De iure coronandi pro electore Moguntino dissertatio

61쪽

Episcopo coronatum , Moguntino peregre in Orientem profecto. Iungi e clam his potest Hermannus Rex a Sige- frido Moguntino Gostariae coronatus. Quid autem A- qRisgram fieri debeat, de conunc quaestio nulla est .

4'. At vero ait Patronus causae Coloniensis, coronauit iam olim Alberti Imp. conjugem Elisabetham mi cli- :- boldus Coloniensis Archiepiseopus in sblenni curia No-ribergensi, praesente Gerardo Moguntino Archiepiscopo. Ita est, dicunt hoc Cuspinianus&autor magni chronici Belgici: Qui Principes tum illuc conuenerint, tradit Stero apo Canistumo Coronatam ibi Reginam ait autor chronici Colmariensis ab Vrstilio editi, qui tum vivebat. Gerardus quoqne de Roo in historia Austriaca

Euius quidem conuentus,coronationis tamen non memia 'iut. Sed sit ita, ne historicorum quoriindam fidem ilicitarc videamur, quid tum Z Coronauerat iam ante Aquisgrani Albertum michboIdus ArcLiepiscopus: Concesicrit igitur et Gerardus Moguntanus coronationem: non regis sed Regina . neque. enim quomodo haec acta' sint, satis c6nstato Iniquus autem esst autor scripti Coso

niensis, quod iussui Archiepiscopi uno aliquo acta R

ginae lautum de quo non satis liquet, stabiliri posse putat, Moguntino vero nullularum freIiquum ficit , quo stamen tot continuatis actibus Regum Romanorum&Regina rum ante post auream bullam nititur. o. Non esse momnium Politicorum sententiam,quae

Patroni causa: Coloniensis ostendi allatis superius eo uinia verbis & testimonijs. Carpzoirius quoque cap.X Lib. de lege Regia, quum ius coronandi olim ad Electorem Moguntinuspectasse deinde in Coloniensem translatum esse, &in aurea bulla maioris certitudinis gratia ciconfirmatum dixisset, dit , dignium tempor ub- struenti

62쪽

sequenti ad alios quoque Electores promanasse. Quin intuitu loci coronationis, hoc est, extra dioecesin Colonienium, Franco furti nempς inonani n. cetera Germania id sibi vindicat merito Moguntin')id Distu es e scribit, Arumaeus diff:2. ad A. B. th. i .pois . Quod si igitur alia est Buxtors)&Linmaei opinio, non tamen Colonienses omnes sibi omnino positicos habend consentientes. Petro Ostermanno haud iniuria oppono solio Georgium Her-

α artum Cancellarium Bauaricum, rerum Germanicarum M veteris fusiori peritissimum,qur Ludovici ua ii Imperatoris defensi &iussu Erectoris Baliariae editi p. V το. S sod. Coloniensem , diseiae ait, hodie id scium fungi, quod es consecratio O coronati insui bibus at, primὸ cerae

ad Guntinum tanquam Germaniae tractiropolitanum G Re- ' Di Cancellarium delatu uisse. si . Quum igitur irrita sint omnia, quaecunq; a patro no causae Coloniensis pro vendicanda suis Archiepisco pis Regum Romanorum extra propriam dioecesin coro natione allata sunt; in pronatu est , saluum esse ius suum Moguntinis Archiepiscopis, non idco tantum, quod iam

a tot annis non quidem praecario, aut ex delegatione, nemine propemo dum rc tragante Reges Romanorum co- ronaueritar, sed prepter multas&magnas rationes, qua-

rum praecipuas passim in hac dissertatione adductas hic compendio colligo, & PPrima quidem fueriti quia o sim per aliquot secusa solas Moguntinus liac d ignitate resplendui sineque aliaru ob causam ad Colanienses Archiepiseopos deinde translata est, quam quod Vrbs Aquisgramini in eorum dioecesi esset sita, & Imperatores rogarent, ut hic honorhabe retur dioeces Coloniensi. Postquam igitur placuit in ea urbe propter memoriam Caroli Magni coronari debero'

63쪽

Reges Romanorum, existimatum fuit fraudi fore Coloniensibus Archiepiscopis sitam splendido muncrc in eo- tium dioecesi perpetuo alio fungerentur. Coloniensesqui- γdem causam aliam nullam afferre post uni, neq; ob aliain tandem petentibus id imperatoribus Moguntina Archie- .piscopi Cotoniensi cesserunt. Qua mactatura uicinolim in Germania Archiepiscopi & Episcopi pro suarum dioeceseon iuribus S dignitate pugnarint, poterat multis exemplis ostendi, si opus citct. II. Impp. cum primum eliguntur, Germaniae Reges fiunt; Romanotum autem Regcs vocantur,quia,sicut

Mogutino, Coloniensi,Treuirenῖ,du fiunt Archiepiscopi ut sintElectores ita hs,qiu Germaniae R cs eligulariar, illa dignitasinseparabiliter est annexa, ut sint Reges Roma norum 6c Imperatorcs. Na ea dignitas primu a Graecis ad Francos, qui tu ante magnae Occidentis parti imperabant, deinde ad Germanos transa r, & h s ita propria est,ut

quemcunque Electores Regem Germaniae clegerint, is etiam sit Romanorum Rex. Iam vero moris est, ut a Metropolitano in quoque Regno, & primo quidems plurestat, Rex coronetur. Ita enim Reges Galliarum a Rhe mens, Hispaniarum a Toletano, Ani hae a Cantuariensi, iHungariae, a Strigoniensi, Poloniae a Gnc sinciasi, Suecia ab V aliensi, Daniae a Lundensi, Neapolis a Neapolitano, Siciliat a Panormitano, Archiepiscopis&c. coronati fuerunt ut, Arumaeus&Buxtorsus ad A. B. Vistherus de ElectioneRegis Romanorum & passim autores testant tir. Primus autem utique Metropolitanus in Gormania est Moguntinus Archiepiscopus, qui ctiam aliquandiu solus

fuit Metropolitanus in Regno Germaniae proprie dicto, quod amplissimam haberet dioecesin , qua nihilominus adhuc hodie Jonge eminet prae omnibus Germaniae Archiepi-

64쪽

chiepiscopis. Vnde frequenter eum reperias apud antruquos autores appellari summum Pontificem , sium m P - δει , Metropota Moguntiat rchiepiseopum , Metropolitanum Germaniae, Protopraesium in quibusdam Imperatorum donationibus, &similibus verbis. Moguntia enim a Zacharia Pontifice, & a Francorum Principibus constituta erat totius Germaniae Metropolis , siue ut in vita Bonifacialegitur,totim Germaniae Ecclesiarum metropolis: & ipsani

Ecclesiam Moguntinam sepe appellant Imperatores insais dii Iomatibus principalem tmerist columna m. Non opus est colligere omnia quae huc faciant, pIurima enim sitnt. Notatu inprimis dignum est,quod Conradus a Lich-tena. Abbas Vrspergensis, sito adhuc tempore ne quis

antiquissimis tantum temporibus Moguntinam sedem eminuisse putet, ad annum IIa I. Moguntiam raram Germania Metropolin vocati Moguntinum ArchiepUcopum ari multiformiter in Cis inibartibus tenere primatum. Colonia autem & Augusta revirorum erant Metropolos in Regno Lottaarij, quod diu fuit a Regno Germmaniae separatum, & vocantur sepe apud veteres Metro polos Galliarum, proceres in regno Lotha tingi co, etiam postquam accesseriint iterum ad Germaniae regnum, sub nomine Lothariensium saepe res suas seorsim a reliquis egerunt. Iam olim quoque, quum quicquid in Gcrmania tenebant Romani, in duas prouincias diuisiim esctet, Germaniam primam & secundam , dignior erat Mctropolis Moguntina Coloniens, & illius Dux hunc praece debat. Erat quidem etiam in Norico Metropolitaniis Iu ua utensis sitie Salisburgensis, Sc pa Ilium habebat a P

tifice, magna tamen ci erat cum l aurca censi contentio, x versus Pannoniam ei his sit porrigebat Prouincia. Hain- burgensis autem Soptentrionalium Psouinciarum MC- tropoli

65쪽

tropolitanus erat. Moguntinus igitur Arcini epise mirisbius penecrat ita tio in Germaniar Regno proprie diaetiis Metropolitanus, a qua primi Metropolitani in Germania dignitate etia retinuit, quod Germaniarcst Archi cancellarius, qliod ad Elcillione Principes Electores conuocat, quod primam vocem olim habuit, multaque alia. SI nunc ad .ipuim spectant& olim expedi)t quae eum in Germania praecipuae esse dignitatis ostendunt. Qtianquam C-nim cap. IV. A. B. prima vox hactenus Treuirens dicitur Compeiijsse , id utique de tempore auream bullam paullo antecedente, quum Elcetorum collegium recte constitueretur, intelligendum fuerit. Antea cnim quum

de septem quidem inprimis Electorum, sed de aliorum etiam Principum suffragiossollicitos csse oporteret impe-'rij Candi c. tos, prima vox Moguntini erat Archiepiscopi, ut antiqui omnes scriptores testantur. Vbi enim magnus eorumnumerus cst, qui sententiam rogantur, plurimum refert, quis primam sententiam dicat; ubi pauci, quis postremus uni parti accedat & concludat. Quare cum naec omnia ita se habeant,in aperto est ratio,cu r olim

Moguntini Archiepiscopi passim in Gcrmania fit in ii savrbe Aquisgrano praesentibus Electoribus Coloniensi busites Romanorum coronauerint,& cu r hodie,postsequani seisthoc iure sponte abdicarunt, propter honorem Ecclesiae Coloniens& eius dioecesi delatum, si quam tamen extra eana, vel in cius dioecesi propria aut Archican sellariatu inaugurationem sblennem fieri necesse sit, assi neminem ea alium,quam Moguntinum Archiepiscopum

spectare possit. 4. III. Non est vel sanctio ulla, vel usus praedecessorum, quibus Moguntino Archiepiscopo ius suum eripia- tur, aut eius in Germania authoritas, quae illi ceu primo

66쪽

Metropolitano ac Germaniae Archi Cancellario compeia ait, restringatur. A. B. vult cuique Electori sarta esse sua iura. Nihil illa .constituit, quod Moguntino damno sit: En ipsa verba: oriens o quando deinceps sacrum macare continget Imperium, extunca guntinensisArchiepiscopus potesatem habebit, culpotestate abuisse dignos,ur ab an liquo, caeteros Principes uosin dicta eis Hone consortes, lite aratorie ronuocandi. tauibus omnibiu seu his quiposuerint or voluerira interesse ineleritionis termino inuicem congregatis, dictus Archiepiscopus Dguntinensis ct non clier, eorundem coelectorum uorum vota singuiariter habebit.inquirere ordian ubsequenti. Primo quidem interrogabit a Treuirens Amchiep, copo, cuiprimam vocem competere declaramus, sicut in--rnimus hacZensu competusse: Secundo a Coloniensi, cui compe- ntit dignitas ct incium minorum Regi primum diadema Astium imponendi . Tertio a Rege Bohemiae, qui interrilectorestitos ex Regiadignitatis selisiure o merito obtinebis L. matiam.

Quod caeteros flectores amnet, decernit & statuit Imp., quid eis faciendum sit, de Electorea. Coloniens tantum testatur & narrat,quid ei competat. Neque enim hoc capite, Ut quidam volunt, quae cuique flectori pro - rogatiua propria sit, narratur, sed de ordine potissimum indiceRdaiontentia agitur, cui probando ratio adiungitur, quare Electorum vota inquirere Moguntinus, Treuirensis primussententiam, vi tertio seu primo inter Electores laicos 'loco sollemus dicere . debeant. Quare autem Elector Coloniensis secundus rog ri debeat sententiam, nullaratione opus erat. Alio enim loco collocari minime poterat. Quoniam igitur de coronatione nihil praeterea in Aurea Bulla statutum est, quod longa consuetudine hactenus obtinuerat, id ei merito compe-

67쪽

tere ab Imp. assimatur. Alias enim, ntillane sint EIes o- tum Palatini de Saxonis priuilegia r Nunquid de nihilo est, vacante Imperio eos esita Imperij Vicarios ρ Fortassis hoc etiam praestat iure coronandi Reges Romanorum. Nulla tamen eius hoc quidem capite fit mentio.

s. IV. Quum igitur Aurea bulla nihil proprie definiuerit, sed tantum confirmauerit ius quod tum C ploniensis usu obtinuerat, ius autem eonsecrandi extra Dic

cesia adhuc integrum fuerit Moguntino Electori, non potest utique dici id per auream Bullam Moguntino esse

ademtum. Illa enim, ut aliae etiam leges, relinquit omnia in statu priori, nisi quatenus ex serie quid porro sciscit aut mutat. Nihil vero hic neque tacite neque cxpresse mutat. Notum vero est, omnia, quae vim legis habent, eo sensu capi debere, qui ui& cosuetudini anteriori quam minime repugnet, qui usus relictus integer esse censetur, nisi ei expressis in contrarium verbis derogetur. Neque minus clarum est, quum lex super aliqua re di onit, quae

iam antea fuit certo more modo ac usu & actibus nonnullis astecta,cam rem ultra decisam mutatam aut determinaram haud intelligi, nisi qui legislator diserte se explicat. Tum enim manet quali in usu habita hactentis fuit, & non tollitur, neque variatim sed neque etiam quicquam runc cives innibilaritia vel in qtrantitate adi)citur, nedum in circumstantijs loci aut temporis. Quod si igitur generalitas verborum aureae bullae urgenda est, potiore utiq; iure illa pro Moguia tinis facit, nihil aliud postulantibus, quamvr in eo statu maneat ius consecrandi Romanorum Reges, in qlio fuit priori tempore, quo Mo-guntini, permissat. dein Coloniensibus Archiepiscopis

coronatione in eorum dioeces, cxtra c. am tamen sibi iussinina integrum retinuerunt , A pq ca sarcu tectum scin- per

68쪽

per conseruasse meri id intelliguntur. Sin autem Aureab illarem omnem sbia nunc pro Colomensibus Archiepiscopis manifeste conficit, neque eius interpretatio a priori nunqua antiquata obseruatione depende cur non eam sbiam urget Ciabniensis causae patronus ' Cur sicis Electoribus. contra omnium tam Vcterim quam recentium scriptorumaportam sententiam,arrogat coronationcm omnium Imperatorum S Regum, quotquot a Ludovico Pio usqux ad Henricum I l I. in Getanania fiant coronatis' Cur, ut id obtineat, vcterum scriptorum mentcio in uertii ' Nempe, ne fateri cogatur, Mogun tinum propter honorem dioecesicos iuri suo, quod in tota Germania habebat, Coloniensi Aquis ani cessiste. Cur venditata rutilegia a Leon et II. Δ Carolo M. Coloniensi Archie piscopo collata, quum nulla unquam fuerint, si Aurea bulla adeo manifeste pro Coloniens totam controue .sam .decidit Z Cus donique non pari candore concedit Noguntinis, priores Henriso H. Imperatores ab ipsis fui sic coronatos, atque illi Coloniensitius omnium pencsequentium Regum coisecrationem, Aquisgrani aut alias in eorum dioecesi institiuam,vsque ad Maximilianum I Lper tot siccula, ne fides veteribus monumentis dctrabatur, haud inuiti largiuntur ' Vidit anti id interesset,&

ideo hoc obstaculum remouere voluit. Quia vero id non solust & tamen agnouit, tanto agis suam causam,atque stiam pragmaticae Caroli IV. fan'ionis interpretationem

suspellam, nostram reddidit nictiorem &plane sita probabiliorem. V. Non alia utique causa est, quod toties exortae .. fueruntdites atque coniciationes inter Moguntinum,

coloniensem Sc Trevircnsem Archiepiscopos , quam suod coloniensis S Trevirensis Metropolitani fuerant

69쪽

an regno Lo maringico, Moguntinus autem in regno Ger manico primus erarMetropolitanus Qtrare Moguntinumuaquain cum reliquis in Germania Archiepisse is ulla fuit controversia, quamvis ex ijs nonnulli Primatis & Pa triarchae appellationem sibi deberi contenderento Mansiteni enes Moguntiniim semper honos primi Metropolitani. Etsi igitur Coloniensibus Archiepiscopis fuit forte aliqua ratio sibi coronanssimunus Aquisgrani adsciscendi, quod ea urbs pars esset regni Lotharingici & qice ceseos Coloniensis , nullo tamen penitusjure nititur Cω-loniensis A rchiepiscopus,quo sibi hoc officium coronandi Germaniae M Romanorum Regem in ipsa specialidioecesi Moguntina, Maximiliantis enim II. Matthias S .

terduiandus II. Francofurti fuere consecrati, attribuere , & primo Germaniae Metropolitano atque Archicancellario adimere possit,i qui cum propter honorem dice-

Ceseos juri suo in ipsi etiam urbe A qui rano coronandi Reges Romanorum a Pontificibusapprobato&Regum

multorum Cononationibus confirmato , cesserint, ini,

quum utique fuerit, si illacessio, limitata &restricta , e lana extra dioecesii Coloniensem, uri primi Metropolit ni fraudi esse, & hodie in pari causa neque Metropolis, primae neque dioeceseos ulla haberi ratio debeat . 1 - VI. Non tantum facit pro loguntino EIectore, quod penes sedis ilIius Archiepiscopos per tria secula us quoad Henricum III. fuit semper ius coronandi Reges

Romanorum aut Germaniae, neq; enim primo illo tem pore Rcges omnes Gem aniae protiniis Romanorum e

iam Reges erant I sed etiam, quod Mogqntini Archiepi- postquam eo iure Colaniensibus Archiepiscopis

c erant,quamprimum muneri suo ipse deesse viderentur , in ipsa urbe Aquisgrano Reges Romanorum consc-

crandi

70쪽

crandi ossicium ad seselos iterum spectare existimarunt, neque ulli alij, ut co munere fungerentur, permiserunt. Conradum quidem IIJ consecrauir Aquisgrani Theodoinus Cardinalis Episcopus, quod Coloniensis nondum Pallium Roma accepisset, Moguntina vero Ecclesia tum

pastore sito eratorbata , uti ex Dodcchino continuatore

Mariani Scoti & alius eius temporis scriptoribus liquet. Otto quoq; Frisingensis lib. a.cap. VII. Treuirensis tantum & Coloniensis ominit, qui Theodoino adstiterint. A Iias enim Moguntinus haud dubie eo fuisset functurus officio. Manifestum utique hoc est veterisuiris indicium, quo Moguntini quoad urbem Aqui ranum se abdicauerant. Contendente igitur cum Moguntino Treuerensi, quum Ludovicus Bauarus es et coronandus, etsi summa crat Ludourco cum Treuerensi necessitudo, pro Moguntino tamen sententiam tuIit,pro quo ea utique ratio faciebat, quod ilIcturi suo Colaniensii Archiepiscopo& non a Iij cenerat. Quod si enim Moguntinis Archiepiscopis nullum unquam in consecrandis Regibus Romanorum ius fuit, ut COIoniensis Patronus venditar, qui B-ctum, quod pro Moguntino sententia est lata, quodne mose praeterea coronationi Regum ingerere ausiis este

Uti igitur pro Petro Mose Arehiepiscopo stetit Ludoviciis Imperator, quod Moguntinr cessio tantum fuerat limitata, quodposnam Colaniensis attinet,ita etiamnunc eadem ratio est, quum de coronationis extra dioec

sin Coloniensis quaeritur. Neque enim ratio est, quam Moguntinus Archiepiscopus cesserit potius Colaniensi, quam Treuirensi, hoc etiam sibi eam arrogante, nisi quod A liiisgrani in ilIius dioecesi consectari Reges moris esset. Vtroque enim, quod primi Metropolitani in Germania honorem attinet, prior est Moguntinus Archiepiscopus,