장음표시 사용
411쪽
quod non sufficit eognoscere haec praeceptasse porter deductae in se qui, nos igitur volabamus ostendere quonam pacto nomo bonus,& bonis moribus institutus euadrie potest docedo de virtutibus de amicitia,& voluptate,est ne finis nos T intentionis & vicitur respondere quasi mnostia intentio quatim ad doctrina de virtutibus, N: moribus esset complat sta hoc non semeit cufinis in us arandis non consistat in doctrina,N cognitione,sed in actione,non enim satis est icire quid aut quales sint virtutes,sed reauiritur ulterius Vt eas consequamur,& oriremur secundum ibτῖ las. S I igitur verba sufficerent. Ostendit quod doctrina non sufficit ad saci madum virum bonum. nam si h esset dicit philosophus,magnam mercedem reportaret sermones suasui Theognidis semientia,sed requiritur bona institurio,qtiare sunt nonnulli ingcnui, ita taurati xt , cibis, & monitis ad virtutem ac honestatem consequendam facile possint compelli larim vero ri in imperita multi,tudo sic se habent ut trahi ad virtutes,aut reuocari a xatijs non poste vi rursuasione ver tu, aut moninoe alui doctrinastas a turpibus abstinet id potius facilit metu vel poena,quare paret quod verba,ee sermones per se non sufficiunt ad faciendos viros bonos,sed requiritur di bona educatio,&- . consuetudo. S ED latis est fortasti. Quasi dicat satis putandia est si ista omnia adsintis num im genium de doctrina, 5 instituno'quibus disponimur berae perandum, tande ipsam virtute consequamur quae cum acquiratur cum difficultate non sermonibus contenti esse de us, sed etia con/to suetudine adhibere. FIE RI autem bonos alij natura. Ostendit hac in parte phsquta ad hoc ve' homines comunirer fiant boni sermonibus,&praeceptis doctrins requirimrconsuetudo vel institvitio bona .probatu homines fiunt boni communi sententi aut natura, aut doctrina, aut consuctu duae,sed non proprie natura nec statim etia doctrina, ergo consuetudinciparet racio in declaratur ipho,cum probitas pcndeat ab electione nostra,& sit in nostra potestate,natura no proprie citi nur ni,hoc probauit plis in secundo ethicora ubi disseruit,fc ostendit nulliam virtutem inesse nobis a natura,& li apti simus natura magis, aut minus ad illas suscipiendas, Vnde nec a natura nec praeter natura nobis inesse dicuntur, tamen non consistit in ea proprie cum simus liberi ad vitulibet consoquendii vitium in virtute,& in nostra non sit potestate natura esse aptos magis ves minus,sed est donum naturques dei,& diuinς causae.a conceptioncn. trahunt indiuidua complexionem, ides paratim a parentibus inartim ab influxu corporis ecclesiis, hinc concedente deo varis dispositiones naturales orititur,& aptitudines ad virtutes suscipiendas,quas aptitudines in sexto huius appellauit viratures quoquo mo naturales,quis non sint Hrtutes proprie.itam eo in loco ait phs,ut in ea parte animi quae principium est opinandi ,sunt duae species aptitudo,scilicet perspiciendi vir priadentia te di in ea parte quae ad ipsos pertina mores sunt species diis, a naturalis virtus, altera proprie inratus,ra quo patet quda licit naturalis illa dispositio consecar ad virtute, tamen parum prodesse iaconsuetudo accedaetra liboo nostro arbitrio,& recta clinione proueniens. Item doctrina non satis
sufficit is in ijssaeit fructum qui quoquo modo bona educatioe sunt ad eam suscipicta disposin, sicut ais cultus qui semina sit nutriturus, unde in principio bene inquit institutum moribus in esse oportet,qui , honestis,& iustis 5c omni ciuili ratione sufficienter est auditurus.quare animus esus
qui est doctrinam suscepturus est tanqua a er,mos&educatio tam cultus terre, doctrina vero veti en quod non habet vim in omnibus,sed in terra bene cultasic doctrina non habet vim nisi adstinstitutio bona,nam qui sequitur perturbatione animi consuci iure firmata non redit soli stimonised oportet ut vi ipsa reprimatur , quo patet quord consuci ineprincipaliter boni ficti vulamur, unde in principio secundi,moralis inquit virtus consuetudine reparatu quare ut mouentis doctrinacificaciam histat opulet bonam educatione prscessirer qua aliquo modo disponatur animusti hominis ad iamdum turpia,&gaudendu rebus honestis, AT enim difficile est recta. Summo ordine ut consueuit procedit plis.nam cum declaraucrit bonam instimone esse quom modo minipalitar causam is efficiamur boni,non loquimur aut de univcrsalissima,& principalissima causa bonorum omnium.I.i octo,nunc ostendit quod lex requiritur cinario ad bonam assureactionem& bona institutione comparandam,quia ipsa compellit,& quoda mo cogit homines vivere /nos mores,difficile est .n. quod aliquis ab ipsa presertim tuu te ducatur ad virtutes, nisi sub bonis legibus nutriatur,ideo oportet is lex asserat bonam institutionem,& exercitia honesta compellendolui nes ut bonis monbus assuetaint,studi j honestis,quae M molesta ab initio appareant, tamecum sint coia squo auo sciuntur, de postem in consuetudine venerint, iocuditate & facilitate asserui. addit viterius pli, quod non sufficit bona educatione habere a legibus in iuuetate,sed videtur necessaris esse leges etia per tota cita ricolamcntur exercitia bona,& cmuctudine boni mores perficiatiam sunt praeterea nonulli qui magis parent nccessitati se poenisArationi,ideo censebant n5nulli latores, cum homines pilarunque trifariam reperiantur,aut ingenui,&bene dispositi, aut tardiores, aut in sanabiles, inserendis legibus tria praTipue seruare debere.primu admonitiones, &exhortatio
nes,quibus homino Mne cducatos concitarent ad 1 iitutem capessinia gratia honestans.&inde in
412쪽
eui sunt tardiores ad bene ciuendii,s: ino dictes recte rationi,'mas conssimae actamodatas,&cirecte contrarias morbis illorum ut talibus vcluti medicinis quibusda ad sanitate reuocentur,' castigatione a viiijs retrahantur .remedia vcto debent,& mcdicitas concupitis voluptatibus esse eon. traris,na contraria ut inquiunt cotrarijs curantur. non.n.auaritia abstinencia,sed liberalitate,necturam liberalitate proprie,sed abstinetia & teperantia pelliturati ijs vero qui incurabiles ponebantur patet in textu. Q UO D si hiri adprobitate. Hanc pam lan ad evidetur plis, inita cia xlitus 3 et debeat Me voluntaria declaradus est hic locus ne videamur inuiti virtute acquirere, iri videtur rosumere quod primo dixit adhibenda esse bonam educatione a tecta,& ordinata rone proficiscentemst iubeat,& impcllat ad probitate, 6 in inuo animo feratur,sed quc na esse pol istii, patris ne praxe ptio ac institutio sed nunc post habere eam indemnqus inserius vicet opinetere ad si es tau de iuuentutis publica non adhibeatur cura.dicit aut ad hi propositu quod admonitio parerna noni visi hanc vim vico lat homines,& alioru admonitiones et si reci sint odio habentur ab ijsa suis cupiditatibus obsolui volunt, sed lex est illa quae compellit, di iubet circa ea q sunt proba,de cum sit omnibus Gis,&el et absint legumlatores inuo animo substinetur,5 non est inuisasic igiturm ordine patuit quod si sermones,& doctrina sacere debeantfructu opus est educatione,& itastitutione na ad hoc aut ut fiat bona institutio opus est legibus. AT vero in lacesςmoniorum qui iam ei, 8 3uitate. Hscin lixunda pars huius capituli,in qua plis cum antea ostendint ad bona institutione necessanam esse te prouenienteab aliqua prudentia, cisio, & ordine&clarat,oporme homine enici ut aptus euadat adserendas leges,&quo hoc fieri possit oti it ex quo statim post hunc librii ponit librum Politicorum in quo diffusedocet desere legibus. dictum est.n. intexto huius hoc esse praecipuli munus facultatis ciuilis. dicit aut inprimis philosophusAudd cum omnes ciuitates di res pu. ,rent curare legibus ut iuuciatus recte offucaretur, & ponerentur lens quibus homines ad virtute capessendam concitarentur,laccvoniorum ciuitas sola ves alis admodum paum hane diligentiam adhibent legum serendam,& instruendS iuuentum,in plurimis aute neglecta sunt ista dicit philosephus,&viuut ad placitum,&libitum veluti ciclopo. Q Vo D sine igitur publice. 84 Probat nunc philosophus ob ea quae dixit oportere homine ciuilem aptum esse dim ad Icus laendas hoc pacto,si hominem oportet curam habere ut dirigantur filii,& amici ad constituet is virtutes,oportet etiam visit aptus ad leges serendas,at primum estergo resecundum, verum lcges p blicae,ecpriuatae esse vidAntimopera danda est ut si publice institutio G sit adhibita legibus priua, tim qui sui curam adhibeat ut filii ad virtutem dirigantur,& ideo oporret ut fit aptus,& bonus lator
legu ut honeste erudiantur filii sub paternis letibus,qudd si ci des filiorum hoc coninui n5 possit,saltem debet veste,&enitivisit aptus ne ex parte suades quia publicae leges, riuatς videntur quoquo modo conuenire. NEC interessequi videbitur. Quatuor videtur amare conditiones 3 splis, per quas sorte putaret aliquis publicas leges differre a priuatis,quibus vetitur paterfamilias in domo sua veluti de , atet ex eo crederet hanc peritia erudiendi priuatim homines non esse de facul/ 'tare lagum semidam.has istitur afferteonditiones ves differentias,quae esse videntur,& os dit quo conueniunt,& qudd talasnificientiae vel nulla sunt ves parus.prima diffcrentia cra videtur quo Q lenes publicς sunt scripis, primis non scriptς,sta haec nulla pene differentia est dummota sit bona
ita siue sitierinasiue non scripta. NEC smillas unus aut plures. Secunda conditio ves differen a sna esse videtur quδd publicς lcges videntur erudire, & instituere omnes ciues,priuatF vero atq; p, temς unum ves tam um paucos, E tamen haec differentia non est tanti momcnti is iaciat quod priuatς etiam non sint leges. m et in musica dantur praecepta,& siue unus siue plures instituatur, illa tamen sunt sceptascin priuatis legibus non tollituroo paucitatemni qui instituuntur quin,
illς sint app nde leges dumodo sint bonae. N A M ut in ciuitatibus. Alia Afferentia vel coclitio ε ς
est Meiae eum lupinote quM vim habet dentur publicς leges in ciuitate tota,priuare aut in una domo,tamen hoc non tollit quin priua sint etiam seges cum habeant similem ratione, quin etiam non minus ad ipsam educatione prodesse videtur,qpublicς ob reuerentiam quandam innatam fili js naturaliter erga pareres.dubitatur quia antea piis duar precepta patris non hinere vim quam habent Icges,hic aut dicit habere malore haec vicientur inter se reeugnare.dicendii quod blis superius asser stat in mediu homines male institutos,& difficiles ad obreperandu,& hominii inquit eos plerim odisse limat qu ipsoru appetitionibus aduersantur, tales indi le m xl,sed apud ingenuos,& faciles ad obtem si praecuta paterna vim habent maiorcisca apud eos qui sunt tardio/tes,& inobedientes sam,maiore vim nain leges ob necessitate,& poenas,& de talibus eo in loco sematur loquiplis. DIFF ER VNΤ insuper&instituta. Quarta conditio diffama est,ri etianon est talis ut faciat priuatas non esse leges. m quia leges publicς loquuntur uni ucisalirer,priua vero sunt particulares, ideo videtur quibusdam quod non proficiscuntur ab eadem sacultate, in do si sacere videatur aliquam differentiam,tamela, priuata: videntur magis accomoda miscuissi
413쪽
mi pquam publi nam sicut fit in medicinalia in huiusmodi legibus mentie ridetissed in medicina ira fit ut quidam ha et scimtiam,in uni ucisali, quidam aliqua particulana percipiat percipe ricimam quandam, di talis pomu secundum illam magis accommodato mederi alicui, qua in ille qui uniue salirer scit, sic etiam euenire in huiusmodi l us, nam est iniuersalis regula in medici. Rudd simplicito febricitantamdest abstinentia,& quies,sed alicui tamen non prodest vesuti in aliquo vehementer debili non e obseruanda abstinentia,& sie mucisalia in medicina propter dis as naturae complexiones non semm accommodantur. si laribus. hoc etiam fit a magistris ludi,qui non eosdem ludos ominbus pugilibus imponunt , di ve serme in alius lacultatibus eum: revi ut quω id quod est in uniuersis non accommodatur statim singulari, unde priuate atque putems leges cuique propris,&accommodate vulenturiscit enim paterfamilias naturam Ii orum, deproprie accommodiue potest ad eorum educationem instituta sua ed videaturquod philo phus procedat contra doctrinam uniuersalem quam ipse profitetur,1 tradit, &qum inuat contra viuuersalem lintem legum serendarum,quae pertinet praecipue ad prudentem ciuilem, ideo di/cit qu6d medicus hinens icientiam in uni aliut theoricus postea descendat ad particularia aliungendo expcrientiam optime,lum poterit accommodare scientiam illam singularibus fieri tamepotest in aliquis scientiqexpers une cognitione reguis univosalis experientia quadam aliquibus imdiuiduis medeatur ut aliquis sibi jpsi,
culamus debet eniti accidere.ad ipsul illius uniuersalis. quod adiunxisse vidctur philosophus,quia Ibricitanti prodest abstinentia & quies, catur in quinto.flari autem non potest videquibusdam uniuersaliter recte dicatur. in quibus igitur necola est uniuersaliter dicere,fieri vero non potest ut recte dicatur, in his lex accipit id quod plerumque ficti selis non ignorans errorem, bc est milominus recti error enim non est in lege nec in ipse lepissatore,sed in ipsa ta natura occaetera,quare nitendum uniuersale ipsum cognoscere eo modo quom potest , di quo patitur natura rerum de quibus est ipsum uniuenale, collaudit postea philoso. phus Mumendo illud quodsiperius dixit qudd oportet unumquemq; qui debet inuit re, aut paucos ut patiamilias,aut multos ut gubemator ciuitans de quo praecipue intendit,amam esse ad solisl es. nam paterfamilias habere debellacultatem labim serendam,ut recte sciat possit im: liberos suos i .n.optimii publice proubdere ut iuuenis,& homines bonis moribus institua. id virtutes dirigantur, quod si publice negligatur ut plarum; in ciuitatibus sit tune priuatimam dare via teneris annis patrissimilias debet cogitationem sisscipere de moribus filiorum,& operansis optirnis disciplinis,&exercita, sui re distantino enim parum. ea multum immo totum refert vem secundo dum philosophus,hoe an illo modo ab adoles tia assuescere,sed multi suntqui hane curam negligunt contra quos in itur Plato dicendo quM quidam sunt qui maiorem curam ha here equori uri aliorum brutorum quibus deliantur,quam filiorum oportet igitur ut paterlambitas,qui debet cura,&diligeria sua sacere alios bonos,& studiolas, si aptus ad serendas leges,ex quibus prouenit educatio,&assi laetio bona.&ipse praetora ciuilis gub ator debet lia e optiis lacultate serendam legum cu multis prouid debeat, bc bonis moribus ciuitate munire, luare pavicorum gubernator debet esse apriis ad seredas lenes viduamus, oc multorulonre magis de quo prae/cipue,& principaliter inmissit phs,5: vult quod habeat facultate legum itiendam,quod in ciue, Nera gubematore videtur essep captavi inscito vidimus. II R C cum ita sint,consita are G. I, H,e est rema pars huius ultimi capitiati,in qua plis postem ostendictonamsducatione magnopere eω serre ad acquiredas vimites,& ad ipsam instit ne requiri bonas im atq; ideo oporme ciue apta esse . id serendas lages,nunc deciarare intendit quo talis pol madcre aptus,& videtur mouere dubitatione,&in, soluere, postmno polliceri se modum traditurum quod Lacit postea in libris Politicovi. dicit igitur in primis quis est modus,&a quo potacquiri talis ars as lacultas an ex sese an ab alio, de si ab alio a quo nam & unde es incipit dicere quoa videtur esse Guenies ut sumatur haec lacultas ab iis qui re pii administrant,& hoc declarat scut fit in alijssacultatibus, ita in te ciuili,& facultiue latum sciendani,sed in alijs fit ita et quieuexercent,6c operantur circa ili' tradat etiam doctrinamum lacultatu ut medicus medetur,&doca arte medicitis,inc pictor eode pacto,& alij artifices ita etia ficii videtur in re ipsa,&facultate ciuili, iustaecipuum munita citi videtur vim sexto dictu sui Dronderelin A N non similita in m ciuilis.*Nunc videtur philosephus declarare superiore sententiam, fi similitudinem non valere,& ostendae eos, qui rempub.gemit non esse sufficientes ad tradendam talem lacultatem,quia non fit in re ciuili ut in alijssa lambu huiusmodi artibus, in quium artifices exerimi eas etiam ciadun tali j qui inlep .vorantur non docent talem
414쪽
tacilitatem nee tradunt doctrinam quandam vitiuosalem rei ouilis Apres in laetiissem, iliis
rei facultas vulcturcise rei ciuilis marima pars,exercent tamen rem pub. pinentia quada, Et suntali; econuerso qui profitentur se habere scientiam huiusmodi facultatis ut sophis ,&tamcia nullain experientiam vel ulium habet tractivad rei publi Quod autem ij qui in repub.versantur no sint sufficietes ad tradendum hanc doctrina facultatishuiusmodi probat philosophus Me paeno,ii qui non habenisciciitiam in uniuersali,sed potius expulentia quanda per qua fiunt aptistes ad gerenda singula inrepit non sunt i inicientes ad tradendum doctrinam huius tacultatis ciuilis,& legum se. tendarumsta ij qui in re pu. versantur sunt huiusmodi,emo tales non sunt sufficientes, 5e hoe ctia patet ex eo,quia id iam secssentvum sit longe minarius scribere de ijs quam componae orationes iudiciales vel deliboatiuas.secunda ratio.si ij qui versantur in repub possent & s cientes elatim dcredoctrina ciuilis facultatis proculdubio traderent eam fili)s,ti amicis, Λ: Quibus suis,at hoc non faciunt di tamen sacerent ut diximus,si possent recte id lacere,quia haereditatem praeciaria resinquerent illis,N: omni patrimonio praestanti Ore,de tamen ne videatur quod experientia parum conserat, de usus tractandς m pu.ideo remouet hanc obiectionem dicendo quod non parum conferre ad hoe vidctur experientia remin ciuiliu cum etiam per ipsam fiant homines ad agenda rem pub.aptiores, ec ii praererea qui scientia ciuile habere cupiunt,indigeant experiencia taliata non est inutile ad hoe propositum reducere ad memoria ea,quae dicta sunt in sexto de ciuili facultate quae circa iniucissilis versatur No scit leges,& praesidet ut architectura. alia est gubernatio qua A d liberiati esse,& vertari orea silvia videtur phistarum aut,declarat nunc philosophus quod sophistae sunt valde insus ficientes ad hanc doctrinam tradendam probatur,ij qui nesciunt lacultatem ciuilem, quin quid sit de circa quod non possunt eam docere dc triacie,sed sophi sunt huiusmodi rgo non possunt eam tradere,desunt valde insufficient'quod autem tales ignorent probat s hoc pacto, liqui dicunt oratoriam facultatem esse idem cii facultate politica,& ciuili,ves non esse inferiorem ead nn i tu igno/rant politica quale quid sit,sed sophissis sunt huiusmodi, o ij i morant qualis fit tantitas ciuili
nam oratoria vi instrumentu ciuilis: non est idem cum ea.sophists tamen id dicunt quorum denumero Prodictuinium ,&leontinum illum Gorgiam quida suisse tradunt. probat praeterea plis quoddij ctiam ignorant circa quddversatur facultas ciuilis, quia dicunt hoc rite facile,&fieri facile posse si congrcgentur leges,& magis proba excipiantur.ita, in hoc consistere putabat facultatem erendaruirilegum,verum aliud esse ridetur convcre leges,aliud conditas Colligere&s legere. prae terra Histere magis probatas leges videtur eisse prudentiae que est in paucis, de cum difficultate acquiritur, sed leges videntur esse opera facultatis ciuilis,&qui haeret lais facultatem recte potest 1A. care de illisficut alij artifices de operibus suis ut musci depictores, quis p enim recte iudicrat quς cognoscit,& eorum bonus est iudex ut dixit in primo,qui igitur fieri potest Heligere possint optimasami exinde consequi sciciatiam ciuilem,& sacultatem serendarum lc 'm, cum prius habere ac anxsci am talem postea condere leges,nec etiam medio evadunt ex libris, sed qui habent scientiam per principia sua,& experimnam adhibent. dem modo non eosequentur talem facultatem re con one Ivium,sed bene sient lassitan per hoc ad ipsas comprehcndcndas aptiores ut patet in textu. Fixeta ita sint,cum dcclaraucrit plis quod neutri illorum sufficientes sunt ad tradenda doctrina ciuilis sacultatis,fc legum serendam, profitettur ipse se tale munus susceptum,& ideo hoc capitulum videtur ilecti cum libris citulium ita. expleta iam clinarina de moribus ipsum attulit,quasi diceret, haec quae de moribus tradidimus non consistunt in doctrina,& cognitione i in actionciat hoc nopotest aequin sine institution quae fieri non potest sine legibus,&Io positione, quare oportet ut civilis sit aptus ad serendas lcges pro institutione tali, sed quomodo fieri potest imul Quis erit do/ctor an illi cui versantur in re pu.an hi 5c rhetores,at neutri illarum sunt sufficientes,quid igitur est agendum Dicit ergo eum haec fuerint neglecta a maioribus nostris oportet ut nos aggredi mur hoc opus, & huius facultatis tradamus do nam ut activa philosephaa α omni pampiniatur de hoc pacto, decimo hinc bc vltimo reticorum finem imponit. EPILOGvs LIBRI ETHICORUM.
X p O s ITII omnibus ijs,quae in hoc libro morali si declaratione indigere videba/tur,nune non inutile esse arbitramur ad hoc ut magis menti inhaereatordo philoso/phi,capita rem quae singulis libris continentur sumatim repetere. primum cum senestia huius philosophi homo non habeat persectionem innatam vetab initio diximus, sed egregias potentias habeat, quibus eam consequi pol.Decreuit Aristotcles via pa ι dilacere nobis,qua ad eam acquirenda possemus accedere, ita r hanc doctrinam de moribus tradi/dit summo studio ac diligentia proponens nobis felicitatem humanam media. dein, otandens
quae sciatentia sua ad eam poducunt. constitum enim silicem intendit quo ad fieri potest,& huma/ qui lam
415쪽
tu quidem seliestate quae ultimus dicitur finis in rebus humanis. pliaris i tui libro quilissest. ta,
iis finis di eum sit, idnam,&qualiso aqua causi si di in qua potentia animae consistatiost eautem imprimiscum multi sint rures,&Gsit processio in infinitum, necessarium estdeueniread vistimum finem in rebus hi immis ad qum nostis intentione 6: caeteri fines aliarum rerum nostrata tanq ad optimum referanturiquo probato quaerit quid nam iste sit, &cum omnes in nomine eo, ueniant quod sit summum bonum,quaerit quid sit ipsa res,&affert multas opiniora. alij enim h norem ,alii voluptatem,alij item aliud id Me centa ant quibus recitatis nonnulli'; eam posthabitis,illas tantum restitit quae eonfutatione indigere videbatur,re ipsam presertim opinione Platonis de lammo bono abstiacto,& idaea boni,quae vehementius quam aliae eu urgebat, multis ratidibusia saetate nititur,cratenim sententia illa,& auctoritate Platonis,& subtilitate rei ea tempestate magnopere oriebrata.post haec philosophus aflari talem difflinitionem selicitatis ει sententiam suam. . Felicitas est operatio anlmspo virtutem in vita persecta,cui diffinitioia crepossumus hane par. ticulam lamma in iocunditare,quia est ei coniunctaic annexa ut ina ostendit, praeterea accommodare possumus hanc diffinitionem tam actius et contemplatius felicitati, si sumamus virtutem in comuni is competere potest tam actius q smulandi virtuti, quare dictinitio felicitatis actius metalis, licitas activa est operatio animς persectissimam virtutem activam summa ciri oeunditate in vita Mecta,contemplativa vero est operatio animae secundum persectissimam vinum con templativam summa cum iocuditate in vita perse .philosophus non videtur afferre eo in loco ta/lem dis uinion , sed colligitur postea inat. i comparat imis inter se,& ambas civitat, o semper intelligatur quod de felicitate loquitur humana, bc po totum librum praetori in decimo potius de acti q de contemplativa loqui videturaiae diffinitione assignata nititur philosophus trahere ad propositum suum quicquid boni habent ills antiquorum opiniones, ut intelligatur Odd siquid Grinent veritatis consonum est sententiae sus ut sit quasi cons alio quadam dimitionis allats,e,
siderat deinde a qua nam causa fit ipsa Micitas,& ostendit quo H m a natura non ar fortuna est in no/his talis Micitas non.n. esset in noma potinat 5 quavis corpus cocleste,& natura es irere iidei tur quoquo modo ad dispositione nostram ob ipsam compleaaonem, men omnest quod principaliter est situm in nobis, di omnino in nostra voluntate,&inctione eam acquirere, non loquimur auede deo oui uniuersalis lima A principalissima causa hi tu omnium semper esse pissu nitur,sed de cause propinqua,quae in nostra ponitur potestat cum principium sponte agendi lib moe arbitrium habeamus.quaerit postea pnilolaphus cuius nam sit talis selicitas,di ostendit quod est hominis non planis,non brutorum,non hominis praui,sta virtute perfecti quaredicere pinumus felici/tatem competere propinquissime homini tacitolain si amuam lamne volumus dicemus eam commicre homini viventi secundum rationem,& appetitum obtemperante ratiotri, si vero contem Metuam dicere possumus eam competere homini viventi vita ut Ita loquar intellcctiva, di m eam porentia quae est nobilissima ominu quae sunt in nobis ut pater in decimo.Racilit deinde philosophus opinionem Solonis dicentis finem spectare oportere ad hoc ut aliquis dicatur felix, N: o adit eum potius esse appellandum felicem in quo est Micit no eum in quo iam fuit sicut dicimus album ea in quo inalbedo non eum in quo sui β: loquitur de felicitare humana quae sententia nostis fides a vlla in hae vita ponatur non acquirimus hic selicitatem tale et eadem fruamurpost motum, sed ista est,estigium, 5 quasi similitudo quaeda summs, d versselicitatis illius quae est in alia vita.i .mutio dei ut facti scriptores ostendunt,virmus quot philosophus quale bonii sit ipsa Micitas. bonum. n. aut laudabile aut honorabile dici solet,laudabile dicitur cum in oblati uci laudamus.α nil aequa quia benestri hominem di aliud. Dira vero edicit pia non laudamus aliudμ proprie, veneramur, N: honoramus ob seipsummi citas ivrur,quia est summum bota humanu, Λ: non diitur esse ob aliud, est de numero bonorii honorabilium, unde honos cum dicitur esse pr tum virtvitis,& ob ipsam virtutem,intelli penta in cum virtus est in operatione & aestu. exterum cum dictum sucrit selicitatem esse operatione aninis,statim s diuidit potentias animς pro tanto consideranseam quantum ad hoc propositum spectat.i .ut inuriatat in ova potentia animς ipsa Micitas tam in subicito e sistat simul etiam, lex diuisione potentiam habeat sumentiam virtutum tam mora/hum qindellectivarum. distinguit igitur partes seu potentias animς humanae bl sa 5: cheia aliam riseration te aliam irrationalem. iurius irrationalem esse duplicem,aut esse omnino remotam aratione ut est vegetatiua quam post habendam censet,aut aptam ut possit obedire ratici, bc his est appetitus sensitivus, qui quoquo mota dicitur fieri rationalis non restentia id perquandam par ultima
i, quia aut activa dicitur esse, aut spem
lamia,& sc inuciivimus subiis felicitans,quae, bo ipsa est dupla,non quod lascipiatur in illis pi
416쪽
ienti js sine habitibus a.ipsis virtutibus, ius collocantur in ipsis vinum etiam.i in activa poteria intionali ipsa activa virtus ut est prudenm,in speculativa vcio ipsa speculatim ut est sapientia, ut aut ad proposim redeamus,cum potenta animalia sit rationalis messennam, alia inution Finnaturam,&essentia suam,apta tanun ut possit quoquo mo fieri rationalis per quanda participationem inquantii dicitur obtempore rimoni,ideo Fin hanc distinctionem non incongrue dividantur virtutes,&aludumturmor qappetinus potericani squodamodorisectivi habitus sincialis intestinuis que in ipsa mente' mirilectu ut perfectiones collocantur. recundo aut in libro phaeum iam in pnmo felicitate proposuerit nobis tanu laseriario si si,via , u modum aperire incipit quo ipsum possimus attingae resoluendo dissinitione felicitatis eas partes quae declarati Je indigete vita tur, sed eum in tali dimitione sumpta sit virtus tam praecipua re,&ea sit praecipuum
medium quae nos ad talem inicitatem perdum,merito ptis incipit tradere do na de ipsis vinumbii sumpta prius diuisione earum M poterias animae ut ante diximus.incinit autem a moralibus, id est a notioribus nobis ut seruetur inraus doctrine,' primo qumi non si ut virtus eum id iam patere videatura presertim cum antea ostensiam sit in tatem,&tis: operationem secundum vinu/tem sed quaerit a quo oriatur in proueniat virtus,& ostendit quota virtutes morum non sunt iii nobis a natur nec fiunt prser naturam,sed sumus nos ad illas suscipiendas apti,di generantur in no hisci consuetudine bene operandi,&frequentatis actibus missiosis in. ex cos tudine bene citha/muris boni evadimus cilli Medi,uc ex consue sine operandi madiose evadimus missiosi': ex simpulis operationibus bonis frequentius reperires singuis generantiar virtutes in nobis , ut temperatia temperaris operationibus,& sic de alijs sic itatur potentia insitanobis est principium effectivum,de operatio instrumeratum ut ita loquar, quodda auo possumus nobis habitu madiosum acquirere, &Producere operationem persectam fim talem habitum.Addit postea plis nuta significatio habitin umitur ex dolore,aut voluptate ri sequitur actiones,& qudesnoralis virtus versatur circa volum, res & dolores. st haec phs inuestigat diliginter quid sit ipsa virtus moralis,di demum assignat cius dimitionem talem, virtus est habitus electivus consistes in mediocritate quae est ad nos determina ea ratione,& vet sapiens terminarer.Haecdimicio competit tantu morali virtuti, sed potest dari erumuius diffinitio imipvirtuti,ut sit habitus bonus quem per operationes consequimur. conuenisit enim in his sed di ni postea per illas particulas quae auuntur,idest electivus,& in mediocritate cosistens & reliqua isignata dissimi e virtutis molais philosophus incipit afferre summatim spocles eius cliscurrendo breuiter per singulas virtutes morales,& adducendo,sortitudinem temperan tiam,liberalitatem,magnificentiam,&caeteras alias' ostendendo unam tu i in mediocritate consisteret,inta occisum satia desectum , ex quo sequitur probatio quaedam diffinitionis allats per inductionem,uesuri temperantia in mediocritas inter intemperantiam,& insensibilitatem estitudo imia timiditatem,& audaciam, & aliae similito et at i omnes sunt irtutes,illa vero extrema reces in desectus ergo virtus est mediocritas into excessum,& desinum mpatre inducti . Vlterius oste dit philos iis quomodo extrema opponantur medio,& quomodo contrarientur intre se,& altersi magis uallinum opponi videtur meaio,idin quM virtus mans videtur propinqua esse uni quam ineri,non quia participet aliquid de illis,nam est forma simplea tuae dicitur medium' negati Eextremorum,& nullo modo po paniciparionem,sed quo ad nos,quia videtur habere minorem esse similitudinem,&distantiam ab uno quam ab alio, ut liberalitas minusdistare videtur il prodigalitate cautam ipsa auaritia.post motam philosophus quonam pacto consequi attingere minium possumus duos afferendo modos,vmum ex parte nostra .nam siquis est pronus ad alterum extremo tum quod percipietur ex voluptate aut dolore,ciane flectere ipsum in cotrarium oportenvisiquis sit procliuis ad auaritiam, dcclim versusprodigalitate, vilongius a desin auedo recedes medium inueniat altariam modum ex parta rei ves ipserum habituum,consideranda est enim conditio ipsoru h, diruum, di indendum virum citremorum magis opponatur medio, uti auaritia magis distata medio,s magisci opponi mr,ergo magis est recedendum ab illa, 5e omnino ab quocum otimo quod magis ad flatur medio,& sic erit facilius indisi ac rectum ipsum attingere.temo in libro philosophus cum antea in genere virtutes attulisset breui in eas immado, 6c enumerando is diximus in secundo,consoluens videbatur ut statim in specie, bc particularitode aquai docem virtute, ita praecedibat consideratio quaedam de principiis operarionum nostrarum,quae mi mul de causis necinariaenam cum dictum fueriti pia fulcitate a vimine proficisci,vidm oportitati qua nam causa fient vetitus,& eum ostensum sirin secundo eam ra ope nibus prauenire,rursus opinistra sidcrare ex quibus omentur operatiore,ut fieret quasi resolutio. quaedam vis ad prima principia, ex quibus oriuntur operationes,vncla postea gener itur virtus aqua demum proficiscitur ipsa sinci/tas,inciis a primo ad ultimii oretinata cognitio. accedebat praetcrea qudd oportebat philosophates re opinione quorundam qui dicebant uuturescite in nompotritare, non autem vitia, bc ad
417쪽
hanc opinione reprobandam requirebatur necessario principiorsi doctrina me sunt causa nostrisopciationum,& per consequens ipserim habituum,ira ut in nobis,&nostro arbitrio collocatum sit vitia vel virtutes acquirere.Ac peralpraeter philosophus in dimitione virtutis ipsam clectione quam declarare oportebatiquare multis de causis ut diximus hanc consideratione de principijs operationum nostrarum aggreditur philosophus,incipit aut tractare de principio spore agendi i postea de consultatione tum de electione,quae aicitur esse effectus consultationis propraedictae,demum de voluntate docet ea quae neces laria sunt, declarando ista quatuor principui operationum nostiarum, di distinguendo ea inter se quae quidem principia sunt in nobis per quae possumus ad arbitrium no/strum bene uti male ope .unde philosophus statim post haee refellit opinionem eoni qui dicebat virtutes tantum non autem vicia esla in nostra potestire collocara,ostendendo manifeste positu esse in nobis utrumliberii.vitia in virtutes acquirere eum simus domini operationum nostr mi, ex quibus deinde ipsi habitus fiuntin nobis, post haec incipit determinare particulariter de unaquai virature,& primo de sortitudine,& tinerantia, quia sunt circa affectus comunes,& qui praecedunt actus externos,ideo doctrina etiam de habitibus qui sunt circa rates affectus prati cilcre debet eam quae es dehabicibus qui se extendes etiam aderi os actus, ideo incipitabili mul etiam quia sunt quo/quo modo is virtutes nobis notiorescum versentur circa iram,& concupiscentia,ciui duo affectus maxime percipiuntur a nobis. incipiendum est asata monoia nobis vis ius victum fuit, do/cet igitur desomtudine, postea de temperarma plis ostendendo primo obiecta eorum circa quae ver santur,deinde actus &operationes ipsarum & proprietates, demum comparat ipsa extrema,&ralem ordinem seruat quasi in omn ibus moralibus.Quarto aut i libro sequitur res docere de alijs virtutis busvidcli crede liberalitate,& magnificentia,de magnanimitate,& innominara virtute,de mansue rudine,& de tribus mediocritatibus quae dicuntur versari circa coem virum, te conuersationem ho minii in verbis, cactibus videsiere de vitate seu de veraeirate ut ira loquar, & affabilitate seu ambrim quς penuria nominum improprie appestantur talibus nominibus. tertia est ipsa urbaniras seu comitas. Bemo de verecundia docti quam ostendit non esse virtutem cum non sit habitus,sed assius licet in iuuenibus signum ouoddam bons indolis esse vidratur ut patet. ito in libro phlalosophus aggreditur doctrinam de ipsa iustitia quae inter morales est virtus valde praecim, &miro Quodam octiae procedit. primo. n.incipit generaliter,& in est tractare de ipsa,deinde paulatim eam distinguit 5e aperit,ptimo.n.describit iustitiam in ramuni,similiter & i iniustitiam,deinde quia multifariam iustitia dicitur,' etiam iniustitia ut omnem confisonem tollat incipit eam diuilam, dicendo quodquadam est iustitia legitima quς tota dicitur virnas regatum quoddam αomnibus ututibus constans aera est iustina que pars ves particularis dici lal & est distincta virtus sicut aliqvirtutes,& pruno declarat lentimam,& ostendit eam esse persectam virtutem, di continere in se mututes omnes morales, essem idem re cum virtute tota, distore autem ratione,sumit deinde particula rem iustitiam,&eam subdiuidit in distribunum, &Gmutatium seu correptiuam comotioni di utram exactissime declarat,&primo distributium osterulendo eam esse meaiocritatem secundum similitudinem rationis geometricam,ubi praecipue attenditur dignita P Gditio percurarum .d de commutatium seu eorrectium comertiorum mediocritatem esse ostendit, praecipue sim similituclinem rationis arithmeticam,quia respicit magis inualitatem rerum quam uignitatem in condi tioncm personarum,post haec plidosophus mouet quaestiones ouasdam ad hanc materiam pemnores,&eas soluit, Λ multas proprietates inquirita declarat quibus magis patestat natura ut ita lis
quar iustitiae.Affert Gnde philosophus illania raeclarissimam virtutem quae dicirur multas & b Diras, e vidctur quodamodo e iustitia qua dam potius praeter iustitiam virtus praeclarior ipsa cum sit emendatiua iusti legitimi,&vir nus, di mum emendator rius in quo lex aut legi tordescit non suaseisitan culpasta natura Meti varietate rerum,quae non videntur lageomnino,&ad unguem posse comprehenai,postremo philosophus soluere viactur quaestionem in dubitatione quantam antea motam ua q rebatur etrum quis sibi jpsi iniuriam faciat,&ostendit quod ita potest quis sponte sibi iniuriam laiae nec eriam iustitia pro e ad stipsum dicitur eum sit in alisi,nisspertranssationem, Δ similitudinem quandam, disic videtur tangere opinionem Platonis, qui iustistiam esse dicebat non modo ad alium, etiam ad lapsum cum tribuebatur cui tentiae quod suum est ordine naturae,idest imperium rationi obedimita vero &obsecutio appetitui sensitivo. Sextus deinde sequitur libG in quo philosophus de virtutibus intellectivis tradiicio nam,inc preseratim de ipsa prudentia quae coniungitur cum morali virtute, de qua considerare necessarium erat in in dissimcione vinulis dictum esset medium esse sumendum ut recta ratio,idest ut ipsa prudentia dimissimul etiam eonsiderandum erat de aliis habitibus intellectivis eum in fine primi libri diuisisset virtutes in morales,dc intellectivas secundum potentias animς,μ expleta doctrina virtutum mota lium consequens crat ut de intellectivis quae rinabant etiam doceret,ptestrum cum earum cognitio
418쪽
ad posectam cognitione utriusia Micitatis magnopere potinere videaturiamua enim tacitas pricipue ab ipsa clanci speculativa vero a sapientia mficisci videtur, quare philolaphiis in hoc lobro incipit resumere pommam rationalam anims, quam de virtutibus morum tractaturus in hune linumUistulerat, eam que primo duplicem esse arat, destinam spreulativam circa ea quae ali rer se habere non pollantiam circa ea quae polliunt aliter se habere, in speculatim ponit habitum principioruni qui dicitur intellectus,tum scientiam. ipsam demum sapientiam,illa vera quae voratur circaea q possunt aliter se habere,&fiunt ar nobis,aut sunt agibilia,aut saetibilia,& ipsa quo paut activa erit, aut stetim,di in activa ponitur ipsa prudenti ta factiva vero ipsa ars.congruunmitioe pio ire isarium sibi videtur ponere principium activit ei Iediuersum a principio lacum,diuisitate obiectorum circa q versantur.aliud est.ra obiectu saetibile circa quod versatur ars,& aliud agi bile circa quod L effatur prudentia,quare cum diuersa sint obiecta diuersi erit habitus,&diuola potentia ,sicut de speculantia etiam potentia dicimus,de arguimus eam ei se dii Eam ab activa vel sa/eti ex diuersitate oblectorum,quauis eius diuersitas magis appareat,sic igitur quin* habitus in tellecti ut asscrutatur ab ipso philosopho, videlicet prudentia,ars,intellectus,sciencia, di ipsa sapi te quorum vi uinque* plis diligenter declarat afferendo diffinitiones eorum,& ea quae commiunt illis,&distinguendo eos inter sue,tres auteri duimus in potentia is mente specularim ponuru intellectus tui est habitus principiorum,di scientia quae in habitus coclusionum,& ipsa domina sa Piencia quae est habit constans ex utrilla cum summa poscetione. unde a philosopho dicitur ine intellectus simul,& sciencia praestantissimorum natur in activo vero intellectu ponitur ipsa Mid ria,in factivo vero ars xl antea diximus.post lisc psis omissa arte, quia parum sed Micitate vicitur conlamomma quo lciciacia,&l ita principiorum quae sapientia cocinat videntur, deua ps.lo quatur pota de sapientia at prudelia, quarum virtutum alia ad selicitatem siκ latiuam, alia adacta iram ut saepius diomus maxime spinare videtur.sumit autem ipsam prudennam, de eam diui diuitendendo quod ea aut est ad unum aut ad plures,di si ad plures,aut cit domestica,aut ciuilis Marsus ea quae est ciuilis,aut est deliberativa,& iudicialis,aut v atur circa condendas leges, ec talis --lt prudentias ciuilis legum serendarum obtinci locum arcti reeturAut manifeste oticis it phi Diophuru lterius philosophus affert quosdam alios habitus seu dispositiones mentis acutici. . nam consultationem si gacitarem atq; sententiam,a haec omnia desarat, de ostendit cile aptar inra qualdam coniunctas cum ipsa prudentis,post haec philosimus mouet dubitationes quasdam lapicntiamino prudentam pertinentes ad solutiora earum atra eius presertim qua diccbatur hascuas virtutes non cite ire sarias sed superfluas,quia si adsint virtutes morales non est opus cin ea , di oltcndit philosophira quod virtutes faciunt intentionem rectam ad finem bonum,sed execumoneri non potest sine prudentia quae est caput potius oculus in rctus agendis dirigens actio Mostras ad talem finem,& media optima inueniens alui ostendens quae ad illum perducuntiostendit Praeterea , irtutem moralem sine prudentia est e non posse , * pr cntiam sine virtutibus minum, quaedam etiam dicitde ipsa sapientia valde pra clara , di comparat eam cum prudentia, de simul sole Usubitationem quam antea de illis attulerat quae do utra earum excellentior esset. soluit igitur Mollcndit sapiciitiam,& nobilitate, di dignitate anteponendam esse ipsi prudentiae eptimus deinmiequatur librem quo philosophus de atis virtutibus ta moralibus quam vitellectauis, de q Dul in habitibus seu dispositionibus determinare incipit, quae, de si non sint proprie vicia Uri Virm res,tamen sunt circa mores aut fugienda ,aut prosequenda, eὸ ideo ad considerationem philosoplumoralis pertinere videntiar,fugienda autem talia sunt ut immanitas,que videtur esse quodda praua compus bestiali naturς di ideo stritas dicitur cui opponitur heroica virtus,suntpraerea Inconmnentia,&militim,di his opposits dispositiones laudabilis, continentia videlicet amiconstantia.de quibusphilosophus diligento considerat,inciendo opiniones priscorum,sc arguendo pN et quc parte, α demum laenim in suam adducendo Vt continentis arii constantiae natura magis illuc 'tias autem ostendit dispositiones esse laudabiles nondum rame esse virtutes,se enim pia na in nomine continciare inrer apperitum,& rationem,& etiam in ipso incontinente,vcrum si racio sum in appcritum Iouitiuum tunc dicitur continens, sin superatur dicitur incontinens, is in hominet ponante non fit talis pugna,quia extemplo appetitus lassitiuus cedit rationi, in ipso quo. mi P re nulla contentio fit: quia statim ratio oedit appetitui. post haecphilosophus cum anteavit uici omnem virtutem morale vesan circa voluptates vesidolores nouissime dixerit has esse odie a conri ,& incontinentiae,merito hanc materia aggreditur afferendo more suo opim n pnicorum,' riones eorundem,&solucio sipostremo is distinguit, di ostendit quandam Oluptatem in bonam,quandam malam, quare dicere possumus quM duae partes principalissimon in libro contincntur, una in qua philosophus determinat de illis disposicionibus quas circa mox diximus fugi md is cise prosequendas,alia vero qua doca de voluptate, cdolore contacrans praecipiri
419쪽
ea precipue ut suntobiecta minciatis,& incontinentis,&supradictariam dispositionum vidi miis.Octauo aute in libro philolaphus de amicitia tradit doctrinam, quia non sibi aequum esse vis
debatur ut vittamquem ipse.his libris constituere primo inredit me debeat amicis,&summa io,cunditate priuari,quae in vera amicitia inueniri solis praeterea eum adsesicem virum pertineat ne sicciana,N. liberalitatevti,congruum esse Videtur ut habeat amicos quibus ante alios Iarm ae bene, lacere immit . merito igito de amicitia docet philosophus afferendo in primis eius dimnitionem Amicitia est beniuolentia mutua non latens, i de aluidit eam in tres lpecies in utilem, volupiatiam, di honestam secundum ma obiecta idriacet Vole,iocundum, & honestum.ostendit Gnde in unaquaque secretate reperiri quodam modo amicitiam,demum cc udit amicitiam honcitam qin ob ipsam virtutem me veram,&ssimnliciter,&proprie dictam amicitiam,& hane tribuit virotici,&studioso post habitis alijs,ostenderavi huic diciti φ honesis non modo honestatem,sed etiavisitatem atque iocunditatem inesse. nus deinde sequitur liber In quo philosophus pessistens meadem doctrina de amicitia considerat multas proprietatra quae amicitiae videntur competere, deptimo determinat de conseruatione,1 dissolutio amiciti Aaetibus eiusdem,&de querelis que in amicitijs fiunt,&remedijs earundo,declarat prasterea beniuolentiam,coticordiam, neficenti officia quae adamicitiam p nent. Affert possimo quassiones, tum ex patre amantis amici,tum ex parte eorum sui amantur,&olutiones emi dem plicans omnia examssime quae in tali materia amicitiae sibi videbantur cognitu necessari Decimum post emo philosophus atque ultimum aggreditur librum vinosa litiui quem in primo proposuit libro per virtutes, & ea me. dia ius ostendit nobis quo adi potast perducat,di primo incipit tractate de voluptate consi ranseam non is est obiectu continenne,autincor tinentiae visecit in septimo,sed ut inueniat eamqest annexa silicitati humans,de quaincitate priareipaliter considerare intendit in hoc decimo libro xet de ea re quae est prima in intenti ,& vltima in executione.ostiust igitur primo philosophus hancconsiderationem de voluptate esse necessariam,deinde affert opini sies antiquorum qui bonum vel summum bonum voluptatem essedixerunt. po assat eas que dicebant voluptatem esse ma tum, hinc inde rationes adduccns pro utraque parte, demum in tum affert sententiam sua qua os ei dit diuersas esse specie voluptates sicut sunt etiam operationes ta quibus Coniunguntur,quasdam enim esse malas quasdam bonas, malas autem, bc turpes non esse appellandas voluptates, bo/nas vero habere oeadus,& operationes petilam atque augm. itaque ex clims cius colligitur deseri/ptio quaedam voluptatis hoc pacto, voluptas diminio formalis accidentalis ipsius operationis ci prouenitra bona dispositione potantiae,& conus il lis obiecti, Δ ex hac distinitione explicatur etiailla quam in septimo attulit quod voluptasin oratio habitusqui est se ivlum naturam sine im, pedimento.nam ibi dicit quod est operatio, hie vitem quod est poscetio operarionis,& reuera voluptas videtur differre ab operatione secundum rationem,quia alia vidctur esse ratio voluptatis, alia operationis. Idem tamen re dicitur esse cum ea sicut qui m' affectus proprius dici solet esse idem cum subiecto suo,& non separatur ab operatione nisi rarime,sed qualis est operatio talis dicitur esse voluptas, quanto operatio persectior est tanto maior dicitur esse voluptas .de obscoenis aute non loquimur, sui a philosophus non putat eas appellandas esse voluptates cum sint mixtae atque impure de non sint sine impedimento,sm ille it Vcm,re summae voluptates quae per stissimas,& prostabilissimas comitantur oeerationes,tatam omnino scuritatem post naec philosophus resumi edistinitionem Micitatis quam in primo si proposuit nobis reperta summatim nonnullaq an/tea dixerat utrius explicatio euidentior esset,&primo tractat dcta in comuni ostendes quod ope, ratio per se expetibilisa virtuteprouenies, e qum non consistit in octo in ludo ut multi forsitan imperiti opinamitur.deinde determinat de felicitate in si Misinam cum ea sit duplex contemplativa viddicet, de activa incipit docere prius de Contemplanua,quia praestiuatiorestinc quia antea de ea D. rum tetigerat disseseiri eius doctrina in hinc declinu librum,ita F multis rationibus ostendit conteplationem Fin sapientiam supremam esse idicita n humanam, et similem esse operaticibus sub/itantiarum separatanim,atiri ideo competere homimi viventifim virtutem mentis,ci vita quadama' curis q plaru morales exagitant Sperturbationibus aliena. mparat Mephilos us contemplativam inicitarem cum ipsa activa quae in operatio secundum prudentiam,& virtutem mo/ralem,' multis rationibus contemplativam longe ant init, non quod activa non sit Micitas, de summum bonum in genere suo,sed comparata cum ipsa contemplativa non parum est inferior illa huius philosophi sententia,ita It multis laudibus hanc contemplatium extollit, Nost it virum sapientem per talem operationem euadere carissimum deo,' quoquo modo si dicere licet,pci h contemplationcm at p ea presertim qua ipsum deum contemptatur coniungi usae sus, vir tam selicissimum euaderes licitate quidem humana quo ad fieri in hac vita potest. Ibem aut loco μυlosophus expleta iam doctrina de moribus cuinet ad politica transiturus cliqua,&oeconomica co
420쪽
Eneri videtur, attulit quandam partem quae est quasi comerio quaedam cum libro ciuilium ubios eradu non sufficere hanc de moribus tradidisse,aut cognouille doctrinamsed oportere executio ni mandare atet in actionem deduc e , autem fieri milesii bona institutio iuuenibus,re adolescistibus adsit,& etiam perseueret,&hoc inequi posse si tuere assuescant sub legibus,aut publicis,aut priuatis, si publice non adhibeat cura, quare oportere patresiamilias,&ciues qui sint ciues aptostilla ad semitas te sed quis haec docere Potest &dehacfacultate quae ad ciuile pertinet do minam tradere Nam i, qui in re pub.yersantur non sunt satissufficientes, sed multo minus sufficietes videntur cile sophistae qui eam prorientur,quare hoc munus cum sui maiores omisirint se sustepturum profitetur ut tali doctrina ua uita ciuili quo ad fieri potest Hix euadat,& sufficiens ad se, das leges, talem enim architectum V lare philosophus sole diei facultatem architecturam in luti pistatiorem caeteris activis sicultatibus ut antea vidimus/hic sit finis decimi, ultimi rubii ethicorum. INDEX CARTHARUM.
Hri II inta Termones omnes praeter u qui est quamnio.
Velutiis in ossicina Lucrintonii Iuniae Florentini. M. D. XXXV. Mense Februario.