장음표시 사용
311쪽
, etc. ,, I ergo constat non suisse deceptos. u. Nec deceytores . Hoc enim omnino repu gnat, Sive ariendatur ad ipsosmet testes, sive ad naturam factorum quae reseruntur. I.' Testes sunt vir i rudes et meheii, qui sanctam et Sublimem doctrinam, intrabiliaque morum Praece
Pta , sed tamen severa , et omnibus praejudiciis et cupiditatibus contrario praedicant; qui Stylo simplici et candido, sine ullo animi motu , λ-cta splendidissima Christique moriem et supplicia reserunt; qui sua vitia, suam ignorantiam, auas Contentiones, 4ngenue confitentur; qui vel levissimas cireumstantias describunt; tempora oca, numerum testium, personarum nomen designantes; qui vitam integram, ab omni suspicione alienam, et ipsorum paganorum judicio stupendam , egerunt ; qui omnia vitae commoda spernebant, nec ullum fructum nullumque Praemium in hac vita speramant, nec in altera Sperare de mendacio potuissent; qui suum testimonium miraculis claris, apertis et innumeris confirmarunt; testes denique, qui labores immen-Sos, innumera pericula, eontemptum et infamiam non refugiunt, quin otiam suum sanguinem enfundere, et erudelem moriem subire non reeUsant , in confirmationem factorum quae τeserunt;
porro quis unquam crediderit hujusmodi testes in deceptionis suspicionem venire posse Z u.' Α-gitur de saetis grasissimis, diuturnis, publicis
et recentibus: de mortuorum resurrectione, de ratione infirmitatum, panum muItiplicatione, etc. , per tres annos εaepius et coram frequenti
inultitudine repetitis , in mediis urbibus peris rime peractis, quorum proinde falsitas etiam aridioribus potuisset deerehendi; porro quis uri quam sibi persuadeat di quos testes ignotos, eirca hujusmodi facta, universo orbi illudere potuisse r Nonne statun reclamaarent adversus fraum
312쪽
dem tot iudaei m pagani, suae quique religioni tot praejudiciis et 'cupiditatibus addicti rΕt vero sit uti exemplum resurrectio Christi , omnium miraculorum splendidissimum. Praeteris quam quod factum istud reserim' a testibus quos decipere uoluisse, constat ex iis quae mox diximus de eorum caracteribus; certum est insuper eos minime potuisse decipere. Factum istud erat omnino gravissimum, et ipsius admissa veritate Judaei necessario deicidae haberi debuissent; proindeque praedictum illud palam a Christo fuisse non ignorantes, sepulcrum sedulo custodiri iusserunt; fraus igitur, viso Sepulcro, Statim aperte detecta suisset, nisi dicatur apostolos corpus sustulisse. Porro id omnino et epuguat snam id evenisset vel custodibus dormientibus , vel iis corruptis, aut vi expulsis, vel per vias Subterraneas; atqui neutrum dici potest: non dormientibus custodientibus, tum quia id de tota cohorte bene disciplinata et electa supponi non potest; tum quia non potuisset sigillum frangi et lapis ingens removeri, quin suissent Strepitu excitati; tum quia linteaminibus detrahendis apostoli tempus non absumpsissent; tum quia custodes graves sane poenas dedissent, nedum Praemium accepissent; tandem quia iam nullum ESSet eorum testimonium, quo Judaei, in hoc
assererido, innituntur. a. Nou corruptis custodibus ; tum quia sine spe et divitiis erant apostoli; tum quia timuissetit ne id mili es declararent; tum quia Iudaei milites et apostolos sup-Pliciis coegissent ut id saterentur, aut saltem id apostolis obiecissent . 3.o Non vim adhibendo; tum quia impotentes, ignavi et perterriti erant a Postoli, nec ullum motivum hanere Poterant ;quis enim sibi persuadeat eos qui Christum viventem metu deseruerant, post ejus mortem mi-
Iites aggredi ausos suisset Tum quia stati in a Judaeis ob tantum scelus in publicam auctoritatem supplicio damnati fuissem. .. 4.' per
313쪽
vias subterraneas; tum quia non fuisset Daetum sigillum nec lapis revolutus; tum quia supersulsissent vestigia; tum quia strepitus auditi fuissent; ium quia id fieri non potuit unius diei spatio; tum quia sepalcrum erat in rupe excaVatum. Praeterea Iudaeos publice arguunt apostoli quasi pecuniam militibus dedissent, ut isti as . sererent corpus Christi, se dormientibus, a discipulis suisse sublatum; illi tamen nihil juridice reponunt, nullas fieri jubent inquisitiones, nec apostolos quasi gentis suae calumniatores condemnant, et praedicantibus iis tantummodo interdicunt ne ultra in nomine Jesu loquantur, adeo iis manifesta erat Christi resurrectio, et impossibilitas eam serio denegandi. Ergo facto. rum Novi Testamenti veritas omnino inconcus
Id confiteri cogitur ipsemet Bousseau his verbis r is Direm nol, che I' istoria deI Vangelo e, , iuventata a capricctot Mio amico, non s'inis, , venta eosi ; e i niti di Socrate, di cui niun,, dubita, son meno attestati di quei di Gestiis Cristo. In realta , d uti allonianare Ia di ineol ,, ta Senga distruggeria. Sarebbe tanto pili in- ,, concepibile, che Pili uomini d' accordo aves. ,, sero formato questo libro, di quello elie uu, , solo ti' abhia sornito ii soggetto, e I' Evangeis Io ha dei caratteri di verita si magnifici, si ,, Sorprendenti, Si perlattamente inimitabili etiais r inventore sarebbe piu grande degli eroi ,, .
Pasgetra relationem librorum Novi Testamenti, aliam etiam probationem suppeditat constans et unanimis traditio. Certum est enim statim post mortem Christi miracula ejus admissa suisse . Circa id unanimes erant Iudaei, catholici ,
314쪽
quin etiam pagani, siquidem de iis loquuntur scri-stores sacri, sive in evangeliis, sive in episto-
is suis tamquam de rebus certis et ubique notis. Etenim sundamenta erant religionis christianae, Proindeque divulgata erant in universo orbe apud varias gentes quae fidem amplexae erant snec converti potuissent tot judaei et pagani, nisi revera haec tamquam indubitata admisissent; et post promulgationem Librorum Sacrorum undique reclamassem, si res in iis contentae no vae et incognitae fuissent. Hujus praeterea traditionis testes sunt quotquot ab initio exstiterunt in Ecclesia scriptores. Tertullianus , Tatianus , Origenes, Min. Felix, Clemens AleX., non SO Ium haec facta reserunt, sed etiam probant, ut omnibus notum est. Judaei ipsimet non neg/bant, sed ea daemoniis tribuebant, ut constat ex Ter
Cela. lib. I, n. 28 et 38 , et ex diversis locis apud Talmud. , quae refert Bullet in hist. christ.
tis erant haec miracula, ut christianos vocarent incantatores et, in Ner. c. I 6, et Luciari. des
morte peregr. Hinc Tiberius Christum numero Deorum referre voluit, audita sema miraculorum ejus et visis actis Pilati ceae Tert. aρOI. c. 5 . Hinc Alexander Severus Christum coluit ex Lamprid. in Moer. . Praeterea resert Calcidius
visam esse stellam Deum nunciantem, quam Secuti sunt Chaldaei comm. in Tir; ι. . Phlegoaecidisse desectionem solis hora sexta, et terraemotum anno quarto uou olympiadis lib. xIII.
.chron. . Idem reserebant Tallus apud Asrieanum tib. Miti . hist. , et annales populi romani exi ora. αροψ.- ωρ. a I; et, Ex: Luc. Upud Eus. , lib. Celsus fatetur Christum . in AEgyptum abiisse, ibique magiam edoctum fuisse, quod evidenter probat ipsum miracula Christi non negasse, sed daemoniis tribuisse , ut
315쪽
ras . --- reterre possemus, Sed haee evidenter satis probant traditione .constanti et universali admissa fuisse facta mirisculosa quast in Evangeliis leguntur. Porro quis tam desipiens esse potest, tam hebes et stupidus, qui dubitet de lactis quae tam
Constanter et unanimiter ab omnibus, vel iis etiam quorum ea negare intererat, admissa sunt Quodnain est factum in tota stuliquitate . cujus veritas tam certo et universali testimonio sund
tur Z Ipsamet sacta Alexandri et Caesaris, doquibus nemo dubitat, nou aoque testata Fiant.
Si mira lis a Christo peractis fides non
hibeatur, quamvis tam inconcussis testimoniis iu- nitantur, superest aliud argumentum cui pervicacissima cedere cogetur obstinatio. Haec enim Lacta neems riam eonnexionem habent cum alio indubitato et permanenti, scilicet generis ρο-- ni conversione. ImpossibiIo est enim religionem praejudiciis et cupiditatibus adversam, humanis Praesidiis destitutam, quinimo modis omnibus im- Pugnatam, Per universum orhem celeriter et modo termanenti diffusam fuisse, nis, emtissimis et Pro-atissimis signis veritas eius manifestata fuerit; atqui religio enristiana 1 cupiditatibus et praejudiciis erat opposita, siquidem dura et austera tradit praecepta , honorum et honorum contemptum. xaniuriarem eondonationem , .euiuslibet Iibidinis sugam, etc., et proponit dogmata raticuli imper via, quibus eontundebditur Philosophorum super-hia, destrueta colebat relig o mosaica et cultus Deorum quos urbs mundi domina venerabatur,
ut his substitueretur cultus Christi a Judaeis ignominioso supplieto d.mnati. α' Humanis Praesidiis erat destitata; sive ex Parte praeeonum qui rudes et ignari erant, ex infima plebe et 'gente
ab aliis despecta et contempta desumpti ; Sive
316쪽
ex parte eorum quibus annuntiabatur, stilicet judaeorum et, paganorum qui suis ritibus, suae
religioni praejudiciis et cupiditatibus addictim ant, et quibus suadendum erat ut legem duram: et austeram, religionemque novam et suas oppositam amplecterentur; sive ex parte motivorum, cum nullum temporale emolumentum, nullum terrestre bonum, sed potius aerumnas, igno-aminiam et supplicia pollicita sit; sive ex parte mediorum adhibitorum, cum nulla vis aut potestas humana, nulla Eloquentia, nullae artes aut
Blanditiae ab apostolis adhibitae suerint; sed Potius durae veritatis simplex et publica expositio, factorum aperta praedicatio in iis locis et temporibus ubi fraudem detegere tam iacile erat, iis viris litterarum studio deditis, quos a religione qualibet avertebat stulta et obstinata indisse Arentia. 3' Tandem suit modis omnibus impugnata. In ipsam quippe conspirarunt philosophorum
subtilitas, populorum superstitio,. tyrannorum immanitas et omnia suppliciorum genera. Nemo enim 'tam.rudis in historia, qui nesciat immensam multitudinem hominum utriusque sexus, eu-jusque aetatis et conditionis per tria saecula, ob religionem, spem omnem terrenorum abi iecisse, et immania supplicia pertuli ex constat ex edictis imperatorum, ex actis martyrum, ex Scribarum publicorum commentariis, ex historia et traditione constanti et universali; et ideo imp ratoribus statuae, et veluti trophaea erecta Sunt, quasi religionem destruxissent . Et tamen haec religio statim ab incunabulis, et ante imperatores conversos, adeo dictusa est ut, teste Plinio, non civitates tantum sed vicos etiam atque agros pervagata sit; et Tertuli. ad senatum et ad imis peratores dicere non dubitaverit: is Hesterni su- mus, et Vestra omnia implemus, urbes, ca- ,, Stra, Palatium, senatum, sorum; sola vobisse relinquimus templa vol. cap. 34 ,,. Ergo Praeclare Auguat. o Si facta esae miracula non
317쪽
creduut, hoc nobis unum grande miraculum ,, sussicit, quod terrarum orbis sine ullis miraeulis credidit i. Varias causas' assignant increduli quibus tribui posse credunt religionis propagationem, et asserunt exempla aliarum salsarum; at quaecumque suerit animorum dispositio, nulla unquam causa naturalis assignari potest, cur religio haec tam auStera, omnibus modis impugnata, cupiditatibus contraria, admissa saerit nisi certo constiterit ejus veritas. Non haec est enim indoles humana; et brevi mortis et suppliciorum metus, ignominiae formido, difficultas eam observandi, quodlibet motivum naturale superasset. Quaelibet alias ' rationes utilitati cedunt, saltem in multitudine, nisi veritate et conscientia fundentur . Ideoque eaedem causae in aliis circumstantiis non eumdem essectum produxere. Nobis opponi nequit salsarum religionum propagatio, cum nulla sit quae eadem obstacula, easdem dissicultates vincendas habuerit. Ergo tum ex relatione librorum Novi Testamenti, tum ex traditione constanti et universa li, tum ex lactis subsequentibus, certissime constat Christi miraeulorum veritas, proindeque divina est religio ehristiana o
318쪽
Pisauri die 7 Decembris I 85IVIDIT
PHILIPPO MONACELLI Antonius Canonie. Coli