장음표시 사용
51쪽
tionis. Vnus igitur locus est secundo de Gene ratione Animalis capite 3. in his verbis. Sed omnis auim ue virtus, siue potetia corpus altu articia paremidetur, idque magis diuinumquam ea quae elementa appellantur. Et subiungit post pauca, Imest enim insemine omnium, quod facit tricundasint femina. ideli et Dod calor vocatur. idque non ignis, non talis facultas aliqua,sse piritus,qui insemine,
spumosoque corpore continetur , natura qua in eo spiritu est proportiones resipondens elemento Heliam. ut post pauca. At ero Solis calor, gu Animaliunonmqdo, quisemine continetur, veru etiam i qm excre--nt sit tamen id, quo principiu habet vitale. Et co ludes, Caeteris calore in Animalib. colentum, nec eveesse, nec ab igne origi uem ducere apertum ess ex bis.
Sunt alij loci eis de in libris de Generatione Animalium, qui istud idem videntur attestari. Est y
libro capite II. talis sententia. uoniam humor is terra spiritus in humore , calor Animalis in iniuerso e L ita ut quodumoLplena snt animae omnia, & subdit . quamobrem confiniit celeriter cum calor illi comprebensus , siue exceptus est , comprehenditur autem, et i humoribus corporeis incatiscentibus citur , γlut bulla pumosae. Haec omnia Aristoteles tribuit calo ri ill i, quem dicit in uniuerso, & pro p ter quo
dicit omnia quod amodo plena esse animae. Iterum est locus 4 de Generatione Animalium capite
52쪽
tur ad ponen dys ih R riuias secundum Aristotelem. Et nos totum illud caput considerabimus in tractatu de Coeli, essicientia in mundum sub
lunatam; nunc autem, pro re quam agimus sunt praesertim verba illa, quae sic habent. Luna autem principium est propter Solis Societatem receptunque lucis. Fit autem quasi alter Sol minor, quamobrem condiscit ad omnes geuerationes perfectione s calores enim, stes refrigerationes cum moderatione quadam geuerationes sine moderatione corruptiones e sic ut . Adsunt
alij loci, & duo in Metheoris. primus est 2. libro
summa vi capite a. qui schab et . Sol autem in cessare facit commouetflatus, debiles enim, stes paucas exissentes exbalationes extinguit, T ampliori calido illud, quod tu exbalatione minus exiniit di gregat. Alter locus est in ea de Σ. summa 3. capite 2. su billis verbis . Propter ean em causam, circa ech fes Lunae aliquando accidit fieri terraemotum, qua do enim prope est interpositio , nondum quidem euomnino deficiens lumen, cin calidum, quod a Sole. I ii
his Oibus Iocis videtur Phylosophus quodam, calidum, vel quodam coeleste participare mundo subhinari, unde poterut habere aliquod fundamentum, qui calidum innatum reuocant ad aliquid supra elementa coelestis substantiae. Est modo Auerro es habitus pricipuus inter Phil
53쪽
sophi interpretes, qui aliquibus in locis huiuscemodi aliquod proti uncia i . Vnus locus est
mul la disputa i secundum varias se n tentias, deuenit ad Ari litotelem, & cum ea proposuisset, quae ad illam disputationem attinebant, habet haec verba. Et quia ista emiua non faciunt hoc, ni si per calorem, qui es in eis, ω calor luis non facit nisi
calefactionem, aut de icationem, non muriam neque formam animatam , dicit Ari Ioteles in libro de Ani malibus , quod inye calor non ea ignis, meque igneus ignis eum corru Nit animalia, nou generat si e auri eator generat. Et post pauca subiungit. Unde Aristoteles dicit, quod homogeneratur ex homine, et Sole, 0 faueras em ille calor ex terra, in aqua ex calore Solis admi o cum calore Aianumssellarum, Et subium nil calor igitur Solis in fleuarum diffusus in quin, terra generat animalia ex tutrefactione nati, in Dniversa liter omnia, prae siunt em non seminae. Alter
Iocas est 4n libro de substantia orbis capite secundo ubi cum exposuisset opi mos em Aristote is subjun git haec verbae. Et Expositores dant secu mcausa illuminationem stiliter, dicunt enim, quiad lux in eo, quod ii detur lux caleficer , audis, resectitist
ετ dic vi , quod nou est de acciden tibus prapn s i ui sed de accidentibus communibus igni , 6 coelesti cor pari, E t subiun forte dicendum es ad hoc, quρι
54쪽
NI stremotum , mi calor dicatur in eis aequivoceperist signum ,scilicet, quia calor ignis corrumpit, ur δε- Eruit entia , calor πero corporum coelesim largitur vir vegetabilem ensebilem, ω animale, Et subdit. γ secundum hoc calor erit duobus modis, calor qui estie qualitatibus assivisi, quae trunmutantsubstantiam in qua frent, calor,qui non est de qualitatibus p suis, Et post pauca add it; considerates autem actio- a pessim- in antiqαo tepore, vere dicu ut quod q
alim largiatur caliditatem, siccitate , quaedam cali-
Llitatem, bumiditatem, quaedam frigid talemo
citis em, quedam etiamfrigiditatem, MV humiditatem ., sic quatuor qualitates communes corporibus caelestibus,s quatuor elementis dicuntur aeqAiuo e , ακωecsudum prius, posteri s. Praeter Averro emest Ioannes Grammaticus , qui ut diceba ex sua,
2 ex priorum sententia ita pronunciat. Est lotacus in prim o Metheorui capite quar o su per italis verbis decaliditate autemsacta , qu mi eΣ bibet Sol praecipue an expositione visi sistis. Videa-Mua autem motum inum post multa habet lacc v rbae. Ηἴc igitu unt , quae hoc loco ab Arestotele dispu
Mutgru eterum. Nos quoque opere praetium e I ea ex licare,oe pro patrocinio meritatis in medium proferre,quq contra i tua verba, gula que sententiassem iuvere pugnare Ni rinior. Cum postea versatus est sit colura Aristotelem assignantem cal id itatem
55쪽
corporis Solis cogitans se illum vicisse. Habet haec verba . Et clam seipso Aristoteles bis assentim
qui corpora coelestia constare volunt ex quatuor rerum
elemetis ,s dera tamen ex igni plurimo esse, Et paucis adietis habet. Vel siboc palam falsum est res, namque, quas ex propinquo babet calefacere Sol videtur, Et subiungit ipse, natura calidus, qualitate agat inressiubiectus, vice quis utique necesse est. E t cum versatus es et circa Luna scribit. Ex virtute luminis, ob splendoris vim calefactoriam adipiscitur subiungendo,nisi enim pleno orbe, vel terris cosiderit proxima, non calefacit. Lume ergo sua; tantumodo calefacit, no motus, E l sub tu ζit,et quonia lume illius est tenue, in imbecistum, Et quae sequuntur, quae Omnia ad idem tendunt, ut demonstraret calorem a coelo prouenire , ex quo ista inferiora nanciscantur quandam perfectionem . Eo autem usque re deducit, ut aliter sentientes putet non phyloso.
phari, sed fabulari, & ponit haec verba, nisiquiis
fortastefabulose, nos ad quasdam causas ignotas,occul'tasique rerum nouitates remultant, at relegent, cuiusmodi Damasius tamquam Auctorem Alexandrum facit subdit, neque postea hoc genus hominum pudet,qui eiusmodi fabulas comiscuntur negare rem tam apertam, de quibus etiam dicit. Hi autem hominuta fabulas tantum conuerti in ignoratione rerum naturalium versanturAEt subdirnamque illudprofectora
56쪽
i si insigne vitium est, quia cum naturales quaectiones tractamus causas afferre naturales debemus. Colligit tandem caloris proprij virtute Solem excale sacere hunc Mundum nostrum, & agere in res humanas. Haec sunt quae digna fuere,ut in hunc locum, & in hanc disputationem adducentur a quia cum sint grauissimae sententiae, & grauissimorum hominum poterant facile adducere volentes bene phylosophari in aliquem errorem . Danda modo est opera, ut ea principia proponarius, ex quibus de his omnibus bene respondea .mus, & ista principia applicemus ad declarationem singuloru locorum, qui id requirunt, quod
tanto magis accura te eit faciendum, quanto mi-aus facile esse videtur.
Ponuntur fundamenta, stre explicantur loci superius allati.
Ir Iscultates contingentes in disputationi-ν e bus no bene ressoluuntur, nisi re ipsa, in qua disputatui bene perspecta. Quocirca nos pro difficultatibus osbus enodandis debemus incumbere in rei explicatione, quanto brevius fieri potest, &facilime . per vos enim ipsi, s
57쪽
postea facietis applicationem ad omnes has pro. positas. Incipiamus igitur ab hoc, quod certum est, Aristotelem nolle ullum c testem calorem, qui sit qualitas de cςli substantia, esse in corpo. iibu; sublunatibus siue animatis, sue in anima
tis. Hoc quidem primo potest parere ex his, qui dicit de ipso celo, qu bd sit quintae substantia
in libro de coelo , quod fit nec graue, nec leve. Eodem enim modo ab ipsis remouentur omnes aliae qualitates hi quibus sit contrarietins ad motum faciendum quales racunquω . Sed accipis textum 4psum Pthylosophi citatum principio Me theor. eapite quarto , ubi de calore loquent inqure, quod proportione respondet elemento stellarui . Certum est, quod si respondet pro
portione non est de illius natura, quian Cn esset proportio, sed esset conuenientia iii substan. tia, & natura , . Et quod proportionatur at
cui I elt diuersum ab illo, cui proportionatur, nec potest dici esse de illius substantia, . Habet autem calor ille seminalis proportionem eum elemento stellarum s quia sicut elementum stellarum se habet ad omnia facienda, fieiste calor se habet ad faciendum animatum in tali genere, & habet vim effectivam sub coelo ODd in a tam . Vnde est illud diistum. Sol, & homo
generant hominem, quatenus cς lum, ut Univer-
58쪽
sile esciens sub ordinat sibi 'particularia escientia ad generandum in proprijs speciebus
Est etiam textus primi Metneor. capite quarto ubi docet, quod fit caliditas a sole, & a coel per motum, quod non aliter fit, quam excitando calorem Mementarem , prout motus diRgregat materiam per motum , prout etiam lumen facit ad rarefactionem , cum sit actus perspicui, quae perspicuitas attinet ad raritatem, ad quam postea rarefactionem sequitur excit*tio calidi in existentis. Non est igitur dubium, quin Aristoteles nolit, in aliquibus inferio bbus esse caliditatem aliquam , quae sit de suh- stantia corporum coelestiuaria. Sed praeter hoc adsunt rationes, quae id ostendunt. Accipiamus igitur quod elementa sunt coelo subordia
data, tamquam instrumenta ad Omnem generationem stibi uinarem,quia coelum sine istis non poterati hoc praestare; & generatio , & Corra-ytio acquirit acta onem, passionem, quae non es nisi per qualitates contrarias in eadem mariteria. ilaeo verd est elementorum constitutio.
Dicite igitur hoc pacto . Vel natura parauit instrumentum suffciens ad opus faciendum, vel non m no parauit , est contra primum principium, quod natura non deficit in necessarias si parauit iam quabitates, quae in his elementis
59쪽
sunt repertae, sussciunt pro omni generatione,& omnino pro 'mni constitutione sublunariti. Si sussiciunt istae , ergo frustra admiscetur haec qualitas c testis, quaesit decςli substantia,&reperitur hic in seminibus, &in corporib. animatis. Viteriusquetro utru ista qualitas remaneat inmisto, an non remaneat; si non remanet est frustra,quia sussicit substatiac li effectiva per motu
ad omnia essicienda modo praedicto, viedo scilicet qualitatibus elementorum pro instrumento; si manet erit, ut materia, quae madmodum etiam sunt aliae qualitates elementorum. Et itac ii substantia quouis modo erit materia sublunarium; contra verissimum dictum, quod primum efficiens non remanet pars facti . Dico primum essiciens, quia in naturalibus essiciens instrumentarium potest remanere materia eiuS, quod fit, ut faciunt elementa;quia ut dicebam, sunt e scientia instrumentari ac li, immo communiter dicitur , quod essiciens instrumenta. rium in naturalibus reducitur ad materiam. Est etiam rationabile quaesitum . C lum est ad omnium conseruationem, si habet aliquem calorem, quem immitat in Mundum, cur non etiam frigus, quia etiam frigida conservanda. Viderunt dissicultatem, ut adnotauit Ioannes Gram
maticus , & dixerunt etiam esse stellas frigi
60쪽
das, & rem deduxerunt ad inguentias, quod tamen 't etiam dicebat Ioannes Grammaticus est omnimode ridiculum. Cettum enim est ubique eiusdem substantiae. Quare non est locus
varietati illarum qualitatum eontrariarum. Vi demus , quod in Celo sunt partes desiores propter materiae multiplicationem , sunt partes rariores, quaesu ni Diaphaia te. Nihilominus in omnibus eadem substantia, variantu, solum accidentia consequentia illam, prout ali ae partes
sunt lucentes, ut Sol,& aliae stelle; aliae transparentes, ut ipsi orbes; quod possunt dicere & via detur Auermes proposuisse) , has qualitates dici aequi uoce hic, S in Coelo si aequivocatio erit declaranda, certe illam non declarabunt. Addite, quod non decet Philosophum dicere, sed oportet demonstrare, quod videant ipsi, an
possint facere, siue ratione, siue sensu. Omnino autem ess di num Aristotelis ab Omnibus acceptum, quia certissim v, Mundum inferiorem esse quod amodo continuum superioribus lationi bus, ut omnis eius virtus i de gubernetur. Ratio gubernationis est ista, C lum est prima sub
stantia sensibilis , quia componitur ex mate ria, & forma alterius naturae ab inferioribus, di dominate materiam, & formam inferiorem.