장음표시 사용
11쪽
professoris. I in i titulo seu inscriptione exordium diu
cendum est , Fun timenta Medicina ad .hola aci b ima tura librum illum vocavit, solidum scilice . os perfectissimum, Q quantum fieri potuit absoluta ili
Tantum abest ut hoc in libro sundamenta sint in dicinae , ut praeter inanes argutiolas , nihil sit, quod non sit exuccum, imperfectum , minime stabile, iublici saporis Vix quicquam habet de suo, quod laude dignum sit, clua autem aliunde hiulit, tam male de barbare descripta sunt, ut in ejus o odi scriptis etiam veritas sordescat Monuerat ipsum , Amplissimus Vir sacri u Interioris Catholici Regis Consistorii Pater Conscriptus in senatus in Belgio Pra se , ut accuratum aliquido exactum elucubraret a rictum rei u non dis fluens , non redundans, quodque cum Gardini optimis in itutionibus contendi pe sit, id est contendere. Quis iste Gardimus, fuerit, quid scripserit, hactenus ignotum mihi est insignem illum virum fuisse oportet, que niu-pra Fernelium extollit, quae tamen ex istoc ardinio profert , sunt tam inepta , barbare descripti, tam parum ad Scholasticam disciplinam, ut loquitur, accomodata , ut maligne ipsius naevos ostendere solum voluerit , scilicet ut inde ali quam sibi gloriolam compararet. Sed tuae retroactis ante seculis Arabum interpretes , Gentilis, Iacobus de Partibvi IIuo Senen is, Luebus Forolivientiis, Thom. de Garbo, Nicol Fistrent arcn- lania, aliique scripserunt, ad Scholasticam disciplinam sunt accomodatiora subtiliora, varietate rationum admirabilia nostro autem se .culo de rebus iisdem scripserunt doctius, melius, elegantius, plenius, praeter
12쪽
ε Dasu Ru CTIO praeter Fernelium jam citatum , ructuitu, Melchio Sebi M, GregoriwΠοr- , ius aevi, minium in si arsim secundum ordincria Alpitaberi
Dannes Gorrium Valleriola, Iacob. Fontaniu, Praeceptores mei, arandaevi se inus, Diauperrimc a me vitus imprus Bartholomaru Perducis, demum laboriosissimus Daniel Sennertia, cujus institiitioncs, quas Clas legi, multa complectuntur, quae Professor iste non habet. Sic ecia in praedic torum nullus est, ex quo ampliora , meliora, solidiora quilibet aaurire non possit Hygieinem, pathologiam, semejoticen, generalem medendi methodum nemo pejus cim persectius templo descripsit, ita ut quatuor illae praecipuae tractatus istius partes, digna non sint quae legantur. In Physiologia sectionem habet de elementis suis longam, quae Medicinam non magis spectat, quam artem abolem Sermonem suum excusat, rectes, quod comptus non sit, nec satis Latinus ted Scholasticus, barbarietans 4 adipatia, quo verbo in contumeliam Fieni, ciliorum Medicorum saepe utitur sed Nomio Marcelli , sic de hoc verbo scripsit. Adip.itum veteres honeste propingui, succretentio opimo posuersint. Cicero de Orat. a soli erimipuis artibus opimum quoddam, ct tanqsam adip.ita dictionisgenus. Ex libri istius lectione percipio scripssse illum librum de oculo, quem cum hactenus ne nominatum unquam audiverim, solum id mihi reprehendendum videtur circa verba, antequam ad res accedam. Quidam pro Plem pio Apologiam fecit, multum illum commendat, quod errorem Placen: detexerit, affirmantis tunicam oculi adnatam Galeno corollam appellari Pagi est sq. editionis illius quam hic sequor, sed ipse Plena pius Medicum ab aegro distinguere non potuit vicissim igitur id illi reponendum est, ut error errore compensetur, quod scripsit Pag. 3. Cujus experientiam habem vim lacrymni ophtalmicorum, Noplomachus nune es fueras phtalmicin ante, Scripsisti Melicia, quod facis Ioploma hin. Caeteruam liber hic Plem si a Pharmacopola Londinensi ad me milius est, quem accepi 19. Iulii, 63o veteri stylo, eumque legi avidius quod a multis probari illum diceret. Video tamen ex Apologista, non adeo acceptum suisse quibusdam Germanis, quos Homullos semper Ocat, fateor etiam mihi Homuncioni, insimae staturae viro, displicuisse admodunt.
13쪽
Ei inquit plenissima desinitio ire est
ais, qua viventu corpor assectiones dignoscunt r,s tenus simini esst, cta sanitate abscedit, ut ii valetudo .nserve-rvir, absim restituatur. Si hoc modo detiniendae sint artes , uiatica eii definitio addendum enim sue-
it medicamentorum rei remediorum res, utendique mo-
du , ut botra, c. Qui re enim cognitionem sanitatis Minorbi adderet quispiam , remediorum vero omitteret Revera autem haec omnia, sequentia verba complectuntur ut sal:ita praesens conservetur, absens restituatur, artes enim praesupponunt subjecti xiiii co- . nitionem frustra describeret quispiam artem Satoriam , artem cognos endi Corium, ut fiant calcei id nim frustra est , igitur superstua est ista definitio, quia artes subjecti fine sitis abunde definiantur
est tamen manca, si hoc modo definiendum est. Constat definitio proprio genere , quod verum est, quia artem vocavit de quo tamen sequenti capite dubitat, propria de rentia qua ab alii artibus discriminatur, quod per eam irentu corporis sectione dignoscantur. Haec disterentia, nec propria, nec vera est re pereuirit; in , de
Philosophiam dignoscuntur corporis viventis assectiones quatenis sanum ea cta anua: abscediti in per artem medicam non dignoscuntur, nisi quatenus particeps est empiriae: Philosophiae, ne dicat mihi quinpiam per genua, scilicet per artem , distingui ab empiria quae ars non est,i a Philosophia quae est scientia; inde enim concludo hanc non esse propriam, veramque differentiam, genera ipsa sunt differentiae, nam genere disserunt tum genera ipsa, tum quae sub ipsis continentur. Non potest vera esse disserenti, propria quae aliis communis est Pars illa Philosophia naturalis quae de morbo & sanitate agit, non minus bene poterit definiri scis ilia qua sparis virentis sectione dignoscuntur, mi tenvi sanum est, ct a sanitate abscιdio Non potest autem una eademque dit ferentia esse duarum disciplinarum. Ire verae differentiae artium non petuntur subjecto, ejusve dignotione, sed a sine Variae artes habent idem subjectum, tamen inter se ob diversum finem differunt artes sunt diversae quae Geos , raena ephippia consi- Σ ciunt;
14쪽
ns Unu CTIO ciunt, habent tamen idem subjectum, scilicet corium βει Eadem ars habet varia subiecta, ut ars Ephippiari , habet pro sub Ocorium
pannum laneum, holo sericum, argenteum , aureum N
uuispiam object una a subjecto , artes enim solum obiectum habent sub lactum operationis, cujus subjecti passiones cognoscere debent, quatenus ad artem illam spectant, ideo ad subjecitum cognitio astectionum refertur. Quod itur addit inutile est. Objectum materiale esse corpus vivens, illist que assectiones, est enim subjectum operationis , ct proinde coonitionis, formale ait esse quatenu sanum o a sanitate abscedit, quod est ob ectum formale partis illius Philosophiae naturalis, quae de morbo sanitate agit formalitas autem petitur a fine, sive causa finali artes definiuntur optime genere, subjecto tanquam materiali, sine tanquam formali. Reliquae definitiones quas affert, habent suos defectus, singulae tamen aliquid veri continent,4 ex iis posset una confici aequanda praecedenti. Illa enim qua Medicinam dicit esse scientiam rerum
naturalium, non naturalium iraeter naturam, non solam ut putat theoriam spectat, sed etiam praxin; scilicet remedia sub rebus non naturalibus comprehenduntur. Vel enim assumuntur, cibi potus, medicamenta alterantia, purgantia, egoardica, vel corpori extri, seculo cursent aer ambiens, frictiones, lotiones , lini menta, unguerita em
plastra,&sic de caeteris. Quid aliud desiderat quispiam in praxi , In
hoc deceptus fuit quod res non naturales crediderit theoriam , non praxin spectare, cum tamen ars tuendae sanitatis, non minus sit praxis Medicinae, quam ars curandi febrem Eaedem quoque res utrique inserviunt, ut dicit libro tertio, cap. primo Alia definitio est Hipp. quam non probat, scilicet adjectio dicitur Mileti actio sed inquit, nori continet hygietnen, quae nihil addit nec demit, sed in eodem statu corpus conservat. Ubi videtur habere Ideam , vel statuam quandam Polycleti cujusdam sanitatis solum per similia conservande, te qua suo loco. Interea sciat nullam esse sanitatem quae per adjectionem detractionem non conservetur, si non adjiciantur alimenta , si non detrahantur cxcremeRta sanitas intra septiduum funditus eversa est antea multum labefactata. Idem dicendum est de rebus reliquis non naturalibus. Ideo recte addit definitionem illam non comprehendere finem, quod verum est, ideo definitio non est. Cogitur tandem fateri sub praedicia definitione contineri hygietnen. Desinitionem asteri, qua echerophilo utitur Gai in arte Medica, iret Isisti ius lubitum in alubrium, O
15쪽
neutrorum. Hanc Areirhoes merito non probat, quia convenit Philosophiae tria objicit, P. Philosophia non considerat neutrum, quod falsum est, nam consideratio ni uti iis , tota est Philosophica maestio an sit praecedit determinationem quaestionis , si Philosophia uaerit an sit neutrum , coinc haec disquisitio ad philosophiam aristoteles quatenus Philosophus creditur negasse neutrum , cum loquitur de contrariis, ex quo tamen loco ubi rem ejusmodi seri non tractat, non est concludendum Qui autem firmabit neutrum facere id debet tanquam Philosophus, potestne una pars quaestionis an sit pertinere ad
unam disciplinam, Opposita ad Dauia id aristat non credidit cum in
Topicis omnia problematum genera dividit, in actiri, ut utrum voluptas sit bonum, cotem mitra, ut an mundus sit aeternus,&tamen concludit mundum este aeternum, Qui , solum autem philosophica problemata considerat, I topic s. Quamvis igitur credideri ai f. mundum es aeternum, agnoscit tamen istud problemacile Philosi phicum, ii quis probavcrit mundum non es aeternum, idcin faciet tanquam bilosophus modo rationibus Philosophicis id probet. Sic credidit si M. Mundum moveri ab intelligentia, recte, id firmat tanquam Philosophus nostro tempore, urimi sals credunt moveri asotiva sua, an exuunt tunc personam Philosophi λ Omnis Philosophica disputatio pertinet ad Philosophiam, quaecunque demum pars cli a-tur. Idem dicendum de neutro, si quis neget, vel affirmet modo Philosophicis rationibus id fiat, tanquam Philosophus id praestabit. Quomodo probabit ars medica, sari neutrum,nisi vel experientia, vel rationibus o Philosephii depromptis utatur, si per experientiam qua est radix omnium scientiarum, frustra est Philosophia, atque etiam cina, quae est ars, Mideo ratione utitur, hactenus igitur verisimile est Philosophiam consuli rare neutrum. Secunda responsio est adversus arer em improbantem definitionem Medicinae Galenicam quia Philosophia non considerat salubre&insalubre, quatenus talia, cujus contrarium verum est, nam haec qua Itenus talia a sol a Philosophia considerantur, a Medicina et propter operationem sanitatis tutelam 4 morbortiva depulsionem Considerantur sanitas morbus in parvis naturalibus, quatenus sunt a sectiones corporis viventis, tractarus enim sanitate&morbo primo spectat ad Physicum non ad Medicum. Explicare debuerat probare Philosophiam non considerare salubria, Diti salubria quatentis talia
16쪽
Tertia responso vel ratio natio contra definitionem Medicinae Ga lenicam est, quod. gnetur per nomina aequivoca, nam salubre in alubre neutrum sunt aq ivoca , quae de coipoli biu, signis 2 au dicuntur qua obje- motanti apud ipsum est, ut non ausi absolute probare eam de vitionem Aver- rhoes improbat illam, quia physicae etiam competit. Iste dicit defini- tionem esse malam, quod verum est, quia imperfecta Est artem non distinguit a Philosophia naturali. Momentosior autem objectio est , quod non contineat finem , sine quo artes definiri non post int, qui si addatur completa erit definiti, scit est scientia salubrium insalubriam, neutrorum, utpraesens sanita conferretur, absens repitnatur. Continet enim non solum ignotionem sanitatis & morbi, qua contentus erat in prima definitione, quam optimam credit, sed etiam remediorum: Siendum igitur definitionem illam esse malam, quae datur per genus aequi- vocum , similemque differentiam. Sed subjectum ipsum cognitionis quod attinet, quando ponitur in definitione necesse non est ut sit uni vocum, modo omnia complectatur quae sub illo secundum varias significationes continentur, quod haec definitio facit, non enim considerat Philosophia solum corpus salubre, sedis causas & symptomata
sanitatis morbi, sic risi causas longioris brevioris vita considerat. Haec autem tria salubre, insalubres neutrum , non sunt aequivoca proprie loquendi, sed analoga, quae in Scholis dicuntur attributionis, a causa finali, quia cauta ct accidentia referuntur ad animal sanum, ut
ad finem, & ejusmodi analoga possunt & debent in eadem disciplina
considerari, sed singula suo modo. Quaecunque enim considerantur inscientia, sunt subjecti partes , principia, proprietates. Subjectum, principia, proprietates , uno nomine comprehenduntur hoc in loco. Proprie autem loquendo solum vivens est subjectum. Non enim quaelibet res considerata quae ad subjectum resertur,4 in eadem disciplina consideratur, subjectum vocari debet, nisi significatione admodum lata, alias principia Maccidentia subjecti vocarentur subjectum.
Cum igitur analogum per sep tumflet pro potiori suosigniscato, id est pro eo
analogato quod est causa caeterorum, ut audito nomine sani, intelligimus animal, vel vivens, in hac definitione ubi absolute ponuntur salubre insalubre neutrum, debent intelligi de subjecto corpore , sic nulla est aequivocatio minus praecipua analogata non possunt definiri, nisi per relationem ad animal sanum, ideo peltinent ad eandem disciplinam, verum non ut subjectum pro pii clo -
17쪽
cidentia. III. Recte dicere videtur sanitatem conservare, esse sanitatem facere, causa enim conservans aliquid agit, sed non aduci terat causam
materialem nialem esse causas conservantes, ut sanitatem conservat proba temperies, c. Videbimus quoque infra suo loco, hancelle sanitatis causam continentem cap. . lib. . Quia ea posita ponitur sanitas , ablata tollitur. At causa quae a Medico adhibeatur ad conservandam sanitatem, etsi aliquid agendo id praestent, sanitatem tamen
non faciunt, quia per accidens saepe eam spectant alis autem causa conservans est quae simul est ejusdem procreans, haec enim conservando sanitatem facit alia quae per accidens conservat, removendo causes sanitati noxias, ha: proprie sanitatem facere non dicitur; tamen conservat. Non igitur quaecunque causa sanitatem conscrvat, andem facit. Sed eae solum causa:&principia quaei nitatem primo secerunt, eandem conservando continuare&facere dici possunt, reliquae causae non Concludit itaque artem sanitatis tuendae sub edicina ambitu contineri, in prodat quendam qui argumentis b. culneis, non roboreis , contrarium tutatus est. Is est Petrus Lauremberg. Ut apparet ex apologia pro Plem pio, quae editioni huic quam habeo addita est. Erat autem ille Vir doctissimus , Philosophiae quam docuerat in Gallia, io
Latinae lingua peritissimus, non possunt, credo, b ipsius argumen ta unico . Hi solvi, vel labefactari. Hoc scio ut Philosophica tractaret, comptum illi adfuisse, politum cultum, latinumque sermonem, non barbaritantem, tantum virum ι sciolo Lovaniensi contem -ptim habitum fuisse, excusat Apologista, quia taliter, inquit, solamiuloqui, cum a saliquo seorsi: tu sentimis. Sit hoc verum, sed solum quando recensitis argumentis eadem solvuntur, sed ficulnea vocare argumcnta, simulque eadem reticere, maximum est arrogantia Z ibi lautia argumentum. Non potuit viliori verbo videre Pocta Idololatriam sui seculi Olim truncrueram vulnus, inutila lignuo cum mantuarii cis me faciles muni. Scio quidem Plena pium sic loqui solere, laterones, crassos, a t-
arci Philosophos vocat saepissime viros ipso meliores. Sed ad rem, quia Laurembergii rationes nunquam vidi adlam probabilem esse sententiam illam quae artem tuendae sanitatis sub Medicina ambitu coluincti negat, id demonstrat, quod magnorum virorum patrocinio sustineatur. D. noac Iesu Chiium idem censuit cum pronunciavit sanos Medico
18쪽
opus non habere, cujus dicti rationem quandam babuit, quae sors an ficulnea est, si templo credendum est Celsiis sanu homo, inquit, qui ct bene valet, viis est, nulli obligare se legibiu debet, ac neque Medico, neque atralipta egere hunc oportet habere partum ita gem Si Medico non eget non est pars Medicinae Si nullis obligare se la-gibus debet, nulla ei ars, quae ipsi praecepta tradat Galenus eandem quaestionem tractat libro ad Trasybulum , utrum hygiein pertineat ad artem Medicam , vel gymnastican . Potest igitur verum dixisse Laumemb. falsum. Falsum quidem si negavit artem tuendae sanitatis ad
Medicinam pertinere verum autem si negavit defendi sanitatem per partem artis Medicae distinctam a therapeutica, praecepta enim sanitatis tuendae sunt praecepta therapeuticae. Id patet ex tractatu lib. tertii, administratio sex rerum non naturalium, prout ibi describuntur a Plem-pio, communis est sanis Maegiis Morborum impendentium prophylaxis, sanitatis est conservatio, vel emendatio. Similia similibus servari, non solum verum est in hygiet ne, sed in Pathologia, methodo medendi, sic calefacientia febrem conservans augent. Contraria contrariis pelli verum est in hygieine, Calida natura quies, aqua potus, balneum. Sanitas illa quam statuam Polycleti quidam sibi proponunt,
artis iraeceptis non eget, ut conservetur, nisi praecavendo causas noxias.
Sed de his iterum lib. 3. si opus sit.
1 TN hoc capite multum non curat ar ne an scientia Medicina dicatur, a quod sane ad curationem nihil refert, sed pro orie loquendo ars est, I non scientia. Sed scitformaliter illas duas non disserre etiam ricte sumendo utramque mam igni icant aggregatum in anima ex plurib habitibus. Inde sequitur i. arte inesse scientiam proprie dictam, victissim , quod est
contra communem sententiam xconfundit duos habitus admodum diversos, . Idem dicendum de sapientia , intelligentia , prudentia , sic isti habitus erunt idem cuin scientia Marte. 3. virtus e vitium, duo vitia contraria, ut prodigalitas di avaritia erunt formaliter ars, scientia , quia sunt aggrega turn in anima ex pluribus habitibus disterentiae habituum non petuntur a genere in quo conveniunt , hoc enim est commune teneris loco scientiae Marti, quod sint habitus, aggregatum illud in anima ex pluribia habitibus, non impedit quin distinguantur,
19쪽
dicinia, tita ab unque calor intratus ei aberrimus, tu plur Degent tmento. Sed puerorum calor est uberrimus: Ergo plu mo gent alimento. Non est hic demonstratio Medica, quia egere multo nutri meiatono aestproprietas objecti Medicinae, sed proprietas corporis viventis, ut vivenscii, si demonstratio est, Philosopllica st Ratio quidem bona est, sed non convenit corpori ut sanabili , sed ut vivens est , sicut de haec;
quodcunque plurimo abundat calore nativo melius cranc ...
tum pueri, o c. E. G. cum Medi in subordinetur Philosophi ejusmodi rationibus e Philosophia depromptis, ea quae facit Medicus
probare, sed proprie concius ne superioris sunt priticipii Pit ris. Quae de Medicina addit, an sit conjecturalis' sustarat us est ex Ar enterio, qui eadem habet.
Edicinam in genere complecti artem omnem edendi, i entis canibus, plantis comm mem, hoc pli admodum placet, quod sit opinio ipsus propria, dicit Apologi , nullum adhuc fuisse tui illam sententiam prodiderit Opinio verissima est , sed eam opinionem
scio fuisse plurimorum tum veterum, tum recentiorum Iacobis Zabarella cap. 3ο. lib. de natur scient. constitutione reprehendit Medicos in Philosophiam peccantes, qui soli homini morbum Tanitate in aliaque attribuunt, cum pertineant ad corpus vivens. Franciscus Piccothomin: variis in locis corpus sanabile, non hominem facit subjectum Medicinae Corpus humanum subjectum est , sed partiale totale se non potest nisi in intentione addiscentis. Nemo Lovanium proficiscitur ut aptemplo discat veterinariam, Medicinam tamen in genere discit, cum ea intentione ut soli homini eam applicet Cita dinus, Argenter Curtius , Sa ctorius idem scripserunt. Si corpus vivens ut sanabile, si subjectum Medicinae, scuti revera
20쪽
est; . non est pars Medicinae,nam considerat corpus sanum ut sanum by ac corpus anum non est sanabile, sed pronum ut in morbo labatur. Sed ait adversus Sanctorium , quod habet actum habet etiam patentiam , sanum corpus est, etiam sanabile est. Verum id est de potentia a qua pendet actus, tanquam ab efiicientes, ut visio non potest essesne potentia visit xa , sed alia est potentia quam tollit actus , ut potentia ad formam substantialem , vel accidentalem, sic corpus simul esse sanum, vel sanabile sunt systata, sic corpus morbosum sanum essent idem, nam corpus morbosum est sanabile, quia habet potentiam ad sanitatem consequendam , haec autem quilibet Tyro in Philosophia novit, sanum ut stat sanabile debet prius fieri morbosum , Medicinam subalternam esse Philosophia naturali ratione objecti& principiorum probabile est Eam autem constare duobus habitibus Pererius voluit, quod recte improbat, quatenus ipsam Medicinam nudea 3 consideratam spectat, nam est ars, inicus habitus. Sed si consideretur cum philosophia naturali, constat duobus habitibus nam Physiologia pathologia sunt ipsa philosophia naturalis, non autem partes subordinatae physicae,sed ipsa eadem.Scientiam autem speculativam extendi poscad usum praeticum verum est, non per se, sed per alium habitum .Physiologia non dirigitur ad finem Medicum natura sua , sed a Medico applicatur, unde recte Arist teles ala incipere Medicum, ubi desinit Philosophus, quod non potest esse verum, si Physiologia Pathologia partes sunt Medicina , nam Philosophia non desinit in tractatione de elementis, unde suam artem incipit P emptus Ce virecte ait additam fuisse sapientiam , non ut mederi, sed ut melius rinederi possent, Et sane mira est subordinatio duarum disciplinarum , in qua sub alternata nihil habeat quod non sit subalternantis dogma: at Geometria Moptica, Arithmetica musica, non ita subalternantur, nam opticari Musica sua habent principia,diversa a subalternante, sed peream demonstrabilia, si opus sit. Sed Theorica Medicina nihil habet quod non sit mere Mintegre Physiologicum. Recte scribitari .inteisseetiam contemplativum,extensione sui seri practicum, sic naturalis philosophia qua est unus habitus, potest ad praxin dirigi, sed per alium habitum. Nam habitus specu
lativus per se spectat contemplationem, peraccidens vero praxinci accidit enim rebus quae mente apprehenduntur, ut dirigantur ad opus. Non potest autem sie unus idemque habitus ejusdem rei, quae ad potentiam
eandem reseratur per sed per accidens, quod foret, si cognitio rei quae est