장음표시 사용
61쪽
Platonis & reliquorum haereticorum sordidam opinio. nem his argumentis : i. Quia pugnat cumjure naturae: Charitas cnim ordinata incipit a se ipsa. 2. Pugnat cymPraeceptis Decalogi septimo & octa vo, siquidem horum nullus erit usus: Item , cum doctrina de Eleemosynis :Et quod quilibet sibi suisque debeat pro spicere. 3. Pugnat cum causa essiciente propriae possessionis , quae est ipse Deus. Deus enim auctor est proprietatis bonorum. Hus enim jussu terra est divisa. Ab effectu absurdo.Tollit enim haec communio omnem liberalitatem , &Omnem amicitiam utilem , & facit fratres ignorantiae &la cordiae. Longe enim majori diligentia administrantur Propria, quam communia, &c. Proinde alia statuerunt Politici communia in Repub. I. Praemia & poenas. 2. AEraria & pascua quaedam. 3. Templa & religionem. q. Moenia & aedificia publica. . Solemnia festa: 6. Forum, porticus, vias. I. Iura &judicia. 8. Contractus & commercia. 9. Consuetudines. Io. Suffragia. Vide Bod. lib. I. de Repub'. I 6. Pro decisione quaestionis distinguendum : I. Inter Communionem rerum corporalium & spiritualium. 2. Inte mandatum & temporale , & quidem liberrimum institutum. 3. Intest possessionem & usum : Philippus enim propriam habuit domum , Ut constat EX c. o. v. 8. in Mau s. q. Inter Ecclesiam constituendam &aam institutam. Quibus distinctionibus praesuppositis , facile erit re*ondere ad argumenta opposita.
Utrum uxorum communio sit toleranda, ri Ffirmativae assertores uti Ihi hodie Anabaptistae. his se muniunt hypothesibus. I. a Causa eficiente. Quia natura impellit nos ad uxorum communitatem. Ergo bona erit communio uxorum. AntecedenS Pro batur eXinde, quod omnia naturalia sint bona , uti indere est in brutis , quae naturaliter communitatem e X colunt. 2. ab utili: Quia sic occurritur multis querelis, quae oriuntur indies ex matrimonio contracto. 3. ,
sine. Qui communio mulierum facit plurimum ad amplificationem generis humani, in quem finem cori
jugium primitas introductu ε. ab effecto. Quia se
62쪽
EXEReITATIO II. 63rt ia pariet multos amicos & assines. verum absurdam & impiam esse hanc Platonis &i baptistarum opinionem demonstramus his funda-entis : i. Quia pugnat haec communio cum Ordinatio-e divina, Gen. 2. v. 1 q. Sint duo in carne una. Σ. Icau i naturali Filius non potest concipi, nisi ex uno , pericgo matrimonii communitaS. ipsa reclamante natura , . 3. ab incommodis plurimis. Quia alia emet cura circa educationem , sequeretur abroga-o graduum consanguinitatis & familiarum; item igno-ntia certorum parentum , liberorum, fratrum , soro-im , item sequeretur perpetratio maXimorum scele-im, ut sunt incestus & adulteria; irem sequeretur di inutio amoris erga liberos, parentes, fratreS, sorores, juges , quem tamen amorem severissime mandat Α- Oostolus Colog 3. Pro solutione argumentorum in contrarium opposi-γrum distinguimus : I. Inter naturae conditionem &ffectum malitiae. 2. Inter ordinatom & inordinatum. . Inter brutum & rationale. Quibus observatis non
fit dissicile respondere ad objecta argumenta. Vide
Utriam polygamia adhue in bene constituta Republ. rolerari debeat pUaestionem hanc assirmat & propugnat inter alios gernhardus Ochinus in Dialog.his argumentis : Ixemplis Patrum & Patriarcharum in Veteri Testa- ento. Constat enim, Patres & Patriarchas uno eo-emque tempore plures habuisse conjuges : Lamech uas habuit uxores, Genes 4. v. I9. Abraham praeter aram adjunxit sibi Hagar. Genes. 16. v. . Iacob duaS umo tempore habuit sorores loco uxorum yenes zo. umque earum Concubuit ancillis, Genes 3 o. Similia xempla habemus in Davide, 2.Reg. 3. θ χO. cap. Itemn Salomone, I . . II. item in Roboam ,2. Paralrp. 2q. t. 3. Nec unquam eo nomine . sunt reprehensi a Deo.
uorum exempla absque dubio alii populi, utpote Ini, Thraces, Persae, Syri, Siculi, Athenienses sunt secu- .. Nam Persarum Reges muliere. ducebant, quorqMOL
63쪽
placebat,E' M . Herod.lib. 3. Commodus Imperator habebat trecentas, Lampr. in comm . Voldimerus, Moschorum princeps, uxores habuit quingentas, Sigism. Bar. in hist/r. HVeh. Et novarum Insularum Reguli, pro libidine & arbitrio, quot videretur , ducebant uXOres, ad eo, ut Hispani apud Pacram Tyrannum quendam, &Regulum angusti agri in Hispaniola, octoginta uMores
invenerint, Martyr . Dec. 2. 2. Testimoniis sacrae Scripturae, De t. a I v. I S, ubi praecipitur , si quis habeat duas uxores, alteram dilectam, alteram exosam; ne praeserat filium dilectae filio exosae in aure primogeniturae. Item Deut.2S. v. s. jubetur fratres excitare semen fratri, neque distinguit lex , utrum superstes frater uxorem habeat, nec non, saepe enim acciclit, ut frater ille vivus fuerit maritus. Dem 2 Sam. ι 2. vers. 8.dicit Dominus per
Prophetam Nathanem : Dedi tibi domum Dominorum tuorum, & uxores Dominorum tuorum in sinum tuum. Dem I rim. 3.υ. 2. Oportet Episcopum irreprehep-sbilem esse unius uxoris virum. Ergo solis Episcopis interdicta est polygamia. 3. aratione hemana. Quia O 'mnia illi ita & peccata reprehenderunt Prophetae v. T. in Patriarchis: Atqui polygamiam non reprehenderunt. Ergo A. ab honesto, quinque inducitur modis : I.
Quia non est contra naturam , neque contra morem. a.
ia finis fuit &sanctus &honestus. 3. Quia legibus
quorundam Imperatorum fuit concessa & permisia,pro-havit enim hoc D. Imper. Valentinus proprio suo exemplo &lege. 4. Uxorem habere cit licitum, Ergo & uκο- res habere licitum erit. S .Uti non inhonestum caput habeat multa membra; ita inhonestum non erit, si unus maritus habeat multas simul uκores. s. Ab utili probatur dupliciter: i. Quia finis conjugii primarius, Vio delicet promeatio sobolis promoveri potest. 2. Quia
dissolutioni matrimoniorum cavendae quam maxime est Commodatum. 6. a necessario probatur tribus modis :I. Quia est remedium ad sterilitatem tollendam. Σ. De seriis a fugitiva conjuge , conceduntur vota secunda. Atqui hic durat prius vinculum , & super additur alterum , quod nihil est aliud, quam polygamia. 3. Quia Turcae re alii infideleo non rebiciuntur ob polygamiam.
64쪽
EXERCITATIO II: ssi nimb in primitiva Ecclesia polygami admissi fuerunt
baptismum . . Cerum impiam & absurdam esse hanc opinionem pro-tur his fundamentis : i. Expressis Scripturae testimois, Matth. i9.v, 3. seqq. Christus revocavit matrimo uum ad primam miti tutionem, eamque Vult deinceps iere. Cum autem institutio eam excluserit; sequi--ἰ per revocationem eandem exclusam esse, Prosyllo-mus probatur quadrupliter: I. EX verbis singula- numeri, masculum & foeminam , uxori suae, duo in ne una. 2. Ex Christi explicatione: Itemque jam n sunt duo, sed una caro : At si unus jungitur mul, non erit una caro, sed multae. 3. Creavit Deus Amo unam tantum foeminam 4.Eκ consensu Patrum,l in hunc locum Alatth. 19.scripserunt & unanimitercent, polygam iam esse exclusiam. Item eκ eodem λ. Asapth. 8. ubi dicitur: Moyses ad duritiem cordisi iri permisit vobis dimittere uxores vestras; ab initio
. v. I 8. ubi dicitur , quod moechetur, qui aliam du- , vivente uriore. Item i Coranthia. v. 2. θ 27. Roman. 2. θ3. I IO. 39. ubi semper loquitur Apo-us de uxore in singulari, & nunquam in plurali. a. 'absurdo enecto, spargit semina discordiarum & lim intex uXores & inter liberos , refragatur naturae manae, & bonis moribus, pareret uxor rarius veInquam , susceptae prolis educatio negligeretur , regi n familiae impedirctur, essent enim scilicet multa ca-d unius corporis. 3. a Legibus & Constitutionibus peratorum. Sic enim D IN Dioclet. θ Max. in l. r. rei est.nupt. Neminem, qui sub ditione Romani nonis sit, binas uxores habere posse. Item Theod. Orct Honar In l. . c. de Iad. ctini. I 8. . ad leg. Iul. de fit. infamia notatur; qui simul duas habuit uxores,ri cX edicto Praetoris, i. i . in . l. I 3. g. I . de his , aut infam.Item Novella Caroli V. sub poena capitis polynia prohibetur.Ad argumcnta pro contraria senten adducta .Resp. breviter,& quidem ad 1 .Quod non CX
plis, sed legibus judicandum;Patriarchas in V.T.quod neci dicimus ab illis, hoc factum esie secundum con
65쪽
suetudinem & mores , quos de facto Lamech sibi assumpsit, quem postmodum successiores ex consuetudine se- Cuti. Ad dictum Deut.e. 2I . v. et I .Resp.Negando assumptionem. Loquitur enim Moyses de fratribus una habutantibus,& non de iis, qui in conjugio ViXerunt,ia text. . a. Sama D. v.8. Resp. assumptionem negando. Est enim fallacia figurae diction is. Dare enim in sinum non tan- 'um est in matrimonium,sed in potestatem tradere. P . steriori significatione hic accipitur, non priori. Quod .utem priori non possit accipi, constat ex Levit.c. d. v. 7. δ Posteriori autem significatione usurpari hoc loco eX conjunctis patet, ubi ita tradita domus Domini sui, ut domus Israelis atque Iudae dicitur , ut tantum legiti-rra potestas , non tyrannicus notetur abusus. Quod si tamen quis velit priorem Ignificationem hic retinere, Is poterit illam sic explicare , ut ex duobus malis minus indultum dicamus, quasi dicat Nath n, si noluisses Contentus esse iis , quas habes uXoribus , potuisses e X toro regio eligere solutas, quas velles, pro ratione horum temporum , & relinquere conjugatam marito suo. Ta
nου intrasti matr. l.2.e. 2 s. dtexi I. Tim. 3. v 2. Resp. esse etiam fallaciam Upositorum , sumuntur enim tanquam opposita, quae gradibus tantum differunt ut si Teliqui sic vivere debent, multo magis & vos, &c. Ad 3. argumentum is Resp. Negando. Neque enim iactum . Lothi filiarumq; concubantium cum patre est peculia Titer reprehensum ;Neque Iacobi incestus: Neque Da-Vidis inbustum judicium , nisi ex generali lege. Plura hac de quaestione, qui desideret, videat Dn. D. Huria
. Utrum Saeerdotes debeant vivm in caelibatu. Λ Ffirmant hoc Pontificii ; moti argumentiS:
- i. Eκ testimoniis sacrae Scripturae ad ID. cap. I . v s. imi dicitur, quod Episcopus debeat esse callus&Continens. Item , 2. Timoth. 2. v. a. Unde ita concludunt: Nemo potest bene militare Deo , qui se implicaVerit negotiis secularibus. Item ex x. Corinth. . v. . ira conciri dunt et Laici conjugati vacare ex consensu ad tempus ab opere
66쪽
EXERCITATIO II. 6 ere nuptiarum jubentur , ut oratione instare possint, ο Episcopi perpetuo, nuptiarum opere vacare de at. Item ex veteri Testamento. Exod in . v. D. O cap. v. I S. Ubi continentia requiritur in iis, qui Deum Dropinquant. Item God. 63. ex quo italligunt: Deus praecepit, ut Aaron & filii ejus, cum rederentur tabernaculum, steminalibus linteis, a re- us usque adscemora , tecti essent. Ergo voluit debe-
SacerGOtes N Τ. aut virgines esse , aut contracta cum .
Iribus foedera dissolvisse. Item i. Samuel A melech sacerdos noluit dare Davidi panes propositio- comedendos, nisi prius intellexisset, eum ab uNoris aliquandiu se continuisse. Ergo perpetua requiri in Sacerdotibus continentia, qui corpus Christi,
ad illo pane proe ostionis significabatur conficiunt ias tradUnt. Item , I. Parbp. cap. 26. v. 3. seqq re c. I . v. 8. 9 9. ex quibus loci ς . sic inserunt. Si tem - e , quo ministrabant Sacerdotes V. T. ab uxoribustinebant; omnino decet, ut Sacerdotes nostri, quin per vices, sed semper ministrant Deo , semper ab Iribus se contineant. 2. Ex testimoniis Concilion. Quod in omnibus Conciliis ita sit decretum Rervatum. 3. Eκ Pontificum & Imperatorum scris. Et quidem ex capa.distinst. I. .er aliis, per tot θ l. eum item , auth. Episcopo , ct auth. nunc autem , C. de
se. ct Cler. 4. Ex dictis &factis Patrum Graecorum & .inorum , qui omnes quotquot fuerunt Episcopi hapore Apostolorum continentes fuerunt. S. EXra ne humana hoc modo: Quia conjugium vehementer odit Ecclesiastica munera , utpote sacrificare, orare, rei Praedicare, curare OveS, pauperes, administrare
ramenta. 6. Ab ordine desumptum tale est : quia it distinctionem dignitatis clericorum & laicorum. Jerum falsum & impium esse Pontificiorum dum ac t ex his sundamentis :. Ex Scripturae testimoniis, Genes. I. v. 22. Deus quit matrimonium omnibus liberum, nec ulli intcrit ordini, id probatur eκ. I. Timoh. q.v. . Ubi notam cticorum dicit esse , prohibere nuptias , Ψtem toth I. v. a. ct seqq. ct c. I. f. 6. ct seqq. Sit unius u πο-
67쪽
68 D. Behenistalg Coth EOI I POLITI Iris vir. Ex quo sequitur, quod conjugium Sacerdotibus
liberum. Item ad Hebr. I 3 v. q.ubi citra exceptionem se. cure pronunciat Apostolus honorabile esse inter omnes Conjugium l. Cor. 7. v. a. praecipit Omnibus, qui donum continentiae non habent, ut nubant. Item , Matris.19. vers. D. Vide ruentet terrum de matrimis pag. 238. I. EXemplo Apostolorum. Constat enim eos non solum uxores habuisse . verum etiam circumduNise , . r. 9 v.
s. 3. Εκ historia Ecclesiastica , Socratis lib. I. c. 8. θ Sois Tomeni lib. I .eap. 22. ubi dicunt; quod cum Nicaenum Concilium legem ferre vellet, ne liceret clericis cum uXoribus dormire , surrexit Paphnutius consessor &contradixit, & synodus tota in ejus sententiam ivit, &continentia ab uxore in arbitrio cujusque permansit. q.
Ruia jus divinum & naturae non potest tolli ulla lege
humana . Atqui conjugium est de Iure divino . Genes r. v. 18. & quod sit de jure naturae patet ex naturali appetitu generandi. S. Inductione 7. Canon. r. in conistrarium est Sextus Canon Apostolorum: Episcopus aut Presbyter uxorem propriam nequaquam Obtentu religionis abjiciat. at Canon Concilii Gangensis quartus :Quicunque discernit , Presbytero, qui uXorem habuit, quod non opporteat eo ministrante de Oblatione perci-Pere, anathema sit. 3. Canon I 3. se Xtae bynodi , qui di-Ierte reprobat morem Romanae Ecclesiae, quo jubentur profiteri continentiam , qui sacris initiantur. q. Canon
3. Concilii quinti Carthaginensis, in quo statuitur , ut Episcopi, Presbyteri, Diaconi se abstineant ab uxoribus
in propriis terminis hoc est, in ordine Vicis suae, ut eκponunt Trullani Patres, Orion. jam citato. S. Canon lateriast. 3 i . ubi Stephanus Papa dicit: In orientali Ecclesia,
Ecclesiasticos viros matrimoniis copulari, nec eum morem reprehendit. 6. Canon Mugust. cauo I.
Ohinoum igitur, tibi dicitur . Ecclesia, post Apostolica instituta, quaedam consilia persectionis addidit, utpote
de continentia clericorum, Ergo non erit praeceptum,
sed tantum consilium. 7. Canon S Leonis ex Epist. 8s. tibi sic legimus: Dicente enim apostolo , ut inter alias Christianismi regulas, is Spiscopus ordinetur, quem lxoris virum fuisse, aut este constaret, tam sacra
68쪽
EXERCITATIO II. cynperest habita ista praeceptio, ut jam de muliere Sardotis eligenda , eadem intelligatur servanda condi- ne sorte illa priusquam in matrimonium Veniret, i aliam non habuisset uxorem . alterius viri esset e X
sta conjugium. 6. Ab effecto absurdo: Quia prodi- as libidines , & Ecclesiam scandalis replet. Αsium-ο potest probari pluribus scandalis , de adulteriis &rtationibus illud hue adseremus tantum , de quoltat ex Epistola S. Uld rici, Episcopi Augustani, adolaum Papam , quae se habet in hunc modum . Bea- Gregorius Magnus Papa , r. aliquando suo quodam reto uκOres se erdotibus ademit: deinde paulo post, a idem Gregorius jussisset, eκ piscina sua pisces ali- t capi. piseatores pro piscibus sex millia capitumntum suffocatorum repererunt: quam caedem infan-n , cum intelligeret S. Gregorius, eκ occultis fornionibus vel adulteriis Sacerdotum natam esse contire Oeavit decretum, & peccatum suum dignis poemiae fructibus purgavit. Vide Tirnovium lib. I cc. -tras'. de matrim. item Calvin. lib. qansiit.c. Ias. 9 senq . Lib. cent. I. id argumenta contraria Pontificiorum respondeo:d inter se non pugnet iungi ossicio Ecclesiastico , &re in matrimonio. A d argumenta igitur ex sacris al- , nullo modo damnatur conjugium , sed potius ap-atur & praecipitur, ut omnia suo loco & tempore. Nam in ipso matrimonio est puritas, castitas Rificatio, uti ex I Cor. 7. v. IAE. I Thus. 4. v. q,mbr. 3.3 Petr. 3. I. 9 2. imo con*icitur in matrimonio
tum illud mysterium Christi&Ecclesiae, Ephes. Vide chemniari. 3. Exa M. Oncit. vident. & sic re- lemus ad primum textum Biblicum , ex Tit. I. v. mira nos allatum. In et Tim. I . . q. non agitur dei g io, sed de vocatione, unumquemque videlicet re agere propria suae vocationis , & abstinere ab ali- egotiis. In I Corinth. 7. v. s. nullo modo permi postolus separationem, sed magis exigit, ut quili- iam Propriam habeat: Intermissionem autem alii operarum solitarum Deo non ingratam e Rigit,
69쪽
dinariis, tempore jejunii, quo tempore separatio a sa miliaribus & amicis suit solennis , ut constat eX Zach. c.
poribus praecipitur. Ad locum Exod. ct Q. Resp. quod haec sint caeremonialia, & typica .& quod argumentum eX inde ductum , nitatur tallo sine. . Ad argumentum ex dicto I Sam. M. v. q. Resp. quod sit fallacia imparium, illa enim sanctitate hodie non est opus , quae olim fuerat sacra tangentibus, non enim conficitur Corispus Christi a Sacerdotibus N. Τ. Idem ad argumentum, CK l Par. 24. v. 3. Resp.Non enim est par ratio nostrorum ministrorum verbi & Sacerdotum V. T. in secubando a conjugibus tempore vicis suae;illi enim in templo Hierosolymitano per vices certas fungebantur suo munere , quod de no1tris doceri nequit.Ad a. seriem argumerisO-rum, quod attinet, possumus ex fuseb. t. q. 2 Niceph. l. q. e. 8. prolixum teXere Episcoporum comugatorum elenchum, adeoque turpissimam illam Pontificiorum eo ercere impudentiam qua scribere & asserere non verentur, omnes Episcopos fuisse coelibes. item sic In Conciliis omnibus decretum; Et inprimis urgere cXemplum Petri, inatth. 8. q. Item Philippi, Oct. 2I. v. s. Item Pauli, I cor .9. v. b. Item possemus urgere, quod in Conciliis variis de coelibatu Sacerdotum decretum , & quaerere . quomodo sal Vari debeat, jus Canon. dist. 79. quod quam plurimos producit Romanos Pontifices eκ Sacerdotum conjugiis natos , ut & Volater. cum Ῥlat. annotat. Sed tempus monet, ux ad alia progrediamur.
virum concubinatus in bene constituta Republ. tolerari debeat t
ia Uaestionem hanc, cum distinctione juris divini
humani, assi andam & negandam esse putamus Antequam vero penitius quaestionem hanc indagemus, prius, quid con binassiit, asseremus. Est igitur concu. bina , mulier soluta . uni viro soluto, mediante fide minime tamen conjugali adfectu, solius concubitus incontinentiae causa, eo usq; donec alia dignior & ditior assumatur juncta. De qua concubina , si quaeraturinum dejure divino tolerari possit, negamua, & quider
70쪽
is sundamentis: I. Quia jus divinum omnem concubiis a tum extra conjugium damnat,& illum pollutionem iar Ortationem nominat , Hebr. 33. v. q. Inde talem faciqilogismum. Si nullum aliud remedium sit contra scoria itionem, nequo ullum aliud medium ad sobolem ge-erandam, &rem familiarem administrandam, sequitur ancubinatum esse illicitum: At prius constat ex Genes V. 21. I .cor. 7. vers. 2. Bebr. I S. v. . Ergo & posterius. Quia non potest exerceri citra scandalum & offere , in vere Christianorum &c. De jure humano quaestio-m assirmandam esse putamus .Et quidem, quod attinet; Civile manifestior res ese videtur , quam de jure Cainnico.Et quidem de jure Civili concubinatum tolerarinstat ex l. un. cod. e concub. ct tot tit f eod. item c. Christi. 34. dist.Et quamvis non desint,qui contrarium evinis
e conantur ex Navet. 6, c. I. g. 3. Izem Nov. I 23 c. I 2.cte. . c. 7. item ex Noetei Leonu si Nihil tamenciunt,quia dictae Novell Justiniani cxpresse & in spe- tantum loquuntur de Episcopis & Clericis , a quibus: in argumento non licet argumentari ad laicos. Leo Constitutionem, quod attinet, constat illam in Rom. . auctoritatem juris non habere ac proinde illam pro: non recipimus. De jure' Canonico idem assirma-S propter expressos textus ine .christiano , dist. 3 . an. 3 . ejusdem dist. 34. irem cap solet .6.caus . 3 a. quast. certis quibusdam limitationibus, de quibus in de- Rione concubinae in principio hujus quaestionis dicis , Omnino toleratur. Et quamvis in contrarium: ctur, cet. dicat aliquis , 9. causa m. quaest. .ctem quastionis , c. q. Item cap. concubinα causis 32, - . a. o causa, 34. qu . q. Nihi ista meo contra non sententiam faciunt, siquidem omnibus illis, ri ad minimum requisitum deficit. Vide Hunn nιt. Dis, in Instit. lib. I . tras. 3. qua'.Δ. 9 Sis
Drum Iupanaria in bene eonstituta Republica tolerari debeant.