장음표시 사용
71쪽
vitandum majus scandalum, minus est permittendum. 1. Quia sordes permittendae sunt sordescentibus ut qui in sordibus sunt sordescant, ne aliorum aut aliarum honestatem incendio libidinis Violare attentent. 3. Quia magistratus ita potest permitionem lupanarium limΤtare et o re1tringere infamiae notis,ut illi, quos timor Dei & honestatis amor a turpitudine revocare non Va et saltem publicae metus coerceat. Verum nullo modo lupanaria toleranda & approbandaesie, evincitur his sindumentis: I. Quia Magistratus Politicus debet esse custos & executor legis civinae)am vero leX divina omnino illicitum concubitum damnat, uti ante demonstratum. Ergo. 2. Quia lupanaria licentiam & senestras aperiunt ad impune peccandum. 3. Politieus Magiitratus curare debet, ut liberi in Republica honeste procreentur, educentur,
Rinstituantur. q. Quia lupanaria sunt spirituum immundorum templa , Syrenum antra , item Corruptelae juventutis, cloacae impudicitiae , scedarum Voluptatum & libidinum sentinae, & denique omnium Vitio inrum latibula. s. Quicquid cum lege Dei pugnat, id nullo modo est licitum Magistratui. 6. Ιxam & vindictam Dei gravissimam provocant, ruinam A interitum Reipubl. testis est Sodoma & Gomorrha, & universale totius mundi primaevi diluvium Ad argumenta in contrarium opposita , quod a tinet , Resp. ad i. Quod quidem valeat in rebus adlaphoris , non vero in expresse a lege prohibitis. Ad - a. id esse contra ossicium Magistratus politici. Ad 3. Lupanaria non posIe eκcusari perinfamiae publicae no
virum consensus parentum omnino sit necessarim ad
matrimonium liberorum' Egat hoc Bellaxminus de matri sacramento c. I . his argumentis: I. Exemplis scripturae tribus , ut poto Esavi, Genes. 26.v. 34.qui duxit uXOres duas invitis parentibus , ut constat eκ offensione horum: & tertiam
28. v. 9. Contra eorundem voluntatem et &scriptura ta
72쪽
. Ex ERO ITATIO II. 3xi unam uxorem jurita consilium parentum , sed alias tres, & praesertim duas ancillas duXit parentibus omni
no invitis. Item Tobias durit uXOrem in aliena regione, Tob.7. I 2. neotamen Raphael, quia cum ipso erat . eum admonuit, ut parentum consensum e X spectaret. 2. Exauctoritate Iuris Canon. c. suffciat. Us 27 q. a. eX quo colligit,consensum parentum esse quidem de honestate, sed non necessitate. Contra . sententiam Bellarin. contra jus divinum&humanum esse, evincimus hoc modo : Et quod jus di- .vinum avtinet, certissimum est, & probatur expressis S. S. testimoniis : I. In Decalogi praecepto quarto , juben
lux filii obedire parentibus, id quod explicat A postolus
v.6. I Corinth.7. v. 38. in quibus praecipitur parentibus, ut sitas suas elocent, item Exod. 22.v. 17. Deut. 22.v. 29. ubi patriae potestati relinquitur, ratum vel irritum sacere eonjugium, filiae etiam stupratae. Izem Num. 3O. v. 3. O v. 16. Pater potest filiae votum Deo factum irritum reddere. Ergo A. M ipso modo contractus, quia Deus non amplius conjungit virum uxori' immediain.
ut Adamum Evae, sin per parentes, quibus potestatem
Praeterea de aure civili necessario requiri consensum parentum, patet ex pr.Ingit. de nupt. 9 l .nuptia, st . de ritu nupt. ct l. I. 9 2. . de pt. 9 l .consensuε,lf. de reg. jur. Αrguasenta , quae in Contrarium opponi possunt, non tantum collegit IC. Hunnius in resol. f is in Instit. verum etiam solidissime refutavit. Neque refragatur hac ire parre ius Canopicum , uti
videre ine .aliter, O cap. nos frates, ea . 3O. quast. I ct c. non OmnDg. Item cap. honorantur , ctc. hoe sinctum causa, quast, a. quibus omnibus maniscste probatur, sine legitimo Parentum consensu matrimonium non constare. Ad
cap. lassiciat responderi potest, quod eandem probet sententiam, in verbis, secundum leges &consensum,in-itelligit enim ibi Pontifex leges humanas, id est, jus civile. Respondemus igitur Bellarmino,quod non sit exemplis, sed legibus judicandum. Multa enim via ne tempOxis tolera*it Deus, quae nunc Vetuit, D AEST.
73쪽
QUAEST. XV. virum pater dissensu sui teneatur Aed.
QUamvis patria potestas non in atrocitate , sed in pietate consistere debeat. l divus, Fad i. Pomp. interim tamen severitas & rusticitas nonnullorum parentum tanta est, ut recusent liberos Ob privatum commodum in matrimonium coli are. Hinc quaeritur , Utrum de jure teneatur reddere rationem sui dissensus , an vero satis sit, si rogatus de consensu, ea ratione detrectet con- . rensum. quod nolit. Ernestus Cothman. in suis consiliu, vo l .in res=.I.qu 3.p. 9. Resp. Quod parens eo sata , quo ab initio contractus, de consensu interrogatu S, teneatur
reddere rationem sui dissensus , & non sit cum sua inepta responsione audiendus , quod ea ratione detrectare cupiat, quia nolit, sed omnino deridendus & compellendus ad rationem veram & lassicientem reddendam. Quod si vero non statim ab initio de consensu sit rogatus. sed clam contractum sit matrimonium, tunc negari non potest, quin pater justissimam dissentiendi causam habeat. Alia enim est ratio , si pater dicat, consentire nolo, quia Ae inscio Rclam nuptias contra κi1ti, reverentiam uiam jure naturae , divino & humano mihi debitam violasti. & transgressus es, AEliud, si dicat, nolo,
eonjug. Plures dissentiendi causas qui aveat, videat. Coth- man d. l. uelah. T ling. in tit. se nupe. g. de licitu nuyriis, num. 8. 9 9-Qua: fr. XVI. virumsponsul de futuro aliquam . inuucant obligationem in Nie quam aliquid certi responderi potest, prius sub- jectum quaestionis ab aequivocationis vinculo liberandum. Quadrupliciter enim accipitur. Aliis enim sponsalia de suturo sunt sponsalia conditionalia. Aliulant desponsationes Impuberum. Aliis sunt tractatus, sive tractationes ad actum futurum sponsaliorum. Aliis sunt cavillationes verborum , qui consensum de futuro hie intelligunt per verba futuri temporis, quibus exprimitutis Ideoque pro diversitate subjecti diversa est ferenda decisio. Conditionalia obligant tantisper . dum
74쪽
EXERCITATIO IL sdum incertum manet, an apposita conditio possit impleri. Desponsationes vero impuberum inefficaces sunt, nisi liberi ad pubertatis annos progressi, eas clam ratas habuerint. Si in tractationibus nihil est certi conclusum & conventum, obligatio nulla eXistit, & per consequens nulla eκactio. Denique de consensu praese ii &futuro, tuti. est petere judicium eri re ipsa, qu h ex subtili verborum disserentia , quae in nostra vernacula
lingua non potest observari, ut recte Lutherus monet in lib. don mille Meniderum de matrim pag. I 29.
i. Philosophiae causam esse Deum asserimus, cum se bona, & omne bonum a Deo Iacob. l. Minorem . probo, quia intellectum ab ignorantia, Voluntatem a pravis desideriis liberat, atque sic quodammodo animum nostrum ad pristinam lanitatem reducit. 2. Quia omnis sapientia vera est a Deo, Philosophia vero tiae quid est, cum res humanas 3c divinas tradat, causa de quibus il
scendae quia hae s si suis se finibus contineant, &sobrieti surpent 2 veluti ancillulae quaedam sunt, quae nos in istarum cognitionem & scientiam deducunt, quibus neglectis nulla traditio, nulla scientia firma est, Livius 4.
3. Philosophiae subjectum primarium est mens. non vero liber, nam ex illa in literas redacta est.' a. Si Philosophia esse suum haberet in libris , sequeretur . quos sublatis omnibus libris Philosophia non amplius
maneret, in quocunque enim accidens habet suum e sese,eo sublato etiam tollitur. Atqui posterius cst absurdum , ergo & prius. . q. Logicam partem esse Philosophiae negamus, cum sit instrumentum Philosophiae, testante Zabareti. de natura Logica lib. I cap. 2. Jam vero nullum thstrumen-xum potest esse pars ejus, cujus est instrumentum , Ergo. a. Quia non immediate intellectum perficit , ut
omnes Philosophiae partes, sed tantum modum indagandi causas docet. S. De Machiavello statuendum , osorem suisse & re-D 1 ' ligio-
75쪽
6 D. M COLLE OD POLIT ictligionis .&juris, & aequitatis. Norrenim poterat dari consilium pestilentius, quam quod dedit Principi,dum 1 uadet; spreto alieno consilio suae ipsus prudentiae innitatur Pietatem & religionem , quam etiamsi nori habeat, attamen prae se ferat ' Doctores Christianae religionis nihil saciat ' Moysis auctoritatem & leges, vi &armo, non fide ae Deo nixas fuisse credat, fortunae &casui selicitatem , hon virtuti vel religioni verae tribuat. Et quid , queso . poterat effari pernitiosiusquam bellibustititiam in ea quam quisque sibi putat esse
necessitatem statuere , & hac occasione juste inflammasse orbem universum Nerones , cum tamen belli justae causae tantummodo sint, defensio patriae, pacis, religionis, & aliorum bonorum maximi momenti. . 6. Nihil proinde magis Venenatum, quam cum ait, Frincipi, ut omnem penitus pacis spem ac desiderium praecidat, ipsignibus injuriis violandos esse adversarios. In pro viilesis subactis Cesonias sic esse collocandas, ut . veteres ablegentur incolae : quibus autem mutatio graVis est , Omnes. esse subvertendos, & familias funditus tollendas: Pravis Moribus esse implendam civita tem vel provinciam , quam sine bello veὲit ulcisci. Stultum esse , si quis putetis veterum injuriarum obibvionem induci novis benefactis. Principi tyrannum aliquem insignem imitandum esse , famamque crudelitatis contemnendam, modo in ossicio subditos suos
contineat, expedire, ut metuatur plus , quam ametur:
amicitiae haud fidendum. Si quem plectere velit, speciosum aliquid esse maetexendum. Leonis & vulpis induendum ingenium. Immanitatem uno impetu . sensim vero beneficentiam esse exercendam. Factiones
esse alendas inter subditos , tollendos autem de medio 'boni publici amantes , & quae sunt plura alia , quae bla- .sphemaos ex damnata sua evomuit anima & sic insipienti mundo obtrusit, ut hoc veneno epoto, multi Politici statuerint, optima ratione sic administrari Rem publicam. Quamobrem Machia velli opinionem , ut impiam & blasphemam e Reipublicae finibus ejiciendam , & radicitus extirpandam esse , ne para sincera Nahatur.concludimus. APO
76쪽
In quo turhis di pernitiosa Maehiavelli opinio refutatur . quem Urmare non puduit, Trincipi utilitatu sta cause . urere promissa, vel fidem datam fallere is revocare. INter allas virtutes, quibus Machiavellus vult Principem Ornatum, vehementer ille laudat, illam prudentiam, quam Vulgo perfidiam & perjurium numinamus , quo videlicet Princeps omnia pacta & promissa ad suam tantum interpretatur utilitatem 3 mOnens , licere Principi, fine ullo scrupulo, vel conscien-
tiae aut honestatis morsu & respectu , illo casu , si egre gia amplificandi & confirmandi Imperii sese offerat occasio, fidem datam fallere, ac jusjurandum violare. Qua opinione nos nihil, non dicemus Principe, sed quovis homine, indignius esse judicamus, adeo . . ut qui vel cogitare tale quid ausit, merito eum pudere 3Tque erubescere Oporteatta tantum abest,ut haec praecepta
Prinelpum animis instillanda atq; inculcanda putemus, utpote,quorum praecipuum munus est. justitiam incorrupte omnibus administrare. Hujusmodi ergo suasoribus non facile aures praebebunt, nisi ii, quorum animus& corruptus, & malitia obeoecatus est, ut quid de ipsis posteritas sensura sit, non multum laborent. Illud enim negari non potest, firmissimum principatus sundamen intum esse bonam a honestam,de Principis alicujus virtutibus,tam subditorum,quam exterorum, opinionem ac
judicium ut videlicet benὰ de eo boni omnes sentiant, bene de eo loquantur. Quid vero de Principis illius reputatione & fama dicemus, qui omnium sermonibus tanquam perfidus ac perjurus differtur' Resert Ma-
chia vellus , ici nonnunquam necessarium , cum occasio semel amissa non facile revertatur. Audio Machia velle . quem tuo errori sucum facis. De occasione, quod dicis, verum esse non nego.Sed an inde concludes, lice-xe principi utilitatis suae causa fidem datam fallere t E- quidem sic omnia & divina , & humana jura perveriis.
Haec enim sententia locum , si obtineret, mox serro &igne omnia Vastari, adeoque coelum terrae misceri Videbimus. Esto ; sit aliquando utile, fidem datam falle-Te. An propterea saltemus t Sic enim licebit & templa - D a οὐκ b, Gooste
77쪽
rs D. 1iebenthaIs COLLEGII POLITICI diripere , altaria expilare, opprimere innocentes. ω- res , sicarios & pessimorum hominum sentinam fove- .e. Neque scelerum ullum est , quod non speciem utilitatis habeat. Apage cum tua opinione , o Principum pestist Equidem eκistimamus, fidem servare s divinumquid esse , ac longe melius, quam eandem datam fallere , etiamsi certissima utilitatis hos effulgeat. An non, qui fidem privato datam violant, in omnium suspiciones & odia incurrunt 8 Annon vulgo execrationi sunt, ipsique iisdem petuntur artibus t Annon & aliam poenam secum apportat perfidia , videlicet illam , quoatum etiam , quando verum dicit, remque serio agit. neminem inveniat, qui credere ipsi aut sidere Velita Porro , quam tristes soleant esse , hanc Machiavelli doctrinam amplectentium exitus; infinitis exemplis de-nponstrari posset. Unum tantum hoc loco sufficiat. Notum est enina Borgiae .famosi illius Valentini Ducis e-Nemplum. Is cum abjecto omni religionis, honestatis.
. fidei & aequitatis respectu . totum se libidinibus dedis set, & perjurio, persidia proditionibus aliisque sceleri
hus divina & humana jura polluisset, suo malo eκper ἀtus est, qu lim parum firma sint regna, quae fraudibus ac perfidia nituntur. Paulo enim post a suis subditis en desertus , amicis juxt, ac inimicis exosus, e tam alto dignitatis culmine ad ima detrusus, vitam tandem in summa miseria finivit, nec quicquam posteris suis reliquit: praeter infelicem scelerum suorum memoriam. Neque est, quod dicas; Turcas his artibus frequentereisos esse, cum magna ipsorum utilitate. Nam si recta' Tatione putare rem velimus, omnino dicendum, non fraudi & perfidiae hoc per se adscribendum , Verum Potius ignaviae& discordiae Christianorum. PerjurIum Enim & Deus & homines rectae rationis. semper odCTtarit,
nullam proinde prosperitatem perjurio , sed justae Dei indignationi & socordiae hominum adscribensiam esse concludimu . DIS-
78쪽
D e stituendam familiam; duas necessario re quiris cietates , pracedenti disputatione dictum est ; Primaria igitur, qua est inter maritum ct uxorem, expedita ; Secundariam qua eLi inter dominum ct servum, ha disputatione adjicie mus. Idque ut ambis fiat certa methodo ct ordine. Trimo ad pleniorem cognitionem ct intellectum servitutis . pra- martemus quadam de libertate. Secundo virias distinc i- .enes servitutis adferemus, Tertio qualem habuerint Roma ni potestatem in servos detegemus. Quarto, de novo quo dam ct innominato servorum genere, vulgo dimi . Leib c gene/ quiaam ad iciemur.
Um privatio per habitum melius cognoscatur , ideoque meritobus servitutis a jure libertatis auspicamur. Sunt autem liberari di Servitus non res privatae, sed publicae,quae ad publicam utilitatem & statum personarum pertinent, teste Icto Mai ciano t si quis rogatus. 3 3 inpr. is desideis. lib. Ideoque merito de iis in Politicis agimus. a. Vocabulum libertatis, tam Theologi, quam Philosophi in Metaphysicis & Ethicis , nec non ICti, Varie accipiunt ,&proinde diversis desinitionibus circumscribunt, quas ne huc praeter necessitatem ingeram , quandam ditiinctionem libertatis praemittam. 3. Soncin.9M etaph.q.9. duplicem iacit libertatem : Unam coactionis , alteram contradictionis,quibus nos tertiam
addimus speciem, quae dicitur Politica. q. Libertas a coactione dicitur, Soneino d. l. illa quaerem eximit ab omni potestate superiore; Atque sic competiti Deo Ter. Opt. Max. abstule ct primo ; Hominibu
79쪽
8o I . M COLLEGII POLITICI vero secundum quid, quia, ut alii aliis quodam respectu subjiciantur , omnes tamen obsequium debent Deo , a quo voluntatis &actus nostri libertas omnis dependent. φ .
s. contradiationis libertas nihil est aliud , quam ipsa
voluntas , seu naturalis facultas, quae tendit ad utrumque oppositum , & potest agere , Vel non agere , Prout visum fuerit, aut ipsa sese applicaverit, Osrist. 8. Posrext. 8. θ 9. Metaplas text. Io. Somin. 9. Metaph .
quast. 9. Soar. disput. Asetaphrs. 19. Et haec est, quae a Stoicis definita est. Suod sis facultas vitisas, prout quis maxime et elit, &.proinde nullo modo cogi, nec prohiberi, nec vim pati potest, cujus appetitiones non impediunpur, desideria non frustrantur, aversatiori
non sunt irritae. - 6. Est igitur haec eontradiosionis libertas nantism πο- uuatis, & non cadit, nisi in motum voluntatis primum , sive in actum elicitum , atque proinde distincta ab illa,quae non principium actus sed ipsum actum imperatum sive secundum considerat , & in specie li-hertas zolitica nominatur. Actus enim imperatus, sive quatenus in Objectum, extra se sertur, quia & tolli Rimpediri potest ab extraneo quodam; sequitur & ipsam libertatem hac ratione, actu videlicet potentiae impedi-ro, tolli posse;& quia hoc loeo nobis sermode tali libertate , quae habet oppositam servitutem ; sequitur hic tan i tum agendum esse de libertata Politica , qua ncn ex facul- re agendi, sed ex impedimento , quod inter facultatem,& actum interjicitur , prohibetque quo minus ta-um Possit voluntas , quantum cupit, aestimanda. Quoties-Cunque enim membra nostri corporis aliud eXequ' guntur , quam imperavit voluntas nostra, toties libertati nostrae aliquid detrahitur. 7. Non tamen propterea libertas nostra aestimari debet eX impedimento quocunque operationis & limita xione licentiae, nullus enim in rerum natura liber hac ratione esset; omnes enim cogimur subjecti esse Ama jestati, & legibus, quae quamvis non sinunt nOS ViVere,
Ut volumus, non tamen inducunt animo noro serviturem, aut quicquam derogant liberi ati; quia conveni
80쪽
ENERCITAT Io IlI. 81untia congruunt inclinationi voluntatis nostrie, 8cita imperant, prout voluntas nostra naturaliter appetere debet, restringunt igitur praecepta & leges voluntatem nostram , & ad mores , naturae & rationi consor mes li
8. Hominis proinde libertas non consistit in eo , ut male agat, sed ut libere persequatur bonum, &in eo imitetur persectionem mi Ter Opt..Max. 8c sanctorum' angelorum , qui etiam pertinaci proposito vergunx in id , quod absolute bonum non tamen inde libertatisu a cturam patiuntur magis , ac ipse Deus, quem nefas est quicquam cogitare ab Optimo. s. Cum ergo voluntas nostra non prosiliat ad executionem , niti prius ab extraneo quodam objecto moveatur & invitetur; Idcirco leges & praecept 3, tanquam oriectum adsunt, quo voluntas nostra inclinat uxad id unieum , quod tendit ad sui persectionem,& quo alias a natura sua serebatur. io. Hinc sequitur, servitutem non esse , si quispiam convenienter vivit Rei p. Proinde cic pro Cluent.egregie . Legum ministri Milistratus, legum interpretes, juvices, legum denis idcirco omnes servi sumus ut liberi esse possimur. Item Plin. ad Trajan. justa legi sancta di honesta, ut 9 oriamo servwe Principi ,regnare est. Item Boet. I. I .consei. Prof6. Regis agi fraenis atque obtemperare justitia , summa libertas est in monarchia. Item Seneca lib. 2. de benes. e. et C. Omptimus eluitaria statusi sub Rege justo. Item laud. lib. 3. laud. stili. . Fallitur egregie , quisquis sub Prineipe eredit
Servitium e nusquam libertas gratior eKtat
Suam sub rege pio, II. Recte ergo a JCtis definitur libertas : Ruid sit naturalis Devitas ejus , quod cuique Deere libet, mis quod ets aut ure prohibetur, L. tiberim t.de statu hem. s. i. insit deo ur. persen.
etate stare posse . homini quippe id tantum sacere ex recta ratione libet, quod magistratus & leges requirunr. Est proinde libertas nihil aliud, quam vivere sub legi