Itinerarium per nonnullas Galliæ Belgicæ partes, Abrahami Ortelii et Ioannis Viuiani ad Gerardum Mercatorem, cosmographum

41쪽

iudicares.Turres habet duas a fronte, in quarum una Caroli Lotharingici Cardinalis, qui idem Metensis erat episcopus, cuique haec parebat ecclesia sub Prioratus,vi loquuntur, titulo, in summo culmine Symb Ium: obeliscus scilicet cum hedera circumplicata, &inscriptione TR sTANTE v I REBO. ystcruatur in hac ede ex diui Nicolai,Myrae episcopi, quae urbs e.

rat Lyciae, ex eadem Lycia, Patera urbe, oriundi, manu articulus unus, inclusus auro, gemis multa S in te

sinctor unde huius primum loci nata religio, & adue, narum frequentia in eam excreuit amplitudinem , ut iam non pagum, sed urbem , & quidem totius Lothais ringuae cultissimam postis dicere, si muro clauderetur. ea esst aedi ficiorum venustate , viarum apta dispositione , incolat u multitudine, ut nihil ultra requiri possit, sed ob mercaturam praecipue , & omnis generis opifi- Cia commendatur, & mercatores in primis opulentos habere fertur. Hic & nos consti tuta peregrinationis

huius meta, Nanceium reuertimur.

Nanceio egressis secudum Meurto fluminis ripam, occurrit ad montium radices pagus Marche ille, cuius incolas perfidia aliquando in suum Ducem l eum historiae Frideri cum O. appellant) notatos ferebant, atque eade caussa, quotiescunque cum reliquis Principis domesticis epulari contingit , panem eis in- uersum apponi. Exstant ibidem rudera rotund* turis vis in qua is Dux ex uuinatione siubductus ad triennium detentus dicatur. & alia multa de eodem passim circumferulatur. Toto hoc itinere a dextris prata sunt virentia, quae Meurta leni flumine praeterlambit , aut gratis irrigat an fracti bus . a laeua continui quodammo

42쪽

potissimum bonitatem commendati Multus in eis prouenit ebulus,quem fertilitatem dicunt portendere,& quidem totius antiquitarn coia sensu: sic enim Cato apud Plinium inter frumentarij soli notas printv p nit Ebulum, S pyros quoque malosque siluestres enumerat. Vidimus hic & sbrbos,& proceras arbores quas sua lingua Erable vocant; Latinis acer est. p ICIU Pr Ierca , ac malorum izgentem copiam , cx quorum siluestribus potum sibi conficiunt, quem C limpidu fieri ut vinum , & integram sere annum conserpari incor-rΗptum asserebant. Hinc ad Mosellam venitur,quem Meurta loco plano, inter prata, paullatam accedit, de longo tractu aequali quas cursu comitatur, relicta inter utrumquc alueuna exigua admodum terra, donec tandein paulluin supra Condeium arcem, quae a dextris in rupe est, pago tibi cognomini impendens, facto cum Mosellae alueo angulo acutissimo, eius & aquis miscetur. Virra M osellam sacellum est D. Euchariotii carum; ad cuius limen inscriptionem hanc si quem ea mediae aetatis elegantiε delectat excepimus ex tabula lapidea.

Ex Catalonte regis prosapia Paccij se Iien

trudis editi stini Aobilissimi sanctis subscripti

videlicet Sanectus Encharius, Sanctas Elthius, Sanctu Libaria,Sancta Susanna, Sancra Meraiaa, Sancta Ovia,es Sancta Ger trudis, quorum dignis

s ragiis cir gloriosis meritis cum ipsis associe

43쪽

Η0 felices pra libati Iuliani gladio

sunt truncati. A Nanceio Ti. circiter M. in sinistra Mosellae ripa

pagus est vulgo Dieuis radictus, & arx in rupe,ad cuius pedem erumpunt gelidissimi fontes, magna aquarum abundantia. Hic paulld ulterius ad eandem M sillae ripam vicus est exiguus Savainge, de cuius anti quitate multa incolae referebant, oppidum olim amplum fuisse a Sarpignia quada regina denominatum,quq&in eo regiam habuerit. Ostendunt in eius rei testimonium ruinas quasdam murorum, ubi thermas quondam fuisse volebant. nos quae eorum figura suis-lat non valebamus coniicere,tantum subdubitabamus num eastrorum inseruiissent munitioni,cum eorti magna sit erassitudo , di foramina in eis cernantur adhuc rotunda,&angusta,quasi ad eiaculanda missilia. hic dinumismata antiqua emi; & hospes ad quem diuerteramus nobis dedit aereum nummum C.Caesaris Caligulae , quem se ibidem reperisse agirmabat. Exstat in pariete domus cuiusdam rusticae antiquu marmor, in quo reginae illius imagine esse volunt.est manu omnino artifice scalpta imago muliebris longioribus indura vestibus, equae insidens, quam pullus videtur lactare;ipsa verb calathum , aut simile quidpiam gestat , in quo pomorum figuram,ficubus haud absimilium, viciebamur dignosce'. Suspicari sanE est ex hac scaptura iocum hunc aliesius olim nominis fuisse: sed de hoc,

44쪽

ITI HERA UT M. vi&de aliis quam plurimis,desiderantur historse, sari, bellarum vero inanium apud profanum vulgus nutilum esse modum, nemini non exploratum existim mus.Hinc ad L M. urbs est ad utraq. Mosellae ripam. quas pons conne ctit lapideus,a quo, & arce, quae E m.

45쪽

gione elus est in alto montis vertice Mosen dicta, vulg6 lepolita visenapi flatur, Latine Musip0ntum nouo

vocabulo, ut& ipsum oppidum non ira vetus habetur. atque paullatim ob pontis commoditatem coalui geferunt. Nihil vidimus in eo quod antiquitatem ulla ni

reserat. Philippa Antoni j Ducis, cuius supra meminimus.Geldriae Ducis filias unde& Loth in gici adhuc Principes in suo clypeo Geldriae pingui in s gniaὶ Coenobium hic aedisicauit Diu te Clarae & ipsa in eo post-

qua In modiali vestitu atque professione,aliquor annos egisset, die clausit suprema: visiturq. eius monumentii ad quod ipsa, in eode vestitu ad viuu expressa. vultus e marmore est cadidissimo. ves is interior nigrum. superior gri seu refert colore, ipso marmore hos colo res omnes ministrate,quod & hinc no procu lexcisum rastirmabat. Hinc dentio ad Mosellae ripa , sed dextera, secudo flumine progredimur itinere amoeno penitus. na ad flumen prata paullo altius capi fertiles ac demunios veluti cotinuus, & siluae. ad montis pede plurimi pagKS arces in stiminis iugis positae .ad laeua fluminis nisi qubd motus paullo depressiores apparet eadem e stfere iacies. in hoc itinere pagos est Ioay vulgo dictus.

inter montiu radices,& Mosella, ubi quantacunq. est inter moles viresque,qui ripas ambi ut distatia, a qλ-- ductu antiquitus fuisse, indicat eiusde, quae ad hoc exstat,reliqum .ea figura,qualiarc aicvnu depinximus: eoru enim adhuc restant multi, sunt q. ex albo lapide, nastarerum formam dissecta, dc nonnulli quoque eius. dem ope s in aduersa ripa cernuntur i Incolae asserebant in eodem loco fontem hodieq. esse,quamuis hos

arcus selita inscitia. ponti inseruiisIe putantes, dc ab hoc pago in motis ipsius jugo minores alios arcus fuis

46쪽

' dicebant'. qui versiis urbem Metensem quae

i.'imc distat M. excurrisse viderentur. Altitudo iuxta Ilpam pedum est circiter L R. unde coiicere est, quan-: ti vh operis moles fuerit, quataq. altitudo arcuum qui ut ipso erant fluminis alueo, quorum. hodie nihil fierest eferebat iidem incola: superiorem arcuum Partem

47쪽

Parte planam omnino esse, coemento tu i colotis litachactam. & in eius medio domunculam non ita multis abhinc annis adhuc fuisse,ab utraq. parte patente,qus nos partem tecti fuisse quq tubu tegetet sulpicabamur. Hinc ipsam videre est Metensem urbe in ampi planitie,qua Mosella in varios diuisiis alueos irrigat,& pars quidem eius muros ad laeuam lambit, pars & eouem subir,ut ciuium usibus inseruiat,atque sic divisim fluit ad inferiorem usque eorum ambitum,ubi tecepto Set Ia altero flumine , qui dexteram vibis partem alluit, in unum denuo alueum colligitur. Sed si tu in primis ipsius urbis delectabamur: cam enim agrii latE circuminiacentem planum habeat, eius tamen area paullu pio minet, ut in eo veterum rationem in condendis urbibus agnoscas. ad summum siquidem templum multis gradibus ascenditur, iuxta quod forum terum venalium, altiorem totius areae parte occupat, & abeo VINdique versus muros paullatim descenditur, praerisploratum in una parte clivo. ubi vias duas lapidibus stra ras, sic dispositas videas , ut altera per alterius domo rum culmina excurrat. Templum Diui stephani no meta tener,qui ciuitatis est patronus , pulcherrimu vero opus, si quod aliud toto hoc itinere vidimus, & sua

mole spectabile, quodque raro accidit, omni ex parte consimmatu . dicebatur in eo fuisse cruci a xi ligneam imaginem totam laminis aureis superinductam. vidimus labrum porpbyreticum rubet coloris , magnae ca-l acitatis,pedes x. longitudine excedens,lix quo lustra es aquas adseruant . . Sunt& alia in hae eadem urbe sim tuosa templa. & multa erant in eius is ibi is, in

ter quae D. Arnolphi Basilica Imp. Ludovici pis Aug. Caroli f. 3c filiarum aliquot Pipiat regis semirorace

48쪽

ITINERARIUM. 49lebris. Omnia haec absumsit belli rabies, ita ut suburbi j

ne vestigium quidem nunc supersit, nequc ultra mutos q-iquain praeter campestria videas. Antiquorum hanc esIe Diuodurum Mediomatricorum oppidum, ut eit apud CBrn.Tacitum, exist inramus, cu toto hoc tra ι. i nullum aliud restet, quod aeque antiquitate refrat,, lur,d ve ad veteriim descriptiones melius contierna ...di fuit hoc san E singulis temporibus celebre, ip- I reuitorum urbi quodammodo arquate, ut Ammianias quoque Marcellinus qui scripsit tempore Ualentiniani & Valutis augg. ubi Galliam describit,utruque in dignitate in Belgica prima costituit, & hoc quiden Mediomatricos, illud Treviros, domicilium. Principum clariarn. vide oppida ipsbeum loqui, non de populo constet in nominat ;. iam tum propriis loco

rum nominibus ex usu comimini vanescctibus, ut Dppida ipsa populorum nominibus appellarentur . Sic qitae apud Caesarem urbium nomina Durocortorum, Bratu ipantium, Lutetia,& alia multa in v su este desierunt, manentibus popalorum appellationibus, Remi, Parisi j, Bellovaci, ipsis soc sattributis. Exstat tamen Diuod uri appellatio apud Ptolemaeum & Tacitum, item ek in prouinciarum Itinerario , cuius iam aliquoties meminimus . Sed antequam Mediomatri ru vrbe , hodieque celeberrima dexcedamus, placet inscriptionem antiquam huc referre, quam in a dibus Ioannis Daubri argentarij ex bali quadrilatera, quam inter rudera portae publicae erucasti dicebar, excepimus. cius

itaque singulae facies haec habent verba, a prima quae videbatur sinistrorsum legendo: D' , L O. M.

49쪽

M. I. F.

50쪽

TIVS MER

- Moslla Sinae aquis auctior per plana guit ver sestrae mi stillam,sic eam Regino Prumiensis,& eius ista th Uri prores appellant, Gallis Thiomin, ipsis, Ger- autem loquuntur, Uittent osten dictam .i Oppidulum est munitum, A belli cladibus notum. De Gius origiae nobil nihil costat. Si quis vernaculum eius nomen amendat .sus picari posset ab eodem Theodone denominatum quisquis tandem ille fuerit J a quo & imons, Luxem burgo nbn procul, der Ditteibria di- γstiis. quod enim LatinisTheo; id apud Germanos fere in Zub aut comesutatur 't videre est in Theodorus Sc Theobaldus, quae ipsi in aruthiilii / de Rhibasti m minant. Est autem mons ille non ita altus & ab omni parte sensim acclivis;in quo oppidum olim fui L. se asterunt. erui enimi quotidie aedinciolum rudera. multa etiim antiqui operis ,& in agrorum distinctionibus, adhuc in usu esse appellationes,quibus urbiu in regiones; & partes designantur.i Tilrnaniatis Stella pu-xar Augustam Romanduorum fuisse sconuenituentuti damussim huius loci situm cum Cl. Ptolemaei descri-pyione. In quo fortasse propitis rem attigit. quam qu eius loco Luxemburgum ipsam reponunt, eum est nec sit ita vetus,ut possit ad eam antiquitatem referri e d D E eiti