장음표시 사용
71쪽
Examinantur, quae dixit Galenus contra Lycori S probatur eius sententia de corpore conglutis to ex semine,-menHruo.
Nientio Galeni erat demonstrare Lyco Hippo eratem bene fuisse loquutu sec
dum Omnes tres illos modos, quos Lycus Proposuerat. Applicat igitur principia a seposita ad hoc demonstradum , & inquit primo, calidum innatu benὸ dici ab Hippocrate plurimum secundum rationem substantiae . Inquit, quod Lycus ignorauit, aliter in simplicibus, aliter in commistis dici aliquid magnum,&paruu, plurimum. In simplicibus quidem dicitur se
cundum extensionem, quia labia sunt eiusdem natur Sic dicemus in magno cubiculo esse plurimum aeris, in exiguo paruum s in commissis vero, id est in illis in quibus est compositio multarum partium, ut est in Animal1bus, unurn d citur plurimum, non simpliciter, sed in compara tione , & proportione ad alia:ut dicimus e se plurimum Cerebri in Puerulo , & minimum cerebri in Elephante , cum tamen in isto cer
brum sit multo maius. Ra tio est, quia dicimu.
72쪽
i in uni cerebri in proportione , & co imparatiore ad alias te in puero ad alias partes in Ele- unte. State igitur isto principio recte Hippocrates dicit,in Plieris esse plurimum calidi innat illius
scilicet corporeae substantiae, quam ponit Galenusia comparatione ad alias partes, quae postea aduetiunt buic corpori primigeneo, q u od qu id em, i ta quit Gas eritis,aos videbimus esse veris S mum, si qui - όim i n In fata leonin iae si n t sangu hieae, quem ad motum senes evadunt exangues, quos propterea dicimus habere parum calidis, istud enim calidum inna tum semper decrescit crescetibus maxime aliis partibus in corporis augumento. Quare eum sic sem-yer minuatur in senibus, remanec valde pusillum it jectu aliarum partium, sicuti in Infantibus, &ere ntibus est valde multum secundum eandem proportione. Si igitur vellet Hi ppocrates,ca idu minnatum esse plurimum in crescentibus simpliciter ratione substati aliquid dicet Lycus; sed no intelletit Hippocrate, quia vult callidum in natu dici plurimum in ratione sub sfantiae non simpliciter, sed in proportione praedicta. Et sic dictu Hippocratis
veriscatur secudum primum modum a Lyco pro positum. Verificatur etiam in secundo modo, qui rar, v c inrelligeretur plurimas calor in ratione
qualitatis, quia propriae quali ta res non possu n t separari a substantia. Quare cum sit plurimus secun-ἐum substantiam, etiam debet esse verum, quod est
73쪽
plurimus secundum qualitatem, qua eadem ratio. ne etiam veri scatur in tertio modo, secundum si cultatem scilicet, & vigorem actionis, etenim istud Omne necessarid consequitur ad duo alia ad pluri mam substantiam,&consequenter plurimam qualitatem. Nec est Hippocrates abusus vocubulo plurimi; nam, ut monstrat Galenus qu a m u is Prolixe, iste modus loquendi est usitatus etiam in qualitatibus,&facultatibus activis,ut scilicet dicatur plurimae , vel non plurimae. Haec igitur Galenus. Co
tra quem Oportet dicere, non autem contra sin
gula , sed contra ea , quae sunt ad nostrum pro- post tam , ne prolixitate rem inlisoluamus, quam volumus esse dilucidam . V1dendum autem est modestitis, quam i pie contra Lycon. Vt itaque etiam dicamus reuerenter, dicamus solum per modum quaesiti , qui modus etiam faciet, Vt f. 1 ior sit deffensio Gallaint, si aliquis ex Medicis voluerit esse pro ipso . Quaero igitur primo ,. an velit Galenus, e sse etiam calorem innatum iaplantis, dubio procul debet veste , quia planta: vivunt , & sine hoc calido non est vita, non se.
lam ut Zicit PKylosophus , sed ut dicit sensus
ipse, & commune experimentum , . Peto m0do ab ipso , quomodo in illis sit hoc corpns
conglutinatum ex semine , & menstruo, si ibi
non est semen . neque menstruum E quod si ij xerit esse aliquid proportionale , primo debe-
74쪽
bat hoc aguertere , deinde oportebat istud ostendere , ut facit Aristoteles de proportionale cor-4is. Ostenditur enim pars in planta , qua: primo nascitur vltimὁ moritur, & hoc est illud proportionaim a quod si talis pars est illα ,
quae primo nascitur , non erit ante ipsum corpus , quod dixit calidu- isnatum , , primo nascens . Quaero secundo . Quomodo in animalibus generatis ex putredine ostendet mihi esse i- stud corpus concretum ex semine, & menstruo, cum neutrum, ibi sit 3 Et si aduertamus illorum generationem , numquam possiimus cogitar
in ea primo haberi aliud corpus, quod calidum
innatum debeat vocari. Sed, ut dicebam in principio , necessarium est illum , qui vult versare circα particularita ignoratis communibus incidere in hos errores. Calor certe temperamenti est in omnibus istis , & habet omnes illas ficultates, quas diximus in princ pio, &sunt precisae facultates, calidi innati. Tertio quaero. Is tud corpus , quod est calidi innati in illis animalibus perfectis , ut in homine, & alijs in quibus est , quoniam in illis haec est prima coniunctio, quam dicit Galenus, quaero ubi est 3 Nam si est corpus , debet esse alicubi. Ostendat aliquis si
potest, quia in Galeno non satis liquet. Cum e. nim constituisset hoc calidum, dicit illi ad genegari membra, &statim inquit,esse hoc corpus plu-X et rimum
75쪽
guinea vir una velit hunc sani rinem ubique da sper. sum esse ces id umin natum, non patet: nec rationabile est, ut dicatu r, quia hoc non est corpus coniunctum ex sanguine menstruo, & semitae, sed est sara guis ex nutritione nascens, ut etiam postea in .A
dultis. Peto igitur mihi ostendi, ubi sit hpc corpus, quod primo nascitur, & primo se habet ad to.
xIus constitutionem, cui omnia alia ad nascanturi Quaero etiam, an sit necessarium calidum innatum
esse diffusum per totu corpus, ita ut sit in unoquO- 'ue minimo I Ego quidem pro certo habeo ita, debere esse, quia in corpore animato quodlibet minimum vivit, tk quodlibet minimum pallium, constituenti una corpus, est animatum , quod penitus nequit esse sine calido innato . Peto igitur mihi ostendi, si hoc calidum innatum est cor S, qualedicit Galenus, quomodo diffunditur peri Omnes minimas partes, nisi concedamus corpuS penetrare corpus ' si solum diffunditur , & iuxta ponit ut e trinsece partibus, ipse partes secundum se non vibuent, abo possunt autem nutriri, nisi attrahant ali mentum . quomodo attrahent, si non vivent si
ut magnes ferrum attrahent extra se . 'Sed oportet, ut intra admittant,&ut nutriantur Fibrae etiam ad
attrahendum inertit frustra, si ibi non adest anima,&calidum innatum, quod est illius instrumentum ad utendum illis fibris. Sed debet concoqui alime
76쪽
litani,clλ is r- ο haec omnia persic mi uir Quς- ro insuper circa illam concretionem, quam ponis G senu sin unis . . sanguinis men stru i la tibito, hoc pacto. Non test d ubium, quo a se inpia habet vim activam , & sanguis menstri in s habet vim ipassu a , vel, ut dicunt M edici semen cocumit ad prod tactio-nm istus, E actiae, S passi, e . Ho c n u n c n i hi l ad me. Non reuocatur in dubrim, qui n ibi sit actiuum, &passivum. Qui aer igitur, Cur non δgunt,& patiuntur 3 Vbicumque enim sunt prosinqua a
ctiuum,& passiunm, & oihil impedit, necessarium
est sequi actionem .For ted icet aliquis, etiam in mi stis est calidum, sigidum, huna id una, & siccum, &tamen non agunt, & partu n t ut i n u i cem. Ad uerae-ι dum est, qubdistas ut facta viis m, & cl Bu exierursub una forma, quae quidem forma continet illam unionem. Hic nihil tale dicit Galeous , Mnc el63mi potest cogitaris navi semen, & aloen sisum is leoniunguntur:n pn anaist tentia propripi Saturδs vedicit Galenus, adeo ut resultra quid rertium, Ut resulta t ex elementis, sed permanet in illa comixtione, veluti puto iuxta posita. Cum igitur nihil impediat, quin agant, & patiantur iuxta scias conditiones, non video qua ratione in tali statu per m neant. Vnde etiam quaero.Iliud cor pus, quod voca
77쪽
tur calidum innatum est ne sub aliqua forma, ita ut coimeatur in tali esse Quod si est sub aliqua forma
est ne vitium, & animatu 3 Si dicamus,quoa non est vivum, nec anima tu, quomodo praecipua pars viventis non est vitia, nec ammatast Si dicamus,quod vivit,iam est contra medicos, quia nondum cor est
factu in quo est principiu vitae, & sic habebitur vita sine principio vite. Sed prςterea istud corpus nodum est instrumentariu, ut dicit Galenu s, qui dicit illi postea ad nosci instrumenta si non est instrume-
tartu, quomodo erit animatu, si anima est actus coniporis naturalis instrumetari Θ Quocirca habet Galenus sententia plenam ambiguitatis, quas ego sic breuiter proposui. Si enim voluissem considerare singula dicta Galent,potuissem quaerere multo plura, sed ista pro re nostra sufficiant. Quod si aliquis respondebit istis quaestis, ut dicebat Plato, vicerit ille, & erit non ta quam inimicus, sed tamquam amicus. Nihil eni ni aliud quaerimus, quam ut Aristoteles dicebat veritatem, & naturam entium. Si afferantur responsones, & declarationes ex rei natura, non parum fuerimus lucrati, qui scilicet didi
78쪽
Silucidatur dictum Lyci . Et exponitur particula ibor. I erim. 67. qui crescunt, sic c. I NiIcendum ad c superest pro plena declaratione aliquid partim pro Lyco partim pro
re ipsa . Pro L o quidem animaduertendum est , quod non male dixit, quando dixit calorem in Iuuenibus pro ratione substantis esse maiorem, qua in Pueris, quia corporis in oles sit maior. Innititu r enim hoc dictima principio proposito, qd calor innatus debet haberi in unoquoque minimo corporis . Est autem calor euidenter aliquod, quod extenditur ad materiam,& est aliquid, quod adnectit sibi quantitate materiae, in ratione suae substantiae. Quare ex mole corporis necessario recipit incrementum, quantum ad propria substantia , quia
Omne materiale recipit incremenetum sue naturae ex materia, in qua est maiori,&minori. Non male
etiam inter praetatur Lycus Aphorismu,quod Hippocrates bene dixerit appellando plurimu ni calore ex vi operandis, hunc enim esse Hippocratis sensum paulo pos dicemus . Sed male reprehendit Hippocratem de abusu vocaboli, nollens dici de vi agendi plurimu , vel no plurimum, sed validum, & non validum. Cum enim hoc secundum recipiatur, non
79쪽
tamen primum est inusitatu , sed, &apud PopuIu, qui est arbuer Joeu vis, & apud scriptores habe.tur hic usus, unde de vi, & robore ad agedum diea,tur plurimum, non plurimu. Sila etiam apud Ariastotelem habςbimus vim plurim' in age 'di, α non plurima,& dicimus communiter, plurimum posse. 'imo etiam in Agistotele Ii bebimu3 vim agedi finitanλα infinit m,quae omnia ad idem reseru- lux. Est autem Aristotelis doctrina, quod debemus' xj juq th, p 03 s sunt is viii, &apud multitudi, nζm in boc ben*xeprehendit Galenus Lycon. Ex h*c quantum ad ipsum anxiam modo ad rem pio totius eripi icatioriis dj lucidarione pure ego non aliter Gui eloquu tum Hippocratem in il
Io A phorismo , qu in respiciendo in calore in naxo robur actionis, oc vim ad agend*m modo e .mQ
plurimo egere alimento i & reddit racionem , alio
80쪽
andigere ipsos paucis similibus , via a multis ei albrextinguitur ista extinctio nihil aliud est, quam
impedimensum actionis, ut magis repatiatur a ut trimento quam Possi i agere ad ipsum conue tendum G Ad idem facit id quod sequitur, quod non
corripiantur aebribus acutis ratio est , quia calor hon ediistens robustu s ad agendum nota potest mouere multam materiam, sed segniter se habet admouendum Vnde febres languidae,& ut dicebat A vicenna sepultae, in his genera nitar. Similiter puto ex Aphorismo an te cedente ide haberi, quod scilicet calor accipiatur rati eroboris ad agendum, quia inquit Hippocrates . Pueros dissiculi 1l forrcieiunium, & inter ipsos maxime, qui sunt vividi Ores; istud vividius nihil aliud importat, quam pro-plitudinem,& vigore ad agendum. Quare ego miror Fu r recurratur i n expositionetiui u s A pho rism i ad sensus tam remotos, cum in ipsa li tera omnia pia na si ii t in seia sub quem posuit Lycus. Sed dicu i i iuuenes habent emcacius calidum, quia concoquunt duriora alimenta , quia simi in moribus vegetiores'. Ratio deceptionis istorum est non bene etem intelligere . Quando dicitur in Pueris esse maiorem calorem, quantum ad vim agendi, hoc est maxime sensatum,s1 intelligatur, qualem actionem praestet hic caloniton solum enim debet concoque re,sed concoquere elixando,ut si plenior distribu tio, ad faciendam auctionem. Dcbet facere 1llam distri-