장음표시 사용
61쪽
, ptoribus legendis perseverasser,graece epistolama ad Budatum misit , jam tum sese homini arbitr a tus exaequatum. Cui Budaeus tam concinne oca accurate rescripsit , extat autem epistola uta, a Longotium primum in admirationem summama adduceret, Linde etiamin desperationem. Baya fius quo b ejus Nistolae elegantia ita obstupuit, i ut tum ingenue fateretur, multum adhuc super, esse quo progrederentur: & Longotium identur dem admoneret, viκ illud perfici posse quod
et tentarent. Quocirca Longolius, qyanquama esset magni vir animi, tamen desperatione debitis litatus, noluit amplius in eo laborare quod se , ο assequi posse diffideret. Verum se retulit ad Ro- a manas liueras, futurus haud dubie, si diuturniorem lucis esuram superi concessissent , omnium ii non nostrae modo aetatis, sed eorum etiam, qui
3 post Ciceroneni latine locuti sunt, in dicendi fa- cultate princeps. Magna ergo Budaei laus, quod, a duobus excellentis ingenii juvenibus , hisce , t stuesis ardentibus , octo abundantibus, eius, aemulatione incensis eaque causa domo tam loni, ginqua prosectis, uberrimis praeterea artibus o a natis, consuetudine, sententiis , voluntate conm, sectatissimis, omnibus vel natur praesidiis, veli, fortunae alumentis ad discendum paratissimis, i toto denique pectore ad laudem incumbent ibusi non potuerit anteverti. Hocque in eo magis mirum: quod jam aetate provesius literis stuas, re coepit, quod in tanta occupatione vitae, to i impedimentis principio illatis cursum nihilomitinus potuit tenere. Sed is in huma rerivana C s tura
62쪽
tu=a comparatum vide ur, ut pulcherrimo cuis visi discuit,proponatur tarde crescentia sint diutumniora perseectiora. Proinde sicut animalia naa-jora diutius visceribus parentum continentur, dc arbores proceriores tardius adolescunt. In arborum autem ipsarum baccis & frugibus terrae, quae lentius maturescunt, hae sunt meliores oclongius servantur: Sic praeclara ingenia, quae ad frugem sunt perventura, non continuo se proferunt: sed quanto uberiores fructus datura sunt, tanto dissicilioribus utuntur progressionuhus, praecocia vero tanquam flosculi celeriter emoriuntur, vel raro sine offensione ad excellentem statum perveniunt. propter quo serius ad literasse applicuerat, eo maiore cursu tarditatem corrigendam ratus, brevi jacturam superioris aetatis resarcivit. Tantus erat in eo
bonarum artium amor innatus , ut caeterarum
rerum oblitus, quidvis perpeteretur ipsa cognitione di scientia captus: curas , sollicitudines, vigilias perferret, nec Voluptatem requirens aliam, quam qVae ex literis capitur, nec ullum iuguens laborem. Ita mentem suam in rebus cognoscendis, quae sunt ab antiquis repertae, audis investigandis novis alebat cum oblectatione solertiae: quem unum suavissimum animi pastum judicabat. Erat in eo inexhausta aviditas legendi, nec satiari poterat. Quemcunm librum 1emel arripuisset, nulla nec obscuritate terreri, nec novitatis illecebra adduci potuit, ut de ma- rubus deponeret priusquam pervenisset ad metam. Forte evenit ut haberet sermonem de suis
63쪽
studiis apud Francisium Regem multis audientibus viris amplissimis , in quibus aderat Vistra Praeses concilii Parisiensis, Budaeo non solum via cinitate , sed etiam co nsuetudine & benevolentia conjunctissimus : tum summae ejus diligentiae&testis locupletissimus,lc laudator certissimus. Producto longius ut fit sermone, cum alia aliis adderentur, quae obstupescerent audientes,& Rex magnopere miraretur: haec Vistus subjunxit, Budaeus e regione aedium mearum ait plus decem annis jam habitavit: tamen quoad possum totius ejus spatii memoriam recordari ,
hunc nunquam vidi, ne diebus quidem sestis in limitie domus ut ast let) ociantem, nunqVam
horis pomeridianis circulantem, aut praetereuntes circumspicientem, nullum denique tempus vacuum laboris sibi dantem animadverti, aut unam dieculam remittentem relaxandi animi causa. Quorum admiratione cum omnes in se convertisset, Rex a Budaeo Liscitatus est, num ille vera prolocutus esset: verecunde agnovit omnia, it his alia majora quotidie facere se dixit: quae si vulgo pio rantur, vix habuerint
fidem. cbὼ Atque haec quanquam dissicillimum estcb9 Narrat hoc ipse Budaein libr. I. de Philologia in
Oper. T. I. p. hac addita indefessi, sturiiratione e Sed omnia majorem iη modum facere, ais etiam maximum mihi necesse erat,homini nec inge-
nio felici praedito, qpi in adolesientiae clausula, non dico discipu0,sed tantum uruncubo snus
64쪽
est non dicam augere aut ornare oratione, sed
enumerare aut consequi, tamen commemorabuntur quomodocunm, ne cujus ingenium admiramur, eius ignoremus industriam. Itaque diebus sestis operatus sacris, quod reliquum erat diei, non intempestivis convit iis, non aleae, non pilae quemadmodum magna pars hominum ) sed recolendis suis studiis impertiebatur. Nuptiarum etiam die, qνi ect utilia.hila=itati diacatiu , minimum tres horaι studuisse commemorant,
ne parva quidem momenta per incuriam soli. tus praetermittere. d si gerendis rebus interdiu distineretur, nunquam se somno dabat, quin tantundem lucubratione nocturna rependeret , quantum perierat diurni temporis literis destinati. Non uxoris amor quam unice delugebat, non liberorum blandimenta, non rei familiaris cura illum a literis ullo unquam tempore abstrahere, aut retardare potuerunt. Diemi a consumebat: Mane excitatus e lamno, literis se abdebat usi, ad tempus prandii: priusquam discumberet, se exercebat modica ambul tione. Post cibum duae propemodum horae variis sermonibus ducebantur : inde ad easdem vices redibat, nihil, a coena quam sero admodum faciebat, selitus legere, aut scribere. Utebatur
summa in victu continentia, cibi potust m dum esse coepissem, vero gentius illius Aristini,
Metrodictatis aneliatus esto deni qria memetipso omnia mutuarer, si idem nultas erat unde rogare
65쪽
dum naturali desiderio, non voluptate finiens ii ne B eXtructa mensa, net apparatis conviviiss . m'gnoperere delectabatur. Memoria tam felici suit, ut ea quae semel in animo haeserant, nulloi, temporis spatio longinqv itateve delerentur. Vili sus est saepe, cum multos versus recitaret non a mod6 integris sensibus, sed singulis etiam verbis eorum authorum, quos in manibus viginti,
aut triginta totos annos non habuerat. Porro
autem fuit, sicut dictum est, usis eo diligens &, industrius, ut quicquid in suis studiis profeceritu assiduitati pene soli deberi videatur. Itam nihilii erat ulla in arte rerum omnium, quod ipse nescia, ret, omnium bonarum artium scriptores ac do-ri ctores cum Graecos, tum Latinos legerat & per-ἡ Volutarat: nec solum has artes, quibus ingenuae u ac liberales doctrinae continentur, literarum cognitionem, & poetarum, & antiquitatis totius memoriam, at, illa o vae de naturis rerum, de hominum moribus, de rebus publicis disputata sunt, assecutus erat: sed etiam jus civile perdudicerat, medicinam cognoverat, disciplinam s
L cram universam perceperat cum antiquiorem, tum novam, quae sunt in hominum vita omnia
quaesita, audita, lecta habebat. Postremo nihil his temporibus sciri discive potuit, quod ille non cum investigarit, tum etiam scierit. Qtanquam is quidem dosirinae suae dissimulator magis quam ostentator fuit. Nemo illo parcius tq-- Debatur, nemo minus aliis sese venditabat, nuhil unquam sere nisi peteres, nisi etiam rogares, ςVllanat. Ineunte autem aetate amici viden-
66쪽
tes illum s1c addictum studiis humanitatis ac luterarum , a . Ei a cura rei familiaris vel tuendae, vel amplificandae, quisl pro sua virili revocare nitebantur, modo ignominiam , modo inopiam, si in instituto persisteret, denunciantes. ES- se id fato quodam literarum comparatum : ut quo qpis ingenuas artes complectatur studiosius, hoc fortunae fluctibus jactetur acerbius. Jus civile sibi
potius perdiscendum proponeret, quod a prima
coluerat aetate: ex ejus artis cognitione fore ,
uti magnam gratiam colligeret, oc ad honores summam p gloriam perveniret. Pater vero ubi rescivit illam sine inte missione effusam contentionem , opinione B omnium majorem animo cepit dolorem. Timebat enim filiolam ingenii laudibus efflorescenti,ne tempestate aliqua abriperetur, eo B magis, quod in decursa studiorum 8c illo adolescentiae flexu videbatur prudens & sciens tanquam ad exitium ruere voluntarium , cum tamen in eo magnam dignitatis suae & familiae spem dudum collocasset. Itaque reseaenare illum tanquam vehementiore ad literas studio concitatum, suadere, monere, aliis atm aliis occupationibus distinere, personarum etiam civilium, quas olim gesserat, unam imponere: quasi hoc invitamento honorum de sententia deduci posset, & erigi ad majora. Sed neque patris authoritas mentem convertere, nec cohortatio voluntatem commutare, nec honotum splendor alacritatem studiorum potuit reprimere. ininimo quanto pater acrius instabat , tanto ille magis ta laborem & industriam
67쪽
i augebat. Hanc ergo pertinaciam, qVae adeo i efferbuerat, cum nec indulgentius monendo, a nec severius objurgando mitigare Posset , nec saltem perficere, ut id quod agebat, ageret tem- , peratius, visum est tandem patri cum filio scor- . sim sic agere oc loqui: Gid tibi vis, aut qPMquaeris P quid hoc tempore omni noctes es dies in istarum
ii Asriptinarum meairatione versaris Z an me vivo cona ficier te bigiliis.laboribus Z idcircone te innia curaui educavi, ut te in exitium ultro praecipitares Z in tua . η indole istem collacavi, ut sene Puti meae maerorem s orbitatem asserres Z Te enim intuens, qui es mihi cha- ri is, non possum non miserescere tuae sortis, qu)d insano literarum amore flagrans , nec modum studio δε- , cias, nec finem labori , finxerit te natura ad humaniarat 'doctrinam, ad eam te seriin applicueris, amo propterea festinandum tibi ita putabis, ut per incuriam corporis in morbum incidas P per negligentiam rei
familiaris, jacituram patrimoniiseras Z anto δε- ' tius esset Majores tuos resticere , s istorum vestigia j'' perseqri, aut saltem quandosententiastat aetatem in sudiis agere, in his moderatius versari , inprimido valetudiniservire. Sarii veri ad discendum lavas est vita, si ordinem serves eae rationem re modun
' inamobrem videas etiam ais etiam consideres, qui agas, s quo progrediare. Si te oratioηe me ηρη flectam, nihil cuiusquam proficiet apud te deho ratio. Nam negauctoritate qpisqvam ne benevo- ὶ ' lentia apud te plus valere debet. Erat eo robore
φ .mmi septus , ut illa eadem saepe & graviter au- , diendo vinci non potuerit: adduci vero ut per- siverantiae finem faceresimulto minus: & qVOM
68쪽
vis potius periculum sibi adeundum , quam a*erata eruditionis gloria discedendum putaret.
Adeo nihil quicquam tam asperum, tamque arduum occurrebat, quod moraretur inceptum. Atqui progrediente tempore usu rerum ec magno suo periculo, patris verbum nimis verum
comperit: nec tam ab indignatione sui fit) e Pressum, quam praedictum hominis diaetate oc perientia plus scientis ic providentis: quippe vi propter Valetudinem qua usus erat infirma, Δ anno aetatis quinquagesimo usque ad septu gesimum , quem tum agebat, medicinae studi ius experiensque evaserat, quo certius praes glebat quae ventura erant filio, nisi monitus pra- caveret. co Postreino res eo rediit, dum sit
9 Hanc Patris de hortationem a)ummo itu Horum ardore Budaeus irae libr. I. Philolog. p. 33. ecseq. seqrentibus verbis memorata Patrem cum indulgentem principio nactus essem.benignes,' peditantem, tametsi tres me fratres atate antenrent, qpatuor subseqPerentur, erat enim, ut temporibuι isiis, satis ample praedia ι, stipendiis munerum publicorum classice constitutas habebat f. . cultates, po I aliqpot annossensim favere destitis meis diis. Nams is ut me sensit cuncta juventutis studia, omnia ludicra at seria, quibus antea fugaveram, literamum sudio plaηὶ pomabere sconstituisse ;ferventus ab aetate-natura animi contentionem ad solam Philologiam contulisse , . ram rivali ludite amare me tune ab dum
69쪽
videbatur , fortunos meis fortuna calamitosum futurum. Igitur Asel ut qνem impetum cepissem animadvertit, homo tum septuagenario jam proximus , cui, aegra valetudine assidue ab aynostrinqpagesimo labonure contigisset, ob id1 medicinae studiosiu experiensi evasisset, revocare me sretrahere institit, tanquam vehementiorem is modum incitatum,*jamjam praecipiraturum in extarium. Dasfradere, monere, distinere in diversa Me parte, imperatus operis alus super alias avocare. Id vero ejin commentum non mihi minuere laborem s industriam,sedgeminare carpit. Cum ego nihil mihi deperire temporis literis destinati erem, qpin tantundem tu ubrationemvigiliis exacte rependerem. Tandem autem qrum ipse tum indulgent/r Ptum pro sua jure mecum agendo perfcere non potuisset ut temperatius id qpodagebam, agerem, a j ex aliorum more, mihi enim nunquam
sc temperare potui , quin sitn adyssulcum, ut ea in proverbio Graecorum , jam tum assiliregestirem , tum deni FB ossessorejam anim remere, india gnari, non obscurissime ferre denti me unum ha- re se deploratasset filium, in quo tamen non quamlibet olim item cosiocasset sub se familiaris stimaginum gentis: erat enim jam olim multis honorisus publicus muneribus iisdemst perpetuis ornatus indi gentia Regum et quos etiam avus meus gesserat. Harum autem persenarum civilium cum mihi unam, ut fit venia Regis impetrata induisset: quasi eo autoramento , ab ci a literarum studio
possem, cr admajoris orna emi stem erigit sensit
70쪽
vis potius periculum sibi adeundum, quam a*erata eruditionis gloria discedendum putaret.
Adeo nihil quicquam tam asperum, tamque arduum occurrebat, quod moraretur inceptum. Atqui progrediente tempore usu rerum ec magno suo periculo, patris verbum nimis verum comperit: nec tam ab indignatione sui sit) expressum, quam praedictum hominis ot aetate oc perientia plus scientis & providentis: quippe
vi propter valetudinem qua usus erat infirma, ad anno aetatis quinquageumo usque ad septua- sesimum , quem tum agebat, medicinae studi sus experiensque evaserat, quo certius praes glebat quae ventura erant filio, nisi monitus princaveret. cc9 Postremo res eo rediit, dum sit
9 Hanc Patris de hortationem a Iummo itu stadiorum ardore Budain irae libr. I. Philolog. p. Oecseq. seqrentibus verbis memorate Patrem cum indulgentem principio naritas essem es benignesv-- peditantem, tametsi tres me fratres atate ante rent, qratu'r subseqverentur, erat enim, ut temporib- isiis, satis ample praediatuι, oesipendiis munerum publicorum classice constitutas habebat fa- . cultates, poct aliqpot annossensim favere destitis meisfludiis. Nams is ut me sensit cuncta juventutis studia, omnia ludicra at seria, qpibus antea sagaveram, literarum studio planὶ posthabereis constituisse , ferventus ab aetate s natura an deontentionem ad solam Philologiam comulus a , qM Wrivali perdite amare me tunc absurdum