장음표시 사용
21쪽
- 14 unum illud fragmentum, quod apud Varronem L. L. p. 86 Bi p., p. 130 M. legitur, tum Saturniis versibus conscriptum est, quibus numeris Attium usum esse contra ΙIermannum Elem. D. M. p. 639. negamus, tum M uellerus in Varron. l. l. se Attio non nisi ex fide interpolatorum tribui docuit, eiusque nomen, quia uCodd. absit, delevit. Verum de reliquis Attii libris alias accuratius perscribam. Νunc enim in sola scenica poesi me eontinebo et quid in ea praestiterit exponam. Attium igitur cum fuerint, qui praeter tragoedias etiam comoedias docuisse statuerent, id erit primum omnium explanandum . ut quid.de Attii comoediis iudicandum sit appareat. Νamque nos quidem Attii scenicam poesin in tragoediis tantum spectatam esse eumque primum fuisse apud Romanos Poetam Scenicum, qui nullas prorsus comoedias docuerit, iam supra p. 6 diximus. Ea vero sententia primum:eo comprobatur, quod apud antiquos scriptores nulla
fit L. Attii poetae comici mentio, sed ubicunque ille
commemoratur, eius sola tragica virtus laudatur.
Dein duo, qui apud grammaticos exstant loci, quibus
eorum sententia, qui Attium comoedias quoque composuisse censent . adiuvari videtur, ut hili saciendi sunt. Euanthius enim ) sane haec scripsit , haec cum nrtificiosissima Terentius secerit, tum illud est admirandum, quod et morem retinuit, ut comoediam scribe ret, et temperavit assectum, ne in tragoediam transiliret. Quod cum aliis rebus minime obtentum et a Plauto. et ab Afranio et Accio et multis sere magnis comicis invenimus. - . Eo autem loco aut Attii nomen Corruptum est eiusque loco reponendum vel--Αtta
) De sabula p. XXVIII anto Ter ni. eom. edid. et unius. Πuius libelli, vulgo seda tragoedia et comoedia inscripti, non sensuisse sedo fabula apparet ex Rufino, de meis. P. 2705. P. CLG. A. 'Nolsus de eanticis in Rom. h. p. 15. et Sesiopenus in Μus. Rhen. I, p. 15 i.
22쪽
15euma Neuhirchio Vita Quinctii Attae. de fabul. togat. p. I 55), vel se Attilio cum Welchero l. l. p. 1396.
Nol. 7. , vel rescribendum se et ab Accio Plauto et ab Afranio et multis sere . aut Euanthius hariolatus esse videtur. - Similiter iudicandum videtur de altero
loco, qui apud Isidorum Origg. III, 7, 7. p. 275.
Lind.) exstat ,, duo sunt autem genera Comicorum, id est, veteres et novi. Veteres, qui et ioco ridiculares existunt, ut Plautus, Actius, Terentius. Novi, qui et Satirici, a quibus generaliter vitia Carpuntur, ut Flaccus, Persius, Iuvenalis. Ad Graecorum igitur exemplum grammnticus ille Romanam comoediam dividit in duas partes atque inter veteris comoediae poetas Plautum, Attium, Terentium recenset, novae adscribit poetas satiricos, Horatium, Persium, Iuvenalem; simili rationea veterem Graecorum comoediam iam Diomedes III, p. 482 P. cum Romana Satira comparavit. Attius autem si non tantum comicus dici posset, sed etiam comica arte tantopere polluisset, ut cum Plauto Terentioque posset componi, id prosecto non solum apud antiquos scriptores traditum haberemus, sed etiam eius comoediarum aliquot vestigia hodie exstarent. Itaque Isidori verba sine dubio corrupta sunt, atque in iis pro Attio aut rest tuendum se Attae nomen, aut verbis transpositis rescribendum se Attius Plautus, Terentius Huic suis
spicioni magna inde accedit probabilitas, tum quod
quae a nonnullis excitantur Attii comoediae aut Attii Plauti. aut Attae sunt, tum quod quos grammaticus illa novae Comoediae poetas nominat, Horatium, Ρεμsium , Iuvenalem, ita commemorat, ut temporis rati nem habuisse videatur, unde verisimilo est veteris quoque comoediae scriptores eum ad temporis ordinem
Istis grammaticorum testimoniis sic reieciis videamus reliqua. In fragmenus enim vett. poetia Lait. ab
23쪽
u. Stephnno collectis Attio tribuuntur quattuor comoediae: Aedilicia, Conciliatrix Demetrius, Putatores. Earum Aedilicia et Conciliatrix sunt togatae fabulae, ab Atta conscriptae; es. Neukirchius de fabul. togat. p. 156 sqq., Bothius l. l. Dagmm. comice. p. 99. D metrium comoediam fabricati sunt ex Nonii loco g. v. aptam p. 234 M., ubi in Codd. sic legitur: -Αceius: Do mer hine colomenale geminis aptum cornibus. cum eorruptissimum multi sanare studuerunt; plerique ediderunt: Accius Demetrio. Deirio quoque Attio adscripsit Demetrium eomoediam; vid. Bothium. . l. fragmm. tragice. p. 196. Mihi quidem in Νonili legendum videtur se Attius Diomede', quae tragoedia' saepius Commemoratur. - Falso praeterea Attio
dederunt Putatores comoediam; apud Nonium enim . v. latibulet p. 133. M. exstat: , Publili liputatoribus , unde alii fecerunt se Turpilius putatoribus H, approbatum Μercero in Non. p. 683, alii se Accius Putatoribus. Mihi Turpilii nomen restitusidum esse videtur, nisi cum Bothio l. l. p. 275 legi malis:
Syro tribuatur. CL eundem I. I. p. 240. - E ravit porro Vossius, qui in Ρoet. Lat. I, p. 232. Opp. Vol. III. Attium perhibet scripsisse Nuptias et Mercatorem comoedias. Quod cum ex Varrone constare dicat, equidem quem Varronis locum intellexerit, non assequor; immo si quid video, Attium cum Plauto confudit, euius Mercator sabula aetatem tulit. Eodem eum Plauto Attium commutarunt, qui hunc Amphritrasontem composuissct affirmant; cs. Columeta in Ennii fragm. p. 293 Hess., Bothius I. l. p. 168, Osannus in Zimmermanni Diario a. I 836. p. 988 sqq. In tragoedia autem Attium magnam apud Ro
manos artis consecutam esse samam, Cum Veterum,
quae de eo exstant, testimonia probant, tum ipsius
24쪽
reliquiae nos docent ' . Itaque ut rem ordine persequar, primum infra ponam hic indicem earum sabularum, quae recte ad Attium reserri videntur. Sunt autem hae: Achilles, Aegistheus, Agamemnonidae, Alcestis, Alcmaeon, Alphesiboea, Amphitruo Andromeda, Antenoridae, Antigona, Argonautae, Armorum
iudicium, Asdanax, Athamas, Atreus, Bacchae, Chrysippus, Clytaemnestra, Deiphobus, Diomedes, Epigoni, Epin ausimache, Erigona, Eriphyla, Eurysaces, Hecuba, Hellenes, Io, Medea, Melanippa, Meleager, My
midones, Neoptolemus, Νyctegresia, Oenomaus, Pelopidae, Persidae. 0, Philoctetes, Phinidae, Phoenissa , Prometheus, Stasiasta vel Tropaeum Liberi l), Telephus, Tereus, Thebais, Troades.
Eas fabulas ex Graeco transtulit. Non solum autem erepidatam, sed etiam praetextatam tragoediam tractasse Attium duarum sabularum nominibus probatur; scripsit enim Aeneadas sive Decium et Brutum fabulas, alteram ad Decium silium celebrandam, qui pro patriae salute se devovisset, et ad Romanorum so
titudinem patriaeque caritatem illustrandam. cf. Liv. 10, 26 - 30. Kordesius in Eberhardii libr. cit. p. 58., Welcherus.I. l. p. 1389.), alteram in Iaudes Bruti, regum exactoris cs. Liv. 1, 57; Welcherus I. l. p. 1388. . Utri usque sabulae si agmenta collegit et interpretatus est Neukirchius de fabul. togat.
p. 76 - 89. Attii sabulis praetextatis num ad censenda sit Marcellus, affirmare non audeo; eius quidem nominis sabulam apud Romanos exstitisse testis est Diomedes III, p. 487. P. Min praetextata fieri bitur Brutus vel Decius, vel Marcellus sed eum neque veterum quisquam Attii Marcellum commemorarit, neque ullum huius tragoediae supersit fragmen-
IIorat. Epist. 2, 1, 55; Ovid. Amor. 1, 15; Vellei. Patere. 1, 18; Quinctil. 10, I, 97; GeII. 13. 2. Cf. Weichartus I. l. p. 13, Noti T. et Melcharua l. 1. P. 1392 sqq.
25쪽
ium, certi nihil statui potest; sabula autem illa sine dubio versabatur in M. Claudii Marcelli rebus, qui quintum consul Hannibali apud Nolam sortiter restitit
postea vero Carthaginiensium insidiis circumventus, . filio omisso, occisus est cs. Liv. 27, 26. sqq. , Kor-
desius l. l. p. 66., Neukirehius l. l. p. 95., WElcherus l. l. p. 1341.). De verbis Rhabani Mauri, qui in Art. gram. II. Opp. Vol. I, p. 47. Colon. scripsit
- in tragoedia heroes introducuntur, ...... in PrueteX tata autem .... Brutus vel Decius, item Marcellus vel
Africanus non habeo quod addam Neukirchii verbis l. l. p. 95.) fortasse Rhabano tantum apta videbatur praetextatae persona Asrieani Ipionis ADteani maioris), sortasse etiam hoc scripsit, Ennii Scipionem perperam pro fabula scenica habens. C
His praemissis ad recensendas eas sabulas trans grediamur, quas Attio abiudieandas esse censemus. Dicamus igitur primo loco de Andromacha, quam sa-hulam Attii non esse inde apparet quod quae verba Νonius s. v. longinque p. 51θ. M. Ex Attii Andromacha assert, eadem s. v. gummum p. 402. M. Ennii cognomini sabulae adscripsit. Itaque cum Attii Andromacha nullo alio ex loco nobis enotuerit ι Ennii autem
sabula saepius commemoretur, Meroerus in Non.
p. 773. in priore Νonii loco pro Attio recte Ennii nomen
restituendum contendit, adstipulantibus Scriverio et Vossio; M. Columna in Ennii fragm. p. 241. Hess. Quapropter errarunt, qui in Festi loco s. v. summussi p. 241. Lind. - Ennius in sexto Annalium: Quintus in occulto mussabat, et in Andromacha: dio iam mater non est laeunam Attii nomine explerunt, cuius ne minimum quidem vestigium in antiquis libris invenitur. Nihilo tamen secus Bothius Poeti. scenn. Lait. V, p. 250. ab Attio dicit Andromacham esse scriptam et inter Incerta Attii fragmenta illud assert Aiam hanc urbem serro vastam fa-
26쪽
eset Ρolens in annotationo addens: ex Andromacha; es Euripidis sabulam 758. sqq. Verum enim vero cum apud Festum s. v. vastam p. 277. Lind. Exstet si Ao- eius: iam hanc urbem serro vastam faciet Peleus, et Pacuvius: quales scabres quod inculta vastitudine, 'Paulus autem p. 160. Lind. verbum se Peleus omuserit, non dubium esse ridetur, quin vox is Peleus oris sit ex nomine Teucri, de cuius suspicionis veritate ambigi non licet, si cognoveris verba Pacuvii illa ex Teucro deprompta esse, id quod probatur quattuor Nonii locis se. v. vastities p. 185. poenutudinem p. Io2., scapres p. 169., alumnum p. 243.)Festum enim coniicio scripsisse , Teucro Pacuvius indequo natam esso depravationem seripturae λει leus Paenvius. Contra Duenigerus in Zimmee manni Diario a. 1838, p. 54 verba illa Pacuvii Te- Iepho adscripsit, errorem in Re Committens, eum Pacuvius eius nominis fabulam non ediderit. Quidquid vero est, hoc certo fragmento Andromacha fabula huic poetae non vindieatur, neque Osannus Anal. t. p. 148.
In medio relinqnere debuit, Cicero Aeadd. 2, 7.)utrum Ennii an Attii Andromacham in scena agi via derit. Bothius, qui in Mus. Rh. V, p. 253. iterum Andromacham inter Attianas fabulas nominavit, In sententia sua perseverare videtur. t Nonius s. v. immano p. 323. Μ. Ex Attii Aut media hoc fragmentum affert: immanitate habet templum, obvallatum ossibus. Inauditum Aniomediae nomen aut librariis debetur aut Nonii stupori; inveniri illud in Μss. Μercerus, Scri verius, Vossius, B thius testantur. Quare non solum Mercerus, sed etiam Gerlachius et Rothius, recentissimi Mnii editores, scribendum curarunt: Accius Automedia. Attamen iam priscae editiones, Aldina et Mediolanensis, pro MAutomedia' praebent se Andromeda V cuius nominis fabulam ab Attio esse eompositam, multi eiusdem 2 .
27쪽
Νonii loci demonstrant. Recte igitur fragmentum illud ad Attii Andromedam retulerunt Scriverius et Vossius, quibus Bothius l. l. p. 172. obtemperandum iudicat, nisi potius scribendum sit - Λntro medio quam opinionem ipse reiecit in Mus. Rhen. V. p. 255, ubi haec protulit se quod attinet ad nomen huius sabulae
etiamnuin id depravatum esse puto, nec satis fuerit scribere Automede, quamvis ἀναλογικως, sed ponendum videtur Automate seu potius Automalia propter
similitudinem: Automediae, ut intelligatur Automate, uxor Busiridis, et templum illud Iovis, cui peregrinos immolabat Busiris recentior,iquem eundem Aegypti filio cognomine putaverit Attius; vid. Apollodor 2, 1, 5, Wesset. ad Diod. Sic. 78. 60. Olc. Busiridem docuit
Euripides, cuius tragoediae si agmentum breve superest apud Stobaeum tit. 62. . Eiusmodi autem conioeiuris nihil prosicimus; equidem persto in antiquissimarum editionum scriptura et fragmentum illud ad Attii Andromedam pertinere arbitror. Verba spectare videntur ad pugnam Persei, cetam deprecantis: immano te habeat templum, ob vallatum ossibus, cui interpretationi non refragatur vox templum; cla. Columna in Ennii fragm. p. 35. et 239. Hess. Novam disputandi materiem praebet Persit locus
multum tentatus. In satira prima aequalium hominum studia carpens, R. V. 68. Persius in caecos veterum poetarum admiratores invehitur. Conceptam
autem inde indignationem nollem effudisset in eos qui Pacuvii Attiique, praestantissimorum poetarum amore tenerentur. Νam iniusta sane protulit, quod haec scribit v.)76.: Est nunc, Brisaei quem venosus liber Atti,
Sunt, quos Pacuviusque et verrucosa moretur
Antiopa, aerumnis cor luctificabile fulta.
Antiqui libri Brysaei, Brisaei, Brusei, Brysei scripturas praebent. Neque iamen placuit viris doctis Attium
28쪽
- 21 nominari Brysaeum vel Baechicum; plerique probarunt L. Scoppae coniecturam Colleci. 1, 34. in Grui. Lamp. I , 945. , pro Brisaei vel Brisei emendaniis
Briseis. Casau bonus in hunc locum se pro Brisei ait, lege Briseis, notissimum seminae nomen ex Uomero et aliis poetis; eius casus tragoediae convenire nemo potest negare. Briseis igitur liber venosus et Antiopa verrucosa duarum iragoediarum nomina sunt. quarum hanc Pacuvius composuerat, illam Accius. Primus Reietius scripturam se Briseis intextum, quem dicunt, verborum recepit; hunc plerique editor A secuti sunt, eliam Passovius. Quibus quod Plum ius aliiquo oblocerunt inter tot Attii tabulas nullam huius nominis tragoediam inveniri, id non eam habeti vim, ut illorum sententiam evertat. Poluit enim Demgius Achillem, Attii sabulam, Briseidos, secundae ersonae, nomine laudare cum una eademque sabulat apud Graecos, ita: apud Latinos saepius duobus .QPluribusve nominibus inseribatur, partim a principe, partim a secunda persona, partim a choro desumptis '). Verum enim vero quominus viris illis adstipulera cum omnium Codd. consenSus, tum verba se venosus liber
me impediunt. Singularem enim sabulam quis unquam appellavit librum 8 Sicuti autem Romani opus poeticum , quod in uno eodemque argumento Versaretur, cuius singulae partes quasi uno quodam filo essent deductae, una Voce se Carmen appellare solebant id.
Iani et Mitsch. in Hor. Od. I, 7, 6. , ita vi libri M
nomine significabant varia carmina in unum colleCla, veluti Catullus I. I. suorum poematium collectIonem nominavit libellum, et Horatius in ultima primi
29쪽
libri epistola, etsi non omnes, at certe plures PPistolas dixit librum, aut si, quod alii malunt, epistola illa epodon libri epilogus est, multa poematia hoc nomine insignivit; plura eius usus exempla inveniuntur apud Martialem: cs Epist. libr. I. et II. praefixas,
Horatius, ut ceteros praetermittam, plura Carmina, neque de eodem argumento neque ad eosdem homines conscripta, nominavit librum, cur Attii sabulas, neque de eodem argumento neque eodem tempore compositas, Persius librum appellare non potuerit, non perspicio, nisi cum operis ambitu etiam nomen
mutandum fuisse arbitrere. Vellem igitur exemplis comprobasset vir doctissimus unam tragoediam dici , librum. Accedit quod Brisaei verbum optime convenit voci Avenosus ; venosa enim sabula, quia Attius Brisaeus; es. Nieberdingius Ilias Homeri ab L. Attio in dramata conversa. program. gymnas. ConitZ. I 838.) p. 5. enosus Attius dicitur tanquam sanguinis viriumque plenus, ita ut Persius de Attio idem fere protulerit quod Ovidiu3. qui Amor. I , 15. eum praedicat poetam si animosi oris A et Trist. 2, 395.npellat se atrocem , quocum compares Vellei. Paterc.
2, 9. Aut in illis scit. in Afranio et Pacuvio) limae, in hoc scit. Attio) paene plus videatur fuisse sanguinis. Utut est, non solum contra Codd. fidem pugnat, sed etiam iusto audacius est ex uno Persiiloco Attio vindicare Briseidem tragoediam. Neque eorum ι qui tragicorum Romanorum fragmenta collegerunt, quisquam est, qui eius nominis sabulam inter
30쪽
- ra Attianas recenseat; nam.quod Uelcherus olim in AeschFl. Tril. p. b. Attio adscripsit Briseidem et ibid. p. 60 I. in corrig. in poetam tragicum confudit cum Attio Labeone cis. Schol. et interpp. in Pers. Sat. . 1, 50.; Wernsd. Poet. Iulii. IV, 577. sqq.), iam ipse videtur respuere, cum libro de tragoediis Graec. Ilus.
Rh. Supplem. II.) et p. 1384 sqq. inter Attii sabulas
Briseidos nomen omittat et p. 1394. cognomen Brysaei erudite explicet. Errore item Attio adcensori Dulorestem tragoediam iam inde apparet, quod Nonius, qui eam unus commemorat, eadem qua rex Pacuvii Duloreste verba assert, altero loco Attii cognomini sabulae dedit. Quam ob rem iam Burm. in Ovid. Trist. 2, 393. et Kordesius l. l. p. 35. hanc Allii sabulam in dubitationem vocarunt. Mihi reputatili altissimum apud vets- res do Attii Duloreste silentium haec videtur soli librariorum culpae deberi. Id planum erit, . si utrumque Nonii locum adscripsero. In vulgatis enim huius grammatici libris s. v. satiscero p. 307. M. haec leguntur se satiscere est aperire 8 sortasse legendum: perire , rursum deficere. Accius Epinausimacho: tamen haud satiscar, quin tuam implorem fidem. Pacuvius Duloreste: ut si ita sunt promerita vestra, Requiparare ut queam. vereor, nisi nunquam satiscar sacere, quod quibo, boni. . Altero loco s. v. satiscuntur p. 429. M. haec exstant se Accius Epinausimache: tamen haud satiscar, quin tuam implorem sidem. Varro Antiq. hum. libr. XIV. : altera ita et altera vulneribus fatiscuntur. Accius Duloresie: vereor, si unquam fatiscar sacere, quod quibo . boni. Neque enim dubito, quin ad passivum satiscendi verbi usum probandum a Nonio solus Varronis locus adscriptus sit, librarii autem, cum meminissent, eiusdem verbi iam Eupra allata esse exempla, ea posteriore loco in