Hadriani Valesij histor. regii et Ioh. Christophori VVagenselij De cena Trimalcionis nuper sub Petronij nomine vulgata dissertationes

발행: 1666년

분량: 64페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

11쪽

munere: deinde fecit reporrigere Caesari. Admitti ad aliquem, vel ad videndum salutandumque alia

quem, dicunt Latini scriptores; erga aliquem admitti , non dicunt. Tu beatior es: bis prandebis cena. Sic apud nos plebs hominem diuitiis superbum irridere consueuit, ac bis prandere jubet, S ilest riche, quil disne deuxfois. Sed prandium &Sena male confunduntur. Nec enim magis dici quis potest, cena prandere, quam prandio cenare Habuimus in primo porcum,pro habuimus primum.

Sic vulgo diceremus: Nous auons eu en premier Leuvn cochon. 4uinque n*ses aedificaui, oneraui vinum: & paullo inferius, oneraui vinum , lardum , pro oneraui naues vino, lardo: vinum, lardum in . naues imposui. Sic vulgo nostri mercatorqs loquuntur. I a' charge δε vin , du cotton, du poture. Mei coci etiam vitulos aheno coEtos solent raceres item

Gaius allatus est, quem Trimalcio iussit ut aheno costas feret. Coctum facere pro coquere barbarum est. Libertorum , qui omnia ad se fecerunt: pro in sinum suum omnia domini bona conjecerunt. Nemini nihil boni facere oportet; item Nee fumum nec deorsum non cresco. Utrubique duae negationes sunt, quarum altera superuacanea. Si quis nostrum voluerit fu rem causa facere, non est quod illum pudeat. Ibidem nescio quis de pane autopyro ait. Et vires facit; ct cum mea rem causa

facio, non plora: id est honos auribus iit aluum

solutam habeo, nec nitor aut durum caco. Cui

praeterquam huic Pseudo-Petronio sua rem caussa facere idem fuit, quod flatus crepitusve alui emiti Ie , vel caecaxe t Nos quidem Franci ho esta clx-

12쪽

DISSERTATIO. '

cumlocutione eum qui aluum exonerat, res fuaου agere dicimus, Dire fes affaires ; Latini non item, multo minus, rem sua causa facere. re tangomenvi faciamus. Vita vinum est: iterum , Itaque tangomenas faciamus, ct usque in lucem cenemus. Tangomenas faciamus, id est lause epulemur , vivamus,gaudeamus. Vtrubique tanto minas disjunctim legendum & emendandum puto, & ex Plauti male intellecto versu hoc loquendi genus esse desumtum. Sentin senem Oftum esse triginta minis' Nam juvenes qui pecuniam recens acceperunt, eamque habent in manibus, digitisque contrectant& tangunt, Iarti opipare conuiuari gaudent. Interdum impostor ut fucum legentibus faciat,& nugis sitis auctoritatem aliquam conciliet, Persum; aliquando etiam Martialem imitatur. Meum

enim intestigere nulla pecunia vendo e ex Persii Sa-ryra I. petitum est. Hoc ridere meum tam nil, nusta tibi vendo Iliade. Aut non deridebis, licet barbam auream habeas, ex Persii Sat. H. Nam fratres inter ahenos

Somnia pituita qui purgatissima mittunt, Praecipui sunto, sitque illis aurea barba. se Trimalcio fundos habet qua milui volant: ex hocce versu Persii Sat. I V. iDiues arat Curibus, quantum non milum oberret.

Si nos coleos haberemus, non tantum sibi placeret; expersi Sat. I.

Hac ferent, sitesticuli vena ulla paternimueret in nobis' Frigori iacasim dico. Lacaet,in seu emen-gandum est, quod fellare significat. Notus Ma

13쪽

S HADRIANI VALE SI I

tialis versus Sed lota mentula lana AMN*ν cupidae dicet auaritiae. δε κἄφν dicere alicui, metaphorice est, aliquem imridere ac illudere. Quid , quod praeter plurimas mendas leuiores quarum plerae te sunt a nobis inter legendum restitutae, graues aliquas ac si ita loqui licet) capit Ies de infanabiles de industria sparsit impostor, ut se vetusto quidem sed corrupto codice ussem esse, Lectori persuaderet, & ut quaecumque alia Petronio indigna ac damnanda occurrerent, Vitio exempl. ris, aut Librariorum transscribentium negligentiae inscitiaeque possent imputari)Tales sunt in p. XXIII. Similia Sicilia interiores ct lamas sic istos periri-pabant: ibidem, Puto enim nescio quid Asiadis vel potisis a Siadis habuisse: forte , Puto eum nescio quid a Scythis habuisse Atem pag. xxVΙ .meo de magna turba adhebete acceperant. P. XXXIV . Nam --

meroris pugnassent petraitis in poculis. In p. XLIX. Et omnia vestimenta secundum iam posuit mihi in animo in naso esse. In p. L. Cum actuc capillatus ei sem nam a puero vitam chiam gessi sim mostri delicatus decusit, mehercules margaritum cacratus , ct omnium numerum. Quae forte sic emendanda sunt. Nam a puero vitam Danis gessi ibi infans magistri delicatus decessit, mehercules margaritum Charitos , ct omnium numorum. An commemorem e foro piscario petita conuicia, non modo Arbitro, sed etiam quouis scriptore ingenuo indignissima 3 Fortunata uxor Trimalcionis vocatur mala linguae pica puluinaris; mulier mi mnum genus; moecha obsceno vocabulo matella dicitur ; abus berbex dc bellum pomum i Lar Vza no

14쪽

cturnus, qui non valet lotium suum. Giton cepa ci rata ob capi flos crispos & densos crucis ossa,coruo rum cibaria, terrae tuber, id est tertae filius, volpisu da, id est vulpes sudans. Fortunata ipsa furiis incensa virum suum praesentibus conuiuis canem appellat;Trimalcio inuicem eam codicem ob hebes & stu pidum ingenium,&ambubaiam nomine Syriaco, miluam a rapacitate & auaritia , sterteram a stertendo, etiam viperam.

Pudet pigetque me diutius hisce Grammaticis quisquiliis immorari. Tempus est jam, a verbis &a stilo ad res ipsas transire : ut clare omnibuS appa Teat , a vero Petronio suppositicium istum in viro que ex aequo discedere. Ac primum videtur dedisse operam impostor, ut Trimalcionem in cunctis ridiculum legentibus exhiberet. Sed dum sine modo ac delectu nugas nugis adjungit atque superstruit, dum ineptiarum genus omne Consemit: im posturam suam ipsemet aperit, nugacem se ac in ptum, Petroniique infelicissimum imitatorem prodit , ridendum denique se uniuersis praebet. Nunc Nerpilleatus infertur , circa se porcellos habens, cujus e dentibus duae sportellae dependent, & cujus e latere percusso turdi evolant, mox ab aucu pibus excipiendi: aper inquam pilleatus, ceu liberi te donatus ac manumissi is, quod a conuiuis pridie totus & integer esset reniissus. Nunc postquam se rexit Trimalcio, sermones habent inter se conuiuae

ineptos, humiles, ac demissos, solis fatuis & sensus

commvn s expertibus conuenientes. GanymedeS quidam de annonae caritate queritur more mod

que mendicorum: ait se iam annum esurires negav

15쪽

io HADRIANI VALESII

se ea die bucceam panis inuenire potuisse. Trimalcio qui surrexerat ut obscenis naturae desideriis indulta geret, reuersus ad mensam , dat conuiuis eadem omnia vel in triclinio faciendi libertatem, quod Imper. Claudivi edicto statuere voluerat, mulitiaque verbis usque ad nauseam ac risum audientium in continentes inuehirur.' Coquus propte ea quod

Porcum non exenterauera , nudatur in conuiuio,

& inter duos tortores consistit: at idem mox secto Ventre porci , argentea corona donatur 1 Trimal cione, & in lance Corinthia potat : quasi lances tam Vina quam cibos caperent, seu vasa potoria simul ac escaria essent. Sequuntur de vasiς Corinthiis fabellae relatu indignae, nulla temporum habita ratione, Ilii halasis Hannibalis aetate & opera : scyphorum & capidis emblemata, Cassandrae virginis filii, & Niobe a Daedalo equo Trojano inclusa. Pro acroamate Homeristi inducuntur Graecis versibus colloquentes. Trimalcio vero dum fabulam quam agunt vult exponere, res, hominas, tempora ac loca misere confundit, itot ipse fabuli fiat. Interea vitulus affertur Pleaim: quem unus ex Homeristis Aiax furens adio concidit, partiturque conuiuis. Quis haec legens, risum teneat aut potius quis non indignetur talia & tam putida Petronio tribui 3 Iam verb fabulae aniles de homine versipelli in lupum mutato, & de vestibus ejus lapideis factis,necnon de strigis seu nocturnis maleficisque mulieribus, quae infantem' mortuum rapuissent ad comedendum , & pro eo stramentum supposuissent 1, Apuleio conueniunt magis quam A

bitro. Quamquam ista fabella posterior de strigis

16쪽

ex hisce veri Petronii Arbitri verbis mihi videtur

desumta. striges comederunt neruos tuos ' In

codice Bibliothecae Vaticanae, qui Palatinae olim fuit, reperitur Indiculus superstitionum ganiarum, in quo haec de strigis verba legimus. De eo quod credunt, quod femina Lunam comedant , ct quod possint corda hominum tollere iuxta Paganos. Tardet talia fusius persequi. Pergendum cst i men. Iussu Trimalcionis ingens canis catena vinctiis adducitur in triclinium ab ostiario. Quid agrestius, quid indignius tanto conuiuio, &tam diuite comuiuatore potest excogitariὶ Trimalcionis jussu puer mollis & dorsum ejus inscendit, & scapulas plana manu pulsat. Quid indecentius Z Iubet idem in pag. LNI.potiones diuidi inter omnes feruos,qui ad pedes sedebant. Quid indulgentius 3 immo verb quid munus Romanum λ Bibere famulos domino praesente ac epulante ; sedere adpedes seruos, domino discumbente. An sedens famulus ministrare potest λ More

Romanorum, aut potius more omnium Gentium

succincti in conuiuiis stabant famuli, ut essent ad ea quae poscebantur quaerenda ac conuiuis porrigenda paratiores & expeditiores: quemadmodum vetera marmora ac picturae docent. Sufficiant ad id probandum vel duo Iuvenalis versiculi e Sat. V. Ne indignatur veteri parere clienti,d 'odq; aliquid poscas, ct quo estante recumbas. Tamen impostor eadem in re iterum errauit: quum in p. LVIII seruum adpedes Habinna sedentem fecit. Nec umquam aut usquam memini legere, ad pede Isedissepueros nisi ingenuos, in conspectu parentum conuiuarumque discumbentium.Apud Suetonium

17쪽

inuenio, Claudium Aug. adhibuisse omni cenae ct liberos suos cum pueris puellisque nobilibus, qui more meteri ad fulcra le florum sedentes vescerentur. Hunc morem non ignorauit Arbiter: Arbitri co ruptor ignorauit. Sed quid ego sedentes ad pedes famulos Trimalcionis tantopere miror, quos paullo post visurus sum recumbentes Z Quippe in pag. Lxi I. Trimalcio famulis sitis, etiam cocis permisit ut discumberent. Itaque totum triclinium familia occupat, & conuiuae paene de te Liis deiiciuntur. Credas Saturnalia celebrati. Permisit inquam id stulte & nouo more Trimalcio, is qui initio cenae adeo timuerat, ne serui sui conuiuis aestum frequentia

sua facerent, & ob id fuam cuique mensam i serat assignari. Vnde ille sui tantopere dissimilistam repente factus 3 Vnde tam cito oblitus dis positionum suarum 3 An ebrius erat λ An non jam

fatuus stultusve, sed plane demens λIn p. LVI. Fortunatae uxoris Trimalcionis perisce Ades tortae,quales in usii nobis sunt matronisque nostris,& quas vulgo a poplite cui subligantur , arrectarias vel tarretarim vocamus: nec motis Romani

sunt,nec Graecanici. Nam Graecorum Romanorumque periscelides, erant fasciae quibus crura inuol

uebantur ac tegebantur.

In pag. L V II. Fortunata discubitura poste quam manus lauit, tergit e vi sudario quod in colu habet. Verba Pseud Arbitri seu impostoris sunt. Tunc fudario manus tergens quod in collo habebat; opplicat se illi toro , in quo Scintilla Habinnae discumbebat uxor. At erant quidem Romanis ut

Catullus , Suetonius in Nerone aliique docent )sudaria

18쪽

DIS S ERTATIO. Is

sudaria e lino , sed ad detergendum oris sudorem,

unde & appellationem traxere: sudatium circa col- tum nullum umquam matronis Romanis fuit. A que ut gratis concedam fuisse: anFortunata Trimaticionis, ditissimi & nitoris ac elegantiae amantistin iiviri uxor , tam sordida esse potuit ac immunda, vico linteo quo collum velaverat, velut mantili in triclinio tergeret manus ξOmnino existimauit impostor, uti suae ac nostrae aetatis matronae collum haberent sudario lineo circumdatum & tectum, quod vulgo muscarium colli appellatur, quia collum t git & defendit a muscis: sic & olim matronas Rota manas habuisse. Haec tanta moris Romani ignorantia non in Petronium, sed in impostorem cadit

totius antiquitatis ignarum. Iam etiam suum testamentum in conuiuio recitari jubet Trimalcio, quo seruis omnibus dat libertatem : & quale monumentum sibi fieri, quidque ei inscribi velit , exponit. Nec contentus his, funebrem vestem quae vitalia vocat, Unguentum nardinum & cetera inferri triclinio praecipit, conuiuisque ostentat: ac dumum tamquam in f nere suo cornicines canere jubet, atque ad balneum

saturos conuiuas inuitat. Quid his ineptius 3 O sermones conuiualesl O spectacula festiuis epulis con uenientiat Etiam heic ignarum moris Romani se se prodit Pseud Petronius, qui cornicines pro tubi cinibus funeribus adhibeat. Mortui enim efferebantur ad tubam,aut etiam ad tibiam: ut post Ouidium in lib. v i. Fastorum, post Persium in Satira iv. & Agellium in lib. xx. cap. II. verus Petronius

vel solus fatis docet his verbis. Is wod si idem frigui

19쪽

r HADRIANI VALESII

genua manusque tentaverit tum, licet ad tubicines mittas. Vbi tibicines sine caussa legi vult Petrus Pithoeus. Dare operam saltem debuit Impostor, ut finis cenae Trimalcionis cum sequentibus, hoc est ut falsa & ficta cum veris cohaererent, ne falsa haberi possent, neu fraus facile deprehenderetur. Finis ce- me Patauinae talis est. Cum cornicines insonuis sent, visites regionis proximae rati ardere Trimal-cionis domum , cum aqua & securibus accurrunt,& januam effringunt. Encolpius,idem & Polyaenus alio nomine dictus, Ascyltus & Giton laeti oblata

occasione discedunt. Nos occasAnem opportuni Uimam nasii, Agamemnoni verba dedimus, raptim que plane tamquam ex incendio fugimus. Contra apua Verum Petronium , qualem dudum editum habemus , Encolpius, cujus sub persona tota fab la narratur,nec cornicinum nec vigilum ullam mei tionem facit: aitque cum post cenam ex aedibus Trimalcionis ipse & Ascyltus ac Giton vellent discedere, & per amplissimas longissimasque porticus media jam nocte sine inmine hora paene tota hac illacque errauissent ebrii, δc locorum etiam inter diu obscurorum ignari ; se tamquam filo Ariadnes

Gitonis acumine explicitos tandem esse , qui omnes pilas columnasque pridie notauerat creta: quae lini

menta evicerint stissi mam nossem, oe notabili casedore ostenderint errantibus viam. Anno M. DC. LX I I I. ineiante edidi Panegyri

cum de laudibus Berengarii Augusti, quem ante annos aliquot ex urbis Patavii Bibliotheca Monatastica a Iohanne Rhodio Dano de a Nicolao Heinsio

20쪽

viris clarissimis erutum acceperam. In meis in Panegyricum illum notis, quid esset apud Gregorium Turonicum Episcopum barbatorias celobrare , Scquid barbatoria significaret, fuse docui pag. CXCI.&sequentibus. Misius est statim Berengarius meus' in Italiam : missus in primis Patauium unde venerat, & lectus a Patauinis. Placuit Obseruatio mea impostori, homini Italo e prouincia Venetia, vel

Dalmatae:qui si qua siles Iohantii Rhodio Pseudo

Petronianas quisquilias suas approbauerat. Itaque digna ei visa,quam suae cenae Trimalcionis insereret. Tum Trimalcio : Amici sinquit 2 hodie seruus meus barbatoriam facit, homo frugi ct micarius. Itaque tangomenas faciamus , ct vj que in lucem cenemus. Sed tamen mos hic quidem aetate Petronii multo vetustior: nomen autem ipsum , barbatoria, quodem aetate ni fallor) recentius. Sic idem impo-stor , qui de cena libera aliqua ab Henrico Valesio fratre meo obseruata esse didicerat, voluit & l berae cenae meminisse , atque ab ea suam supposi liciam cenam auspicari. Venerat iam dies tertius,

id est e 'ectatio liberae cenae. Sic igitur judico , noua haec omnia quae sub Petronii Arbitri nomine primiim Patauit, dein de Lutectae publicata sunt, falsa, ficta , suppositi ciaque esse, barbara, futilia , judicii doctrinaeque

vacua, ac plane omni ex parte ridicula ac rejicientada: eademque tam in verbis quam in rebus ab Arbitri genio, elegantia ac nitore longe recedere. In uno tamen , mi AGENfEILI, a te dis

sentire cogor, quod miraris Iustum Lipsium, virum magni in litteris nominis summique judicii, de Pe-

SEARCH

MENU NAVIGATION