장음표시 사용
51쪽
. Convenit etiam uxori, ut habeat cian marito iadem domicilium , & sequatur maritum in omni fortu
3O. v. 2 S. 26. experiatur miserias& calamitates . I Sam. 19. v. I 1.22. I qis. Iq. v. q. Item ad mores mariti sese componat & accommodet, I Or.7. Prov. 3I. Sine ejus consilio nihil agat , Num. 3O. vers. 7. 8. Eccl. 2 . v. 3O. 3I. 32. Est enim uxor propter virum & adjumentumviri & ex viro condita, Gen. 2. I Cor. I I. v. 9. pars mariti Matth. I9. v. .ejus caro, Ephes .v. 28. 68. Hinc accipit uxor quaedam ratione matrimonii privilegia. Mulieres enim maritorum honore eriguntur& genere nobilitantur, l. ult. C.de ineol. l. IMC. de dignit.. Hinc maritus nobilis nobilitat uxorem rusticam, & maritus ignobilis, uxorem nobilem sacit ignobilem r. de I .R. 6. n. IS. Maritus ergo communicat u Mori suum
nomen & familiam , dignitatem , statum & conditionem , quam vidua facta retinet tam diu , quam diu in eodem statu permanserit, i. filii, g. I. bs ad municipαν lib. . C. de bon. qua lib. & ratio est, quod defuncto mari-LO . idem marrimonium nihilominus durare intelligatur. Quae autem ad vitam tantum marito concessa immunitas, ad viduas non transit, i. Archiatros, C.de meta 69. Solvitur matrimonium vel ipso jure propter adulterium , inauh. I9.υ. I9. Vel per magistratum. Propter malitiosiam desertionem. O. Adulterium, quod attinet variis modis semper est coercitum : Zalexevi teste l. M .lib.6. c. s. adulte TOS Oculis privavit. Diogenes , testium suspensione punivit. Tiraq.Iib connub. I 3. n. I 2. gyptii, narium muti lation g . Tiod. Sic. lib. 2. e. 3. quae poena in regno NeaPO-
litano est frequentata, in quo viro permittitur a ulterae mulieri praecidere nasum. Capitalis poena in Republ. Rom. introducta est, laκlia, g.4. Instit .de pubi. Iud. Verinheratione ignominiosa utebantur Germani Tacit. demo . rib. 9 erm. Hodie plerumque capitis subeunt discrimen, i aut instigatione , aut poena pecuniaria mul Nur. Evtantum de praeceptis, sequuntur quaestionea.
52쪽
Quaes T. I. utrum homo natur a sit animaiseiale pΤ Ariae sunt hominum opiniones , quomodo in Poli- tias k societates , homines Primum redacti. Nonis illi dixerunt temere & fortuito homines in societatemrrvenisse, perinde ut atomi temere consuunt: quam mnionem Cicer. tribuit Epicuro, & eundem refellit, i. 2. de natur. Deor. Vitruvius persuadere nobis conatur, mines prodigio & miraculo quodam convenisse, cum mpe primo ignem consipe Nerint, tanquam rem mim, quod sint primo perterriti, postea vero , ubi pro- is ad ignem accesserint, & calorem ejus senserint,iod tum demum ad eundem habitare coeperint . in so-tatem colere inciperint. Horat. in lib.de arte Tariea. natur nobis persuadere : Homines lieneficio Musices
Imum convenisse. Diodor.Sicul. cum Herodot. ct aliis, i in ea opinione, quod homines mimum convenerindsensionis gratia. Otid. I. Meti .existmat, hominesia venisse . ut pagos ac domos extruerent, ia sic se ad-rrsus frigus , calorem & alias Coeli injurias munitent. lii propter religionem homines primum convenisseitant , ut alter alterum de religione doceret , In qua unione hodie sunt Iesu itae. Sed erroneae hae sunt opiniones, & vcritati quam ma 'me adversantur ; Quamobrem omnes illas opiniones
aviter refutat. Lambert.Dem. lib. I .Polit. christ. c. i. Ubincludit, non alia causa , quam naturae instinctu & le divinitus implantata ; Politias esse initio constitutas,
iam sententiam , ut veram & sanam ae nos retinemus ulterius certis fundamentis probamus. I. Ab aucto-
t. sis F. l. I.Pol. 2. ubi hominem vocat
m l. 3. POL q. ab hominis appotitu , qui non debet mi illex frustrari, propterea, quod omni potentiae in re
na natura respondeat suus actus, Sone. l. 3. Idet. q. I s.
. Iim ab auctorii. Oeet. in pluribus locis in Verbis : naturam vi rationis. Item l. 4. desn. iuliorn verbis: a natura potius. Et paulo post, ubi c-ra beneficii, M. item in Latio tu verbis, tum ma Nimeat. 2. ab auctoritate JCtorum, t. 3.F. de I. 9 L2.msin. F. q. 3. Hominem ad ηθινωνι ιαν, instinctii naturali trabirrte indicat sermo, qui solitatio omnino supervacuu
53쪽
est, &frustr, conditus. q. Impellitur quasi natura acthanc vitam Symbioticam amplectendam; quia omni auxilio destitutus, nudus ac inermis: quasi ex naufragi ore bus omnibus amissis , ah hujus vitae aerumnas Ricitur 3 neque etiam in adulta aetate , propriis viribus, Omnia vitae subsidia sibi parare potest Plures ratione S, Vide apud Timpl. l. I. Pol.3. q. s. lthusi. I. Pol. I .inpr. Arnis l. I. Pol . in pr. sia. I Beseld.elag. I. disp. I.thesi 3:
Pro solutione argumentorum . quae Flat. 3.de si .ct 2. de Repub. uachia υesi. l. I. disic. Liv.c. I. Magir. l. .de reΓ i .ca. Montec. I. Pol. q. text. I 6. Pro necessitate a Todin.
I. I. de Rep. c.6. ct q. e. i. de vi. adferri solent, distinguendum putamus inter causam essicientem internam & impulsivam. Causam e Ecientem internam dicimus esse, naturam; seu i im lumen naturale. Causae vero im-Pulsivae possunt esse variae , utpote metus, Indigenvias frigus, &c. de quibus hoc loco non agimus. QuaEST. II. Utrkm vita solitaria in bene eonfli- tuin Politiis sit toleranda tDRiusquam ad hujus quaestionis resolutionem acceda inmus, vitam'solitariam ab aequivocationis& ambiguitatis vinculo liberabimus. Sumitur enim vita solitaria varie. Imprimis ponitur pro vita caelibe, & quatenus
Vitae conjugali opponitur. Porro pro vita sordida ct privata , remota a conversatione hominum , quatenuS Opponitur vitae sociali tam domesticae, quam civili. Ter-zio , pro vita ccntemplativa ct studio sapientia ae eruditi. onis, in hunc finem , ut postmodum prosint Reipublicae consilio vel aliis modis. Quarto , pro et ita contemptativarantum, quatenus opposita est praxi. Illam ergo hoc loco libet excutere quaestionem trum ea vita solitaria , in qua sunt homines μνιταν θρωποι & απολιδες, & monasticum seu eremiticum Vi-Vendi modum amplectuntur, R in latebris sui teli tescunt, toleranda,nec ne pArgumenta, quae pro assertione hujus quaestionis ad erri possunt: potissimum haec sunt. I. A scripturae te
Luc. I .v. 8O. in quibus textibus vita solitaria probatur& asicritur, quod non tantum multi e 3 sidelibus, olim
54쪽
EXERCITATIO II. SI Aesertis erraverint , inque montibus & speluncis ter-r viXerint, quibus mundus indignus, Verum etiam ,
iod Maria meliorem elegerit partem, &quod salvator se in desertis in juventute fuerit. a. A testimonio hu-ano Hieronym. Epist. 3. inihi oppidum carcer , ct sο- udo Parad με. Item . sugust. in tib: de Singui. cle- c. Minus voluptatibus stimulatur, qui non est, ubiequentia Voluptatum : & minus avaritiae molestia sititur, qui divitias non videt.Item cirrs t. super Idalth. cui dissicile est arborem juxta viam positam fructust maturitatem servare : Sic dissicile est virum juxta
inc mundum viventem usque finem tenere. Recedego de via & planta te in loco secrcto , ut nec mundus
Cum habeat commune , nec tu cum mundo. 3. Quia EC vita hominem avocat a tumultibus , a curis, &ab orahit ab improborum congressu , sacit, ut homo Omni 'as cupiditatibus & voluptatibus mundanis valedicat, duntaXat rerum coelestium cognitione delectetur. q. mandato & exemplo Christi. Chr1stus enim quoties rare voluit , ivit ad montes, loca deserta, & ab homium congressu remota. s. Ab exemplo multorum Phi- , sophorum & divorum Patrum Constat autem non intum Pythagoreos . Verum etiam Augustinum, Am- .rosium, & alios plures. imo Eliam & Johannem Bapti
am, monachos & eremitas fuisse. Uerum in contrarium hae sunt rationes : I. Quia Pu-nat cum communi hominum. natura , uti qu:rstione raeeedenti est demonstratum. 2. Pugnat cum horyium fine. Non enim nobis tantum nati sumus, sed oras noliri partem Patria nostra vendicata par*em paren es , partem amici. cica. Ossic. Odri tot A polis. S. . devent.in pus. mittend. l. I9,postlim. f. de capi. Ostlim. revers Hinc vir sapiens , qu operam dene at Reipubl. est thesaurus absconditus, qui nemini pro te st, Briseid.c. r. 3. Quia majorem licentiam peccanii homini concedit, & fenestram aperit tentationibus labolicis, uti exempla satis luculenter demonstrant. linc seneca Epist. 6i recte ait. omnia nobis mala λ- tudo persuadet. Nemo est,cui non sit sanctius esse cumuolibet, quam lacum. Et Bernhardus ad Suhiam v3r
55쪽
ginem: Malum , quod nemo videt , nemo arguit: &tibi non timetur reprehensor , ibi securus accedit teri intator, & sie licentius malum perpetrator. q. QMia vitam solitariam & Scriptura sacra resert intex maledictiones, Senes q. v. Iq. Deuter. 28. v. 64. GS. etsis. IO7. vers. q. O '. s. Damnatur istiusmodi legibus civilibus , utpote i ,16. Quidam ignaviae sectavo TeS,C.dedecurion. ubi dicitur , quod debeant erui late-hris suis, & ad mancipia subeunda revocari. 6. Constat ex sacris, quoa sanctissimi & pientissimi homines vitam Politicam amplexi sint. 7. Quia solitudinem quaerore, S locum mutare mente non mutat: Loth sanctus suit in Sodomis, in monte vero ubi solutidine fuit, peccavit. Cum ergo vera ευ θυμια, & securitas non sit sita in eestasi & spirituali monastico gaudio. sed potius in car vis & affectuum victoria, istiusmodi Monachorum & e Temitarum turpem solitudinem, ventri, somno, libidini , &C. addictam , omnino detestamur, &quaestionem nostramnae disjunctiva concludimus. A ut praestantior
est natura communi, aut cum NebucadneZare,om. 3. in hestiam degeneravit, qui a foetetate abhorret, uaam arripiant partem Monachi, Vapulabunt. QUAEST. III. diri m melius sit vivere ιn caelibatu,
quam ins riditate conpugali tDOrtentosae Sc horribiles a veteribus haereticis , de hae virae conjugalis statu, Parsae sunt sententiar. Primarium hujus sectae caput suere Essent, qui contem
pium conjugii secorunt, Ios. lib. 2. cap. I 24debeis. Iud. Marcyon , Severus , Lucan. Montanistae , Novatiani,
Gnostici, Adamiani, Priscillianistae, Albigenses, in meras tandem proruperunt blasphemias, de ipsi Diabolo conjugii institutione nefaria voce ascripserunt
Socri t. lib. I. c. 8. θ lib. 2. c. H..August.c. 7 q. ud Deur. Qui furor. in cincit. Nicen. o. 3 2 S. Publico anathema te coepit Coerceri, Rufflib. I. inst. c. I. Secundus qui
dam , a quo dicti S cc undani, docuit muliercm totam, esse opus Diaboli viri itidem in seriores partes ad umbilico, proinde utentes conjugio Satanae opus implere, 0Mni .hVestin. a. Plato adhuc dubitavit, quonam
56쪽
ENE R ITA IO II. I nam in genere animalium deberet ponere mulierem,
rationaliumne, an vero brutorum Arnis. I . Polit. 9.Quidam ex . riIIo t. lib. 2. de generat. an. c. 3. Iberi. Magn. a. Ph. tr. I .c. . conantur dicere : Foeminam esse
monstrum , & generari per accidens Contra intentionem naturae. Non multum ab hac sententia absunt Papini, & quamvis verbis protestantur se honeste sentire te matrimonio, quatenus contrahitur a laico: interim amen facto ipso contrarium asserunt, dum conjugium/ocant statum carnalem , in quo nemo possit Deo pla- ere: Item dum scribunt, quod pejus sit nubere . quam iti. Item dum dicunt quod melius sit, si Sacerdos formaicetur, aut domi concubinam habeat, quam si matruen Onium contrahat.
A quorum genio Parum abesse puto omnes in turpi
'culibatu viventes, celebrem mulierum malitiam pro endentes , vel multa onera Amolestias vitae conjugalis Xtimescentes , & quae sunt alia plurima. Quibus xe- Onimus : I. Conjuginm esse sanctissimam Dei ordina-ionem , ante lapsum adhuo institutam, in qua inveni-ur puritas, castitas, & sanctificatio , Orintho . v. iri. Us. q. v.4.Hebr. 3.v.q. I Petr. 3. v. I .ct 2 Db S. v. 32d Hepari. 3. am. Concιl. Trident. D. Iemnit. 2. Repotimus illis veteres constitutiones. Egregia enim vox est multis laudata elogiis Hadriani imp. in l. cum ratio, F. te bon. dam. die. Se malle hominum adjectione , quam iecuniarum copia ampliare Imperium. Intellexit enim I. Im rator sine soci ate conjugali, neque parriam teque Rempulit. neque Ecclesiam, neque cultum divi-ium conservati posse. Non alieni erant ab hac sententia cnsores in Republ. Rom. quorum munus erat inter Eae era, samilias censero,& vitam caelibem prohibere, cic. 3. te si . Ita Camillus &Pshunnius censores aera poenae pomite eos,qui ad senectutem coelibes pervenerant in aerari-im ceserre jusserunt. Valer. do. lib. 2. e.q. Atque illudi iam in Repubi .Rom .vigebat, quod eaelibes nihil ox ci-ium Roman. testamentis capere possem,Gaeold.ad i. I 28.:. I .de HS .neque eX mortis causa donatione, i. 3 s. p mss. 'e mori. U. donat. Deforme quippe erat liberos non ha
57쪽
societatis conjugalis, gentium nonnullarum ustirpatas in coelibes animadversiones. Corinthii coelibos honore sepulturae privabant. Argivi ex instituto Phoronei nullis muneribus praeficiebant. Lacones rigidius eos pie -ctebant: nam & media bruma ex magistratuum edicto, jubebant forum vestibus spoliati obire. Tlui. Dcurg. Rita clxcumeuntes, cantione quadam fatebantur, se
justa pati , quod legibus non parerent. Apud Athenienses festo die quodam a mulieribus circum aram tractico libes , caedebantur sagris, quo ex ignominia ad dandam liberis operam excitarentur , Scal. 3 Boetc. I O . Quamobrem , licet quarundam mulierum malitia non sit excusanda, interim tamen non ad universalitatem est trahenda. Inveniuntur interdum foeminae, quae mares multiς Virtutibus , non tantum adaequarunt, sed &superarunt. Neque molestiae vitae conjugalis usque adeo metuendae : licet erum istae suo non careant taedi o, interim tamen multis Iucunditatibus curae domesticae temperantur & edulcantur, ut propterea intermitti matrimoniuin nullo modo debeat.
in U E S T I o I V. virum liberi ct res familiaris sint artes familia
RGidius et . de Regim. Prine. c. 6. Multus in eo est, ut ostendat persectionem familiae dependere a liberis, nec id abnegat conterat. polit. text. . 9. 29. 3 P. Qui impexsectas vocat similias , in quibus non sunt liberi, utitur hoc argumento: Quibus familiis aliquid deest,imperfectae sunt: Atqui si liberision adsunt, samiliis ali quid deest. Ergo , M. Nam quae ad finem Orginantur, quam diu eo carent, impersecta magere certum est, quia persectio eorum dependet a fine adepto. Familia-xum vero primus finis est procreatio sobolis. Porro argumentantur exl. I9 .s,2 famil in verbdure proprio, F. de WS. ubi liber1 familiis annumerantur. Idem putant Probari posse, ex .Arist. i . Polit.e,3. 9 I . Oecon.a. ubi Axistoteles familiam seu domum in tres minimas societates dividit. In qua opinione similiter est Cas. in comm.
Verum contraria assertio verior est, R defenditur his
landamentia: Quod multae perseste familiae constent, in sine c
58쪽
sine liberis. 1. Quod liberi & res familiaris obtineant rationem finium. Atqui sinis nequit esse pars alicujus rei, Cum partium talis sit conditio, ut sua opera finem producant, sic enim effectus, & causae in idem coinciderent, quhd primi principii ratio non admittit Pro quaesionis decisione distinguendum ergo est inter partes essentiales , & inter finem familiae: Uti enim trun- ratus Rimperfectus syllogismus dicitur ille . qui carcii iterutra praemissarum, non qui caret conclusione , quae inis syllogismi est , uti non minus acute , quam proliNelisputatum est ab Arnis.de syllog, in Log.eοntiresi. Italiam liberi & res familiares non sunt partes essentiales cconstituentes , sed tantum effecta& fines , &hac xa-ione, si videlicet familiae destituantur liberis & rc famitari. imperfectae dici possunt. QP IE S T. V. virumpaterfamilias sit pars familiarAssirmatur hoc his argumentis: i. Quia paterfamilias primario concurrit, ad cunstituendam integri - atem familiae, &sine eo similia non potest consistere. . Quod Dux est in exercitu, id paterfamilias: Atqui Duκ est caput, Ergo, M. ΦUerum contraria sententia est verior, & defenditurris fundamentis. i. Quia paterfamilias est causa em Mens familiae: Causa autem eEciens non potest esse ars sui effecti. a. Sicut Deus non est pars mundi, ut lauserus non est pars navis, Princeps non est pars sub- litorum 3 ita paterfamitas non est pars familiae, 3. Quia familia est coetus hominum sub unius patrisfamiliasmperio viventium. Ad illum autem coetum non peri net paterfamilias , nisi velimus statuere , illum sub suo Iroprio imperio vivere. Quare si proprie & stricte ve-imus vocabatum similiae considerare , . paterfamitas nota potest esse pars suae familiae. Distinguen-Jum ideoque est inter partem familiae , R inter personam ad familiam spectantem , & Principem locum obtirentem : Vel quatenus per similiam coetus hominum
59쪽
mi AE ST. VI. utrum servus sit pars familia ZDUbium alicui facere porcit, quod Aristoteles r. mistit. q. servum, ita definiat, quod sit ζ ὐχ Nn Ia οργα
hum possiesium & instrumentum heri, animatum am-vum & separatum. Cum igitur serVus numeratur inter instrumenta , non poterit esse pars , propterea , quod
pars alicujus rei & instrumenta longe differant. Sed Resp. ad objectionem servum duobus modis considerari. Uno modo, quatenus est persona domestica in familia : Alicro modo , quatenua est instrumentum oeconomicum.
Quaes T. VII. utrum dus, en vero tres per solis requirantur ad integritatem familia pANsam dubitandi hac de re , praebct, quod non tantum apud historicos, Verum etiam apud ICtos pauciores , quam tres in Collegio fuerint. Exempli gratia: Consules , qui tantstm bini erant, collegarum nomine censentur, l. unic. in .sso uis mi. pud flium, g. apud Boll. lnde manu misi vinittit. Et tutores,licet paucio-xes , quam tres dari poterant ; Θttamen collegarum appellatione contineri dicunt Arq . t. collegarum. I73. in pr.
f. de C. S. Contra Bod. I. de Repub. in pr. quinque ad minimum personas infamilia requirit, qui respicit sortassis ad ICtorum leges. Nam JCti, utpote Ulp.l.4O. g. 3. F. de
V.S. 9 l. 2 g. lq.φn rurb.famil AE, o.1s de vi bon. rapi. O I. i7. g. demi ct vi arm. tres ad minimum servos requirunt ad familiam , quibus si addatur paterfamilias & uκor : numerus quinquenarius exsurgit ' Vel Tespexit Bodin. ad duplicem respectum patrisfamilias, nam aliter consideratur in societate conjugali, & aliter in herili. Verum erroneam eme hanc Bodini, & aliorum sententiam patet. I. Ex definitione I Ctorum' ad Collegium sive corpus constituendum , quae posita est in I. Nerati-, 83. ff. de C. S. ubi de sententia Neratii Prisei, vMaroclius ICtus pauciores tribuS non admittit. 2. Constat ex ante dictis, duas societates sussicere ad familiam essentialiter constituendam Videlicet conjugalem & hexilem. Ergo & per consequens tres erunt personae in familia necessariae, utpote paterfamiliu3, uxor. servos. Ne
60쪽
EXERCITAT Io Π. 63ςec est , quod quis ad ICtorum leges , hae in parte, re-picere velit. Nam I. JCti non requirunt praecise adluamvis familiam tres servos , uti patet L i i7. in .le vi ct viam. 1. loquuntur ICtide familia, quae de-ignat collectionem tantum ministrorum. Non ergo ablac confusione Bodinus progredi debet, ad collectionem steletatum , loquuntur ergo interdum ICti distri- utile de servis .R non collecti et e ratione societatis. Ne- Ine est, quod dupleX iste respectus a veritate nos di- novere queat. Non enim duplicem & distinctam pex onam , ia duos patressam alias constituit, sed manet in amilia unus individuo paterfam. Cum unum tantum ossit esse unius corporis caput, ne biceps monstrum in miliam introducamus. Unus perinde tantum debet ne paterfamilias, nec potest in una familia paterfamitas multiplicari, ut uxores & servi, rnis c. I . de fa ulfect. 9
On 6 ium rerum communio in bene constitnta Pollitea sit tolerandata D ReipublI constitutionem quasdam res communes requiri, convenit inter Polithcos omnes; Uerum uaenam sint istae res, & quousque ea communio sit ne-essaria , magnopere controvertitur, Plato ex senteati socratia , in lib. de Republ. putat requiri ad istam comarunionem, non tantum Omnes in universum agros, bo
a & possessiones , quae per familiarum diici imina cuiue appropriantur Verum etiam, uxorum &libero-am communionem. Uatoni subscripserunt, Plotinus,toici, Est i, Brachmanni, Cubani, Garamant.&m Oderini Anabaptistae. Desendunt quod asserunt, his Verbis: . ab utili. Quia nihil esset insidiarum & discordiae in-:r cives. Hinc Plato lib. 9.da. ait: illam civitatem be-lam , in qua meum & tuum non audiuntur. 2. a re ala & norma fidei: Quia confitemur communionem Onorum. 3. amandato Dei, Deuter. I S.V. q. q. ab eXmplis Chriiti & omnium Apostolorum Iohan. I 2.Chri-i cnim actio est nostra institutio. s. a primitiva EC