장음표시 사용
11쪽
id vitio vertit, aut plane is desipit, aut intestina
aliqua aeerhitate laborat. - 4 Sed ne nimium multa generatim complectamur, atque ut ad illud quod propositum est, deflectat oratio; serutanti mihi Ambrosianae BihIiothecaesorulos antiquissimum codicem occurrisse aio , quem quum diligentius tantae vetustatis aspectu pereulsus eonsiderarem, sensi protinus esse unum eκ iis qui, ut dixi, rescripti vocantur. Atque hieoriginem tanti codicis altius repetere , non ingratum fore Iectoribus arbitror . Inter Apenninos montes in Liguria ad Iocum qui Bobium etiam a liquitus nuncupatus fertur , divus Columbanus anno post Christum natum DCXII. Benedictinorum cIa strum fundavit . Ea porro Familia non morum tantummodo sanctimonia, verum etiam litterarum seientiarumque studio , quantum tempora pati an-tur , insignis evasit a . Ei coenobio studiisque mo- nastieis praesuit saeculo post christum X. Ger- hortus Gallus , qui deinde romanam Sedem cum Silvestri II. nomine tenuit: vir temporibus suis plane superior, mathematicae rhetori eae musicae mindicinae omniumque paene disciplinarum prudentissimus G . Quum igitur illud Monasterium in mediis Italorum tenebris , aliqua Iitterarum luce eoIIustraretur , librorum supellegisse carere non potuit . Bobiensis Bibliothecae Catalogum saeculo sorte X. scriptum Luduvicus Muratorius publici iuris
12쪽
XI fecit ci : in quo bene longo Indice non rei sa-
, crae solum Scriptores, verum etiam Grammaticos, Historicos , Oratores , Poetas , et reliquae Profanae litteraturae auctores non paucos deprehendas . Iam vero ineunte saeeula XVII. cum FEDERICUS
c ARDIΝΑLIS BORROMAEUS , cuius immo
tale nomen nulla unquam oblivio delebit, Ambro- . sianam Bibliothecam infinito sumptu landaret, eamque conquisitis undique libris locupletaret, ad Bo-bienses in primis codices animni intendit, missisque largis muneribus ita feliciter rem transegit , ut quidquid honae Dugis in eo pervetere LFceo
latebat, ad suos ambrosianos pluteos sevocarit.
In his igitur ego Codicibus, qui Bohienses inscribuntur , unum deprehendi , in quo Sedulii
inristiani poetae opera edita continentur, quem
cum acutissima oculorum acie Iustrarem , et sub
V posteriore scriptura priorem rimarer; o Deus immortalis , repente clamorem sustuli, quid demum video i En Cieeronem , en Iumen romanae facundiae indignissimis tenebris eireumseptumi Agnoseo de- . perditas Tnllii orationes , sentio ejus eloquentiam ex his latebris divina quadam vi fluere, abundantem sonantibus verbis uberibusque sententiis. Tituli quoque operum in margine codicis sese paulatim aperuerunt . Atque hic ego quantis laetitiis ineessi, cum partes ingentes ineditas trium Ciceronis orationum deprehendi , pro Securo nimirum , prori Ilio , et pro Flacco Grandibus et pulcherrimis litteris ea constat scriptura , et in tres unaquae quo M antiquit. Ital. Med. 2Ev. T. III. Dissert. P. SIR
13쪽
XII pagelIa columnas distinguitur. Tum Oratio pro
Statiro elegantissimis scholiis stipatur , quorum alia litteris quadratis vetustissimis etsi minutioribus exarata sunt, alia rudioribus quidem , sed eadem tamen antiqua, atque ab eodem, ut plane videtur , auctore prosecta . Scriptorem horum scholiorum Asconium Paedianum fuisse suspicor. Nam et strius, et naturalis quidam color, et totum genus scri hendi id indicare videntur. Porro qui iampridem extat Asconii Commentarius in Orationem pro Scauro , non plane luteger esse potest , quum ipsa oratio paene tota aute nostram ediationem desideraretur .
Et Codem quidem in praesenti est sorinae quae dicitur in S.D. quia monachus Sedulii seriptor soli a complicuit: quibus iterum explicitis , ad antiquam formam in o liber redit . Iam ex his soliis ita restitutis sex habent partem orationis tro Matiro Φcum scholiis , tria et dimidium pro ritus, unum pro Flacco . Unum etiam particulam exhibet orationis Tullianae pro Caelio, quae quum tota sit edita, nihil nobis reliquum fuit , nisi ut varias aliquot i
Iectiones ex tam antiqua membrana Proserremus.
Iam quo definite saeculo prima Ciceronis scriptura in Codiee suerit exarata, quis indubia coniectura pronoeiet 8 Ipsa recentior Sedulii scriptura miram sapit antiquitatem : et tamen inter se quantum haedisserunti Nos utriusque specimen coniunctim exhibebimus, ex quo si quis iudicet ciceronis Seripturam ad D. aut III., Sedulii ad um. Ohristiani aevi saeculum pertinere , is , non uno antiquario iudice , a veritate haud multum aherrabit. Certe hic Sedulii Codex ante saeculum x. in Bobiensibus pluteis
14쪽
extitisse videtur. Namque in illo catalogo, quem superius diximus a Muratorio editum , quatuor Sedulii libros videre est. Atqui hie , de quo Io-quimur , rescriptus Codex quatuor scilicet etsi mutilos continet Sedulii libros. Ergo hune Codieemiam inde a vetustissima aetate Bobienses monachi possederunt e quin et iidem , ut credibile est, iam
antiquas Ciceronis membranas reseripserunt, summumque Oratorem cum poeta non hono commu
tarunt . Verum temporibus harbaris irasei quid interest i Nostrae potius gratulemur aetati , cui Deus optimus maximus hanc Iaudem eontulit, ut hi praestantissimi humanae mentis sopius ab oblivionis I
Equidem ad commendanda haec quae proserimus
Opera , unum Cieeronis nomen satis esse videtur , cuius admiratio adeo mentes omnium OeenPR it,
ut quidquid ab eo fluxit, id sine dubio optimum iudicetur . Sed enim haee scripta qui legat, nemo ipsa per se non miretnat. In Oratione Scauria quam graviter Cicero , quam acerbe , quam diserte , quam invicto persequitur Sardos 3 Iam Minis sa cinus in uxorem , pollieisque flagitia quanta invidia atque infamia persunditi Scaurianam causam concursu totius eivitatis romanae defensam narrat Auetor Dialogi de Caunis corruptae elogaehriae I . Oratio pro Tullio eum perutilem habet doctrinam iuris
romani, tum oratoriae atque evidentissimae narrationis exemplar est. Denique quum edim oratio pro Flacco inter praestantes merito habeatur, non ca Cap. x-IX.
15쪽
XIUparum decoris no g eidem adiungimus , qui eius hiatum incommodissimum tollimus. Atque ego quidem in his exeribendis Fragmentis
gravem prorsus Iahorem exantiavi, dum evanidas litteras et posteriore scriptura obrutas sessis oeulis. conseetarer . dum dispersas et mirum in modum perturbatas atque inversas pagellas ad iustam Iocum revocarem . dum denique non paucos etiam , quibus Codex laborat, errores probabili coniectura sanarem. Sed nulla esse potuit asperitas tanta , quae meam extingueret Tulliani thesauri detegendi cupiditatem . Immo laborem omnem atque molestiam fruetus dulcissimus ahunde compensat. Vos modo , eandidi Lectores, exigui mei ingenii eonatum honi eonsulite,
et novis Tullii eopiis ad vestra studia selieiter utimini
16쪽
17쪽
I ti Editionibus brevissima excerpta extaurorationis Tullianae pro Scauro , alia cum Asconii Commentario et arommento ab eodem confecto , alia ex variis Aueιoribus collecta. Nos partem Exordii invenimus, Divisionem, et priora duo orationis Membra, et denique aliquot super his Scholia et qua Scholis utrum Asconium parentem habeant , an alium quemvis e riuribus. δε- mire diserte non licet. Caterum Asconii cogniti Commentarii hoc habent proprium , uι
breviter et erudite rexIum explicent, historias et consuetudines romanas evolvant, ius luc, de sapienterque declarent . Haec omnia in his
scholiis , qui leget , deprehendet. Ceterum quod hae Scholis absivi ab edito Asconii
Commentario nemo miretur . nam et ipsius Orationis non nisi tenuissima panicula cum Asconio servata sunt. Pereunte igitur textu
nil mirum est periisse et commentarium.
18쪽
- PARS ORATIONIS PRO SCAUROcUM ANTIQUIS SCHOLIIS..... N on habuisti quod dares 1 3 habuisse
. se dieit. Quis id sciet quis id iudieavit non fuisse λ Causam fingit fuisse . Quem refellemus e
Potuisse non dare se: noluisse, ut ereptum esse diceret. Quae potest eloquentia disputando ignoti hominis impudentiam eonfutare ρ Non agam igitur cum ista Sardorum conspiratione et cum expresso et coacto sollicitatoque periurio subtiliter , nec acu quaedam enucleata argumenta conquiram et sed contra impetum istum illorum impetu ego nostro concurram atque eonfligam . Non est unusquisque mihi φ ex illorum acie protrahendus, neque cum singulis decertandum atque pugnandum . Tota est acies illa uno impetu prosternenda 'in . Est enim unum maximum totius Sardiniae frumentarium crimen caὶ , de quo Triarius Scholium minutis rudioribus litteris.
Hoc dieit : cum sint inpudentissimi testes , noudebere singulis respondere sed universis simul.
co Puto agere Ciceronem de Frumento, quod iniuste PT gi sa in Sardinia Scaurus fortasse arguebatur . Uide notam 1 ruentem . Et haee quidem oratio est de Scauro filia : caeterum e Scauro patre ad quem res frumentaria translata etiam fuit, . Vide Ciceri pro Sextio cap. xvII. et in verr. Lib. m. cap. XC.c Hinc prorsus apparet hane scauri causam partim galtem
fuisse frumentariam, quod nondum liquebat. Nam Asc ius
19쪽
4 PRO SCAURO. 13 omnis Sardos interrogavit: quod genus uno
testimonii inedere , et consenSu omnium est confirmatum . Quod ego crimen antequam attingo, peto a vobis, Judices , ut me totius nostrae defensionis quasi' quaedam iacere fundamenta patiamini: quae si erunt ut mea ratio et cogitatio fert, postea et constitutam illam accusationis partem pertimescam. Dicam enim
primum de ipso genere accusationis , postea de Sardis, tum etiam pauca de Scauro :tum denique ad hoc terribile et formidulosum
Quod est igitur hoc accusationis, Triari , genus Primum ut inquisitum non ieris r)
c' In margine scribitur: Propositio.
ia argumento edito tantum dieite is Ex praetura Maurus Pro. vinciam Sardiniam obtinuit, in qua neque satia abni neuter ,, ge gessisse existimatus est, et valde arroganter is . Liher te Mus C eeronis in verrem totus est de re frumentaria in sicilia . In quibus gitur capitibus Tullius verrem toto eo libro pro Siculis ac euravit, in iisdem fere hac oratione scaurum contra Sardos defendisse puto. Et bene paulo infra haec causa Sardiniensis a Cicerone comparatur eum Sicula. siquidem idem Tulis Ilva in oratione Pompeiana eap. xII. Sardiniam et stelliam inister frumentaria subsidia rei p. numerat. Iam praefecti rei frumenta ae dicebantur, quibus cura erat conquirendi in provinciis frumenti quod in horrea publica conveheretur : quod munu ruantis criminibus esset obnnxium , ne ite patet . Dη frumento ecumano , emet , et aestimato , deque fraudi hus in his exaet rum , vide his iam laudatum Librum m. in verrem. IJ Nomen Accusatoris, de quo Asconius in argumento omis
ca Reprohondit Cieero Triarium Meuratorem , qui damnarIScaurum vellet, licet in Sardiniam ad inquirendum non iviaret. Quod de eod.m Triario narrat etiam Arcuatus in argument. .
20쪽
PRO SCAURO. squae fuit ista tam ferox tam explorata huius opprimendi fiducia λ Pueri q nobis audisse videor Vallium libertinum hominem, dum vi-
ees I aerit patroni , in ius nomen Quinti
Muttonis hominis sordidissimi detulisse: a quocum quaereretur a) , quam provinciam aut quam diem testium postularet , horam sibi Octavam , dum in foro bovario inquireret , postulavit. Hoc tu idem tibi in AE milio Scauro putasti esse faetendum . Atqui hominis prudentis natura , callidi usu , doctrina eruditi , tamen ego mihi provinciae causam in provin
cia ipsa cognoscendam putavi 3 . An ego
querellas atque iniurias ....... tralitu y Et nam ardere dicunt; sic Verarem operuissem Sicilia teste tota tuo Coperendinastium 6ὶ teste producto . At quo teste, Di
cIJ Loeus tu eo dice corruptus sie habet: is eum vices geriinis tur patroni iniurias nomen inquit Muttonis etc. is . Lucem aliquam affert huie loco Cicero ipse in Fragm. Orat. pro Funis danio cum alti . modo boe a Villio annale , sed Dix me Bercti Ie a sic Matone faetum probari poteιν . dex quaeretia Fa 3 Meminit causae Uerrinae , ad quam cognoscendam CIeero inquisitionis tempus in stelliam postulavit dies c . ut narrat Aceonius in Argumento Actionis X. ia verrem. stuareIIa pro querela scribitur constanter in hoe et alias antiquissimis Codicibus quos vidi. Sed diphthongum tollendam Puto propter brevem quantitatem , duplicem ι retinendam proin pter Codi eum et aliquot etiam In eriptionum auctoritatem . Sic in antiqui a Codicibus Ambrosianis saeps vidi euιειιa , mε- cs In Ciceronia textu nos raro admodum lytteras aut verba supplemus, eaque ipsa charactere diverso et maeriore semper distinguimns , ut hie priores duas litteras vocabuli Balitu .
6 Coperandinastitim Vibem c si ita intelligendus est locus I in Sardinia non vidi memoratam apud Geographos vetere . G dex ita habet, sed corrigatur comperen inantium .