장음표시 사용
411쪽
bo Stroppus & Cicer. lib. I. de Divin. ita scribens: E Caelo tacte aedes Castoris, in Pollucis Tusculi. Erat & Corae antiquissima aedes jis Diis sacrata, de qua suo loco dicam; fic Ostiae in Portu se
disse , ubi naufragio liberati , aut tranquillitatem maris petentes , sacrificabant ex Ammiano Marcellino lib. Is .: Tertullus inquit, apud Ostiam in aede sacrificat Castorum, tranquillitas mare mollivit. Apparet itaque Latinos Samothracibus ritibus eruditos sive a Laconibus, sive a Trojanis eos Deos aeque ac Samothracas putasse tempestatibus praesidere quod crederent in magna tempestate apparere quasi stellas Coelo insidentes, & periclitantes adjuvare, uti innuit Senaca lib. I. Naturai. Quest. Se cecinit intullus carm. 69. Ac veluti nigro jactatis turbine nautis Lenius aspirans aura secunda venit.
Iam prece Pollucis, iam Castoris implorata , Tale fuit nobis Malliuι auxilium,
Immo tantus erat horum Deorum cultus in Latio, ut eos Deos Magnos dicerent, testimonio Servii cap. a 3., N Ligoriani lapidis per Tomasinum de Donar. cap. Io. ad finem adducti,
CASTORI, ET POLLUCI DIIS MAGNIS SULPICIA SULPICII F. VOTUM OB FILIUM SALUTI RESTITUTUM.
Id festum quamvis Romani Idibus Iuliis agitarent , attamen factum esse dicunt quod eo die aedem Castorum Senatus dedicasset bello Latino eo loci, quo illi visi sunt, ex Livio Dec. r. lib. 2. Dionysio lib. 6., quamobrem puto Latinos non eo die, sed alio, qui incertus est, Deorum praedictorum sacra secille. Sic Esculapii, de Hygiae ejus filiae ferias Latinis fuisse comperimus, quo vero die non liquet; quandoquidem exsuperius relatis patuit Virbium, aut Hippolytum, seu verius Pelasgos aliosque Graecanicae gentis, qui antiquum Latium incoluerunt, sacra Dianae Tauricae, ac Hippolyti & Esculapii in Aricinum induxiste, sicuti constat etiam ex Lapide prisco Ariciae effosso cum hac epigraphe apud Spin
412쪽
AESCULAPIO SERVAT SACM. AURELIUS FAVSTVS.
Quemadmodum sacra Dianae, & Virbii in clivo Aricino vetustissima fuisse diximus , ita fuit Se celebritas itaculapii; quin sunt qui putent id Templum apud clivum Virbii primum in Latio Asculapio dicatum , dein illud Antii, de quo Livius, Ovidius, pluresque Romani
Historici, ac Poetae, & nos suo loco susius: Praeter laudata festa , fuit Se illud Minutii, seu Minuci, cujus sacellum eo loci, ubi Roma est, in Latio veteri conditum fertur ab Arcadibus, unde una ex vetustissimis portis Urbis Minucia dicta est, si Festo lib. I r. , & Paulo ejus mutilatori, Dacerio, Scaligero, MAlexandro Geniat. lib. , cap. IS. fides danda est. Quis vero is Deus esset, viri docti adhuc non norunt; illud etiam Averrunci, cui sacrificari consuetum erat, ut pericula avexteret ex Varrone lib. s. de Lingua Latina, ejusque interpretibus. Stercuti quoque, quem alii Sterculum, vel Sterculium nuncupant; hunc Servius in lib. 6. AEneidos, cum Picumno consendit, de Sterquilinum dictum asserit. Macrobius Saturnal. lib. I. cap. I. eundem & Saturnum facit, quod traderent Saturnum primum istercore fecunditatem agris comparasse. D. Augustinus de Civit. Dei lib. Io. cap. I . eum Stercen vocat,& Pici Latinorum Regis Patrem apud Richium de Antiq. Ital. Colon. ςap. s. ut diximus Capite 3. . At Plinius lib. I 6. cap.f. et Steretilius, inquit, Fauni filius, obstercorationem inventam immortalitatem assequutus legitur, cui consentiunt Commentatores Lactantii lib. I. de Falsa Relig. cap. χo. ad finem, ac alii viri docti,& praeceteris Lactantius ipse, qui Sterculium a Saturno distinguit. Et quamvis mihi potius arrideat sententia Macrobii, qui Saturnum ita dictum prodit, ex praedictis tamen constat Latinos veteres Stercutifesta concelebrasse, eumque unum ex Fauni filiis existimasse, quo fit facile aedem sacram ei Laurenti dicatam fuisse. Sic de celebritas Deae Rumae, seu Ruminae Latinis priscis solem nis
413쪽
nis sertur ἱ ea namque Dea prius quam Roma conderetur Ruma dicta est a Latinis quod putarent mammam infantibus immulgere ; nam sicuti mammam Latini prisci Rumam, seu Rumen, ut aliis placet, dixerunt, ita eam Deam Rumam vocitarunt testimonio Pluta chi Problem. cap. 3 7. atque in Romulo, & Plinii lib. I . cap. i 8. aliis 19. ubi prodit ficum , sub qua nutriti sunt Romulus de Remus , Ruminalem dictam, quod sub ea rumam, idest mammam Remo Romuloque Lupa dedistet . Consentit Festus lib. I 6. ubi Da-cerius duas Ruminales ficus Romae fuisse probat, di lib. I 2. voce Navia, unde lumen Divo Augustino lib. q. de Civit. Dei cap. 2. ubi ait: Dila Rumina mammam parvulo immulgeat, quia Numam dixerunt veteres mammam, Latini scilicet prisci. Huic Numini facile est sacra acta a matronis, quae hostiis non vinum, sed lac spargebant & libabant telle Plutarcho Problem. 3I., qui subiicit id sectum, quod Rumina nutrix quaedam, em Puerorum altrix, merum infantibus praecipue noxium prorsus non recipiebat, id tradit Varro de Re Rustic. lib a. cap. II., ubi testatur in sacris ejus Deae inferre vinum expiaticuae dignum futile, atque Stuckius de Sacris. Gentil. pag. Ι3 3. Festum praeter ea Honoris quotannis agitatum in Latio pro certo habeo, quin Quirites id Numen a Latinis acceptile, quod probat vetustissimus mos illi sacra faciendi aperto capite, & sine velamento . Quippe tametsi Plutaretius Problem. cap. I a. ejus rei caussas plures adsignet, tamen palam cile arbitror eum divinasse; quandoquidem vero propior caussa illa est , quod Honoris sacra in Latium invexerint Pelasgi, qui aperto capite Diis suis sacra facere consueverunt; ritum enim sacra Numinibus operto capite faciendi AEneas in Latinas oras tulit: quamobrem Saturni & Opis sacra,quae ante fineam
in Latio facta sunt, more prisco, id est aperto capite acta semper fuisse
comperimus. Quare puto. ex laudato more aperto capite Numini sacrificandi, constare id sacrum pervetustum, N ante AEneae in Latium adventum factum, quemadmodum idem Plutarchus Probi. cap. I .dc II. asierit, Sc Macrobius Saturnal. lib. I. cap. S., & DOS quoqu*alibi diximus . . . 'Haec de similia Numina festis solemnitatibus culta in Latio veteri Disitig dy Cooste
414쪽
teri scimus, quorum sesta, de nomina retulimus , ut noscatur quantum debeamus Christo Domino, quem ut verum Deum veneramur, Apostolis etiam, maxime Petro Ec Paulo, qui explosa ferarum gentium doctrina, rituque immani dc barbaro, evictisque erroribus, Ec infandis ineptiis, quas majores nostri colebant, quid quemque deceat, de quibus sacris, quaque mente Deum colere oporteat,
416쪽
Abo ini Nes Latii habitatores.
pag. a. Natio fuit Graecanica, & progenies oenotrorum. 3. Expulerunt Sicanos veteres Latii accolas. s. Primi coloni antiqui Latii. 6. T. AciLIA gens ab Acilio AEneae Comite . 46. ADULTERARUM poena in Latio quae . ICI. EGYPTII annum duodecim mensium constituerunt. I 6s.
aEΜILIA gens ab Aimilio filio Ascanii. 33 2EMEAs Ilio eversb in Laurenti agrum cum Trojanis appulit. T. A Latino Latinorum Rege hospitio exceptus. Uid. Regnante Latino in Latium venit. 38. Lavinium condidit. ibid. & 3 . Post mortem Latini Rex Latinorum factus. ibid. Regno potitus, Aborigines , & Trojanos eodem nomine Latinos nuncupari jussit. 3 9.& 4o. Moritur in praelio contra Turnum, & MeZentium . 4 I. Cultus sub cognomento Jovis Indigetis . ibid. Et aedes dicata, &lucus ad ripas Numicii amnis .4 I. Suem , quae triginta porcellos peperit in eo situ Diis Penatibus immolavit. 43. Lavinii Templum Veneri genitrici construxit. ibid. In Latium invexit morem pro mortuis sacrificandi. 44. Auctor moris foeminarum o utandi agnatos . ibid. Qui mos a Tiberio
edicto sublatus . ibid. Ipse, & Lavinienses Romanis facros ritus tradiderunt. 43. Ejus in Latium adventus an veruS. 46.4T. & 48. Ejus navis Romae ad Procopiianatem servata. 49. Ab Ilio Penates , & Palladium in Italiam, &Lavinium transvexit. 9O. & 39 I. Sacravit clupeum inTemplo apud
Patris Indigetis ab Ascanio consecratus. 244. & 24s. Ejus ksta. 3 7 . Et Flamines ei sacrati. ibideis. Pontifex, & Pontificum Princeps,& sicrorum auctor apud Albanos. 14s. Sibyllinos libros
in Latium invexit . 39 I. 2EsCULAPI Us a Latinis quotannis sacris honoratus. Αο4. & 4Os.
Ejus aedes in Aricino. ibid. AGNATIO Nis , & cognationis discrimen nullum in Latio . ΙΟΣ. AGONALI A quo die celebrata, S unde dicta. 33ς. Jano sacrata. ibid. Quae hostia in illis immolaretur.
ibid. Primum a Numa Romae instituta. 34O.ALRA a quo aedificata . 8. Laviniensium Colonia. ibid. Ab Ascanio
condita 3 o. annos post Lavinium constructum . I. Ejus situs . 62.
Diruta a Tullo Hostilio Romanorum Rege. Io. & TI. In ea Trojae ludi primum instituti. I 62 PMinervae aedes, & Collegium Sacerdotum . I9s. & I96. Vide MINERVA. AEdes Jani Bistontis. 329.6c 332. Et Carnae Deae. 338.& seq. AEdes Ascanii cognomento Jovis. 3IT. Lucus Martis.3s I. Latini cognometo Jovis Latia-
417쪽
ris. 72. 6c seqq. Veneris Eque
At ii AMORUM Reges a Silvio AEneae,& Laviniae filio, Silvii dicti. sΣ. Eorum series usque ad Amulium,
S eorum festa referuntur. sq. 6o.
Quot Urbes, & Oppida condiderint . 64. Et quot Colonias deduxerint . ibid. Intonsi, capillati, &trabeati. 6s. Eorum vestimenta exponuntur. 6s. & seqq. Mulleis adnectebant lunulas. 58. Eorum annus lunaris & civilis. i5s. Eorum Regum sceptrum, & hasta. 69. AisANo sub monte aedes acra Faulae, seu Foviae. 3 5. ALsANU Μ vinum celebre apud anti
ALBULAE aquae, unde fons Albuneae manabat ad Varios morbos potae remedium adserebant. 394. ALGNEA eadem, & Sibylla Tiburtina . 392. Laurentina Silva in qua erat Oraculum, S lucus Fauni Albunea reputata. I93. ALLADius Albanorum Rex fulminibus , & terrae motu, una cum tota Regia in Albanum lacum submersus. 6 I. AMATA uxor Latini. 36.3T.&39. In Dearum fastos a Latinis relata. 336. dc 3 T. ANAARDALE sacrum quo die,& mense celebratum. 26 I. Quo ritu 262. dc 263. In honorem Cereris. χο I. Unde dictum. 251. In eo invocabant Victoriam. 262. Quae in eo hostia. 262. Sc 263. ANcus Publicius Coranus Praetor, vel Imperator Latinorum factus in Concilio Ferentino. 24. & T.
dicatum. 42a ANCHIsEs a Latinis in Deorum fastos relatus. 28 o. S 28 I. Ejus festa quotannis a Latinis celebrata. 3TI
ANGERONALIA quo die, dc mense agitata. 32 T. Unde dicta, & an
ante Romam conditam celebrarentur . 328.
ANNAE Perennae festum in Latio Idibus Martii. 188. Soror Didonis submersa in flumine Numicio. I 88. Se I 8 p. Mus sesti ritus in Latio qui . I 89. dc I9o. Edes sacra non longe ab Aricia . I92. ANNAE Bovillanae Romae festum agitatum in pratis Campi Martii.
ANNi initium in Latio . II 8. ANNUs Latinorum qui . I 64. dc Iss. Laviniensium , Albanorum , Ferentinoi um, dc Romanorum qui . I 64. & i 64. Arcadum qui . ibid. Albanorum an Lunaris, vel civilis. I 6s. Constitutus a Romulo,& Numa qui . ibid. Aia probatus a Latinis. i56. Aricinorum,Laurentum, de Tusculanorum qui . 166. Constitutus a Caesare qui . ibid. AEgyptiorum qui . Is s. ANTENOR Is sepulchrum in Circaelis. poe. 98. ANTiUM Urbs antiqui Latii, & M-banorum Colonia. 24. Ibi aedes Veneris virilis , Se armatae. 22 4
Ludi Blemnes quo die agitati. χχΙ. Ludi sacri Fortunis Antiatibus, Antii quo die celebrati. χχΙ.
ANTIATEs quotannis Ulyssi, de Antiae sacrificabant . 4ΟΙ. ANTONA Nympha Tiberina auctrix
418쪽
Antoniae gentis in Deorum fastos relata. 3IT ANTONixus Philosophus Imperator tertio die nomina Infantibus poni jussit. I SO, APOLLINARIs ludi Antii exhibiti .
Apol in dictus Sol, ct Phoebus. 2 9.Ejus sacra quo mense a Latinis
celebrarentur. 2 8.& 2s9. Deus tutelaris Laurenti. ibid. Lucus ei 1acer Laurenti erat. 2 9. & Σ σο.APOLLONius Tyanaeus ab Adriano Principe cultus. 19Ο. Α Caracalla heroico monumento honoratus. im. Ab Ephesiis Herculis Alexiaci cognomento sacris honoratus . ibid.
ARΛ maxima ab Evandro Herculi sacrata. Io I. An Deminae ibidem possent sacra facere. ibid. ARCADEs Latii accolae. 2. A Pala tio Urbe Arcadiae , duce Evandro in Latium appulerunt. 3. E rum Coloniae in Latium ab Evandro deductae. 3. Primi in Italiam usum Graecarum literarum trans. vexerunt. 4. Primi in Italiam detulerunt instrumenta musica, lyram , trigona, & lydos. 4.& I4 . - Totius Reipublicae administrationem musica moderabantur . I o. Item & primi leges tulerunt . 4. Tenebant januas intus, non foris. s. Dicti Proselenes, hoc est Anteiunares. 68. Lun las gestabant. 67. & 68. Ab Oenotrio Licaonis filio primum in Italiam ducti. 3. Panem crediderunt eumdem ac Solem. 3 . Mulieres quanto tempore viros lugerent . m. In Latium in-Vexerunt morem in conviviis
canendi ad tibias Deorum laudes. 'I4o. Nonnulli tamen putant id instituisse Trojanos. I 4 I. In LR-tium invexerunt cultum matris Matutae. Is s. Nymphis prata, & loca virentia, maritimis vero 'Numinibus littora, & insulas in Latio dedicarunt . Matri Matutae Templum Satrici dica
Nationis Deae. r M. & I49. AEdes, S lucus Pilumni, & Picum-ni. I M. & I44. A quo condita. I 4s. In ea aedes Iuturnae . 3 4T.& sequentibus. Vide JUTURNA AEdes Larae , seu Larundae. 3 48. S 3so. Edes sacra Veniliae Tum ni matri . 37s. dc 3 7. Vide
ARDEATEs Pilumni, & Picumni se-sta quotannis celebrabant. 397. Colebant etiam Danaen Pilumni uxorem . 398. Et Turnum . ibid. ARCEi hoc est simulacra hominum Sirpea quotannis in Tiberim a Latinis praecipitata. 22S.&Σ29.
Eorum sacrorum ritus narratur. 228.
ARI In aedes Egeriae Deae . 14s. usque ad Is 2. . Edes Dianae.149. Is 3. & Is 4. Nemus Artimisium dimim. Is 2. 2Edes Annae Pe- rennae. I9O. Sacra quae, & quo
419쪽
die agitarentur. 268. Vide DiANA. Sacra Hippolyto, seu Ui hio . 38o. Vide HIPPOLYTUS . Ediςula etiam Orestis, & Iphigeniae . ibidem. Condita ab Archiloco Siculorum Duce. 383. ibi sedes 2Esculapii, & Hygiae. 4z4. & 4os.
Annus qui . I 66. Festi qui . UL
A MATA dicebatur Vestalis virgo
ARMILUSTRIUM quo die, ct mense celebratum . 29s. Ejus festi ori
mento Jobi, vel Jovis filii. 4 I. Pilius AEneae, ct Creusae prius Luriellon dictus, dein Ascanius. s. Jovis filius, dein Jobus, inde
Julus appellatus . so. Mortuo A nea Latinorum Regno Potitur. ibid. In pugna contra Merentium vinum ex omni vindemia Iovi palam consecravit. ibid. Et diem hunc solemnem Latinis secit .ibiae Annis 3 o. post Lavinium condi tum Albam construxit. s I. Albam transtulit Lavinienses, &Latinos. s 2. An vero ibidem transtulerit Deos Penates. Vide
iam lusit. 1σΣ. Rus festa quot. annis in Latio agitata . 3IT. AsSΥR ATUM genus poculi ex vino,&sanguine compositum. I 3 9 .& I .
Assva idem & sanguis apud Latinos. ibidem
ATILIA gens ab Atio Eneae Comite. ibidem. AvENriNus Rex Albanorum, a quo unus ex septem Collibus Urbis Romae . sq. ad sT. Aventino monti nomen dedit. 248. & 249. Consecratus a Latinis,& in Aventino cultus. ibid. In Aventino plures aedes Deorum a priscis L tinis constructa . ibid. In Latio sacris honoratus quotannis . 3TI. AvERRUNCus Deus Latinorum qui . 4 3. AUGUSTUs, qui etiam sextilis mensis Cereri dicatus. IT . AUGUsTus in Latio cultus. 264. Ei sacra facta diebus quibus ille n tus est, ct Pater Patriae conclamatus . 254. & seqq. Statuit ne imberbes inter Lupercos nudi per Urbem cursitarent. 363.
AURUNCI primi antiqui Latii coloni . T
BAccHANAa iA quo tempore celeis
Latinis vetustissima. ibid. Perpetuo Senatus considio vetita quae,& quo ritu fierent. ibidem, &
BELLONAE sacra quo die in Latio agitata . 236. & seqq. Ejus aedem Appius Claudius vovit bello Etrusco. 336.&33 . Fuit Martis uxor, aut seror. 237. Ejus cultus vetustissimus in Latio. ibid.& seq. Eum cultum in Latium
420쪽
invexit Orestes. 23 T.& 23 8. Quo ritu ejus sacra iacta. 23 9. BELLONARII Sacerdotes Bellonae proprio sanguine Deae litabant.
BONAE Deae Templum Bovillis fie-quentatum a Latinis virginibus. II 8. Culta a parturientibus. I 4s. dc I 49. Eadem, dc Fauna, dc Fatua . ibid. 32. oc 3 I4. Parturientium praeses, dc cur. I s s. dc Is T. Eadem,& Maja. ibid. ITI.& 2I 6. Vide MMA . Eadem peculiare numen Africae. 3I3 .dc 3I4. Quare Bona sic appellata. ibid. Ei foeminae selum sacrificabant non viri . 3Is
CAcA seror Caci a Latinis sacris
honorata, de virginibus qui ignem custodirent . 378. C cuLus Vulcani filius . 27 . Prae nestinae Urbis fundator. ibidem. Α Praenestinis sacris honoratus. 3ς9. & 4OD. CAENA nuptialis quae, & quo die fieret in Latio. I 26. In hac caena mustacea dabantur. ibid. Ejusidem ministri notantur. ibid. Et Fescennina carmina in illa de-
Cantata . I 26. Sc I 2 T. Latinorum quae . I 38. Eorum ritus in Latio.
339.& seqq. In Caenis Latini qu offerrent Diis. I 39. & seqq.
tinis in Romanos propagatum. I 8 I. dc I 82. Unde dictae. ibid. dc 3 O8. CALENOAE Mariti Uestae sacrae. I 8 s. Iisdem Latinae matronae Marti, dc Iunoni sacrificabant. I 8s.dc I 85. Iisdem tu Latio quae fierent. I 85. de seqq. CALEMoae Aprilis Veneri sacrae. I93. Iisdem Veneri per Magistratum Latinarum Urbium sacra Lavinii facta. I99- CALENDAE Fabariae quae, de qua de causa dictae . 23 CALENDAE omnes . Laurentibus Junoni sacratae. 23 s. CALIGULAE repudium. III. CALIx quid. I 42. CALPAR quid, dc unde dictum. 2IO. dc 2I3a CANEsEs regnavit in Latio una cumdano. χΙ. dc χχ. Et idem ac S turnus . ibid. CAMPANis fuit concessiim, ut Romanas liceret ducere uxores. OR.
CANENTEs Pici uxor post consecrationem Pomona dicta. 284. CAPUAE conditor quis fuerit. 62. dc seq. Fuit Capys. σχ. Unde dicta. D. Sc 64. CARΜENTA mater Evandri a Graecis Themindicta. 3. dc 34. Dicta etiam Nicostrata. ibid. Porrima, de Postverta dicta. ibid. dc 344. Ei Latini, de Romani quotannis sacrificabant. 34. Ejus sacra Carmentalia quo mense, dc die agitaremur. 34O. Ejus Templum Romae qua aetate conditum. 34 I. Ejus sena bis Romae quotannis celebrata. ibid. Prima Evandro sacrata, secunda Carmentae. ibid.Ejus Ara prope Carmentale por