장음표시 사용
51쪽
0ualem saepe cava montis convalle solemus
Despicere; huc summis liquuntur rupibus amnes Felicemque trahunt limum - quique editus austro Et filicem curvis invisam pascit aratris: Hic tibi praevalidas olim multoque fluentis 190Sussciet Baccho vitis, hic sertilis uvae, Hic laticis, qualem pateris libamus et auro, Instavit cum pinguis ebur Tyrrhenus ad araS, Lancibus et pandis sumantia reddimus exta. Sin armenta magis studium vitulosque tueri 195 Aut ovium fetum aut urentis culta capellas , Saltus et saturi petito longinqua Tarenti Et qualem infelix amisit Mantua campum, Pascentem niveos herboso flumine cScnos;
N0n liquidi gregibus lantes, non gramina deerunt; 200Εt, quantum longis carpent armenta diebus, Exigua tantum gelidus ros nocte reponet. Nigra fere et presso pinguis sub vomere terra Et cui putre solum, - namque hoc imitamur arando optuma frumentis: non ullo ex aequore cernes ' 20, Plura domum tardis decedere plaustra iuvencis; Aut unde iratus silvam devexit arator Et nemora evertit multos ignava per ann0SΛntiquasque domos avium cum stirpibus imis
Eruit; illae altum nidis petiere relictis, 2 10
fit rudis enituit inpulso vomere c3mpUS. Nam ieiuna quidem clivosi glarea ruris Vix humilis apibus casias roremque ministrat; Et tophus scaber et nigris exesa chelydris Creta negant alios aeque Serpentibus agros 2 i5 Dulcem ferre cibum et curvas praebere latebr3S. Quae tenuem exhalat nebulam fumosque volucris Et bibit humorem et, cum volt, ex se ipsa remittit Quaeque Suo Semper viridi se gramine vestit Nec scabie et salsa laedit robigine ferrum: 220 Illa tibi laetis intexet vitibus Ulm DS, Illa ferax oleo est, illam experiere colendo Et facilem pecori et patientem Vomeris unci. Talem dives arat Capua et vicina Vesevo Ora iugo et vacuis Clanius non aequus Acerris. 225Nunc, quo quamque modo p0SSiS co gno Scere, dicam.
Georg. II, 187. huc II hoe Pi. - 219. viridi u viridis et.
52쪽
P. VERGILI MARONIS Rara sit an supra morem Si densa requires Altera frumentis quoniam favet, altera Baccho, Densa magis Cereri, rariSSima quaeque Lyaeo - 230 Ante locum capies oculis alteque iubebis In solido puteum demitti omnemque rep0nes Rursus humum et pedibus summas aequabis harenas. Si deerunt, rarum pecorique et vitibus almis Aptius uber erit; sin in Sua posse negabunt 235 Ire loca et scrobibus superabit terra repletis, Spissus ager; glaeba8 cunctantis crassaque terga Exspecta et validis terram proscinde iuvencis. Salsa autem tellus et quae perhibetur amara, Frugibus infelix - ea nec mansuescit arando 240 Nec Baccho genus aut p0mis sua nomina servat -Τale dabit specimen: Τu spisso vimine qual0SColaque prelorum fumosis deripe tectis; Huc ager ille malus dulcesque a fontibus undae Ad plenum calcentur; aqua eluctabitur omnis 245 Scilicet, et grandes ibunt per vimina guttae; At sapor indicium faciet manifestus et ora
Τristia temptantum sensu torquebit amaror.
Ρinguis item quae sit tellus, h0c denique pacto Discimus: haud umquam manibus iactata fatiscit, 250 Sed picis in m0rem ad digitos lentescit habendo. Humida maiores herbas alit, ipsaque iusto Laetior. Ah nimium ne sit mihi sortilis illa
Neu Se praevalidam primis ostendat aristis luuae gravis est, ipso tacitam se pondere prodit, 255 Quaeque levis. Ρromptum est oculis praediScere nigram, Et quis cui c0l0r. At sceleratum exquirere frigus Difficile est: piceae tantum taxique nocenteSInterdum aut hederae pandunt vestigia nigrae.
His animadversis terram multo ante memento 260 Excoquere et magnos scrobibus concidere montiS,
Ante supinatas aquiloni ostendere glaebas, Quam laetum infodias vitis genus. Optuma putri Arva solo: id venti curant gelidaeque pruinae Et labefacta movens robustus iugera DSSor.
265 Ac si quos haud ulla viros vigilantia fugit,
Georg. II, 247. amaror Μ amaro PR. - 253. neu neo ui. - 256. quis eui color g quiseuique color quisquis color P. 265. ae M at P.
53쪽
Λnte locum similem exquirunt, ubi prima paretur Arboribus seges et quo mox digesta feratur,
Mutatam Nnorent subito De Semina matrem.
Quin etiam caeli regionem in cortice Signant, Ut, qu0 quaeque m0do Steterit, qua parte cal0reS 270 Austrin0s tulerit, quae terga ob erterit axi,
Restituant: adeo in teneris conSueScere multum eSt.
Collibus an plano meliuS sit ponere Vitem, Quaere prius. Si pinguis agr0S metabere campi, Densa sere; in denso non Segnior ubere Bacchus; 275 Sin tumulis adclive s0lum c0lliSque Supino S, Indulge ordinibus, nec setiuS omnis in unguem Arboribus positis secto via limite quadret. Ut saepe ingenti bello cum longa cohortes Explicuit legio et campo Stetit agmen aperto, 280 Directaeque acies, ac late fluctuat omnis Aere renidenti tellus, necdum horrida miscent Proelia, sed dubius mediis Mars errat in armis: Omnia sint paribus numeris dimensa Viarum; Νon animum modo uti pascat prospectus inanem, 28b Sed quia non aliter viris dabit omnibus aequas
Terra neque in vacuum p0terunt Se e tendere rami.
Forsitan et scrobibus quae Sint fastigia quaeraS. Ausim vel tenui vitem committere Sulco. Altior ac penitus terrae defigitur arbos, 290 Aesculus in primis, quae quantum Vertice ad auras Aetherias, tantum radice in I artara tendit. Τum fortis late ramos et bracchia pandens 296 Huc illuc, media ipsa ingentem sustinet umbram. 297 Ergo non hiemes illam, non flabra neque imbres 293
Convellunt; inmota manet mult0Sque nep0teS, Multa virum volvens durando saecula vincit. 295Neve tibi ad solem vergant vineta cadentem, 298 Neve inter vitis horylum sere, neve flagella Summa pete aut Summa defringe ex arbore plantas - 300Τantus amor terrae neu ferro laede retunso Semina, ne Ve olea silvestris insere truncos:
Nam saepe incautis pastoribus excidit ignis, Qui furtim pingui primum sub cortice tectus
Georg. II, 287. se extendere libri, eaetendere Ribbeckius. - 292. 296-97. 293. sic Peerlhampus. - 296. pandens ς tendens MPR.- 302. olea Wagnerus, oleas u oleae PR.
54쪽
P. VERGILI MARONI s305 Robora conprendit frondesque elapsus in altas Ingentem caelo sonitum dedit; inde secutus
Per ramos vict0r perque alta cacumina regnat Et totum involvit flammis nemus et ruit atram Ad caelum picea crassus caligine nubem, 310 Praesertim si tempestas a vertice silvis Incubuit glomeratque serens incendia Ventus. Hoc ubi, non a stirpe Valent caesaeque reverti Possunt atque ima similes revirescere terra; Infelix superat soliis oleaster amari S. 315 Nec tibi tam prudens quisquam pei Suadeat auctor Τellurem Borea rigidam Spirante Ino Vere. Rura gelu tum claudit hiems nec semine iacto Concretam patitur radicem adsigere terrae. 0ptuma vinetis satio, cum vere rubenti
320 Candida venit avis longis invisa colubriS, Prima vel autumni sub frigora, cum rapidus Sol Nondum hiemem contingit equis, iam praeterit aestas. Ver adeo frondi nemorum, ver utile silvis; ore tument terrae et genitalia semina p0Scunt. 325 Τum pater omnipotens secundis imbribus Aether C0niugis in gremium laetae descendit et omnis
Magnus alit magno commixtus corpore fetuS. Avia tum res0nant avibus virgulta canoris Et Venerem certis repetunt armenta diebus; 330 Ρarturit almus ager Zephyrique tepentibus auris Laxant arva sinus; superat tener omnibus humor; Inque novos soles audent se germina tuto Credere, nec metuit surgentis pampinu S ad Str084 ut actum caelo magnis aquilonibus imbrem, 335 Sed trudit gemmas et frondes explicat omniS. Non alios prima crescentis origine mundi Inluxisse dies aliumve habuisse tenorem Crediderim: ver illud erat, ver magnus agebat Orbis et hibernis parcebant flatibus Euri, 340 Cum primae lucem pecudes hausere Virumque Terrea progenies duris caput extulit arvis, Inmissaeque ferae silvis et sidera caelo. Nec res hunc tenerae possent perferre laborem, Si non tanta quies iret frigusque caloremque 345 Inter, et exciperet caeli indulgentia terras.
Georg. II, 316. movere u moveri PR.
55쪽
0uod superest, quaecumque premeS Virgulta per agro S, Sparge simo pingui et multa memor occule terra, Aut lapidem bibulum aut squalentis infode conchas; Inter enim labentur aquae tenuisque subibit Halitus atque anim0s tollent Sata; iamque reperti, Qui saxo super atque ingentis pondere testae Urguerent; hoc essus os munimen ad imbris, Hoc, ubi hiulca siti findit canis aestifer arva. Seminibus positis superest diducere terram Saepius ad capita et duros iactare bidentis,
Aut presso exercere solum Sub vomere et ipsa Flectere luctantis inter vineta iuvencos; Τum levis calamos et rasae hastilia virgae Fraxineasque aptare sude 8 furcaSque Valenti S, Viribus eniti quarum et contemnere VentOS Adsuescant summasque sequi tabulata per ulmo S. Ac dum prima novis adolescit frondibus aetas, Parcendum teneris, et dum se laetus ad auraSPalmes agit laxis per purum inmissus habenis, Ipsa acie nondum falcis temptanda, Sed uncis Carpendae manibus frondes interque legendae. Inde ubi iam validis amplexae stirpibus ulmo SExierint, tum stringe comas, tum bracchia tonde Ante reformidant serrum tum denique dura Exerce imperia et ramos conpesce fluentiS. Texendae Saepes etiam et pecuS omne tenendum, Praecipue dum frons tenera inprudensque lab0rum; Cui super indignas hiemes solemque potentem
Silvestres uri adsidue capraeque SequaceSInludunt, pascuntur oves avidaeque tu Vencae. Frigora nec tantum cana concreta pruina Aut gravis incumbens scopulis arentibus aeSt3S,
Quantum illi nocuere greges durique Venenum Dentis et admorso signata in stirpe cicatrix. Non aliam ob culpam Baccho caper omnibus aris Caeditur et veteres ineunt proscaenia ludi Praemiaque ingeniis pagos et compita circum Thesidae posuere atque inter pocula laeti Mollibus in pratis unctos saluere per utre S.
Georg. II, 373-75. damnaverunt Ribbeckius et Peerlhampus. 379. admorso ς a morsu M ad morsum P admorsu R. - 382. in
geniis R ingentis M P in gentis Ribbeckius.
56쪽
P. VERGILI MARONIS 385 Nec non Ausonii , Τroia gens mis8a, coloni Versibus incomptis ludunt risuque soluto Oraque corticibus sumunt horrenda cavatis Et te, Bacche, vocant per carmina laeta tibique Oscilla ex alta suspendunt mollia pinu. 390 Hinc omnis largo pubescit vinea fetu,
Conplentur vallesque cavae saltusque pr0fundi, Et qu0cumque deus circum caput egit honestum. Ergo rite suum Baccho dicemus honorem Carminibus patriis lancesque et liba feremus 395 Et ductus cornu stabit sacer hircus ad aram Pinguiaque in veribus torrebimus exta c0lurniS. Est etiam ille labor curandis vitibus alter, Cui numquam exhausti satis est: namque omne qu0t annis Terque quaterque solum Scindendum glaebaque versis 400 Aeternum frangenda bidentibus, omne levandum Fronde nemus. Redit agricolis labor actus in orbem Atque in se sua per vestigia VolVitur annus. Ac iam olim, seras posuit cum Vinea frondes, Frigidus et silvis aquilo decussit honorem, 405 Iam tum acer curas venientem extendit in annum Rusticus et curvo Saturni dente relictam Persequitur vitem att0ndens singitque putando. Primus humum ladit0, primus devecta cremato Sarmenta et vall0s primus sub tecta referto; 410 Postremus metito. Bis vitibus ingruit umbra, Bis segetem densis obducunt gentibus herbae; Durus uterque labor: laudato ingentia rura, Exiguum colito. Nec non etiam aspera rusci Vimina per silvam et ripis fluvialis arundo Alo Caeditur, incultique exercet cura salicti.
Iam vinctae vites, iam falcem arbusta rep0nunt, Iam canit essectos extremus vinitor antes: Sollicitanda tamen tellus pulvi8que movendus Et iam maturis metuendus Iuppiter uvis. 420 C0ntra non ulla est oleis cultura; neque illae Procurvam exspectant falcem rastrosque tenaciS, Cum semel haeserunt arvis auras que tulerunt; Ipsa satis tellus, cum dente recluditur unc0, Sufficit humorem et gravidas, cum V0mere, frugeS.
42b Η0c pinguem et placitam Paci nutritor olivam.
57쪽
Ρ0ma qu0que, ut primum truncos Sensere valentis Et viris habuere suas, ad sidera raptim Vi propria nituntur opisque haud indiga n0strae. Nec minus interea fetu nemus omne graIescit Sanguineisque inculta rubent aviaria bacis. Τondentur cytisi, taedas silva alta ministrat, Ρascunturque ignes nocturni et lumina fundunt. Et dubitant homines serere atque inpendere curam Quid maiora sequar salices humilesque genestae Aut illae pec0ri frondem aut pastoribus umbram Sufficiunt saepemque satis et pabula melli Et iuvat undantem buxo spectare Cytorum Naryciaeque picis lucos, iuvat arva videre Non rastris, hominum non ulli obnoxia curae. Ipsae Caucasio steriles in vertice silvae, Quas animosi Euri adsidue franguntque seruntque, Dant alios aliae fetus, dant utile lignum Navigiis pin0s, domibus cedrumque cupreS80Sque. Hinc radios trivere rotis, hinc tympana plaustris Agricolae et pandas ratibus posuere carin3S. Viminibus salices secundae, frondibus ulmi, At myrtus validis hastilibus et b0na bello
Cornus, Ituraeos taxi torquentur in arcUS. Nec tiliae leves aut torno rasile buxum Non formam accipiunt ferroque cavantur acuto. Nec non et torrentem undam levis innatat alnus, Missa Pado; nec non et apes examina condunt Corticibusque cavis vitiosaeque ilicis alveo.
Quid memorandum aeque Baccheia dona tulerunt Bacchus et ad culpam caussas dedit; ille furentis Centauros leto domuit, Rhoetumque Pholumque Et magno Hylaeum Lapithis cratere minantem.JO fortunatos nimium, sua si bona norint,
Agric0last quibus ipsa procul discordibus armis
Fundit humo facilem victum iustissima tellus. Si non ingentem foribus domus alta superbis Mane salutantum totis vomit aedibus undam, Nec varios inhiant pulchra testudine postis Inclusasque auro vestes Ephyreiaque aera, Alba neque Assyrio fucatur lana Veneno
Georg. II, 433. ejecit Ribbeckius. - 454-57. damnaverunt Peerl-kampus et Hanovius. - 461. inelusasque PR inlusasque SerVius.
58쪽
P. VERGILI MAR0NIS Nec casia liquidi corrumpitur usus olivi: At secura quies et nescia sallere vita, Dives opum variarum, at latis otia fundis Speluncae vivique lacus et frigida Τempe
470 Mi igitusque boum mollesque sub arbore somni Non absunt; illic saltus ac lustra ferarum Et patiens operum exiguoque ad Sueta iuventus, Sacra deum sanctique patres; extrema per ill08 Iustitia excedens terris vestigia fecit. 475 Me vero primum dulces ante omnia Musae, Quarum sacra fero ingenti percuSSUS amore, Accipiant caelique vias et sidera monStrent, Desectus solis varios lunaeque labores; Unde tremor terris, qua vi maria alta tumescant 480 Obicibus ruptis rursusque in se ipsa reSidant, Quid tantum 0ceano properent se tinguere Soles Hiberni, vel quae tardis mora noctibus obstet. Sin, has ne possim naturae accedere partiS, Frigidus obstiterit circum praecordia SanguiS:
485 Rura mihi et rigui placeant in vallibus amnes, Flumina amem silvasque inglorius. 0 ubi campi Spercheosque et virginibus bacchata Lacaenis Taygetal 0, qui me gelidis convallibus Haemi Sistat et ingenti ramorum protegat umbrat
490 Felix, qui potuit rerum cogn0Scere c3USS3S, Atque metus omnis et inexorabile fatum Subiecit pedibus strepitumque Acherontis aV3ri. Fortunatus et ille, deos qui novit agrestis, Ρanaque Silvanumque senem Nymphasque SororeS495 Illum non populi fasces, non purpura regum Flexit et insidos agitans discordia fratres Aut coniurato descendens Dacus ab Histro, Non res Romanae perituraque regna; neque ille Aut doluit miserans inopem aut invidit habenti. 500 Quos rami fructus, quos ipsa volentia rura Sponte tulere sua, carpsit; nec seri ea iura Insanumque larum aut populi tabularia vidit. Sollicitant alii remis laeta caeca ruuntque In ferrum, penetrant aulas et limina regum; 505 Hic petit excidiis urbem miserosque Penatis, Ut gemma bibat et Sarrano dormiat ostro;
Georg. II, 467. vita M vitam PR.
59쪽
Condit opes alius defossoque incubat auro; Hic stupet attunitus rostris; hunc plausus hiantem Per cuneos - geminatus enim plebiSque patrumque Corripuit; gaudent perfusi sanguine fratrum, Exsilioque domos et dulcia limina mutant Atque alio patriam quaerunt Sub Sole iacentem. Agricola incurvo terram dimoxit aratro: Hinc anni labor, hinc patriam parvosque Penates
Sustinet, hinc armenta boum merito Sque iuvencos. Nec requies, quin aut p0mi S exuberet annus Aut fetu pecorum aut Cereali S mergite culmi, Proventuque oneret Sulco S atque horrea Vincat.
Venit hiems: teritur Sicyonia baca trapetis, Glande sues laeti redeunt, dant arbuta silvae; Et varios ponit latus autumnus et alte Mitis in apricis coquitur vindemia SaxiS. Interea dulces pendent circum o Scula nati, Casta pudicitiam servat domus, ubera Vaccae Lactea demittunt pinguesque in gramine laeto Inter se adversis luctantur cornibus haedi. Ipse dies agitat festos fususque per herbam, Ignis ubi in medio et socii cratera coron3nt, Τe libans, Lenaee, Vocat pecorisque magistri SVelocis iaculi certamina ponit in ulmo, Corporaque agresti nudant praedura palaeStrae.
Hanc olim veteres vitam coluere Sabini, Hanc Remus et frater, sic sortis Etruria crevit Scilicet et rerum facta est pulcherrima Roma, Septemque una sibi muro circumdedit arces. Ante etiam sceptrum Dictaei regis et ante Inpia quam caesis gens est epulata iuvencis, Aureus haec vitam in terris Saturnus agebat; Necdum etiam audierant inflari classica, necdum Inpositos duris crepitare incudibus enses. Sed nos inmensum spatiis confecimUS aequor, Et iam tempus equum fumantia solvere colla.
Georg. II, 514. hinc anni libri, hic anni Marhlandus. - penates unepotes PR. - mantia M spumantia PR.
60쪽
Te qu0que, magna Pales, et te memorande canemus Pastor ab Amphryso, Vos, Silvae amneSque LScaei.
Cetera, quae VacuaS tenuiSSent carmine mentes,
Omnia iam volgata: quis aut Eurysthea durum 5 Aut inlaudati nescit Busiridis aras Cui non dictus Hylas puer et Latonia Delos Hipp0dameque umeroque Pelops insignis eburno,
Acer equis Τemptanda via est, qua me qu0que p0SSim Τοllere humo victorque virum volitare per or3.10 Primus ego in patriam mecum, modo Vita SuperSit, Aonio rediens deducam vertice Musa SPrimus Idumaeas reseram tibi, Mantua, palmas Et viridi in campo templum de marmore ponam Propter aquam, tardis ingens ubi flexibus errat 15 Mincius et tenera praetexit arundine rip3S. In medio mihi Caesar erit templumque tenebit. Illi victor ego et Τyrio conspectus in 0Stro Centum quadriiugos agitabo ad flumina curruS. Cuncta mihi Alpheum linquens lucosque Molorchi 20 Cursibus et crudo decernet Graecia caeStu. Ipse caput t0nsae foliis ornatus olivae Dona feram. Iam nunc sollemnis ducere p0mpas Ad delubra iuvat caesosque videre iuvenc0S, Vel scaena ut versis discedat frontibus utque 25 Purpurea intexti tollant aulaea Britanni.