim, si quis occulte, dc sine standalon

unet, festa non servet &c.

is puto eratoribus es red

benigna Legislatorum voluntas ercuset, seu liberet subditos Ru domajor pars populi legem non servat. Ecclesa itit undat sua prccepta omnibus Fidelium personis et ita,ubicumque Fideles inveniuntur, sive inter H reticosaixe interTutea vel alios in s delealeeli serunt obligationemino e nim subduntur preceptis Mesese uni versalis r tione loci, sed ratione personarum, de ratione sui Catholici status, seu orofessumis. Sicuti Religiolus e grat. ex mini mis L Francisci de Paula quia ratione status, cibis solum Quadiatesimalibus esei libetia potest; ubicumque inuenitur , id servare te fiebatur. Jam vero illa exceptio β ιaman mauo paνι populi luom vias. τοιὶ intelligitar,

si maior pars populi Catholiei, dc subditi Ecclesiae non servat; non vera, s non servat populus haereticus, .el infideli, , imm/ dc hostis Ecclesiae Capitalis. Quando enim sue Grati us , s .e Imperator

recepta D. ι , intelligunt de motibus utentium ex suis populis s-bi subiectis, dc amicis, non veth ea hostibus, di non subditis, msubditis rebellibus. Id quod manifesth patet ex ratione radicali UM de tune Legislator sum ab observatione legis eximit. Ratio eminimoad innuimus, ec videri potest apud DD. eitatos 1 Iuina di λώιar. . quaest 33. ratio, inquam est, ut omnes sui vconsormes sat in more vivendi, tamquam , ut ita dicam, Plut

106쪽

De quarto Ecclesiae Praecepto . Iog

eiusdem patrIs iam illas; at quuu quam somniabit Eeelesiam velisae, ut sui Fideles consormentur in more vivendi cum hfretieissuta ditis quidem . sed rehellibus, cum Tuteis eum infidelibus λ Recte igitur se respondetur ad argumentum Caram uesis, quidqu)d sit

de ipsius antecedente aliato n.ra. neganda est Omnino c sequentia

propter malleuam dispalitatem jam allatam.

C A P. X L

x Ispensatio, quae est ali jus juris relaxat;o liquando es va- αδ lida. oc licita, aliquando est cuidem valida, sed illieita Ualida. ec licita est,cuando datur ah habente potestatem, di adest eausa suffeiens eam dandi. Quod si det ut ab eo, qui potestatem quiadem habet, sed detur sine causa, erit valida. 1ed illicita. Cum erum dispensationis testas si potestas eximendi subditum ab aliqua I

te, quo pacto dici tur a Canonistis lex vulnerandi; requiritur, ut adsit eausa illam vulnerandi ; ne scilicet sine caula legibus, ct conle-quenter honae ordinationi Rei p. praejud ieetur.

a quoniam veto dispensat io aliquando est ei rea leges latas ab ipso d ispensante; qualis est data 1 summo pontifice ei rea ieiunia universalis Meles .ec qualis est data 1b Episeopis ei rea Jejunia ab ipsis in suis di creesbus imposita, ideo tune, s non adst eausa dispen- andi, erit valida dispen satio, sed illieita. At s si ei rea leges latas a

superiore, ut esset dispensatio ejusdem Ieiunii universalis data ab Episcopo, eset Ec illicita, Ac invalida; quia, eum e usmodi dispe sandi potestas non conseratur Episcopis, nisi sub eonditione iussie causae, hae deficiente, eessit potestas, di consequenter validitas dis. Dentationis. Quando autem Epitcopis , seu interioribus datur ejus. modi potestas dispensand i in leti a latis 1 summo Pontifice, vel ab

illorum superiore, late tractatur an εν. d. IVMώι. Satis vobis erit te

vere Castrop. r. . i .ιν. t M. AE e . I ἐι, dc DD. ibi et ratos . et Et quidem causa justa duplex est , altera ex parte Summi ponia ei scis. vel Superioris; altera es parte esus, qui dilpensationem a s verior postulat. Ex parte huius populantis causa debet esse exeu-ians, seu aliquo tandem modo impeditiva observati is suis. Εκ arte pontiseis. vel superiorit in tuis legibus non es improbabile , iussieientem esse quam eumque ea uiam, etiam s ea non sit impediativa observationis legis. Quare sume it , s pontifex summus e g. ab aliqva shi bene visa ratione moVeatur : ita ut solum, quia vult, se henis num alicui be nemerito ostendere, suffetat aliquando ad dis pensandum . Huius rei ratio est, quia smiles d ispensationes conces se pro personis particularibus non isdunt bonum commune, nec sunt in ali uius presudicium, nec bonum ordinem Rei p. turbant . convenit enim aliquando, Principem se benigne exhibere eitca subiaditos. Cum ergo hae dispensationestat ei rea leges humanas ab ipso Ponti Me, seu Superiore dependentes, non est, unde tunc commi teatur ne levis quidem culpa, Proportionali modo ediscurrendum de dispensationibus eoncessis ab Episcopis circa leges solo sure dioe sano latas non autem universali paritas rationis ollandit. Λtque ev his sit, peti posse dispentationem ex nulla causa a Summo Pontifire, de ab Episcopis in eorum proprio jure sne ulla culpa. Le.

s Respondeo, qu a possit summus pontifex, nimis esse manifestum. Si veth loquamur de Pietatis papa in ferioribus i sunt Episeopi . ut item pri uti Regularium, quales sunt Rectores, Prς positi , Ptiores, Guardiani .ues miles, quando habent totale regimen Nonasterii, seu Conventus ; Ac item quidam Abbates gaudentes Episco rum iurisdictione ; dico, eos non solum posse dispensare suos subditos in Jejuniis propriis iuris, ut m h dictum est, verum etiam, posse aliquando eum suis subditis dispensare in Ieiunii lege universali institutis. Ratio est, quia Praelatur inserior potest dis pensare in lege superioris, quando non est recursus ad suberiorem , casusque dilpensandi est frequens, qualis certὰ est hic de seiunio. In tellite semper . dummodo pro dispensatione in his legibus unive

sabilibus existat causa, se tenens ex parte subditi, ut mox a n s. l. ilis explicabimus. Et ratio cur in dispensatione legis superioris facta ab inferiore requiratur eausa, est, quia id solum eonceditur , ut subditorum necessitatibus subveniatur. Si ergo nulla est necessitas, nulla erit potestas in inferiore circa lepem superiorum.

6 Inter hos potentes dispensare dicto modo in Ieiuniis unive

silibus e numera Paraehum, etiam praesente Episcopo. Et ratio, praeter preseriptam consuetudinem, est quia seeus nimis gravarenis

aut Fideles, immo de Episeopi, s ii Hent pro ejusmodi minutis se quentibus d ii pensationibus semper adeundi. et Proterea quilibet ea dictisames & ex Delmatis ab ipsim cum enim haec si potestas ordinaris,possunt illam praedictis aliis deleta re ) eo modo, quo eum subditis tuis dispensare potest, poterat etiam secum ipse immediate, vel mediate dispensaream ciendoselliis

eet suo Consessirio, ut dispenset. Muius rei ratio est , quia non de. t elle peioris eondii ionis ipse superior, quis snt sui subditi; de ex alia parte potestas hae dispensandi in Iriuniis non est ipsa tunistata ad alios tantum .

Dices. Nemo est bonus Judex in causa propria: quare, quando quis potest dispensare in lege superioris, non debet e seri ips e cessum, quod etiam possit dispensare se ipsum. Et ratio illa videt ut esse, qu/d qui debet dispensare, oportet recognoscere causam, Ob quam dispensatio st eoaeedenda; atqui ipsemet viperior, si reco. gnoscere potest eam eausam, esset sui ipsus Judex; ergo Ece. Respondeo . Neminem posse esse Iudicem in causa propria, nec propriam posse eausam recognostere, quando proceditur judiciali modo; tune enim, cum si aciministranda iustitia, requiritur di tinctio personarum; nos vero quan/o proe itur modo directivo ; s- quidem quisque potest se ipsum dirigere, ut accidit in casu nostro . 3 Contra vero, Conlellarius, meuieus, 'el quilibet vir prudens, ut etiam Abbatissa dispensare in Diuniis non valent, i csolum p terunt, quatenus sunt periti deelarare, causam adesse ad non jejunandum. Ratio est, quia ad dispensandum requirit ut jurisdictio 1piritualis, qua hi carent; id declaravidum vero susscit petitia. De

9 Quaeres. Si euis meditus irrationabiliter concederet alicui

potesatem comedendi earnes, quot peccata committeret λRespondeo, duplex, specialiter in consessione expi te dum. Ratio est, quia fac it contra duplex preceptum, nempe eontra praece pium abstinendi a earnibus, ct contra prςceptum ieiunandi ex diversis moraliter motivis. Nec obstat, quφd hic peccet solum e tratemperantiam ; non obstat inquam, quia sunt di vers modi temperantiae, ac diverte mentum, atque adeo diversa erunt peceata eo

ira illas se uti fornicatio, di pollutio voluntaria sunt contra viri iem eastitatis; sed tamen iunt diversa peccata, specialiter Conseu

io Dices. Sed cur non ponitur esse duplex speeie peccatum, suis perflue comedere earnes, S superflue comedere pasces, utrumque eatra Jejunium ἰ ut item supersuum comedere, dc super fluum bibere e Respondeo. quia in morali aestiisatione haee non apparent smpliciter diversa, nam noti apparent satis diversa supposito prς sertim dupliei di,eti. precepto in non abstinere a carnibus, de non a sinere a pluribus legalium ei rem resectionibus : de nisi id dieamus, dissicile es, asserte idoneam dilparitatem, quam nos ineolo tu speculativis examinandam relinquimus. ωa e visa re uisaιur, o si sus has addis has adiam λ I uires secund/, quaenam si causa exeusans, & se tenens ex

I pitte subditi in hae materia Jeiunii ad hune effectum, ut illi

valide, di licite concedatur dispensatio sue eomedendi carnes . sive non Iriunandi. Respondeo, satis esse unam ex illis causs excusantibus, hacte nus explicatis in cap. o. licet non si opus, ut totaliter , sed aliquo

satis erit ex eodem, s dubium si, an dicta causa suffciat ad eleu sandum absolute subditum a Jejunio, vel an sussiciat seperiori pro expedienda dispensatione, an veto non sume4at Ratio hujus dicti est, quia si causa est magna, dc gravis, non indigemus dispentatione: s nulla, non potest iuxta prςdictai licite dari. Ergo, ut aliquid operari possit potesas dispensandi, satis erit, s causa non si adeo

grauis, vel f causa sit dubia . semper autem, quae si ea parte petentis dispensationem, ut n. 3. insnuavimus. Ia Quando superiores advertunt, causam esse minila suffeten tem ad absolutam dispensationem, misceant aliquam commutati

nem, puta orationem, eleemosynam , ScMaiorem causam renutri in d is pensatione ad carnes eomedendas, quam ad frangendum ieiunium eum legalibus cibis , innuimus su pra. Nune hero in proprio loco confirmamus , quia rigorosus est praereptum de abstinentia carnium, quam de mero sejunio.. 3 Quid de lacticiniisὶ Rei pondeo majorem requiti lausam ad dispensandum seiunium, quam ad edenda lacticinia; quia eum la ni ei nil date Jejuntum potest ἔ atque adeo miuus dispensatur in iis

solum manducandis, quam in violando sejunio. αὐ- sis Io ioram pro tris Fo A., Um hactenus dictum si de dispensatione Jejunii, quae eonise i homini in particulari solet; inquires secundδ, quid de tota ei vitate, vel tota direces; hoe est, potest ne Episcopus dilata sate ob iustam utique,&proportionatam causam semper,ut dictum est, se tenentem ex parte dispensatorum, ne in Quadragesimae. g. totus populus obligetur ad jejunium. a s Respondeo afirmative, sestem quando non est facilis recti usad P tincem,& causa est gravis, ut te ore pestis suit Panormi; tune enim Archiepucopus ex consilio Theologorum, & medieora,

107쪽

Τractatus manus.

a illius anni rate omittendorum, a praebeat Episeopo h easu nostra mitim possent comedi carnes: Aeetth idem possit contingere tempore causam facienda illam anticipationem sicati iecerunt pridiat Eri. periculiis belli, & stricte obsdionis alicujus ei vitatis, praesertini scopi .is, relati

et o

με Edictum publieum vispensavit, ut in

CAPUT XIL

r 'Mon est dubium, percari mortesIter ab eo, qui ministrat ei. λ hos vetitos Fideli ad sinem , ut hic in die seiunii non iei

Is T uirorertio: quid detinis,latume Ressiniae Miseopus net. IA enim elare est intendere directh rem mortaliter pretiis A etiam transferre potest Ieiunium indicium ab Melesia, de notam . sed dubium est, quando erusmodi ministratio ex tali me, multo niatis impostum ab Epilcopo seu suo antecessore de uno die tione non sat, in alium: u id, vel populi necessitas, vel solemnitas selli postulat; ut certe latium est ab Archiepiscopos non enim constat, ut aliqui pu m Patro, O D- . tant. satium esse cum contaisu, ct expressa licentia Summi Potiti. scisa panormi, ubi Jejunium vitiliae sancti Iaecti tran latum est in a TNquites ergo primδ, an Pater & Dominus possint filiis, & si diem praecedentem, quia in illa vigilia ineidit festum santi. miti a milis concedere cibos, s animadvertantifidos, oc serios Masinae Patronae Prineipalis Civitatis. Quare idem posset disponore Ieiunaturos in die Jejunii Epistopus, quando xistilia Sancti Mathie incideret in seriam se. Res non deo, ductus modis hos se habere posse inhaerepties , cundam, vel tertiam Meetanalium, & Episcopus aduerteret. h, e hellendo filios, ct servos, ut sejunent, de propterea illis negam nes suae dioecesis Se procii res ad frangendum eiusmodi Diu- do cibos, secundo, admonendo, modesseque inerepando, ut jejunium. It Dym. M. ιν.8 . 3. quem tenuitur Diana. ν. 3πι.ε. nent. Ad hoc posterius obligantur patres, ct Domitii, quia hi νυ εε. Ratio autem est, quia ad Episcopum pertinet adhibere reia debent evram gerere suorum lecundum illud ad T viro. e. s Sie ademia,ne lue oves facise merent ex Trid Mai .e. t. d. νονα auri; δε-- ,--mo Mam curam se 1a ι, fiam via sarit , haec enim est iustissima ratio eiusmodi translationis. Sicuti per to e -δειν μ' . Ita Mor. para. Ma. e .et qaaAia. aliutum orbem stat sussa causa, eur Urbanus vii l. transtulerit in diem que . Ad illud prius nequaquam sui iidem docent oblitantur . anteced tem Jejunium vigiliae flat But . quando hoc incidit in quia ipsi non sunt Praelati, ad quos magis pertinet eura spiritualis diem festum S, Corporis Christi, ut diximus fines. suarum Ovium.

translationis Iejunii debete etiam transferri ossicium in diem a tecedentem, lata. in diem, qui praeeedit sessum Corporis Christi ,1uia connexorum eadem est ratio. parique modo addat m M transerendum ese ossietum, s quando simi si modo transferatur vigilia 5 Mathiae. Sed notat, s dies, in quem transfertur Ieiunium, si occupa tua sesso duplici, aut semiduplici, δε- esse transferendum offetum talis se sit.

luarum ovium

3 Ideo Domini.& Patres obligantur ministrare suis cibos amvis advertant eos Iemnia debita novi observaturas, quia ex una m te est res indifferens ejusmodi ministratio, di ex alia ipsexcusan. tur ex proprio ossicio alendi eum debita liberalitate familiam; m do, ut dicium est, pro sua auctoritate moneant, increpentque non tu rex proprio ossicio alendi eum debita liberalitate familiam; m

do, ut dictum n inobservantes.

matres. Pessintne Domini lieite imperare laboriosas acti nes in die Jeiurii servis; sitisve, immΛΔ operariis, quibux conse. g quid in eonfirmationem dictorum asserat Cobat in Alpsas ro quentet set, ut hi i Jejunii lege liberentur facνi isti αδ au. iii. non erit inutile hie subscribere, quameti, non 3 Respondeo, si iam fide Domini procedantumperando labores,

pauca nos modo docuerimus. qui commutatet imperari solent etiamsi differri u levit . non pee. Berto proponit duas quaestiones circa dictam vigiliam s. Maia cabunt: ut tenet Maac. th ς Alteram, an quando sessum dicti Apostoli Meurrit ipso die di Sanchra, εαι οὐδo As. cIAM. 9...2. quia utuntur jure suo, pra cinerum , possit vigilia . Ieiuniumque anteeedens transieres in cipiendo, quae possunt, dc e sueta sunt praecipi; servi autem nocialium diem quem λ Alteram, an quando diti vi illa ineidit in peceabunt, quia ex ossicio laborant, ut supra ditium est tavi proin diem lunae, possit item in alterum diem transferri, di quem ὶ Resia piet eandem rationem poterit quis, ut docet Exeobar, M. a. rL- pondet autem, in hune seria modum. 26ώmon. operarios conducere cum pacto, ut non jejunent, ne is Ad primam dico in primis, in huius Germaniae Ediiseopatibus aliis propter e ibi desectum minus laborent. 6 Ne tamen hine colligas, posse Dominum imperare servis . ut laborent in die festocluxndo nulla urget necessitas re adest dispen satio, quia tune laborare in die festo est pereatum: at laborare in die ejunii non festivo, peccatum non est,esso, inde sequatur, non se vari a servo laborante Iejunium: quare ibi immediate imperaretur1 Domino actio peccaminosa, non hic I & quamvis sequ1tur ingenon obseruatio Jejunii, excusatur Dominus ex iure suo, Et servi ea

suo offeto, ut gictum est ---- γ Denique notandumis, petis mirem smlias non posse

Nam qui ut m sic vitilia in diem anteceden tem res h transferetur. las e med μβν . 2x supmnimus, Dic p teret. Si alicubi si iacta erusmodi institi. se di ex alia parte uno 6M. D auno Id 32. quando festum L Nathiae ineidit in seriam quartam Cinerum nonnulli Episeopi nihil planε mutaverunts ad Verte in nostra dioeces Panormitana nihil fuisse mutatum. γAlii, illique plures transtulerunt jejunium ante quinquagesimam . Alii sessum itanstulerunt in seriam quintam post Cineres es coninsequenter vigiliae Jejunium penetrarunt eum ieiunio Cinerum.

tim rudita id, quod fecerunt pirat fessum quoad offcium tranfertul ertur in se

a zr I : π i. irendi nil iam, vel quid simile, non χ

Rod a qui supponendiun, in ea dicetes esse perieulum, major sil '' 'pit Pr Portio mors pG t, non servando Jejunium. Ceterum ubi iacta non est. n denda non erit quia plerumqued se ordiam dii itinitio,itate, cum immoso uni enatu verat Ecclesa. D. MITA, Ireris, amitas.

. cmmimis daean arti . n. ; ct quia non semper aderit periculum

Iibesia: -P3rtem populi, nam de paueis non eu

Diera' Non est pnesumendum summum pontifieem haem I--xia , Amicis ordine ia

ntam Lationem dierum Buehanalium, in quibus nimia vi mdi u Ira , E ad Comicin

I centi λ gr statur, ut velit propter illos idi probare praedictam vixi Hripum qu d prὲ res, hoc est, iam ulcis, filiosque, similes ueliarum mutationem . Ita anumerii, tu e Raynaudus in Hire tu ito , dico, se eos, Patribus, vel Dominis fringentibu, letu a, lib. /ω.i ... s i. qui nctat huiusmodi potesatem Episcin nyum i menter, cibo pua re, ac administrare, ita Α, or .i . . pis νε . Sed facile responderi hiae talioni potest ; non enim praesum quia haec ex una parte sunt opera ea se indisse realia ; &mus, ipsum approbare ejusmodi mutationem, ut vivendi Mum tu ex via illi tionas, di famulatus ratio ipsos satis excusit. Nota .vem licentiam approbet sed tit imo,eatur periculum peccatorum; quod sola baec ratio non sumit pro earnibus, quando est certum , Idest, violandi .itili. O in Muti pertinet ad Summum Pontifi- quod Pater, es Dominus mortaliter pereant, eas eomedendo; nam, Gm toti Ecelesis preVidere, tibi tida periculum appareret ira ad excusentur in hoc, maior exula requiritur, hoe est, notabilis Episeopum, s in stiti Eoiseopitu illud periculum esse adverteret. damnum perieuli gravis, quod prudenter timerent incurrere, uAd secundam ouaestionem. quandos cilicet vigilia S. Matthig illas non ministrarent.

pti l occurrit in se ma orti ' -- --: -- militer si Ratit menses vigillam omnium banctorum non rele- nam: dubitat tamen vehementer, multos ex comitatu mane com

brant ultimodie octobr. ut es , qua mi M' L s. Volsiasto. Patmis disse, atque timet, ne sect iterum eomedendo frangant seruorum nodiaeeinno. sed Lean Medenti ; eur periculum long8 plurimm potest lieite cenam praeparate, & offerre λ IM partim ea infirmi Ad id di quatuor. Dico primo Qtia exhibete direm is imo

108쪽

De quarto Ecdesae Praecepto. Ios

ee, ut hospites eum violatione Ieiunii innent, Titium lieith n

quaquam posse. quia id efflet, velle, eos hic, dc nune peccare. Dieo secundi, posse licite leum eautione mox dicenda en dico I. praeparare cibos non, anim ut hospites in amici oblata acceptent, di complete coment: sed animo, ut sena suae amicitiae, dc libera- Iitatis appareant nullo tamen modo potest emere; nam haec oblatio apparet merum utrinitatis signum esse, α invitatio ad lesitimum νentaculum, quae est actio ex se indifferens, de ipse ex satura ratione ossieti suae amicitiae ; eoactio vero ad plene enandum uris geret amicos ad actionem pravam, hoc eli, ad violandum praec pium Melesae. Dico tertio. Quoniam veth res his es plena perieuli Merandi; ideo Titius, s nee inurbanita tem sbi ea probandam, nec aliud -- tum timeat, obligatur ex e haritate ostendere, se ex parte sua preparasse quidem eidos, atque offerre Ic tertim quisque propriae com cientiae eonsulat in hune serε modum dicens : Domini mei , ego offeto meo inservio, quilibet autem, cuid sibi liceat, e sideret.. Dico quarthornes nullo posse modo a Titio praeparari .vel osse ri; quia nee ratio amieitiae, nee ratio hospitis caula suffetenses adcfferendas, vel praeparandas illo die vetito earnes : Lacticinia a tem hie, ubi est communis usus Rullae Crueiam, posset praeparare, di offerre, cum simili cautione, quam modo diximus; ut lealicet

quisque sumat illud, quod sibi licitum erit.

re T vires tertio, quomodo se gerere debeant eaupo exin en- dentes cibos tempore Iejunii eum ementibus non ieiuna

Respondeo, ut huic quaestion4 faciam sitis plures , variosque

casus esse distinguendos. Primb. Certum si, quando probabili ter caupo,vel vendens ei squadragesimales judieat .ementes non violaturos esse Ieiun tum vos. e t icite iis ministrare, parare, immo eosdem invitare ad emendum, quia se non cooperatur ad ullum peceatum. Ir secundo. Quid, s dictus caupo, vel vendens et squadragesi- males solum dubitet, an te unium si violaturi sint, comedendo pluries estim Ouadrages male, ei a pRes maeo, posse etiam licite, quia nemo praesumendus est malas, niti Oontrarium constet . quare tunc non debet eaupo, vel venis de res putare, illos pecore velle, et consequenter lieith ministrare poterit, ec vendere. Tertio. quid si dictus vendens cibos quia rates males probabIliter, vel certo sciat, ementes Jeiunium violaturos Respondeo eum saneh. M. suo A. . s.ε. & eum Dian ' I. n. s.

etiam tune satis prohabiliter posse licitE. Ratio hujus toniseemonis illa ess, quia sei licet ea ministratio , immh ultronea invita. tio non fit a caupone, vel venditore direct Ealliciendo ad non Ietu. nandum, atque adeo non fit ad athletendum ad peceatum , sed ad Iu-etum expiscandum i idque serunt, probeque noseunt ementes in ex alia parte illa subministrandi, atque in itandi actio opus est ex se in is differens, cum possint illi cibi emi ad lieitum usum .i Die es. Eiusmodi emptio eoniungi tu reum peccato transgrensionis praecepti Jejunii, ergo conjungitur eum peccato ἰ trasgressio eaim illa meratum est. Respondeo, eoniungi quidem sed ex mali.

tia ementium, nam venditores ex lantur propter insum ossietum, quod ipsi sine fraude exercent, dum legales e ibos, de quibus nudicloquimur. vendunt.14 Eoiam eaupones posse, nolle reeipere em apud suum hospitium; qui vespere coenaturi non sunt per plenam refectionem , mo dh ea circumstin tus illud nolle non aequivaleat eoacti oni, probabili est sententia; tune enim Ron compellunt ad plenam cremam, sed

utuntur iure suo, quo hospites allisiam ad di.ertendum in ipsorum hospitia. Cuius rei conjectura est, quia it possent, si vellent , solam plene de vetare erenare, non praemittendo plenum, seu persevium praedium cc se possent praedicti hospites Iejunium nequaquam vi lare . Quapropter sensus praedictorum cauponum est fere nu tusei dit si tu velis apud me divertere, mane a cibo plenae resectionis ab stineas, coenatumst ea apud me vespere . si autem id tibi non placeat, de alio hospitio tibi consule .as quarto. Cum dictum si de Mngent thus ei s letales, emet sit dubitatio duplex. Prima, quid sentiendum si de eaupone veniadente, ae ministrante lacticinia in diebus vetitis λ seeunda, quid de vendente, ae ministrante iisdem dictu earnes Respondeo hie ubi promulgatur Rulla Cruciatu squantum peritinet ad primm dubitationem propositam in idem esse sentiendum, quod diximus hactenus de venditionibus, fle ministrantibus ei squadristesimales. Ratio est, quia sensus ollarentis semper. ubi ea promulgatur, intelligitur eonditionatus, ut scilicet ea lactaeinlanula eomedat, s licit/ potest . Quid, seerth sciatur, Meumbens e rete Bulla, de tamen sine Meessitate, seu sine iusta musaea si man Aueaturus λ Respondet Thon, Saneh. M. f. cons a. .aetis I εdoeet, non posse licite, quando est d ubium, an Meumbens fruatur pii. ilegio Bollae Cruciatae, quia possessio stat pro praerepto, Ec exiseusitici est dubia, ut supponimus .

Hine ergo sequit , multo minas licite posse, quando est eertum quia Bulum, vel smile privilegium, vel necesstatem non habeant. Sed prosecto s si dubium, potessotu ja in dubio nemo es judicandus

immemor esse suae salutis. Recole ea, quς diximus e. Io.Mat. At si si certum, quod non habeat non poterit,nisi iusta, ae proportionata causa urgeat, qualis non est ipsum inclum cauponia, ut erat IB. suffeiens rauis pro vendendis cibis legalibus ἱ quia tune sne cius, excusanteesses offendiculo ipsi proximo ad illud p ratum quod 1 cile removeri posset, uuando eausa nulla ad ea ministranda te cogit ;causa enim nulla iud itatur esse illa, quae sinetens non est. Diti vis. p. -ω4 νυν ΒώIIa Cisoaι ) nam ubi ea non promulgatur, idem sere sentiendum est, quod mox dicemus de ternihu .i6 Quinto quid de vendentibus carem dicto tempore Ieiunita que cauponibus eas parantibus, vel ministrantibus/ idemque quae titur de lauicimis in iis regionibus ubi Bulla Cruciatae nequaquam

promulgatur.

ιν Respondeo afferendo ea, quae habet de hoc argumento Loth.

.. Hi a se riori , indisti m . Hactenus Loth. I 3 vendentes tamen licet non parando, nec ministrando, nee i vi tandoὶla ticinia, ut etiam earnes in diebus vetitis,ubi pro lactieiniis non promulgatur Bulla in locis Catholicorum, tune egoex sarem, quando non indifferenter pro omnibus, sed infirmis ter tantibus venderent ἰ nam c tertim in locis Catholicorum non vi. detur esse suffeiens causa ipsum osciumvemdendi res comestibi. usi solam enim hoc ossicium e redit, posse vendere Quad raresia malia, non autem lati ieinia, vel carnes, ut dictum est n. ix. sane in nostra dioeces nemo vendere publice potes earnes in diebus vetiistis, ni seum licentia Arehiepisse. vel vicarii. sed redeo ad Loth,

Hactenus Loth.

CAPUT ULTINUM.

Nonnulla, quae in superioribus locum vel non habuerunt, vel inter lcribendum exciderunt, hi aD fuere ad hujus tractationis abiblutum complemem

tum, non gravabor.

I impostum est pro poenitentia suorum peceatorum sinite Ie junium a Consessario, quantum vini bibendo mortaliter peccabit. a Respondeo. Hae in re videtur Castropalaus, nimis laYe esse loquutus eo . a te. I s. Aus. . r. dum docet, votum abstineridi avitio Alistare sub gravi eulpa in ea quantitate, quae vino tempera te a tentihus suffieret pro una comestione quasi abstinendum 1 mi nore, non obligetur graviter, quia haec, ait, censenda parvitas materiae . quae non parit obligationem mortalem, sed tantummo do venialem. In hoc argumento de ieiunio, quia . ut supra vidi. mua. obligatio de Ieiunando non est tanti rigoris, nimis, inquam, la die; si quis enim quater bibat vinum aqua de more regionis di lutum in prandio, temperat/bibet, ergo seqvitur ex placito Castr. qu4d is .eui non liceret vinum propter votum, vel poenitentiam bibere cset sine gravi eulpa illud hibere his, vel ter. Id certo mihi improba bile .idetur . Ego igitur semel, modo, seu more dicto, bibera. non potarem grave, sed pluries, puto ese omn in/ grave, atque adeo Someratum mortale ei, qui tale votum emist, vel eui talis sceni

tentia legitiis suit imposta. Neque id durum alicui videaturmam idem Cistrop. inestio an sibi eo rens dixerat is . a s. seu sup, fuerit, semel bibendo vinum, frangi Ieiunium premissum in solo pane. Ec sola aqua.

109쪽

Noa ριιιηs 36 ara D tam , t I , . e . aia/Λιών λg TNquires secutidh, s ille, qui in pane, ec aqua Ieiunare v xvit, non potest propter aliquam gravem causam ex illis, quas supra lite declaravimus , se Iriunare, obligabiturne J lunare, cum piseibus, aliisque cibis legalibub addito vini potu si- si necissatio λ Respondeo, obligabitur : immΛ si nee cum his, vel smiliis hvs Quadragesimalibus obsoniis potest, obligatur cum lati ieinita Jejunium servare . Ratio est . quia aeeessorium sequitur principale, non vero contra, ut est commune pronunciatum in utroque iure. Cilm igitur ex mente communiter voventium, vel Conies.sariorum poenitentiam hane imponentium s nis aliud expresso intendatur a vovente, vel explicetur ab imponente i promittatur , vel imponatur principaliter ieiunium, s illud servati aliquo modo potest, omni is debet. s Propter eandem rationem, scum voveris Ieiunium in vane , Et aqua, tu tamen hora consueta alios cibos quadraget4 males certo cum peccato, quia se tuum votum non servastia adhibuetis, adhue tenetis ad Ieiunium, quia iam remanet substantia ieiunii, quae se ser ari a te potest. Ouc ablubd s Iriunare nullo modo poteris tune prosecth non te obli

istinendum 1 pri ictis cibis, sue lusibus, sue lacticiniis.1mmd nec earnibus, s eiusmodi Ieiunium debebat fieri in die-hus non vetitis . Id quod docet Dyman, δεόν. .r AJ I.3.ca I. a. mo. 3. Et ratio est, quia abstinentia ab illis Meessistia ad Jrimnium erat i quare excusatus a principali non oblitaberis ad ae- cessorium.

et Diii autem inisi aliud eaprae se intendatur. vel explieetur:

nam si in tuo voto intenda s. te velle restinare praecise sub hac formac sne vino, sine piscibus. sne aliis ousoniis praeter panem. dc non lubilia;)vel f idem tibi explicet Consessarius. dum similem poris nitentiam tibi imponit, certe illa forma semel, quamvis cum me cato violata, ad aliam ex vi voto, vel poenitentiae non obligatis, quia illam vovissi, vel acceptassi , di non aliam.

Tractatus Quartus.

tunc non semeret, quae tota in hoc Sacramento abest, tamen asia sumit talia panis, ac vini accidentia, ut mox iis eorruptis, ae Chrisi Domini praesentia remota, mutentur in chylum, nu triantque perie te I sicuti quilibet communis panis, S comm ne vinum: id quod est directe contra naturam sejunii, paetentis in. Grationem carnis. Ec modicam nutritionem, quae omnia lati Theoloeti passim explicant, di quoad nostram relponsonem se tenet

x Quae res iterum. Quid de Jejunio naturali λ siquise xt sum rei vini, panisve consecrati aliauam quantitatem, essetne Jejanus , ut se eommunicare iterum posset eodem dieλ Id eerte ex coneessi ne Eeclesae, rite, de cum laude facit Sacerdos in secunda,ec tertia Missa Natalis Domini,& Parochus , qui duabus Parochiis inservit in cilbus alibi explicatis, de in casu dandi viaticum moribundo ea probabili sententia, s desciant particulae praeconsecratae. Sed petitio praesen est de aliis eastas, Ec absolute. Qv te, si quis e. g. etiam ilaicus mst peractam communionem iterum eodem die

communicaret, is peccaret ne contra prohibationem Ecclesae. bis communica i in eodem die, an etiam contra prohibitionem et .

municandi post cibum assumptum cum enim SL Chrissi Corpus , di Sanguis non contineat substantiam, panis, di vini, atque adeo non se eibus, nee potus Qualis, videtur is post Ila Humpta esse omnino Jejunus.

is Respondeo, Fagunder apud Dianam. pap. I. Iris. νύ. 38. dc propendet ipse Diana , ceni et, pecea re etiam contra prohibi tionem

communieandi pos cibum, quia pro die Natalis Domini , & pto aliis illis rasius est privilegium eoncessum ab Ecelesia, quod in aliis

casibus non ad est. Is Thomas autem Hurtadus, dc Amicus apud eundem Dianam censent, non peccare eontra ieiunium naturale, quia vere tunc non assumitur substantia eibi, sed Ss. Christi Corpus. Nec obsat, inquiunt primo, quod nutriat, quia non nutrit, ut panis, sed ut Corispus Christi. Nec obstat secundo, quia sequeretur, eum non stante re ieiunium, qui praeter resectionem meridiei astu meret multas particulas consecratas non obstat, inquiunt , quia multae particuislς, quamvis consecrate, nutriuntatque ades sunt Jejuvio Ecelesaiasi eo eontrariae, cum id si contra linem Jeruns laeelesastici. At sumptio partieularum consectatarum non eli contra finem prae .pti, quae est reverentia debita tinto Sacramento, atque adeo non

est contra finem seiunii naturalis. L die, duo sejunium in pane , de aqua vovi, vel aceept idque bibam in notabili quantitate aliqua ἰ nam caeterum pro nihilo parum reputaretur, ec solum tunc pecearetur venialit TNquires tertih, an toties peccem, quoties vinum bibo In

vi ; idque l

ter, nis soria tam paucas guttas vini bibam, ut moraliter ita nihilum reputaretur, ut ne peccatum quidem veniale committerem ;id enim jam seio ex doctrina in superioribus non raro allata. Et si ni hoc, quod inquiris, idem est, ac si quaereret, utrum s vinum bi-hetis, atque adeδ quoad hane circumstantiam votum, vel poenitentiam violaveris, possis licite, sne novo peccato, vinum limrim, iterumque bibere, posto quod aliud in contrarium non in . Rendetis, vel acceptaVeris λs Respondeo, hae in re duas esse DD. sententias. Afirmat lie, th posse Sanch. ι . .an Decate. II .n quia per absinentiam vini s mel violatam redditur pro illo die impossibilis dicta abstinentia vini. Negat Castrop. om. i.ιν. eiaci p. t*aan. I. n. o. quia intentio, ait,

voventis videtur Jejunio abllinentiam vini pro sngulis horis totius diei affetisse. Ego assentior Sancto, s sermostde voto, vel acceptatione Jejunandi in pane, dc aqua . Cassiopalao autem , s si sermo de vingo, vel de acceptatione ir Mihi videtur probabilior sententia Fagundea. Ratio est,quia non potest negari, assumi cum ipso Christi Domini Corpore accudentia, quae mox mutanda sint in chylum. Ecclesia autem in reverentiam eiusdem Domini vult, ut isse idem Christus non inveniat somachum p occupatum, in quo scilicet eodem die fuerit mat rialis, 3c nutritivus Corporis c bylus. i 3 Quare parum facit ad intentum adversariorum, quM paristiculae conlec ratae non nutriant , ut panis; satis enim pro nobis es, quod nutriatur : praterquam quia , illud quod adversarii do. cent, quod nutriant, ut Christi Corpus, nescio, an rite dictum si, quia non est Christi Corpus, quod nutrit, sed accidentia. quae mutantur in chrium, modo supradicto. Atque hinc etiam sequutur, quod, pcuto quod . modo explicato, accidentia nutriant, non possit evitari irreverentia, quae ex instituto Melesiae rudiem tui deli Christo Domino, invenienti stomachum , veluti praeveniatum eodem die a praeassumptis accidentibus, eorumque effectu ,

quo corpus nutriatiar.

duobas votis magni assinitas videatur esse ; nihilominus, quia in altero est negatio bibendi vinum, quae est malignantis naturae, at que aded omnia prorsus excludens ; in altero est a simatio bibendi quam, videtur adesse non spernenda diversias, quam in nun es iis, superque si, quamque diligentius maminandam Theologisse holasti eis relinquimus. at illum scrupulum denique a te amovet Azor. p. 2 te sacerdotem ex voto, hel e , poenitentia Jejunantem in panei ocoqua non agere eontra tuum votum, vel pςnitentiam, quan iβ acro sumas utramque ablutionem, de more sumi solitam. 5:cuti Meque contra illud agere, s esse, Iricus, de post communionem vanum sumat in ea quantitate quc de note in aliquibus racleuas prς-

heri solet communieantibus . . -

a Quae res per hane Measonem . quid, u quis sacerdos obligatus ieiunare in pane. de aqua, notabilem vim quantitatem vel sola triticea sarina eonsecta, qualia sunt . quae ab Italis vel veris miculi, vel maccherones appellantur,vel quales essent pultes ex so. to eremore frumenti s vulgo ea amido) nulla alia re commixta Ratio dubitandi est, quia se videtur, ec sic non videtur, is substantiam

panis assumere.

au Respondeo peccare. Ratio sumenda est ex intentione communi sic voventium; qui, dum Jejunium in pane, ec aqua vovent . 1 olo pane communi, et ordinario se fore contentos promittuntii nisi expresso aliud intendant ; atque illa edulia, quamvis ex triticea sarina compacta, longe aliud sunt in usu, de ei istimatione hominum, quam panis eommunis; ergo dce. at illud nihilominus indilh hute coneedo, ut possit is panem ordinarium in aqua coquere. dc hoc modo eotium comedere, quia scnon se extrahita communi pane. Quare,sieuit sibi panem prae

Mitra mogum consuetum consecraret, illudque assumeret; reus - dictum communem ad prunas assare, astatoque tune velet, quod o

esset fracti voti praeter precatum irreverentiae commissum con- --r r

ara morem Ecelesae tantam quantitatem vini consecrare nunquam inurpantis λ33 Respondeo, liti sacerdotem praeter peccatum irreueren-mo negat; se poterit aqua elixare, elixatoque frui. gManilius Iacticinia tim is eo retino Joaraeuo. tiae, esse etiam si aes i voi i reum. Sicuti item,s extra unicam dem, rare plenam in meridie resectionem, incommuni Ieiunio assumeret motabilem quantitatem Ss Corporis in multis consecratis particu-

Iis . Ratio responsionis ea, quia quamvis substantiam vini, dc panisTNquires suintd,cumj .e.6 n.11. di ierimus posse probabis L ter licite, in vespertino lentaeulo Jejunii assumi .n 'o ova s haec enim omnino exclusimus ιs. . 1 . a sed 1lia avisci se quando scilicet ea possunt comedi mane in plena re

110쪽

De quarto Ecclesiae Praecepto. IOI

manet diffeultas quoad eorum quantitatem seu mensuram pro dicto ientaculo. 13 Respondeo: di quidem inquiri potest de quantitat parva Jemedioeri, de magna.

24 Quoad parvam idem illam quae constituat in has reparvitatem matertie dixi ibidem a Leadtoas scit Iteaeoncedi sine moriali mensuram gimidiae unciae plus, minus, id quod ibi satis ea plicata est; di eonfirmari etiam poteli ei dictis supra ι. s. n. 39.in re dicta, ibaque explieata casei quantitas potetit licite adhiberi in 'ntaculo

illius qui ex pri Wilegio, vel dispentatione lauiciniis vesci in Ieiunio

potest.

at Quoad medioerem, de qua ego loeutus sum aerio cap.ε. nam . a 3 sum enim locutus absoluth de eas dimilique lacticimo, eo modo,quo caseus comedi pro obsonio solet communiter in usu humano: qui communis usus non usurpat comedere caseum, vel butyrum, vel quid simile lenticulo,nisi cum panei dico, quantitatem lacticiniorum, quae potest permitti in ientaculo Jejunii agmittentis sive ex privi legio,sive ex legitima coni uetudine dicta lacticinia; dico inquam ne quantitatem mensurari debere ab hoc eodem comis

muni usu: ut scilicet in hae opinione, quae concedit lacticinia habenti e gr. Bullam,tantum eas ei e grat in talis Ieiunii tentaculo 13It lieite comedi. quantum adhiberi regulariter solet a faciente

lentaculum eum proportionato pane. Cum igitur, qui octo unei Tum jentaculum etiam extra teruntum facere velat . soleat ad sum. Inum quartam plus inus eriti partem adhibere, ita ut sex unciis ex pane cum dimi/ia addatyrootisonio unam uncia cum dimiἡia ex

caleo sequitur,quod in vel pertino Jejunii praedicti ientaculo iecudum hanc opinionem possit quis habens Bullam, vel Privilegium,

comedere unetas septem ex pane, di unam ex caleo plus. iuusve. Hane mensuram, medioerem appellavi; intellige semper de uncia Romana, quam mereatoriam aliqui appellant, et nos Sieuli --

as quoad magnam, de qua ego nee De. eita . nec loquutu sum, que est illa mensura excedens usum casei eommunem, qualis aeri s inuis uellet totas uncias octo et neestis projentaeulo umere in caseo, in butyro, in lacte ; id, quod nimis esset extraordina-Tium . quis enim pro tentaculo etiam extra Ieiunium, sumit octo uncias ex solo easeo auel butyro;Idemque certρ est propter parita tem rationis de sumente majorem partem notabili ter ex caseoiqua ex pane. De hae igitur quantitate, quam magnam appello; ει de ua,ut dico, nunquam Ioeutus sum, assero, mihi uideri improbabi- allam licite sumi posse in jetitaculo Ieiunii Ratio est quia caseum admittimus, e Ioe.e./.ut probabile admismus in ea quantitate,& eo

modo,quo in secundia menti adhiberi soletist tune solum solet sumi in parva, vel ad summum in praedicta medioeri quantitate, ipso usu, servantibus omnibus , illud medicorum: Caseus ea sanus,

quem dat avara manus.

27 scio nihilominus videri etiam hane maenam quantitatem concedi a Mareo vidat, is πιι TM. Da iit. is Ibunis In Maea. timo. 4 . qui , dum concedit dicta lacticinia in dicto ientaculo

pro habente privilegium, se addit. Ratio est, quia issi sun te ibile es parum famem sedantes unde plus fames sedatur sumendo nuinees, panem, legumina, o alios ejusmodi cibos, quam mergo

eandein quantitatem ex dictis lactie in iis . Haec ille. Quod idem pollet confirmari ex doctrina ejusdem Marei, uiae - ---. 13 allata, quod nimirum in vespertina collatiuncula, quae suit init aucta ex consuetudine, non tam sit attendenda qualitas, quam quantitas.

Seio item idem colligi posse ex Pasqualigo, qui AN r . sne ulla

distinctione, vel limitatione concedit,eum qui alias licite comedit mare lacticinia,posse vespere pro tentaculo eadem comedere. Seio,

inquamlimsed hi famniescere propter rationem 1 nobis modo di

a 8 TNquires ultimh an si serva ui Ieiunium iuris eommunis in I uno loco, obliger aliquando illud set.arei alio λ panor mi e gr. Jejunatur die Mercurii di grat pro sesso S Iacobi, s hoc incidat die veneris. quia die jovis eis solemnitis Sanct . Christinae Patronae; at Monregali jejunatur die jovis. Si ego ieiunavi die mereurii Panormi, sed die iovis muto domicilium eum animo mo randi Monregali , obligorne iterum ibi jejunare Idem uuaeritur de vigilias Bartholomaei in iis loeis, in quibus visilia, di festum postponit u i di in Quadragesima in ii s loc)s, in quibus est dixersitas m

19 Respondet Pontius M.f. m-.ιο amue ait,te obligari,quia jus commune obligat unumquemque in quocumque loco. ubi illud non sit abrogatum; at Men regali e. gr. non est abrogata obligatio i

junandi in Elim die, ct idem de Piadragesi, ergo, Guamquam illam eomplesti, adhuc obligatis asbi, ubi non est completa, si ibistis domicilium. 3 Nihilominus veram sententiam puto eam, quam sequitur

88. m. IX. hoc est , te non obligari. Ratio est, quia praeee tum jejunandi, indictum 1 jure eommuni, obligat me semel jei nare, M autem bis i neoue enim Ecelesa praecipit his satisfacere suo praecepto, sed semel. Semper autem abesse debet scandalum quod facile vitabitur, si adtin tibus dieatur, te iam ieiu se, dipneeeptum implevisse. t Sed ou id contra,s nimirum ego,non eompleta quadrages maiaceedam aὰ locum,ub Nam ess eompleta,obligorne ibi eam eomple te vel vigilia a me no servaraaccedam ad locum,ubi vigilia Min amplias non servatur λ3a Respond. Obliget te Merolia. υ- a. δίρ . e. ε ..ss . quia praecepta communia cie quibus loquimur. obligant absolute in quo cumque loco quisnuest.Non te obligat Saneh. -ἀec. 12. .s alliisque eum Verticelli 'e. cito ty. quia in tali loco iam cessivit quadrages mae, vel violiae praeceptum, atque adeo cessavi lepis ostigatio, ergo potes, te conformare illi loeo, ubi inveniris semper remoto scandalo. Utraque sententiata probabilis; recole, quae dirimus cap. a. s. r. o 3

SEARCH

MENU NAVIGATION