장음표시 사용
401쪽
38o D. COLLEGII POLITI cI33. Effectus legis describitur, in l. 2.f.de si . O in I.Dι-vns, 1 de jur. parr. quod videlicet, vel ad obedientiam vel ad poenam obliget. Vel ut imperet necessaria , vetet inutilia , permittat media . puniat id , quo'secus fit . quam lex vult. l.virtuo, 7.1sde si . Sue id fiat contra expressam legis prohibitionem, sive in fraudem legis. I. rra 29.cum seq.F.de g. 34'. Ad al uncta legum pertinet. I. Ut leges quam fieri potest , sint bonae, paucae, & generales. Nam sieri non potest, ut Omnes articuli sigillatim legibus,vel SCtis comprehendantur, t. 2I. da g. 2. Spectat huc iste retatio legum, ut en his, quae primo constituta sunt, si lententia Latoris manifesta sit. id juris producatur ad simi'lia, idque vel optima interpretatione, Vel supplicatione. Vel supremi principis constitutione , t. I .ct ideo, II. θseqq. F. de si . Quod si vero vox legis ambigua , ea po tius significatio accipiatur, quae caret Vitio , l. 9. a. ri ..θ I. quoties, 67. dari I. benignior semper praeser3tur sententia . l. I 8. ct ι. 23.1d. t. θJ Iamper. S. θ ι. 'insn.de R I. 3 . Pugnantia legum sunt. I. Interitus & occasus arum, qui contingit, vel desuetudine,cum non utendo finiunxur & antiquantur, Exemplum habemus in liberis dedititiis &latinis, isn. Inst.de liberi. Item in testamentis caelatis comitiis in procinctu & per aes & libram, l. I. Instu.de ustam. vel id contingit eonstitutione alia lata, a
aut abrogantur aut derogantur, aut subrogantur auu ob Togantur. 4Abrogantur, quae penitus tolluntur,ut L. Fusia Canina, I.un.IU.de L/Fus can.toll. Derogantur, quarum pars aufertur , ut L, Aquilia, cujus secundum caput in usu esse desiit, Φ.liberum Inst. de L. quiI. Subrygantur,quibus aliquid adjicitur, ut in testamentis paulatim contigit, foed eum pauIHim, Inst. da testam. Obrogari
ruri quae in aliam speciem & formam mutantur, ut usu ea Hlo,t.r. c. de Uuc.Iransform. a. Mutatio Veterum ,&subrogatio novarum Schoia. 3. Poli3. 9. Et tantum Ac legum sanctione. 36. Executio legis tam necessaria est, qudim earum sanctio. Nam Lex executione carens, est, quasi Campana, aut nota sine pistillo&γeluti Masmatus mutus
402쪽
Ex ERO ITATIO XII. 38 s& mortuus , Σοdin. I. de Repub. 37. Ad executionem legum pertinet administratio justitiae&censura. 38. Administratio justitiae , idem est in Republica ut anima in corpore. Tholos Iib. O. de Repub.c. p. qua remo ta, Regna sunt magna latrocinia, teste August. Sspirat id
39. Expeditur exercitio jurisdictionis. quod voeamus actum publicum, quo Magiitratus subditisjuxta it.& aequitatis normam jus dicit. Αο. Id fit vel Extrajudicialitar, vel judietiliter. Extra iudieialiter, cum sine processu judiciario ex aequo & bo no Magistratus vel per se ipsum; vel per commissiarios Ius diei, IudietaIiter, cum per ordinarium judicem secundum ordinem Judiciorum , processus & stylum cu- .riaedus reddit.
41: Conlii tutio judicii tonsistit, partim in persona rum idonearum ordinatione , per quasjudicium est ex. ercendum, partim in judicii differentiis. 61. In personarum idonearum ordinatione , respiciisendum imprimis est, ad qualitatem, ad qfeium, di ad
3. Qualitas consistit in primis in peritia juris & Ie- gum , ut Videlicet, periti , docti A pii constituantur judices. Item in severitate convenienti. quae non consillat in summo rigore, vel nimia clementia. Item in integritate & puritate vitae, sit judex a crimine , quod damnaturus est, immunis, si enim non patimur Verrucas nostras, ab iis , qui ulceribus scatent, reprehendi, mulici minus vitia I similibus condemnari. Sintpraeterea immunes ab omnibus. pravis affectibus, quae Iustitiae quam maxime obsistunt. Quamobrem judices sedere solent. Nov. 7 i. ct t. sancimuε ia b l. quisquis , I. ult. C. depos . ut tranquillitatis animi admoneantur . & assectus in tribunalis vestibulo exuere & cum conscientia procedere jubeantur. Unde Bald. l. a. C. de sent. exper. recis duos
sales requirit in judice , videlioet talem scientia di conscientia.
- . Ad ossicium eorum pertinet , causas dubias controversas in judiciis cognoscere . R decidere,
403쪽
Quo maxime spectat, utramque audiant partem &utrique sequi sint, Nov. 8. c. aqvus. Idque eNem plo Alexand. Magn. quem in controversiis audiendis scilitum autem obturare alteram , ut eam reo integram Te-
servaret. Imprimis cavendum , ne praecipitantiae argui possit. Sententiam ergo judex non praecipitet. Nam sententiam qui praecipitant , secundum Senecam in Pro . ad poenitendum properant. Hinc Hippol de Marsit. recte ait: praecipata voluntas est noverca Iustitiae. 6 . Unde patet, quod Judex nequeat esse vel surdus vel mutus. De caeco nonnihil est contr6vorsum . quem tamen non sacile cons tuendum, nec frivole rejiciendum, Objuris civilitatem , ducimus, i. 6 I. de Iudi: 46. Ad ossicium quoque judicum pertinet , ut accu' ratissimam curam librorum &actorum judicialium .cum describendorum , tum catale asservandorum habeant. 67 Numerus judicium a summo Magistratu certus
est constituendus ; & quam fieri potest paucissimi sunt. habendi. 68. Adjunguntur judicibus quoque adsessores , qui
suis votis judices adjuvant , item ministri varu, ut sunt scribae, apparitores, lictorea, custodes carcerum & c Ptivorum praesecti, &c.
p. Differentia iudie orum eonsistit in eo, quδd
Iiud sit intermedium & subordinatum: a quo datur appellatio a aliud summum, a quo ad aliud appellatio non
so. In legitimo judiciorum exercitio rursum occurrunt res, de quibus , item personae, inter quas, strum, in quo, modus etiam, quo judicium exercendum , &denique ejusdem divisio. si . Per res intelligimus causas controversa , quae licet minimae sint, attamen in judicium deferri possvnr,
1. Personae sunt & Actor & Reus, quibus certi limites in jure praescripti , uti apud IC. latius ideri
potest. s3. Personis iis inserviunt pragmatici, causidici, pro cursores , advocati, de quibus prope notandum: Quba omni studio cavendum sit, ut numerus eorum non ex cres l
404쪽
crescat, ne omnia litibus. impleantur , & ne veluti hirudines privatorum bona exsugant, item ut quam com pendiosissime omnia agant , sine inanibus verborum
ampullis , Olos. de Rep. 8. . AElthus c. 24. . q. Per sorum , locus intelligitur, in quo exercetur judicium, qui erat apud Judaeos ad portas. hodie vero, ubi iste sit locus, nihil est dispositum, dummodo sit ceristus, determinatus & publicus. I. Per modum, processum judicarium intelligimus, de quo pragmatici sunt consulendi. Id tantum hoc lo-CO monemuS, ut Magistratus constituat & urgeat planum, & quae sunt de lana caprina altercationes remo
veat & quantum fieri potest , ipsam causam promoveat. 6. Dividitur porro judicium in ciυile, quod judicat de causis civilibus ,id est, talibus quae non habent delictum seu crimen, ut sunt, haereditqtes, contractus,&C.
Vel criminale , quod judicat ea quae delictum aut crimen habent. Ad utrumque pertinent jurisdictionalia,merumia mixtum imperium . . 37. Ad criminale judicium pertinent. I. Deprehensio
De inorosum. 2. Inquisitio. 3. Exe utio. 38. Ad deprehensionem quod ait et, requiritur, ut magistratus curet mature per certos ac sideles lictores
eos & capi & culto diri. Quo pertinet, ut magistia tu
probe m unitos & distinctos habeat carceres , ut nempe alii aliis sint honestiores,& illorum jus inviolabile servet.& a fractura, gravissima poena defendat, item ut sponsio nes pro custodia, die Rus burgung non facile admittat. 9. Inquistio eit gemina : mitior, quae fit sine tortura,
per argutas & aeutas quaestiones atque articulos ad eκaminandum reum eκcogitatos. Vel gravior , quae sit in vinculis & per torturas. 6o. EXecutio consistit in irrogatione poenae criminalium judiciorum.
6 i. Poenae autem sunt vel capitales vel non capitales, 62. Capitales sunt, cum vel vita naturatu adimitora quod fit variis suppliciorum generabus, utpote , cris ce , Lips. 3. furca , cujus vicem it rangulatio ad pat Ibu tum hodie supplet, c rematione, l. 8. l. 2.1f. de poeὶ latione , Dent. 22. Levpt. 24. Actor. 7. Submerson
405쪽
ctione, cum corpus discerpitumῆ q. partes . Vel instrumentis serreis vel equis adhibitis, quod frequenter fit in Gallia. Fractione per rotam, tacoriatione , 2. Ma ab. 7. inrad.lib. s .Dejectione . rupe, Gelgaib. 2 o. e. r . Dissectune Omnium venarum corporis, &c. Vel vita civilis auo tur , utpote Privatione libertatis ct es vitat is, vel alteru- rri,M , quod contingit damnatiene in metallum inquirem dum vel eruendum , vel ad bestias , yel ut sint praeda b stiarum, t. pae , 9df. d. L. Tomp. de Parricid. Uel ut eum
estiss pugnem, ι. v qui in iudicis, 1s de aecus. Vel ad Ore remerpetuum, quae tamen jure civili in libero homine. fuit plane incognita, l. 3 S,1fde poen. θ ἰ.6. . 9. O l. S.
eodem. Nam carcer custodiae, non poenae loco constitutus& inventus est. l.&. q. 741 .de injus .rupi, quamvis contra inclum de Iure Can. introductum, c. quam et s. 3. de poen. in. 6. Item contingit deportatione in exilium , I. a. de publie. iud. Item in opus publicum perpetuum , t. 17. l. I df. de paen. 63. Non capitales sunt, ampuratio alicujus 'membri. σου. Novesi. I 28 eq. Io. A primo quidem tantum m2 nias, Nove I 3 .eMIt.authsed novo, C. deserv.fugit. Item amputatio pedis l. 3. d. . Postea etiam linguae aurium:
Et relegatio, l. a S s. I. de poen. Conjectio in carceres ad tempus: sustigatio , t. 28. . a. depae n. stigmatis inustio, quae hodie sublata est, per I.si quis in metallum, I7. c. d. t. mulctatio, quae tum criminalis est, cum fisco applicatur,
mulcta, argum. l. . cod. de modo mulct. Quo etiam reseruntur confiscatio & excommunicatio , Menoch. d. o. I.
64: Executio sit per certas & deputatas personas, quas hodie carnifices vocant 8, quorum ministerium tam necessarium, quam poenarum executio.quamvis ipsi hodie omnibus exitiosi & infames & consortio honeliorum indigni videantur, Cio,pro Rab. 6 s. Iniquissima proinde consuetudo fuit, quam etiam in nonnullis Germaniae locis frequentari audies , ut Rcarnifex ipso actu deficiat, neque ume ictu Tem per agat, quod repent aromiscua in illum multitudo irruat& lapidibus obruat. Cum igitur eκ hac licentia enormia
existere soleant facta , sapientissime huic consuetudini obviam ivit, caν.K. in v. o. art. 97, in qua con
406쪽
Eκ TR cITATIO' XII. 38sstitutum, ut cum stacto post sententiam desinitivam baculo a judice .lictor reum ad locum supplicii trahit. praetor palam ac publice exclamari R denunciari, adeoque Magistratus atque potestatis nomine sub capitali poena juberi faciat, lictorem nulla eκ parte impediti, & licet casus in eventu fuerit, nullas illi manus violentas injici. . 66. Atq; haec ,hae vice pro instituti nostri modtilo de legum sanctione R executione suffetant; De censura auis 'tem, ut de aerario, quia tempus nec Chartae exiguitas
aliquid in praesentia addere permittit, ideoque ad commodiorem locum & tempus ubi plenius de iis loqui possumus, differimus. ω 'ma AE S T. I. verum melius ab optimo
Rege , quam ab optima lege administretur ρT I ac de quaestione acerrime inter se digladiantur Poli tici quorum alii tutius a bono principe. alii melius a bonis legibus Rempublicam administrari putant.Qui tutius esse putatu,bono principe Rempublicam guberna-xi,sententiam suam,muniunt his fundamentis. i. Quod nulla comparatio inter mutum &loquentem Magiur tum, hoc est, inter legem & Regem . institui possit, propterea, qutid lex sit mutus Magistratus. Rex vero loquens & anima civitatis, ut enim norma nihil potest sine artisice, ita etiam lex nihil potest sine Rege. 2. A desectu legis, quia lex universim solum loquitur & saepius In rebus singulis & contingentibus descit. Rex viro illum desectum supplet & rigorem legis prudentia sua moderatur ia mitigat. 3. A simili, Nam ut Medicus non est ita juratus in singula artis praecepta, quin aliquando pro sua agas prudentia , ita moderator civiis istatis non est ita adstrictus legibus, quin saepe pro suo
arbitrio civitatem melius regat. Nam ut ars medioca , ita etiam lex Politica solum universalia praecepta tradit. Ut enim Medici multos perderent, si solum sequerentur artem , ita Reges Rempubl. .labefactarent, si solum sequerentur legem. EXperientia ergo Relis facit, ut desectiones legum suppleantur A errata corrigant'. q. A natura & osticio utriusque. Nam lexust solum mu- a regula rationis, ia Princeps est lax& vita civita
407쪽
tis. S. Quia civitas recte administrari potest sine lege aesne magistratu non. 6. ia Respubl. magis Regi,quam Legi servit: sceptrium enim magisvivam scriptum tametur; Lex gladium non habet, quo percutiat, ast Rex habet . quo putrida membra Reipublicae & partes corruptas tollat. 7. Quia lex a principe suam ha het aucto-Titatem , non Princeps a lege. CUM in Sphar. ci vitat. lib. 3.c. I I . Bart.I. in lirasenti c. de hu qui ad Ecclesverum optandum quidem esset, ut Magistratum nullis plane affectibus pravis obnoxium , pruden issimum semper, atque adeo absoluto intellectu & voluntate. praealtuati qui legibus nullis egeret, secundum quas judicaret', habere possemus. Cum autem in hac vita talis vix detur . contrariam amplectimur sententiam , &statuimus, melius & tutius administrari Rempub. si Magistratus secundum optimam legem sententiam serat,
quam si ex arbitrio. Siquidem per id tutius administratur Respubl. quod assectibus earet, quam quod affectibus agitatur perpetuis .Est enim Lex regula justitiae . quae justior ipso Magistratu : addo , quod hac ratione Variis modis jus conturbaretur sic enim aliud alii justum videretur, nec haberemus certum k firmum jus nec veritatem unam. Praeterea detrimentosum esse , nullus sanus
negabit, si omnes subditi non eodem jure utantur. Quin& licet prudentissimi essent Magistratus adhuc tamen legibus opus erit, ut videlicet voluntas Magistratus a subditis cognoscatur, Alioquin eκtra culpam essent subdjxi, cum justam ignorantiam praetendere possent. Melixis ergo & rutius est . ut magistratus non ex arbitrio sibi fingat aequitatem , sed sit legum minister , R ex praescripto
legum sententiam serat. . Quaes T. II. Utriam Magistratus legem latam mutarect aliam subrogare debeat t
Utationem omnem periculosissimam esse, nemo est, qui ambigit, quin & legum mutationem p riculo sam ese,exinde facile patet, quod nempe subditi. Per il iam an nihilationem, opinionem pravam concipiant de omnibus it. in genere , quod videlicet, sint regulae verae. namq; regulae proprium est , ut sit non perpetua Sc Con uana, quo etiam pertinet l. in rebus, a. lsia cons. Principis
408쪽
bus. Praeterea etiam ipsius latoris vilescit auctoritas cootitant enim subditi, eum non esse ea prudentia. ut possit recte perspicere temporum , personarum , & locorum suturas circumstantias, dum nempe id. quod aliquando sapientibus & prudentibus plaeuit &Reipubl. profuit, mutat vel abrogat. Caeterum confusionem introducIt, talis mutatio vel abrogatio. Nam homines leges vili pendere incipiunt, eum vident easdem subinde mutari. Hinc suadet, Cis n. apud Thu d. Melius cum civitate agi, quae malis legibus constanter utitur, quam cum ea , quae bo dis utitur , quia nempe non tantum proderit, quI corri-ἔere Perget, quantum nbcebit assuefactio superioribus non parendi. Et hinc apud Loerenses collum in funem
mittere cogebatur. qui novam voluit introducere legem, ut si non acceptaretur a populo, contracto laqueo, strangularetur, Cas. olit. 6. Din. 3 olit. q. Tholos. IO, Polit .s , Bodin. q. de Republ. q. R. I .isi. controv. c.8. n. So. θ e. 29. n. 2Pst seq. Schonb. lib. DTolit c. 9. Verum cum variae recurrant circumstantiae , per narum, locorum & temporum, quae ratione suae diversitatis, diversitatem & mutarionem legum omnino sagitant , ac interdum leges latae iniquitatem secum serant m a Nimam , non omnino priori sententiae subscribimus , praesertim cum leges inservire debeant hominum usibus& moribus , & sese ad Reipublicς tern pota accommoda re, Cur non mutari S moi ibus etiam leges , mutari deberent 8 Quae autem in contrariam sententiam allata sunt argumenta , nos non percellunt, siquidem id magis est. ut respiciamus ad id , quod necessitas Reipublicae flagitat, qUam ad praVam opinionem subditorum; interim tamen & leniter & lente abrogari & mutari possunt. Id quod gravissimorum &saniorum Politicorum sententiis probatum esse invenimus , Cas l. 2. Sph r. civ.6. Kec I. SILE. 6. Lips. I.q.c. 9. Dan. 3 Pol.q. QuAEST. III. Turum Leges judici.iles usi a una
cum Ceremonialibus abolita an vero adhuc in
N. T. christianos stringunt A Cerrima eit quaeitio de Legibus Judicialibus Mosaicis, utrum sint abolitae nec ne i Nam sunt, qui eas in
409쪽
iotum abolitas esse funt. τ .lib: . Polit.e.2.eireafκ. Sehonb. I.3. Pol.e. I. O plurimi alii. Quorum argumenta& rationes imprimis hae sunt. 1 Guod hae leges peculiariter populo duntaxat Iudaico latae, quo extincto, cono sequens est alios hisce non teneri. a.' Quod Deus opibmus maximus, primus ae summus Legislator,ad certum duntaxat tempus Politiam Mosaicam dyrare voluerit. ae idati moralem quidem legem tabulis insculpsit lapideis, sorenses, ut A Ceremoniales non item , non certe aliam ob causam e quIm quod illa durabilis , hae vero mutabiles suturae. 3. Quod satis firmum de voluntate Dei in abroganda Repubsica Iudaica praebeat argumentum id ipsum, quod ille templum illorum celeberrimum ac pro miraculo mundi habitum siverit everti & sunditus dirui, ita ut nec lapis super lapidem relictus juxta praedictionem Christ Matth. et . v. et . ac licet saepissime conati sunt illud, ut & Politiam de novo instaurare , CO- natus ramen isti semper fuerunt irriti. Nam sub Iuliano postata , in odium Christianorum illis licentiam concedente templi instaurandi, cum fundamenta jacerent. magno terrae motu, dehiscente terra . inter fulmina aetonitrua, totum opus disjectum est , & multa millia Iudaeorum ruinis oppressa sunt, Soeomen. lib. s. hist. EcA. e . at . qta etiam sub radriano disjecti &prostrati sunt, in vita dri in. Anno Christi i38. Exinde e rgo eolligunt, cum Republic. Iudaica, etiam leges serenses esse in totum sublatas. Contra sunt, qui asserunt , leges forenses adhuc in is lidum in omnibus suis partibus & circumstantiis Christianos obligare. & moventur imprimis his sundamentis. I. A minori. Quod utamur in Republica Romana legibus Ethnicorum. Ergo muliti magis divinis 2. Α causa essiciente. Quod tanto dignior lex sit, quanto dignior est Legistator. Cum ergo Deus sit auctor haxum legum , non possunt non esse optimae, certe , Perpetuae ae immotae. Ergo etiam in Republiea Christiana reti
Verum sententiam horum optime resutat, LAIthus e. I pl.2 seqq. Pluribus argumentis , quae ibidem vi. de. Nos ergo ut mediam eligamus viam , quaestio
410쪽
ENE Rot T Arto XII. 389 nem distincti equadam dererminandam csie putamus. Leges enim forenses quaedam praecipiunt de immutabilibus Sc omnium gentium communibus, quali A sum delicta moralia , contra Decalogum admisia , ut homicidi um, adulterium; seductio a vero Deo , blasphemia, per cussio Parentum , M. Quaedam sunt de rebus mutabili
bus , & Iudaicae genti ejusque Politiae propriis. ut suo.
runt emaricipatio servorum, conjugium cum vidua Da.
tris cogriative defuncti absque prole mascula& quae sue re pliarima alia. In quantum ergo Lex coincidit cum De calogo , in tantum Constanter permanet. Quod vero absolute judiciale, id mutatur plurimis circumstantiis, adeo v x PTO tempore , loco, personis , factis , modo, causis
alia mentis plurimum in administratione Imperii variet. Quod vero ceremoniale, id in universum periit. Vide hac de quaestione plura apud Mithus d. c. II. o Hoen. disp.Tolit. I .m 8.QHIE s T. Iv. virumjus tentium recte distin uatur inisterprimavum di securidavum f.. DIDinctionem hanc impugnant coras6. Idisceli. e. ultoe Baro ad i. c. desumm. Trin. in prooem. idque imprimis e N hoc fundamento, quod J Cius,int. I. l. qi d. l. Ol. Uni QS uantum juris gentium mentionem secerit. Uerum contrarium demonstratur inde. I. Quod unius
rei diversae definitiones esse non possint. Atqui in proposito diversae definitiones reperiuntur, ut in ,. 2. ct . s. Insiit. I. N. G. ct C. 2. Ex diversa 3ppellatione. Quia primaevum a Icto dicitur antiquum , l. II. de
3 .Eκ principiis duorum illorum jurium,quae diversissima
plane e Nempla, in l. 2.3. . S.6 . deI. di I. de monitrant. Primaevum enim est a principiis divinis, vel a recta na-ttaxatique ratione, eluti Deum colere, parentibus & pa-xxiae Obedire, nam ea a nullo alio prosilciscuntur, quam mente & ratione divini: Secundaevum vero ab exteriam is & civilibus principiis oritur, & arte potius, quam matura consistit. Gentium autem jus ideo a IC. appellaxis T. quia Omnibus gentibus ut Pluximum commune est, Ox fiant dominiorum distinctio 3 Commerciorum & belloniam ratio,&c, Or isto erg6, ut & Ba ni ex vulgato respondenda est,quod videlicet j ura auribus cori ungenda,