장음표시 사용
371쪽
ne id, ad quod eum cuius negotia gerit obligatum sibi habet, pers eQuitur. Qua est eausa huius quasi contractus ῶ eum culpa videatur esse inins ere se rei aliena ad se non pertinenti 'ν. Culpa est immiscere se rei alienaei cuius non interest, absente domino, curam haberi: minime si in m interesse absentis versetur, ex causa vel necessaria, Vel utili, ut proprijs negoti js praesit impediri. Inde vero, ne ossicium praestanti sit damnosum, ex aequitate actio nascitur. aeuis est sectus huius quasi contractus 'M. Quod qui aliena negotia administrauit ex fide, reddita suς administrationis ratione,omnia repetat in eandem administrationem impensa.Ωuotuplex igitur nascitur actio ex hoc quasi contractu pM. Duplexi rect quae datur negotiorum gestori adue sus dominum rei gestae, is sinutiliter negotium gestum fueriti modo id ex fide factum sit i vel dominus gesum probauerit ῆad id pnestandum quod quoquo nomine gestoti abest, vel abluturum est de eo quod utiliter de suo impendit. Contrama , quae datur ei cuius negotium Sestum cst ad petendam rationem administrationis a negotiorum gestore, & restit rionem eorum, quae inde quoquo modo ivetit consecutus, vita cum v sutis; & pr standum damnum quod ex negotio , non ut oportuit gesto, dOHnus passus est .aeua ratione damni ex accidenti veniunt prasanda in horquasi contractu N. Regularitet dolus,culpa lata, leuis; leuissima,tum demum si alius diligentior quam hic gestor, negotium erat administraturus: Non casus fortuitus; nisi I.talo negotium suscepciit gestor, quod dominus facere non erat solitus; LV et culpa casum; 3. Vel restitutionem mora praecesserit; A. Vel lucti caussa gesserit;sVel pacto in se castura fortuitum susceperit.
An negotiorum gestor tenetur ob ea qua in totum pretermisit'
v. Non r. nisi negotiorum gestotis intuitu, ea gerere omisit alius; a. vel talia sint, quae a semetipso geret e debuit.
372쪽
Quis es secundus quasi eontractus, eur sie dictus fast. Tureia administratio; Quisi contractus dicta, quia inter pupillum & tutorem nullum negotium contrahitur expresse; eum ignoranti is inuito pupillo turrer dari possit; eontrao us autem inter volentes is consutientes contrahatur . Obligatio tamen hic mutita est inter tutorem di pupillum, ex tute e officio publica authoritate impos It l. Qua obligatio oritur ex illa administratione 'R. 1 utor quidem i. ad reddendam pupillo administrationis suae rationem, 2.ad ei Qtuendum quae ex pupillaribus rebus apud eum resident; q. ad praestanda damna, quae ex ossicio tutelae non ut oportet gesto, pupillo sunt illata, obligatur ;& vicissim pupillus ad id praestandum, quod tutori abest ex tutela utiliter gesta, tenetur. Vnde actio tutelae directa pupillo contra tutorem, & contraria tutori contra pupillam datur, prout supra cum de tutela ageremus, lirii .l
Rerum Communio. Quis est tertius quasi contractus 'N. Rerum communio ea quae est, extra casum expresse initar societatis, inter eos qui ex accidenti, ptaeter propositum & conuentionem expressam, rem communem, Vel Vnam, vel plures habent. Quotvlex ess . Duplex, vel particulatis, ut rerum singulatium, vel uniuersalis, ut hereditatis. Parius Anah hic. Cur viras dicitur quasi contractus 'Quia cum Vtraque, qt Od in ea non sit expressa de comunione conuentio, non sit vertis contractus; tamen quia rem citra propositum communem, siue ex titillo insimitionis, siue praeter eum ex pluribus quisque habere sibi vult de speciatim in uniuersali communione, quia simul heredes e me volunt ex adita enim hic quasi contractur
373쪽
es hereditate,Vves eodJ eo ipso in communionem consensis se videntur ; ideoque non minus quain si expresee in eii in consensissent, sibi mutuo obligantur, meli. eod. num. I S.I9. guo ergo resectu dicuntur quasi tontractus f/ M. Respectu modi quo initur contractus, non ratione effectus. Quod non minus ex qtiasi contractu, seu improprio, quam ex vero & proprio contrahentes sibi inuicem
obligantur. Vult. eo suor modis extra easum expresse inita foetetatis, o heredis institutionem res aliqua communtis fieri potes
N. Pluribus. Potissimi sunt ex legato & donato. g.3 hic. Vnde hic quasi contractus est inter plures legatarios & donatarios . Ad quid obligantur sibi mutuo rem ira haιentes commtinem' N. I. Ad rerum communium, quando ab ea petitur recedi, diuisioriem , I. tot. Nemo enim innitus in communione manere cogitur l. M. C. hie. r. Ad p stationes rerum in rem communem communi nomine impcnfai um Etiamsi res non petatur diuidi, idque vel quod non placeat a communione recedere, vel quia res desierit esse communιs, vel extincta sit. Uvesemb. pari. hic. num.q. Αd fructuum ex communi perceptorum coulationem. q. Item eorum quae dolo, vel culpa in re communi admissa sunt reparationem. l. . 3. sunt, l.8. venιt, cro. . enm. diuid. OMend. elas . Aci. 22. Num. T.
sua hie obseruanda in diuisione petita facienda fEadem omnino quae in fan ilia' erciscundae iudicio utpote eui hoc iudicium communi diuidundo plane simile. Vvinpar. eod. num.J. ruit. eod. num. I9. De quibus mox latius . Luid ergo hie facies iudex rhi. Explicat ea Imperator infra lib. . rit. de officio iudi cis, ubi & nos ista explicabimus . Vide Vves pari num.s eodo
Qui obligantur quasi contracyu ex communione reiquc est at rulo institutionis r
φ. Coheredes sbi inuicem, s. q. hic. L36. Ind. x qui dem quocunque iure,siue iure ciuili heredes sim, fuc mo
374쪽
do bonoru possessores&fideicola inii stata j, Uvespar hicin. . Ad qua dmnino '1 Similiter ad familiarn erciscundam , hoc est, hereditatis,seu rerum hereditariarum diuisionem,*. . . 2. Adstuctuum ab uno herede perceptorum , quod in eo perso nate est collationem, lin9. Τ. Is .eorundemque similiter, ne quid indiuisum relinquatur, diuisionem,olιlandi ff. act. 8. hum.V II. Spectati na in diuisione inter liberos, ad eorum collationem quae untis illorum a parentibus ac cepit, i. I i. 9 2F. C. hic. De quibus insta. Ad reparationem eorum qnae dolo, Vel culpa ex heredipate amisina, vel in ea deteriora facta sunt, I. ιona quεeunque L incerti C. fam. ercisc. Mend. eod. A. Ad restitutionem exhereditate ab herede sublatorum, l. 3.C. eod. S. Ad sumptuum in hereditatem bo- .nasdes actorum restitutionem, L D. C. eod. l. heredes, *. si
unus, F. eod. In sulaama comi nodorum S incommodorum hereditariorum communionem, s. Io. in fin. f. eod. iuatenus ad diuisonem hereditatis obligantur eoheredes' H. i . Si testator familiam diuisit squod potes inter heredes
extraneos testamento, vel Codicillis, pater inter liberos quocunque modo , Let I. C. h. t. etiam extra testamentum tam, pro toto, quam pro parte, etiam inaequali. l. 32. l. 3 9. Pater tof. modo liberis salua sit legitima, l.8. c. de ino f. 9 seruare eam diuisionem debent, L Io. I. I 6. d. l.21. in M. C. hic. GuI.2. ob II 6. 2. TC- statore non diuidente,ipsi coheredes familiam suo arbitrio ercistere possunt, L arbitris 3 . h.t. & vel uno modo coli Credum petente, consensu sponte interposito, debent, isi'. C.com. diuid. Quae ipsa sine enormi laesione, quae vel medietatem iustis portionis supcrat, non retraestatur, Uves par. hic. num. 8. Neutrum si faetiam, aditus iudex, partitionem quae priuato Censensu non potuit initi, iudiciali sui horitate
explicabit, eique cedciat coheredes. Uves par. hic. num. 3. uomodo diuiso commode siue a eoheredibus, sitie a iudice . expedietur 'φ. Si de rebus hereditari j nihil relinquatur indiuisum,t.2O. T. hy. N ad aequalitatem proportioni hoς here clitari j somnia reducantur. Quod si res commodam diuisionem non a mittat, quomodo e officio diuisionem expedire recte possit, ut 9 ς -
375쪽
rera ad hane rem Jectantia insta latim sub tit. de officio iudieii lib. q. videbimus. An vero pro arbitrio diuidere familiam, seu hereditatem in dex potastyR . bane quidem totam hanc rem eius arbitrio committunt, per *.q. cum seq. infra de Q. iudic. l.3. 9 4. Com. di- Mid. qua Legistarum communis es sententia. Alij siqua Canon flarum essurentia,cap. I. ex . de paroch. Couar. quas . pracf.r. 4O,num.39 a maiore fratre faciendae concessa, minori optione
feri diuisionem volunt. Recte vero id totum , ubi de conluetudine aliud non obtinet, iudicis ossicio relinquitur.
aeua veniunt in diuisionem hereditatis pht. Omne S res hereditariae,iam seli,quam mobiles, siue in hereditate, siue ex eius occasione, Vt Vsucapione, acquisitae, .8.9.ΙO. II. 12. hie. t. etiam alienae a defuncto bona fi- ' de possessae. d. l. IO. eod. aut pignori habitae, I 29. h. r. Denique omnia omnino commoda & incommoda hereditaria, δ. I 2.9 Q.geod. etiam fructus praeteriti temporis, l. pen. h.t. item culpa coheredis, vel dolo amissa, vel deteriora facta. . 26. g. s. is si dolo f. h. t. Non nomina , 2.4. b. t. tanquam ex l. I 1. Tabl. sine ullo iudieio inter heredes pro proportione hereditaria diuisa. Uvesem. par. eod. num. J. Nec perniciosa, Vt mala medicamenta, venena, libri improbatae lectionis, &c. semb. eod. Nec quae speciali, hoc est, alio quam institutionisi itulo a cohaerede possidentur . l. heredes, j. quod pro emtore,
An vera ex adita hereditate coheredes solumsibi mutuo fa-nentur '
Imo Vero qui hereditatem adit, eo ipso omnibus se obligat, & quasi cum illis contrahit quibus ex illa hereditate aliquid debetur ; Quod iuris fictione tu id consensisse videatur.
aeuibus ergo praterea ex isa adition st teneurur herede sy8 . l-eSata: i js non modo, sed S creditoribus heredit
376쪽
rijs . His quidem eo modo quo destinctum habuerunt Obligatum, cum quo Vna Cademotae persona censentur: legatarii' vero ex quali contractu. 5J. hic. . aeuomodo post aditam hereditatem tenetur Lepea legatari,st
M. Quod licet tum iis laeq; defunctus contraxerit, qui ipsis non modo no fuit obligarus,sed pura libera litate prouidit, adeo ut ex ipsius sola prouisione ius ipsorum pen dea t; neq; heres expresse cum ijs ad exsoluenda legata co- traxerit et eo ipso tamen quod hereditatem adit, cum lega- . tarijs contrahere videatur, & Obligaetio, quae demum sub morte defuncti suborta fuit, admone confirmati. 5. heres his t. 9. 1. de O. Θ A. pereet. his.
Ωuem vero praterea effectum isa habeat aditio . sup συο situm eum de ea ageremm Oecsaliud.
stuis ast misimul quasi seu impruriu' eonrracttis . Indebiti solutio, 1upra inter contractus re constantes ab Imperatore relata quod indebitum non alite' ranseatur sem, tutum nisi realis intertesserit numeratio.9 Qtve inter quasi contractus ratione iniiij, ex quo contractus asin ani, recensetur, quod is cui indebitum solutum, censeatur se obligare ad id quod indebite accipit restituendum. In quo genere indebiti , se quatenus huel ueum his quasirontractus f
*. Explicatum id supra citim de contractibus heco
stantibus ageremus, ubι vide . An non junt caussa ex quibus έndebisum per streorem sol tum repeti non potest.
Omnino, I. In iis quibus e2 inficiatione debiti lis
crescit. Quo casu mendacii conuictus duplum soluere tenetur, ut eae t. Aquilia. 2. Si agatur de legato, vel fidei-COmnaisso pietatis intuitu relicto, quod heres monitus in tra annu non soluit, vel inficiatus est. 3. De tum illius,ince dij,ruinae,naufiagij caussa deposito In quibus omnibutea u/
377쪽
indebitum soluens ideo non repetit, quia non per errorem videtur . Jed sciens statio, is transigere modo voluisse ad euitandam dupli 2 ornum. Schneid. hic.
Fer quas Personas nobis acquiritur Obligatio
D Er quai personas nobi/ acquiritur obligatio t. 1 Similis est illi quo lib.:.tit.9i quaesitum per quas per isonas nobis acquiratur dominium. Unde ita habe, ut d minium, sac& obligationem non solum pernosipsos , sed Sper alios, eosque potestati nostrae subiectos sputa seruos, liberos nostros nobis acquiri. Et per seruos quidem siues,leno dominio nostro, siue in quibus usum fine n tantum labemus: & rursus Vel nobis tantum compesentes, Vel cum alijs communes. Item tales, qui vel vere serui sunt, di nostri quidem, vel liberi homines, aut serui alieni, quos hona fide possidemus. Et quidem acquiritur obligatio per singulos i jsdem modis, S eatenus quatenus dominium a quiritur. Qui stipra expositi hic pro repetitis habemur h
auibus modis tollitur Obligatio.
HAaenus quibus modis eonstituantur, dic quibus soluuntur . obligationes t
W Solvitur obligatio duobus modis, vel ipso iure , ve iope Exceptionis.
Euatenus tolluntur utroque modo tipλ iure tolluntur , ut nulla ex i js detur actio. Ope exceptionis, ita ut suspersit quidem aci io, sed uuae proposita exceptione Qua nescit Pac.Anab Treuridi . hic. thes I.
sunt modi dissoluenda obligationis ipso iure 't. Solutio. a. Acceptilatio. i. Nouatio. q. Consensus
378쪽
conuarius, 1. Confusio, 6. Compensatio, T.TranSachio , S. t ei interitus , 9. Oblatio. i O. Consignatio, II. Depositio rei debitae. Treut.hic thesi I.
Solutio quot modis accipitur '
. Duobus; vel pro vera, vel pro quasi solutione.
v era solutio est totius debiti idonea satisfactio, creditori per debitorem ipsum, vel eius nomine iusto temporere loco facta, naxurali &reali praestatione. Idque siue res, suς pecunia, siue factum debeatur. Treut eρή.thes 2. .
Luis re te soluit deῆitum ' N. I, Quivis habens rerum suarum administrationem. Uult. Iura . eod. cap. 3. Etiamsi soluens sit in reatu, t. r. F. esolui. msi maiesatiati t. 2O .de accus perdueilionis,c3I F. de donat. Aut repetundarum. d.L2O postuletur Non qui administrationem earum non habent, citra autoritatem eorum quorum consilio reputiturini in eod. Ita quidem ut nummos accipientis iaciant, t.'. g. 2AEG ash.tur. Quia si forte soluerint,viu icari polint , l. 39. f.de net gest. Nascitur tamen qs liberatis pecunia is ereditstre consumta. d.l,9.6.2.eod. 2. Vel debitor iple, Vel pro eo alius. Text.prine.hic.Idque vel cum, vel sine mandato, t. 9. 6.6q.66 .de solut debitore vel sciente,vel igia
Tan re, vel etiam inuito, Text.ρrinc. hic. Ita quidem ut liberetur debitor . Text. eod. At pro inuito soluenti negatur repetitio soluti.
. I inmanu . A .ue net gest. Minime soluenti pro ignorante, si quidem utiliter soluiti ut cui datur ad repetitionem actio negotiorum gestorum, lA3.Τήenezas. 3. Etiam qui . in potestate sunt, siue patria siue dominica,modo peculium habeant, eiusque administrationem, im de stat. q.Actor, seruus multus dandis exi Icndisque pecunijs pr positus dominiS creditoribus,l.9 . s. i.=-. 1. Procuratores solnendi speciale mandatum habentes, vel quibus totorum bonorum concessa administratio. 6. Tutor pupilii debitum. 7. Tutelam negociave debitorum creditorum ve agentes sibi it si . 8. Heroditatem restituere rogati creditoribus hereditari j s
379쪽
ranis ante eam restitutam. l. Io .F.eoa. Uult.eod.nu. IT. o I g. . Cui recte soluituri
I. Creditori unicuique; modo sanae sit mcntis, S iustae aetatis, Vult.eoae. Non furioso,prodigo, minori,nili aut
' ritate tutorum aut euratorum; Ita quidem ut nascatur liberatio . Nisi solutionis gratia sint adiecta,LI I ff.eod. Et ne ea qui . - ἁem accedente ob beneficium restitutionis in integrum minoris coniseessuma.ait. Praror,1. de minord nisi decreto iudicis interueniente, aut pensiones annu4, obuentiones is usura soluenda , I sancimus
ode administrat tutor Pecuniam tamen s aulam licet adhuc. petere possit, eam tamen saluam habens, vel locupletior iactus, si petat, exceptione doli ropellitur, *,pen.I. I 8. Quib.mod alienitet 1. Etiam criminis Reo. I. I. od sed non
eius conscientia profugo, l. ΣΟ. C. de req, reis. nec perduelitonis reo.
I. .C.ad l,a.Iul Mai. 3 .Tutoribus seu Curatoribus credit res tempore administrandae tutelae Vel curae. La6.9,tutelast de admin.tiinqualibuscunque,t.s 2.6. I.i.qs grad. & quide eorum uni, pluribus vel omitibus,d.l. I ., si autem. Nisi aliter Atestatore ipsis tutoribus,vel magistratui cauru I. os de adm.t.Non post eam. Uult.eod.num 3I. Nec pro tutore se gerenti, nisi pecunia in rem pupilli versa, l.38A.9o j. eod. Vult eod.um.D. Nec matriflij negotia seeundum voluntatem patris gerenti,is quidem ex hereditatis,non ex elux contractu profecta obligatione,t. .eod. l.3 I.
9 pen. .denet ges. q. Filiis: ct serius qui mutuis dandis exigendiique pecunijs sunt praepositi, l. i8.sDod. Vel liberam pecu li i administrationem habent.l. 2O.ct seq=.de iureiurue et
quod ab ijs cx peculio creditum depositumve est.l. is feod. vel ex domini ei soluatur volunt De pecunia a domini, redita, nihil interess C eod. F. Ex duobus reis credendi alterutri ; modo uti liter ambo sintdtipulati, l. 3. Uri d&obus reis. non inutilire sipulanii , l. 128. F.de U. O,) Item modo alteri petenti proniis de soluturum non constituerit, i.1. . de duob. reis. 6Quo eam alteri forums promissara priore non liberatur , t. Io. f. de eo . pecun4 6. Creditoris procuratori cum' speciali mandato, LQ. F. eod. Vel cui omnium negotiorum administratio commisia, A. 6.Titiums feod. sdouec quidem domini voluntas durat, nisi serie ab ignorante liberationem solutio facta, quo casu ex aquilate proficit solutio.) l.vero f. I.
380쪽
TIT. XXX. QVI p. MOD. TOLLIT. OBLIG. 3 u
suam mandata: actiones, squo casu nulla delegatione inter posita , vel in riatione a proturatore ne m danti soluerent dein 'bitoribus facta , vel ns aliquid creditor acceperit, vel ex eo litem contestatus sit, i. 3. C. de Nou. etiam domino recite soluitur 3 ita-Iamen ut utroque petente procurator praseratur. l. J S. st . de procur. Non fallo procuratori, nec ei qui sine mandato se alienis negotiis Osteri, qua intus ei soluatur bona fide , leg. F8. Ueod.linitio C.eod. 7. Omnino, lutionis caussa in contractu adiecto, idque cuiuscunque sit aetatis S conditionis; etiam ignorante creditore, remuito, adeo ut licet parte debiti creditori tuta pars ei recte luatur. modo quidem in eo dem flatu maneat l. 38. an eoἀem. debitor se soli stipulatori so-
Iuturum postea constituerit: Uult. eod. num. Jo.9 Non tamen
eius succestaribus,t.J s. e V .ls stipulatus Ade sol. 8 .Creditoti Creditoris, etiam sine eius mandato, sed ita vi liberatio fiat per exceptionemus opera I .da doli except. l.34 aede neg. go2.9 Modo creditor solutionem, de ea certior factus, pro tinus ratam habuerit, L 13.1.eρέ. 9. Heredi creditoris. Qui si plures sint, pro partet hereditaria cuique, Maiore eorum
parte interpellante tutiuι Magis tus iussu interusmente joluiatur, i. o. f. Ire eod.) etiam fiduciario ante iactana restitutionem, LIo . .eod.Substituto, dum deliberat institutus,per errorem facta solutio liberat ad eum deuoluta hereditate, l. 96. . eod.io. Aliis quibuscunque creditor soluere iusserit. t. 23. F. eodem. etiam iussu tutoris, non pupilli , 9O. . eo . cuius iussu alteri soluens doli tamen exceptione tiberatur pupillo locu pletiore facio, l.66. F. eod.) Et quidem quamuis post mortem suam creditor soluere iusserit ; aeuia tale mandatum morte non finitur, t.6. 9. . l. seq. 1 mandat. L. D. ἀesolui. Cuiac. l.obf38.
φ. I. Idem quod debetur, prisc. hic. etiam inuito creditore, non item aliud pro alio, l. 11. 6. mutui , F. de reb. creda legis I 6. C. de solui. Adeo ut nec pretium speciei promissae obtrudi ei polsit. Nisi aliud fauore certarum caussarum perm sum, aut res debita solui nequeat, l. 8. de conss. M. Treu. de mod.se iligat. thes a. litt.c. Unde is nec pecuniam, nec possessio-X ne