장음표시 사용
21쪽
RYAMEN PROEABILtTATI IEsuITI R. . e velut in partem praedae traXerunt, vellem, quam suis texuerat manibus,disciderunt, abrepti Sq; ab ea paniarculis, totam illa risibi celsisse ci edentes abiere uti eleganter hoc ex prinii Boc-thius de constit. Philo antcrim, si Lactantio credimus lib. . de distraem.&r nulla Secta fati tam devia, nec Ρhilosophorum quisquam tam inanis, qui non aliquiis ex vero viderit. Ut rem incompendium conferam , omnc issa Plutosophorum nationes intres classes recte compingi possie exist urio, si variam disccndi docendiq; methodum illorum inspexeris ipsam enim si spectes Veritatem, duae suffecerint clames, quarum una pars Vera, altera falsa tradiderit Uinunitaquc genus fuit valde superbum, quod ingeniori prompta lingua praeli. sum omnis generis accuratam eXactamq3sapientiam profiterision verebatur: qui veteribus Sophistae dicebantur. Alicram genus nihil sciri posse docebat, omnia cile incerta ac du-hia,non magis esset verum hoc quam illud pulchramq; scili
dium inter hos locum obtinent illi, qui rus miniscutis rebus cognoscendis ita applicaruntiaut saltem tu operam dederun .est harum modulo illam cohiberent, nullasq; sibi mens hi maeras aut ideas fingerer, sed tantum de rebus cognosce: L quantum in iis revera est, ad plus aut minus adsensum neutiquam inclinans. Cum vero res non sint ejusdcia naturae di aliae magis, aliae minus constantes, scientia una at a solidisor est. Interim qui quamque rem ut est cognoscit, is veram ejus habet scientiam qui autem rei quid addit aut demit suo intellecstu, adeoq; Vel plus Vel minus de ea concipit, veram ius scienuam non habet. Non dicam de omnibus his pro libx iis hoc tamen dimimulare nequeo, posterioris gcneris philosophos vere tales esse,quici; tanti nominis mensulam impleant:pessimos autem fuisse illos, inhilosophorum nomine plane indignos. qui dubitationum libra suspensi scin per haesitant, nec coelum nec terram tangentes cinere, hoc est, sene ratione ac sensum praebere, semper vitiosum fuit. Nullaixationeniadum tere aut sequi, sed omnia veritatis ei evi: senum
22쪽
EXAMEN PROBABILITATIS IEsuITI R. it sensum, mentem, Aperientiam , tollere etiam impium est. Quo enim quaeso. nne DEu tot hominis animae facultates in sevit,nili ut expedite quaeque suo munere fungi rati atltem omnia disponere ac dirigere ad Veritatem cum theoreticam
tum practicam possit' Hoc vero qui fieri queat, si chse vientes rationi facultates non certae sint vel de suis obiectis, vel operation bus aut dcnique illud sequetur m im e C-ν,cum haec tum alia omnia esse Dustra Perniciosissimae vel O sunt ilia Iad: sputationes πιν,,S nusquam subsisteatos, ubi in eam incidunt materiam, de qua ut certi sint, homnum unice interest, quod ipsi haestritio Lupo suo non careatcrimine ac poena. Non enirn parvi, sed maximi reseri, ut scus quomodo tibi vivendum sit, possitne illa actio, quam ania agitas, sine pecca suscipi, necne. Sed disertius ac planus hac de re omni dicemus in progressu. Inter cleres gru non aequα alii mihi semper displicuerunt,quam Academia mediae nou ciuescctatores, Pyrrhonii,in quotquot Scepti corrum nomea ac placita vi ulla habent amant Prolixior est disputatio quam ante secula jam contra hos instituit Lucrcitus, propter elegantiam tamen&re momentum digna prorsus quae hic, legatur. Ita igitur ille lib. q. Iaa.edit. Gon. Nam hil egregius est,quam res discernere apertis A dubiis, animus qu.is asprotinus abdit.
Denii, nil siciris qui putat, id quoque nescit. Ans ripossit, quom se nihilscirefatetur:
Hunc igitur contra mittam contendere causam.
κ capite ipse se instituit vesigia retro.
Et tamen hoc quoque uti concedamscire t idi um uaeram, cum in rebus veri nihilviderit ante.
Unde sciat, quidsitscire, senescire micisim.
Notiriam eri quae resinapi crearii, Et dubium certo quae res inferre probarit.
Inveniesprimis absensibin ipse creatam Notitiam veri, ne sensim posse refelli:
23쪽
Spontes a veris quodpossit vincer ama. Mi/majore side porro, qua nisi haberi Debet absens falso ratio or a valebit
Dicere eos contra, quae tota ab sensibus orta est 'diui nisi tueri, ratio quo salse sit omnis. An poterunt oculos aures reprehendere ' an auris Tactu. an huncporro tactu sor arguet oris An confutab3nt nares, oculive revincent ρNon, ut opinor, ita es. Namseorsum cuique potesta
Divisa est sua vis cui est trici necesse est,
tauod molli,aut durum est gelidum, fervensve 3 fors Id mori, aut durum gelidum, fervensve videri Et seorsum 'arios rerum sentire colores, Et quacuna coloribus sunt conjuncta necesse es. Sensu itemsapor oris habet vim seorsu odores
Ninuntur; seorsum sonitin ideo necesse es
mptisunt alios alii convinceres M. Nectorropoterunti reprenderine :Aequa de quoniam aebebit semper abers. Proinde, quodi q os es his virium tempore, verum est. Eisnonsoleru ratio dissalvere causam, Cur ea, quae ferint,uxtim quadrata,procul tVMa rotundar tamenpraesa rationis egentem Reddere mendose causu utriussDura, mammanibus mam salus emittere praequo; Et violare em primam, ET CONVELLERE TOTA
FUNDAMENTA, QUIBUS NIXATUR VITA SALUSQUE
Non moάο enim ratio rarat omnis .et ita quos 'si Concidat extemplo,ns credere mi u ausis, Praecipitisque locos it.rre se Iera, quae sint. In genere hoc fugienda siqui contraria quaesint.
Ista tibi es igitur verborum copia cassa. Denis ut in fabrica, rava est regula primi, Norma Asanx rec is regionismeaei 3ώ libella aliqua si ex diarii claudicat hilum , Omnia
24쪽
Prava, cubantia, prona, pina, at absona recta; 1am ruere ut quaedam videantur velle, fanis.
Proditoudiciis filiacibus omniaprimu Sic igitur ratio tibi rerum rava necesse es sit falsis quaecunque assensibus orta est. Raeae poeta die, qui licet Epicureae secta sit addictissimus, hae tamen philosophia fas mihi sit hoc nomine jam cum vulgo abutio et novit convelli fundamenta, quibus nixatur vita μου Ubi enim hanc philosophandi rationem ad τα προίαe attuleris, cxpediti l sima ad θεurAn via erit. Sed quid est quod
Academicos,Pyrrhonios ejus generis geluiles alioSmiramur, eoruq perniciosam fluctuationem detestamur' Etiamsi enim ab hisce corruptelis dudum adserta sit philosophia cum primis practica, de qua nobis jam unice sermo erit, optimo jure Vindicias instituere pomit Verbum Deircvelarum in eodem tamen, licet multum prosundiori tenacioriq; haerent luto ii, quibus haec gratia illuxit, modo ea vel recte vel integre uti Vclicia r. iii enim quaeso sibi vult monstrosum PROBABILITATI, dogma, quod a Jcsultis novisque Casu istis varia arte manuq expolitum totiusTheologiae Moralis fundamentum seu Aψοπολwconstituitur. in cenim tam impiae, ab saidae,profligataeque adsertiones ac sententiae ab iis producuntur, Ut arrogan Stemeritas ad sublimius inlanientis sepientiae fastigium illos provehere nequiverit scilicet si alibi, luculentimime hic veritas axiomatis Aristotes ici apparet. r. decoris cs. Ursi quis initis parumper tantῶm recedat a veritate eri aberra tionem inprogressu decies millies majorem. Item, Errorem, qu3 in principiolarvussit, in e evadere longe maximum. Et si amicm non diu latere soleat Veritas, sed facilescaput ei Terres, errorumque nebulas sita luce distipare pestilentissimum tamen PROBABILITATIS dogmatatis diu Autores illius is agr stri averunt, autoritate partim, qua apud libos pollent, partim speciosilit imo religionis praetextu fallentes, donec tandem o anniunt oculis hoc monstrum se ingestit,in cuiusvis saltem
25쪽
6 YAMEM ROBABILITATI IEsu ITICI. non extronac improbi justissimam indignationem in se concitavit. Si quis cnim penitius hujus doctrinae regulas inspexerit& pensitaverit,deacbus maximi momenti& quibus nivatur Ut.Uil planc Academico more disceptant ac fluctuant: dum temer autoritatem quorumlibet Doctorum spreta veris ac genuinis lationibus, sequuntur, & contrarias
sentcntias probabiles approbant, minus probabilem sententiam etiam tutam conccientiam reddere alunt, omissa solidiori propria, altersus probabilem opinionem cupiditati agentis velificantem amplecti licere statuunt, Acadcmicos quidem impietate longe superant, Min casdem se disti cultates induunt,quibus dementati haerent Hcbraeorum magistri,quosRabbinos Vocitant.
Hi quippe omni ratione proculcata non dubitant prosiateri, contradictorias Rabbinorum sententias utrinque verascin Nam, ut Lipm annus docet, Ex utra parte quae proferuntur,sunt verba DE viventis. Ex tali igitur 3 pothesi talis emergit adsertio. Refert idem Lipm annus sequenti rIntegro trienni di sensere domu Schammai fidomus Histet isti dicebant, juxta nefra ententia alvenaeum et hi referebant;
imo vero juxta nostra erendum es judicium. Egressum euas auditum oraculum divi-- U IRAQUE SUNT VERBA DEI VIVENTIS; satuendum tamen juxta sententiam domu Hilui. Lepidum caput utraque dicit esse verba DEI v ventis,in tamen iudicium serendum secundum domum
Hiliciis, hoc est, hirius conclussionem cis veram. Ita domus Schamma contendit, coelum terra prius esse conditum, uod Gen.Lv. I. ccxili prior fiat mentio Contrarium cne-hat domus Hillelis, confisa textu Gn. .v. . Ubi terra prior nominatur. Utraque sunt Verba Dei viventis, sed juxta iacilium illud divinum, domus Hillelis erit vera. Ut obiter hoc addam, Dierunt illi Doctores celebres, lachammai &Mil-1el, tempore Augustia Herodis. Perquam crassam hanc ab- ιι vitaiciu ut latusianis remediumsciunt ab Intcnaone; ceu Prob
26쪽
Phobabilistae saepe ad Methodum dirigendae intentionis , consu-geret olent. Ita enim in libro Vr rura coviae impressi far . s.c .n. s. legitur Rabbini nostri dixerunt, quanam issens non sit propter DEum ' ista es dissen si Corach ct congregationis ejus quis es dissensus, qui sit propteri Euan Is sedissensu Histelis cro chammai. Exposui hac es et prima
fronte apparet, aesi DEInomine non usiciperetur, cum impos Lust, verba utrium reo esse confina Io tamen nitob ante Hcιmm, eum intentio eorum in DEumferatur, utra esse verba Dei viventis Agnoscit igitum Autor hic contradictoriamiltramque veram esse non posse absolute consideratam, sed ex intentione Dei esse posse. Pulchre scilicet' inritum placet illis adhuc commentum vetus& vivosissima interpremtatio teXtus Deuteron.I .v.δ seqq. Verba haec sunt: Si di rite se ambiguum apud refudicium es perseexeris intersanguineme anguinem, interjudicium σψHcιum, inter plagam ct Ω-sam, verba contentionum inportu tuis urgeri adscentae ad locum, quem elegerit Dominus Deus tuus, est mentes, acerdotes Le ita , , ad dicem, qui erit diebus illis, ct quares cir indica . bunt tibi dicis veritatem, es acies quacuns dixerint, quipraesunt loco, quem elegerit Dominus, is docuerιnt ouxta legem e jud, sequerissententiam eorum, ne declinabis ad dextram ne
ad Osram. Postrema verba quid sibi velint, cuivis facile apparet, nisi plane hospes sit in S. Seripturae lectione videlicet Synedri lenient aestandom, sine ulla tergiversationc parendum esse. Qismodo se hic gerunt Rabbinia tiamsi inquiunt, sensa manu dextra, ea ιniuram dicant, Miseram dextram esse ac ment, tu tamen eis obtemperes uti in libro Siphre legitur. R.Salomo ita Etiamsi dixerit tibi de dextra, eam iuram, est de fra eam dextram esse, quantὸ magis vero obtempere dicenti, dexreram esse dexteram ct siniseram Annsram R. Gerundensis: Etiam tibi persu feris, eos errare Omaeulis tuis id tam evidens appareat, quam liquidum es scrimen inter dext seram, tamen cias oportet, qua illi praeceperint. Ea alii nonnulli emollire Adelcobinare studue-
27쪽
Etiamsi, inquit, dicant tibi Rabbini dextram in infram , rarum erit se verumq/ιod con mant. Et paulo ante 'parestigem a Deo S. juxta cum tredecim modis argumentanda hae ni datam, ut quilibet sapiens exponeret eam pro captu ingemisi quin tantum quo operaretur at scrutaretur eam, quoade
fleri potes, citra pigri/iem mmdsi visum fuerit rnedriwi
xta legem Hostmodo colligendi, rem quandam esse mundam,erie mundaci salii serrexerinisost eos, atrii his Vsis ideaturjuxta eandem telem modos . argumentandi illam i am rem esse immundam, Iabebitur immunda. Inter illos argumentandi modos for E&iscit, quo utitur R. Abarbene et Omnisjudex, qui judicat iudicium veritatisfecundum veritatem suam vel unica hora, perindes habet, oti DEO in opere creationis cooperetur. Hic enimscriptum est, Exod.I8. v.I3. Etsedit Moses ad judicandumpopulum a maene um adveseram est hic Genesi. v. 3. xsiriptum es, e M vesera uit mane. Ita igitur illi homines insanirant, me videntissimum axioma , idem nota posse simul esse ex non esse,abolitam eunt. AddeCl.Hornejum de processessui.cvs Sed quae unde est haec tanta pervic cia ac improbus stupor 8 Non aliunde, quam ut maximam quamque autocitatem suis magistris, Doctoribus concilient, quorum dictata pro divinis accipiantur oraculis,' tam tum, quantummo dedetur, obsequium his seductoribus praestetur. Ecce enim qua datarus sum ex Talmud Masse ee Berachol: Dilectior uni verba Scribarum prae verbis eos. Et Massiche Sanhedris. Io.*3. Graviuspeccatur circa verba Scribarum, quam verba Legm. Et in Medres Mischo rutiamprofanus idorum Rabbinorum seu Doctorum sermo toti tegis aequiparandus. M os serreum atque impudens Paulo prolixitis de Rabbinorum Philosophia,aut potius άσοψιοι dixi, ut sirillam cum Probabilitatis doctrina contuleris , mirificam harum similitudinem tanto facilius deprehendas, Meadem arrogantia ac pervicacia Probabilistas suum dogma tueri, qua RabbinosRabbinica placita, rideas. Quemadmodum
28쪽
admodum enim Poenae si carmina amant, licet Bavio aut Μ cvio conscriptes ita portentos Probabilitatis architecti oculis sitis chariorem hanc stiam prolem habent, inuibus possunt ratiunculis ac semptis suas imposturas incrustant. Primum omnium autem Viri quidam docti ac relinio si in
Gallia signum videntur extulisse pro vindicanda veritare.bonisque moribus, coiruptissima Probabilistarum doctrina depravatis, restituendis. Coepit vero majori studio novorum casu istarum Theologia Moralis, ejusque basis Probabilitas, examin, inde ab anno huius seculi quadragesimo tortio, quod iciam, variis ultro citroq; scriptis ea de re e vulgatis, gallico latinoque id ornate In er hos vero morum docti inaeque moralis censores Don alnis quisquam majori industria, fide, accuratiorique ud lo&doctrirci praesidio hanc rem aggressus est, quam LUDOVICUS ONT ALTIUS, quisquis etiam ille fuerit, cujus Liter Provinciales ad Amicum, cisi
ita mavis, Literse ad Amicum Ρrovincialem, ante paucos an-
1 os gallice latineque editae, novisque sub Iade typis iterum iterumque ex prcssae sunt, quibuscum larva Probabilitati penitus esset ictracta, uno orco sentcntia letique Archiepiscop:, Epite opi,&Clerus Gallicanus profligatum hoc dogma damnaruiit,& proscripserunta ei pluribus videre est ex illa Epiliolarum editione, qua Anno Cio DC LIX, gallice prodi-ir, Miniuinque partes tributa est. Hasdcinceps noli solum in linguam latinam transtulit, sed etiam notis Thcologicis illustravit quidam Vithelmus V Vcndrochius, Salisburgensis Theologus, nomine non magis vero , quam ipse fertur Monta linis atque hujus Venci: ockii studium cum publi- cc plurimum prodesse possccxistimem, mea quoque opera illud nobis in his terris lati iis innotescere Volui, simulque ostendere, quamin illax impium moralis Philo phile aut Thcologiae sit fundamentum Probabis tas, quo pacto solide ac picis eo argumento quivis Vessari tollit cbeat.Λ-ge igitur hac dercitui dicamus.
29쪽
nia causse orc .ne impulseu Montabim Epistolacuemscripsisse videatur. OV Vero eausa aut occasione ad has Epistolas de Mo
rali Politica desultarum Theologia scribendas impulsus fuerit Montinius, paucis dicendum est. Per integrum pene seculum agitata in Romana Ecclesia contrinversia est de divinae Gratiae auxilio&hominis libero arbitrio: in qua dirimenda Patrum Ecclesiasticorum Princeps D. Augustinus primas tenuit, ut qui hac de re omnium eruditissime contra Pelagianos disputasset. Tandem LudovicusΜOlina admodum supelhese supraAugustinum efferre,& Romanam Ecclesiam, quae tot annos tanti Patris ductum secuta fuerat, haut obscure erroris insimulare coepit. Quae nova Theologia ita illam ipse Molina appellat cum ex Hispania, ubi orta erat, in Bergium transiisset, sectatoreέctatas ibio Academiam Lovaniensem ac Duacensem vehementer collisit,accedente etiam his Archiepiscopi Mechliniensis apiscoporum Cameracensis ac Gandensis autoritate. Reversa inde contentio est in ipsam Hispaniam, ubi Salmanticensis Ac demia Lovaniensium Theologorum exempIum secuta grayi
censura novam illam Molinae Thoologiam damnavit. Ventum tandem est ad Inquisitionis Romanae tribunal, quo tamquam haeretica erat delata. Hujus tum controversiae is filii eventus, ut Clemens IIX. D. Augustini autoritatem majorum suorum exemplo stabiliret. Hic vero fremere esuitae, ac Molinae sui patrocinium suscipere instituerunt, frustra dehortante Cardinale Baronio, monenteque, ne ejuscemodi disputationibus Societatis existimationem inta si rimen adduceren necopinionem ex unius privati hominis ingentona amun; versia Societas defendendam arriperet, praesertim quod illa plurimorum sententia, a De ads3nis esset Ρclagianorum cosmati ab Ecclasia dudum damnato. Qua de re te .i
30쪽
terum Petrus atthaeus tom.a.lib. .h .Franc. ωJacobus Fuligartius nec non Sylvcster Petra sancta, esui , in vita Cardinalis Bellarini milia. cap s. Interca decedit Clemens UX cui succelast Leo XI paucorum dierum Pontifex. Hunc excip,iens Paulus . controversiam hanc omnem ad mentem D. Augustini decidendam esse Bulla composita sanxit :cujus promulgationem cum ille callide differret, atque interim vetuisset, ne interea pars una alteram errori argueret, secundum se in hac causa pronuntiatum eludesu ita jactitarunt, cumprimis sibi gratulantes, quod olinae opinio ceu err nea non fuisset damnata. Major hinc fastus succrevit defuitis, ut nec D. Augustini nec illum sequentis D. Thomae in hac materia autoritatem aut doctrinam admitterent, sed superciliose his verbis respuerent. Transeat Augustinus Transeat Thomas: Non tulit hunc fastum equo animo Salmantica, sed legem scivit,in heologiae Doctores juramento obstrinxit, ne quidquam docet ent, quod D. Augustino, aut . Thomae, ubi quidem de sentcntia illorum constarct adversaretur, excepta opinione de ImmaculataVirginis conceptione i Jam tum animo praesegiens, novum hinc aliquando exstiturum Fidei artieulum. Hac sanctione cum desiuim suam Maje1tatem denuo laesiam esse conquererentur, quidam Basilius Pontris, Theolagiae in illa Academia Doctor firmis rationibus ostendit Academiam Salmant iccnsem ea re de Ecclesia optime esse meritam,approbato mox liberio suo Ro-Duaci a Censoribus. Caeterum, cum Clementis IIX. ἀμ- adhuc ninm hoc argumento secundum D. 4ugustuissententiam esse decidenda, atque insuper Lessius inclinaea cla, qui doctissiunum Patrem arrodere non erubuerat,acriter a Sixto V. fuissct castigatas Leo tandem artesdhas Jesitatae converterunt, ut omnibus modis in suum sensum Augustini verba detorquerent. Tum vero de raedestinatione. Gratia divina, totoque Redemptionis opere. t . anceps ac dubia reddita est omnis disputa io, quam an-veh. i. uam Caudae hujus gravitate motus Cornelius