장음표시 사용
181쪽
1 8 D. 1leben stals COLLEGII POLITICI los, qui in sordibus & vitiis parentum turpiter permanent, nec maculam generis , virtutum splendore & vita
honesta & egregia . obsuscare & delere student. Quadisynctione praemissa nostra erit sententia posterioris
generis spurios ad civitatem & Rempublicam non esse admittendos, sed quamvis non positive; attamen pri Vative puniendos. Contra vero prioris generis, propter virtutem & eruditionem omnino admittendos esse. Id quod etiam evincunt & suadent, posterioris membri
QUAE T. VI. Utrum aliquM duarum civitatum simul
VS u receptum videmus , ut unus idemque civis , distinctis numero uvitatibus innectatur; Unde non. immerito suaeritur, utrum commode illud concedi &scri possit. Et, quod non possit, probatur his rationibus : i. Abal unctis incommodis. Nam fieri posset, ut inter diversos magistratus & civ tates, quibus civis juramento obstrictus, bellum aliquod suboriatur, quo casu fieri sane non potest, quin pessurus fiat, & quocun-que modo se verterit , in patriam turpiter peccet. Sive manum abstineat a tabula, & medio secedat, utramque civitatem, neutri, quam debebat, opem serendo. perfide prodit sive in alterius castra transeat, sceleste tamen i& contra datam fidem alteri parricidiales manus infert. Quinimo contra semetipsum militare cogitur, quod iniquum & crudelitati proXimum , l. pras. c. de serv. boq.Item gravius homicidio dicitur , capssi non licet, c. 23. q.I.MSeneca ait .Hoc nempe ab homine exigitur,utpr sit hominibus . si fieri potest multis . sin minus paucis: sin minus proximis; sin minus sibi, de vita be sta 3 O. agenere. Quia civis est membrum civitatis: Atqui duorum Corporum ut unum idemque numero membrum
sit. per naturam fieri non potest, nisi Chimaericam quandam coalitionem tibi imaginari velis. Ergo &c. 3. a negatidie debiti ossicii. Impossibile enim est . ut v num debitum in plures civitates dividi possiti, nisi per
son as multiplicare velis. q. ab a uctoritate, Cic. pro Coem
in An ct Tald. ubi praelara vocat jura, atque divinitus in inde a principio Romani n0minis majoribus com para ,
182쪽
E x E R c I T A T I O v. I70 parata , ne quis Romanorum plusquam unius civitatis esse possit. Pro determinatione quaestionis distinguendum esse putamus. i. Inter verum & completum civem in inter honorarium vel inquilinum. 2 Inter sub ordinata municipia, uni communi capiti subjecta, & in1 ter diversas Respublicas diversis Principibus su ectas. De vero & completo cive , qui non tantum secundum sor uin, quemadmodum provinciales Praesides, l: protinoiales, ubi Gaedd.n. y .de verbo nis vel secundum munera & honores. uti incolae, i pennis. F. ad muniel. t. esteterum,3 ct l.si in patria, s juncta ι sqq. c. de ineol. sed etiam secundum corpus , operas, bona, civitati uni tantum innectitur , & obligatur, militant & pugnant superius allata argumenta, non Vero de cive honorario, conscederato aut incol a. Nam honorarium, quod attinet, cum Imperio & muneribus illius civitatis sit exemptus.
absque controversa multis adscribi potest Rebuspublicis . Sicuti & incola quis potest fieri plurimum civitatum, aut domicilium transferre, t. Labeo, in In .l s qui . t. ejus qui, s.cessim, in fin .l.nihil est.3 i stad municip. ct l. in adoptionem, O de adopt. Nec propterea desinit quis esse
civis, quamvis domicilium in aliam civitatem transtulerit, I rncola, 39. g. municip. Quoniam non fit pro prie civis,incola, t. i g.d.tit. sed domicilium tantum acquirix., l .citer, T. c. - incoi. Sic confoederati plurium civitatum cives efferosiunt: Ut est hodie inter Gene- vates &Bernates, nec non inter Vallesios & quinque Cantones Helvetiorum ita pactum, ut harum civitacum. cives. , utrobiqueJus civitatis habeant, si videlicet ex alia in aliam emigrarint, Sinai, de Republ. Helvet. Porio duorum municipiorum uni capiti subjectorum posse aliquem simul civem esse non inficiamur, I. si quis a pl-ribus, . O l.filii, 3.municipes l. 6- qui, in princ.Fad municip.ride Odrnisin hac quo χib. . Polit. eap. sect. Qu α 5 T. VlI. utrum collegia ReipublImr neosaria ct utilia tRAtiones dubitandi hae sunt: i. Quia saepe turbario nes & seditiones gravissimas in Republ. excitatunx 2. Quia saepe multae fraudes contra publica ReiPup
183쪽
pe efficiunt, ut populus, nec Re gum , nec Optimatum
I mperiis facile coerceri possit. q. Quia multi Impera istores & Reges Collegia prohibuerunt, quemadmodum testatur exemplum Tarquinii Superbi', item Neronis, Dionysi ,& aliorum. Rationes decidendi hae sunt: i. ' Quia conservant in Republ. charimem & amicitiam, sine qua Respubl. stare nullo modo potest. 2. Quia ad evertendas tyrannides, nihil est Collegiis accommodatius. 3. Quia nihil est, quod Rempubl. aeque frangere ac debilitare possit, quam si tollerantur Collegia. q.Quia Principes A Legissatores, qui Respublicas primo landarunt, nullum ad eas continendas stabilius fundamentum esse j udicarunt, quam societates ac sodalitia tueri. Hinc Pompilius Numa optimus Romanorum Rex, non inodo Collegia omnis genoris opificum , sed etiam mercatorum in1tituit, eaque sacrificiis solennibus ac epulis, quae statis anni diebus fiorent, obligavit. Idque Solonis exemplo secisse videtur. qui omnia omnium ordinum ac generum Collegia, instituere, iisque statuta, modo legi-hus contrario non essent,condere permisit. Pro determinatione quaestionis distinguimus inter Collegia, quaeJusta de causa. Magistratus auctoritate, scientia &confir .matione sunt inita : & inter conventicula clandestinali ominum conjuratorum , aliorum que flagitiosorum.
Porro distinguendum esse putamus, inter illud, quod fit per accidens,& quod fit per se, seu inter verum usum Rabusum &c. Quibus distinctionibus praesuppositis non
erit dissicile ad objecta argumenta respondere. QUAEST. VIII. Utrisaei pro privato religionu exercitio in eivitate inconsulto Magistratu3 collegium inire sit lieitum PDRo privato religionis exercitio Collegia inconsulta magistratu institui posse, videri alicui posset: i. P ex
ea, quae in constitutione religionis circa beneficium emigrandi, & libertate conscientiae ponuntur in recessu
verbis satis clare indicatur . quod subditis integrum sit, si publicum relisionis suae exercitium habere velint, emigrare : .ut si ad publicum religiona amplexae cXerci-
184쪽
E MERCITATIO V. 38 Itium emigrare nolint, placide manere , &privatim suam religionem exercere. 2. Quod vigore illius constitutionis permisium sit, modeste sua civitate vel pago diebus D 6minicis exire, ad communicandum alibi sacram Domini Comam, prout a Christo sub pane & vino ad participationem eorporis & sanguinis sui instituta est, ad audiendam puram Euangelii coctrinam . si domi corrupta est , & sana haberi non potest. Id quod ulterius probat ux cX recessu Imperii. de Mnno i 3 o. ubi Imperator ad instantiam Catholicorum, Rosormatae religionis Principibus improbat, quod subditos sub poena coerceant, si I item, ellite haben sthren aenderostanen hep fiumerer Strais iarbotten I et e. Textili videtur idem probari poste ex l. I. .i . si e coli. θ corporibus, tibi dicitur, quod religionis causa coire non sit prohibitum a Verum contraria sententia hodie Verior, proptereo,
quod inscio magistratu hodie cillegium nullum insti-rui possit, I. 3I. de colleg di eorporibuε. Item, quod pri-Vata eonventicula de jure sint prohibita , d. l. 3. Oc .cilecta, extr de excess.pralat. 3: Quod magistratus aliam religionem in civitatem, praeteream, quae inducta est, clanculum introduci haud faeile permittat. q. Quod seditionibus & turbis, quae inde lacile nasci possunt, ansam praebeat, s per l. 3 1f. quod eujuscunque uni eterfno m. v bi dicitur, legibus Ω Sinis & principalibus constitutionibus coerceri,ne societas vel Collegium, rei hujusmodi corpus passim habeatur. Contraria argumenta, quod attinet nostrae sententiae, non restagantur siquidem longe aliud est, placide in civitate manere , & cum aliis se cietatem vel Collegium inire, &longe diversum modeste civitate , ad audiendam Eo angelii doctrinam exire, & in ipsa civitate exercitium religionis cum aliis instituere. Neque refragatur nostrae sententiae, i. I. s. Idf.da colleg. ct corporibus. Siquidem additum est in ipsa l. r . l. i. g. d. t. Quod hoc non fieri debeat contra Sctum,
. EST. IX. Utrum Mugustana Confessonis civibus integrumsit,aut emigrare, aut si alio ad publicum religio um ,
185쪽
praecedenti quaestione , ex constitutione velisio- hoc a nobis nude assertum , non immerito hoc IOCO , uno atque altero argumento probatur. Quod er-
o placide manere in civitate possint, probatur his sun- amentis r i. Quia verba in dicta constitutione nullam necessivatem important, sed conditionaliter loquuntur. si videlicet ad publicum exercitium discedere velint,id ipsis integrum erit, de necessitate nulla omnino fit mentio. Quod igitur scriptura non dicit, neque nos dicere debemus. Et quod lege cautum non est,opponi non po test, cum erubescamus sine lege loqui , f. consideramin, a th de trienι. ct semus a. Quia emigrandi beneficium in favorem Augustanae Consessionis constitutum est. Ergo non debet ad laesionem ejusdem extendi, l. quod in
favorem, C. de IL Et quod in favorem Volentium permutare introductum est, non debet iis esse odiosum, ut necessitate cogantur, l. ei pater, T. 6 modo,=.de legat. I. v bigius.ct Bart.quod vorba consilii non importent necesistatem. 3. Quia illa constitutio expreste monet, ut alter alterum placide in civitate serat. q. Quia constipu-tio jurisdictionem Ecclesiasticam generaliter suspendit .& non modo , statuum inter te . sed etiam subditorum conscientiae , ejusque se tali & tranquillitati consulit. Ergo a ubi lex non distinguit, ibi neque nos distinguere debemus, i. de pretio, F de pubi. nremast. θ l. I. β. generaliter . Is de legor. pr , S . Non solum ex generalitate suspensionis censurae & genetali constitutionis fine id colligitur , sed subditorum. respectu sui magistratus expressa passim sit mentio,ur l. I .ibi.
sunt conside canda. Ex quibus non obscure constat, pacem religionis obtinere non tantum inter di versos itatus Imperii, verum etiam inter statum & ejus subditos. Sequitur ergo.Vigore constitutionis , Magistratum tyrannice Vel refractarie, propter religionem, contra sub di os, turbando, molestando, aut ejiciendo, agere non ς. a D
186쪽
E X E R C r T. A T o v. et 83QuAEST. X. Utrum cives Augustana confessionis in civitatibu3 Imperialibuι , mavorem pore statem in puncto religionis. quam caterorum statuum subditi habeant i .
DE hac quaestione Anno i 88. quidam cives Coloniae
contra Consilium & Senatum Coloniensem in Camera disputarunt,qui ad probandam assertionem suam, his usi sunt argumentis: I. Quod singulariter Imperialium Civitatum . & in iis habitantium civium atque incolarum constitutio eo meminerit: ne alterum alterussa ratione ob religionis negotium in persona, honore& bonis turbet. dein aber indielen Stap vnnbI re. de constri. relig. de cinno i I S. Quod si ergo nulla ratione cives & incolae in civitaribus I pe rialibus se invicem ob religionis exercitium, turbare debeant; Sequitur cives in civitatibus majorem habere POrestatem,& aliquam praerogativam prae subditis cae
. terorum statuum ; Atqui antecedens ', verum eX d. F.
U. ergo &consequens. a. Quia longe alia ratio est subjectionis civium erga Magistratum, quam aliorum labditurum erga Principes, Comites . Nobiles. Quare licet his liberum exercitium religionis invito Magistratu non competat: de illis tamen 1ecus longe statuendum. 3. Quia statibus Imperii Romani mutatio religionis libera est ut patet ex dicta constitutione religionis. Atqui Senatus non est status per se , sed simul e iam cives statum Imperii repraesentant, qui non minus, ac ipse Senatus, Caesareae Majestati & Sacro Imperio fidem & obedientiam jurant. Ergo ipsis etiam civibus competit liberum exercitium religionis. q. Quia licet cives actu non sint Magistratus: capaces tamen sunt Magistratus; & sic potentia id sunt, quod ipse Magistratus . tu. s. Quia cives extra Senatum sunt potissima civia vatis pars. 6. Quia declaratio Divi Ferdinandi Romani Regis, super promulsanda religionis constitutione Anno 3 3 o. Augusti facta , idem vult, & incolis Imperialium civitatum liberam potestatem tribuit, religionis 'exercitium sumendi. verum hae rationes tantum ponderis non obtinue
Tunt, ut camerale: in eorum sententiam irenτ,
187쪽
quod primum argumentum attinet, non alia ratione d. . constitutio , civium incolarum meminit, quam subditorum &statuum reliquorum. Et 2. Quamvis in multis
disse sant subditi Principum a civibus & incolis civitatum, interim tamen ratione jurisdictionis in eo conveniunt, ut non minus cives suo Magistratui, quam subditi Principi. obtemperare debeant. Ad 3. Non sequitur: omnes simul statum Imperii faciunt Ergo sin guli omnibus privilegiis gaudent. Tota enim civitas est Imperii status , non vero cives , qui in civitate sunt, quia haec consideratio universitatis est, non singulorum. Ad Quod a potentia ad actum non valeat cons quentia. Nam quatenus Senatus vel consilium liberae
ei vitatis totam universitatem repraesentat, eatenus est
status Imperii. Et sicuti plures sunt in capitulo Canonici, & unus tantum Episcopus , tamen non Canonici,
sed Episcopus est status Imperii: Ita etiam in civibus& Senatus usu venit. Ad S. Quod a potiori debeat, fieri denominatio. Ad 6. Quod declaratio Fordinandi
Regis non sit recessibus Imperii inserta : neque authentica. Unde essicitur, quod cives in Imperialibus civitatibus non majorem potestatem in puncto religionis habeant , quam alii irituum subditi: Praesertim cum l. ' dem aber in riclen I loquatur de utraque religione in iis tantum civitatibus Imperialibus, in quibus temporc constitutionis erat; non vero de suturo & im posterum civibus dat licentiam inconsulto & invito
Senatu religionis publicum exercitium sumere vel introducere. Quare cum hoc jurisdictionem requirat, quae penes ciVes non est, prudentius faciunt cives, si supplicando eκercitium liberum non stazim obtinuerint , ut in patientia ia invocatione Domini exspectent, donec eri iis civibus, qui Augustanae Confessionis sunt. Senatus ita sit constitutus, ut melioribus votis exerci- tium rcligionis obtineant.
188쪽
Ex ERCITATIO VI. 28s. DISPUTATIO VI.
GENERE. Resso Gro Raro DAN in LI S*aulant' Glesiense Hassio.
S subjecto ct De Folitioes , quoniam huc usque
prMedentibus Dis utationibus generaliter satu actum, opera, ct remporis pretium erit, ut ad Di publica partes transitum nostrum instituamus. Et quiaAestublica constat ex imperantibus & obedientibus, merito cum Mithuso ct aliis Politicis duas Reipublieapam tes faeimus, subditos videlicet & Magistratus. ergo, ut ordine imposterum dicamus , initium depraoipuo ct disse illimo Reipublica munere faciemus, ct de Magistratu ingenere hae ii lutatione tractabimus. Ut autem hanc materiams a natura satis dissusam ct perplexam perfecto cognoscamu . de his quinque distinctis membris agemus. I. Definitionem Magistratin adferemus. a. inodos eonstituendi inagistrarum intestigabimin. 3. Te confrmatione 4. De divisio nibuι. I. De administratione brevisiime dic με. TRESIS I. .
Agistratus vocabulum originem ducit a magistro , quod moderari vel gubernare significat. idque propterea, quod Magistratus subditos suos regat, moderetur & gubernet, non secus uti Magistri suos discipulos. Hinc etiam Moderatores A Duces appellantur. Graeaeis αρχα- , hoe est. Imperantes ναρχειν dicuntur. Haec enim est vis Magistratus , ut recte praesit & praescribat tecta &utilia, Cic. lib.8.de si . Nam, ut Magistratui leges, ita populo Magistratus praesunt. Hinc vere dici potest. Asa gistratum legem sequentem esse legem purili. 2. Appellatio Magistratus dupliciter accipitur: D moliter ia materialiter,seu quod idem est, abstracte ετ cm
189쪽
186 D. siebent hali; Coi isti POLITICI concrere. Formiat ter sive ab Hracte, significat ipsam potestatem vel ossicium. de quo Paulus Rom. I 3.υ. I. 9 2. sic inquit: Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit. Non enim est potest, , nisi aleo. Malarialiter si υe concret. fgnificat ipsas personas in ossicio magistratus conitituras: qua in signiscatione & hoc loco potissimum capitur. . .
3 - variis porro nominibus Magistratus, tum in Scripturis sacris , tum a Politicis & Historicis infigniuntur. Dicuntur enim propter ossicium quod gerunt divinum.: I. Dii 82.υ. I. st 6. a. Vocantur ἐξουm , hoc est, potestates , Roman. 13.versa. 3. Appellantur εξου- σίσω πισιραουσι M, hoc est, potestates supereminentes. . Alio nomine dicuntur ordinatio , Roman. 13. v. I. S. Item dicuntur Principes, ibid. v. 3. 6. APpellantur inatth. Q. v. 2I. Caesares. 7. Luc. 22. v. 23. Vocantur Reges. S. Vocantur Diaconi Dei. 3.v.6.&miniis stri Dei, ibid. υ.6. s. Item Vindices live ultores ad iram, ei, qui quod malum est, seceris, ibid.υ.q. IO. vocamux benefiet Onabige Deri Luc. 22. v. 2S. D. Item Domina. tores, Gemalii set ibid.υ. 2 S. 2. Dicuntur nutritii Eccle- usiae, Esa. 69. v. 23. Item dicuntur κτισῖς άν, ωπινη , hoc est humana creatura i I Tetr. 2. v. 23. Matth.Ditb- mars.lib. 3. Tolitfect . I. 4. Desinimus magistratum non abstracte sed concrete personam publicam, legitima imperandi potestate instructam , ad bene regendam & administrandam Rem publicam, I aen.dis'. Pol3t. Itha.s Constitutio magistratus est vel legitima,vel illegitima. Legitima rursum duplex Vel divina,ves humans. 6. ii Dina vocatur , qua ipse Deus imperium magistratui, immediate decernit. Cujus rei illustre exem Plum extat in vocatione Mosis, Exod. 3.7. Humana est . quaeait consensu subditorum vel e pressis; vel tacito. Eitque duplex : Ordinaria, vel extra
ου. Ordinaria duplici modo expeditur .Electione & Suc
9. Electio est ordinarius imperium demandandi mo-
190쪽
ENER ci TATIO VI. I 87dus , per quem magistratus a subditis recte & rite eligitur
I . Causa essiciens electionis est jus seu potestas eligendi , quae pendet Vel a legescripta , vel a consuetudine diu in Republica recepti & usurpata. A tque sic hocjus eligendi vel universo competit populo , vel concessum est certis quibusdam hominibus : quemadmodum in nostro Imperio,septemvirale est Collegium, cuiJus Caesarem eligendi competere, nullum prorsus cst dubium, per cap. veneraἶilem, ιr ddetest. Aur. 2 uli. t. 7. Quibus ergo neque a lege, neque a oonsuetudine haec potestas competit, Magistratum eligere & constituere omnino prohibentur. ' . .
I i. Forma seu modus electionis cuique Reipublicae certus esse solet: prout Romani nostri imper forma &modus eligendi describitur in Mur. Busi. Di. 2. In qua singulariter disponitur, ne electores eκ electionis loco discedant, quam si legitima omnibusque humeris absoluta clectio fuςrit peracta : item que , quod si sipacio triginta dierum non consenserint, pane & aqua tamdiu alendi sint,donec voluntateS eorum in unum conspirenc.
I i. Expeditur autem electio duplici ratione, vel per per sortem.
33. Eer suffragia electio quando sit , diuitur modus principalis, & fieri debct in conventu ia loco publico
omnibus, quos jus suffragiorum tangit, peculiariter citatis , ut is , qui majore eorum consentu destinatus est,
Iq. Cum autem potestas eligendi iis ut collegio & omnibus competax, ab uno vel altero electio expediri nullo modo potest. as. Estque electio porro voti liberi, vel restricti. 16. rati liberi electio dicitur illa , cum licita elisu Disagatio in personam quamcunque ad magistratum magis idoneam , sive ea sit ejusdem, sive diversae nationis aut conditionis. et 7. Gii restricti & determinati dieitur illa, quae certis circumdata limitibus , & est ad certas & determinatas Personas , gentem, familiam , nationem determina AE qua electione Imperium Rostrum etiamnum .