Itinerarium per nonnullas Galliæ Belgicæ partes, Abrahami Ortelii et Ioannis Viuiani ad Gerardum Mercatorem, cosmographum

51쪽

cius conitet initiis . Nos vero eam Augia Auam candem Veromanduorum dici vidcinus, fis po- . tius Veromanduis non procul Diui Quiri ' filio constituendam iudicamus. Ad hanc eandei, m c Mosellae ripam multi sitiat pagi, ditionis Ligi omnes, ut qui ad alteram Lothntingi ci Ducatus. hic & Pitrita vulgo dic tarn tippidi contra montem. hic enim Moscita paullatitu auit Liciem attollentibus se ab utraque parte ri donec iam excelsi fiat montes, nec humilioribus fere Vst , ripis ad ipium usque ostium quo in Rhenum stat atri

Eil aliud paul id inferius Luxem burgicu oos ad laeua, Crulfon tachren diciti, pagus mast fg I. ubi Sura fluuius sit genim ab Ausonio appe ' istin vii, go taur) Mosellae confunditur, & sust habe ' e una

ostium vineta. hinc non procul in eademq 'sis v igus cst 2 git vulgo nominatus, ubi in loco emincti l HAatur nobilissimu illud veneradae antiqDitatis monilincintum, quo nec cis Alpes insignius aliud exstare tracti- marmis, quodque i psis adeo Italis posti mus osten tare. Moles est lapidea, ex quail nata balepcduta Y i liensim assurgens ad . podiam circiter L&xi . . almudincm, tota ab omni parte variis imaginibus semiplanis in scalpta n fastigio aquilae restar fragmentum vilabo insidoniis, cui cxpansae alae Sr ante pectus velum flijsse apparCr. Prima fronte tres ostentat imagines itidem semiplanas, procerioris staturae, & quidem quae ad dextram viri , sinistra mulieris esse viaetur; dextras inn- sunt; media ob vetustate Laegre potest dignosci. Has nonnii lii Fidij simulacrum quale S Romae etiam nil mexstet,constitu creexistirnariit;nos& fide conitigalem. 6 eos ipsos, in quoru memoriam sit positum hoc mo-

54쪽

numentum, quorumque in inscriptione sat menti repra clarare sinpicabamur. Sunt supra earum lapiti tres itide in facies, ex plano circulari prominente L qua&fortasse vultus referebant. Ad pedes inscript ,cu- Aiusquam accurate fieri potuit, reliquias hic mohs ip sius pictur subiecimus. Ex quibus sane verbis paret, ni hil aliud hoc, qua epitaphiu e qualia etiamnu viilri Bςxstat,& hic viave multis,quod Rome hodie visim , inicri ptione et scalptura multu congrues,vi tui cu ad: iungere. Subin seriptione ad basini t mago est 1eginis e pulpito, & auscultantiu turba. In supcriore limbo mi dutiores imagines cernas, de in medio quidc quatuo

Uulanti urn, more antiquo um,dtiarent in acςumbunt; qui mos virorum erat: mensiae assident alis duae, venullieres solebant. ad dextram ministri, quorum alicii de abaco pocula sumere,alter infundere videtur, ad siι-ilistram alius edulia parare. Et iurς fere quae in frontispicio dignosci pollunt, qua moles viam publicam spectat. a tergo circulus esti cum figuris quibusdam,& in qiratuor angulis ventorum capita. in cius medio. bigae,& viri imago barbati, quiddam gestantis para Zoinhio haud absimile .ad dextrum latus,inferius quidem,

trigarum. vestigia apparent, currum trahentiu ,& Complicatas sarcinas mercatorii more. pars superior bigax habet, & carpentum, in quo duo sedentes. reliquas imagines sic attriuit tempus, ut earum ferit nihil emineat. Est haec moles ioco,ut diximus,beno cospicuo, in agroque quadrato , quem &huic monumento attria . butum , Ut veterum: erat circa sepulturas consuetudo, indicabamus, quo iurectiam hoc tempore manet, nec ad usus alios occupatur. Insta hunc locum in aduersa

' semen veainstitvn est S raui, ut Ausonio dicitur, qui D s. ' εἰ Sarr

55쪽

ITI NERARIUM.

Sta,c fluminis, & pons lapideus supra eundemnii a Mosella non procul,qui a pago vicino, Mun die Liuit;er nig dicitur, arcubus amplitudinis admirandae spectabilis; quorum qui in medio ad ilumini alueum omnium est altissimus,lum latissimqs, reliqui ad latera sensim humiliores : quo & ipsa pontis sypelaficies ad utramque ripam paullarim procumbit, di q- peris firmitudini egregi h prouisum; Ytineo veterum

arti ncu m magistras manus agnoscas . ad utramq. eius

partem sunt specula Trevirorum eSc ubiae; huius meis in init& Au Anius in desicatissimo illo carininς,8 Ihunc ipsimn Mosellam celebrat, his verbis Tuth per obliqrifauces vexat e Sarauiuuabu ternastemunt si opulasis sis pilis,

Cum defluxistis anta maιor, in amnems . . Libertor uxta exerces Tarbe natatus. 1

Fluminis huius Sc denuo: meminit in bim e de crisemine,ne quis de eius ambigat nomine ' mitiger undisona dudum me mole Saran s ua veste vocat langum quι distulit anine', Fesa sita Angustis pi volaeret ostia minis. Ceterum bic loeus ob piscaxione summopere com. mendatur hic Stiiriones ut nunc voc*ntur,qui ab Auisionio Siluri dici videntur , vasto corpore magna admodum copia c*ptantur; Salmones, auu sae :& praetet reliqua piscium genera, quae luculenter Ille, ut omnia. decantat; piscem que ni vulgo vlaiciol Ausonius idem in carmine quodam ad Theonem, platesiam videtur nominare, qui omnino marinus pistis est. hic ibidem

aliquando captum referebant nautae; tantam quz esse in hoc amne piscium omnigenum foeturam, victam

nullaalici conserendus videat . De boc Surae nini

56쪽

mini ,& Mosellet consilieme,intelligenda voli nenia nulli Suetoni, verba in C. Caesare Caligula, ut te

sitis agi t Imperatoris natalibus. Plinius, nculit, Secundus in Treuiris vleo Ambiatico supra confluentes gerinitum scribit. Pagum sanE Ambitiuum reperimus in diplomate quodam Pepini regis;in alio item Imp. Cain roti magni. Aug. eius filii ,eiusdem fere tenoris, in qui-bti sinter reliquas donationes factas Coenobio Diui Maximini Treuirens s. enumerant ecclesiam Sancti H irtini in pago Ambitiuo constructam . versim ubi Lec sit ecclesia. vel pagus, quanquam de eo diligenter percunctati, hactenus non potuimus rescissi ere. Sed ad propositum iter reuertamur. A Saraui ostio ipsam Trevirorum urbem accedentibus, primum Occurrit Diis ut Mathiae Coenobium , in cuius coeinereris multae sant cryptet.& in eis Diuorum tumuli .ad v muscarum ς ut inscriptionem hanc antiquam cepὲmus. ab Iroque latere huiu in seriotionis adseulpti sunt duo enij sati. Est in hoe eod in coemererio statiIa mu- eris , iacentis ut fluminum N Vir, hae fingi solebant. sine capite ex metrm 'recin ii dissi ri 3.

57쪽

adeo lue eius olim fuerit claritudo, manifesto arguat, qm, locando flumine eam accedat. Hic enim ut luosella primum sinuosiim amnem reflectit, urbem recta petiturus, ad uersa sese frore estert, ante eius in ros moles alta antiqui operis, in quam ut oculorum aciem intendimus, fornicem quondam fuisse, siue arcum triumphalem iudicauimus. & in mentem venerρ Ausoniani versus in Mosella. . - Nec praemia in undis, Sost, sied sustinae veniens quod moenibus urbis Spectauit itinctos natu, patrisfi triumphos Π6lib;ιs exactis Nicrum siler LUρ Mim Et fontem Latiis ignatum annalibus IIi stri. Loquitur autem de Valentiniano Aug. eiusque 'filio Gracano, quos aliquoties Germanos nidisse, de logius a Rheno submouisse, eiusque limitem, ut & Danubij,pacasse,legimus. Huius vero seriai ςi Uiquias, yt nunc exstant,placuit hic oculis su biicere. . Est post hane molem A alterai ruinosa penitus,quae num & fornix alter fueri , ut omnia quadrent Ausonianis verbis, non valuimas dignoscere. Oppidani, lira inscitia, molem utramque turres veteres nominant. Urbs vero ipsa situ eli plano, latus sinistrum . claudit Mosella, portus crepidinem lenitςr adlambens; ad alteram ripam mons est praeruptus, de unica omnino ad eius pe)em via; hane urbi connectit pons lapideus, in quo fornicum amplitudinem , & fundament in primis lapidibus magnitudinis inusitatae aggesta mirabamur; siquiaem ea propter fluminis humilitatem qualem se multic retro annis nec vidisse meminerant: alte spectabantqr, & Romanorum qui 'de id opus judicabamus, Ad arcu*m comma sturas C ' i. i. ' hunnα

59쪽

Iumnae sint simiquadratae ex singulis lapidibus altero' alteri supraposito, quae paullum exstant supra pontis ninrginem;in his deorum otiin fuisse simulacra refer bant. Pontis hoc loco supra Mosellam mentionem facie Corn. Tacitus lib. T. . ab excess. Neronis,qui viteriora Coloni annecteret.Spectat hoc latus urbis quod ad Mosellam,occidente fere Solem, aut Corum venis eum. ad dextram, collem habet sensim accliuem, totum que vitibus con suum, cuius & partem moenibus

olim inclusiam fuisse indicant Ausonij versus, huno

eundem situm delineantes: Lata per extentum procrervor moema collem; Largus tranquillo pralabitur amne Mose a. Restant adhuc in eodemque colle aedificiorum rudera,& subterranei meatus, opere latericio incrustati,

di pagus ibidem dictus ; eodem hodiequo iure

utitur, quo Treuirenses elues. profluit hinc riuulus. qui urbem perinit, quem sua lingua Iembath Lati- lnE Oleniam nominant. Et haec quidem ad latera, quibus ad orientem, & occasum,ut diximus, vergit; uadrata est enim sere hoc tempore, nisi quod secunum Mosellae ripam paulo sit extensior, & tota quidem muro non contemnendo cingitur. Qua vero ad Austrum spectat, nioles est illa antiqua de qua mox diximus, & paullo altius D. Mathiae coenobium, & fa- cella aliquot. Ad Aquilonem ultra murtim, porta est

altera, quam campestrem vel si a lingua vocant, ad quam urbis imoenia,ante Hunnicam depopulationem pertinuisse asserunt. Intra hanc portam,&ipsa quae urbem nunc ambiunt moenia, coenobia sunt D. Paulini,& D. Maximini, magnae molis utrumque,

sed Maximini nobile in p imis, & oeulentum, quod-

60쪽

II INERARIUM.

que sundationem suam refert ad Imp. Constantinum Mari. eiusque matrem FL. Helenam Constantij aug. sed nunc incendio deformatu est, nec patiuntur Treuiri,ut instauretur,eum tam prope muros sit,ne tepore

belli receptaculu hosti praebeat.ex murorii cert/.colu narumq. fragmentis iudieare est, qua splendidu olim fuerit. dicitur ipsam Archiepiscopale sedem opulentia quonda squauis ..p. Paulini desadhuc est integra,&in ea sinc inde multae restar inseriptiones antiquae aut mediae aetatis,unde& has quae sequunturexcepimua: P. M