De iure coronandi pro electore Moguntino dissertatio

51쪽

nem Friderici,nurido Moguntinensi Archiepisopoplenariam

potestatem legationis contuor, qui . heodoricum Archiepiscopum deponens, eo quod fautor Ottonis est , i dolphum restituit, neuter tamen istorum Episeopatum recuperare valuit. Is Pontifex erat Innocentius Tertius quem antea vidimus

adeo pugnasse pro Ottone IV. quod is coronatus esset ab ,Αdolpho Coloniensi, nunc autem, permittente illo aut iubente, Cernimus coronari Aquisgrani a Moguntino Fridericum Secundum. Illiustrius est exemplum Ludovici Bauari, quem Moguntinus Aquisgrani coronauit, qlium Fridericus Bonnae a Coloniens coronam siccepissct.

Quanqilam autem suscepit coronam ab eo, a quo coronari Reges eo tempore non consueuerant, non tamen

ideo eam irritam dixit Ioannes XXII. Pontifex, quantumuis Ludovico esset infensissimus, nihilque omitteret, quo ci aegro faceret: Abrahamus quidem Betouius id Ludovico obijcit, re ondet vero Georgius Her Marius: C Dniens s hodieido cium fungitur quod se consistatio orcoronatio in uis ibm ac Primo certe ad Λίoguntinum tamquam Germaniae Metropolitanum Regni Cancestarium det tum erat. Christophori Bro eri narrata in Annalibus Treuirensibus, qui nondum omnium manibus teri possunt, Augustam Trevirorum Eleetoris iussu perlatis, Mo guntinum Archiepiscopum adeo non feriunt, ut potius confirment. Refragante enim Trcuirens Archiepiscopo, ceu Aquisgranum ad Cancellariatum Gallicum spectaret ut nonnulsi volunt unde ortum, ut quidam scri-lγtores Ludovicum a Treuirensi coronatum putent) Lu- 'do uicus tamen Imp.raro Moguntino sententiam tulit. Qii odii, uti conuenisse inter eos ait ex ηro. Cro Coloniensis causae patronus,non confirmauit Moguntinus Archiepiscopus ius suum talaulis antiquis intra statutum tempus,

52쪽

ten pus, quis nouit, quid deinde interuenerit' Satis est pro ipsb Imperatorem ipsum decidiste.

i. Hos igitur Imperatore&a Moguntino interea temporis coronatos fuiste nullum est dubium. Incertumve ro est, a quo Henricus Hassiae Landgrauius amoto Fride rico Secundo Imp. electus, coronatus fuerit. Trithemius quidem in chron. Hirsavg. ait, eum non peruenisse ad Imperialem Coronam,quia tamen in marmore sepulchra-li Sigfridi Teriij duo comparent, quorum capiti Coronam imponit, ij quidemnon fuerint alij,quani hic Henricus Hauiae Landgraui &milhelmusHollandia Comes: Et si vero illecoronatus fuit Aquisgrani, dc operam pria mariam percgit Coloniensis Archiepiscopiis more solito,

Moguntinus tamen eius dextram inunxit, Coronam vero

de cosensu Coloniensis ei imposuitBohemia Rex,uti tradunt Ioh. a Bcka, Ioli. aLeidis, chron. Belg.dib. 23. cap. 9, Reinctus Snousterum Batauicarum lib. z. S Trithemius in chron. Hirsatagens, cuius narratio visa est multis viris eruditis non satis esse certa, quod ignorarent, ex quo autore antiquiore cam desumpsisset. Quum vero in Petri A rchiepiscopi Moguntini saxo lepulchrali hodienum quo uelegamus,

. Sceptra dat Henrico regni,postac Ludovico, Fert pius extremo Iohanni regna si emo. rum etiam in eodem lapide tres videamus esse quibus Archiepiscopus coro si inponit, obseruato tamen manis sto inter regiam 57 Imperialem coronam uiscrimane, Ludovicum autem & Iohannem Bohemiae Regem ab cius manu constet suscepiste coronam, quis sit ille Henricus inuestigandum fuerit. Is vero Henricus LuZel burgicus .

Comes, deinde VI l. dictus, fuerit necesse est. Quan- G a quam

53쪽

quam autem eum Conradus Ueceritis non ipsius, ut utile

autor Coloniensis Responsi, sed longo post tempore Maximiliani I. Secretarius edito peculiari de eius vita libro a Coloniensi coronatum fuisse ait, haud tamen multum / aberrauerit, qui coniecerit, praestitisse Mogiintinum Archiepiscopum in cius coronatione operam aliquam egregiam ut iungi reIiquis duobus potuerit, quos Petrus solus corona redi uerat. Haec est series In cratorum a Ioniensibus Archiepiscopis coronatorum , interrupta tamen interdum a Mogtintinis, cum extra dioecesin Colo- niensem, tum etiam in ipsa dioecesi. De Imperatoribus ab aetate Caroli Quarti usque ad MaximiIianum Secundum coronatis, non est quod Elliciti simus. Fuere enim omnes, uti sanxerat Imp. Carolus rius, Aginsgrani MaColoniensibus Archiepiscopis coronati. 42. Is vero consiuetudinem, quae hacterius in Imperio recepta fuerat, ut Reges Romanorum Franco farti electi deducerentur Aquisgramina, atque in ea vise blanni ritu inaugurarentur a Coloniensibus Archiepiscopis, primus lege sanxit.Antea enim cessione Mogun tini &vsu tantum praedecessorum, ut ait Fridericus I. id obtinue-

rant,eoque Usu,S consuetudine sibi acquisiti erantius a Ilia

quod, quo iis potissimum Aquisgrani Reges consecrare liceret, non bullis Pontificum, aut diplomatibusImperatorum, certe nihil eiusmodi hactenus fuit productum. 3. Quartum igitur&potissimum totius negoth filii-damentum, collocatur ab autore Colaniensis responsi in sanctione publica Aureae bullae, qua Coloniensi Arctae-piscopo cautum sit, sine ulla prorsus restrictione aut exceptionesuod ei comperat incium odignitas Romanorum Re. primum diadema Regium imponens. Quanquam autem

omnia quaecunque in aurea bulla continentur, vim Iegis pragma-

54쪽

pragmaticae x perpetuo Valiturae obtineant, habent se illa tamen diuersimodd, Alia enim, tum reconsautoritate Imperatoris & communi statuum Imperij consensu fuere constitura, alia autem, quae Ionga consuetudine&diuturno usu in Imperio fuerant introducta, nec tamen communi adhuc omnium consensu fuerant confirmata, hac

publica Iege fuere in rectiorem redacta ordinem S: staribilita. Edidit Odoricus RinaIdus tomo XIV. suorum Annalium longam narrationem disceptationis iurium v-triusque Regis Romanorum designati, Alfonsi Castiliae Regis, &Richardi Cornubiae Comitis, quae eorum Oratores Vrbani Quarti Pontifici proposuerant, ut is ijsexpensis sententiam ferret, utrius causa potior esset. In ea disceptatione enarratur, quid eo tempore moris fuerit in Imperio, quaeque consuetudines obtinuerint in eIectionc coronatione Regum Romanorum. Eas magnam partem confirmatas es in aurea bulla perspiciet, qui eas conserre voIuerit: In ipsa aurea bulla legimus frequenter eiusmodi: iuxta antiquam cs' laudabilem consuetudinem; Deantiqua approbata es laudabili consuetudine: sicut potestatem habuisseisignoscitur ab antiquo cur inuenimus hactenus comis petiisse, sicuti consuetudine introductum dicitur, S simiIia. ut prima coronatio Aquisgrani celebretur, id dicitur iuuentum fuisse ex clarissimis relatibus, traditionum antiquorum a tempore cuius contraristiam non habeatur memoria,

per eos quipraecesserit iugiter sis obseruatum. Eiusmodi igitur, quae ab antiqua dicuntur promanasse conflictu dine, ut inposterum quoque observentur, sancitur disertis ver bis praecipiendi vim habentibus. Quae vero in aurea bul-Ia cie iure coronandi ad Coloniensem Archiepiscopum spectare legimus, ea ad neutram classem referri possunt :

55쪽

lonienses Archiepiscopi ex diuturno usu sibi acquis uerant, tum eo laco recensua,quo sermo alias de coronati ne non crat. Primo cnim de ordine sedendi inter Eleactoresstatuitur:Tum,loguntino,ut conuocet Electores, si vacet Imperium, quod hactenus fuerat obseruatum, eosaue sententiam roget, confirmatur: Trcuercnsi, ut rimus eam dicat. Vbi ad Coloniensem ventum est, addatur, cui competito tumo dignitas stramimi diadema resum imponenia. Etsi igitur hac attestatione Imperatoris confirmatum fuit Coloniensibus Archiepistopis uis illud. . utio hactenus usi fucrant, nihil ca tamen praeterca acquia 1luerunt, quam ante habuerant. Quum v cro id rusti ictum suerit ad urbem Aquisgranum, aut vero ad eorum tantum dioecesin,& co etiam intuitu a Moguntinis ad eos translatum, nihil v lique ex aurea bulla astcrri potest, quo

ijs hoc ius latius dilucidiusque tuisse declaratum probara Quod autem Carolus Quartus adeo paucis Vcr-

his,&veluti obiter huius muneris meminit, causa ceris non alia fuerit, quam quod nulla diu fuerat inter Mogum tinum&Codoni sena Euctores contentio, utrius esset coronare Aquisgrani Reges Romanorum. Iam enam tr centi anni abierant, quod Moguntinus ccscrat Colo , niensian sua dioctis, nec antiquo suo iure usus fuerat,munuumColonienses cividerentur deesse ossicia suo Quum velo aurea bulla, hac in primis fini promulgata fuerit inter Electores , ut in posterum diuisiones S dulciationes

tollerentur, non erat admodum opus, huius rei mei nisse, de quatum erat nulla controuersia. Ab eo cnim rem vore cuius contraru non habetur memoria, obseruatum Lerat, ut Aquisgrani solennis inauguratio institueretur,

cumque morem confirmabat Imperacor; Quanqu*m

56쪽

rem addit Imperator, nisi legitimum impedimentum obuio aeris,ca tamen semper fui tolim obseruantia erga veteres eiusmodi consuetudines, ut a Carolo Quarto usque ad Maximilianum Secundum per ducentos propemoduiri annos, Impp. omnes Aquisgrani, aut si per magnum aliquod impedimentum id fieri non posset,saltem in diocoe si Coloniensi coronati fuerint, quemadmodum Carolus Quartus ipsemet& Rupertus Coloniae &Bonnae fuerunt consecrati. Facile igitur crediderim, Colonienses Electores haud ita promte fuisse consensuros, ut Maximilianus Secundus caeteri dcinccps Impp. extra dioecesin coronarentur, si sacris fuissent initiati atque ideo maluerunt fortassis coronari Imperatores cxtra dioecesin eorumne si Aquisgrani misset instituta coronatio, id deinceps

iuri eorum coronandi in illa urbe Caesares a tot annis acquisito obesset. Harim annus Maurus, Archiepiscopi Coloniensis Consiliarius in descriptione inaugurationis Caroli V.memorat, quum incertum esset, iturus ne esset Aquisgranum Imp. an vero alio metu grassantis inea Vrbe pestis, profecturiis, oratum fuisse a Legatis Archiepiscopi Cotoniensis, ne quam eo inscio haberet in loci commutatione rationem iuris , atque eximiae praerogatiuae de non commutando neque nouando quicquam ex his, quae ad coronationem & locum eius spectant, atque simul exhibitas fuisse Imp. archetypas Ruperti Rcgis, Coloniae

Coronati, quae documento essent,posc Coloniensem Archiepiscopum qiro Oinq; loco suae prouinciae suo arbitratu coronationi locum praefinire: Haec enim ideo notanda, Ut constet, quomodo ipsim et Colonienses Archiepiscopi ad suam tantiun prouinciam& dioecesin in corona

tione respexerint.

Α - Neque est,quod quis putet,vti opinatur autor scri-

57쪽

, pii Coloniensis, non esse rationi consentaneum, explicitas fuisse ab Imp. minutias quasdam de sessionis ratione inter Eleel ores obseruanda, de ordine inde ambulatione, in Ecclesia, S ad inciriam tenendo, aliaque . quae eo spectant, aperte fuisse decisse, rem auicin tanti momenti in dubio fuisse relictam. Aut enim constitit Imp. de iure, quod Mos antinis Archiepil opis competit, coronandi Imperatores, si solennis illa inauguratio instituatur cxtra Coloniensem dioecesin, aut non: Si prius, non opus erat

huius meminisse: Quod si vero tum quoq; praevidit Imp.

si tale quidquam contigisset, orituram contentionem inter utrumque Electorem, prudentissime disssmulauit casum, quem rarius euenturum satis scire poterat, cum per

duo propeinodum secula a Carolo in arto non alibi, qua in dioecesi Coloniensi instituta fuerit coronatio. Quas

vero minutiasvocat causae Coloniensis Patronus , c aeviique suntmaximi momenti, & tum inprimis necessarium erat,vi declararentur. Re uoluenti cnim memoria,quantum illae minutiae maximis etiam principibus cordi sint quantum antepromulgatam Aurcam bullam negoth ta-pe in imperio facessiverint, non videbuntur amplius esse minutiae autuadignae,quae decid entur in publica impe- xij sanctione. Moguntini enim Archiepiscopi sitscesserant Coloniensib='iure coronandi in urbe Aquisgrano notamen ideo in ca urbe de in Dico si Coloniensi etiam primo loco, uti deinde transactum fuit, cesserant. Quare, quum Engelbertus Coloniensis Hector Aquisgrani in coronatione Rudolphi I, in mensa Regali dextrum Regis latus occupasset,interposuit protinusElector Moguntinus Protestationem,quam iactamesse,neque ad Electora Moguntino inposterim fraudiser suis etiamtum literis confirmarunt ipse Rex Rudolphus, cum Gertrude Regi.

58쪽

Regina, tvin etiam Ludovicus Comes Palatinus Rheni,& Iohannes Marchio Brandenburgensis. QDum etiam in decreto Electionis Alberti Regis RomanorumGerhardus Moguntinus Elector post Treuerensem fuisset locatus, Albertus Rex datis eodem anno 1298. literis ad Mo-guntinum id non scienter esse factumas eruit,& Archie- , piscopos Moguntinos in ordine & honore processionis, sessionis, nominationis & scripturae esse 5 locari debere priores s anxit..Hae sunt igitur illae minutiae , quae moram inhciebant grauissimis imperib negoths, quas expediri maximum erat OPerae pretium. Id enim cernimus Carolol V. inprimis fuisse propositum, ut expeditiorem pararet viam eligendi inposterum Romanorum Reges, S conueniendi ad lennem curiam, in qu de Imperij negothsImperator cum Electoribus &statibus Imperii deliberaret. Antea enim omnis illa comitiorum ratio plurimum videriirsu ite confusa, & ab eo lcmpore magis magisque

fuit admeliorem ordinem redacta. Toties igitur occurrenteraecellitate eligendi alios Reges, aut ad curiam solennem conueniendi, has Vtique minutias inprimis necesse erat e medio tolli,nc per eas staret quo minus rite milia in conuentibus Imperio fierent. Coronationis v Ero, quod cius ratio tum forte expedita citet, non nisi paucis meminit, nec quicquam de ea statuendo aut sanciendo praecepit. Eit inen varia sunt Electorum munia Eccletiasticorum inprimis,quae ii Oronatione obseruari so-Jent, &olim se diuersimode sabuerunt, si fides illis narratis,quae dc ςoronationem ilhelmi Hollandiae Comitis electi Romanorum Regis exstant ap. Ioh. a Behisa 4 Leidis, Reinerum Snoum , Trithemium in chron. Hirsati g. Tum enim Moguntinus post selennem consecrationem iterum eum unxit, Coloniensis in Sede regia

59쪽

collocauit, Bohemiae Rex ei coronam, sed cum consensa Coloniensis, uti aiunt, imposuit, ad quam tamen functionem solam verba A. B. nemo forte restrinxerit.

46. God quintum attinet,constat quidem quo tem- pote Maxi ilianus Secundus alij que deinceps Impp. coronati fuere i nondum fuisse infulatos Arcui episcopos Colonienses, sed tamen non liquet causae Coloniensis patrono, an renunciaturi fuisshnt Moguntini iuri suo , fi infulati etiam Colomenses Archiepiscopi eam funct ionem sibi asseruissent. Nihil enim qiiidquam contigit, ex quo constet, Moguntinos Archiepiscopos sese omnino & ex tra dioecesin Coloniensem hoc iure, quo antiquit' in ipsa etiam huius dioecesi gaudebant, abaicasse. Nunc vero, cum Colonienses Archiepiscopi tot coronationibus Imperatorum a Mosuntino in Archi cancellariatu Germaniae peractis praesentes adfiierint,neque refragati suerint, nullaque ratione qua hii fierMura praescribunt, itis quod . hodie praetexunt tam amplum sibi resertia uerint, existimari utique debet, eos tacite approbasse, quicquid ficii agiq; videbant, atque cognouisse rationem illam, quare

olim Mogtintini Archiepiscopi passi sint ille eam functionem in Colonienses transferri, nc quid dicam, quod Mactibus exercitis, tot annorum de quidem immemoriali possessione, eiusmodi iura transferri in alium & praescii . hi posse atque selere in consesso est. 7. Priotestatio autem, quae anno interposita fuisse dicitur, tum Ia Coloniensium actorum fide nititur, rum et ramata concepta est, ut Moguntino nihilo bes.

a se possit. Qitidenim tandem sibi volunt illa verba : Eollirhus et A siecu ratron, shmi die coron atton Asthim diarch

. nachi bellis se Ibat. Rectius enim eo intelligas, nae ea functio

60쪽

functio, tum a Moguntino peracta, ipsi obsit iterum aliquando coronaturo Aquisgrani. Alias enim si de coronatione Francofurti aut alibi extra dioecesin Coloniensem peragenda sermo esset, maiori utique cautione opus erat; qua in re viam ipsis semper monstrauit urbs Aquis-granensis, quae sibi Mium suo quo potuit semper meliori modo optimc cauit. Quod si Ferdinandus secundus

rem omnem in dccreto coronationis in medio reliquit, id Moguntino Elcctori non nocet. Ea enim ratione alias etiam Treuirensis Elector sese iterum huic contentioni ingerere possit. Quo vero magis praeuiderunt Colonienses Archiepisi opi, A coniscere facile potuerunt, tot continuaris ast bus ius aliquod Moguntino Archiepiscopo acquiri, neque tamen ubi legitima ratione cauerunt, eo minus nunc audiendi fiant. 8. Tandem sit ita, ut vult autor scripti Coloniensis, maneat id instar omnium argumentotu, quod actus nunius coronationis ante N post auream bullam a multis sc-culis afferri possit, quem Moguntinus Archiepiscopus Coloniensi praesente&insulato peregerit: sit ita. Nonne

vero in trium Maximorum Impcratorum, trium Ottonum, solennibus inaugurationibus, quibus Moguntini Archiepiscopi Aquisgrani fuere desuncti, praesentes stie- ' rum Colonienses Archiepiscopi'Nonne Pelegrinus praesens fuit Moguntiae, cum Aribo Conradum Secundum Regni diademate cingeret 'Excidit igitur patronus causae Coloniensis eo argumento, quod ipsi instar omnium est. Ab Henrici autem Terth Imp. aetate per quingentos circiter annos Imporatores omncs fuere coronati Aquisgrani, aut alias in dioecesi Coloniensi, si Rudolphum M Philippum excipias, utrumque Moguntiae quidem,sed illum a Moguntino Archiel iscopo, hunc a Tarantasiensi Ha Episco-