장음표시 사용
541쪽
modo improbe ad quid faciendum sollicitauit, etiamsi nihil effecerit. t.si quis, C. 4e furti 1, Θς. modo id fecerit dolo. si
3.fΘ-.ΤΑ. t. Ad quid dabatur olim, hodieque datur pist. olim dabatur directa in duplum. Text.eοι .hodie,cunitantum competat haec actio Utiliter,arbitrio iudicis poenam committendam Vulteius existimat, Ruod poena interia iniure sit in arbitrio iudicis. l. I. ,. I. . de in I.Wala. eod. uuf,.IO.
Rua sunt bisur actionis requisita rhi. I.Vt aliquis sit corruptus.2.Reus eum dolo malo com reperit. 3. Actor ius in corruptum habeat .suomodo proponitur t*. Pro facti circumstantia deducit Actor, accommoda in ad forum nostrum narratione secundu requisita , in specie corruptionem, quidam dolo malo is callida persuasione
factam in eius in quem ius, sis ipsum daducendum) habebat ip- se,& aut penam arbitrio iudicis relinquet,aut aestimatis cor rupti operis, squo fieri posse ronredit quiseius, in & quod Actoris ob eam corruptionem ex patrimonio eius abest, aget in duplum, Vult.est .num. Io conferi oldesdsuss.7. ἀ 1.2.tre hist.
nua est actio quas metus taussa hi. Est Actio ptaetoria in personam, iii rem scripta, data per illatum metum talem qui in constantem virum cadit damnum passo, per quam rei per vim vel metum talem extortae quadruplum intra annum, vel post annum simplum . ab eo consequitur qui rem extortam possidet. Meo M. Cui, aduersuu quem , σ a quid datur fN. Datur metum praesentem talem passo qualis in de tanitione est expressus,i.siue in sua,siue in liberorum, vel coniunctorum suorum persona .metum autem prasentem. UOD ti. I. Nec timorem. g. eod. Contra I. metum siue per se, siue per alium inferentem ; et si res ad alium pertineat. 2. Contra rei per metum ablatae possessorem vel detentatorem,siue lucrativo, siue oneroso, siue sine titulo, Lium si eum Nec I tious
542쪽
Hone *.yadius quoque a. l. metum autem praesientem. f. eos. 3. Aduersus populum, curiam, collegium, vel corpus,si ex d lo aduersariorum aliquid ad eos peruetiit. 4. Si plures me tum intulerunt, aduersus singulos in solidum, Oldend.Cia 6 in s. IO. num. I. F. Aduecius eius qui metum intulerit heredes:
In id quod ad eos peruenit, imo & heredes heredis; Licet Bihil ad eos peruenit. b. pen. Quia sussicit semel peruenisse;
I videamμs. F. eod. Vidi. eod. Et quidem I. ut quicquid metum pasto abest in integrum di pristinum statum restitua-hir. a. venientibus etiam in restitutionem fructibus perceptis, & qui ab impedito per metum percipi potuiment, ori nique comodo& emolumento, siue res extiterit, siue quo cumque modo perierit;modo non suisset peritura apud metum passum, ita ut vel retia ipsam, vel eius aestimationem, petere possit. l. I. C. de his qui vi metu's raus ges. sent. l. hs refurtiva. Τde Condict. fura. ita tamen ut interitu quidem rei, sine dolo , S culea ipsorum, liberentur bonaefidei possciso res metus ignari: ad fructus tamen , sed modo perccpto
teneantur. OM. eod. num. 6. 7.
Ωua sunt requisita huius actionis '. m. Duo. I. Actori illatum esse metum qui inconstantem virum cadat, siue in proptia persona cum passiis sit, siue in persona liberorum,uel uxoris. 1 mctorem exinde sensisse damnum: Si quidem agitur aduersus alium quam qui
metum intulerit , ipsum lucrum sensiisse. Viat.eod.num.27. Ωuomodo proponitur pha. Deducta secundum requisita &circumstantias facti specie, petitur rei restitutio, & praeterea triplum eius. vel si quid factum eius aestimatio ut fiat in quadruplum . Non fit autem semper condemnatio secundum petitionem Acto rri; puta semper quidem in id quod abest, vel eius aestimaritionem ; in poenam, vero tum demum, si res arbirio iudicis
Actio in factum de Calumniatoribus .
Ωus est actio in factum de Calumniatoribus 'φ . Quae datur in eum qui pecuniam accepit, ain astud E e 4 commo
543쪽
commodum sensit, Vt alicui per calumniam negotium in iudicio faceret, vel non faceret Pac. Epitome. dis . 2O. theso Putara es hoc loco calummatores aicuntur . Aduersus quos quomodo ariam alia dentur actiones, vide Schneid. Oldend. eod.
Cui , aduersus quos is ad quid datur hae actio ri. Ei qui pecuniam non turpiter dedit ne calumniosum negotium ipse pateretur, & tamen pastiis est, siue ipse, siue alius eius nomine dederit, g. quadrupli h. a. Ei qui innocentis misertus pro eo,etia nesciente, ne vexaretur,in Iudicio per aduersarium dedit t. si quis ad alio. g. si autem.1feod.3. Et in cuius lςsionem uticalumniam pateretur data,l. 9 generaliter. g. illud erit notandum eod. I.Aduersus pecuniam dan- rem, ut alteri negotium calumniose fiat, vel non fiat.2. Aviuersus eum qui accepit pecuniam, vel aliud quodvis lucrum ut in iudici js aliquem molestaret iniuste litibus, vel iustam quocunque modo causam proderetil. I.*. Od.m.Non hereis
redibus, quia panalis es, & quod suificere ipsis debet quod datam a cles cho pecuniam per condietionem ob turpem Caussam repetere possit; neque in heredem, nisi id quod ad
eum peruenit, Itidem quia panalis est. Uult.eod. num. . Datur autem intra annum in quadruplum eius pecuniae qua quis accepisse dicitur squi computatur ab eo die quo quis calum-miam sibisructam resciverit.) poit annum lia simplum, I.annus. LI .eo . Incipis autem actio tam In dantem , quam in accia Pientem pecuniam statim ab eo die quo data est pecuniaia, etsi iaihil factum, Igeneraliter. pr.1feod Oldend. eod.2ua sunt huius actionis requisita 'R. I.Vt pecunia, vel alia res qua rn patrimonio esse possit. L T. 2. 3.2feod. sic data Vt alteri temere iis moueretur, si agatur, uerius eum qui pecuniam alteri dedit; Sin autem qui accepit contieniatur,& accepta sit, siue ut alteri calumniosam actionem ne recipiens inititueret, siue ne calumniosum ne- ' Otium faceret. 2. vi data sit ob negotium calumniosum iudiciale, vel quod quis in iudicio mouere poterat , Il. svr . ' f eod. Schneid. hic. Licet alij etiam pro cal umnia extra iud Cium commissa, vel committenda dari hanc actionem pu-
544쪽
TIT. VI. DE ACTIONIBUS. . II t. Actor dicit cum Reo sibi nihil unquam negoti j suisse,
Reum Vero m. aureos accepisse , ut sibi Achori litem moueret , sciuisse vero nihil se iuris habuisse, ex quo Achori iudicium dictare possit: Nihilominus tamen a Reo apud tale iudicem Achorem sesquiannum vexatum : Petere itaque se, Iudicis sententia pronuntiari, Reum dictam pecuniam calumniose, & contra iuris pro habitionem accepisse, ipsumque condem nari, ut actori quadruplum eius, id est8o.au-
Quinta Diuisio Actionum. In bonasidei ct stricti iuris .
sua es quinta actiouum diuisio IN. Quod aliae actiones, siue reales, siue pςr natos sinthonae fidei, aliae strici i iuris, *.2o.his. Distinctione desumta ab intrinseca actionum qualitate, qui ipsam tum actionem,
tum executionem eius respicit. Pereq. hic. . Lua dicuntur .actiones bonafidei r
N. Bone fidei actiones sunt in quibus libera potestas 1 l permittitur iudici ex bono de aequo aestim di quid Actori restitui debeat, j. 3o.h o. St icti iuris actiones sunt in quibus iudex praecise ad utinus est de rem iudicium deducta pronunciare secundum naturam eidem actioni a legibus , vel partium conuentione datam, t.99.Τ.de Aa.is oblig.Peredeod. Vnde hac diuisio actionum s cum in omnibus contractibus bana fidei sit necessanae N. Quomodo hoc no impediat, quod ipsi contractus alijstricti iuris, alij bonae fidei dicantur, supra explicatum, lib. 3.rit. IAE. Hic habet cum contractuum ea sit diuersitas, ut vel ex natura ipsorum ; vel ex partium conuentione praecise ad id Qtuin quod conuentum est,uel etiam ad id quod e quo&bono praestandum videtur partes obliget, non mirum es.se si lex vel sola, inde bonaefidei iudicia de stricti iuris facit,
. vel secundum eam conuentia partium, meer ipsas spectatim leges faciens . Enumera actiones bonafidei is stricti iuris'
545쪽
pu. Enumerantur ab Imperatore bonae fidei hae: ex em-t uendito; locatoconducto; negotiorum gestorum ; mandati , deposui ; pro socio 3 Tutelae ; commodati; pignoratutia ; familiae ersciscundae s communi diuidundo i ptiescriptis
verbis; quae de aestimato proponitur; & ex permutatione competens; hereditatis petitio ; tuque secundum Iusemianι constitutionem, j. 18. hic. Stricti autem iuris actiones sunt reliquae omnes: uputa quod exceptio firmet regulam tu. easilus neu exceptis9 ut actio stipulati; quod conceptione verborum solenni adseringatur , Je mutui; quod lege ipsa ad certum petendum Adior Uringatur , in tuo contra tu cessaure iudicis arbiIrιo. Pere hic.
An ct a fio ex sipulatiι pro dote exigenda es fricti iuris 'Regulariter quidem secundu stipulationis naturam: at vero cum ex constitutione Iustiniani in locum uxoriae actionis quae bonaefidei sui t)successerit,placuit S hanc ho-naefidei este, siue interposita, siue intermissa sit stipulatio, ut qua fauore mulieris semper interposita singatur, ,.29. hic. ma ergo es inter actiones bonafidei pricti itiris disserentia Quintuplex. I. In bonae fidei iudici js, neglecta verborum subtilitate,quibus contractus est conceptus,libera pOrestas est iudici quantum Actori debeat restitui ex aequo &hono aestimandi: in strictis tenorem verborum Actoris p tentis praecise sequi debet. 2. In bonae fidei iudici js, ex officio iudicis, ab initio fiuctus dantur,& post moram usura:,liacet ex obligatione non veniant: in strictis nec fiuctus nrunt , nec usurae currunt, nisi post litem contestatam. 3. In
bonaesidet iudiciis iuratur in litem; non regulariter in strictis. q. In bonae fidei iudici js contractus cui dolus causam dedit ipso iure nullus declaratur, no in quem incidit dolus: ip strictis non minus contractus cui dolus causam dedit valere declaratur ipso iure. s. In bonaefidei iudici is olim compensatio fiebat ipso iure; in strictis, ex praescripto D. Ma ci, opposita doli mali exceptione, inducebatur. Qua hodie sublata, per Iustiniani constitutionem,differetia,in qualibet actione tam bonaefidei quam stricta , tam personali quam rea li, compensatio fit ipso iure; in debito quidem liquido ante rem iudicatam a parte proposita & probata, *so. hic.
Perex. eod. De compensatione ver) viis latius supra. lib. 3. Tic. P .
546쪽
Recensuisti inter ae iones bona . petitionem hereditatis Onagotiorum gestorum, tutela, pignoratiriam Cluat IutS quod com Pendio agimus , praeterire aliquas cogamur actiones , in ob earum meritum nobis tractandas s die qualis actio es hereditaris petitio r . v. Est actio uniuersalis svVote qua rerum uniuersitas, petitur non res ipsa , nisiper eonsequentiam, quatenas sub uniuersitate illa continenturin 1. in rem, unde petition suomen, quo pro rie actiones in rem designanti r. 3. mixta; quia haber proorion ei quasdam perfnales, enamuis alj simplieiter realem marino Uult. IV. hic. 4. bonae fidei, Nempe talis ab Imperatora facta , cum ante stricti iuris esset . vel saltem an esset dubitatu
Luomodo definitur pha. Est vindicatio hereditatis, Vul . iuri yr. 1.2. e p.2ri seu actio in rem, qua is qui se heredem dicit utitur aduer sus eum, qui ius pro possessore,vel herede habet, possidetve tem hereditariam, quamuis minimana, i.9. N.
Hotom. hic. num. 2. ex Uult. eos.
Rubruplex est . Triplex : alia ciuilis, seli direcha; alia praetoria, liue possessoria , alia mixta ex utraque. Vult. Iuru'r. lib.2.cap. 23. ma es ciuilis Qua is qui se heredem dicit utitur aduersus eum qui ius pro herede, vel possessore habet, Vult. eod.i Cui datuρ θ aduersus quem N. Sive in totam hereditatem, siue in partem intenda tur smodo talissit pars, qua iura habeat hereditaria, Oldend. eodo datur heredi cuicunque, siue ex testamento, siue ab int stato heres sit, Nec enim minus quis est heres est ex minimo
parte quam ex maxima, vel etiam 4se . Luia non ex rebus her γ ditari,s, sed iure succedondi astimatur hereditas . Vult. eodem stmodo hereditatem ab alio possessam ipse agnougrit. Etiam filio aduersus patre, si agatur de materna succelliΟ-ne, l . hic. esemb. par. his. a. Sive per se, siue per
547쪽
atriam, he res sit, puta vel per eum quem habet in potesate, I Ilum m. vel seruum, vel extraneum cui successis. Ola. Clos i. acf. i. 3. heredi heredis . Luia heres heredas primi tesatoris etiam heres censetur, l. I. 9 3. F.depet.her. q. Etiam emtori hcreditatis contra rerum hereditarium possessores, non Venditorem quia contra eum habet actionem personalem . Schneid. hie. Adversus I. Omnes qhu litulo Invalido scienter res
hereditarias possident , t. I 3. f. r. his. non sinῆulari, sed vel pro posses re vel pro herede, Uult. eod. a. Etiam eOS qui dolo de si erunt possidere, pata alienata hereditate ne ipsi con-Menirentur. Qtu ut possessores hereditatis liti se obtulertit. . Debitorem hereditatis , siquidem se heredem defuncti con-rendar. S. Contra possidentem pretia rerum hereditariarum, vel debita exacta a debitoribus hereditari js, ι. 16. , sedis issseod. 6. Contra habentem actionem occasione rerum hereditariam, Ut eam cedere domino reneatur. Schneidite. Luis dicitar pro herede vel possessora possidaretha. Pro herede possidere dicitur is qui cum non sit,heredem se esse bona fide putat,vel sciens se herodem no esse, tame se ut heredem gerit. Pro possessore possidere dicitur, qui non contendens se heredem esse, nec ultu possessionis suae titulum allegans nec allegare valens, res hereditatias
possidet. Vult. eod.Ωuid venit in kane actionem 'Res omnes hereditariae quae in dominio defuncti
fuerunt,corporales, incorporales, seruitutibus exceptiuetiam a deliinctae possessae modo, vel detentae, comodatae,pign Tatae,rerum venditarum pretia,pecuniae a debitoribus exactae, fructus, ct accessiones rerum omnes perceptae, perci-Piendae, tam consumtae quam extantes: si quidem sit malae fidei possessor, quisecundum ante dicta ne expensas quidem do
, aeua sunt huius actionis requisita rha. A parte Actotis duo. I. Vt iit heres defuncti de cuius hereditate quaeritur quocuque iure,siue ex asse,siue ex parte. 2. Vt ante institutam actionem non habuerit rerum petirarum possessionem , aeuia post adeptam possessisnem amplius
non sunt hereditaria , sed proprιum patrimonium possidentis . Sehneid.
548쪽
sehaeid. oe Uule. hie. A parte Rei similiter duo. r. Vt Reus hereditatem, vel partem cius possideat, vel dolo possidere desierit, vel se liti obtulerit. a. ut possideat pro herede, Vel posses re, siue alio titulo inualido , Uult. eod. 3. Vt res me rint mortis tepore, siue domini j, siue possessionis vel detentionis, eius de cuius hereditate qtlaetatuta,Uul.eod.eκ.Sch .eoAo' auomodo proponitur l*. Actor dicit Sempronium defunctum, cum esset sui tutis & haberet liberam honorum suorum adrninistratione, scripsisse legitimum testamenturri; In eodem aurem testamento se Actorem vel in totum, vel in partem heredem scriptum csse, hereditatemque Semproni j adijsse , Reum. Vero eam, Vel partem, vel aliquam rem possidere; Quamuis admonitum eiusdem restitutionem recusare: itaque se petere ipsum declarati sentetia verum ac legitimum Semproni j heredem, & proinde Reum condemnati vis heredi talem praedictam, vel eius partem una eum fructibus &emolumentis restituat. old. eod. An vero semper hereditatem petens feneIMr exprim re , ex te flament o, an ab intestato sit herestha Parte non opponente, minime I ad euitandas tamen dilatorias exceptiones, tutius est ut fiat. Baracin l. 3. hir. Et si quidem ex testam e lato, heredem se dicit, id probabit per ostensum testamentum non vitiosum, neC cancellatum; Cum ab intestato, exprimet & probatae se adgnatum defuncti esse proximum. Trent. dis'. his. thes . Lua es pratoria hereditatis petitio'
N. Qua bona hereditaria, in quorum posthssionem quis est missiis, ab eo qui illa pro herede vel pro possessore posisidet, restitui petuntur. Uule. eodem . Rua in hac obseruandati. Sicut heredis petitio ciuilis datur heredi: ita hanc dari bonorum possessori, qui vice heredis est,)eQ antedia . 2. Esse vel ordinariam , quae ex ipso Pr oris datur edicto, secundum ordinem ab illo definitum,vel extraordinariam, quae nulla certa edicti parte cotinetur, sed ex nCuis legibus Competit. secund. ea qua Hera Dur supra sub Tir. 4r .on. possess3, Eadem hic obseruanda quae in ciuili hereditatis petitio
549쪽
anum, he res sit, puta vel per eum quem haber in potesate, I Ilum m. vel seruum, vel extraneum cui successis. Ola. Closi.acf. I. 3. heredi heredis . Ωuia heres heredis primi tesatoris etiam heres censetur, I. I-3.F.depet.her. q. Etiam emtori hcreditatis contra rerum hereditarium posses res, non Venditorem quia centra eum habet actionem personalem. Schneid. Aduersus I. Omnes qvi vina o Invalido scienter res
hereditarias possident, t. I 3. f. i. his. non sinῆulari, sed vel pro posses re vel pro herede, Uult. eod. 2. Etiam eos qui dolo desierunt possidere, pata alienata hereditate ne ipsi con-menirentur. 3. Qui ut possessores hereditatis liti se obtulertit. . Debitorem hereditatis , siquidem se heredem defuncti con-rendar. F. Contra possidentem pretia rerum hereditariarum, vel debita exacta a debitoribus hereditari js, i. 16. , sedo is Jeod. 6. Contra habentem actionem occasione rerum. hereditariam, ut eam cedere domino teneatur. Schneidite.
Liuis dicitar pro herede vel possessor. posmeretha. Pro herede possidere dicitur is qui cuin non sit, heredem se esse bona fide putat,vel sciens se herodem no esse, tame se ut heredem gerit. Pro posse re postidere dicitur, qui non contendens se heredem esse, nec ultu possessionis suae titulum allegans nec allegare valens, res hereditarias
possidet. Vult. eod.Ωuid venit in hane actionem '
. Res omnes hereditariae quae in dominio defuncti fuerunt,corporales, incorporales, fruitutibus exceptiuetina deliinctae posse sis modo, vel detentae, comodatae,pign Tata ,rerum Venditarum pretia,pecuniae a debitoribus exactae, fructus, & accessiones rerum omnes perceptae, perci-Piendae, tam consumtae quam extantes: si quidem sit ma fidei possesser, quisecundum ante dicta ne expensas quidem de
; Lua sunt huius actionis requisita rha. A parte Actoris duo. I. Ut sit heres defuncti de cuius hereditate quaeritiu quocuque iure,siue ex asse,siue ex parte.2. Vt ante institutam actionem non habuerit rerum peturarum possessionem, Ruia post adeptam possessionem amplius
non sunt hereditaria. , sed proprium patrimonium possidentis . Sehneid.
550쪽
schaeid. o Uule. hie. A parte Rei similiter duo. r. Vt Reus hereditatem, vel partem eius possideat, vel dolo possidere desierit, vel se liti obtulerit. r. vi possideat pro herede, Vel . possessore, siue alio titulo inualido, Vult. d. 3. Vt res fuerint mortis tepore, siue domini j,siue possessionis vel detentionis, eius de cuius hereditate quaeritur, Uul.eod.ex.Schn.eodo' suomodo proponitur fActor dicit Sempronium defunctum, cum esset sui iuris & haberet liberam honorum suorum ad nistratione, scripsisse legitimum testamenturm In eodem aurem testamento se Actorem vel in totum, vel in partem heredem scriptum cile, hereditatemque Sempronij aclijsse , Reum Vero eam, Vel partem, vel aliquam rem possidere Quam uis admonitum eiusdem restitutionem recusare et itaque se petere ipsum declarari sentetia verum ac legitimum Semproni j heredem, Sproinde Reum condemnari visite reditatem praedictam, vel eius partem una cum fructibus &emolumentis restituat. old. eod. An vero semper hereditatem petenr fenetMr exprim re , ex te samenta, au ab intestato sit heres r
. Parte non opponente, minime ; ad euitandas tamen dilatorias exceptiones, tutius est ut fiati Bartcin L .hir. Et si quidem ex testamento, heredem se dicit, id probabit per ostensum testamentum non vitiosum, neC Cancellatum; Cum ab intestato, exprimet & probatae se adgnatum defuncti esse proximum. Trent. dis'. bis. thes . Qua es pratoria hereditatis petitio fiaua bona hereditaria, in quorum possessionem quis est missi is, ab eo qui illa pro herede vel pro possessore posisidet, restitui petuntur. Vule. eodem . Qua in hac obseruandathi. i. Sicut heredis petitio ciuilis datur heredi: ita hanc dari bonorum possessori, qui vice heredis est,see. ante dia . 2. Esse vel ordinariam , quae ex ipso Pr toris datur edicto, secundum ordinem ab illo definitum,vel extraordinariam, quae nulla certa edicti parte cotinetur, seci ex nCuis legibus Competit. secund. ea qua Hera suur supra sub Tir. de .on. psssess3. Eadem hic obseruanda quae in ciuili herediratis peti Ho-