장음표시 사용
461쪽
vult vendicare possideat, vel dori desierit possidere, l.3- petitorio v. F. hic. Vt si fateatur Reus se possidere, obtineat probato dominio:Sin vero negat dolo se de si j se poliidere,pomessionem probet & ne rem alienaret se de nunciasse: sutpote quibus probatum sit eum dolo eam desiisse poσ.iere Bart.iua. qui petitorio.36. Si negat Reus ipsam possessionem, quatenus negat mittatur Actor in possessionem rei, tanqtiam vacantem, etiam nondum probato dominio. l .F.λαXAnglic.num.J. Quid petit Actor R . i.Vt ipse iudicis sententia declaretur dominu g. r. posisessio quae est apud Reum conuentu in sibi Actori restitu Iur. Vult.eod.num. 23. idyle cum pertinenti js suis, item isti
chibus & reditibus inde perceptis & percipiendis, si extant;
Ωuomodo ergo proponitur pN. Actor dicit se ante annos aliquot sundum Tusculanum tot iugerum, in tali loco, talibus vicinis,emisse,coquc tibi tradito, dominium eius ab eo tempore habuisse, sitium vero eiusdem fundi possessionem de facto sibi arro gare, eumque inique possidere; & quamuis interpellatum, Actori possessionem cedere rectisare: Petere igitur fundi petiti dominii se declarari,& Titium Reum ad eiusdem restitutionem damnari, & damnatum ad restitutionem re lem una cum fructibus omnique causa compelli.
Quid si res incorporalis petatur, an non etiam datur pro eis rei vendieario 'ha. Omnino quidem duplex pro ea datur actio, peculiare nomen utraque sortita,puta consessoria S negatoria; directa quidem cum seruitus speciatim, utilis cum alia iura
vindicantur. Vult. eod. num. 34. Cui datur Actio Confessoria '
462쪽
3 . Maritus agit de iniuria uxori illata, quatenus laquariivxoris caput, detendere uxorem tenetur; & affectione ma ritali ipsum non minus, quam Uxorem iniuria tangi , 9. 2.
hic . Non uxor ex iniuria ligata marito s quia uxores a miris , uora
viros ab υxoribus defendi aruum est, nis marito iliata iniuria ipsam etiam tangat i ecialitor. 6. 2. hic. is l.2.1ffeod:bs Oratias pro
iniuria illata sponsae a quatenus pro Uxore in hoc casu sponsa habetur, ut Sin alijs; N id qurdem ratione astechus mutui inter sponsum & sponsam. Pater pro iniuria filio illata ; quia cum filio vita eademque per Ona habetur.
Luod ratidine assectus, hic etiam ad omnes exten/itur, qui assini- ratis ratione, respectium parentum is liberorum habent; ut socer nurus 3 cuiui vir , qui in bius potestate est, ιniuriarum vero po
os . Dominus pro iniuria seruo illata, quia reuera rure ci- tuli initur1a non fit ipsi seruo quia eo pro. nullo habθtur sed domino ipsi ; puta si iniuria At atrox ,-in Zontumeliam domini directu , idque si modo conuitium datum, vel petuo seruus pereussus, nusia inde actio est, ex ea ipsa ratione quod seruus pro nul- ο θ mortuo habeatur , berinus Vero si communis sit, ex iniuria seruo illata actio competit quidem utrique domino , sed pro dignitate singulorum , non pio ea parte qua quis, que dominus est, aestimata. Si vitructuarsus, soli pro- irietario actio competit . Si libero homini, qui bona fide eruit iniuria facta, non ei cui seruit actio datur, sed suo nomine ipse exequitur, Nisi ct in eius cui seruit, coartimetiam iniuria tendat. f. i. 3. q. s. 6. hic, ibi Schneid. Pereet eod. g uid si veritatem quis dicat conuitio 'φ. , I animo contumeliae inferendae aliquod obi jcitur crimen, veritas Vt istum animum non tollit, sic nec i muriarum actionem: si sine conuitio, sed tutis sui conseruandi aut vindicandae reipublicae causa, deficiente contumeliae inferendae intentione . tanquam causa, deficit etiam in-
Iniuria eum protestatione honoris, puta si quis dicat, iii mentiri, saluo honore : vel per retorsionem istata, puta si quis dicat, tu ipse mentiris, an exeusae Neutiquam in casu priori, quia cum in eo sit mani- iustus
463쪽
sestu iniuriandi animus, aes tri contraria prorestatio, ni tuli peratur; Posteriori casu, si ictorso fiat in Cntinenti, e icusvio quidem admitti rur I .lam itum tura Eenseatuν deH-so, o vis ni propulsara quoa omnia uιra permittunt I 3 Ua i is
Lua es iniuria poena r M. Circa eam valde variatum est turri puta, r. Ex lege,ij Tabl.olim ob membrum ruptum poena erat talio,id cst supplici j sntilitudo. a. Pretriores poenam istam minus dignam aestimantes, actione rationis sublata, aestimationem muniarum introduxerunt , qua Iudex ex aequo N bono se cundum gradum dignitatemque, vel etiam honestatem l=ersona, haese, iniuriam aestimabat. 3. Ex lege etiam CO Dclia de iniurijs criminalis actio iniuriarum Introducta, Clcompetens, qui pulsatus Verberatusve; vel cuius domus sue propria, siue conducta, siue qua hospitio receptussiit, vi introira emet. 9.7Shic. Hodie de iniuria duobuet modis agitur mixto iure, vel ciuiliter, vel criminaliter a Citii riter . cum aetor iniuriam ad animum reuocatam iurest rando aestimat, & sibi poenam saluo iudicis moderatione, applicari petit. d=.7. hic IIT . eod. Criminaliter, Cum P na petitur, veI corpori iniuriantis infligenda ; vel multa peia cuniaria fisco applicanda, *-so. hic. Quarum una electa, asetera, 'uod ad eundem finem tendas pei imitur, /.7. vltsi
Qua est differentia inter verantque hanc aditiovem fm. Quod actio iniustarum ciuilis per procuratorem p test expediri,non criminalis, Nisi persona EIA is agat,υeIcon- neniarur, g. I oiicI.vit. C.hic.
An non etiam aliter de iniurijs agi potes rR. Imo etiam ad recantationem eius Quod iniuriose dia etiam est. Quae actio, eum criminalis non sit; cum ciuili miungi potcst; nisi ex statuto cum recantatione poena CarCC-ris, vel relegationis infligatur. Vult ursemd.cap. I9. Treuαέic. thesT. An iniuriarum tantum tenetur is gai ipse insimam intulit r
464쪽
. N. Imo Vero etiam qui prociirauit eam, puta qui aliquem conduxit ut famosum libellum assigeret;vel satyram in alicuius contumeliam caneret, modo dolose id effecerit , f. non solum. hic. Luia per alium qui facit, id ipse focisse inpelligitur. Luibus modis rossiiur iniuriarum acFio pi. Morte siue aetoris, siue rei: ΩHa famosa actiones is ad vindactam tendenIes, in heredes non transeuntians lis eum de functo sit contestata . 13. princ.L8.a. Iq. ff. hic. 2. Dissimulatione ; puta si quis iniuriam passus eam flatim ad animum non reuocauerat , , .vit. hie. 3. Remissione CXprCssa, l. I i. f. I. . q. Lapsu temporis ; puta anni continui, princ. ins de per. Iemp. actet.F. C. hie. Utpoid quod per silentium tanti temporii lapite ro missa censeatur.
De Obligationibus qua ex quasi Delicto nascliniuri
inia dicitur improprium, vel quasi delictum 'Quod non est dolo seu intentione agentis,aliqua
tamen eiusdem qui tenetur,vel alseriti S culpa commissum , Uult. Iurfrudaib, I. cap. 1 I. Dicitur autem quasi dei ci um , quia iso casu propter dolum cessantem delicio propolo locus non es. Recense casus quasi deliciorum ab Imperatore propositerum
R. I. Imperator recenset quasi deliinim Iudicis litem suam facientis, a. Eius cuius ex camaculo quid deiectum aut effusum est. 3. Eius qui ea parte qua vulgo iter fieri solet quid posituro vel suspensum habuerit, quod potest si
ceciderit alicui nocere. Text.hic. Ωκarenus tenetur iudex ex quasi delictio 'Male iudicando, S per imperiliam quidem . princ. bis. Idque ita ut parti laesae teneatur in qua Dium aequum iudici
videatur; eius errore S imperitia con ideratis. Pac. epitome. hic. thes q6. Luia imperitia , ut dicium, tulpa decies st; hic speetatim , quarenus iudex ossicium acceptando peritum se asserni avidetur. Vnde ex imperitia quid male iudicans lirem suam I G
465쪽
cere , iis eiusdem periculum in so transferre intestigitur. Prine. hic. Cur imperitia iudieans pN. Quia rudex dolo vel largitionibus inductus male ii dicans, ex vero maleficio tenetur, & quidem praeter extra ordinatiam coercitionem & infamiam in veram litis actimationem & expensas, si paterfamilias sit; si filiusfamilias, in tantam quantitatem quanta fuit in periculo litigantis
cum sententiam diceret, i. vlt. V. de var. o exl. cogis. I.zD.
C. de poena tua. male. iud. N nouissime si pecuniam vel promissione a litigatore acceperit i 3 causa quidem quondam pecuniaria, praeter amimonem dignitatis in triplum . In causa criminallibonis publicatis nutritur in exillurn,Nou.
Ωuod es Exemplum secundum quasi delicti rR . Cum ex domo vel caenaculo, in quo tanquam dominus vel conductor quisquis habitat, etiam gratis,deiectum effusumque aliquid est praeter in habitantis culpam, in eum locum quo vulgo iter fit, per eos quos secum habet in Caenaculo, per quod damnum datum, siue seruos, siue libe-IOS, *. Ι. hic. Quod est tertium exemplum
Cum ex ea parte qua vulgo iter fieri solet quid positum vel suspensum quis habet, quod potest, si ceciderit; alicui nocere, g. eod. Quae duo ideo quasi delicta, dicuntur quod sucet hic nullum sit maleficium cuna publico intersit sine metu& periculo in locis pubsicis iter facere, quasi ex deincto obligati intelligantur. Treuti. hic. Lua ex his quas deliciis nascitur obligatio 'N. bi aliquid deiectum, vel effisum, quod liberum hominem Occiderit, in eum poena FO. aureorum est costituta. Si modo ei nocuit & vivat, quantum ob eam rem iudiciaequum videbitur, actio datur, d. 6.1.hto. Nos deformitatis, sed mercedis Medicis praestitat, S impendiorum in curati e fictorum, Item operarum ob illud factu amissarum, vel amittendarum habita ratione, puta quod inuinis fictus sit. De suspenso vel posito quod, si decidat, n crepullit, actio in facium Io. aureorum datur. f. eo .
466쪽
Quid si ex silij seorsum habitantis cenaculo quid derectuis effusumve fuerit, vel in eo quid positum vel suspensum, cuius ca sus periculosus es ' usu. Ex his cisti sis non patrem, sed se ipsum filius fiam Obligat. g. i. hic. l. filiussantiI. V. de Iudit. Idem in fi lio lami I. imperite iudicante obseruatur, quia hic nulla patris culpa subest . . Cur non datur In patrem actio de peculio fae. Ea non datur ex delicio fili j vel quasi, sed ex contractu , i. a. b. Miusfami Teod. Schneid hic. vide insta tit. pro
An vero lata sententia contra filium no habentem perulium pater sogi non potes ut ei ad oluat legitimam rM. Non, quia non debetur ea filio nisi patre mortuoὰ nec ullum in eam filius eo vivo ius habet. gL . 9 DD. ira
Auth. si qua C. de S S. t cl. Luid si vero pater pro condemnatione fili, quid soluit, an in putari ei tu legitimam pores ritu. Omnino, si id fecit nec gasio m virtute statuti, nons: ex liberalitate. m. communiter, ut nec si quid causa pieratis pro eo Q luit, puta pro redemptione erus ab έo bua, LIV. C. de positi m. reuers Scιneid. Lic
aeva exempla quasi detioiorum prater ea ab Imperatore recen
H. Exercitoris nauis, item citi pona I stabularii, cuni quid ex riaui, caupona, aut stabulo surio ab alijs ait sertur puta malis hominibus quorum Opera utuntur : Luia ne ta-titim opera uterentur pro&irire debuerunt, j. vlt. hic. Quatenus ki tenentur
. M. Actione in factum in duplum tenentur ad restit uti ncm eiu S, qt Od viator,vel vector de rebus suis in naui vel caupona, Ves is qui iumentum stabulauit, in stabulo amisit. Curu' actio, quia poenalis es , heredi quidem datur, tanquam
3 ιι persecutoria , non tamen aduersiis heredem tanquam ex delicio descendens. 9 vlt. hic.,
467쪽
Hactenus duo priora suris obiecta, sequitur tertium,Actiones. Die quid hic per actiones proprie intectigatur tha. Retioni S VOX θολυσημος est. 1.Generalissime accipitur,
pro quovis hominis actu, l. 21. q. M. F. Rui res. fac. pus Quo significatu testationes, Nipsi contractus, S conuentiones, item delicta ,&c. sunt facti puta) actiones, siue ex naturali, siue ex anificioso hominum motu proficiscentes; sed in se citra iuris effectum consideratae. 1. Secundum iuris effectum specifilius, pro actionibus iuris siue ciuilibus, hoc est a iure ciuili informatis , & eatenus quidem consi deratis, iisque vel priuatis, hoc est qui priuatim expediuntur , ut es testamenti factis , vel publicis qtiae fiunt aut horizate publica, & vel voluntaria quidem iurisdictione, ut sene adoptiones , vel contentiosa. 3. Restricta ad forum appella tione pro contentiosis actionibus, nota volutitari js , rei faltem rei pectu. q. Adhuc specialius, pro actionibus elui li-hus, data criminalibus accusationum , inquisitionum, d munciationum appellatione . In qua ipsa specialis verbi actionis significatione, ipsum rursus est, vel generale , Vel speciale, quatenus Vel in rem, vel in personam actio est. De quibus actionibus ciuilibus in iudicio agitatis, S qui- dem siue in rem, siue in personam conceptis hic agitur.
Luomodo Imperator definit actionem f
m. Actio nihil aliud est quam ius persequendi in iudicio
quod sibi debetur. princ. hie. aeuotuplex est actio p ariae ab Imperatore proponuntur diuisiones. I. Ex aliae sunt in rem, aliae in personam. 2. Ex causa efficiente, aliae sunt ciuilos, aliae praetoriae. 3. Ex causa finali, allae sunt rei persecutoriae, aliae poenales, aliae miXtae. q. EX quantitate rei in actionem deducta, aliae in simplum ut omnes rei
persecutoriae) aliae in duplum, triplum , quadruplum. Ex 'qualitate, aliae sunt bonae fidei, aliae stricti iuris, aliae orbitra-
468쪽
citur , Vel pratoria, de quibus , 6.34. id est actio Publieianά, Vel qtlasi. UAD. eod. is cap. 23. princ. a. Rursus rei vindicatio est vel specialis, quando res aliqua specialis vindicatur: vel uniuersalis , cum uniuersitas, seu res uniuersales vindicat tur, re res speciales tantum per consequentiam ; quae dici tur hereditatis petitio. Uult. eodem. cap.12. prine. Hic Vz
agit Imperator speciatim de rei vindicatione stricte accepta, eaq; speciali . De rei Vendicatione.
sua est isa rei tiindicatιο . , . Rei vindicatio est actio realis,quae datur donuno dia recto , vel utili contra detinentem, possessorem vel quasi ad rem aliquam corporalem vindicandam, qua petitur ob Actore declaratio se dominum istius rei esse, eiusdemque restitutio una cum fructibus pendentibus, & extantibuS. 3. i. hic se l.2s. F. de oblig. Θ acs. Arederod. Eod.ΩΗtuplex est rei υinuicatio Jecialis 'M. Duplex. Dirocta, quae datur Qti &vero domino, qui iure gentium vel ciuili dominium sibi acquisiuit,& tem pore oblati libelli non modo , sed & litis contestatae domi nus est, aut post eam dominium acquisiuit, L 23. pr. hic. l. 2C. eoA. etiam Treti f. hie thes r. Vxcui de re dotali ad uerius extraneum, constante matrimonio, C. hir. 2. Uti tu quae datur Emphileutar. I. I. g. I . Si v. vea. ρet. Vasallo vn. 9. reia de inus. de re al. Dc1. Superficiario.
seq. hic. & similibis, utile, ut vocant, dominium modo h bentibus . Item vero domino aduersiis eum qui dolo Veiculpa lata de si jt possidere, l.69. Τώiei vel iudicialiter con festus quidem est se possidere, etsi non possideat, nequc d lo possidere desijt, modo id actor ignoret. l. . 2 .2.6.27. his
Lu- ergo sunt substantialia segnissa huius aerionis t M. Uuo. Vnum ex parte Agentis, dominium rei quam vindicat: Alterum ex parte Rei, eiusdem possessib . inere hic . Vnde & utrumque hoc requisitum ab Actore in libello ponendum & probandum copulatiue, I. a. de Prob.ι. 2. C. t.
469쪽
Contra qαem hac actio datur t. N. Dires a datur aduersus eum qui reian nostram possi- e et, *. I. hic IS,II hic. Panus epimi di . hi . thes6. siue naixia aliter, siue ciuiliter , 9hneid. eod. Sive suo, siue alieno Dorimine, d. g. I. vel solum eam detinet & restituendi habet facultatem Pac.eod. puta commodatarium, depositarium, Colonum, &- I g. ώς. Vulis aduersus eum, qui eam quasi possidet, seu Ruod hic est P qui pro postas re haberiar; puta eum qui dolo de si jt possidere. 2 vel licet non possideret; tamen, quasi possi deret, liti se offert, t.27. 9sed o is
N. ESpeditissima via petenda ex modis acquirendi domini j siue Iure Gentium, siue Civili,sup.mba.dy M.34 ηδ
Iu. I. Quando constat ante Actoris apprehensionem rem nullius suisse, is dominium istum probabit peream ipsam apprehensionem . Quia quod nuiuius in bonis es oec panti cedit. β. I 2. supra. de Rer. diu. 2. Quando constat fuisse
quidem ante alicuius, sed & aliquandiu nullius, similiter, per apprehensionem, S solum quidem, probabit dominita; modo prior dominus habuerit eam pro derelicto.supra eod.6 . Vel si, post Iudicis proclamationem, ut is qui domi-bium alicuius rei adserere velit, comparCar, nemine com paren e eam apprenderit. Ωuod is res talis pro derelicto h beatur. IAHu.hic num.72. 3. 4 in buraria re quae biennio Vaca-iiit quod ipsa etiam tum pro derelicio habeatur ) apprehensa, praeter apprehensionem biennalis possessio apprendentis requiri Iur. l.qui agro . 8. C δερχη-rer desier. lib. II. 4, ando non constat aliquando nullius rem fuisse, probatur dominium s sicundum ius ciuile 9 per prCbatam rei immobilis decennalem inter pratentes, vicennalem inter absentes, mobilis per triennalem possessionem cum titulo, & bona . fide, supra tit.de Uucap. per immemorialem sine titulo, Iaspes. Fabr. hic. num a. is, eo Hus eodem n Mnero. S. Qilibus inodis accedit, probatio allegati ii tuli ad transfercndum dominium habilis, puta donationis , emtionis , modo
470쪽
concurrant. I. rei ipsa traditio sei que acceptatis) 2.d i- tuum tradentis. Iasiou , Myos eou. 3. A corum que ex sinutilorum conclaetiim natura d Ebemur c g. iu rantione Deo ditione vel preti, numoVati, vel sidci as pretio habitat 9 probatio .
Et sic in alius Myn C eod. Per ipsius traii monis allegatιonem proba ro dominio, exigamus oe eorum probatiouem qu4 Ut per cam tran feratur dominium supr. tit. de Eer. di itis reqmyiuimus . Successio , nu allegato, tirulo, ster aditam hereditatem non probatur domimum nisi , ipse defunctus fust, it dominus , Quia nemo plus surrs ita Alium posui transferre otiam tole hactet . Mysi eou. Domini, υero etιam directi υtilis distinctionem in prace id. probaudι mo-d s obseruet lector a ud Iasonem is Myumg. diues iocta . Ao non sunt alij modi probandi domib/um t M. Omnino, C. E. I. Teite SNinitrumenta, 1. Indicia.
Astera. . Sine tructuum perceptione ex cultura ogrorum; liquidem eos seminari, arari, & coli me curaste probem, g t. in l. 3. verb. finiatur. C. D. regund. Non si eos ma ipsum arased' coluisse probem, nisi simul studuum probetur perceptio. ibi xum 6. Ex fiuctiuina porcepti Dne; sed modo me iure proprio
eos accepisse nec rem ab alio possideri probem. Mas ard. concl. I I 8mnum.7. I 1. 6. Ex clauium receptarum apud rem ab a io non possessam facta traditione. l. clavibus. υerb. si claues J. de contr. emi. Masc. cint 298. Ωuod possesarum ab alijs tra lino custokia caussa facta modo Gueatur. M a se eoi. T. Ex tradἰuondi nitru mentorum rei venditae, jo coti cur festiva ijs,do atΠbus MU . couci. OII. remusve num. 1. S. Per conscitionem Viris