장음표시 사용
411쪽
nee stultior sit in jure nostro argumentatiσ, quam talis: Lexcilla mentionem ejus rei non injicit. Ergo non extat. Quas T. V. viriam jus Naturale ct jus Gentiium essentialiter disserant pNon levis est controversia hac de quaestione, a Neotericis in utramque partem disputata. Et quidem, qui
affirmativam quae1hionis tuentur, his praesertim rationibus sese muniunt. I .Ex l.9 ff.de I. cti. O. . I.IU .de I.N. 9. C. eκ quibus textibus tale sormant argumentum.
Quo jure omnes gentes utuntur, illud est jus gentium,l. Inst. Atqui jure naturali omnes gentes utuntur. Ergo est jus gentium. 2. Quod illa. quae definitionibus conveniunt, sint idem: Atqui prius Verum. Ergo. M. 3. Quod is d. t. 9. ct β. I . Instit. tantum duorum fiat mentio. Frgo necessum est ut idem sint. q. Quod illa,quae jurissentium sunt, expresse tribuantur juri naturali, ut dominiorum distinctio in I. t T. de M. L. D. dicitur esse
auris gentium , quae tamen tribuitur juri naturali,'. ys-gulorum, L stit .de M. R D. i. Sic obligationes quae sunt
quae tamen & juris naturalis esse dicuntur , l. I. f. d. ovat.
jus gentium in plurimis juris textibus appelletur naturale, utpote, singulorum,Instit .de S . D. die. Verum quod Jus naturale & jus gentium disserant, communis est D d. sententia & etiam verissima. 3. Certum nim est , qutid haec jura in vicem aperitissime di. stinguantur, non tantum ab Ulpiano, L i I.de I. ct I. ve. rum etiam ab Imp.Iustiniano, Institui. de C. . Quia disserunt definitionibus. Illud enim constat, quM aliter definiatur jus naturale &aliter jus gentium,uti idipsum patet ex tit .m Instit. de I.N. G. ct c. ct l. II,deI. OI. Atqui quae definitionibus differunt, illa etiam essentialiter differunt. 3.Quia differunt causa efficiente ac pro
ducente. Nam jus naturale, naturam Lantum Pro causa ,
efficiente & producente sibi vendicat, .ius naturale, Instd.t. Atqui jus gentium interdum a natura & internis omnino recedit,&ad externa progreditur, uti praecedente quaestione est demonstratum, atque sic magis ratiocina
irone & arce, quam natura producitur. Quia differunt objecto.
412쪽
EN ERYITATIO XII. 3probjecto. Nam jus gentium est hominum tantum. Atqui naturale jus etiam brutorum est l. i. f.s n. ff. de I. 9 I. ia differunt contrariis effectis. Quia ex naturali jure est libertas: Ex jure gentium vero est servitus 9. a .Insit. de jur. pers. Quod ergo attinet ad argumenta in contrarium Opposita. Resp. ad i. Quod videlicet jura juribus sint conjungenda, &quod vitiosa sit talis illatio : d. l.8. g. i.Instit. mentionem in specie non facitjuris naturalis. Ergo realiter non differt a jure gentium. Contrarium enim patet, ex l. I .gale L θ I. se ex princip. Iustit. deI. N. 9. 9 C. Proinde negamus propositionem majorem , quando sic argumentantur: Quo iure omnes gentes utuntur, id est: auris Mntium Quia non est universalis & per omnia ve-
ra. Nam gentes non tantum eo dure . quoa immediate aratione & discursu rationis, usu sic eκigente, Constituis tum & introductum, vetum etiam , quae immedi Me ab ipsa natura proveniunt, utuntur. Ad 2. Resp.Neg. Quia omnino desinitionibus discrepant, uti idipsum ex d.l. I.
ct . Inst.patet, Ad 3. Iam satis est responsum. Quia talis illatio in jure est vitiosa , & ut plurimum fallit. Ad q. &3. Resp. Quod sit fallacia a dicto secundum quid ad dictum simpliciter. Nam jus gentium in multis textibus j uris propter quandam similitudinem , dicitur naturalererinde tamen non sequitur , quod sit essentialiter idem. Sequeretur enim omnia illa, quae suntjuris gentium, etiam proprie esse juris naturalis, & per conseq. etiam brutis Competere. Certum enim id est, quod obligationes . quod contractus, quod emancipationes, quod servitu- 'tes brutis non conveniant. Et licet concedamuS, quod Ius gentium sub se comprehendat Jus naturale. Inde tamen non sequitur. Omne jus gentium idem eme cum jure naturali essentialiter & proprie. Siquidem a genere ad speciem non licet universaliter, sed particulariter .lant tum in serre. QM AEST. VI. virum judex seeundum conscientiam suam, an vero secundum acta is probata judicare
STatus controversiae hic est: Causa aliqua a litigantibus in judicium est deducta , in qua, ab Acto e probari R α -
413쪽
D. sistent aIs COLLEci' POLITI cines sunt productae & publicatae, verum judici cerib co
stat, probationes esse salsas &rem se aliter habere utrum tali casu I salva conscientia reum ut noeentem condemnare debeat ac possit. Et contra. Causa aliqua injudiciam e deducta, in qua reus negat factum , & Actor probatione sum ciente destituitur, verum JudeX reverascit , Actorem bonam causam fovere&reum non esse innocentem : utrum Iudex reum ut innocentem absol- ere debeat t. De hoc controversiae statu non tantum inter antiquos glossatores , utpote Martinum & Iohannem acriter disputatum suit, verum etiamnum tam inter practicos , quam theoricos disputaturi
Qui secundum acta & probata .judicandum es2 opinantur his sese muniunt. t. Quod tutior haec sit ra- tio judex secundum acta & probata judicare jube.
atur, quam si ei permittatus , ut secundum propri- .am conscientiam judicet. a. Quod jura nostra non patiantur, ut unus idemque simul&testis&judicis o scio fungatur, prout est te X. in c. I. cum seqq.caus4q- εν 3. Quod in causa in judicium deducta , ratio probatio num habenda. Gerti enim juris regula est.. quia desinente probatione succumbat is . cui probandi onus im
codae ObI. ct Oct. q. Propter I.6. g meritas os de Usc. pt 'sa. ubi praeses provinciae fidem eorum , quae probabuntur, sequi jubetur. S, jur. n.producunt,clastoratiu, . quin et era ,de V .de legat .c.cum diloctin edi c.contingat, desd. instr. Item c.sape, o sententiam lib. . Clement. t. I 1. ubi 'b ude κ sententiam serre jusetur, pro ut eta petitione,probatione & actis constiterit, c. cum Iudicet. 3. q. T. O ine. ultim. aus. S. . s. 6. ulterius opinionem suain confirmant auctoritatIbus, Dd.ut Omar. lib. I. riar. resolui. c. I . Pinia .ad ι. c.de rescind. vendit.y. 3.c. 3.Mascard. de pro bat .concl.969.DUM. 2.obserυ. I9. leiat in l. q. c. de edendi
Ial. ciar. ii Issentent. . . q. 8. vers ulr. ct q.66 n. 2. Verum neglecta sententia Ioannis glossa toris & alio rum Dd. Martini glosiatoris sententiam aequiorem esse, una cum Hais .isi Ur .controvers 1 4.Oldendorp. in tr. j ur
414쪽
2d Ηottom. illustr. q. E. 7. rum disp. I. Pandea. rhes. 23. 8c aliis quam plurimis, defendemus his fundamentis moti . I. Quia veritatis tanta eli vis, ut rebus omnibus sortio et
sit & merito praevaleat, Eceles A. quam qui spernunt,
Deum non tantum spernunt, c. abiit, II.q. 3 .er c .consuο-
rudo, dist.8. verum ipsam humanitatem laedunis, ita ut ita rius sit, impunitum relinqui facinus nocentis, quam in nocentem damnare ib. .ibisati M. f. deporn. 2. Quod Iudex debeat esse vir bonus, i.q. . i. g. famil. ercis. Atqui nihil magis alienum est a viro bono , qu1m contra con scientiam, hoc 'ς. certissimam ejus rei scientiam . quae in animo ejus versatur judicare. Veritati enim sic e diamevro contradiceret.& secundum mendacium, quod omnino verbo Dei repugnat, judicaret. 3. Inducta in unum effectum. non debent contrarium ejus operari, ι. 2Dfdosi. l.6 caodem, ct t. i 9. des instrum. oe. 6 I. de R. I. in 6. Atqui actorum observatio & probatio, non auopprimendam veritatem, sed ut judici de veritate con stare possit, tantum ad inventa, l. 3. Os de testib. er ι q. Ceodem .hct l. judices , o de judic. ct l.n. de edens. Eri ad opprimendam , & regendam veritatem usurpari non debent, id quod ceriti fieret, si falsa am judex arripere c& secundum ea pronunciaret. 4. Quod modus effectui
delimatus, si contrarius effectus accedat, non curarI dC-beat, dummodo habeamus effectum, I. ea . l. F. de num. E. nec acta curabuntur, quae modus sunt ad veri- avem . . Quod cogmto fine, qui est veritas. cessent destinata ad finem arg. 3.se i es, Insiit. de sustea. tui. st l. emancipatum, 7. in fini .de senat. 6. Quod)udici probandum sit, & non adversario, cui nunquam satisfieret . I tinfn.de probat. Atqui si judici certiuime constet, rem a- lirer se habere,quam per testes&instrumenta probatum. Potius secundum reritatem, quam falsitatem sententiam ferat, nam falsum sic probatum, falsum manubit & nun Huam Verum erit. 7.peri. 2.c. si coni j - vel uti l publ. ubibiadici injunguyr, ut pro tenore veritatis, non attensasMPplicantis allegatione cognoscat, & secundum hoc do Proposita causa sententiam serat.Idem evincitrar ex l rt uc jtas, st. veritas I. de Use. Pra . ubis militer JC. Utp- Vialo, ut judex veritatem impr .attendat, non aILento :
415쪽
quod salse vel per errorem & actum & probatum suis, Hinc etiam sequi debet judex ea, quae ex fide probantur, non quae falso vel errore. 8.Huc accedit,quod alias judices essent iniquitatis & injuriae authores: nihil enim esse neque excogitari posset perniciosius , quam innocentis. eundemnItiu & nocentis absolutio, l.absentem, sis depae nis. 9. Quia probationes dicuntur arbitrariae & pendere ab arbitrio judicis,ut videlicet judex arbitretur & in dubio aestimet, utrum sit susscienter probatum nec ne, ι,3. .tu magis seire, V. de testib. Qubd si ergo judicis arbitrio Permittatur, ut is, quod sibi videtur usaisimilius , pronunciare possit.Ergo multo magis secundum certissimam suam scientiam judicabit. t o. Unde etiam ICtus Ulp. non semel totum negotium ad propriam judicis religionem & conscientiam retulit, ut videlicet judicet, quod Visum fuerit, i. 79l .dejudie.l. 3.l. I 3.de ressis.l. 1. .ss ad Turpisi. l. I-munieip. ii. Quod si in dubio, si vel testium alii aliter deposuerint, vel idem testis in suo testimonio variaverit; vel si aliud in instrumento eontineatur S aliud testes deposuerint,vel si contra id quod quis
consessus est, testes deposuerint & aliis smilibus casibus dubiis , judex secundum religionem & conscientiam suamJudicare teneatur, uti paulo ante ex ἰ.79. F. dejudie. ι.3. l. I 3.date lib. ct l. I q.ad Turpisi .l. i . ad municip. Multo ergo magis in vero , hoc est , si certissime sciat judex rem aliter se habere. Ιχ. Quia ocularis inspectio omnium optima est probatio & ompem probamy modum
superat, L 32.fde minorib. 9ι.8. .infin re .Quod in dubio ea opinio amplectenda, quae animarum saluti est tutior. I. sunt personalside relig. Atqui haec sententia est tmetior saluti animarum , qua innocenti succurritur, &ne delicta maneant impunita, nocens damnatur. I 6. Quia
judex , si quid a litigatoribus vel eorum advocatis in Jure minus fuerit dictum , id supplere Ic proferre potest, quod sciat legibus &juri publico convenire, i. unis. .stqu4 ces ut, adularjudsunt. Atqui id legibus, jurique
publico convenit, ut magis sequatur veritaIem , quam mendacium. Ergo. a S. Quia plus valet, quod agitur, quam . quod simulatur, l. I . e. plud valet quod π. quam
quodsimul, s igitur in contractibus veritas potius,quam
416쪽
EX BReITATIO XII. 30sseriptura attendi debeat, idem etiam de probatione, quansit per testes, judicandum, cum instrumcnta & tellos ad
paria judicentur. Ad contraria argumenta , quod attinet, Resp. sae. I 2. ohserv. 19. Negando. Nam quod periculosius sit, si quis spreta veritate secundum mendacium &falsum nocentem absolverit & innocentem damnarit, pluribus est probatum. Non enim tantum veritatem negligit, Verum etiam iniquitatis & injuriae fautor existit, argum.l meminerint cunde sint.Quinimo quod se conscientiam laedant & graviter in Deum peccent,
nullum est dubium. Ad 1. Resp. Quod judeκ id non sa-ciat tanquam testis , sed ratione ossicii sui, uti antea satis superque probatu. . Ad 3. Resp. Quod eo casu, qu probationes sint falsit, nihil probatum sit. Nam probatio
est veritatis tantum non salsitatis assertio, f. de testibus. Proinde regulam illam , qua constituitur :Deficiente probatione , reum esse absolvendum et Veram dicimus, sed non absolute& indeterminate sed cum hae limitatione,nisi judex oculis suis viderit, aut auribus suis perceperit, vel certo sciat,rem aliter habere. Idque pro-ter supra allegatas rationes quibus exceptio illa solidissime probatur- Adq. Resp. Negando. Nam cκ allegata. l. 6. .veritas nostrae potius stabilitur sententiae quia praeses provinciae id sequetur, quod convenitieum sequi, ex fide eorum, quae probantur, quas diceret. Veritas cujusjudex conscius est, nullis testimoniis vitiatur , proinde convenit eundem sequi ea, quae ex fide litigantium probantur ; secus ergo, si dolo vel errore probationes pro- durierint. Ad 3. Resp. ad elastoralis, i. quia vero, de σ. delegat .Quod non loquatur de Iudice cognitioncm Ordinariam habente, sed tantummodli de requisito ad id, ut alterius judicis sententiam exequatur : cum ideoque eX
ecutor non eκpendere tenetur 1 enteptire iniquitatem,sed
tantum id fideliter exequi, quod in mandatis habet. I. penultIde I. θ I. Ad .eum dilectus, ct c.contingit .de Ad. instrum. Resp. Hoc tuo fieri, quia instrumcntum VP es antea habere non potest, nisi in audicium sit deductum . neque ullam fidem facit nisi productum. et de . Ee, β.sententiam, Irb. . element. tit. ii. Resp. Illud verum esse.
417쪽
806 D. seMnniaIg Cox L Esi I 'POMTI cI Judex legitimis modis uti possit, quibus consessionemetatorqueat. 4Ad c.judicet. Resp. nihil aliud eo loco dici, quam ut audeX affectus omnes seponas.&Causam , pro rit decet, determinet, quod plane alienum a scopo est.&alias in hae quaestione praesupponitur. Quod autem imterpretes e X I8. c. Gen. reserunt, longe aliam accipit interpretationem. Neque enim eo eXemplo Deus Opr. MaN. monere homines voluit, ut actorum perfidiam &mendacia potius, quam rei veritatem sectarentur, sed ut robis exemplum daret, ne praecipites, in discutiendis &judicandis negotiis, essemus,ne mala pro imorum Prius quisquam praesumat credere, quam probare, &itane temere intelligenterque probatamndi lcussa quoquo modo judicemus , e. Deus omnipotens, 2. q. t. ideoque a proposito nostro alienum est. Qu AEST. -VII. Utrum in judicando metu AEquitatem ,
quam in strictum sequi debeamuι ἰ
n Cerrimus etiam est cum Politicorum , tum juris in terpretum conflictus. utrum potius aequitatem, quam
j us strictum in judicando sequi debeamus. Et qui pro
jure stricto pugnant, his rationibus sese muniunt. I. Quod etiam legem, ud ut duram sequi debeamus prospex, f. Rui ct a quibus manum. θ ι .si expressum, F dea' re t. Hinc D. V .c. 3.d61.3. Postquam leges constituistae sunt, non de ipsis, sed secundum ipsas judicari opo fiere. 2. Si secundum aequitatem concessum sit judicari, tunc quilibet sibi fingeret ex suo gerebro sequitatem, aeso nihil certum & nihil perpetuum esset injure. 3.Ouia ipsis legum verbis 1nserviendum est nec diu inguendum. tibi lex non distinguit, i. 3. ε hae vergadfde Negor-gest. l.
8. de pubisn rem action. Item quod a serma non recedendum, nihilque exaudiendum vel supplendum. I. Ση. si διέ-minicip. Nου. Id. e. 3 ct I. .de fenat. 6 per t. I .C. de si . Verum contraria sententia,tutior & tam legibus,quam aequitati magis conveniens, quae probatur his rationibus a Uper rex. in placuit, C. dejudic.ψε. β. 33. Is de reliσ. θsumptJun. 2, Quia quod ex legum sententia fit tam fit ex legibus , quam quod eA verbis, I. 6. l . . de HS. Verba Cnim sunt inventa , ut mentem e&primant, & menti &1ententiae loquentio inserviant, i, scire oportet. aliud F
418쪽
de custui. l. 3 l.7.1Mesupess.leg.Nani leges scire non sunt verba earundem tonere, sed vim ac potestatem , I scire. F.de si . 3, Quia aequitatis interpretatio non ex cerebro nostro vel eκ arbitrio nostro sed cκ praesumpta legillato ris mente arripienda est. l. 8. de si . Unde dicitur : in omnibus quidem, maxime tamen in jure, aequitas cst spectanda,l. in omnibus quidem,s de K I. Neque sententiam nostram expugnant Opposta argu menta. Nam quantum attinet ad primum. Resp. Illud
procedere quatenus de eXpressa Legislatoris mente constat. Eo enim casu cum per interpretationem R. aequitatem nostram , contra expressam Legislatoris mentem agere non possimus legem ut ut duram omnino sequi debemus. Ad 2 Resp. Nos nun permittere Judici, ut pro libitu & suo arbitratu statuat de sequitate , sed id potius judici permittimus , ut casus dubios ex mente L. latoris interpretur, & sic non contra leges statuat sed potius c- .asdem confirmet, quia lex est id, quod L. lator Voluit, . non dubium. C. deli. volun tas autem haec , ex sine illius legis colligitur. E. g. In quadam urbe sancitum est, net quis in Palatio sapguinem effundat; contra vero, si quis fecerit, morte mulctandum esse : Chirurgiis autem secta Vena aliquem aegrotum in Palatio Juvit, hinc quaeritur, sitne mortis poena afficiendus Chirurgus Hic certe non ex verbis legis, sed potius ex praesumpta voluntate, quae ex fine desumi. r. sententia est serenda: alias estet summa injuria, cum medica manus pΩtius praemio , quam poena sit afficienda. Ad 3. Resp. Hoc tum demum esse erum , si ratio & mens legis deficiant, i. cum mulier U. Diut. matrim. Adq Resp. Non ea lege facultatem interpretandi &supplendi jura tolli, sed tantum disse tia inconstitui, inter interpretationis audicis & Imperatoriae essicaciam , cum hmus tanta sit Vis , ut pro lege Oi ino habeatur, illius vero, ut jus tantum inter parteS sacer Possit, timuit .fDI. ct I. Quiga T. VIII. virum judex eondonare maleficia ct re criminκm capstalium iraioscere positi t
QUod istiusmodi judices, de quibus)am agimus, idi.
psum facere non possint, minus dubium cst. De
419쪽
308 D. flebenthaIs Coit LGI I POLITICI Volumus. Et quamvis jus indulgenssi & abolendi poenas capitales se *mbolum & character regiae &supremae' praeeminentiae, i. relegari. q. in fn. t. moria. 9 3. se et ero , l. ad bestias,3 t. de poen. & hodie ad Omnes, qui merum imperium habent, pertineat: attamen id non simpliciter.
sed eum distincti'ne assirmamus. Distinguendum E. est inter crimina, quae it . divinis expresse & legibus humanis ultimo lapplicio vindicantur. Illa E. Principes & status Imperii ob praeceptum Dei gravissimum remittere non possunt, Din. 3 3. v. 8.er seqq. ct II, 12. diseq. di 29.
θ seqq. 8c aliis infinitis locis. Nisiqiiis velit cum Sauleregno privari, I Sam. I s. v. a 2. vel cum Achab asperam Prophetae sententiam audire velit: quoniam Virum mor-
te dignum dimisistiberit anima tua, pro anima ejus & po Pulus tuus , pro populo ejus, I Reg. 2 o. in D. Huc saetec est injuna. 23.qoc Ioel proinde ,3 . q. 9.Nov. 17. s. Unde R Ludovicus Pius . cum alicui scelus quoddam condom anasset, & mox incidisset in versum Psalm. Io6. Beati, qu faciunt sustitiam: hominem revocavit & gratiam factam rursum irritam fecit. E. g. Lege divina sonstitutum est. ut quicunque humanum sanguinem fuderiti ejus sanguis
dae iacultas praeciditur. Et quamvis sint, qui dicant, dα jure civili principem homicidae gratiam delicti facere posse, si videlicet in nis sit artis eis,arga.ad bestias, 324sdepoen, ubi potius reservandi sunt tales ad ludum venatorium, per l,aut damnum, s. quicunques depoen. Idem videtur erobari posse per L 3. Susad L. Corn. de Stear. ride jac. I 3.obst o. Asyla quod attinet: in V T. non voluntariis, sed fortuitis patrocinabantur homicidiis, Deat. I9. pr. imo dolosi homicidae ab ipso altari extrahi & occidi poterant , Exod. 2I. v. Iq. Neque jura civili concessa Ecclesiis tributa prosunt sceleribuS. Nov. 17. c.7. v. I7O Noυ. it 7 . ult. Hinc Numam Pompilium improbamus, qui specie religionis populo imponens; si casu virgo Veitalis ei, qui ad supplicium raperetur, occurrisset. liberum eum dimitti aussit, 'Plutarch. in Numam. Qui
mos male etiamnum Romae usurpatur, nisi quod vestalium
420쪽
EκEROITATIO XII. 390lium beneficium ad Cardinales jam tranςlatum sit, Isod . de Republ.Irb. l . n. I 66. Sic pernitiosum fuit beneficium illud, quod Ecclesiae Rotho magensi sub tit. Divi Romani concessum , quo graVissima etiam quaecunque imma nia crimina, quae nec divinis , nec humanis legibus , nec ullis illorum principum congessionibus veniam impetra re poterant, sub specie Divi Romani abolentur. id quod merito a Regibus Galliae sublatum est, fodin .d. l. ct Te trus Heu.q. 2 .p. I. Sic non Valet consuetudo , Ut pecuniaria poena homicidis infligatur, propter aut horitatem legis divinae. Recte etiam Chasi a Gothosted in not. ad i. ad bestias, lit.c. laudatur , quod improbarit consuetudin M. qua damnatus virgini qus nuptias potenti concedituris De Asylis vide Tobd. Virg. lib. . c. I a. de intent. rer. In il lis vero criminibus, quae legibus humanis ultimo vindicantur supplicio , ut est crimen laesae majestatis & alimplurima, princeps clementiam suam exercere , & ex misericordia poenam condonare potest, sed non nisi urgente Reipub. necessitate & causa , nempe ob merita personarum, virtutes & operas, quibus Respub. carere non possir, I Reg.2.16. Opassim. Vide ian .lib. 6. Polit. rit.dejud. eriminalib. Sodin de Repub. I. c, ult. n. I 6 S. Zepp. de ιLinosateis I Polit. I 6. Treui. 2.d.thes 3 in C. Hest.2.q. 26 n. 33m Qu.EST. IX. virum creta a legios praefinit et poena με pitalis , in ali.im poenam conterii a statibus Imperii psit.
Λ D quaestionem de jure I ustinianaeo Negative omnino
relpondendum esset, i aut Samnum , 8. l. et ita adimi tur,ssde paen. ubi dicitur. Si aliquis damnetur, ut gladio in eum animadvertatur, omnino in eum gladio animad' vertendum esse non autem securi vel telo , vel fustibus vel laqueo. Sic Magistratus mitiorem , quam par erat poenam irrogans, ignominia notatur, l.servos, isn. C. a LL.Iul.de vi publ. Quin imo Magistratui crimen ad se de-- latum minori coercitioni mandare non licet, nisi ipse idem pati velit, quod aliis dissimulando concesserat, I. . c.Dor. bapti iteret. De jure Sa Xon. idem obtinuit, speculum Saxon. lis . I .art.69. iugleerm. eterb. BΦ-hir Verum qui eandem potestatem statuo Imperii, oti . R. si meruta,