장음표시 사용
21쪽
est per se contemplabilis, per accidens dirigibilis ad praxin, pertineret ad eundςm habitum. Omne quod est pc accidens, reduci debet ad aliquid per se, oportet igitur praxin, quae est accidens Habitus theo retici, reduci ad aliquem alium habitum a quo per se dependeat. Errat
autem cum negat partem Medicina contemplativam esse Phyllicae r ri: i, is quia Mid igitum insum Medicum, hoc enim iit per accidens , non ex natur arci, sed ex intentione addiscentis, nam recte dicit p. 3. Idam non esse notitiam practicam qua quocunque modo dirigere potest praxin , sed qua proxime o formaliterinata I i facere, sic Theoretici Medicina nota crit practica, nisi remote, propterea non est habitus acet vi ortio, ut vult in hoc loco Capite vero quinto contrarium dicit. Utrum disciplina practica possit subordinari litoreticae, admodum
dubium est. Probabile est levem esse sub inas in
dit fert tantum accidentaliter a superiori, speculas um i e o cticum differunt essentialiter, habent enim in es uibus consti tur admodum diversos Proprie autem subalternatio in claui ' racticis petitu a fine, quando scientia aliqua agit desine, inque nita alterius scientiae habet imperium, ut ars e ippiari , laevinctoria sub ordinatur equestri, ratione finis Medicina non subalternatur lirlicae
sed haec quaestio posset dici problematica.
IV. Conditiones subalternantis male describit . est, ut subjectum inferioris contineatur sub superioris subjecto, ut species sub genere, hoc falsum est. Sed solum debet addere conditionem accidentariam , 7 ut arithmetica considerat numerum simpliciter, Musica vero eundem
numerum quatenus est insonis, numerus autem non est genus numeri
in sonis, sic nec corpus vivens subjectum Medicinae,cst species corporis viventis in Philosophia Alia est natura generisci speciei, hic autem eadem est subjecti natura alias omnes diiciplinae subordinarentia Metaphyscae,quoniam considerant speciem quanda entis. Si Dyiectu inserioris esset species superioris, affectiones xprincipia ex superiori scientia non depromerentur ad demonstrandum in inferiori, quia affectrines generis primo non competunt speciei, sic nunquam fieret demonstratio propter quid in inseriori, caused principi generis sunt causa re mota respectu speciei. Debet subjectum subalternantis disset a subjecto subalternatae per differentiam aliquam accidentariam, sed non essentialem, quomodo genus ad speciem per disserentiam divisivam solet restingi, sicut linea objectum Geometriae , per disterentiam acci-B dentasiam
22쪽
dentariam, nempe visualem in optica , restringitur . numerus per norum in Musica , extrinsecum est lineae, quod cadat sub aspectum
nuta ero quod reperiatur insonis: Ista consideratio accidentaria respectu subalternantis, constituit formalem constitutivam differentiam in subalternata, sed non speciem subjecti superioris, sic sanabile ab artecst extrinsecum corpori viventi, tamen constituit Medicinam.
ere, inquit, cum post actionem nihil relinquitur quod monstraria, possit ut cantatio, saltatio facere cum aliquid potest ostendi. Ex qua falsa opinione saltatio, cantio sunt praxes, quae tamen ab arte proficiscuntur. Actio pertinet ad prudentiam, a qua dicimur boni cel mali, quod non sit ab arte, nam ab ea dicimur boni vel mali artifices , aliatores, c. Prudentia Lip. I. . si Metap. est cum deliberationes consilio uncta, ait enim actionum principium in ipso agente esse voluntatem , effectionis vero mentem aut artem inde actiones mentis proprie non sunt praxes. Quamvis operatio intellectus imperetur a voluntate,
non statim praxis dici debet , sed ea tantum cujus principium est voluntas, a qua dicimur boni, vel mali, tertinet ad prudentiam , nor adar tem Si Medicus non relim qua sanitatem, quae possit ostendi, bonus censendus est artifex , si fecerit omnia quae ad ipsius ossic: uni spectant. IL Acribologia illa mihi non placet, ut mori, quidam sint curabi- les , alii sint sanabiles Quamvis enim curare non sit sanare, tamen morbus insanabilis nunquam dicitus fuit curabilis, sic nullus morbus foret incurabilis Praeterea morbi ab ipso numerati forsan non sunt in a. nabiles, a medico quodam curari non possunt, qui ab alio sanari potuissent Cancer exulceratus in se non est insanabilis, sed potest sanari per excisionem in parte quae exscindi potest. Prorogatio morborum lethalium, ne cito hominem jugulent, est quaedam imperfecta curatio,
quia aliquos gradus sanitatis vel addit, vel conservat. U. Aput istud adversatur capiti tertio: Si Medicina vel minima sui parte speculativa est, non est ars. Recte dixit Setinerim non dividi in partes opposta. nam secundum illum praxis potest subalterna ise
23쪽
Fis N D. P L. M P. 1 theoriae, ergo ipsi non opponit ir. Rectius Fuch dixit totam esse practicam. ι omise concili a les, in piscit, non sunt practisae omnes tamen sunt propter praxin alias in Medicina non sunt considerabiles illa nonen natitia practica, inquit quocunque noe a poteI dirigere praxin, arrexium. θ olim iter irata est id facere , Quis et venui de duabus disciplinis , falsum vero de una Mea dona , nam linis practicae cum sit acetio omnis cognitio quae ad illam disciplinam pere net, reducitur ad praxin, cis remotius illam specii re ideatur. Acutissime addit Theoria noti sunt partes opposita ut proximum 2 remotum. At haec sunt relata, ma-xtine quando remotum dirigitur ad proximum, ut causa proxima non est opposita remotae, in eadem igitur arte omnis theoria sive proxima sive remota ad finem artis reduci debet. Tria su geneta Febrium novem temperamenta , tres facultates principes sunt conclusiones
philosophicae, sed in Medicina non considerantur nisi propter Praxin ut recte dixit p. s. 1. Diviso quae nam riualis sit non explicatur, non est divisio in species, sicut eadem est ars, quae morbos aurium pedumque curat, sic eadem ars cierinati, humana , ut confitctu cap. 3.
Arias affert definitiones rerum naturalium. Prima definitio ma- aest, contraria aristoteli, qui res eas aliter defuit Bona est ultima scilicet sunt res quae naturam constituunt, vel ab ea prohaeisiaci latur, quae definitio etiam aliorum est II. Si Medicus incipii ubi desinit Philosophus, tractatio de elementis, etiam si Medico sit neceisaria, sicut tota Plii losophia , non est a nen medicae considerationis, quicquid enim neceilarium est, non semper est Medicum, ut an sit Iguis in orbe Lunae , de quo sequenti
24쪽
Lementi nulla est Etymologia, sicut Daliorum vocabulorum Fatuus erat qui credidit esse quasi elicimen tu in quod Barbarum est vocabulum, Vidorus putavit, ab ζ1 deduci, sed opinoritiam male. Raro apud Latinos compositionem invenias Graeci&Latini verbi simul. Sunt quidem variae significationes istius vocabuli Elementum, itaui proprie possit adaptari materiae primae, ut quamini Metaphysici, sed usus penes quem est arbitrium, ωjus, mora a loquendi, quatuor corporibus primis hoc nomen applicavit, ex quibus post coelum, Mundus , quae in eo continentur corpora constant. .
Galeni definitio competit omnibus omnium rerum elementis, scilicet in singulis disciplinis ea sunt elementa, quae minima sunt partes eortim quarumsunt elementa , ideo in Grammatica litterae recte vocantur elementa, hoc nomen in Scholis dicitur Analogum proportionis , sive similitudinis, ut quod sunt elementa respectu misti, id litterae sunt respectu Syllabarum iocum. Proprie loquendo competit materiae, sed usus invaluit ut maioria non diceretur elementum Avicenne definitio non definit elementa quatenus sunt partes Mundi, sed in relatione admistionem 4 ideo forsan non est completa Elementa dicuntur corpora, ut materias forma excludantur, qua non sunt corpora Ato materia est corpus, ideo verum elementum et Corpore distinguntur ab incorporeis per materiam, ergo est corpus. s. ex ea omnia corporea generantur, . est subjectum magnitudinis s. si non esset corpus essetens per accidens , at principium entium per se non est ens per accidens, nam ens per se , est prius ente per accidens os . demum proprietates definitio corporis ipsi competunt. Addam . Partes substantiarum sunt substantiae Corpus est pars substantialis hominis & bruti, lapidis, est igitur substantia Non forma , ut omnes concedunt ergo materia, ideo materia est corpus. Adversus meipsum objiciam aliquid. I. scilicet incorporeum sumi vel negative, quod non potest esse corpus, ut anima ex qua corpus fieri non potest. Vel privati, e quod acta non
est corpus, sed potestate, sic materia est principium corporis, sed non
25쪽
FuNDAM. MED. PLEM P. seorpus , ut ex semine fit animal , quod semen non actu , sed potestate animal est. Sed hoc non sitis facit; au i materia non est corpus ante adventum formae forma faciet corpus d enere subli an tiae id autem esse non potest, nam ut docet Arist. i. Pi f. r. cap. 3. quod ei in uno accidens, in alio non potest is sub tantia; sed quantitas quae est in materia ante adventum formae est tantum accidens materiae ergo incomposito non potest esse substantia, .proinde compositum non erit corpus de genere substantiae , si materia non sit verum corpus Est quidem corpus incompletum d principium corporis perfecti a dici ρο-
testens per accidens illud esse quod componitur exente completo, accidente communi, ut homo Musicus At quantitas est proprietasinate lae, ideo ex materia 'uantitate , non fieri unum per accidens
oui proprium per se, non per accidens convenit suo subjecto. Verum nec id satisfacit, nam ex propriovi subjecto nunquam fit ens per se, etsi proprium conveniat per se, non per accidens Propria enim dicuntur de subjectis in secundo modo dicendi per se, tamen non faciunt en sterses, hoc enim dicitur quod ex partibus constat quidem ordinis, vel quarum una est potentia, altera actus, quale est compositum naturale, actus entitati us respectu materiae , Ens vero per accidens, quod constat partibus diversi ordinis, estque non simpliciter unum, sed secundum quid revera autem multiplex; Aamvis accidens proprium ecaliud quodvis quod subjectum in sui defitiatione postulat, sint in secundo modo per te, tamen non sunt unum cias per se, nisi sint in primo, qui dicitur modus per se essendi, sic simitas convenit naso in lecundo modo, nemo tamen dicet ex naso simitate fieri unum ens per se.
Cum igitur materia non possit esse principium entis per se, si sit ens per
accidens, necesse est eam esse verum corpus, ut supra diximus. Iterum addam si materia est corpus erit sui psus principium , quia omne corpus
constat materia forma, verum nec id valet, nam unuin corpus p
test esse principium alterius, sed non sui psius, incompletum completi, simplex compositi. In omni rerum genere veniendiam est ad aliquod primum, id in genere corporum debet esse materia vel coelum, aut aliquod clementum , quod fieri non potest, nam cur horum unum potiusquam alius Redeundum est ad materiam Amplius materia vel est corpus athematicum vel substantiale. Si prius accidens constitueret
substantiam. Si posterius , habet compositionem generis Q isero tiae non erit igitur principium primum. Sed id ita in non assicit. Ve
26쪽
16 DE T su CTIOrum quidem est a meriam esse reductive in praedicamento, ideo tra bere genus differentiam metaphysicam, quod non impedit quominus sit primum principium rerum naturalium , quia non constat ex aliis
Inutiliter monet suos Studiosos, praedictas elementi definitiones 1 tantum esse veras elementa reperiantur in isto formaliter, nam Aricenna dicit ex ipsorum temperatura haec autem fit per illorum alterationem in unam misti formam. Ferneliana quidem definitio considerat elementa formaliter in isto Altera definitio secundum eos qui statuunt recte, elementa non esse formaliter in isto, mala est. Genus quidem bonum est, scilicet corpus simplex, sed differentia non est accommodata, convenit enim istis, nam haec requirunt in materiis suis etiam qualitates primas, etiamsi elementa essent formaliter inmisto, valeret definitio haec si definitio censeri debet, imo si nulla esset mistio, &elementa considerarentur sol tim tanquam partes Mundi esset bona definitio. Et propterea falsum est hanc esse definitionem elementorum secundum eos qui elementa negant esse formaliter in isto. III. Putat non posse certo probari dari elementa Rationem affert 16 Vallesi quae bene tamen id probat, scilicet si non essent elementa, tollerentur primae contrarietates. At inquit, possunt reperiri in mi is, sed ratio aliquid amplius continet, nam in omni rerum genere veniendum ad
aliquod primum, quod sit mensura reliquorum , ut in genere calidorum ad aliquod primum calidum , tale nullum est corpus istum, nam reliqua ista participatione illius essent calida, quod est absurdum.1. Certum est ratione Mundi dari elementa, aquam , terram , aerem , coelum. Ratione etiam misti dari patet, ex resolutione, nam omne mistum debet constare simplicioribus se in simpliciora resolvi sic omnia ferme mista in terram abeunt si, inquit, illa non uni vera elementa, sed illis restondenti sunt tamen haec corpora simpliciora in istis ideo
vocari debent elementes, respectu istorum. Apparet autem experientia educi aquam terram e corpore misto, tum vi ignis, tum operatione naturae, quidem scio in cineribus post eductionem salis, posse herbas procreari, siserantur .a lixa irrorentur, quam, is hymici
hanc vocent terram damnatam. C A P.
27쪽
esse ignem in concavo Luitae. Omne ma laesi corpus, ignis est mo ilis, erga
en corpus Major nisa est, spiritus enim est mobilis, non est tamen eo pus. Dicendu ra autem est igneaa esse mobilem, non per se, sed pecaccidens , ad motum sui subiecti , descendit in pruna, ascendit in pingui exhalatione. Omne mobile non est corpus , nisi sit mobile per se, ut anima, accidentia sunt mobilia peraccidens ignis autem est accidens. Ex hac distinctione corruunt reliqua argumenta. Omne carpas esti, J.ilis ignis ea corpM, E sed negatur minor, sic similiter corruit sequens omne mobile moretur naturalite adsuum statium, ignis est corpi nis , Ite, hoc iterum negatur. Unde tandem evanescit argumentum quod validissimum credit. Omne statium, ad quod ρνetur corpia iraturaliter, esi proprium illicorpori, ignis ursum moretur iraturaliter , E. At minor falsa est nisi sit cum vaporei exhalatione, nam movetur deorsum in ferro Male argumentum artistotelis fuit descriptum, quia nulli, apud Aristotelem extat.
II. At fert rationes Fieni, quae sunt elegantes, quamvis ipsius Philosophiam vocet crassam Madipatam instantia Fieni sunt, ignis descen 28
dit in carbone, ferro ignito, Stellis cadentibus; dcc Respondet, Ca bones, ferrum ignitum , non esse ignem, sedi tuta corpora, halenti ignem in Drusuis. Scimus haec non esse ignem, verum ignis est ipsorum accidens non in poris solum, sed in tota substantia. Dicit esse aetem in poris qui ignitus est Aer ignitus est corpus mobile ignis autem natura sua tertur sursum, quomodo igitur remanet in illis oris, cum non sit in suo loco, nam vapores crassiores sursum seruntur alieniori calore r. si esset in poris non videretur , debet enim esse tenuior aere , qui triten antea non videbatur, imo videtur illa ignis , non per solam lucem , sed per colorem , unde aer hunc colorem contrahere possit nescio. . tota
substantia ferri videtur ignita, si ignis esset tantum in poris , daretur substantia quaedam ferri inter duos poros, quae non esset ignita. Tangat pleni ivi si velit, ego nolo id experiri; . infra dicet serrum tundendo amittere poros suos, tamen ignem concipit non minus quam aliud serrum. . pori superficiales saltem non retinerent ignem per vim extra
28쪽
18 DasTRuCTI suam sphaeram. Nunquam videmus ignem evolare e serro, sed in ipso extinguitur, si esset in poris abiret,ut aer sub aqua statim evadit in superficiem . Tandem Fienum vocat infantem in Philosophia; III. Postea quaerit, recte cur ignis aerem non accendit Addor ego nec aquam , nunquam visus est accensus aer, quantumvis validus fuerit igitis. Respondet incensionem aliquando ob raritatem non comburere, ut stamina ex aqua vitae non comburit linteum ea madefactum.
Comburit tamen suum subjectum scilicet aquam vitae igitur comburit, proinde est tantum incensio, quod nos volumus, quam fatetur habere urendi vim , qua vitae accensa comburere potest digitos tangenti S.
I V. Qui ignem negant, junt esse corpus leve secundum vos, 3 propterea non posse descendere ad mistionem. Respondet igne me him istum cum caeteris corporibus. Hoc est ignotum per ignotius , Hyeme, in aqua , in terra, in aere fiunt mistiones , ignis cum illis rebus confundi non potest quin extinguatur, in ipsa qui calente perit , pr pterea calor nativus qui est cum humi litates mi est igneus. V. Responsio ad primum arguineatum leni,laborat aliquot vitiis-3 Substantia non recipit magis minui, glaeitavio ligno & ferro recipit magis minus, ergo non est substantia, nec corpus, sed accidens.
Respondet ignem quidem mmmipere et Molimru, sed ignaronem quae Ilrece tu illiis sub avita poris recipere Liguo minis. Verum id non est
quod ratio praedicta volebat Productio filios subitantiae in ferrod qualibet parte ejus recipit imagis ex minus Patet id experientia naan reciapitur secundum varios gradus caloris , non per mistionem ullius su flantiae, generatur in ferro, non miscetur ut aqua cum terra magas
ignitum non est quod habet in pluribus partibus illam substantiam ,
test enim totum ferrum habere tantum tres gradus caloris partic
la quaedam tota si e accens, candens; quae magis ignita censeri debet quam totum ferrum, sic in unico poto potest igneitas recipere magis&minus, sicut&in toto Ergo ignis qui illic producitur non est sub stantia, sed accidens. r. Argumentum itiam optimum oti ferram esse ultimo lucidum. Respondet ignem esse in poris , ut aqua iniren-gia ianno. Sed qua non potest ita in tota subistantia panni sive spongiae , sine penetratione; ignis autem est in tota substantia ferri sine penetratione Aqua in spongia illam tumefacit, sed ferrum non intumescit ab igne. Non est negandum ferrum habere aliquos Poro , quo
29쪽
magis tunditur, eo pauciores habet, e tamen non minus facilὸ ignena concipit , quod ostendit ignem non elle in poris, sed in substantia; addit quasdam solidas seria particulas ignescere, quia vertuntur in cineres , sed quid dicet de ipsis cineribus, qua ignem concipiunt, rubent
lucent. tamen non amplius verti possunt in cineres.
Cur partes ferri igniti non appareant nigrae, ait id esse, quias mi uadeo scate mu, ut nulla pars de nari post a se paros non habeat, o quamvis
punctula quaedam nigra terreniant, ea .imen obolendorem quu non posse diis terim Coritusum terrum pauciores habet poros tamen non minus
ignitur. Tam multos esse in ferro, probabile non est , quia cum deberent esse acre pleni innataret ferrum aquae, ut signum Malia porosa solent. Addit quod verum est , si intercedat vitrum sol illum continua tum , si quis foris clamet, non audietur, sed tamen illud vitrum ignem concipit, etsi habeat pauciores poros. Unde patet ignem non ei te inporis ted in substantia. Ad tertium argumentum res vinde aetem inporustra verti ini nemosti lucere Aerini aris ferri contentus non poteli videri ob tenuitatem , multo minus videbitur, cum fit ignis. Elenentaris ignis non lucet obtenuitatem , noster lucet ob crassitiem. Oi artetigitur accensionem incrassare aerem ut visibilis fiat sed quomodo ignis ille non fertur sursum se ferrum relinquit, nam ita iam sursum volat. Idem de quarto sentiendum nisi quod loco ferri sumo aurum qiod in pondere suo nihil amittit tamen valde candet, si igniatur. Ad quii tum ait ignem esse in alio tanquam in loco, o alicui adhaerere propter
pabulum. Sed ignis qui est in serro nunquam transit ad aliud subjecitum , alium quidem generare potest , non consumit aciem in quo esse scitur. Nutritio illa ignis est tantum continuati generitio umilis ignis, non vero nutritio ejusdem numero, si addaspi bulum ut ligna in illis generat alium ignem similem hoc nutrita dicitur. Sextum argumentum Fieni non est admodum validum , ideo, nutatur. Vi De aere quaerit an sit corpus humidissi num, este triura omnia pinguia o leos viaxime humectant, scilicet supp, nitea si acri es, ni agis, quam igne , velaque : aer enim secundum multos est a fietis verti potest in aquam, nunquam in oleum, aut os sum quid , nemo Junquam sentiet se ex solo aere esse humecti tum iiiiiii ore pi:agi: i. Aquam magis humectare quam acrem, Meam solam h a nectarerim niam experients ostendit, ait aerem se humidiorem inten ire a. u.t mrx
tei p., quia ob majorem densitatem plus humectet Verum nota est 1 quaellio,
30쪽
1 DgsτRuCTIO quaestio, quid plus humectet, aer an aqua, sed utrum aer hirnaectet, solus aer nunquam humectavit, scd vapores aquei ipsi permisti humectarunt me saepe . Hoc ait iterum en tantinii madefacere, at quod non 'test madefacere non humectabit penetra1itius, ut loquitur, unum enim sine altero esse non potest. Sic ab aere nunquam me sensi calefactum sola virtute aeris, sed irtute solis vel ignis, saepius refrigeratum in purissimo aere, absque ulla sensili missione ullius venti, vel alterius me
te ori Fatetur in responsione ad Arriagam, quem nunquam nominatum audiveram, acrem si densetur vix portionem illam quae amplo atrio continetur, guttam unaria vel alteram aquae evasurum. Sic confitetur aerem non humectare nisi in aquam vertatur. Sic igitur cum non appareat experientia, acrem humectare, nescio quae ratio humidum e se
ausit pronuntiare. Ne quispiam obiiciat levitatem , quoniam oleos a supernatant. Nam etiam aqua quae supernatat, aera eri, ignis Igni. Oleum aquae super eminet, in aqua vita subsidet, ipse tamen spiritus
vini cum aqua miscetur, non supernatat, unde patet levitatem non esse solam causam. Praeterea maxime mirum mihi videtur, si aer habet calorem in summo gradu, quomodo nos non adurat uel elixet, Efficacitia calefaciendi obtunditur, inquit, in aere ob humiditate , sed in oleo tervente, quod aereum esse credit, non obtunditur, nec etiam in aqua ob humiditatem. Iterum dicet haec esse crassiora , ergo humiditas non obtundit, praedicta enim sunt humidari calida. Sed insuper calor quando est in aere sentitur maximus, ut in Hispani a in Italia, Occitania aliisve locis an potest calor esse tunc major maximo , an potest super re octavum gradum δε accedere ad decimum sextum .s igitur calor esset in summo, sentiretur, nam calor solis crassiorem non facit aerem. In elemento ignis non esse magnam calefaciendi vim addit, ob materiae raritatem, quasi illic fuisset, sed flamma rarior pruna majorem in aqua ebullitionem concitabit, unde flabellis illam excitare cogimur; flamma liquescunt quae solo prunarum calore non poterant emolliri, in variis Chymicorum operibus id patet, tenuitatena ingeminare Vires caloris. Manet igitur verum incredibile esse aerem esse humidum , nullam ab eo humectationem provenire Oportet igitur rationem sis iam persuadere aerem esse humidum, quoniam id experientia non demonstrat, sed rationem illam nondum nobis indicavit. VII. De calore aeris non minor est dissicultas. Proba csse calidum, quia levis, at in terrae cavernis est aer, qui hyeme frigidissimus