장음표시 사용
41쪽
4r COLLEGII POLITICI rura vel jure subjecta. Deinde ab Grist. l. l. Pol. c. I. rex.
o. Et est talis : Quod sit societas constituta secundum
naturam, quotιdiani usus gratia.
9. Tartes Esientiales familiae duae sunt. Uxor videli Cet &servus. idque patet ex fine. Nam cum dupleκ sit finis ejus , qui instititit familiam , ex dictamine na -τse, videlicet, pro reatio soboli, ct sustentatio ejin, quod ge nemium. Ideoque duobus indiget Paterfamilias, qui Caput familiae dicitur, instrumentis, uxore , Videlicet ad Procreandum, ct servo ad prospiciendum, liberis de Victu. UXor enim per naturam nata non est subire omnia servorum, partim pudore muliebri sexui innato, partim imbecillitate , partim curis domi peragendis prohibita, ad sedentariam veto operam est sormata, ut domum instar testudinis servet, colum & lanam tractet, & edu cationi puerorum , domesticae operam impendat. Et quamvis gravioribus onerantur laboribus in quibusdam Partibus Germaniae, quam in Anglia , Italia , & Gallia. qua de re Monteo l. I. Pol. Helvetios reprehendit, quod mulieribus utantur loco se' varum : eo tamen fit hoc temperamento, ne in servorum ordinem deprimantur, nisi apud infimam plebem, ubi cum maritus serviat,
quid mirum , quod idem facit & uxor i Persena autem in familia tres sunt, videlicet Paterfamilias, uxor diservus.
io. Liberi proinde non sunt familiae partes Essentia. Ies, sed effectus & finis primae societatis colu galis. Non
enim familiam constituunt, sed veluti, Opes, divitiae, sa- cultates, constitutam sequuntur. Hinc etiam inter binna possessa collocantur in sacris, Iob. I. v. I 2. Proinde,
quando Paterfamilias prima jacet fundamem abducta u- Nore α ministris impersecta familia dici nequit respectu essentiae, sicut puer, quoad partes essentiales hominis, imperfectus homo dici non potest, quamvis per ae
talems ratione uti nondum queat.
II. Huc usque in genere de familiis, sequuntur jam societates in specie. Cum vero triplices sint societates generales, utpote Deme'ea , Collegialis di civilis . De domestica, quae alias privata & societas paucorum dicitur, prius agemus. Estquε uti dictum rursum triplex r On- 1 tigalia, Patria, O Herilis. Ιχ. EL
42쪽
Ex ERCIT Al Io II. 63 D. Et quia societate conjugali, nulla vel dignitateraestantior, vel utilitate essicacior, Vel jucunditate uerior ; ideoque prius pertractanda crit. Ut autem tra latio ejus societatis , certis cancellis includatur, dicenum nobis erit. I. De sponsalibus. 2. De nuptiis. 3. Dei quisitis nuptiarum. q. De impedimentis nupxiarum. De ossietis Mariti & uxoris. 6. De modis matrimo
um dissolvendi. I 3. Dicuntur Sponsalia a spondendo, quia moris fuit teribus stipulari,&spondere sibi uxores futura S.IO M ian .in l. a G. sponsulibus. Hinc omnis stipulatio pro sitoque dotis, sponsio appellatur,& qui puellam spon t Sponsor; & quae spondetur Spen'. &cui sponde dur.=nsus. Actus vero hujus dicitur Sponsalu , & actus pu cus sponsalia. Ictus Flor .L3l despons
lod sint mentio Arepromitsci futurarum. Mentio di atur sponsalia respectu ejus qui stipulatur , siquidem is erat veteribus, stipulari & spondere sibi uxoresuras, ut antea dictum : repromissio dicuntur respe- ejus, qui spondet. s. Canonistae in decretalibus suis faciunt sponsalia,licia. Alia de praesenti, & alia defuturo, uti videre cap. missum. 16. dccap . tu α fraternitati. 23. θ cap. ult. Θsit. desponsalibus 9 matrim. Sponsalia de futuro dit illa esse, quae per verba de futuro concipiuntur de iro matrimonio . & nihil aliud sunt quam promissioua seu spes de suturo matrimonio imposterum conendo , cap. penult. despons ct matrim. Sponsalia ds enti: quae per Verba de praesentia concipiuntur,dessenti matrimonio , ut duco te in uxorem, accipio teriam. Haec absolutum important consensum & e Dem obligationem inducunt, ita, ut quod semel plam; amplius displicere non possit, & in tantum oblii ut uno disientiente, vel etiam utroque dissentien-c sic contrario consensu dissolvi non possint: Non militat iri his regula, quae posita est, in l. nihil tam et D. f. de R. I. Illa vero, quia non absolutum impor :Onseri fiam; quia vel non sit absoluta futurarum. RTiam mentio. aut vel eκ parte alterius non sit a
43쪽
soluta & simplex repromisso, sed tantum sit alicui spes,
de futuro matrimonio imposterum contrahendo, vel Partes pactum volunt esse tantum certis conditionibus, Vel promittunt aliquo temporis spatio se iterum con- Venturos, & prout re latius considerata postea visum fuerit, promissioni de suturo matrimonio factae, satisfacturos, non inducunt obligationem efficacem , nisi subsecuta fuerit copula carnalis, tunc enim inducizur praesumptum matrimonium, eap.3o. I S. qui fidem ext.eodemialas, impune pars dissentiens ab ea promissione recedere potest. I 6. verum distinctionem hanc Sponsaliorum. Ius cia vile non agnoscit. Iure enim ciυsti ea tantum sponsalia appellantur, quae sunt promissiones de futuro matrimonio contrahendo , quae a canonistis sponsalia de futuro nominantur. Addit ergo Isia Canonteum; Sponsalia de Praesenti. quae jure civili, nihil sunt aliud; quam Verum matrimonium. Sed quia bus Canonicum hac distinctione disserentiam constituere voluit, inter matrimonium consensu initum 9 eonsummatum, attento communi usu
loquendi, tolerari haec distinctio potest. 37. Porro sponsalia de praesenti duplieia sunt: Alia
dicuntur Tublica, & alia Gundestina. Tisbliea sponsalia sunt, quae palam conir icta sunt in praetentia Leitium , quibus probari possunt. Et de istiusmodi, nullum est dubium, quin valeant ni fi impediantur ratione consanguinitatis vel aliis causis , de quibus paulo post, in requisitisjustarum nuptiarum ηgemus. I S. clandestina sponsalia in genere, omnia ea dici popsunt, quae contra prohibitationem generalem vel speciis alem, expressam vel tacitam contracta sunt. Tanorm in .p. cum inhibitio, num. 8.ext. de clandest. destens In spe- Cie duobus tantum modis dicuntur clandestina sponsalia. r. Sirin. 9 proprie loquendo , quae clam , remotis arbitris & nullis testibus praesentibuS contrahuntur,cap. 1.2.9 3 ext .eod. 2. Large, quando in praesentia testium, sed sine consen is parentum sponsalia contracta sunt, haec Lutherus in libello. Non et e*ωn nominat pro
vis mille testes intervcnissent.' . I9 In
44쪽
Ex ER cI τ Aetro II. 's I9. In priore significatione prohibentur quidem ieri sponsalia clandestina a jure Canonico propter plu-
imas rationes de quibus vide t. clandestinu destonsatisn. y cap. aliter JO. q. S. Interim tamen contracta non di-rahuntur, modo uterque confiteatur, se clam matriis Ionium contraxisse. Panorm .d.c. I eXtr. eodem. Et in lais
casu perinde est, ac si coram lacte Ecclesiae contraxi se
1 o. Publica tamen sponsalia semper praeserri debentandestinis, eap. 2 ext. eodem. Nec refert,'si sponsus iaon a confiteantur se sponsalia clandestina prius con- xisse. modo copula non accessit, tunc enim clandestiis sponsalia publicis praeferenda esse, tradit D. Luth. . Sola Ehes ad n/ ubi etiam rationes suas adsert. Evatum de sponsalibus; Sequitur matrimonium. 2I. Matrimonium dictum est vel a titulo matris,pau post impetrando , Ogesi. l. I 8. cum idcirco steminae
bant, ut matres fiant, Mugust. l. I9. contr. Manich. 2.
.vel , majore matris certitudine l. alii semper , Ude in vocando. Homer . Odys. I Aliter Vocatur conjugUm ammunijugo. quo vir & uxor junguntur. Nuptiarumoque apAellatio vulgaris est, a Veteri velationis ritu, . nec illud, IO. q. . ct cap.Mulier. M. q. . Plura de no- aibus conjugii, connubii,consortii. Vide apud Hest .ad inst. de Tatr. potest n. IAE. Oseqq. Spec h.cent, z. citis. 2.. Ibertc. Gentit .disp.de Nupt.c . I 8 .ct I9.2. Sunt autem Nuptiς seu matrimonium , legitima jumstio maris &taminae,&consortium Omnis vitae,ini & humani juris communicatio, Iovi Modest. in I. de ritu nuptiarum di g. I . Inst. de Patr. potest. 3. Legitima conjunctio dicitur illa , quae neque nai, neque Iege, neque Canone prohibetur. Estque inde viri ct malleris conjunctio non marium neo μ-arum, d 'Li. J de ritu nupt. EX Muibus verbis patet, Tamiam omnino prohibitam , non tantum lege civili iae majestatis terrestris, verum etiam voce IehoVae Ais majestatis caelestis . Genes. 2. v. 2q. inatth. I9. v. S. p. 1 O. vers. S. I Corinth.6. v. I 6. Adquila Jehovae m Salvator ipse nos revocavit, cum haec contro a agitare lux, Maith. io. Nostrum ergo erit, ne latvm
45쪽
tum quidem unguem ab institutione illa prima rece dere. Legibus Civilibus plures ducenS uXores, non tantum fit infamis, i. i 1sde his qui notantur infamia ; Ueorum etiam poena sto pri punitur , l. eum qui duas,c de ad- Miseriis. Quin imo ex constit. Caroli C. capite punitur in der M. D. c. e. 1 2 i . Item dicitur in definit. viridi mulieris, ad Ostendendum,omnem aliam conjunctionem in diversa specie de qua loquitur texi .in Leυ.c. 2 O. esto detestandam, cum & Sodomiticum peccatum jure civili sub poena capitis prohibitum , l. cum vir C. de adult. Hodie vero igne concremari solent, ex instit. Caroliri in ber c. c. II 6. Σε. Requisitabullarum nuptiarum Imper. IV. PO-nit. Primum. Ut contrahentes sint cives Romani, hoc
est, liberi homines: Sed quia hodie sere in universo orbe ser vitus desiit hodie etiam inter servos& ancillas
matrimonium contrahitur , ut constat exi. extr. de conjug servor.
23. Secundum requisitum est aetas contrahentium, quae de Iure civita ex annorum numero, I. Instit denupt.de Iure canon, ex coeundi potentia , ae1timatur, cap.
puberes , die. de illis extr. de dessons impub. 'ibi dicitur , quod malitia , hoc est, animi v:gor, suppleat interdum
26. Tertium requisitum est consensus non tantum eorum, qui contrahunt nuptias , verum etiam , in quorum potestate contrahentes sunt. Et hoc in tantum valet de jure civili , ut omnino parentum Consensus princedere debeat. Consensus enim non concubitus legiti mas nuptias facit, l .consens M, s. ILI. 27. Quartum requisitum , ne cdnsanguinitas& aT-nitas sint impedimento. Quod requisitum , quia & cognitu necellarium & utile est, sequentibus membris dein clarabimus. Primo de differentiis linearum , secundo de Iupputatione graduum & tertio, qui gradus de jure Prohibiti sunt,&qui non agemus. . 28. Fit autem consanguinitas vinculum personarum ab uno stipite deicendentium carnali propagatione Contractum: Estque duplex agnatorum o cognatorum. Illi ex masculina linea progenerantur. Hi vero eκ scemim-
46쪽
l. Sed plerumque haec vocabula confunduntur &in-fferenter: Ideoque cognati agnati, sive consanguineicte dicuntiir illi. qui ab eodem stipite & orti & pro-lgati. Siqersve stirps est. perχει . a qua reliqui. derorum cognitione queritur Originem ducunt. Ductai smilitudo ab arbore. Nam querni admddum ab uno pite, plui es oriuntur rami , a quibus alii. ejus cumpite naturae propagantur : Sic ab uno Patre filii, &ab
t9i Distingi untur autem Consu uinei, ct Lineu, ω'Abhu: Linea est ordinata collectio personarum Coninguinitate Junctarum , ab eodem stipite descenden-n , diversos continens gradus & cognationes distin-ns. Est proinde linea nihil aliud, quam ordo qui andus est in consanguinitate, ne confuso sat. o. Estque linea dupleκ. Alia dicitur recta, Ralis sua. Recta linea eontinet in se & ascendentes & de dentes. EXempla passim invenies tam apud Theo-S, utpote chemni. s 42.Has rege. 677. quam apud
l. Obliqua linea, quae alias linea collateralis dicta est, complectitur illos, qui nobis eκ latexcjuncti sunt,
bus nos, non ducimus Originem , neque ipsi a no- tamen ab una & communi stirpe & sanguine, proti sumus , ut fratres, sorores & eorum earumque
. Estque linea obliqua sive colla tersis rursim du- aqualis O inaequalis. OEqualis linea dicitur, quan- idus illorum, de quorum sanguinitate quaeritur, liter & pariter distant a communi stipite , veluti atres & duorum fratrum filii. Inaequalis dicitur, io una persona praecedit aliam in gradu,& non pa-i communi stipite distant, veluti frater A fratris Et tantum de lineis. Gradus est intervallum , quo cognoscitur perso
. de quarum cognatione quaeritur, propinquitas. im linea ordinem consanguinitatis tenet: ita grassem seu rationem propinquitatis numerat.
47쪽
diet. Supputatio juris civilis tomprehenditur hae reola. - Quot sunt generationes a communi stipite . tot sunt gradus ,Vel, tot suns gradus, quot numerantur Personae stipite dempto. Et lia: regulae locum habent, thmin linea inaequali, quam aequali, tam in obliqua se u colis laterali , quam recta. Exempli gratia , Ister patrem rasilium una est generatio. Ergo lunt in primo gradu. Ιnter patrem & nepotem sunt duae generationes , quIa OT-dine naturae primo pater genuit lilium , & filius nepotem. Ergo sunt in secundo gradu. Sie inter fratreSuu- os sunt duae generationes. Ergo sunt in secundo gradu.Sic inter duorum fratrum filios numerantur quatuoxoenerationes. Ergo sunt de jure civili in quarto gradu.' 16. Supputatis uris Canonici squae tantum in nuptus,mon vero in haereditatibus locum habet consiliit in di- Iioenti observatione linearum & quod attinet ad Lineameeliam , nulla est differentia a jure civili in supputationeo raduum . sed eadem regula de Jure canonico adsertur , quae supra est eκjurecivili posita,videlicet: rat esset ausa uod sint persen una dempta. Porro de linea collaterali in quali, talis est regula supputationis: Ruoto gradu uterque distat a communi stipite, eodem quoque gradu rnter se dutant, veluti duo fratres , cum distet utervi uno gradu a patre, Ergo inter se uno gradu distant: Et per consequens de iure Canonico in primo grada sunt, MI de jure Ivili e xant in secundo gradu. Sic duorum fratrum silii, quia distant ab utraque parte, a communi stipite, nempe ab
avo , ruobus gradibus. Ergo inter se duobus gradibus
distant, & per consequens duorum fratrum liuilunt de iure canonico ; in secundo gradu , qua dejure civili erant in quarto. Et sic consequenter. Tertio de linea in- aquali traditur haec regula : aeuoto gradu distat remotior astipite , eodem qwoque eradu inter se distant. Necesse igitur est hoc in casu , ut inter eos, de quorum propinquitare quaeritur , Mum consideres , quia stipite est remotior,
nam quoto gradu ille a communi stipite distat, eodem etiam distabit a suo consanguineo de jure Canonico, Exempli gratia , siscite cupias, quoto gradu tibi conjuncta filia tui fratris , tunc numera a silia: quae est
48쪽
EXERCITATIO II. quire civili & primum a jure Canonico traditam, Menies, quod filia tui fratris distet a communi stipiluobus gradibus. Ergo tibi erit in gradu secundo COn- .cta. Et sic de caeteris est judicandum. Et tantum depuratione graduum. . De jure civili in linea recta ,prohibitae sunt maptiae innitum : in linea collaterali. inter as , qui parentum iarorum locum inter se obtinent, Mohibitae sunt nuptiae asinitum. Et hinc ovius filiam non possum ducere Xorem . propterea , quod:parentum loco sim . ejusue neptem ducere possum. Utpote cum fratris meim ducere non possim,propterea , quod sim ei patris . sequitur , quod neque Dus neptem ducere pos- Id quod de jure divino etiam certissimum. Levit. IS. i 1. 9 13. Inde talem facio conclusionem. Si pro-l carnis propinquitatem patris mei sororem in uXoducere non possim , id quod eX Leb. c. I 8. v. I Z.issimum. Ergo propter eandem rationem Qradustatem Vice versa , patris me rater , nec sororemm ducere in uxorem potest: vel quod idem est. Quae ier mihi prohibita est ob propinquitatem carnis, Il- mulieris frater sorori meae prohibitus intelligitur erstamur ergo Pontifices , qui contra expresiam scriam in istiusmodi incestuosis nuptiis dispensare so Alias & extra illum casum parentum & filiorum rea collaterali 1, de jure ei vili secuudus ct tertius grain computatione civili prohibitus. Nam duorum sta
1 silii , qui in linea colla texati in quarto gradu, de jure civili matrimonio conjungi possunt,si.
m fratrum , Instit. de nupt. l. 3. ct l. nonsium , g. le ritu nuptiarum,l. celebrandis,c. de nuptiis Theodos, idem Major hujusmodi quoque matrimonia imavit & prohibuit auctoribus, Murelio Victore, Os Monacho in Theodos O, ct ae . Ambroslib. I. Epist. adrnum, ac constat id ipsum eX l.unio. . Theodosanosae ex rescripto petantur, qua lege Theodosius & Arca- statuunt amissonem bonorum & poenam deporta; in eam, qui conera legum praecepta, nuptiasim fabreptione meruerint, exceptis his inquiunt
consobrinorum, id est, quarti gradus conjun ctio-
49쪽
nem, leκ triumphalis patris nostri , exemplo indultorum, supplicare non Vetuit. Fuit haec constitutio recepta apud Gothos , teste Cainodoro lib. 7. Variarum: Et ex Gothorum jure postmodum est negatio ad I Ctum C um adscripta , in I .Instit.t. q. ad Ulpian.in fragm. t. S.
ad Theophilum in si duorum. instit. de nuptiui ad Constantinum Harmenopolum lib.6.epit.t. q. Qui omnes scribunt, duorum fratrum 'ut sororum liberos coqungi non posse. Post mortem a. Theodosi liberi ejus , utpote, readius di Honorius, patris constitutionem rursum abrogarunt, d. l. celebrandis, C.de nuptiis. Concilia vetusti sesima , prohibitionem illam de jure civili modo , & divi
no positam nullo coarctarent . sed magis magisque amispliarunt , utpote nno q9o. ad secundum gradum Canonicum in linea aequali, postea , ω ο 377. ad vertium gradum Canonicae supputationis in linea inaequali. Onno 6 I9. ad tertium in linea aequali. Pontifex vero Innocentius Onno I 2II. usique ad octavum gradum de jure civili computatam, vel quarto jure Canonico &quidem tinclusive, matrimonium contrahere prohibuit cap. nen debet Exor, de consang. ct in .Moribus nostris, quarto gradu exclusive,apud nonnullos etiam tertio, &quidem linea inaequali matrimonium contrahere per
38. Gradus quidem in . assinitate de jure civili nulli
sunt, ι.ε. g. . degrad. stafflin. Ergo de jure civili ratione assinitatis inter eos tantum nuptiae sunt prohibitae, qui parentum liberorumque locum inter se obtinent. u. tieue g.usin. θ seqq. instit. de Nupt. patet, Sed de jure canonico quia eodem modo , uti in consanguinitate , gradus distinguuntur . juxta hanc regulam : tauoto gradu quispiam est cognatus uxori, eo si assius marito ct coni. 'Ergo de jure Canonico ratione assinitatis similiter in quarto gradu computatione juris Canonici nuptiae erunt prohibitae. Et tantum de requisitis., 39. Osscium mariti consistit partim in praestatione debiti naturalis: partim, in subministratione alimentorum : partim in definitione: partim in gubernatione domestica.4o. Prastationem debiti naturalis prioro loco ponimus.
50쪽
EXERCITATIO II. saarentes enim liberorum procreandorum animo A vo-i uxores ducunt, ut ex prole diuturnitatis sibi memo-im in aevom relinquant. l. 22O.s. 3. de C. S. Nonnuo ad fovendam psrpetuam virginitatem Contrandae sunt nuptiae. Paria enim sunt non habere mari-
in & habere inutilem , at .in l. plagiarii, C. ad LFab. de
qi limentorum subministratio succedit, quae & eκ-bitio alimentorum a no1irps dicitur l. i aque, F. de in .sthon. l. Nehen.lf de neggest. I. insulsam. s. usuras. solui. mair. alimenta autem sunν duplicia; quaedam im nutritioni , & quaedam cultui eorporis inserviunt. raque praestare uκori maritus tenetur eK lege natu-
. Qui enim suos non alit deterior est Ethnico. I Tim. Et qui alimenta subtrahit, necare videtur, t .q. f datos lib.
εχ. Defenderi etiam uxorem maritus tenetur. Namores defendi a viris , non viros ab uxoribus aequum. g. 2.Inst. dei jur. l. 2.11 . eod. Et si maritus cum uXOra defenderet, aliquem aggressorem occideris, Obser- o moderamine inculpatae tutelae, poenam non incur-
. Nicol.Viget. Prosocer mem, in M. l. c. ct 9aedaeus iul. l.3. de Ins f. 9 jur. axiom.q. 3. .Administratio denique domestici regiminis viro ambit, ut suo consilio oeconomica procurec nego ; mandet,jubeat, quid fieri velit, in regimine autem non nimis asperum ostendat se maritus: Si immo-era est uκor, modica castigatione uti poterit, non vInta aut tyrannica. eis. Ucium uxoris consistit, partim in praestatione dei naturalis, partim in exhibitione honoris & obedien- , Partim , ut unum idemque habeat cum marito do es lirin : partim, ut gratam viri defuncti memoriam
S. Quod debitum naturale attinet , constat, maxi- maC Praecipuum sceminarum munus esse concipe- ac tueri Conceptum. I. quaritur g. i sysda aditit. edi Ll.ambiguitates , g. I. .de indict.υι luit. toll. G. Tenetur porrci Uxor Marito suo praestare obe aliam & honorem, verecundiam. & timorem Eph. S.