장음표시 사용
11쪽
idem sigeb. ea scilicet aedificia admirandi operis con struxisse, ut miraculo fuerit tanta ab ea fieri potuisse. Ipsum porro Gemblacum ut unde sumus digressi reuertamur ) oppidulum est situ aspero, nempe contra collem, praecipitiis & profundis vallibus ab omni fere parte circumcinctum, nisi qua orientem sole spectat, quod sumi num collis iugum est . ad radices fluit Lorno vulgo dictus fluuiolus, qui circa Gemep vicum Sabi miscetur. Coenobium de quo iam diximus,D uo Huberto dicatum est, ipsa aedificij vetustate ven randum , & nobile, quod Platina in Stephano . ii a quodam Guiberto Lotharingiae principe propria im- Pensia extructum seribit, atque de eo tale distichon intemplo parieti adscriptum legimus.
ordinis est sancti Benedicti, Abbas Comitis titulum gerit, primum q. inter nobiles obtinet locum in Osessu ordinum Brahantiae at inter ecclesiasticos proin Ceres postremum. Namurcum hinc toto fere itifieredestenditur, ad G . M. Oppidum est Comiratus titulo insigne, & summo eiu idem Comitatus Senatu. Sabis fluuius hoc perluit, habetque a sinistra praecipuam eius parte, quae plana omnino est, foro reru venalium, Curia,templis, multis q. aedificiis lapideis exornata: a dextra, montis alluit radices, ad quas sunt Mpriuatae aedes multae,& supra eas arx alta & munita,a
dificioque spectabilis. hinc ad ipsa moenia idem Sabis , ubi & pontem videas lapideum , in Mosiam intrat . Mosa suum quoq, habet pontem operis lapidei,
12쪽
di secundam hanc claudi turbis partem, in qua arcem esse diximus. est quoque in ea ipsum templum prima-rtu, seu parochiale,ut vocant, D virgini consecratum. Vnde colligi posset primam urbem hoc loco fuisse intra utriusque amnis confluentem, Mota scilicet ac Sabis. Inaestimabile hic Sabis toti oppido damnum tulieanno Mo LxK. die Februarij, uti ea & altitudo,&dies in multis adhuc domorum frontispiciis inscripta
cernuntur: in immensum enim excreuerat, ita ut multa opera disiecerit, inter quae aedificium amplum, moistis ad varios usius magno artificio dispositis inseruies, quodq. sub unico tςcho rotas undecim ad fluminis alisueum exponit, & tanram silicum copiam aduoluerat, visere aluei sui ostiu obstrueret,qua Mosae influit, ubi adhuc videre est ea alluvione natam insulam , in qua inter silices reperta numismata antiqua asserebat. C lebratur ii cciuitas ob ferri prς stantissimi copiam,cuius metalli in Arduena silua, quae hic proxime ad alteram Mosae fluminis ripam est , officinas multas habet: abundat & lapide coloris subcineri cel ad extrue das domos,quem vel per Mosam eunde in loginquas deuehunt regiones:alio ite coloris eiusde, qui cum fi L. stis sit . ac vel in tenuissimas laminas secetur, Utuntur eo,loco scandularum,ad aedium tecta. Vidimus & hie varia marmoru genera,omnia ad Mosam, sed diuersis tamen locis, excise . quod Dionanto aduehitur,nige rimum est. candidum aliud vel rubicundum. venis respersum diuersicoloribus sub arce Agimoni vulgo dicta, reperitur . est & aliud genus nigri coloris . notulis interstinctum candidissimis. dc quis plene de- stripserit tam varios naturae lusus 3 Ex his columnas ς poliu tr, magnatum sepulturas erigunt, aliaq. Cominminu
13쪽
I4 ITINERARI UM. miniscuntur ornamenta. Sed ad Mosam regeat narratio, qui in finibus Lingonu ortus, multas praecipui nominis urbes praeterfluit,& recepto, ut diximus, Sabi ad ipsa huius urbis moenia Huijum properat, quod hinc ad C est M . Totus hic tractus longe est,quam dici possit, amoenissimus. Quis enim satis miretur alti siriamas,& pr ruptas rupes,quibus ab utraq. parre munitur veluti continuo quodam muro,nisi ubi ripae accolarum indulgentes commoditati, paulloque longius a suo amne recedetes, locu menti facienta relinquur, vel sensim acclives, fluas & saltus exhibent, aut vine taJel locum agricolarum casis relinquunt; quas etiam ipsias a ventorum iniuriis defensint . praebent & arcibus vel ad tutadam ripam vel ad deletiationem extructis solidum fundamentu.inter quas est illa,quq Samsonis nomen gerit, a qua no procul, in aduersa tamen
ripa in rupe est durissima inscriptum hoc epitaphium s
Huijum oppidulum ad utramque est Mose ripam, quas ponte lapideo, longo atque amplissimo connectir, melior ramen eius pars ad dextram est, ubi forum di in eius medio fons, multa templa, &ipsum prima-
14쪽
IT IN RARIUM. tysum D Genitrici sacrum, a Theoderino I x T. Leodiensium Episcopo, ut habent Placentii annales, constructum, ed ciuium impensis,magna mole,lapide coloris subcineri cel quem & hic excisum ferunt, in altitudinem admirandam extructu, cui impendet in alto motis iugo, arx illa nobilis,& inexpugnabilis ab Erar- dod Maica episcopo instaurata , ubi& puteum in ipsit rupe durissima exscindere aggressus,opus tandem immensio labore, ac diuturno, magnisque impensis ab soluit. Nomen sit mere putatur ab Hota fluuiolo, qui ad , Thinc M.c rupibus prorumpens ipsam prius oppidulu in varios diuisus alueos perluit, ac iuxta pontem, de quo iam diximus, Mosae confunditur. Fuisse hoc olim masni nominis, & suos habuisse Comites asserunt, quibus parebat ab una parte Hasbania, ab altera Codrus qui hodieq. antiquu seu nonae retinent- ac tande sedi ut nunc loquutiar Leodiensi, donatione accessisse . primu post ipsam Leodiu inter urbes Leo die sis ditionis locu obtinet.Inter Huijum & Leodium quod iter est v. M. secudo flumine, multi sunt ad utraq.
ripam pagi & ad sinistram quidem Gemeppe vulgo
dictus,longissima aedificiorum non contemnendorum serie ripam eius exornat. Ceterum Mosiae ipsius eadem fere facies, ac ea, quam modo utcunque adumbi auimus, nisi quδd rupes paullo si intaccliviores, nec tam duro lanide, vinetis ut plurimum a funaino ad ipsum usque fluminis alueum consitae, vel siluis horridae si
quae ad solem orientem , aut meridianum no spectant.
Leodium prim paspectu ostentat in sinistra ripa nam
dextra vinetis plena est, in magna,& populosa suburbia ad collium radices in quorum iugis multa sunt,& pulcherrima Monasteria, inter quae magnificum illud ace nobilp
15쪽
nobile D. Laurentio dicatum ab Raginardo episcopo
ut habet Sigebertus,circa ann. sal. v xx. aedificatum. est in hac quoq. regione Gulielmitaru Coenobium iniquo epitaphiu hoc Ioannis a Mandeuille excepimus r
Haec in lapide, in quo caelata viri armati imago,leo
nem calcantis, barba bifurcata, ad caput manus benedicens , 3c vernacula haec verba : vos ΚI PASEIs
POR MI. clypeus erat vacuus, in quo olim lami nam fuisse dicebant aerea ira,&eius in ea itidem caela ta insignia, leonem videlicet algenteum cui ad pectus lunula rubea, in campo caeruleo,quem limbus ambiret denticulatus ex auro. eius nobis ostendebat & cultros, ephippiaque. & calcaria, quibus usum fuisse asserebat in peragrando roto fere terrarum orbe, ut clarius eius testatur Itinerarium, quod typis etiam excusiim passim haberiir. Et saec qui se ad luburbia. hinc colles longius recedentes amplam rei Daquunt planitiem. quam Moissa, recentis aliquor ex Arduenna silua profluetious suis violis .in varias insulas partitur , sic huius urbis inser- Dieriqco moditati. ut vix ullus sit in ea vicus , qui non
suum fluentem habeat. Si quis nunc velut singulatim
16쪽
r ii ERARIV M. yγpersequi, quantum haec planities, una cum vicinis ab utraque parte collibus, templis augustis,ac Coenobiis, aedificiis praeterea magnificis, publicis& priuatis,pontibus marmoreis,fontium limpidissimorum copia, reliquisq. rebus quae pro tantae urbis captu requiri pos. sint. sit decorata: plusculum impendendum sit operae quam Itineratio coueniat: nobis sit salis aream ipsam, & rerum surrimas attigi sse. cum ei lustra lae nec quantum opus fuisset temporis impenderimus, & si tali rum encomtis iampridem celaberrima. Initium eius
amplitudinis fecit Diui Lamberti religio, & pietas,
cum ante illud tempus vicus tantu esset, & praecipuε
florerent Heri stallum & Iupilla sub Pi pinis, quae hinc
non procul ad utramque Mois ripam loco amoeno dcfertili nunc tantum arui longinquq valet mutare vetustas j in vicos abiisse videmus, & vix ruinas superesse domicili j tot clarorum Principum. C dem Diui Lari berti refert Regino Prumiens s ad ann. salui. circiteri, ex x . a Dodone quoda,aliisq. vitis sceleratis perpetrata, in hoc eode vico, quod vir salachias aulicorum eulparet vitia r & fertur ita mansisse vicus ut erativsoli ad Imp. Caroli Magni aetatem, quando ab H uberto
Aquitanorum duce; qui unus erat ex eius proceribus. Diui Lamberti corporis reliquiae, una cu sede episcopali Traiecto huc transsatae suerunt, quo etiam antea CTungrorum urbe delatae fuerant. Vrbem muro cinxilivi est apud sigebertu, Not rus episcopus,ac XX XVI. annorum,quibus smic ecclesiae praefuit spatio, sceam magnificis operibus decoraui; , ut non immerito eius quodammodo conditor diceretur . Excessit hic e vivis ann. sal. M. v i i. sepultus ad D. Ioannis Euangelistae;
quam aedem, Aqui ranensi perquam similem, & r B . tundaes
17쪽
is 'ITINER ARIV M.tundam penitus , nisi quod ad latera sacella postm dum accessere, condidit ipse suo sumptu, & in ea Canonicoru collegium instituit. Quin & ipsam D. Lamberti Basilica ab Huberto Duce, de quo supra, dicata.
cum vetustate dilapsa esset, a fundamentis renouauit. Mosam fluuium urbi induxit, cum antea in eius flueret pomoerio.&alia prςterea quam plurima, vel primus condidit ipse,vel ab aliis inchoata c5summauit,& am plioribus dotauit reditibus Monasteria, ac templa: uti in eius vita, quam in hac eadem aede in tabula membranea videas, fusius declaratur. ubi & arcem qtue Montis caprini dicitur, sui iuris fecisse,& castru Ηuij- ense suae itidem acquisiuisse ecclesiae legitur, id l. constare ex diplomate Othonis Pi . Aug.apud quem a ctoritate valebat plurimum, ut 8c apud eius lucce G rem Imp. Henricum A. Bauarum , cui ad recuperandum castrum Valentianas, in confinio Francise ac Lotharingiae quod Balduinus Flandrensis inuaserat, is petias tulisse , eadem haec habet tabula ;& eius muIta commemorat illustria facinora Non procul ab hac D. Ioannis aede,in eademq. insula squales Mosiam in varios diuisum alueos facere , iam demonstratum in quae est etiam omnium maxima, templum est aliud pulcherrimum D. Iacobo dicatum, a Bal dinoepiscopo
rectum ann.Mxi v. ut idem refert Sigebertus Gem blacensis. Sunt omnino in hac urbe octo insignia Canonicorum collegia, parochiales ecclesar triginta duae, unde eius amplitudine colligas&ipsa quatuor Fr
trum mendicantium contubernia, Francis novum
etiam duplicatum. Aulae, quar e regione Diui Lamberti est, fundamentii posuitExardus a Marca Operum magnitudine sat notus, idemq. absoluit, celeritate ad
18쪽
miranda, ut Imp. Carolum C Aug. in ea exciperet, m gnum vero illud opus & sua mole spectabile, nec scitia qua cultus delicatiotis in eo desideralitur. Sed viridaria in primis mirabamur, in quibus plantae lectistimae, eoque ordine dispositae; ut nihil fieri posIe elaboratius
iudicaremus. quis fontium praeterea amoenitate non sumna opere delectetur, pulchrisve structuris ex diueraso marmorum gelacre copositis, unde aqua magna erumpens copia, gratissimum etiam frigus vicinis conciliat porticibus, & eius lai e per fornites helabetis volutant murmura . In hac aula habilivit ipse eius clanditor ,& reliqui omnes ab eo episcopi, cum ante id. rempus nulli esset certa sedes. Ipsi autem ex Romani Imperij Principibus sunt insigniti titulis Ducatus suilloni j,&Comitatus Lossensis,& ampla ad modum est eorum ditio,quq comuni nomine Leodiensis, sumta ab hac ipsa urbe appellatione, dicitur. Vnde sieeodio nomen, nobis non constat, ac vi de eo multae circu feruntur opiniones, ita nihil qiiod cuiusqua videatur mometi.Vernaculo sono Liege effer u voluntq. , non ulli sic appellari riuulu qui perforu quit ex proxi-rnis ortu duces collibus: sed haec opinio a paucis reci , pitur,immd si ille riuulus nome habeat, a maxima parte ignotatur. Et haec quide de publicis operibus, quanatu huic narrationi susticiat. quis vero enumeret quanta priuati ornatus in singulis Canonicolu,& vir rudo-ctolii, quibus in primis hςcabudat ciuitas Adibus palissim reperias I ac ut ipsas aediu E solido marmore molesprqtereas, quis no mirificε oblectetur,tot hortorum,ac viridariora amoenitate, quae vel in planitie iuxta aquas, vel in iosis colliu qui huic impendet iugis , suos quoq.'hab Et fores, pulcherrimo fruutur latet urbis prospe
19쪽
Oul hine oriete die tot claroru aedificioru culmina iusiurgere,eade decedete paullatim capita submittere videas. Quid refertissimas dicamus bibliothecas;pictu-taS, statuas , easque vel huius memoriae artificum , vel antiquas: ita ut in hac sola urbe videre contingar, quae
magno vix labore in diuersis olbis terrarum xartibus peregrinando reperias. Cuius quidem rei vel solae fi- Qem faciat, pulchrae illae aedes quas D n. Laevinus Torrentius vir eximius ,& nostro hoc seculo Lyrici princeps carminis, suo sumptu exstruxit, in quibus . veloco ab omni ea parte aperto, quae ad salubritatem requiritur , adiutus : ita lingulas earum partes congruε disponedos ut in eo Laberii Lombardi pictoris quonda & philosophi celeberrimi inter Eburones , felicem in architectura manu agnoscas) singulis q. sua aptando ornameta,est adsequutus, ut his amoenius nihil esse possit, nec quamuis non ita amplo in spatio laxitatem desideres. Sed has pricipue honestat ipse,comitate erga litterarum studiosos singulari,& insigni bibliotheca librorum etiam manu scri piorum , areis prae terea imaginibus antiquis, ac vasis, figuris hieroglyphicis circumquaque insignitis , eius capaci ratis qualia nunqua antea videran. iis . numismata vero antiqui ea habet tum copia, tum raritate cvocabulum intereius rei studiosos notum agno1cis quibus ipsa inuidere possit Italia r nec enim alibi plura Romanarum gen tium facit Ereperiri posse nomina existimamus.ScriIndus ab hoc sit in antiquitatis midio D. Arnoldus ι Waclitendonch; in eo enim & ipse egregie versatus,&antiquitatis instructus est non exigua supellectile:can dorem.Vero ingenij.cta pari certan rem eruditione,quis in eo satis amaueriti' Claret & Dominici Lampsonij
20쪽
TINERARIUM. a Isingularis eruditio,& in carmine vel Latino vel Graecci castitas & acumen, in hac eadem ciuitate , quae & nuper admodum Caroli tangij sui funus extulit, magno cum omni u bonorum desiderio . de si quis singulareuoluat tempora; vix ullum fuisse comperiet , quo sua haec non habuerit praeclara quaedam lumina. Sed longilis fortasse sumus prolapsi, quam haec ferat narratio, cium amicitiae indulgemus, & ab amicoru viroru con- suetudine aegrὸ diuellimur. Hac ergo urbe nobilissima iuxta & amplissima sic summatim lustrata, visum
est Tungrorum oppidiim GT. abhinc distans M. p
rere, quamuis in eo suscepi peregrinationis tenore in uertentes, ne tali quondam nominis locum negligeremus. In itinere visuntur multis in locis ruin turrium, quas putabamus tempore Francorum, qui hos olim agros incolebant, speculas fuisse. forma apparent quadrata, ac rudioris structurae,& sunt in locis eminentioribus omnes, vel tumulis ad id ipsum , ut videtur. aggestis impositae. Illi vero tumuli tres iuxta proceras arbores, sensim fastigiati. & virides, eiusdem videntur argumenti cum eis, quos supra descripsimus, & fidem faciunt omnium ferὶ aetatum historiae quantum
his in locis sit bellatum, dum Galli patriam libertatem acerrim E propugnant, & pulchram petunt per vulnera mortem ut inquit ille in sed hostium tamen magnos linquetes cladis aceruos. Ipsum porro oppidulu nihil enim aliud nuc restat ex ta clara olim urbe ad Iecoram est fluuiolum, qui iuxta Traiectum in Mosam influir, situ omnino eminenti ,& circumquaque sensim accliui, desinenteque in paludes, aut profundas convalles, ubi ab una parte, qua magni ,& tortuosi anfractus. Oceani brachium ipsos muros quondam alluisse vul-