Flaminii Nobilii ... De hominis felicitate libri tres. Ad Pium quartum pontificem maximum. De vera, & falsa voluptate libri duo. De honore liber unus. ..

2쪽

Flaminius Nobilius. S. D. D illi , qui soluendo

non sunt, neque in temporis interuallo spem habent, facere confiueuerunt, is norum suorum possessone creditoribus cedant idem h Princeps Amplissime faciundum ideo Litium nullam multorum seculurum incipis parentis tui erga me meritorum partem referendagratia consequi nquam me possesse rem,omnia mea,meque Mim,diit, tibi, quisivus haeres es,necessario tradam,ais addicam. Hoc inter meum, ac decoctorum factum intererit quod illi fortunarumsuari cibos feri dominos molectissime ferint, neque interea creditores satis sibi esse fructum putant aer, ero eximiapatris tui irtute captus,quam lupulcherrime imitaris ibentisi me me obis dedo; nec os non satis rectio conta in me beneficia, m a me persolutum iri conquer mini pertimesco, qui benefactorum mectrorum non aliam obis proponere mercedem soletis quam uim vim,decus,honectatem. Cum igitur apud me essent

libri duo de Pera, o falsa oluptate proxime praetr

3쪽

rimae i.:te conscripti, quod tempus nomi ordini somi us acuum,ac solutum est, eosque Potis deberi intesi sterem,ad te desciendos iudicaui, curus aemii, quae in illis radiantur, identur quod odo magis conmenire; qu que nihilantiquius a re ossim dicti, quam excolere optimis disciplinis animum.

2 An tamenim imperio, opibus, quam reru mmmmarum cognitione excelsere mere regium censuis

M Itaque, antea apud Italos, 6 nime in imagaximi Regis uti,id si in pulcherrimo totius o

iLstbeatro ea irtutis indicia praebuicti ιαμ nemo

dubitet , incipatu icto tuo nihil apud posseros admirabibus sore. Male , his meis erga te obseruantisimi clientis officist quam do maiora praestare non possem, ne ossendaris.

4쪽

QUAE DUOBUS DE VERA, ET

Mnis haec de vera, falsa voluptate questio satis comode duobus libris. Videtur explicata. Nam cum ea si inget si nostri conditio:vt prinio rerum quasi um- bram videat, dcinde ad vim, donaturam cognoscendam accedanidcircoque probabilibus rationibus crudiri debeat, antequam necessariis, Me rei natura ductis argumelitis scientiam consequi possit primo libro

Bartholomaeus Riccius, de Flaminius Nobilius apud Vincentium adium loquentes 4nducuntur, ac de voluptate probabiliter disputantes; secundo autem libro adius ipse huius rei certam, quantum ab autore praestari potuit, scientiam tradit. Riccius multis rationibus, multis exemplis, multis naturae testimoniis probat, longissime a boni natura abesse uoluptatem Contra Nobilius multas, S ipse causas asseres, quam-bbrem voluptatem statuere summum bonum oporteat Argumenta Ricii haec sunt.

Quod voluptas non reddat hominem bonum, sed improbu potius, ac scelestum, Quod sit proprium, peculiareque bruto-

5쪽

rum animantium bonum,

Quod principis hominis vita,ex qua de reliquis hominibus est iudicandum, voluptates omnes reiiciat,& expellat, Quod a voluptate maximi dolores,& grauissimi morbi proficiscantur. Idcirco voluptatem nullo pacto hominis bonum esse stituendam. Exempla autem ex Persarum regno, exponaano Imperio, ex multis illustribus,

ris petuntur.

Naturam etiam de hac re tacitam iudicare ostenditum,quod pueri prae, discendi studio omnes voluptares coiitemnat quod in voluptatibus capiodis lucem fugiamus cuius tamen lucis animus noster natura sit amicissimus , Quod omnes fere maximo in illos dici inccndamur, qui voluptariam vivendi rationem delegeri .Hinc labor, industria, vigilantia, assiduitas commendantur. Praecipue autem tenera aetate

iri bonis artibus esse laborandum concluditur Ex altera parte rationes huiusmodi ars obilio pro voluptare asseruntur. Quod voluptas notioni felicitatis mari . me coniuncta, atque intima sit. Quod dolor omnis, sed mehercle etiam la, bor sit malum, ac sugiendum, contra'

6쪽

Horum autem ebntraria soleant esse eonsequentia.

Quod sensus , qui nobis a natura utiliter sunt tributi, in voluptatem mirifice pro

pendeant.

Quod ex honestis actionibus, et contempIatione maxima voluptas hauriatur. Sumum quod dana bonum esse censendam voluptatem Dum autem hae rationes explicantur, et confirmantur multa interim

ex Ricii argumentis refelluntur. Atque hare sunt, quae eontinentur primo libro. In secundo autem Vincentius Madius, cum, non modo Nobilius sed etiam Male-gutius,&Rugerius, qui duo noui audit res accesserant, multa de illo quererent,totum hunc locum cumulatissime explicare aggressus a voluptatis definitione initium sum in illiusque partes exilicat; multas dubitationum nubeculas disicit. Hoc iacto fundamento,pertineat ne voIuaptas ad sensum, mente,an potius ad ap petitum,&voluntatem disquirat, Consistat in perceptione , quam latini, ctam,vel in altera potius, quam reflexam

nominant:

dolore, Meausis doloris, 3c quomodo in mente, quomodo insensibus locum

7쪽

beat ex Platone, de Aristotes Quomodo sit diuidenda voluptas, nec PIa' em ab Aristotele distiepare, Qtiot, quantaeque sint mentis voluptates, Voluptatem, quae ad sensus pertinet, mentis 1 uoluptate longe inferiorem esse, Cur voluptas ad tactum pertinens maxima

se videatur.

Inter sensuum voluptates esse alteram alte, .

. ra praestantiorem

Cur omnes auidius sensu hi, quam nentis, de intelligentiae voluptates sequamiur. Quae voluptas sit notioni felicitatis con-

Euentu quodam posse aliqua voluptatem - reddi malam, sicuti de dolorem bonum o uiusmodi autem voluptate sal sam etsi i Sentiis nobis a natura utiliter esse tributos illorumque appetitioncs; verumtamen illis intra nidum esse indulgendum . . Postremum a Nobilio pro voluptate alla-l tum argumentum verissimum esse , Hausta voluptate multas in nobis emerge--τc affectiones; in beatis autem mentibiis i soli amori relictum esse locum;qui amor ad finem praesentem pertinet nouare exposita,nnis disputationi imphiun

8쪽

FLAMINII 'T SILII DE

UERA ET FALSA VOLUPTATE

LIBER PRIMUS.

no irae exceLlentem praerumnam satis cognitam,atque perilecta haberemus sdix feri qua posset, iij ita genere dehendo

erraremus, ac ia

per optimam,laudatissimamque tuendi rationem sequeremurtadmisitis quidem ex rebiunt timge non abieris, intelligi potet' uu ita sit aduersus ocem eritatis agrestis. t sinoscat intelligentia, ac mentes vij mmortab&u esse persimilem,cae-temque animansibus longe prectantiorem, idcire que illam omni fludis,ac disit gentia esse excolenuaddicat se totum opibus,ac buit' acquirendis omnesquesisas eo referat coitatione, cum ilia quide

9쪽

DE VER ET FALSA VOLV P. ad corporispotius cultumpertineant,di ad anima illius uidiam, qua mirimur, miresiimus, quae infima,et ili una animae noctrae pars ect,sint comparandas is propria germanam, maximi maxime , diuturnam animo percipi moluptatem,

dum ex et irtute agimus, atque in contemplatione

ersamur ibi persuadens, voluptates itas,quae si capiuntur,mehementius amplexetur 'quae sepe doloris plenae sunt, , semper bectist etiam commnes' timc et ero tum En/mionis quasi obdommientessomnum nos ipse nuuciuElpectemus mnaturae lumen a maIe conbuetudinis corruptela, tanqui ignis intercusus extinguatur mirandum non eri, si maxima sequatur erratio in ista, consect muri plerumque non modo stam expressam, eminentemque effigiem sed ne adumbratam quidem imaginem et eritatis. Ex hoc somno, qui quidem mortisimillimus est, sol hil phia nos potia emcitare, quae nos ipse nobis notos reddit, admonas continenter, quidnatura noctra possulet, quidrrem set quo pacto vitia expel iniis, in sensus rationi obedientes praebeamus; quo itinere perueniamus ad felicitatem. In qua diuina,Gelectiquescientia cum omnia,quae traduntur, st fera sunt,at ructumba dum nihil hominum in. tibus,quam consed ratio, atqu cognitω ob tatis. Huius enim po-

10쪽

LIBER PRIMVs. z7ς tiundae cupiditas, cum nescitur bi, aut psaltssit, omnium fere malorum fons ere, stu origo Gubd si natura, is ipsius bene perciperetur nustis o tussessimul sui istutem, honestatems equedam

Pehementius incitaremur, quam desiderio molliptaptis. Iam quemadmodum dulcendo Ha,quasin- susperfusi,ac desiniti mouentur minime raro homines de Hatu delyci planeque escit, ut non sint homines,sic oluptate ita, stygaudio, quo mens βιis muneribus, Fcijsque optime sisnrita oscitur, nihil

fortasse optabilius, nihil diuinius excogitari potest ita ccurate autem quondam as homine omiuium sapientissmo,ati docti . totum hunc locum meamini esse explicatum, ac patefiatam eritatri cum antea non nihil esset dialectice, acprobabiliter disputatum. Cuius sermonis memoriam si dum eam diu teneo,uteris comendans cuctodire, atq immortale reddere conarer, non mediocre me beneficium

honectatis, ac sapientiae studiosis allaturum iussi mauitisierit,praeclare mecum putabo agi, , sitis amplam mihi meorιιm laboru tribui mercedem. Nam cum de omnibus hominibus bene mereri pubc ιιm,ati iucundum est, tum ero ex insigni alia

quo ijs conto bene cio,qui tibi probati sint, tuosque singulari simiam amore prosequaris incredibi, ad animum tuum afflueregaudiumsolet. . Mihi a