장음표시 사용
141쪽
De Iucarruptib Aqua. 12 calentem diebus multis, aquis sensim evaporatis,4 successive additis,
nec tamen aer occupavit totam ampullam : imo nec cievit ullatenus. aut decrevit, nisi ex rare ractione in condensatione varia a vario gradu caloris:aquis, plentibus ollam ,ampullam,non semel sed saepius fatiscentibus in vapores. His ergo accurate cori sideratis, nil occurrebat,quo excusarem communem sententiam de generatione aeris ex aqua maec enim experimenta inferunt incorruptibilitatem aquae a fortiori Nam si ignis adhibitus non corrumpit aqua eam vi caloris haud coi ruperit radius solis. Tu vero objicis, regionem aeris in ampulla esse angustam requiri, ut generetur aer, sphaeram aeris integram. At ego: Cur non sussiciat aer in praefata ampulla fatis ampla, cum tuo judicio id su sceret sire aere , quando ab aqua bullieni argumentabaris aerem generatum Habet Philosophus non Peripateticus, comparatus ad Peripateticum, rationem, sortem, quam MedicusChymicus ad Galenistam; Chymicus, nisi restituat sanitati moribundum nilem citis vero sub ejus cura moritur hunc ille mactavit. Illos velo, qui sub cura Galem starum sanantur, sanavit Galenista: Malios, qui moriuntur, mactavit morbus. Peripatetico licet argumentari a dictis ab Aristotele . Non Peripatetico nefas est adducere sensu percepta Spero tamen , te aut coesensurum veritati, aut disputaturum conditionibus aequioribus. Praestolor tuam
AD MERSEN NUMFratrum ordinis Minimorum, Virum Clarissimum.
MERs NN Q i nuper Romae percontaberis, quae esset mea
sententia de nova quadam Philosophia , nunc Lutetia degentem mars aviae affaris de simili argumento Isthaec conaspiratio animorum ad polum velitatis quo magnete perficitur rab occulta
142쪽
occulta virtute Tellulis applicamur mus convexo, velut lineae erectae, sngulae ad ingula puno verti alia coeli. At vero Animus, optimam
Bri pars erigitur ad punctum unicum, quod Iespicit meruit an uni Omnium mentium: id et Lux intelligibilis a tua omnes, singuli decivamus nobis rationes aeternasellendi, intelligendi volendi, is pexandi. Haec lux est magnes ille, qui sibi conciliat mentes generosas. δε
que utinam Tu,&alu tecum, mihi accedant mihi inquam gestientium dicate in libertatem Lucis intelligibitis innumeros hominum, quos laus ingenii, tributa A ristoteli, captivat in obsequium doctrinae ejus. Si enim accuta te perpendo ejus auctoritatem simul cum Doctrina, Lyrannus est, qui premit genus humanum perniciosius ullo Her sarcha, ullove hominum, quos tulerit aetas ulla. Laudatur enim Stagirita ab acumine mentis laudatur a doctrina: laudatur ab Ethnicis, Christianis, a Catholicis ab Hereticis & tamen docet, Mundum esse aeternum, Mincreatum, qui regatur fatali necessitate motus celorum, Deo nil penitus essiciente. His adde ex ejus sententia morra litatem Animae rationalis, docense, qua salute generis humani laudetur hoc monstrum.
At heismus est culpa , qua nulla alia aeque lacessit iram Numinis.
Atheismus est malum , quo nullum est perniciosius generi humano. Hi istoteles induci atheilmumis algumentis, quibus nulla efficaciora sint excogitabilia. Audi oritas Stagiritae apud homines ea est, qua, post auctorem fidei Christianae, nulla extat magis motiva mentium humanarum illi enim, qui in studiis univei salibus stipendio, auctoritate publica praeficiuntur instituendis in Philosophia , non sunt alii, quam Peripatetici. Heu quatus Monarcha meoi m humana iura et Ata:lo te leslJura Regni,& majestatis ejus expotuero latis unico Elogio quod nuper prodiit auctore Viro clarillimo prodiit autem instat legis latae, ac promulgatae. Cod exit habet. Uuitati Plini3 Arisbteses vir est immens subtilitatis, Aferro AAristoteus en humani ingeniis ni Ahim tamen Graecis Ue fhiloponus esse evexit. AriHotem humanum H lcm m excessit Etsane in e-ieribus nonrus holacticis Cere memini Usumi oportere a nobuhans mensuram ubi periclitar volumu ,an propos io AOq a divini fidei superet verticem humani intelle Lius:
Aristoteles istud fidei dogma non intelle it igitur excedit naturale
Adduntque ingemum illud in antcccsum Dc Eccissi a Catholiea
143쪽
praeparatum, ac relati culum accensum , qua paulissertenetras Mostiret, ut nox nostra promptau facitin , divinum Fidei lumen exciperet. Haec
Quid ais Mersenne Fortassis distinguis dogmata , quorum illa,
quae juducunt, fulcriantque atheismum, damnentur secundum fidem, reliqua laudentur. Nil ad rem, Laudatur Aristoteles ab immensa intellectus subtilitate, quae excedat naturalem conditionem naturae humanae . Hunc ergo Homo , tametsi prudens , haud facile crediderit, decipi crassi , ac stolide circa prima principia rerum omnium ' quapropter auctore viro incomparabili , secutus exsolvet animum suum ab omni religione. Obstat linquis' auctoritas Fidei Christianae, mundo conteitata sumi emissime Tecum sentio. Obstat quoad majorem partem eorum,qui Christo initiantur. At vero quis numeret Α-heos, innixos auctoritati lac doctrinae Aristotelis p Quod vero reliquum Philosophiae peripatetica sit dignum illa laude opinio tam falsa, quam universalis. Mihi desipit ille qui putet sciri posse naturam. ignota causa ejus efficiente. Est porro infidelis qui detrahit Deo creationem. regimen mundi Eum vero, qui non legit in textu Stagiri treriundum aeternum,& increatum. ignoro, an vivat laudo tamen Zelum.
ac pietatem nonnullorum, qui virum, aemulum auctoritatis divinae apud homines torquent ad dogmata Fidei. Quorsum haec Valeriane Dicam: Eo detractum Aristoteli auctoritatem inimicam Deo exitialem generi humano At desidero socios, emancipatos in philosophicis a discipulatu, quali ii Gallia vestra est feracissima. Novi vestra genia, notavi,dum essem apud vos, alacritatem animi vestri, si sit fixa sub radio Saturni, exhibere viros incomparabiles. Hos praealtis exopto socios, si non Ante signanos in philosophico conflictii: Te vero, Mersenne, concitato iem, ac Ducem. Nim rum, publicabo sententiam meam de Deo, Natura, vituperato athcismo Stagiritico: dum sensim ac per partes ea prodit in lucem , vos desidero censores, qui eam aut damnetis, aut approbetis, ea rationum
seliditat ac dicendi licentia, quae exuat Peripatum argumentis ab auctore magistri, cogatque pugnate sola Ratione, ex iis, quae sunt nobis per se nota, aut per se noscibiliaci nolo enim fuero compos voti aptare strueturae philosophicae ullam lapidem insignem , non expolitum tunsionibus,&pressuris nunc vero praemitto unum , submovendum a
philosophia Christiana. Eternitas temporis est Aristoteli lapis fundamentalis , super quo
144쪽
r1. Valirian Magni. erexit structorum suae philosophiae usque ad fastigrum laque ea ostentatione ingenii, sapientiae, quam supra recitavi. Est inclitam' Aristoteli aeternitas temporis lux illa quae revelat humanae menti secretissma Dei &mundi. Hanc veto penetravit subtilitate namenta. Cum prim stlatuit, nil esse actu in tempore, praeter indivisibile momentum, quod nuncupatur Ni C. quo diu nec effario terminus tempora praeteriti, cinitium futuri consequenter asserit, existentiam ullius diues sine antecedente tempore esse impossibiler 'm vero infert aeternitatem temporis. Hanc inducit alio argumento. Motus vel est ab aeterno, vel coepit aliquando. Si si ab arteria o ergo tempus est enim tempus mensui motus. Sin asseras, coepisse , subinfert extitisse Moventem , qui excitavit Ens motivum ad movendum actu, postquam quievisset tempore infinito. Porro ii hoc concedis, vel ponitur motus ante motum primum, vel processus in infinitum inter moventia,&mota haec vero sunt impossibiliaci Ergo Tempus est arte μ
Quod autem Stagirita posuerit hanc aeternitatem , velut praecipuum fundamentum sitae philosophiae , est manifestissimum ex ejus textu, quem paucissimi Peripateticorum legunt; quapropter id confimo auctoritate D. Thomae, qui lect .super Ia Metaph. sic ait Ex hoc igitur processu manifes umest, quὸ Arsoteles hicfrmiter opina- natus es, credidit necessariumfore, quod motussit sempitrrnus,
similiter Tempus aliter enim non FuNDASSE T super intentionem suam due inquisitiones santiarum immaterialium. Haec Doctor An. gelicus Macte ergo, mi Stagirita, immensa tuae mentis subtilitate, constituta aeternitate temporis, exere tuam sententiam de Deo, mundo. Audiamus Mersenne, quid inde promat, seu inferat Tempus est: ernum, ergo&motus motus est aeternus, ergo Movens. Creo bile Coelum: Moventia Coelos,in celi, sunt aeterna, eigo non fac' a seu non creata Moventia Coelosis OVent motum emo ergo
indefatigabilia, ergo separata a materia, ergo intellectiva Motores Coelorum sunt naturae intellectivae, ergo movent alicujus finis gratia: Unis est optimum, ergo Ens optimum movet sub ratione finis intelli- g ntias motrices Coelorum : Ergo Ens Optimum est unicum movens Immotum ergo non movetur intelligendo alia a se, Ergo se ipso est
Unde Mersenne, quam concinne, quam Ve eleganter theologiae d
145쪽
ex aeternitate temporis. Audiamus, ut aptat eandem aeternitatem dignoscendis corporibus naturalibus. At licet mihi interpellare tantum Philoibphum, differentem de Deo,& natura. Mundum hic 'unc existentem. accuratesconsideratum, animadverto, esse compositum, ordinatum, limitatum . necessitatum velim ergo eruat nobis extempore aeterno horum causas primas ut enim coelum motum necessario movetura movente immoto, sic Mundus necessiuatus, lim uatus, ordin tus, compositus, supponit limitans non limitatum, necessitans non necessitatum,ordinans non ordinatum , componens non compositum,ex vi hujus axiomatis. Omne quod mo Vetur, movetur ab alio. Audiamus: Movens Coelum,quia movet immotum, conservat habitudinem ad celum motum aeternaliter eandem. Ergo motus Coeli semper est idem Coelum motum, motum movet subjectum mundum elem e marem: Ergo variat aeternaliter habitudinem ad mundum elementarem. Ergo inducit vicissitudinem ςnerationum,&Corruptionum aeternam: Ergo supra mundum elementarem nulla vicissiHudo, nullus motus novus, nulla actio nova, nulla essendi, movendi,aut agendi possibilitas quae anon siit ab aeterno Phinc illud Ἀ-
In sempiternis idem est esse,&posse. . Mundus est realiter compositus ex corporibus, maturis realitecab invicem dastinctic verum, quia est aeternus, nullum habuit Principium componens Mundus est realitera essentialiter compositus, cum ord me adfines,cuilibet naturae, ac toti mi do bonos velum,. Qui aestinemus, a nullo Principio ordinante est essentialiter ordinatus Mundus est sic compositus M ordinatus , ut singulae eius Daries habeant gradumentitatis essentialiter limitatum in ordine ad Lemmtentum: tamen, quia est aeternus, nullum extitit Principium: limitans naturas putium ejus Mandus movetur ex necessitate naturae: Verum, quia ei ternus, necessiuatur, nullo prorsus exastem Principio nec uante non necessitato. Dicere enim I. Metaph Iideas e exemplaria, ct catera eis participare, vaniloquia ta metaeras
Tricasincere es uuis enim es quod agit adi ea inspiciens'
dus est ab aeterno,Ergo gene aliones & corruptiones corporum sublunarium sibi succedunt ab aeterno Ergo corporum generatorum fuere sinua: Ergo non extitit primus Hominum, Leonum, quorum,. Mum Gallinarum, vel Ovorum,&aborum, quae ullo modo gene-- rancurru
146쪽
generantur,&corrumpuntur: Ergo animarum ratio talium AE sin tam- mortales, actu existunt infinitae, quod cum sit impossibile, necessario sunt mortales.
Quid tibi videtur Mersenne, de hac Philosophia Dicam expersona Atheistarum, apud Cic. b. t. de Natura Deorum quid illis vi
Perobscura quaesto es de natura eorum ui ad agnitionem an mipulcherrima es, ad moderandam religionem necessaria, oec. Vos enim imposuinis in cervicibi noHris sempiternum Dominum quem dies' noctes timeremus. Uuis enim non timeat omnia providentem, cogιtantem, animadvertentem, omnia adse pertinere putantem, culosum, plenum negotii Deum Θ c. Quod aeternum, beatum quesit, id nec habere ipsum negoti quidquam, nec exhibere alteri Itaque nequesta,nequegratia teneri quod quae talia essent,imbecilia essent omnia nimirum, Ede,bibe, lude posJ mortem nulla voluptaου. En ut aeternitas temporis . est Aristoteli lapis undamentalis, super quo construxit Arcem peripateticam consecrandam non cultui Creatoris, sed ventri eorum, quorum Deus venter est , gloria in confusionem. Nec dubito, quin haec infanda lues corrupisset majorem humani generis pariem, nisi obstitis ni illi Peripatet uotum, qui ad normam ii dei correxerunt dogmata concernentia relicitonem' vel confutando, vel textu Aristotelis detorto ad saniores senius, Hic
ergo lapis submovendus est a filia damento philosophiae Christian:e. Id negotii sic aggredior.
Tempus est motus successivus, quatenus cogitatur totus simul larvata tamen intentione praeteriti, praesentis Motus enitnsuccessive nil actu est a parte rei, praeter NuN labile. Porro ipsum dives Cnon potest esse mensiara temporis , quemadmodum nec punctum est mensura meae, sic eryaliqua pars temporis mensura tem pus, ut aliqua pars incae mensura lineam. Mensurans est animus cogitantis motum successuum totum simul, quem nequiret cogitare sit Ipse Animus non esset punctum non labile, sed stabile. 4e memini annorum sexaginta, quod foret impossibile , si ego non sim idem alle, qui meram ante annos sexagmia: ira ut mea immutatac sientia sitv N stabile quod semper idem durat, labentibus innumeris v N is motu successivo. Animus ergo, quia durat, comprehendit Terpus, usus partes numerat aliqua parte aliquota ejus. , v Ne rori ctabile comprehensivunia temporis nullam habet proportionem adiu
147쪽
IOs motus, quorum praecipue ipse animus est principium effectuum quae enim est pro porcio pulicti ad lineam, ea et ipsius NuΝC stabilis ad NuN labile stil cet nutu. Ea vero, inter quae nulla est pio portio . nec sunt inter se aequalia, nec inaequalia nec ullo modo comparabilia. Itaque tempora motuum nec sunt aequalii nec inaequalia,
neque comparabilia cum v Nc stabili ipsius Animi, comprehendentis ipsum Tempus. Sane v NCtabile eorum entium, quae habuere initium essendi post motum Caeli, habet in tempore momentum respondens initio, illi licet labile momentum temporis it incomparabile cum stabili NuN cantis incipienti sellia Quapropter Tempora, eiusmodi momentis intercepta, sunt invicem commensurabilia, licet, ut dixi, sint incommemsurabilia cum ullo vNC stabili. Verum stabile Nix centis sine initio essendi est multd evidentius incommensurabile cum NuNClabili, totoque tempore ita ut siti impossisiile, irorsus inintelligibile. Tempus esse coaeternum Enti, non habent in iistium emendi Casus enim ipsius motus a simultate naturae cum m vente, mobili, necessario inducit initium temporis , ut supra dictum est. Tantae molis erat labens cognoscere Temptu.
Est Deus: Est Angelus Est Coelum. Esse non est NuNClabile, sed stabile in cum Ens desinit esse. non labitur successive ad non esse, sed in instanti indivisibili contingit illa desitio essendi.
Angelus active movet Coelum. Hic motus est naturairrus passivo motu Coeli natura posterius ipso Angelo quemadmodum lassivus motus Coeli est natura posterius ipso Coelo Tem pus vero est natura posterius passivo motu Coelio quidem Tempus
est motus Coeli successivus, ut cognitus totus simul. Ergoni leorum, Quae natura sunt prius tempore, mensurari possunt tempore. Scilicet non est postibile denotare in tempore momenta, sub quibus An eius coepit movere C iam, Coelum cepit moveri sed necessano illa duo initia sunt primum N, Nolabile dati motus successe sui ipsius Coeli. Ergo falsum est non dari in tempore ullum NuNc,
Huod non sit terminus rem pori S praeteriti.
Quoniam vero timum Nunc motus ipsius Coeli et labile: Coelum ei, quoad suam essentiam, est MN stabile impossibile est, id, quod labitur, esse es sentiam Coeli sed est contactus, . . partis A Coeli moti, cum parte B corporis, a quo recedit parsi:
148쪽
qui contactus tamdiu variatur, quamdiu Coelum movetur quae successio est impossibilis si Coelum quoad suam essentiam non sit NUNC stabile, durans sub contactu labili. Porro v Nc stabile, sive Coeli , sive Angeli, sive Dei, sive vilius aliorum entium , nullam habet
proportionem cum v N labili. Miror ego, AristotUem, virum subtilitatis immensae, quae excedat humanum intellectum, nequivisse susticienter regi edia tempore cogitato ad te cogitantem, notare, nullam esse sui, multo minus Dei, proportionem ad tempus cogitatum. R. ilicet philosophatus est a cavea chimaerici temporis infiniti. inde propagavit suum Atheismum, velut fumum te terminum,exIra.
latum de puteo abyssi. Habes Mersen ne paucis, quod in mea Issiilosophia pluribus expono Tibi etiam pauciora sussiciunt. Velim et go adhibeatis & Vos vectes ferreos erueri do huic lapidi fundamentali confutandae scilicet
aeternitati temporis,quatenus Atheismus cistotelicus exponatur irrisioni, i ludibrio omnium: prout fieri decreverunt Patres Concilii Lateranensis secundi.
Quoniam vero Philosophia Christiana aedificnada est , dum Pagana diruitur, pro ro duos lapides , undamentalem unum,Hngularem alterum, quos velim examinari, aptari discussione, si fieri posset, omnium Urbis sapientum Fundamentalis est Ratio Entis perfecti Angularis est subsistens ac vivens similitudo praefatae
Edidi tractatus duos defodina, ex qua eruuntur cenae notitiae horum lapidum, quos nuncupavide LvCE mentium. Hos rogo consulatis. Fodina est proprius uniuscujusque Animus, cui lucet immediate ratio Entis perfectio ipse vero Animus est vivens, ac subsistens imago praefatae Rationis. Ratio Circtili non est circulus, sed idea ejus.
Ratio Emis perfecti non est idea En iis persecti, sed est ipsissimum Ens
perfectum Ens enim pei se etiam est essentialiter Ratio Ego vero experior mentaliter,me esse subsistentem lucem intellectivae simillimam Rationi praefatae, parturientem immanenter lucem de se luce, quae lux parta est species intelligibilis repraesentativa lucis aeternae, sub cujus radio aeterno,&incommutabili sum id vivo intellective nnixus semper ac indeficienter rationibus aete inae S incommutabilis veritatis ac bonitatis per quod lume cognosco summa stoliditatem eoru . qui sentita Anima rationalem non creari a Luce aetcina, sed educi de potentia materiae.
149쪽
Aristotelis. teriar, a luce stellarum , quae cum hic& nunc luceant , haud possunt producere lucem, essentialiter repraesentativam lucis aeternae. Homines isti, qui ignoravere seipsos , posuerunt in Coelum ossuum,& lingua eorum transivit in terra. Haec de Atheismo Aristotelis. Valem Merienne, meque tui amantissimum icissim ama Scribebam ars aviae as. Kal. Decemb.anno 647.
Vlgatur libellus sub titulo Peripatetici Cta coviensis, quem ap
probavit Magnificus Admodum Reverendus Iacobus Vitellius. Academiae Cra coviensis Rector. Ille argumentatur contra meam Demonstrationem ocularem de possibilitate Vaculo Hievatronos illius sententiae denominat sunt ejus verba Noratores pla nam sanam doctrinam Aristotela, ac receptam ab Ecclesia Catholica con- P. Pentes, ct opinionibis noris viam siectis innumeris sternentes, vel certitudinem sciendi tollentes: ct c. Vimque satisfacio. Peripatetitus Cra coviensis infert fallaciam demonstrationis ocularis tam in Geometricis, quam in Physicis, abstrahendo a mea, quam exhibui de Vacuo. Huic concedo totum. Sub finem vero libelli me committit cum Antonio Maria Fratre Capuccino, Viro erudito, mihi amicissimo, argumentante pro impossibilitate vacui. Huic non respondeo, quod nil habeat contra experimenta a me exhibita . . Sedeur non directe ad fistulam 'quam demonstro immunem ab erroribus, quos noster Peripateticus tantopere pertimescit Fateor, aerem in fistula vitrea nullum exhibere colorem, consequenter Hominem ex non visione corporis non posse inferre Vacuum , quam oppositionem praeveni in meo libello hisce verbis: Quod erat demonstrandum ad oculum nimirum, adjuncto ocula mentis. Hunc textum debuit Peripateticus accurate perpendere.' Fateor inquam Vacuum non esse visibile oculo corporali at visibile est oculo mentis Hominis illius, qui oculo corporis intuetur
meam fistulam. id cum multipliciter possim demonstrare , ostendo hoc unico modo. . Detur
150쪽
rio Valeriam Magnὶ Detur fistula longa ultra quinque quartas parte ulnae,ar avr
ensis,&, secundia in artem, exonerara illa parte incrcurii, quam Natura prohibitiva acui nequit suspendere,ajo, partem fistulae superiorem esse vacuam ab omni corpore : Peripateticus Cra coviensis negat. Quis uirimat hanc quaestionem ZRatio adhibitis oculis Rationem adhibeo hoc modo. Si penetratio corporum sit impossibilis naturae. ist ut obturato orificio invertatur quantumcunque celeriter, ita ut pars quae fuerit infima, sit suprema necessario, si praeter mercurium, contineat aliud quodcunque corpus , mercurius occupans superiorem partem fistulae , non penetrabit corpus infernum, se illabit super illud dum id sensim ascendit per mercurium ad par- fistula supremam. Si vero pars illa vacet ab omni corpore, merin
curius, inversa fistula, necessiario ruit praeceps ad partem inferiorem: scilicet nullo corpore praepeditus, visiturque Vacuum in parte suprema. Hanc rationem video oculo mentali, quam videt Muniversus Peripatus si quidem penetratio corporum est Aristoteli multo dissicilior Vacuo. Huic rationi adhibeo oculum; scilicet, acceptam realem fistuJam vitream, cujus pars superiora me ponitur ut vacua , inverto , ceodem pene momento video oculis partem supremam fistulae vaciram a mercurio, qui illo ipso momento cernitur occupare infimam, scilicet a nullo corpore praepeditus Deinde acceptam eamdem fistulam. Cujus superior pars sit vacua, inverto, de obturato orificio, ac em admitto, quo suppletam iterum inverto,in cujus suprema parte visitur mercurius merus, ac purus, stans super aerem occupantem
infimam, S sensim ascendentem per mercurium ad supremam. Demum acceptam fistulam, cujus superior pars sit vacua , exonero aliqua parte mercurii, quam aere volo suppleri, postmodum, obturato orificio, eam inverto quo momento visitur in suo rem a natae nitulae residua pars vacui sub quo visitur & mercurius , Tubmercurio admissa portio aeris. sensim, ut dictum est .ascendentis per mercurium. Hi ergo motus visi in fistula, si subsumantur pris fata rationim commutabili de naturali impenetrabilitate corporum, inferunt e Xancntiam Vacui. Ergo mea Demonstratio ocularis insistens rationi aeternae tit immunis ab erroribus qui alioquin possunt irrepere a fati Iacia oculorum corporalium. Quoniam vero in dato vacuo est lumen, quod patet ad oculum
Suaeritur, ut an vacuo producitur, utve subsisti Sane Aristotele