장음표시 사용
71쪽
videbatur , fortunos meis fortuna calamitosum futurum. Igitur simul ut qpem impetum cepissem animadvertit, homo tumseptuagenario jam proximus , cui, aegna vatitudine assidue ab ahnoqpinqpagesimo laborare contigisset, ob id1 medicinae studiosius experiensi evasisset, revocare me sretrahere institit, tanquam vehementiorem is modum incitatum,*jamjam fracipiraturum in exirium. Bassis dere, monere, distinere indisersa me parte, imperatisMoperis aliis super alias avocare. Id vero ejus commentum non mihi minuere laborem σ inaustriam,sedgeminare corFit. Cum 'ego nihil mihi deperire temporis literis destinati sinerem, qpiis tantundem tu ubratione es vigiliis exacte rependerem. Tandem autem erum ipse tum indulgenter,' tum pro suo jure mecum agendo per cere non potuisset ut temperatiuου id qpodagebam, agerem, ais ex aliorum more, mihi enim nunqvam
sc temperare potui , quis ulinoa j sulcum, ut ea in proverbio Graecorum, jam tam asuiregestirem , tum deni illa ossessore jam animo fremere, india gnari, non obscuris Gerre denti me unum hari-r se deplorata stet filium , in quo tamen nonquamlibet olim θ- collocasset subse familiaris stimaginum gentis: erat enim jam olim multis honoribus publicus muneribus iisdemi perpetuis ornatus indulgentia Regum et quos etiam avus meus gesserat. Harum autem persenarum civilium cum
mihi unam, ut sit venia Regis impetrata induisset: quasi eo autoramento , ab ci a literarum μου possem, cae admajoris orna emisem erigio sensit
72쪽
rarum magis studiosus, quam lucis cupidus esse pergit, dum hoc sublato bono vitam nihili putat , in gravem & diuturnum morbum est prolapsus, quo annos plus viginti ita amictatus est, ut omnis prope hilaritas e fronte, alacritas exanimo, festivitas in occursu, urbanitas oc comitas in convictu eximeretur, ingravescens quoq; indies literarum amor infringeretur, ne vestigium quidem eius nec simulachrum, sed quaedam emgies si irantis mortui appareret. Morbus erat eiusmodi, ingens dolor cum tumore circum fauces fiebat, dc jugulum tumultuose appetens tantum terrorem interdum noctu injiciebat, ut postridie mane miraretur se incolimem
se non hominem, sed tuam, ut dicitur, eo facto litidasse. Id igitu 'supradicta cum infensituali pando, qpo in literarum amorem proloqueretur, non miserescere tamen eum sortis meae, ut fatalis non poterat, rod diceret insani mesu 'fructumgi minum non dubie laturum, ρatrimonidi qua- Dcuns luculentam tabem, corpor diperennem infirmitatem , alias non infelicite' constitum me His verbum sero experimento cognovi, non tam irati parentis dictum . ab indignatione, ut fit, expressum, qpam hominis praedictum sagacis providentis fuisse. Nam ut mittam facultates, ut in hae sorte mediocres , quae siensim ita tabe philtro-
rum delicuerunt alias res omnino me agente, ad
valetudinem issi per profligatam delapsin sum peribori corporis , ac fae jam conclamatam .
73쪽
nem, spiritum recordatus interclusum,& subinde restitutum. Uxor edo Eta , advenientem morbum & crescentem intelligens, virum Varie versando humeros p seriendo levabat dolorem. Verum inde pallor multus in vultu, raritas pilorum in capite, macies & stupor in corpore, in omnibus p artubus debilitas summa sequebatur. Quae cum medicis stupentibus percipe narraret, fidem tanti mala facere: non poterat , cujus ipsi exemplum non meminissent: idi alternis prope mensibus recurrebat. Accedebat ad haec quotidiana capitis gravedo: quae illi commentanti aut legenti qui iam erat mirum in modum infesta. Et quoniam ex humoribus gravantibus caput hic morbus essici creditur: si exitum in capitis vertice haberent , per quem evaporarent, magnam morbi allevationem medici pollicebantur. Q re consilium dederunt, ut candenti ferro sineret cutem densam, quae caput obtegit, perforari. Esse meatus in calva, per quos sur-lum exirent vapores. Id fastum est, sicut praeceperant, magno cum cruciatu. At nihil momenti habuit curatio tam anceps & dissicilis. ppe ubi in cerebrum ascenderant halitus spissi & graves, insistebant, finem p faciebant se altius efferendit simul ibi concrescentes , dei ceps liquescebant, & defluentes suopte nutu in
Irontem, in tempora, in oculos ferebantur, ut
saepenumero in media lectione obdormisceret,& invitissimus semno consopiretur. Verum nihil horum malorum quanquam peracerba erant , eum labefactavit, ut erat animo invicto,
74쪽
& reluct ante semper dissicultatibus. Quin imo quod magis mirandum censeo , Omnia ipsius scripta intra id tempus , quo tam graviter periculoseque aegrotabat, fere instituta, orsa , & edita fuerunt. Primum ingenii specimen dedit Graecis Authoribus in Romanam
lingvam transferendis. inae exercitatio plurimas Sc maximas commoditates continet, ingenium alit , judicium auget, facundiam locupletat optimis verbis. in genere fundo ab eo explicati Plutarchi libri is tranqpissitate animi, de fortuna Romanorum es Alexandri Magni , de placitis philosophorum e qui tantum commendationis habuerunt , ut vix crederentur ab eo versi, nisi postea aliis industriae ingeniique documentis opinionem de se excitatam confirmasset , vel potius vicisset. Deinde cum libros Digestorum diligentius ad suum studium evolveret , & multis in locis Partim mutilatos, partim mendosos deprehenderet : tum vero quod flagitiosius erat, verba plurima lecta dc propria animadverteret in alienum usum ignorantia temporum translata , hac indignitate permotus scripsit Annotationes in Pandectas , quibus in posterum libri illi emendatius & inrelligentius Ie-
gerentur. Primus quidem nostra aetate juris civilis sontes aperuit, unusque tam CX-cellentis ac singularis scientiae in veterem diagnitatem vindicandae: quae hactenus foedissima barbarie perculsa jacuerat oc prostrata, fundamenti jecit, ec princeps tanti operis author e
75쪽
GuLIEL MI Bun NI. Sythorque extitit. d) Reliquit aliud opus de vocabulis forensibin , ad illustrandam quoque D 3 iuris
d) Cum primus ad Ius Civile elegantiam applicare coeperit Budaeus, teste doctissimo Tarraconensium Archiepiseopo Ant. Augustino in Praefat. ad libr. r. Emendati. negari neutiquam polin, qPod Coelius Secundus Curio , in Praefat. Budaei err. ad Fichardum scribit, evisdem annotationes ad Pandectas omni genere eruditionis politii imae,non tinctas sed refertis as esse, antiquita
tis enim thesaurum ingentem, ac reconditarum re
rum artismi cognitionem in se continent clarissiamam, quippe in qPibus non pauca contra receptam in vulgis hominum opinionem, verba Burii fiunt in Praefat. ad librr. de Asse multarum aetatum, sententispraejudicatam , in judicium deducit, nonnulla etiam fortasse ne inter doctos qpidem satis animadversa. Videtur tamen laudato Augusti- no c. l. non magnos in jure progressus, cognoscenda utriint lingrae antiquitate impeditus, fecisse . oinde ita de ipso libr. 4. Emendati. cap. 32. judicat: 'anta Gul. Budaeus eruditione lingvarum antiquitati se cognitione fuerit, dossiti ma ilia
onumenta reflantur in perpetuam hominum memoriam aeterna, ut existimamus futuna. Trium praesertim Voluminum labores nunqPamperibunt,
qua de vise, ponderibtus, qua de lintra Graecara , qnas do Iure Civili tam diligenter at docte disseruit, ut nihil supra dici posse videatur. Sidqνod ad Dinqvidem civile attinet , obstruxit 6-
76쪽
luminibus , altius aedificiis ab Alciato Praeceptori linostro sublatis, magna discipulorum es librorum copia et ut ille, qui inprimis habebatur peritus, vix haliqpo numero inter consultos censeatur. Distis liautemAnnotationibus, x ignorantia politioris lite- iraturae natos errores Accusanoruu in interpretan- idis Legibus raecipue notavit,eas deliramenta eru- idite reprehendit, nes veretur ut i e loqritur, Do- ictorum iEud Idolum, atri Deorum istorum Iovem Accursitum carpere, ais ita Minervam, ut sunt i Athenis violare, seu Accu sit authoritatem inter iJurisperitis os olfectare, conis ejus ,
Colon. P. m. a O . Prodiere autem dictae Anno- itationes qnidem priores dicatae Joh. Degan o i Franciae Cancillario Ao. ιFo δ. duodeciginti annos iante qram Posteriores, qpae Ao. Uafi demum in in i iscriptae Davidi Buresio, Regio apudRothometen- l ises consiliario , lucem videre, qpas quidem planeo raob invidiam, qram Prjores a Leguisses experti erant , fiupprimere volebat, nisi hortatu asisque amicorum animum mutasset, qrodcum optime ex laudata Epipola ad Culbert. ronstallum p.76ῖ. cognoscatur, ejus verba huc ad cribere liceat: Hor- taxis me ut in loris juris explicandis emendandimerroribus , qui invaluerunt ne elangream , missio ita gratulari videris, quasi laborumconatin ratio mihi constiterit, in eorum hominum elevanda au- rhoritate, quos juris magis Accursiani, qram civia rus.Romani consultos fuisse apud Dosios conve- nit. Atqui ut mihi uti labor nn qnam paeniten- ndinvisus ent, cum ob alia multa, tum ob id raecia ii sue
77쪽
plurimos sudiosorum pertinere di tuabatur, ita nescio quomodo pigere ι arpit opus diu destum jam ac pene derelictum retractare, quodl tumultuosis ρη mordiis memini esse inchoatum. In qro sane meam culpam agnos o)deprecorin etiam nunc deprecari liceat, qpi flagranti tum animo moderari non potui, cyro minus Jurisprudentia causam velut in concilio Antiquitatis peritissimorum agerem, cum eorum hominum confisio , qui juris civilis
majestatem imminuere laedere non verebantur :qnibus ut ipsis in crimen id verti a nonnullis videbam, ita neminem adhuc extitisse noveram, qPi formula legum postulatos, etiam sterageret reos criminib- expositis, corona exaudiente, ac judicibus msissis in consilium. In eos dicendi primas partes occupavi , libentiuι sane ais alacri- , quam nunc alteram aemonem suscipiam. Siq- vero a
lius existat, qpi h, i vices deposcat , in alia
jam mihi instituta commentatio, qrae animi mei contentionem a teritione juris aυocarit in dive
sum, juvanti me magis ea scribendi argumenta rqrae non tam angustis finibus circumscripta si trnes enim movere se libere, expatiarissi poteB aniamus lentione longa ac multiplici, quasi farragine obesis σ lasciviens, nisi late patentem materiam
veluti campum liberum. Vertum ad excursionem habeat. Nes hoc non esse vitium interdum intelligo animi parum steti, Hil indulgentis imprudentius. Sed si ad normam secteritatumfrugalia talis adigere gestientem flum moderarit veri in animum ina erim,cum omnem animi alacrita-D tem
78쪽
juris civilis disciplinam pertinens , impol, j tum quidem illud dc adhuc rude, qualia erant i
tem abstulero , ct fortasse jejsnum exucca red-ἀdero , tum etiam meo genio Minervas repugna- lueror id a Dd mihi in eam causam valere volo, quam cum Brasmo dudum in judicium deduxi. Verum enim vero , quum hunc mihi laborem lucrifacere , animo obsequi hanc operam detrectanti , per eorum veluti creditorum flagitationem non inceat , q Pi me de pollicitatione temeraria identidem
appellant, ipsorumi adeo juris studiosorum, qvos
jam ipsos mecum in gratiam rediisse demiror ae sveo, iniuriae mihi persecutionem ultro etiam condonasse, qram ipsinonsitum atrocem, etiam .facrilegam e se putaba- , ob sugillatam a nobis Numinum suorum Majestatem, non id aut gratia, aut potentiae meae,sed veritati potius tribuentes , qPam sensim re ipsi agnoscere carperunt. Tum igitur ab illis con ultatio mihi integra non sit, cum tu ejusce
rei mihi autor sis s adhortator , id j grami mi sqpidam viri non nesciant, qri epipolam tuam quasi
visendum qpoddam mercimonium exoticumqj ari mirantur, facere, ut opinior , non potero , quin ad aliqvot menses in tapistrinum rursus me dedam , aliqnias priori editioni annnotationum addam perfunctoris et nisi forte alium comperero anteve
79쪽
authoris vix posse evulgari videtuno. e post cum & Plutarchi translationibus jam celebris, e ) ulgatum tamen hoc scriptum Parisiis octoso Zmortem Buritannis inter Oera ejuae ab Episcopio edita T. III. legitur , cuiqvidem nouimmerito principio scrupulum injiciebat an tu addendum esset,e quodab autore adfinem non fuisset Ierduntum recognitumi, attamen ca illud πολ- αντα ιον οὐλων esse, G in eo a nutu antehac tradita , c qnomodo hic omnes fere vulgares foriphrases , quibiu Iurisconsidii hactenuι usi sunt: eradhuc utuntur, proprie veres Latine, s uti a Priasu Iurisprudentiae peritis enunciatae sunt, redin variis modis possint,) reperiri, adeos ipsis JCtos Budaeum lingvam suam ibi docere, cum Coelio S cundo judicaret, Annotationibus ad Pandectas annectendum censuit. Elegans planet consentiens cum Regij nostri, de his Forensibus v. Franc. Polletum in Histor. For. Roman. libr. q. c. 6. in fin. legitur judicium a Commentarium vocabulorum fit ad veterem Praxin forumssi Romanorum accommodatorum 4 amplum confecerat Gril. Budaeus, vir sine controversia ita magnin , ut aleam judiciorum , censi ramque Aristaκchorum nunquam visussubierit, ne i a funere aeternumsubitum l. Verum quia quasiis adversaria, q- annotaverat, conjecta erant, ne di morte intercepto licuerit tumultuariam miscet aneam in Codices di
80쪽
iris, & annotationibus in Pandectas clarissimus evasisset, divinum opus institui .
In r.egloriae reribat haereditas, Insentario rem Adam
intercipere , qpam committere, ut candor , gloriae Rudaeanae , labes macula negligentiae inficeretur,s inter res haereditarin repraesentaretur. No in enim extremam manum au Jor ad verat, sed rudem impolitumi lambendum aliquando sibi per vabat, ut fartus honestior ederetur , parentes dignior. Sed sat ortis maleficio tanto beneficio no- his carendum ea , cum nemo quisqvamsit, qui δε- scriptis lineamentis succedere ausinsit , ut Anesi qpondam Veneri in ejus operis, inquit Coelius Secundus in d. Praefat. do Irina, in omni humana Divinas ratione utilitas P qvis hoc argumentum alioqνin intricatummai file Budaeo feliciuι tra- ' LiamtZ adde qpod in ejus operis bene longa per
oratione in corruptos oculi mores tam a cum ι vitate excurrit,ut non juris humani consultum edDEI Aummi Vatem maximos re snfimos monentem,
audire te putes. Ipse hunc esse secopum sevum adEra- smum libr. s. Epistolarr. p. 37, scribit , ut phtefactis Prisci aevi conditorijs, claustrisse omnibus reseratis, AEnptiorum re Chaldaeorum, longo in- 'tervallo promptas in publicum sprolaras, ac aere i nobis quali aestimatas, ab uno se cossurista, multo