장음표시 사용
221쪽
decet. Et Panegyricus scriptor o Sensi ii Roma te tandem
arcem omniumentis , terrarum esse reginam, cum ex OMNI Bus P Rovi NCIIS, Optimares viros Curia tua
oneraueris; ut Senasus dignita3, non nomine quam re esses illustrior, cum ex TOT Ivs DR sis flore constares. Alter ab hoc ordo est Equitum ,: qui oc ipsi ab illis notis tribus probati,aut probandi. Nam de Genere, muti. ti erant e Senatoribus Sc Patribus orti: & certe liberti aut libertini nec si Censum haberent nisi beneficio Im peratorum in hunc ordinem veniebant. Quod inferiore etiam aeuo Alexander Imp.seruauit,de quo Lampridius: Numquam libertinos in equestrem locum redegit,
asserens SENATORVM SEMINARIvM equentremo cum O.Erant tamen ex ingenuis multi, & sere omnes
qui Censum equestrem haberent.Is suit 2 sadringent rum id est, decies mille Philippicorum. Igitur latus hic
ordo ic amplus, ut tunc opes plerisque amplae erant: dc ideo quod adVitam, emendus aut recidendus. Apud veteres id quoque Censores secere,siue in Gunsuectisne quae tamen eorum modo erat,qui Equum publicum habebant) siue per lustra singula, cum ordines diger bant & recognoscebant.Nam hic quoque Album erat, siue tabulae, recitabat: quique primus ex iis nominatus, Princeps iuuentutis ducebatur. Plane ut qui in Senaa tu primus recitatus, Trinceps item Senatus, augusto titulo,dicebatur. Sed cur Iuventutis r an omnes iuuenes imo viri plures Sc senes orant: sed caussa Sc origo, quod olim dc prima republica, pauci Equites, nec fere nisi filii Senatorum. Crevit paullatim largiter numerus, dc magnam ciuitatis aut ciuium partem comprehendit: sed nomen tamen Iuuenum mansit. AvD. Iam semel
222쪽
iterumque de Senatorum filiis: non ergo ij Senatorii, aut Senatores Z L i Ps. Caue erres: distinctione hoc dicam. Aliud Senatus, si Principum tempora adspicias, aliud Senatorius ordo. Ille certo numero stetit, ut diximus, ta intrasexcentos, sub Augusto quidem:at iste,l tius patuit, Sc iuuenes quoque ac Senatorum fili j sed Malij equites in eum cooptati. Censebantur enim Senatorij,qui ius laticlaui a Principe impetrassent: id est,insigne ipsum Senatorum. & in Senatum quidem iuveniebant,sed sententiae ius fuisse non putabis. Institutum
enim Augusti fuit, quod ipsis Suetonij verbis dicam:
Liberis Senatorum, quo celerius reip. assuescerent,protinus
a virili toga latum clauum induere, Ss Curia interessepermisit. Hoc ita Augustus,sed restricte, in Senatorum libe- ris : postea Caligula etiam aliis quibusdam equitibus permisit. Permisit dico, aliique Principes, sed sic ut ab ipsis peteretur. Talis est ille Iulius Montanus apud T citum, Senatori'ordinis,sed qui nondum honorem capessifisos. Hosipsos Senatores interdum dici reperio. ut in Tacito: ubi Togonius Gallus censet, Principem diligere δε- . natores viginti,sorte ductos, adcusso iam Di & Tiberius custodes oblatos hos amoliens, Nam quos omitti posse, quos eligit honoribus perfunctos,an iuuenes3 Intellegit hos
nostros Duenes,qui nondum proprie Senatores,sed,ut ita dicam, Senaturiebatit. Hi sunt qui Ist tres equites a Tacito eodem,atque aliis,ad discrimen dicuntur:& p, lam ipse Tacitus cum Senatoribus iungit,aut coaequat. Augustus,inquit, inter alia dominationis arcana, seposuit Egyptum, veritis HEredi, nisipermissu, Senatoribus, aut inuribus equitibus Romanis. Sed ne abducamur a no
stris Equitibus: genus igitur diffusum, & in vatio disi
223쪽
crimine: erant qui Equo publico, erant qui Iudices,eram communi nomine Equitti dicti. Illi qui Equo publico,
tempore Dionysij Halicarnassaei, id est Augusti, ad
quinque millia erant, aut supra, ut ipse vidit ac numer uit. Qui in Iudicibus, haud pauciores: imo plures ex Plinio, scribente, fudicum , non nisi quattuor Decurias fuisse imo, vias singula millia in Decuriis, nondumprouinciis ad hoc munus admisis. Qua adiectiuncula notat, largiter plures suo aevo fuisse: cum & Caligula aula tam Decuriam addidisset. Quid iam dicemus in reliqua classe eorum, qui immunes, suisse Z Atque isti Equites. quos Perseus rex apud Liuium ita laudat &insigniti
. Equites enim illis, P R i N C I P E S iuuentutis; equites s E-M i N A R i v M Senatus ; inde uctos in Patrum numerunta,
Consides, inde Imperatores creantia. Rupe omnia satis clara tibi, ex iis quae dixi. Superest tertius ordo Plebis. de quo quid singulariter dicam, nisi triplici discrimine
fuisse, Ingenuos, Libertinos Libertosi Et in militia dis crimen erat ab hoc Genere. itemque a Censu sicut di in aliis muniis,siqua publice subirent.Vita etiam Censuri permissa: qua tamen neglexisse postea malo sanc publico Imperatores video, tentos duplicem illum pri rem ordinem recognosse. AvD. Satis decora dc utilis tota haec Ordinum distinctio: sed vulgo dc in occursu poterantiae agnoscit Li P s. Potvnt,& statim quidem, ab habitu. Nam etsi toga communis omnium ciuium vestis esset: tamen discrimina alia, ab aliis notis. Visolis Senatoribus aut istis quasi senatoribus, ius Lari claui gestandi erat: quod non aliud quam velut butiqe purpura, & capita clauorum intexta aut inserta. Equitibus autem Aurei annuli, qui hunc ordinem, ut Plinius
224쪽
ait, a plebe distinguebant. Qui his duabus notis carobant, Plebs erant.
Iuniita Clementia in bellis. VI Ros igitur communiter iam vidisti,& in classes suas distinctos: ire per Magistratus Sc officia Ciuilia aut Militaria, longum sit, nec nostri nunc sermonis.Etsi omnia ea optimc Sc prudentissime instituta, si qua unquam in Republica: sed omittantur, & quod propositum, de Virtutibus addamus. Nam viros illos laudabiles,vel potius ADMi RABiLEs fuisse dico,idque a duplici virtute, Militari ves Ciuili. Illam in im herio
dc republica iure considero, ut tutelam eius, imo augmentum : sine qua frustra aliquis status aut commune se iactet. Praemitto igitur,& duo hic in Romanis, Ju- sitiam ac Fortitudinem miror. Quod ad illam,nescio an alia gens consideratius,&caussis in Rationis trutina libratis,bellum susceperit,quam ista. Nam plerique, aut Regum suorum arbitrio arma induerui, aut primorum aliquot in Republica, qui decernebant. Hic aliter. Mnec Senatui,nec populo toti, plenum hoc ius, nisi cognitio &iudicatio sacerdotu publicorum interuenisset, quos Fetiales dicebant. Eorum arbitrio sumpta arma, posita arma: & religio,non solum iustitia, ea temperabat. Laudat lc probat hoc unico Dionysius:& Graecos
suos earuisse eo dicit: dc sese ideo obiter expositurum, quid
muneris σ turis habuerint, ut, inquit, quibus ignota hactenus fuit Romanorum IN BELLIS RELIGIO , mirari risinant felices euentus plerumque habui et . Nam omnium
225쪽
nium bellinum initia scausas apparebit iunaffuisse: i que ideo Deos merito propitiossensisse buentes. Avm Prudensic pia scriptio Dionysij, fateor : sed an vera Lipsiὶ Itane omnia bella iusta,& a talibus caussisi Miarum sine. cum video tot regna aut regiones bello petiatas, & subiectas; atque adeo in paucis annis, cum extra Italiam pugnare coeperunt, domitum paene Vniuersum orbem Singularis haec occasio vel opportunitas, si omnes sic ordine laeserunt aut lacesserunt: & plane ponenda inter tua ADMiRANDA. Qvj n,quod res est, dicimus t Bella quaedam iusta, non nego: pluina duobus malorum stirpibus nata, Ambitione Sc Auaritia. quod nec ipsi Romani scriptores negent. Vis Sallustium audire 3 Romani arma in o MN Es habent, in eos acerrima, quibus victis spoLIA maxima synto. Et iterum: manis cum nasionibus, populis. regibus cunctis, v NA sugetus bellandi caussa est, Cupi DO profunda IMPERII DI v I Ti AR v M. Q nid Tacitus tuus, ille iudi- cij consideratus simul M liber ὶ RAPTOR Es ORBl S, pinquam cuncta vastantibus defuere terra , maref trentur. Si locuples est binis, AVARi, si pauper, A M B I-
ris. Audis, Lipsi, praeclara haec elogiaὶ & ab ipsis quia
dem Romanis: nec tu veste aut colore aliquo sermonis facile haec leges. L i P s. Suaviter rideo. AvD. Ita video, cur autem in re seria λ L i p s. Nam tuam hanc malitiam
imperitiam dicere non possiim) qui non rideam Z qui
verba te dare mihi censes in his quasiRomanorum verbis quae reuera hostium esse non ignoro Nonne priora
illa Mithridates apud Sallustium pros ri,altera Galgacus apud Tacitumὶ Mirum autem ,si ij bene honesteq;
226쪽
de Romanis loquantur aut sentiant, qui viris & equis pugnatum cos eunt &euersum. O tuam dissimulationem l quasi nescias decore haec historiis inseri, nomquia probe aut vero, sed quia probabiliter ab iis dicta. Nam talia non desunt, nec unquam deerunt, magnis imperiis obiectari. Miserabiles enim fere victi sunt, iciauemus imbecillis. & passi iniuria videntur, quia non erunt. Atqui terras cortura inuaserunt, & ceperunt. Quid ergor libere dc impune laesisse vis p incipere bella, in aliena manu est: non ponere cum lubet, dc ut lubet. Amittere sua non iniuste incipit,q u i aliena aut alios iniuste i sit.Sed enim ordo iste mirificus,& inter mea A D-1s I R A N D A reserendus, ut aiebas. Ego tecu hoc sentio,ic arripio: dc admirabilem plane hic habeo Providetiam diuina . Itane serie quadam bella ex bellis nata, pro-ui nciae ex prouinciis subactae ZIlla caussas dedit,aut per misit: dc sempe duplici hoc titulo Romani usi, ut aut pro Mute arma caperet,aut pro Fide. Pro illa,ubi res eoru aFeretur , pro ista, ubi Socioru . Et hoc de Sociis late patuit: est illa catena,quq bella dc terras colunxit aut subiunxit .l Cicero vere se libere: N Ier populi s, s o c i is dessendendis , τε RRARVM OMNI v M potitus est. Vere inqua: dc vis pauca exemplaZEcce Carthaginienses validi sint, imo aemuli virium Romanarum. Ο stant crescentibus: quid fit Z remouendus ille obex, dccaussam ipsi praebebutit. Siciliam inuadunt,& Mamertinos: isti ad Romanos appellant, ut Socios. Veniunt, subueniunt, pellunt eos, &quaesita iam ipsis ad se trahunt. Fit pax, dc Sardinia etiam Siciliae adi icitur, concessu ipsorum. Vides augmentum Z Sed enim iam sistimus,se illi manent ac florentὶ non. in Hispaniam mala d cupi-
227쪽
cupidine transscendant, arma etiam Saguntinis inserant , & amicum sociumque Romanis opidum euerranti Bellum ergo iterum iustum: quo fine, 6c fructur Victi illi, & in Africam compulsi, H ispania aucti Romani. At enim Graecia&Macedonia iam desunt. Vis iuste darii Philippus Macedo foedus cum Annibalecoibit, Romanos re Graecos simul lacesset: atque isti eos aduocabunt, M sibi primum, mox M Macedonibu , imponent. Talia in A ntiocho, Iugurtha, ipso Mithridate qui sceleratissimus non regum, sed mortalium , quid de fraude vel iniustitia Romanorum querituri ut volet; ipse ab illis 6c nobis audiet, Ua victis. Non diis
cam pereant,sed tamen pareant, qui Vincere aut quies' cenon potuerunti AVD. Hemi acriter tu pro Roma,
nis: sed ex animi tui sententia Z L i p s. Ex sententia: saltem de antiquis illis Romanis,& ante Sullam ciuili bello nondum insectis &, ut sic loquar , decoloratis.
Pleraque omnia tunc pura &iusta: &liceat cum Rutiblio, vere de Roma dicere, si IusTIS BELLORvM caussu, nec PACE superia, Nobis ad s v M M a s gloria venit OPE s.
At postea degenerarunt, A uaritia de Ambitio quaedam dictarunt, ad hoc Rationis examen non dirigenda. Α v D. Iam remissius, & laudo. quid tamen in Rutilio audio, nec Pac superbe dedisset Imo raro dedit, aut impotenter ic superbe dedit.L i p s.Neque id tibi dabo. Quosdam populos puniuit fateor sed non nisi imperio suo, dc stipudiario illo iugo. Quam multis autem & p cem indui sit, si uti ea potuissentia ut voluissenti Ipsis Carthaginiensibus bis: Philippo etiam, α Antiocho.& Tigrani: atque hos omnes cum pellere terris in eo
228쪽
L4s QVARTV s. inrum manu esset contenti fuerunt restringeren ut ima gine hac utar, pennas incidere, ne temere & laseive sic
evolarent. Sed satis super Iustitiὶic ui a
vortitiarienti in militia nunc consideremus. Quid α tamen hic dissundas nonne satis in Ro M A N A MI hi Ti A mea feci t Opinor: sed argumenti & contextus etiam caussa, pauca dicantur. Aio igitur & emilites de Duces estantissimos huic genti fuisse,& in omni quo ADMiRANDos. Vide mihi legiones illas, quae binae iunctae, & cum totidem Sociis, equitatu autem omnemiorum, ad quaecumque bella re hostem ibant: ibant, sed & victrices sere redibant. Tota autem ea m nus , quid amplius quam octodecim mistium erat 3 Iam si decem legiones iungeres, quod item factum : quid nisi Hirtij verbis dicam, veleatum diruere eas potuisser Ecce gygantes nouosra veros nec e fabulis petiios. An non tales tibi videbuntur, si in Opere, Agmine, Acis, paulisi per eoscon sideras r Quod ad opus fodiebant, vallum
dc fossas ducebant , aggerem , testudines, turres struebant : omnia celeriter & industrie, ut fidem superet paucos homines tanta, in tantulo tempore, struxisse. In Poliorcelicis meis dedi exempla.Iam de Agmine,quid istud est rarma omnia peditem serre, cibos semestres aut menstruos, utensilia, dc septenos aut plures inte dum vallos. Iumentum ita oneres, negabis par futurum. Adde ordinem in toto incessu, a signis non disce dere, pari passu omnes ambulare, decurrere eIiam, cum d 1 opus
229쪽
opus esset, in plenis armis. Denique in acie quis par Romano miles eritὶ nam non fuisse quidem,id constat. Cum omnibus gentibus ,. omni genere armorum aut pugnarum,concurrerunt: ecquando victi sunt ignauia sua aut culpat nam hoc addendum est: & optimus ille miles semper potior, nisi mens dc directio impediret imperiti aut temerari; Ducis. Liuius gloriatur: εAbsit inuidia verbo, m ciuilia bella sileant,numquam ab E i-TE hoste, numquam a PEDITE, numquam lam7RT. acie, numquam aquis utique locis laborauimus. Vera di ctio &trophaea victarum gentium adstipulantur.G cos aut Maccdonas aliquos mihi compone, a Pyrrhus ipse Macedo refutabit: & cum Romanae militiae periculum, sed cum suo periculo secisset, vocem e peliore emisit: O quam facile eras orbis imperium occupare; aut mihi Romanis militibur,aut Romanis merge dis Atqui si quisquam Regum bono & veterano milite instructus fuit, is suit. Quid autem mirandum tales fuisse, apud quos, a prima adolescentia, vita omnis in armis, honos omnis ab armis erat Z Nemo honestiorum ad remp.α- cedere,aut magistratuscapere poterat,nisi decem annos militasset. Et pedestris ipsa militia,viginti annorum decursu denique terminabatur. In ipsa pace,an quietem, ille censes 3 exercitia assidua erant, vel in Campo illo Martio, vel in ipsis alibi castris. Aristidem operae pretium est In hac re audire: stulauiam in milituri disciplina vos, ὀ Romani, omnium aliorum infitiam coarguistis. Nec enim contra hostes dumtaxat milites vestros ac Du
ces, sed inter se primum committitis s exercuis. Jm sit ut
COTTIDIE STENT IN ACIE, nec quam quisquam
LOCO CEDAT , sedui in uerno σ calessi choro, qui
230쪽
que rionem suam cognoscas s seruos. Revera ita est: dc de starum quod ait, quis nescit locum in acie, vel in
praesidio, militi seruandia, vel moriendum fuisseὶ Leuiti . terab eo discedere,a vita erat abire: ut severitas quidem volebat saluberrimaeillius Diseiplinae. Itide cotemptus periculoru Schostium: ec in medios illos vel exiguam manum si Dux misisset,quis no sine cunctatione patebati Exemplum illustre dc notum, sed ADMiRABiLE est, in bello Punico primo. Consili parum provide suos ductans; in locum humiliorem, & collibus undique cinctum, insinuarat. Hostes aditus insederant, M sine ferro conseolim bellum xidebatur. Ibi Tribunus con silium sirppeditat: Conμι inquit, vides tu collim utam,
ab Lossibis nondum occupatum pistuc censeo missenninc
hortem aliquam militum, si re alios iis saluos. Hostis
enim in 1 os irruerita interea tu, si vir es e expiscatis, peruadri.Placuit Consuli sententia,& vera erat r nec de
militis obedientia dubliabat, sed Ducem, inquit, iliam,
qui in cistam mortem era, quem habemus ' De simu it, ille. Dictum factum quadringenti ad moriendum proficistuntur, & cadunt: solus Tribunus intermortuos, semi mortuus ipse, repertus conualuit, M sepe utiles rL. operam reipublicae postea nauatitit. Viros istos tali r bore tali obedientia alibi mihi dabis3 Spartanos tamen excipio, solos dignos qui cum Romanis comparentur, si vires &copiae maiores fuissent. nam alia non degenerant. Sed haec infelix audacia:illa laetior.cum Punico item bello, fugientem eorum classem, pedites in mare se coniicientes & natantes, quasi in camporum firmitate aggressi,manibus sitis in litus retraxerunt. Paullo vetustiora ista sunt: ecce magis noua exempla. Bello A fil-d 3 cano