De regula fidei catholicae, seu De fide catholica auctore Francisco Veronio

101쪽

nunt ministri, SeceSsioni, ex qua vivunt, fovendae in damnum maximum flnimctrum, et pacis Ecclesiae ac imperii. Solum dicimus corpus Christi esse praesens sub symb0Iis, virtute divina; quia impossibile est mentiri Deum. IIebr. 6. 48. seu, ut ut 8mur termino Consessionis deviorum, ari. 46. sit hoc virtute secreta et incomprehensibili Spiritu Dei, Seu per ejus Omnipotentiam. 9' Secretione hae saeia, vix est dissicultas ulla, vel ad speciem, qua moti dissideant a nobis adversi: quia habet articulus 26 Consessionis eorum: a Credimus quod virtute secreta et incomprehensibili nutrit nos et viviscat substantia corporis sui. a Si substantiam hanc praesentem animae Suhstantialiter, quod necessarium est nutritioni quocumque modo fiat etiam per fidem, tenent indu hi tanter; quid praepedit eam cognoscere sub symbolis et corpori nostro 3

Praesertim cum ex eo quod anima nostra sit praesens corpori nostro, substantia Corporis Christi nequeat esse vere praesens animae nostrae, quin sit et corpori. Et pares Sunt tum numero, tum pondere utriusque praesentiae substan-'tialis, seu substantiae, dissicullates solvendae, si mome

tis suis aeque eodemque pondere exacte librentur. Sed utcumque sit. si Lutheranorum opinio, inquit Da illaeus Apol. cap. 7. qui statuunt corpus Domini esse realiter praesens in pane Eucharistiae, nullum habet venenum, non praejudicat pietati. si Et: u. Non praejudicat eorum saluti, et multo minus nostrae. u Ut quid ergo tot turbas excitant eur non credunt quod creditum ab ipsis non praejudic ret eorum saluti, ex eorum principiis, non creditum autem devolvit eos ad tartara, ex nostris principiis 3 0uod securius est amplectantur; Dalilaeo praesertim ipso generaliter pronuntiante, epist. ad Monglatium, credentem poS-

se suam operuri Salutem in Ecclesia r0mana, et tamen vi- Dissiligod by Cooste

102쪽

ventem extra ejus communionem nec bonum Christianum, nec serendum civem, nec hominem Sensatum haberi posse. u At ex eodem Dalilaeo possunt Suam operari Salutem, credentes corpus Domini esse realiter praesens Sub sSm-holis Eucharisticis seu hoc credere non praejudicat eorum saluti; credant ergo. S. 12. De Transubstantiatione. De hac ita professio nostra: Profiteor in SS. Eucharistiae sacramento steri conversionem totius substantiae μα-nis in sorseus, et totius substantiae vini in sanguinem ;quam conversionem cathoIica Ecclesia Transubstantialionem appellat. Et Trident. Sess. 43. can. 2. a Si quis dixerit in sacrosancto Eucharistiae sacramento, remflneresuhslantiam panis et vini una cum corpore et Sanguine

Christi, negaveritque mirabilem illam et singularem coo- versionem totius substantiae panis in corpus, et totius su flantiae vini in sanguinem, manentibus duntaxat speciebus panis et Vini, quam quidem conversionem catholica Ecclesia aptissime transubstantialionem appellat, anathema Sit. v Et cap. 3. quod inscribitur, de Transubstantiatione: α0uoniam Christus corpus suum id quod sub specie panis offerebat, vere esse dixit, ideo persuasum in Ecclesia Dei semper fuit, idque nunc denuo S. haec synodus declarat, per consecrationem panis et vini conversionem fieri totius substantiae panis, in substantiam corporis Christi, et totius substantiae vini in substantiam sanguinis ejus, quae conversio convenienter et proprie a sancta catholica Ecclesia Transubstantiatio est appellata. Haec thi concilium, nec plura. 0uare ut haec sunt de fide, quia haec sunt in professione nOStra, haec proposita a concilio generali; ita a

103쪽

contrario, nulla alia doctrina de Transubstantiatione est deiide catholica, quia nec in professione nostra, nec in concilio Tridentino, aut alio generali, licet fovendae discissit ni, ex qua vivunt, frequentiSSime Varias, et plerasque partim valde exosas populis, partim blasphemas fidei catholicae describant ministri et imponant. Explicatius haec dicamus. 0uore 1', non est de fide, imo blasphemum, in hocmrsterio transubstantiari panem in corpus Christi, sicut panem quem comedimus transubstantiatur in corpus nostrum; aut ster transubstantiationem fieri, ut materia μα-nis incipiat esse sub forma corporis Christi, sicut cum panem comedimus, materia panis per nutritionem incipit esse Suh s arma corporis nostri. Probatur 4', quin non habetur id in Tridentino; imo contrarium; si enim id fieret, non seret conversio totius substanti e panis in corpus Christi; sed materia illius duntaxat transmutaretur, sicut innutritione nostra ordinarie fit. 2' Quia si ita esset, Christus esset corruptibilis, augeretur, minueretur, ut sit cumpnnem comedimu S, et mutatur in corpus nostrum. 2' Nec

de fide est, Transubstantiationem steri ex eo, quod de novo producatur coryus Christi, aut conferretur: etiam Supra diximus corpus Christi in Eucharistia nec produci de

novo, nec conservari de no ο; aut saltem per illum in dum substantialem aut accidentalem Produci, quae pr ductio, conservatio, But modus substantialis, aut accidentalis, o ut per quae Sit incompossibile corpus Christi, aut sanguis cum substantia panis, aut vini, et per illam incompossibilitatem eam expelliit, sicque et hac ratione Tran- substantiatio sal. lino Corpus Christi, et substantia panis, non sunt ex se incompossibiles. Probatur l', quia nihil horum habetur in professione nostra, aut Tridentino. 2' uuia VasqueZ et cum eo plurimi,

104쪽

sulsa esse haec omnia et singula variorum selio lasticorum placita demonstrat. Falsum, inquam, esse multis probat, disp. 181. cap. 3. u Transul stantiationem formaliter esse actionem, per quam modus aliquis substi nitalis producatur. v Et cap. 4. et 5. a Transubstantialionem esse conversionem ipsius Christi, seu productionem novam. v Et

Corporis et Sanguinis Christi in Eucharistia. u Et cap. 9. κPraedicium modum conversionis, cum supervacaneum eSSE ex veritate verborum consecrationis, et ex sine sacramenti ostenditur. u Quae sit horum opinionum verior, quanquam salsas has omnes esse arbitremur cum doctissimo VasqueZ,

non est nostrum hic discutere: susscit inde probari, longe

haec esse a fide, ex doctorum omnium nostrorum Sententia, quorum nec unu S Somniavit aliquid horum ess ρ de fide. 0uam ergo calumniose ministri haec et similia fidei catholieae imponunti δ' Nec est de fide, panem et vinum per consecrationem annihilari. Probatur ' quia neutrum hahetur in Tridentino. 2' Controversia vocum et non rerum est, inquit bene VasqueZ, disp. 183. cap. l; qui addit: Nonnulli scholastici veram Transubstantiationem concedentes, docent panem et vinum, quae dicuntur converti, ita desinere, ut vere anni hilentur; in hac sententia eSi Scolus, Okam, Gabriel, Major, qui inquit: si Neque de hac re nimium contendendum est, sed unicuique liberum relinqui debet, hoc aut illo modo loqui. α - u Perantiqua tamen, habet VasqueZ, cap. 2. scholasticorum Sententia, quam libenter amplector, est diei non posse panem et vinum in hoc sacramento an nihil ari. a In cujus probatione susus est, cap. 2. et 3. 4' Longe longius a sde sunt hae aliae quaestiones, quia etiam sunt extra Transubstantiationem particularem in Chri-

105쪽

sti corpus de qua Sola agimus, propositae et diSPuSSae a Vasqueet, qui huec habet: Primo, disp. 82. v nn corpuSChristi praesens fieri potuerit huic sacramento absque conversione panis in ipsum, variae sunt scholasticorum Sententiae u quas isse refert. 2', disp. 184. an quaelibet res in quamlibet ullam converti possit, variae scholasticorum Sententiae. Probatur ex regulis datis nihil horum esse de

o' Quid ergo est, et in quo consistit haec Transubstantiatio 3 Non discedendum a verbis Trid. cap 4. citatis, et ibi haerendum, ries sapiendum pluS quam U0rteι sayere, sed sapere ad sobrietatem. Addam tamen quae conformiter huie capiti habet Vasqueet, non quod statuamuS quae infert de fide esse; sed sussicit, quo quis sit Catholicus, Transubstantiationi hoc modo, aliis si plaeet restitatis, ue- quiescere : porro facillimum erit cuivis subscribere; nullam enim prorsus dissicultatem habet doctrina Transubstan. tiationis sic doete explicatae: u Explosis, inquit, disp. illa

l8. cap. H. oliorum opinioni hus, superest, ut nDStram Sententiam, quam antiquorum scholasticorum sine contro versia esse censemus, in medium proferamus. v K Ea vero eSt, rationem formalem Transubstantiationis, neque esse mutationem, neque productionem alicujus rei,

sed relationem quamdam ordinis, inter substantiam quae desinit, et eam in quam desinire dicitur, ex quo fit, ut haec conversio seu Transubstantiatio, nulli alii mutationi aut actioni omnino assimiletur. α Et cap. 12. a Memorandum quod supra diximus, talem esse significationem Ver borum consecrationis, ut vi significationis ipsorum, n0n solum sitit corpus et sanguis Christi praesens reipsa sub speciebus, sed etiam desinat substantia panis et vini; quia cum si ny a Christo instituta, et nomine illius proserantur,

106쪽

Ina,

vera esse debent; vera autem esse non pussunt, nisi PD

sciunt corpus et sanguinem Christi praesentem sub Speciebus, et destruant panem. Poluit adductio corporis Christi, et desilio panis a Christo fieri alia forma herborum, cujus altera parte significaretur praesentia corporis et sanguinis Christi, altera vero desitio panis et vini, etsi Christus aut Sacerdos nomine Christi diceret: Hic sit corpus meum et amylius non sit panis p vel contra: uic non sit pauis, et sit corpus meum; et de sanguine similiter. 0uamvis Butem tunc idem essectus seret, qui nunc fit, quod altinet ad desitionem panis, et praesentiam corporis et sanguinis Christi, tamen non seret eodem modo; neque enim tunc Christus nut sacerdos diceretur, adducendo corpus Christi, destruere panem, aut destruendo panem, adducere corpus Christi, sed diceretur simul adducere et destruere; quia eodem modo desitio et adductio in re ipsa se haberent, sicut etiam in significatione verborum, in significatione autem ita se haberent, ut significatio unius, non e set causa significationis alterius; neque ad suam veritatem illam ut quid consequens necessario, postulant, sed simul

tantum se invicem comitarentur, et per accidenS Seu c mitanter, ut dicitur, se haberent, sicut in ea forma verborum apparet: Bi vero in forma qua nunc utimur ad consecrandum, illa duo sic se habent, ut unum tonium signi

scelur, nempe corpus, aut sanguis Christi praesens ineque enim verba consecrationis signis eant desitionem panis et Vini, ut patell, ita lamen ut vera significatio corporis et sanguinis Christi praesentis, necessario postulet desitionem panis et vini, ac proinde desitio necessario consequuturcorpus Christi praesens, prout illis verbis signiscatur: quo fit ut sacerdos utens illis verbis , vere dicatur esseere prae-

107쪽

sens corpus et sanguinem Christi, et ipso corpore praesente vere signis calo deStruere panem. αNam docet bene idem, disp. 180. cap. 4. α Accidentia primarie saltem indicant propriam substantium quandiu ibi

est, non autem alienam, et ita ostendens quodlibet corpus in quo Deus reipsa PSt . nemo vere enuntiare potest: Hoc est Deus: et si Angelus esset in aliquo corpore, nemo

stendens rorpus illud vere et proprie dicere posset: moest Deus; hoc est Ingelus; sed ut vere enuntiet, dicere debet: Hic est Angelus, et hic es ι Deus; hoc est, in hoc loco aut corpore. Cum enim pronomen hoc demonstrativum , directum ad accidentia quae sentiuntur, non demonstret illa, sed substantiam Sub illis, et propria haec Substantia primarie, imo solum demonstretur; essicitur ut pra sente propria substantia alieno nequeat demonstrari. E contrario vero si propria sulistantia sui, accidentibus suis non sit, sed oliena, recte etiam, imo necessario, aliena domonstratur. Cum igitur Christus, postquam accepit panem, vere enuntiaverit illud, quod sub speciebus offerebat, esse corpus suum; et accepto calice cum vino, illud quod sub speciebus illis offerebat, esse Sanguinem Suum, neque Vere haec verba enuntiare potuerit de ipsa substantia panis et vini, ut patet, neque de suo corpore et Sanguine naturali, si cum substantia panis et vini sub propriis accidentibus illis simul manerent , ut probatum eSi, neceSSario seri debuit, ut substantia panis et vini desineret, et sola substantia corporis et sanguinis Christi sub illis accidentibus maneret. Praedicta ratio, quod altinet ad destructionem substantiae panis et vini, de qua hic solum disserimus inam de praesentia reali satis diximus), essieacissimaeSt. v tIno verbo, transubstantiatio nihil addit praesentiae corporis Christi, nisi desitionem panis virtute signifieatio-

108쪽

nis verborum, seu quo verba Christi sint vera, et nomine transubstantialionis, nihil aliud est intelligendum , ut patet ex dictis. a Conversio formaliter, inquit VasqueZ, disp. 18 l. cap. 12. est denominatio quaedam ordinis, in eo quod desinit relata ad id, quod fuit causa desitionis in linc Sacramento, quo verba sint vera; et nihil aliud esse potest praeter denominationem ordinis, et quidem extrinSecam et Solius r3tionis, seu praeter relationem et quidem non realem, a sed rationis solius. Saltem certissimum est, tenere sic transubstantiationem, susscere quo sis Catholicus, quidquid sit de variis opinionibus quorumdam Scholasticorum rejectis a nobis supra. - Rngamus te, qua θdissicultas, posito quod credatur Corpus Christi realitere33e praesem in pane, seu sub symbolis Eucharissiae, credendi Transubstantiationem hanc Τ nulla sane. 6' Aut fallem doctrina Transubstantiationis sic exposita. non est legitima causa secessionis, seu posito ex Dalilaeo, Apol. cap. 7. quod credere a Corpus Domini esse praesens in pane Eucharistiae, nullum habeat venenum, nec praejudicet pietati, nec saluti ne quidem credentis id, dicet dum certo Transubstantiationem nullum continere venenum, nec praejudicare pietati Seu saluti credentis illum; ucum ipsa nihil addat reipso praesentiae nisi desitionem p nis, quo verba Christi sint vera; quae desitio non potest, nisi ab emotae mentis homine censeri praejudicare pietati Seu saluti, posito quod credere praesentiam illam non praejudicet. Unde rursus ex alio Dalilaei principio supra rela to sequitur: Nec bonum Christianum , nec ferendum civem, nec hominem sensatum haberi posse in imperio, qui non credit transubstantiationem ut jam explicatam.

109쪽

s. 13. De adoratione Eucharistiae.

Prosessio nostra nihil habet distincte de hac adoratione, quod sequatur ex praesentia Christi suli symbolis. Tridentinum autem de ea expresse Sic Sess. t S. can. 6. u Si quis dixerit in sancto Eucharistiae sacramento Christum non e se cultu latriae etiam externo adorandum, ideoque nec se- stiva peculiari celebritate venerandum, neque in processi nibus secundum laudabilem et universalem Ecclesiae sanctae ritum et consuetudinem solemniter circumgestandum, vel non publice, ut adoretur, populo proponendum, et ejus adoratores esse idololatras, anathema sit. v Et cap. 5. γSt- quam, cap. 5. uSSertum est, u Verum Domini nostri cor pus, Verumque ejuS Sanguinem, sub panis et vini specie. una cum ipsius anima et divinitate, existere; a et Tran- substantiatione, cap. 4. flabilita. docet inserendo, cap. 5. si Nullus itaque dubitandi locus relinquitur , quin omnes Christi siletes, pro more in Ecclesia catholica semper recepti , latriae cultum, qui vero Deo debetur, huic sanctissimo sacramento in veneratione exhibeant. Neque enim ideo minus est adorandum, quod fuerit a Christo Domino ut sumatur institutum; nam illum eumdem Deum praesentem in eo adesse eredimus, quem Pater aeternus introducens in orbem terrarum dicit: Et adorent eum omnes An9eli ejus,

Psal. 96. 8.; IIebr. l. 6. 0uem magi yrocidentea adoraverun ι, Mail. 27. Quem denique in Galilaea ab Apostolis adoratum fuisse Scriptura testatur, Mait. 8. 13. a Hoc e εο est de fide, quia propositum in concilio universali. Unde e contrario sequitur nihil aliud de adoratione hac esse de fide. Sequitur itaque: Primo, non esse de fide, imo meram puramque calumniam , eamque gravissimam, quod imponit Dalilaeus doctri-

110쪽

nae Ecclesiae entholicae, eoque majori poena dignum erimen, quod doctrinam hanc nobis impositam statuat lan- quam principem discessioni in religione et proinde turbationi tum Ecclesiae, tum imperii, in Apulog. cap. 9. Suh- scripta ab aliis ministris Musi regalio, Drelin curtio, et kubertino, et in epist. ad Monglatium his verbis: a QuaestioeSt, inquit, non quod oporteat adorare corpus Christi in Eucharistia, sed quod oporteat adorare Eucharistiam ipsam, ut inclamo et prolestor in titulo, principio, et medio, et sine, cap. 9. Apol. At magnum discrimen est inter has duas adorationes. Haec ultima desertur cerio cuidam objecto Subsistenti in loco quo dirigitur, scilicet substantiae vel alae

ah accidentibus panis et vini; quo si ut praesupposito quod

haec substantia sit quaedam creatura, talis adoratio et cxhibila, erit necessurio servitium illicitum et prolithilum a Deo; cum lamen prima adUratio sit solum vana et inutilis, et cadat, ut sic dicam, in nihilum, errans, non quod deseratur objecto non adorabili, sicut facit alia, sed in hoc Solum, quod errore quaerat eum, et putet se complecti ibi, ubi non est. v Ita Daillneus, ultim lim istam adorationem distinctam, et aliam a prima, seu duas adorationes objectorum subsistentium sub symbolis, quod horremus. nobis affingens. Sed quod talis adoratio non sit de fide , patet 4', quia non habetur in Tridentino. 2' Nullus nostri4rum doctorum finxit duplicem illam adorationem sic relatam a Dalilaeo, duorum objectorum Subsistentium, seu ultimam scilicet, delatam certo cuidam objecto subsistenti in loco quo dirigitur, nempe substantiae velatae Suh accidentibus ponis et vini, praeter adorationem primam d Pluintam ipsi Christo. Quis Catholi eorum, dico, haec objecta adorationis sub speciebus somniavit 3 nullus sane: et pesti. sere somniaret; nec adoramus aliquid subsistens indesin