M. Tullii Ciceronis trium orationum pro Scauro, pro Tullio, pro Flacco partes ineditae cum antiquo scholiaste item inedito ad orationem pro Scauro

31쪽

14 PRO SCAURO. ignoseent alii viri boni ex Sardinia: eredo enim esse quosdam . Neque ego eum de vitiis se gentis loquor, neminem excipio. Sed tamen ci)est de universo genere dicendum , in quo fortasse aliqui suis moribus et humanitate, stirpis ipsius et gentis vitia vicerunt. Magnam qui- 4dem esse partem sine fide , Sine societate eteoniunctione nominis nostri res ipsa sa) de - .elarat. Quae est enim , praeter Sardiniam , provincia quae nullam habeat amicam P. R. ac liberam civitatem ) p Africa ipsa parens illa Sardiniae , quae plurima et acerbissimaeum maioribus nostris bella gessit , non solum fidelissimis regnis , sed etiam in ipsa provincia se a Societate punicorum bellorum , Utica teste ), defendit. Hispania Scholis in rudioribus minutis litteris.

M Aliae civitates sunt stipendiariae , aliae Iibe- ,, rae . Stipendiariae quae bello subiunguntur ; Ii- ,, herae quae ad amicitiam sponte veniunt. Dicitis Cicero : in omnibus provinciis , quae contra se nos bella gerunt, invenimus aliqnas civitatesse Iiberas , quae ad amicitiam nostram sponte v is nerunt . Sola Sardinia est, in qua nulla civitas is nobis amica sit . o

ca, sic Cicero pro Cornesio BaIbo Ix. is Nam et stIpendi ,, rios ex Africa , Sicilia , Sardinia , eeteris provinciis multos ,, civitate donatos videmus,1 . 43 Tertio bello punico Ineipiente . Utica maxima piat in thaginem urbs A ricae ad Romanos a Poenis descivit. Vide A piauum , Polybium legati I42. Livii epitomem Lib. xLIx. De Scipionum autem nece et Gaditanae urbis in romanos fide testatur etiam Cieero orat. pro Cornelio Balbo xv.

32쪽

PRO SCAURO. Is ulterior Scipionum . . . bono quanti quod

habebat veniret. Agedum ego defendi Scaurum . . . Triari:

defende tu matrem . . . interpretari non solvendo fuisse bona. Denique reus bona . . pr scripta esse bonis Τe dixi libidinosam atque inprobam matrem infami ae noto adulterio iamdiu diligebat is , cum hanc Suam uxorem anum et locupletem et molestam timeret: neque eam habere in matrimonio propter finditatem , neque dimittere propter dotem volebat. Itaque compecto si cum matre Bostaris consilium cepit ut uterque Romam veniret. Ibi se aliquam rationem inventurum , quemadmodum illam uxorem duceret confirmavit. Hic opinio fuit, ut dixi a) , duplex e una non abhorrens

a Statu naturaque rerum , Arinis uxorem

Scholium minutis rudioribus litteris.

Scipiones cum gererent in Hispania bellum oecisi ambo sunt . Deficientibus tunc omnibus Hispaniae civitatibus ab amicitia populi romani, Gadi tana sola civitas in fido mansit, desectumque ao sine imperatoribus romanum suscepit ac lavit e

ercitum .

cc Nota Ciceronianum adverbium eo eeto a verbo compe eiseor, quod verbum oceurrit apud Plautum Pseud. I. I. Ia'. Ibidem tamen 126. Plautus habet δε est aeto .ca Nimirum Cicero in superiore lacuna egerat de morte Uxoris Atinis, quod colligitur etiam ex Marciano Capella Lib. v. de Quest. Rhet. ubi ait: is An aliud in Scauriana succurrit, cum , interposita disputatioue tractatur ex quibas causis mors eveniat dis repentina

33쪽

Amnem cum illa sua metus et fugae simulatione Romam Se contulisse, ut cum antea consue

ludo inter eos fuisset, tum etiam nuptiis iungerentur; arsisse dolore muliebri , et mori quam id. perpeti maluisse . Altera non minus verisi- 4milis, et, ut opinor, in Sardinia magis etiam credita, Arinem istum testem atque hospitem , Triari , tuum proficiscentem Romam negotium dedisse liberto , ut illi aniculae non ille quidem vim adferret , neque enim erat rectum patronae, sed collum digitulis duobus oblideret is ca), resticula cingeret, ut illa perisse Suspendio putaretur.Quae quidem suspicio valuit etiam plus ob hanc causam, quod cum age rent parentalia Norenses 3 Omnes , qui suo more ex Oppido exissent , tumulata est a liberto, suspendisse se dicta. Discessus autem solitudo ei qui patronam suffocabat fuit quae- renda , illi quae volebat mori non fuit . Confirmata vero suspicio est , quod anu mortua libertus statim , tamquam opere confecto , Romam profectus est. Aris autem , simul ae li-hertus de morte uxoris nuntiavit , eontinuo Romae matrem illam Bostaris duxit uxorem .

Em quibus familiis quam foedis quam

ct Priseiamis Lib. 6. qui huius Ioel resere quinque verba ,

aeribl t pelIieatus . Extam bare etiam quinque verba inter Fragmenta edita huius orationis.

3 Nora fuit olim sardiniae urbs, de qua cuncti Geraraphi

veteres .

34쪽

PRO SCAURO. a Teontaminatis quam turpibus datis hane familiam , Iudices t Em quibus testibus commoti, de quo homine , de quo genere , de quo nomine sententias feratisi Obliviscendum vobis putatis matrum in liberos i) , virorum in

uxores scelera Cernitis crudelitate mixtas libidines ; videtis immanis duorum maximorum criminum auctores , quibus criminibus haec tota aput ignaros aut invidos tamata a cauSa est, omni facinore et flagitio defor

matos habetis. Num igitur in his eriminibus, Iudices , re 3 sit etiam aliqua suspicio

non perpurgata, aut non refutata, non fracta p

Qui igitur id laetum est ρ Quia dedisti mihi,

Triari, quod diluerem, in quo argumentarer,

de quo disputarem. Quia genus huiusmodi fuit

cx In ruperiore laeuna periit De inus impiae matria in filium

Bostarem, neque inter edita fragmenta satis certum vestigium

huius rei apparet. Aliquod lumen affert locus severiani da Preis posit. Adversarii , ubi ex hae oratione exemplum petens sic ait I,, Quae incredibilia visa fuerint aut imbecillia, ita universa po- ,, nantur, sicut ab adversario dicta sunt , ut est illud r Bosraia is rem igitur quemdam Noraurem fugientem a Sardinia Ieaω- D rs αιυentum . Tum addit se Cieero etiam augendi criminia usa οῦ pratis aIIum sepultum , quam βωic ea nam rubι aram . vi detur igitur Mater dedisse operam ut filius Oecideretur , ne forte ille sibi nuptias cum Arine impediret. Et quidem Bostarem fulsisse ceti sum, patet omnino ex Martiano Capella Lib. v. cap. de Genere Demonstrativo , qui loeus nobis est opportunissimus , quia etiam argumentum totius Maurianae explicare videtur . Ait Igitur Capella: ,, Multiplex vero ex pluribus quaestionibus causa Couinis sistit, ut repetundarum omnes verrinae r et pro seauro, de Bo-m utari 1 nece , de Arinis uxore, et decimis tribus exquiris, tur is . Haec igitur uesaria Mater Bostaris scelere exequauda

est illi famosae Matri Cluentii. x Sie Codex famara.

35쪽

18 PRO SCAURO.erlminum , quod non totum penderet ex teste , sed quod ponderaret Iudex ipse per se . Neque vero, Iudices quicquam aliud in ignoto teste

Deere debemus, nisi ut argumento , coniectura, suspicione rerum ipsarum vim naturamque

quaeramus. Etenim testis non modo Aser I aut Sardus sane si ita se isti malunt nominari in sed quivis etiam elegantior ae religiosior inpelli, deterreri , fingi, flecti potest: dominus est ipse voluntatis suae , in quo est impunita simulandi licentia. Argumentum vero quo quid est proprium rei neque enim ullum aliud argumentum vere vocari potest in rerum

VOX est, naturae vestigium, veritatis nota. Id qualecumque est, maneat inmutabile necesse est. Non enim fingitur ab Oratore , sed sumitur. Quare in eo genere accusationis si vincerer, succumberem et cederem vincerer causa, vincerer veritate. Agmen tu mihi inducas Sardorum et catervas, et me non criminibus urgere , sed Afrorum fremitu terrere conere .

Non potero equidem disputare, sed ad horum fidem & mansuetudinem cr) confugiam qui hanc familiam principem ).... Deo- ') Scholium minutis rudioribus litteris.

cecidit Iocus communis dupleX , unus argumentis esse credendum , alter testibus non credendum.

Quis non te . . . argumenti. . . DIxit Cieera superius de afrieana origine S rdorum videtur Cicero ad perorationem defloccere. 3 M. Maarus Pater, prineepa Senatus sali , teste Asconi n Argumento, ut Cic. pro Sextio Mu. Prauc/stem σε S

36쪽

PRO sCAURO. 19rum immortalium Numen implorare potero, qui semper extiterunt huic Generi Nominique fautores. Poposcit imperavit eripuit eoegit i . Si docet tabulis, quoniam habet seriem quandam et ordinem contracti negoti consectio ipsa tabularum , eontendam acriter , et quid in offendendo mihi. . . . quemadmodum mihi cum quoque confligendum sit considerabo . Sin unus

color, una vox, una Natio sit omnium testium, si quod ii dicunt non modo nullis a gumentis, sed ne litterarum quidem aliquo genere aut publicarum aut privatarum , quod tamen ipsum fingi potest, eonfirmare conantur , quo me vertam, Iudices λ aut quid agam p Cum singulis disputem P quid λ . . . . cetera desiderantur.

pus est emisseis M. Matiν-. Somi infinitam magnifieentiam in aedilitate deseribit Plinius Lib. xxas . M. ex videtur iterum agere Cicero de re frumentaria , de qua indivisiona orationis proposuit se dicturum. Sed universa haec Pars orationis intereidit .

38쪽

PARS ORATIONIS INEDITAE PRO TULLIO.

39쪽

EDITORIS MONITUM. O rationis pro M. Tullio pauci versus hue

usque supererant, ex Prisciano . Quintiliano . Victorino et Martiano Capella ' eruti . Habes ram e Codice nostro partem Exordii

et integram ferme Narrationem . Sed quis est iste M. Tullius. pro quo hae Oratio dicta fui Z M. Tullium Deculam suspicatur

Sironius. Certe hic consulatum anno V. C.

DCLXXII. gessit. Cicerone iam ad eloqueu-tia laudem virescente e nam eo anust Quinctium ab eo defensum narrat Gellius lib. XRcap. 28. Iam argumentum Orationis pro

Tullio liquet ex ipso fragmento quod apud Capellam lib. s. cap. de Partitione) legi

tur , nemper Damnum passum esse Μ.

Tullium convenit mihi cum Adversario ;hominibus armatis rem esse gestam, non inficiantur; a familia P. Fabii commissam. negare non audent. Iam dolo malo factum, ambigitur.

40쪽

pRO TULLIO.

. . . . . ore, putavit ad officium suum pertinere adversario nulla. in re parcere , quia me oportet Tullium pro Tullio facere homine eoniuncto mecum non minus animo quam n

mine. Ae mihi magis illud laborandum videtur , Recuperatores a , ne quod antea nihil in istum a) dixisse 3 probare possum , in

eo repraehendar , quod hoe tempore respondeo. Verum et tum id seci quod oportuit, et nune faciam quod necesse est. Nam cum esset de re pecuniaria controversia , quod damnum datum M. Tullio diceremus, alienum a mea natura videbatur, quidquam de existimatione P. Fabi dicere ; non quia res postulare non videretur. Quid ergo est λ Tametsi postulat causa, tamen nisi plane cogit, ingratiis ad maledicendum non soleo descendere. Nunc cum

Iudi eum Reeuperatorum ossicium dee Iarat Gellius Lib. xx cap. I. is Iuturiis aestimandis Ree peratorex se daturos dixerunt Item Festus voc. Reeiperatio is Per reciperatores reddantur res recipianturque , rexque privatas inter se persequamur is . Apud

recipi augurqu. , resque Privatas Inter se Persequantur is . Apua ecuperatores acta est a Cicerone etiam causa pro A. Caecina ,

de qua et de hae pro Tullio Auctor Dialogi de Orarorutis eap. at x. dieiti H De exceptione et formula illa immensa volumina , ,, quae pro M. Tullio aut A. Caecina legimus is . Ex quo dicto cognoscimus etiam hanc orationem pro Tullio fuisse longisci

mam a

n in P, P bium, ut patet Inserius.

Codex habeti se ut quod antea nihil in istum dixi pro-M bare possum quam in eo repraehendar etc. M . Porro re pra endo cum diphthongo vidi et in aliis antiquis codicibus